Tweede-Kamerlid en CDA-bestuurder Piet van Zeil:
Enige echte
politicus in
CDA-bestuur
Esa—
’t Aardige van die Strippenkaart:
F.
|i|
■l
„open house”
i
■Hi
’t HEERENHUYS b.v.
25/
rationale
11 '-Lm*. I U
nationale
IP
l&J i
BINNENLAND
19 8 0
OKTOBER
/u
ens
ns
irtabel
H
7
OverstaMMi bdjoort nu Uit de categorie [Kidtscbil. Dat zit zo:
de Nationale Strippenkaart is een landelijk bus- en tramkaartje. U kunt er
overal in Nederland mee terecht. Als u bijvoorbeeld van buiten de stad komt
dan hoeft u in de stad geen ander kaartje te kopen.* En als u met pakweg de
NZH reist, dan stapt u zo over op Centraal Nederland. De strippenkaart is
verkrijgbaar in vier versies: als 15-strippenkaart, vol- en reductietarief, als
10-strippenkaart en als 6-strippenkaart. De 15-strippehkaart kost 15,35 en is
uitsluitend \d de voorverkoopverkrijgbaar. De 6- en 1’0-strippenkaart kosten
respectievelijk f 2,85 en 14,75 en zijn alleen op het
voertuig te koop. Let wel.een kaartje kost nu dus
minimaal f 2,85, maar dat is altijd nog voordeliger
dan de prijs die u betaalde voor drie enkeltjes van
één zone.
Met de Strippenkaart kom je overal.
(Door Ad van Liempt)
„Daar heb ik me erg aan gesto
ten, dat uitgerekend hij dat zegt”.
Piet van Zeil reageert op een uit
spraak van Aantjes, die vorige
week in een krant schreef, dat het
CDA alleen maar werk heeft ge
maakt van het vormen van één
partij, maar ondertussen het pro
gramma, het politieke beleid heeft
laten rusten.
3./
STRIPPENJ j
KAART O 1
«1
20 oktober
1980
1970
10 jaar toonaangevend
Dit decennium vieren wij met 10 dagen
Ged.
Oude Gracht 99-101 Haarlem. Tel. 312318
Als feestelijke aanbieding geven wij een reductie van 200,-
op de bovenaf geheelde lederen fauteuil „London”.
r i
Coalitievoorkeur nog vóór
(ADVERTENTIE)
t
9
o
u
TO
n
P
C
„Ik vind dat loyalisme gewoon niet kan.
Dat heeft de afgelopen periode wel uitge-
„Ik moet erkennen dat we er niet in
geslaagd zijn om dat over de hele linie
duidelijk over te brengen, die derde weg.
Maar daar komt nog iets bij: ik spreek
heel vaak individuele mensen die zeggen:
ik ben wel bereid om drie jaar pas op de
plaats te maken of zelfs om iets in te
leveren. Maar als je dan de representan
ten van die groep hoort dan blijken ze het
„Maar dat is wel een zaak voor het
nieuwe bestuur dat een voorstel moet
doen aan het verkiezingscongres dat in
februari gehouden wordt”.
„Ook hier geldt: de aanwezigheid van
de WD in het kabinet werkt op sommi
gen als een rode lap op een stier. Ik weet
van Albeda, een man die je het vlees
geworden overlegmodel kunt noemen, ik
weet dat hij het vreselijk vindt, dat die
verhoudingen zo slecht zijn”.
Maar had het CDA dat niet in 1977
moeten realiseren, toen het besloot toch
maar met de WD te gaan regeren?
Maar het' gaat er toch om dat we in
dit land een beetje behoorlijk geregeerd
worden en niet om het zelfrespect van de
één of de machtshonger van de ander?
„De machtshonger van de PvdA zou
desastreus geworden zijn voor het land.
