Synode onderschrijft Humanae Vitae
Mogelijk gesprek over
Amerikaanse gegijzelden
Nieuw Belgisch kabinet
ontziet laagste lonen
Nieuw regeringsprogram bekend
Bij bezoek premier Iran aan VN
Actie duizenden
wetenschappers
tegen Moskou
burgerrechten
Drie kandidaten
Kadaffi
weer
voor leiderschap
naar Syrië
Chaos in Londen
St. Helens in actie
China bevestigt
nemen kernproef
Oud-premier Sri
Lanka verliest
Industriële top
Japan en EG
Actie Greenpeace
Bremen ten einde
Esquivel krijgt
van junta per
maand 10 mille
Voorlopig geen
loonstijging EG-
parlementariërs
door regenval
Labourpartij
RM
Afghaanse leider
hartelijk door
Moskou ontvangen
-JE—
ers
ve
1
liii
3
BINNEN* EN BUITENLAND
1980
OKTOBER
VRIJDAG
1 7
2
(Van onze redactie buitenland)
kJ
ich
Alle inkomens, behalve de laagste lonen, twee jaar lang op de nullijn. Dat is
de kern van de loonmatiging die wordt aangekondigd in een programma van
de Belgische regering die volgende week in functie komt.
(Van onze redactie buitenland)
VATICAANSTAD. De
bisschoppensynode over het
christelijk gezin bekrachtigt
„eenstemmig en uitdrukke
lijk” de leer over de geboorte
regeling, die vervat is in de
encycliek Humanae Vitae van
Paus Paulus de Zesde.
WM s
fiiiB
iiil
|IB
V
Bisschoppen: Geen
voorbehoedmiddelen
(Van onze redactie buitenland)
(Van onze redactie buitenland)
B3
mijn
rden-
visse-
krop;
uidel-
doos;
ak te
toch
leling
duwe
1 iets
sneed
tiated
•inted
th an
at the
ttenti-
flrma-
NEW YORK-TEHERAN-BAGDAD. De Iraanse premier Radjai zal tij
dens zijn bezoek aan New York, waar hij de zitting van de VN-Veiligheidsraad
over de oorlog tussen Irak en Iran bijwoont, mogelijk ook spreken over het lot
van de Amerikaanse gegijzelden in Teheran, zo hebben Iraanse zegslieden
verklaard.
van het man- en vrouw-zjjn”, aldus de
paus. Al weken lang spreekt hij bij de
wekelijkse audiënties over de onderwer
pen, die ook op de vijfde algemene bis
schoppensynode aan de orde komen.
Uit de 16,2 interventies van de eerste
week van de synode en uit de rapporten
der taalgroepen is een duidelijke teneur te
halen: niet één bisschop heeft het ge
waagd het strikte verbod van voorbe
hoedsmiddelen door Humanae Vitae in
twijfel te trekken.
Toch wordt er onder de bisschoppen
heel wat genuanceerder over deze ency
cliek gedacht dan uit de interventies
blijkt. Dit is gebleken tijdens de internati
onale discussies na de publicatie van de
encycliek. De Franse bisschoppen bij
voorbeeld legden toen een gezamenlijke
verklaring af, waarin zij zeiden: „De con
traceptie is altijd een zaak van wanorde,
maar die wanorde is niet altijd een schul
dige".
In de Amerikaanse hoofdstad Washing
ton verklaarde een woordvoerder van het
ministerie van Energie, dat het om een
atmosferische proef ging die plaatsvond
in de buurt van Lob Nor, in het noordwes
ten van China. De kracht van de ontplof
fing was aanzienlijk groter dan die van de
laatste kernproef die in 1978 werd geno
men. Zestien jaar geleden bracht China
zijn eerste atoombom tot ontploffing.
Een gedeserteerde officier van het
Afghaanse leger heeft in de Indiase
hoofdstad New Delhi gezegd dat Ka
boel slechts kan rekenen op tiendui
zend eigen soldaten naast de 85.000
van de Sovjet-Unie)’ Westerse militaire
deskundigen hebben tot op heden een
aantal van 35.000 Afghaanse soldaten
verondersteld.
het bezoek zal leiden tot enkele wijzi
gingen in de Afghaanse regering.
