M
I
I
i
i
J
i
Günther R
V
Paisley:
had de beste voetballer ter wereld kunnen zijn^
,,Een kopie is nooit een meesterwerk
ni
door Jan van der Nat
w
door
Hans van Zenderen
Oorzaak
Terugval voorkomen
Een probleem
Fa
Aanpassing
I®
Ml
•!S
I
4
R
r.
w
In heel Europa beginnen dezer
dagen de voetbalcompetities. In
West-Duitsland is dat zelfs van
daag al het geval. HSV Hamburg
moet in de Westduitse Bundesliga
zijn nationale titel verdedigen. Li
verpool doet dat in de Engelse
League, die binnenkort van start
gaat.
Op deze pagina interviews met
de managers van beide clubs.
Günther Netzer van HSV en Bob
Paisley van Liverpool.
Bob Paisley, de Rinus Michels van het Engelse voetbal, heeft zijn
grote doel scherp voor de ogen staan. Er is de 59-jarige Liverpool-
manager alles aan gelegen opnieuw de hoofdrol op het Europse
voetbalpodium te spelen. De vroegtijdige uitschakeling in het Europa-
Cup-1 -toernooi vorig jaar door Nottingham Forest, dat later ook de
belangrijkste Europese trofee zou overnemen, was een streep door
de rekening van Paisley. Hij had zijn formatie dolgraag naast clubs als
Real Madrid, Ajax en Bayern München in de galerij der groten zien
geplaatst. Met twee achtereenvolgende triomfen (in 77 en 78) was
Liverpool al erg ver gevorderd. Nu de ploeg voor de tiende keer
kampioen van Engeland is geworden, kan het karwei worden
afgemaakt.
-
W
K\’
Toen HSV Hamburg een paar maanden geleden kampioen van
West-Duitsland werd, ontaardde de feestvreugde onder de „suppor
ters” in een enorme puinhoop. Van de hekken rond het Volksparksta-
dion bleef slechts een hoop schroot over en ook de binnenstad van
Hamburg kende vele stille getuigen van die feestroes. Het was
eigenlijk geen wonder dat de Westduitse titel met zoveel enthousias
me werd ontvangen. Ten slotte had het merendeel van de aanhang
niet eerder een kampioenschap meegemaakt. Het laatste „Meister-
schaft” dateerde namelijk van 1960.
Op de vraag, wie nu eigenlijk aan de basis stond van dat succes, is
nooit een bevredigend antwoord gevonden. Velen schrijven het toe
aan Kevin Keegan, de Engelse stervoetballer, die een jaar eerder
voor een bedrag van 2 miljoen mark werd aangetrokken. Anderen
zien veel eerder Günther Netzer als de grote verlosser. Hoewel er
over de kwaliteiten van Kevin Keegan nauwelijks verschil van mening
kan zijn, moet toch de opmars van HSV voor een zeer belangrijk deel
worden toegeschreven aan Netzer.
Vl
Hamburg uit
de malaise
4/QL
a 11-rounl
<1
f
'erkopen
3
nschap-
len met
standig-
ji rec tie
gen B. V-
Mijnsb NL
V
Ml
U
)L
i van de
ie
'OL
.ng in
jnvergoai
Ier en Steffenhagen) kregen het ver
zoek naar een andere club uit te
kijken. Met de overgebleven kern-
speler, plus Keegan en de Joego
slaaf Buljan, bouwde Günther Net-
zer'aan een nieuwe ploeg. Belang
rijkste zet in die opbouwfase was
het aantrekken van een nieuwe trai
ner: Branco Zebec, die eerder Bay
ern München en Eintracht Braun
schweig onder zijn hoede had ge
had en daarvóór de nodige succes
sen boekte in Joegoslavië.
