Werken aan
basisschool
Wenen en Boedapest:
en
Haarlem is favoriet
«euKens
tussen de coulissen
Alka
kan keukens
kookklaaf
leveren!
Experiment observatie
bejaarden „wenselijk”
Exclusieve merken
heerlijke steden,
van der steur
niet makkelijk”
efficiency
beurse
MET PROBLEMEN ROND WELZIJNSSTICHTING
TAUNUS - CAPRI - ESCORT
Klaar terwijl u
wacht.
17
1980
OKTOBER
16
VRIJDAG 17
Intern verdeeld
Oordeel Provinciale Raad over ziekenhuisafdeling:
ting
meer
m.
■er een
ivan
t,
Gutenberg.
ijn
le
lemt.
niet
i van
GARAGE NIJMAN b.v.
eelt u
dat
kruisstraat 7 haarlem tei.023-320089
i
Incognito kwijt
Voor een goed merkrijwiel
O.a. BATAVUS RALEIGH
F. F. M. Teunissen
FORD
Buitenlanders gaan
naar kamercommissie
(Van een onzer verslaggevers)
(ADVERTENTIES)
(ADVERTENTIES)
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
weg
Hartelijk welkom in onze showroom,
openingstijden: 9-5 uur.
HAARLEM. De Overleggroep
Buitenlanders in Haarlem gaat bin
nenkort naar Den Haag om met de
vaste Tweede-Kamercommissie voor
CRM te overleggen over een nieuwe
vorm voor de Haarlemse stichting
Welzijn Buitenlanders. De overleg
groep neemt geen contact meer op
met het nog zittende algemeen be
stuur van die stichting. Dat werd gis
teravond tijdens een vergadering van
buitenlanders en Nederlandse wel
zijnswerkers in buurthuis De Til in
de Leidsebuurt afgesproken.
HAARLEM. Je kunt gaan waarheen je
wilt, die Haarlemmers blijven je achtervol
gen. Vorig jaar was ik nauwelijks in Mos
kou, of ik werd door een vrouw op m’n
schouders getikt, die me vroeg: „Kan het
zijn, dat ik u dikwijls door Haarlem zie
zwerven?” Op zo’n moment ben je nergens
meer. Denk je, dat je ver van huis bent,
helemaal in je eentje, zonder het geklingel
van de Damiaatjes, word je daar in Moskou
weer helemaal naar Haarlem gehaald.
Marnon in stéfat was naar de bijeenkomst
te komen.
zeg maar in de schaduw van de Stompe Toren, op
twee boerderijen afstand daarvan. Mijn vader
was adjudant bij het kruitmagazijn. Iedere dag
moest ik op de fiets naar de school in de Koning
straat. Daarna ben ik school gegaan bij meester
Brouwer in de Jacobijnestraat. Als het ’s winters
sneeuwde, mocht ik met de melkwagen meerijden
naar de stad, hotsend over de polderwegen, waar
het paard blindelings de weg wist”. In de ratelen
de zinnen schilderde ze aldus dat landelijke tafe
reeltje van zestig jaar terug.
Ik heb toen de moed opgegeven om, al was het
maar voor twee weken, van Haarlem ontdaan te
zijn. In Wenen kwam weer een andere dame op
me af, een stijlvolle vrouw met een paar amusante
ogen, adrem op haar eigen manier en onderhou
dend zoals je nog maar weinig meemaakt. Ze
kwam voorzichtig naar me toe en vroeg beschei
den: „Meneer, bent u soms degene, die Tussen de
Coulissen schrijft?” Ik kon moeilijk ontkennen,
maar zo’n vraag verwacht je niet in het Wiener
Prater. Zij bleek in de Uranusstraat te wonen, en
stelde me toen haar vriendin uit de Overtonstraat
voor, een hartelijke, welgedane vrouw, vol een
voudige levenswijsheden, waaraan je je zelfs op
vakantie tegoed kunt doen. Met de dames Spaarn-
wou, Uranus en Overton heb ik het uitstekend
kunnen vinden: ze hebben me in de watten gelegd
en in de boter gebraden.