Het was in het landsbelang die machts
honger te stillen. Ik stel met voldoening
vast dat het erop lijkt dat met de PvdA op
dit moment weer normaal overleg moge
lijk is. Ik ben daarvan niet in halleluja-
„Op het laatst heb ik zelf in de fractie
gezegd: als we nu voor de PvdA door de
knieën gaan, komen we nooit van die
machtshonger van de PvdA af. Dan moe
ten we elke volgende formatie op onze
knieën door de modder”.
We krijgen het over de loyalisten. Dat is
die groep CDA’ers (zes van de ARP en
KVP-er Stef Dijkman, inmiddels uitge
groeid tot 10) die bij het aantreden van het
kabinet-Van Agt geen on voorwaardelijke
steun wilde geven aan het regeerakkoord
en die ook tijdens de regeerperiode wel
eens tegen de rest van de fractie in stem
de. Vorige week kondigde Van Zeil een
studie aan naar dat loyalisme. Nu blijkt
dat het loyalisme wat hem persoonlijk
betreft maar snel de wereld uit moet.
stemming, ik heb geen gevoel van triomfa
lisme”.
Stel dat er een regering komt van CDA,
PvdA en D’66 en dat het rechtse deel van
de CDA-fractie zijn steun onthoudt aarr*
het regeerakkoord, en dat ook het linkse
deel van de PvdA dat doet en misschien
nog een enkele D’66-er. Dat kan tocte»»»
loyalisme hoeft zich niet tot het CDA te
beperken. Dan is het eind toch zoek? Waar
ben je dan nog mee bezig?”.
„Kijk, een kamerlid kan bij de vaststel
ling van het programma zeggen dat hij hetj
met een bepaald punt niet eens is. En als
het zover komt, kan hij best in de Kamer.,
tegen zijn fractie stemmen. We gaan nier-'*
mand dwingen hoe hij moet stemmen, dat
zou ook niet kunnen, dat zouden we ook
niet willen. Maar als het regeerakkoord er
ligt moet iemand zeggen: dat steun ik of
dat steun ik niet. Je kunt hier in de Twee
de Kamer nu eenmaal niet blanco stem
men, je bent voor of tegen. Als je tegen het
regeerakkoord bent moet je volgens mij je
plaats in de fractie afstaan. Dan moet jé
terugtreden. Of anders moet je je voegen
naar de rest van de fractie. En ik vind ook
dat niet een enkel kamerlid een kabinet
kan steunen waar de rest van de fractie
geen binding mee heeft”.
Nog een kwestie rond dè verkiezin
gen: het feit dat Aantjes door de ARP op
de CDA-lijst wordt geplaatst, zij het in
slechts twee kiesdistricten. Wat vindt Van
Zeil daarvan?
A
n
't
V
II
En als de lijn-Den Uyl wint, dan
kiest u persoonlijk voor het afleggen van
een intentieverklaring voor de verkie
zingen?
wezen. Je geeft een kabinet je steun of j<?&
geeft het niet. Een kabinet moet aan het*
begin van de rit weten waar het aan toe is«5
Maar het CDA was toch altijd erop
uit om de tegenstellingen te overbruggen,
het CDA staat voor de derde weg, het met
elkaar verzoenen van werkgevers en
werknemers? Daar komt toch niks van
terecht?
Van Zeil: „Ach, onder het kabinet-Den
Uyl kon het hier ook druk wezen, hoor.
Aan de ene kant werkt de WD als rege
ringspartij nu eenmaal op veel mensen als
een rode lap op een stier. En daarnaast
moet ik constateren dat er een groot
groepsegoisme in de samenleving is ont
staan. Iedereen komt voor zijn eigen
straatje op, de rest interesseert hem niet.
Ik vind dat verschijnsel verschrikkelijk
jammer”.
Beschouwt u het niet als een grote
nederlaag van het CDA dat allerlei
maatregelen die dit kabinet voorstelt op
zoveel verzet stuiten? Het Binnenkof
staat elke dag vol met boze mensen.
En dan: „Ik hoop dat de PvdA voor de
verkiezingen uitmaakt wat ze het liefste
wil. Dus of de lijn-Van den Berg wint of de
lijn-Den Uyl”.