Günther Netzer: „Ik ben geneigd
om 50 percent van het succes toe te
schrijven aan Zebec. Deze man is
schap van Günther Netzer. Het be
reiken van zo’n top brengt echter
ook problemen met zich mee. Wan
neer HSV in het nieuwe seizoen niet
voor de tweede keer in successie
kampioen wordt, zal dat voor de
aanhang een enorme tegenvaller
zijn. Men wil meer. Succes in de
Europa-Cup bijvoorbeeld.
gespeeld”.
De beste speler ter wereld. Gün
ther Netzer had het zelf kunnen
zijn. Ten minste, daarvan is hij ook
zelf overtuigd. „Ik heb in die korte
tijd bij HSV erg veel geleerd. Als ik
deze kennis had gehad, toen ik twin
tig was, was ik de beste voetballer
ter wereld geworden”.
srk/DH -
itterl Jen
t en/of
•rden
bedrijf
Dat Liverpool al zo snel nadat
Paisley aan het bewind was geko
men van zich deed spreken aan het
Europese front is volgens de succes
volle manager mede te danken aan
het feit, dat het continentale voetbal
een kwalitatieve terugval kende.
„Dat begon in 1975. Het was vooral
een gevolg van al die transfers van
de grote spelers. Het meest duidelij
ke voorbeeld daarvan was het ver
trek van Johan Cruijff van Ajax
naar Barcelona. Misschien kan je
het als coach nog redden als er
maar één vedette weggaat. Ons is
dat na het vertrek van Kevin Kee
gan in ieder geval wel gelukt. Maar
als er meer belangrijke spelers weg
vallen, sta je voor een hopeloze
taak”.
Paisley verduidelijkt deze theorie
als volgt: „Het is voor een coach erg
moeilijk onder die omstandigheden
om het beproefde spelsysteem te
handhaven. Veelal gaat het even
wicht in zijn team verloren. En dat
evenwicht is juist zo belangrijk als
je tot goede prestaties wilt komen.
De terugval, zoals Ajax en Bay
ern München die hebben gekend.
denkt Paisley te kunnen voorko
men. En hij geeft eerlijk toe, dat het
echec tegen Nottingham Forest
hem daarbij van pas komt. „Het is
voor elke club erg moeilijk je lang
aan de top te handhaven. En dat
geldt voor een Engelse ploeg nog
meer. We hebben hier fysiek gezien
de zwaarste competitie in de we
reld. Er wordt heel wat van de
krachten van de spelers gevraagd
met zo veel wedstrijden. Toch ge
loof ik dat we nog lange tijd mee
Netzer: „We spelen op drie fron
ten mee. De competitie, de beker en
de Europa-Cup. We willen overal zo
ver mogelijk komen en natuurlijk
willen we graag weer kampioen
worden. Maar dat zal niet meeval
len. Ook niet met de beste speler ter
wereld, die het afgelopen seizoen
geen enkele slechte wedstrijd heeft
Paisley zegt maar één echt groot
probleem te hebben: het nationale
team. „Dat de prestaties van het
Engelse elftal de laatste jaren wat
minder waren, is vrij gemakkelijk
te verklaren. Onze spelers waren
door het zware competitiepro-
gramma eigenlijk te moe voor die
interlands. En verder botsten in de
nationale ploeg de verschillende
spelopvattingen van de groepjes
spelers uit de diverse clubs te veel.
Het was gewoon geen hecht team.
Er zit nu gelukkig vooruitgang in.
Dat maakt het probleem voor mij
als clubcoach wat minder groot. Als
je je spelers uit het nationale elftal
na een teleurstellende prestatie te
rugkrijgt, kan de mentale tegenval
ler wel een maand zijn negatieve
invloed hebben. Dan moet je erg
veel met ze praten om ze weer op
hun normale niveau te brengen. Nu
het beter gaat, rest alleen nog het
nadeel dat je je spelers voor elke
interland tien dagen kwijt bent. En
omdat wij erg veel internationals
hebben, zowel Engelse, Schotse als
Ierse spelers, is dat uiteraard niet
goed voor Liverpool. Het is een
schrale troost dat alle topclubs in
alle landen met dezelfde moeilijk
heden kampen”.