M’n Haarlemse incognito was ik echter kwijt,
vooral toen ik ook nog kennis maakte met een
echtpaar uit de Kennemerstraat en hij met hese
stem z’n enthousiasme over het Goudsmitsplein-
tje verkondigde en zij met dolle pretoogjes genoot
van iedere minuut van de dag. Voeg daaraan nog
De opzet van de observatieafdeling voor
bejaarde patiënten is hen zoveel mogelijk
buiten het ziekenhuis te houden, of hen
voor slechts korte tijd op te nemen en zo
snel mogelijk weer naar huis te laten
gaan.
bejaarde patiënten kan gaan experimen
teren is een beslissing die de Raad aan de
regio wil laten: „Want als het veld ver
deeld blijft, zal het experiment waar
schijnlijk toch niet door kunnen gaan"
aldus een bureaumedewerker van de Pro
vinciale Raad.
PR. BEATRIXPLEIN 45 - Tel. 333534
Wenen met al z’n barok en levensvreugde heeft
natuurlijk mijn hart gestolen. Je voelt je er na
Hongarije een vrij opgelucht mens. De stad is als
een bloem, die zich iedere dag met alle weelde
opent. Toch was ik diep geschokt, toen ik de
Hoher Markt overstak, naar een standbeeld liep
en pardoes geconfronteerd werd met de heer
Gutenberg, de man die in het uitvinden van de
boekdrukkunst de rivaal is geweest en nog is van
onze Haarlemse Lourens Coster. Daar zat hij,
Gutenberg in brons, half zittend op een bank, de
linkerhand rustend op een leuning, de rechter
hand zelfbewust in z’n zij, en met een air van: wie
maakt me wat, ik ben die uitvinder, dat zie je toch
zo, Haarlem kan me gestolen worden.
Ik heb hem meewarig aangekeken, maar het
ging me aan m’n hart, toen ik bij Gutenberg las:
-„Dem groszen Meister. Seine dankbaren Juenger
und Verehrer”. Er stond ook nog een latijnse tekst
op de sokkel, namelijk: „Post nubila Phoebus”,
hetgeen zoveel betekent als: „Na regen komt zon
neschijn”. Het verband met Gutenberg begrijp ik
niet. Ik heb me met die spreuk verzoend. Haarlem
is tenslotte de zonneschijn. Enige bitterheid was
wel in m’n hart geslopen. O ja, de naam van de
beeldhouwer stond ook nog vermeld: Bitterlich.
Een troost was het wel weer, dat Gutenberg in de
nabijheid stond van het Hildebrandthaus.
Dat was het dan. Ik zou nog over de Wiener
Grienzings kunnen vertellen, die toeristische wij
netablissementen, waar geen of nauwelijks een
Wener zich zal vertonen. Toen daar Onkel Harmo-
nika en Tante Violine langs de tafeltjes trokken
om de stemming erin te brengen met „Tulpen uit
Amsterdam” had ik het wel bekeken. Maar m’n
heimwee naar Haarlem kwam pas goed op dreef,
toen ik eindeloos werd lastig gevallen met „Wien,
Wien, nur du allein”. Die mensen daar konden ook
niet weten, dat er voor mij maar één stad is:
Haarlem.
damesmode
maatkleding
Burgwal 76, 2011 BG Haarlem,
Tel. 023-32 07 43
j4LKk
VERKOOP SERVICE
RUIME VOORRAAD
ORIGINELE FORD-ONDERDELEN
OOK OP ZATERDAG
LEIDSEVAART 344 - TEL. 244913
HAARLEM Amsterdamse Vaart 1618
Tel.023-354775J
O Euro
Uitlaatcenter
i4 Iff
DOOR WIM HELVERSTEIJN
Op deze afdeling van het Deo-zieken-
huis werken verschillende vakgroepen sa
men: zowel de medicus als de psychiater
heeft zijn inbreng. Contact met verpleeg
huizen en de Haarlemse GG en GD speelt
eveneens een rol.