Maar het is weinig waarschijnlijk dat
vakbonden en werkgevers zullen meewer-
Krachtens een gentlemen’s agreement
heeft de ministerraad tot nu toe niet ge
schrapt in de begroting van het parlement
en omgekeerd het parlement niet in de
begroting van de ministerraad. Zo gingen
de ministers enkele jaren geleden ak
koord met een verhoging van reis-, ver-
blijfs- en secretariaatskosten die een veel
voud was van de verhogingen die nationa
le parlementariërs ontvingen.
De begroting van de Gemeenschappen
valt uiteen in afzonderlijke begrotingen
voor de Europese commissie, de raad van
ministers, het Europees parlement en het
hof van justitie. Deze begrotingen worden
door het parlement en de ministerraad
gezamenlijk vastgesteld. Het parlement
heeft het recht de begroting in haar geheel
te verwerpen, en een klein deel van de
uitgaven van de Europese commissie bin
nen een bepaalde, smalle, marge te ver
hogen.
Nelle
;n gel-
n shag
Ver-
n pun-
n pun-
anwij-
-roker.
t, dan
Igberts
i laadt
zoveel
at mo-
VANCOUVER (UPI/AFP). De vul
kaan mount St. Helens is gisteravond op
nieuw uitgebarsten. Tot een hoogte van
9.000 meter spuwde de berg dampen en as
in de atmosfeer. Dit hebben deskundigen
van de universiteit van Vancouver in de
Amerikaanse staat Washington bekend
gemaakt.
ie er
wat
•oix,
5t u
zwa-
e te
PEKING (AFP/UPI). China heeft gis
teren een kernproef genomen. Dit is van
daag in Peking officieel bevestigd door
een woordvoerder van de Chinese rege
ring. Deze weigerde echter verdere infor
matie te verschaffen.
le is,
vers”
;b je
lipje
:lepje
an de
>oe je
e bo-
itten.
„Me-
ag is
Voor
tabak
woon
?hter-
/erze-
ebei
arste
t en
schil
een
'ries-
„De
anks
„Ko-
het
hag
Van
„de
i, de
den
geld
eten
t de
„een
iwe”
oop”
wer-
ewel
Dou-
n de
ucky
s op
MOSKOU-ISLAMABAD. Tijdens
een diner in het Kremlin heeft de Rus
sische leider Brezjnjev getuigd van
Moskous „onwankelbare steun" aan
het bewind van de Afghaanse presi
dent Karmal.
Intussèn wordt Pakistan overspoeld
met een grote hoeveelheid onbruikba
re hulpgoederen voor de in dat land
verblijvende Afghaanse vluchtelingen,
zo verklaarde gisteren een hulpverle
ner van de VN. Uit de Verenigde Sta
ten zijn zaken gestuurd als weggooi-
luiers, schoenen met hoge hakken en
minirokken. De opslag van deze goede
ren kost volgens de VN-vertegenwoor-
diger alleen meer geld, dat veel beter
voor andere zaken aangewend kan
worden.
LONDEN (DPA). De zwaarste regen
val van dit jaar heeft gisteren het verkeer
in het zeven miljoen inwoners tellende
Londen voor een deel tot stilstand ge
bracht. Tienduizenden pendelaars wer
den het slachtoffer van de overstroomde
straten en defecten bij de ondergrondse.
Ook de autobussen konden in de ver
keerschaos niet verder. De hoofdwegen
waren urenlang geblokkeerd. Volgens
weerkundigen viel gisternacht ongeveer
een derde van de gemiddelde neerslag van
de maand oktober.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. De strijd in de Britse
Labourpartij om de opvolging van par
tijleider James Callaghan is gisteren
verhevigd, doordat zich nog een derde
oud-minister, Peter Shore, aanmeldde
als kandidaat voor die functie. Direct
nadat Callaghan woensdag zijn ver
trek aankondigde stelden de vroegere
bewindslieden Denis Healy en John
Silkin zich al kandidaat. Naar ver
wachting zullen nog meer oud-minis-
ters zich de komende tijd aankondigen.
De leider van de linkervleugel van
Labour, Benn, heeft al laten weten dat,
wie ook de nieuwe partijleider wordt,
deze slechts als „tussenpaus" kan fun
geren'. omdat de wijze, waarop Labour
zijn leider kiest, zal veranderen.
Karmal kwam gisteren in Moskou
aan voor zijn eerste officiële bezoek
aan de Sovjet-Unie. Op het vliegveld
werd hij verwelkomd door een zware
delegatie onder leiding van Brezjnjev
zelf. Sommige waarnemers menen dat
TOKIO (AP). De Japanse auto-
industrie heeft gisteren ingestemd met
een voorstel van autofabrikanten van
de Europese Gemeenschap voor het
houden van een industriële topconfe
rentie over de gestegen Japanse auto-
export naar de Europese markt.