Bob Paisley
gaf Liverpool
evenwicht
den de kwaliteiten van de beminne
lijke coach rijke vruchten afwer
pen. „Mijn succesformule? Naast
die opbouwwerkzaamheden aan de
ploeg hebben we ons de laatste ja
ren ook intensief met de tactische
aspecten van het voetbal bezig ge
houden. We hebben een aantal be
langrijke punten van het continen
tale spel opgepikt en vervolgens een
compromis gezocht en ook gevon
den tussen de tactische zaken en de
typische eigenschappen van het En
gelse voetbal. We hadden hierbij het
voordeel dat we liefst zestien jaar
meedraaien in het Europese voet
bal, waarin we 102 wedstrijden heb
ben gespeeld. En van elk duel heb
ben we geleerd. Verder heb ik veel
Europese wedstrijden op de televi
sie gevolgd, omdat ik al geruime
tijd geïnteresseerd was in de ver
richtingen van vooral Ajax”.
Echt kopiëren van het spel van
andere ploegen ziet Paisley niet zit
ten. „Een kopie, is nooit een mees
terwerk”, verduidelijkt hij zijn
standpunt. „We zijn overigens niet
de enige Engelse club geweest, die
naar het vasteland hebben gekeken.
Andere ploegen, en dan vooral Not
tingham Forest, hebben het ook ge
daan. Maar wij zijn er het best in
geslaagd om een goede mixture te
vinden. In het begin was het wel
even moeilijk. We moesten ons spel
wat meer op de verdediging gaan
instellen. En dat is nu eenmaal in
strijd met de Engelse opvatting, die
al sinds mensenheugenis gericht
was op offensief voetbal. Later,
toen de nieuwe aanpak uitgroeide
tot het zgn. totaalvoetbal, vonden de
spelers het zelf ook leuk. Daarbij
speelde de factor dat zij de presta
ties met sprongen vooruit zagen
gaan uiteraard een belangrijke rol”.
een buitenlander erg belangrijk, an
ders raak je in de versukkeling”.
Uiteraard dringt de vraag zich op
hoe belangrijk Kevin Keegan voor
het elftal is. Hij is dè grote sterspe
ler, die zonder meer de vergelijking
met Johan Cruijff in zijn topjaren
kan doorstaan.
Netzer: „Kevin is natuurlijk een
zeer belangrijke speler voor ons elf
tal. Maar er is nog nooit een speler
in de voetbalgeschiedenis geweest,
die het in zijn eentje heeft kunnen
maken. Niet in Duitsland, niet in
Nederland, nergens. Johan Cruijff
had een geweldig elftal om zich
heen. Keegan heeft ook erg goede
spelers om zich heen lopen. Zonder
hen kan ook hij het niet. HSV heeft
altijd goede voetballers gehad. Ten
slotte speelt de kern (Kargus, Kaltz,
Memering, enz.) al vele jaren sa
men. Trainer Zebec heeft* er een
elftal van gemaakt. Ik zelf heb de
club organisatorisch veranderd”.
Die verandering kon Günther
Netzer doorvoeren dankzij zijn er
varing als voetballer en vooral dan
als speler van Real Madrid. Netzer:
„De topclubs in Spanje zijn enorm
goed georganiseerd. Ik heb drie
jaar meegedraaid in dat kringetje
en erg veel geleerd. Daarvan heb ik
bij HSV profijt getrokken. Het is
niet absoluut noodzakelijk, maar
wel erg belangrijk dat een manager
zelf op hoog niveau heeft gespeeld.
Hij begrijpt dan veel beter de pro
blemen van spelers, omdat hij ze
zelf heeft gekend. Iemand die uit
het bedrijfsleven voortkomt zal
minder gemakkelijk begrip kunnen
opbrengen voor voetballers. Je
moet je als manager kunnen inle
ven in het doen en laten van je
spelers. Alleen dan kan er sprake
zijn van succes”.