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM. Het toewerken
naar de basisschool zoals deze in 1983
moet gaan functioneren, is een pro
ces van „wikken en wegen”. De
schoolleiding heeft het daar niet al
tijd gemakkelijk mee.
De Weense binnenstad is in haar Straszen en
Gassen een aaneenschakeling van monumenten,
die in het daagse leven nog een alledaagse functie
hebben. Daartussen dreigden dé miniaturen in
het stadsleven ongezien te blijven: historische
huisjes, waaraan je gauw voorbij loopt. Wenen
heeft ze niet aan de aandacht van eigen burgers en
gasten willen onttrekken en heeft op die punten
aan de gevels rood-witte vlaggetjes aangebracht
met daaronder een bordje met informatieve gege
vens over het pandje, en dat alles onder leuze:
„Wien, eine Stadt stellt sich vor”. Dat soort visite
kaartjes spreken me erg aan. Voor onze VW om
over na te denken.
Evers verklaart voorts veel begrip op te
brengen voor de ontstane wrevel bij de
buitenlanders. „Ik beschouw dit overleg
als een soort laatste kans voor de stich
ting. Dat overleg moet dan ook worden
gedragen door een meerderheid van het
bestuur en de directeur. Het feit dat dat
maar matig gebeurt zet mij ernstig aan
het denken”.
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM. De Provinciale Raad voor de Volksgezondheid sprak gister
middag het „wenselijk” uit over een voorstel om in de regio Kennemerland
een experiment te houden met een eigen observatie-afdeling voor bejaarden
in een van de ziekenhuizen. De Raad laat het aan de regio over om te bepalen,
in welk ziekenhuis dat dan wel zou moeten gebeuren, hoewel' wordt vastge
steld dat ziekenhuis Joannes de Deo in Haarlem al over een dergelijke
observatieafdeling voor bejaarden beschikt.
De Provinciale Raad heeft de overlegor
ganen voor de ziekenhuizen in Kenner-
merland gevraagd, met een advies te ko
men over deze aanvraag. Tot gisteren
heeft noch de stichting Samenwerkende
Kennemer Ziekenhuizen (SSKZ) noch het
overleg van ziekenhuizen, psychiatrische
ziekenhuizen en verpleeghuizen, de KO-
GIM, een standpunt kenbaar gemaakt.
Aanvankelijk werd daarom gisteren in de
Raad voorgesteld een besluit over de wen
selijkheid te laten rusten, tot het stand
punt van de gezondheidszorginstellingen
in de regio bekend is. Een van de leden
van de Raad echter, dr. Tj. de Reus van de
Haarlemse GG en GD, pleitte voor het nu
al vaststellen van de wenselijkheid van
deze proefneming. „Het De Deo-zieken-
huis werkt al drie jaar met deze afdeling,
waarvoor samenwerking is opgebouwd
met allerlei instellingen. Dat zal verdwij
nen als er nu geen beslissing wordt geno
men in afwachting van voorstellen uit de
regio, omdat de ziekenhuizen in Kenne
merland hierover erg verdeeld zijn. Het
verdwijnen van de afdeling zou heel jam
mer zijn, want dan vallen we terug naar
de tijd van voor 1978.”
De Reus kreeg bijval; in welk zieken
huis men met de observatie-afdeling voor
toe een echtpaar uit Bloemendaal, dan weet u nu,
dat Haarlem en ommelanden in dat Nederlandse
gezelschap over-vertegenwoordigd waren. Ach
teraf niet tot mijn ongenoegen.
Vierduizend kilometer in een bus! Het lijkt
verschrikkelijk, maar ik heb zelden op vakantie
zoveel gezien en van zoveel genoten. Onder de
rijvaardige leiding van een chauffeur, wiens op
merkelijke snor aller ontzag afdwong, kriskrasten
we door Oostenrijk en Hongarije. Hij was geluk
kig geen lolbroek, wel een laconieke vent, die op
tijd z’n. woordje in de mond had en als een goede
herder z’n schaapjes leidde zonder dat de diertjes
in de gaten hadden, dat ze geleid werden. Op die
manier is het aangenaam zwerven in den vreem
de, ondanks een schoolmeesterachtige gids in
Wenen en dank zij een goedmoedige begeleider in
Hongarije.