Hebben jullie nu nooit spijt gehad
van dat standpunt, bij alle kritiek die dit
kabinet krijgt en alle problemen die het
niet kan oplossen?
Dus als ik het goed begrijp wilt u
voor de verkiezingen al met de andere
partijen gaan praten om tot een weder
zijdse intentieverklaring te komen.
Van Zeil: „Ja, maar niet bindend na
tuurlijk. Je kunt niet gaan onderhandelen.
Dan zouden er geen verkiezingen nodig
zijn. Maar je kunt voorlopige gesprekken
hebben, uitgaande van de verwachte ver
kiezingsuitslag, de programma’s en de
problemen in de samenleving”.
niet te willen. Ik vraag me af of die repre
sentanten wel precies weergeven wat er
bij hun mensen leeft”.
„Ik geloof dat wij als CDA een groot
deel van de zwijgende meerderheid verte
genwoordigen. Onze mensen zijn vaak
niet erg agressief, in de goede zin dan”.
De verhouding tussen het kabinet en
de vakbeweging is uiterst beroerd. Dat
moet een oud-vakbondsman toch een gru
wel zijn.
„Het is waar, die verhoudingen zijn
niet best. Dat ligt aan twee kanten: de
regering heeft onvoldoende de hand ge
reikt aan de vakbonden, daar heb ik ook
in onderlinge gesprekken meer dan eens
de regering op gewezen. Maar ook vanuit
de vakbeweging is niet het uiterste ge
daan om met de regering op goede voet te
komen. Kennelijk bestaat daar de vrees
om de indruk te wekken dat men bij de
regering op schoot zit”.
„Ik had liever gehad dat we tot de
aanpak van de wezenlijke problemen wa
ren gekomen. Ik erken dat dat niet hele
maal gelukt is. Dat is jammer. Maar ik
vind niet dat we spijt moeten hebben van
de beslissing met de VVD te gaan regeren.
Het ging er toen om dat we ons zelfrespect
als CDA zouden behouden en dat we een
halt zouden toeroepen aan de machtshon
ger van de PvdA”.
In het bestuur van het CDA, dat
afgelopen zaterdag tijdens het oprich-
tingscongres werd gekozen, is Piet van
Zeil de enige rasechte politicus. Voor
zitter Bukman heeft enige bekendheid
in landbouwkringen; de andere be
stuursleden mevr. De Graaf (tweede
vice-voorzitter) en Smits (algemeen se
cretaris) en Veenhof (penningmeester)
zijn politiek onbeschreven bladen.
En al ontkent Van Zeil met grote
nadruk dat hij in het bestuur zit om de
politieke lijn uit te stippelen, toch staat
vast dat de inbreng van Van Zeil in dat
bestuur heel belangrijk zal zijn. Zoals
hij ook in de Tweede-Kamerfractie van
het CDA als een van de invloedrijkste
figuren geldt.
Piet van Zeil (jaren woonachtig in
Utrecht, de laatste tijd in IJsselstein)
kwam in februari 1972 in de Tweede
Kamer. Daarvoor was hij bestuurder
van de Katholieke Bond van Vervoers-
personeel. Vorig jaar volgde hij W.
Vergeer op als voorzitter - de laatste -
van de KVP.
Met de 52-jarige Van Zeil had onze
medewerker Ad van Liempt een ge
sprek. Over CDA en PvdA, over forma
tie en loyalisme, over Van Agt en
Aantjes.
eV
Moet Van Agt wel lijsttrekker worden,,-,
nu er van vele kanten wordt vastgesteld
dat er zo weinig inspiratie van hem uit
gaat, dat het wel lijkt of hij uitgeregeerd
ov
Van Zeil: „Van Agt is een van onze;
potentiële kandidaten. Pas ergens in janij-
ari of februari neemt de partij de beslis
sing wie het wordt, daar kan ik nu moei;
lijk op vooruit lopen. Maar als Van Agt het 3
wordt, dan is hij een hele goeie lijsttrekAv
ker. Het beeld dat je van hem schetst te'
helemaal verkeerd. Hij is misschien niet>J
zo’n politiek dier, maar hij heeft enormèL’
kwaliteiten. En hij is zeker niet moe gere
geerd”.