Dat succes kwam al in het eerste
volledige jaar van het manager-
Vooral door verstandige aankopen
heb ik stap voor stap de zwakke
plekken in de ploeg weten weg te
werken. Natuurlijk, ook wij hadden
en hebben bijzondere individualis
ten in het elftal rondlopen. Vroeger
was dat Kevin Keegan en nu is dat
Kenny Dalglish. Maar ook deze spe
lers zijn omgevormd tot goede
teamspelers; jongens die hun uit
zonderlijke talenten niet in de eer
ste plaats ter meerdere glorie van
zichzelf aanwenden, maar zich wel
degelijk in dienst van de ploeg
stellen”.
een uitstekende trainer en alleen
met een goede trainer kun je tot
resultaat komen. Ik beschouw het
aantrekken van Zebec als mijn be
langrijkste daad bij HSV. Door
mijn ervaring in het topvoetbal
(tien jaar Borussia Mönchenglad-
bach en drie jaar Real Madrid -
red.) kan ik tijdens een wedstrijd
zien of een ploeg een goede trainer
heeft. Is dat niet het geval, dan
vindt dat zijn weerslag in het spel.
Er wordt dan vaak chaotisch ge
speeld, er is geen discipline en op
drachten worden niet uitgevoerd”.
Naast het aantrekken van Zebec
speelde Netzer ook een zeer belang
rijke rol in de ontwikkeling van
Kevin Keegan in de Westduitse
Bundesliga. De Engelse internatio
nal had het in de eerste maanden bij
HSV erg moeilijk. De aanpassings
problemen in het Westduitse leven
en voetbal waren zelfs zo groot, dat
Keegan niets liever wilde dan terug
gaan naar zijn vaderland. Na het
vertrek van trainer Rudi Gutendorf
was er niemand meer bij HSV die
Engels sprak en dat leidde tot een
isolement van Keegan.
'Netzer haalde
kunnen draaien. Het karakter van
mijn spelers is nog steeds erg goed
en ze hebben ook nog altijd honger
naar grote successen”.
Liverpool doet er dan ook alles
aan om voor zijn werknemers een
aangenaam arbeidsklimaat te
scheppen. Het Anfield-stadion, dat
al door vriend en vijand het fijnste
stadion in Engeland wordt ge
noemd, onderging tijdens de vakan
tie opnieuw een ingrijpende ver
bouwing. De entree van Liverpools
De oud-international (hij speelde
37 landenwedstrijden) werd in fe
bruari 1978 door HSV aangetrok
ken als manager. De opvolger van
Peter Krohn trof in de Noordduitse
havenstad een enorme puinhoop
aan. Een slecht geleide vereniging,
een behoorlijk balende Keegan, die
al uitkeek naar een andere club, en
spelers, die het woord discipline uit
hun vocabulaire hadden geschrapt.
Nieuwe bezems plegen altijd
schoon te vegen. Zo was het ook
met Günther Netzer. Hij zag al snel
dat trainer Arkoc öczan, de vroege
re Turkse doelman van HSV, niet
de juiste man was. Zag ook dat een
aantal spelers een deel van de on
rust binnen de club veroorzaakten.
Netzer maakte schoon schip, öczan
kreeg ontslag en de drie best betaal
de spelers na Keegan (Volkert, Kel-
- De wijze aarop Paisley Liverpool
J naar de top heeft gevoerd, is in vele
opzichten identiek aan de formule
die Michels destijds bij Ajax han-
i teerde. In 1974 nam hij het roer over
L van de bluffer Bill Shankly. Ik ben
vanaf dat moment gaan bouwen
aan een uitgebalanceerd team.