Als je door Boedapest of andere steden van
Hongarije dwaalt, geniet met je volle teugen van
de sfeer, de blijheid en vooral van de hartelijk
heid, waarmee de Hongaren je overstromen: een
Hollander kan geen kwaad doen. Imre, onze bege
leider, was na de Eerste Wereldoorlog als kind uit
hongerend Hongarije naar Nederland gekomen
en had hier drie jaar in een pleeggezin geleefd. In
voortreffelijk Nederlands vertelde hij met aan
doénlijk nationalisme over de vrijheidsstrijd der
Hongaren tegen de Turken (enkele eeuwen gele
den) en zijn weerzin tegen de Oostenrijkse Habs-
burgers, die tot in de Eerste Wereldoorlog de
Hongaarse kroon gedragen hebben, stak hij niet
onder stoelen of banken. Veel verder kwam hij
niet. Het huidige Hongarije kwam, politiek al
thans niet aan bod.
En toch heb ik dikwijls lopen denken aan al die
Hongaren, die in de jaren vijftig na de Hongaarse
Een aanvraag van het De Deo-ziekenhuis
om een speciale psychiatrische afdeling is
door de Provinciale Raad voor de Volks
gezondheid afgewezen omdat uitbreiding
van de ziekenhuiscapaciteit voor psychia
trische voorzieningen in Kennemerland
niet wenselijk wordt geacht. Dit omdat er
al een overcapaciteit is.
Evers: „Het bestuur is intern verdeeld.
Het is moeilijk om de twee of drie be
stuursleden die tegen heug en meug deze
lijn van overleg met de buitenlanders vol
gen, met de taak op te zadelen om dat
overleg ook te voeren. Het vijftal dat wel
voor een grotere inbreng van buitenlan
ders in het stichtingsbeleid is, is nu juist
het drukst bezet”.
zoals
KINLOCH ANDERSON
originele Schotse kilts met lamswollen
jumpers in exact dezelfde kleuren.
De vergadering vormde een vervolg op
een eerder gehouden bijeenkomst van
buitenlanders met een delegatie van het
bestuur van de stichting Welzijn Buiten
landers Haarlem (SWBH). Gisteravond
werd geïrriteerd gereageerd op het weg
blijven op één man na van het
stichtingsbestuur. De aanwezige buiten
landers spraken van een „belediging”. De
enige aanwezige bestuurder, Alberto Mar
non, bleek zelf ook verrast door het weg
blijven van zijn collega’s.
De nu afgebroken overlegsituatie vindt
zijn oorsprong in een demonstratieve bij
eenkomst van buitenlanders en Neder
landse welzijnswerkers tegen beleid en
bestuur van de SWBH, begin september.
De buitenlanders eisten bij die gelegen
heid het vertrek van het zittende op één
man na uit Nederlanders bestaande be
stuur en van directeur Willem Hogen
doorn. Na die demonstratie kwam een
gesprek op gang tussen een afvaardiging
van het stichtingsbestuur en de buitenlan
ders.
Stichtingsbestuurder Ben Evers die op
de vorige bijeenkomst in buurthuis De
Ark had toegezegd gisteravond te zullen
verschijnen, liet gisteren al weten niet aan
zijn afspraak te kunnen voldoen. Hij
moest babyzitten. In een vergadering van
het dagelijks bestuur van de stichting,
gistermiddag, bleek dat slechts Alberto
opstand naar Nederland, ook naar Haarlem
vluchtten en hier bij ons een gastvrij onthaal
vonden. Mevrouw Dohmen, die Limburgse, kwam
weer bij mij in gedachten. Zij is toentertijd in
Haarlem de hartelijke vertrouwensvrouw van de
Hongaren in Haarlem geweest. Over die massale
vlucht repte onze aardige Imre niet.