Van Zeil, fel nu: „Dat had de PvdA zich
moeten realiseren. Ik ben zelf de eerste
geweest om na de verkiezingen van 1977 te
zeggen: we moeten met de PvdA en D’66
gaan regeren. Maar ik heb er bij gezegd:
niet op de voorwaarden van 1973, maar op
basis van gelijkwaardigheid. Maar de
PvdA wilde ons onder het juk door laten
gaan. Ik zal je een voorbeeldje geven, wat
mijn eigen geval betreft. Ik was in het
tweede kabinet-Den Uyl gevraagd als
staatssecretaris voor Verkeer en Water
staat onder Zeevalking, die zou minister
worden. Ik ga bij Zeevalking op bezoek en
hoor daar wat mijn takenpakket zou wor-
Van Zeil: „Ik kan me wel voorstellen dat
wij als CDA vóór de verkiezingen een
intentieverklaring afleggen waarin we
een voorkeur voor een toekomstige rege
ringspartner uitspreken. Maar daar zou
den dan wel enige voorwaarden aan ver
bonden moeten worden. Vooral deze: we
leggen alleen een intentieverklaring af als
de andere partners dat ook doen. En als
we met elkaar praten op basis van gelijk
overleg”.
Van Zeil: „Er is overeengekomen dat de^
drie partijen zelf onafhankelijk hun lijs
ten kunnen opstellen. Wij als KVP hebben
die beslissing van de ARP geaccepteerd
en ook gerespecteerd. Overigens is ook
overeengekomen dat er bij het CDA geen
voorkeursacties mogen worden gevoerd.
Dat is op verzoek van de ARP zelf in de
statuten terecht gekomen. Dus er kanc)
voor Aantjes geen voorkeursactie gevoerd"
worden, een lid dat dat zou doen zou zelfsv”
geroyeerd kunnen worden”. «o
(ADVERTENTIE)
Den Haag kent een bijzondere regeling.
)penbaar Vervoer, Postbus 55,2501 CB Den Haag.
Piet van Zeil, voor zijn doen nogal gebe
ten: „We hebben binnen de christen-de-
I mocratische partijen erg lang gediscussi
eerd over de grondslag van het CDA en
over het functioneren daarvan. We heb
ben een uitvoerige beschrijving gemaakt
van het politieke beleid voor de jaren
tachtig, de nota van uitgangspunten. En
uiteindelijk is eind juni het ontwerp-ver-
kiezingsprogramma vastgesteld voor de
jaren 1981-1985. Dat heeft Aantjes nota
bene zelf mede-geformuleerd. Dan kun je
toch niet volhouden dat we daar niks aan
gedaan hebben?”
Zou hij niet bedoeld hebben dat het
allemaal wat onduidelijk is, dat je met
het beleid alle kanten op kunt?
Van Zeil: „Kijk, discussie over het be-
f leid hoort bij elke grote politieke partij,
jr Zijn ze het in de PvdA overal over eens?
I En bij D’66, daar is alles toch ook in
I discussie? Alleen, als bij ons iets in discus-
I sie is dan wordt het allemaal wat aange
zet, dan worden de verschillen in de publi-
f citeit benadrukt. Ik begrijp dat wel, hoor.
1 Bij ons komt er nu eenmaal bij, dat wij als
CDA meestal bepalen welke kant de bal
I uit rolt. Aan de discussie bij ons kun je
zien waar de meerderheid in het parle-
ment ligt. Vandaar al die belangstelling,
denk ik”.
„Maar laten we wel zijn: dat er bij ons
over allerlei onderwerpen zo diepgaand
f- gediscussieerd wordt, dat bewijst dat wij
een sterke partijdemocratie kennen. Er is
bij ons geen blinde macht die het beleid
bepaalt”.