Je wordt dan gedwongen tot voor
tijdige vervangingen; je moet spe
lers inzetten, die eigenlijk nog niet
rijp zijn voor het grote werk. Vooral
als het om vitale plaatsen gaat,
moet je volgens een zorgvuldige
planning te werk gaan”, aldus Pais
ley, die zelf een goed voorbeeld kan
aandragen met de net voor 200.000
pond aangetrokken 22-jarige Avi
Cohen, de vrije verdediger van Tel
Aviv en het nationale Israëlische
team. „Ik kan deze speler nu eerst
een tijdje op het middenveld inzet
ten, maar hij is inderdaad gekocht
om de naar Wolverhampton Wan
derers verkochte 32-jarige Emlyn
Hughes als laatste man op te
volgen”.
Met zijn nu achttien man sterke A-
selectie ziet Paisley de strijd, zowel
nationaal als internationaal, in het
komende seizoen zeer optimistisch
tegemoet. „Ons spel was de laatste
maanden bijzonder goed. Beter dan
in de voorgaande jaren, toen we
achter elkaar twee Europa-Cups
wonnen. En dat is nodig ook. Je kan
je immers bijna geen fouten ver
oorloven. Nottingham Forest heeft
ons dat voldoende duidelijk ge
maakt. Er liggen altijd kapers op de
kust. In de Europa Cup hebben we
de Russische kampioen Dinamo Ti
flis geloot. Het gevaar schuilt in het
feit, dat we weinig van het Russi
sche voetbal weten. Natuurlijk, het
is bekend dat de discipline erg groot
is en we weten ook dat de Russen,
doordat hun competitie van maart
tot december loopt, in september
helemaal m hun ritme zijn. Maar
verder zal ik moeten proberen twee
wedstrijden van ze te bezoeken om
wat beter geïnformeerd te raken”.
Günther Netzer: „Toen ik bij HSV
kwam, wilde Keegan weg. De pro
blemen die hij had begreep ik erg
goed. Tenslotte had ik bij Real Ma
drid precies hetzelfde meegemaakt.
Het is erg moeilijk om je aan te
passen in een heel andere omge
ving, in een land, waarvan je de taal
niet beheerst en er geen mensen zijn
die toevallig jouw taal spreken. Ik
heb erg lange gesprekken gehad
met Keegan. Hij heeft mij begrepen
en ik heb hem begrepen. Hij heeft
nu ingezien dat hij in Duitsland
vriendschap heeft. En dat is voor
huis, dat in de arbeiderswijken van
de grauwe industrie- en havensta’d
ligt, heeft nu een modern aanzien,
dat ook wat meer overeen komt met
de status van de rijke Europese
topclubs, gekregen. En ook de tech
nische begeleiding is af. Paisley
staat aan het hoofd van een elf man
tellende staf met naast hem een
assistent-manager, een hoofdcoach,
drie trainers, drie jeugdtrainers en
twee scouts.
Op deze vruchtbare grond kon-
De „Vergissing” tegen Nottingham
Forest zit Paisley nog steeds erg
dwars. „We waren erg onfortuinlijk
in die wedstrijd. Maar ik moet toe
geven dat dit niet de enige oorzaak
van de uitschakeling was. De spe
lers waren ook wat te zelfverzekerd.
We moeten het falen dus ook voor
een belangrijk deel aan ons zelf
__j~~ wijten. Maar hoe dan ook, het blijft
erg jammer dat het zo is gelopen.
Vooral omdat ik er van overtuigd
ben, dat we in een wat later stadium
van het toernooi wel van Notting
ham zouden hebben gewonnen”.
Volgens Paisley, die al veertig
jaar bij Liverpool in de administra
tie voorkomt (eerst vijftien jaar als
speler en daarna als lid van de
technische staf), hebben zijn spelers
de les goed geleerd. Hun beslist niet
gefundeerde hoogmoed in het begin
van vorig seizoen in de gewonnen
Europa-Cup-1-finale van 1978 tegen
Club Brugge was de ploeg al ver
onder de maat gebleven leidde
tot de pijnlijke, maar ook zeer lang
zame val. De positieve uitwer
king liet niet lang op zich wachten
en met groot machtsvertoon werd
vervolgens de titelrace in eigen land
afgewerkt.
3.<