Loop je in de straten van Boedapest en je ziet de
welgevulde winkels en al die goedgeklede men
sen, dan zou je bijna gaan denken, dat het leven er
ideaal is. Maar je hebt je paspoort moeten inleve
ren en bovendien werden we met de neus weer op
de feiten gedrukt, toen we terug de Hongaars-
Oostenrijkse grens passeerden. Op de weg lagen
spijkerlatfen met daarbij een in de vernieling
gereden vrachtauto. De Oostenrijkse nieuws
dienst vertelde ons kort daarop, dat een man met
die vrachtwagen geprobeerd had het Vrije Westen
te bereiken. Het was hem niet gelukt. Volgens de
berichten zou hij er het leven bij hebben gelaten.
Die herinnering steekt nog steeds schril af bij de
uitbundigheid, die de Hongaren dagenlang voor
me etaleerden. Iedere avond bij de maaltijd die
muzikanten met hun wervelende vioolmuziek.
Daartussendoor een weemoedig melodietje om
het verleden niet helemaal te vergeten.
Was er in Boedapest niets Haarlems te beleven?
Ja, natuurlijk. Waar zul je Haarlem niet terugvin
den? In het Hongaars museum voor Schone Kun
sten aan het Heldenplein is ook Frans Hals pre
sent met een Herenportret, dat in Haarlem te zien
was op de grote Frans Hals-tentoonstelling van
1962. Het portret betreft een man, die nog steeds
niet helemaal geïdentificeerd is, maar zijn zelfver
zekerde blik en zijn artistiek uiterlijk, z’n bescha
ving en hoofsheid maken het voor mij zo goed als
zeker, dat hij een oprechte Haarlemmer is.
Dat zei Paul Kooymans, projectleider
van de ontwikkelingsprojecten I en II,
gisteravond tijdens de algemene be
stuursvergadering van de Regionale
School Advies Dienst. Hij gaf een toelich
ting op deze projecten, die voortgekomen
zijn uit respectievelijk het voormalige
plan-Centrumscholen en het KOLO-pro-
ject (KOLO is een samenvoeging van de
woorden kleuteronderwijs en lager onder
wijs - red.).
Tot de Centrumscholen behoren onder
meer de Parkwijkschool, Lorentzschool
en Linschotenschool. In project II betreft
dit bijvoorbeeld de Molenwiek, Plesman-
school en Noorderschool. In beide projec
ten wordt toegewerkt naar de opstelling
van een schoolwerkplan zoals dit in 1983
moet gaan functioneren op de dan defini
tief tot basisscholen samengevoegde lage
re en nu al daaraan gekoppelde kleuter
scholen.
Voor de scholen in project I brengt dit
specifieke problemen met zich mee. Het
zijn scholen met een kleiner wordend leer
lingenaantal. Bovendien worden zij veelal
bezocht door Nederlandstalige kinderen
die kampen met een achterstandssituatie
en buitenlandse kinderen met grote taal
problemen.
Aan de buitenlandse, vaak halftalige
kinderen, wordt in de projecten veel aan
dacht besteed. Er zijn zowel buitenlandse
als extra Nederlandse leerkrachten be
schikbaar. Bovendien wordt de communi
catie van de ouders met de scholen verge
makkelijkt door onder meer bandrecor
ders met teksten in de eigen taal.
In het onderwijsveld zijn de deskundi
gen het er overigens nog lang niet over
eens hoe deze kinderen het beste vooruit
te helpen. Paul Kooymans noemde in dit
verband een recent idee van adviseur
voortgezet onderwijs G. de Vries, die in
een discussienota pleit voor een centrale-
opvang van ongeveer drie maanden. In de
huidige opzet worden zij primair opge
vangen op de scholen zelf.