Toch blijft het een partij waar je niet
f van op aan kunt. Jullie zeggen nu zelf
ook weer allemaal dat het nog helemaal
open is met wie jullie na de verkiezingen
gaan regeren.
„Goed, er is na de verkiezingen sprake
van een open situatie, maar we gaan in het
CDA-bestuur nu toch wel snel een verkie-
zingsstrategie bepalen. Die komt erop
neer dat we de verkiezingsprogramma’s
gaan vergelijken van de mogelijke part
ners. Ook zullen we naar mijn mening van
alle partners moeten verlangen dat we op
basis van gelijkwaardigheid zullen praten
en niet, zoals in 1973, ons door een andere
partij de wet zullen laten voorschrijven”.
„Verder vind ik en de partijraad van
de KVP heeft dat ook al uitgesproken
i dat we geen vetorecht hebben over el-
f kaars kandidaten voor ministersposten en
I voor de staatssecretariaten. Daar hebben
we in 1977 van geleerd. We zeggen nu: we
hebben niets met de keuze van eikaars
kandidaten te maken of we mogen ons
allemaal met alle kandidaten bemoeien,
dat zou ook kunnen. En dan nog een
belangrijk punt: we zullen na de verkie
zingen moeten streven naar een regering
met een brede meerderheid in het parle
ment. Breder in ieder geval dan we nu
hebben”.
„Ik moet zeggen: de recente ontwikke
lingen binnen de PvdA geven me voldoe
ning. Het gaat in de richting van een
terugkeer naar normaal overleg. Alleen
heb ik nog grote moeite met de uitspraken
van Max van den Berg. Die wil op de
eerste plaats een linkse meerderheid. Pas
als dat niet lukt is het CDA aan de beurt.
We zijn dus duidelijk tweede keus. Op die
voet willen wij niet praten”.
Dus als de PvdA liever eerst een
linkse meerderheid nastreeft praten jul
lie alleen met de WD.
\tvrstads en streekvervoer
GekkgdoorheelIVederland ZOZ 1
den: het beroepsgoederenvervoer, het
KNMI en de PTT. Dat was alles”.
„Tegen Zeevalking heb ik gezegd: met
alle respect voor die taken hoor, maar ik
heb mijn hele leven hard gewerkt. Hier
krijg ik mijn dagen niet mee vol. Nou ja,
toen bleek dat met Zeevalking persoonlijk
wel te praten was. Ik kon er wel wat bij
krijgen. Maar als het aan de PvdA had
gelegen hadden de CDA’ers allemaal uit
geklede portefeuilles gekregen. Uiteinde
lijk hoefde het niet meer, want voor het
tweede gesprek met Zeevalking had Den
Uyl zijn opdracht al teruggegeven”.
„Als je mijn persoonlijke mening vraagt
moet ik er twee dingen over zeggen. De
mensen moeten in staat zijn te vergeven
en bereid zijn te vergeten. Een oordeel
over andere mensen komt ons, mensen,
niet toe. Maar aan de andere kant: of het,.
in menselijk opzicht gewenst is dat Aan--
tjes terugkomt, daar zet ik een vraagteken;
bij. Als hij niet voldoende stemmen krijgt~’f
zal dat voor hem persoonlijk een harde
klap zijn. Maar als hij wel voldoende
stemmen krijgt, dan voorzie ik op de eer
ste plaats vervelende, langdurige discusr,o
sies bij de behandeling van de geloofsbrief
ven van de kamerleden. Dat baseer ik op
uitspraken van de WD en de PvdA in het
verleden. Ik gun het Wim Aantjes en zijn
gezin niet dat er een verdere aantasting
volgt van zijn geluk en zijn welzijn”.
verkiezingen uitspreken”
RAADGEVERS IN WOONSTIJL sinds 1970
Tevens vindt u bij ons een exclusieve collectie meubelen, gordijnen, tapijten,
verlichting en decoraties