Eind dit jaar moeten de scholen in beide
ontwikkelingsprojecten de eerste neer
slag van een schoolwerkplan hebben op
gesteld. Voor hulp bij organisatorische
problemen hebben zij daarbij de beschik
king over een communicatie netwerkmo
del. Dit is opgesteld door een aantal on
derwijskundigen en bevat richtlijnen voor
vergadertechniek en samenwerkingsver
banden.
De Kennemerraad volgens de huidige
stichtingsstatuten het orgaan dat het be
stuur zou moeten benoemen, maar dat
nog nimmer heeft gedaan heeft vorige
week met beleidsambtenaren van CRM
overlegd. CRM wil graag dat de raad een
bestuur benoemt, zodat dat op de wette
lijk vereiste manier opereren kan.
Het dagelijks bestuur van de Kenne
merraad heeft over de kwestie inmiddels
een pre-advies opgesteld. Dat tendeert in
de richting van niet benoemen. Het dage
lijks bestuur van de Kennemerraad heeft
CRM telefonisch op de hoogte gesteld van
de inhóud van het pre-advies dat in de
decembervergadering van de raad aan de
orde zou moeten komen. De argumenten
om niet te benoemen liggen vooral op het
vlak van de uiterst beperkte invloed die de
raad op het beleid van de overigens auto
nome stichting kan uitoefenen. Nog onbe
kend is of het ministerie aan de houding
van de Kennemerraadsbestuurders gevol
gen voor de stichting verbindt.
Twee weken geleden trof me hetzelfde lot, toen
ik met zeventien alleraardigste mensen per bus op
tocht was naar Wenen en Boedapest. Het was geen
Haarlemse reis, iedereen in Nederland had er op
kunnen inschrijven. Voor m’n eerste ontmoeting
op die reis zocht ik voor alle zekerheid contact met
een echtpaar uit Hilversum. Dan zit ik in ieder
geval veilig, dacht ik. Nou, vergeet het maar.
Ik steek een sigaar op van Jan van der Pigge, leg
het doosje voor me op een tafeltje en daar zegt me
die mevrouw uit Hilversum: „Hee, dat is jeugdsen
timent voor me”. Ik vraag: „Hoe dat zo?” En zij
antwoordt: „Ik heb jaren in Haarlem gewoond, ik
kan u alles vertellen over de Van der Pigges (ook
van de drogerij onder V&D), de Van Ossen, de
Van Niels, en noem maar op”.
Honderden kilometers van Haarlem zit je dan,
en je loopt weer te wandelen door de Grote
Houtstraat, de Gierstraat en de Kruisstraat. Ze
vertelt van de Zusters in de Koningstraat waar ze
school is gegaan en van Zuster Hortense Molken-
boer, de eerste rectrix van Sancta Maria, die een
nicht van haar was.
Die Hilversumse mevrouw bleek er een van
Randoe te zijn, een naam die jaren en jarenlang
op de etalageramen van een roemruchte meubel
zaak in de Gierstraat heeft gestaan. Als ze tegen
woordig over een meubelpaleis spreken, bedoelen
ze vaak niet meer dan een grote ongezellige ruim
te, waar stoelen, tafels en dressoirs geen eigen
leven kunnen leiden. Randoe echter wés een pa
leis, vorstelijk ingericht en Haarlems tot in iedere
hoek. Ging je naar de eerste etage, dan besteeg je
een trap van koninklijke allure en was het Pascal
Randoe of die vriendelijke meneer Wissing, die je
met stemmige aandrang probeerde te overtuigen
van de kwaliteit van hun meubilair.
In Boedapest was het opnieuw raak. In ons
gezelschap zat een Amsterdamse vrouw, getooid
met opstandig wit haar, en zonder dat ze het wist,
sleepte ook zij me terug naar huis, toen ze me aan
de voet van die fantastische Kroningskerk vertel
de: „In 1920 woonde ik als kind in Spaarnwoude,
Ook twee jaar geleden was er mot tussen buitenlanders in Haarlem en de Stichting Welzijn
Buitenlanders. Zij gingen toen met spandoeken de straat op om hun eisen kracht bij te zetten.