Een woordvoerder van de Associatie
van Japanse Automobielfabrikanten
(JAMA) deelde mee dat was mgestemd
met het voorstel van het Comité van
Automobielconstructeurs van de Euro
pese Gemeenschap (CCMS) omdat
„wij een aantal misverstanden met be
trekking tot onze auto-industrie uit de
wereld willen helpen".
deze
oef ik
verta-
it een
i bag
nkan-
■duwe
lie op
len is,
n met
is een
i Van
unten
al het
ift op
jrwar-
c.
jlhou-
e best
veinig
doen
en. In
i afge-
„Van
boven
esbare
k An-
Hope”
■meldt
.excel-
i wiite
alitf.
ers op
.oogje:
r Van
ir ook
e balk
(Van onze redacteur in België Jan Gerritsen)
STRAATSBURG (ANP). Na verzet
van de kant van de Europese minister
raad, hebben socialisten en conservatie
ven in het Europees parlement hun frac
tievoorzitters, die in overleg met de leiders
van de andere politieke groeperingen in
beginsel hadden besloten tot een toekom
stige aanzienlijke salarisverhoging, terug
gefloten.
Het was de bedoeling dat dezer dagen,
bij de behandeling van de begroting 1981
van de Europese gemeenschappen, zou
worden besloten tot invoering van een
Europees, uniform salaris voor alle 410
leden van het Europees parlement. Zij
worden thans betaald volgens nationale
salarisschalen, gerelateerd aan die welke
gelden voor de leden van de negen natio
nale parlementen. Het gevolg is dat West-
duitsers, Fransen en Nederlanders onge
veer driemaal zo veel verdienen (90.000 tot
100.000 gulden per jaar) als bijvoorbeeld
de Engelsen (32.000 gulden). De fractielei
ders meenden dat gelijke arbeid gelijk
moet worden beloond.
Een vrachtwagen en een personenauto op een verlaten weg in de buurt van de Iraanse stad Abadan, waar hevig wordt gevochten, De
rookwolken zijn afkomstig van een in brand geschoten olie-installatie
Hierin wordt het gebruik van voorbe
hoedsmiddelen aan rooms-katholieken
verboden. Dit heeft aartsbisschop Carlo
Maria Martini van Milaan gisteren op een
persconferentie in Vaticaanstad medege
deeld. Samen met de Peruviaanse kardi
naal Juan Landazuri Ricketts en de Indi
sche bisschop Patrick d’Souza maakte hij
tariérs met vijf procent worden vermin-
derd. Tantièmes worden met hetzelfde
ken aan dit plan van de rooms-rode coali- percentage verlaagd. Belgen die jaarlijks
tie van Vlaamse en Waalse christen-demo-
craten en socialisten.
Toekomstig premier, thans kabinetsfor
mateur Wilfried Martens, een Vlaamse
christen-democraat, maakte het rege
ringsprogram gisteren bekend. De loon
matiging, alsmede bezuinigingen bij de
overheidsuitgaven, vormen de kern van
een sociaal-economische 1
waarover een week is onderhandeld.
Maar de regering legt voorlopig niets op,
sociale partners krijgen eerst drie voor
stellen voorgelegd waaruit ze kunnen
kiezen.
Als het overleg met vakbonden en werk
gevers niets oplevert, moet het vier-partij-
enkabinet - nu al weer „kabinet van de
laatste kans” genoemd - de knoop zelf
doorhakken. De voorgestelde loonmati
ging gaat overigens niet erg ver omdat het
indexmechanisme - aanpassing van lonen
en sociale uitkeringen na prijsstijgingen -
onaangetast blijft. Hetzelfde geldt trou
wens ook voor tarieven bij de vrije be
roepen.
Om het goede voorbeeld te geven zullen
de salarissen van ministers en parlemen-
gescheiden mensen, die de toegang tot de
sacramenten ontzegd is, blijven ongewij
zigd. Martini noemde dit besluit „de alge
mene lijn van de synode”, hoewel enkele
bisschoppen voor verdere studie over
„moeilijke gevallen” gepleit hadden.
Deze besluiten zullen de paus worden
voorgelegd in de vorm van „propositio-
nes” (voorstellen). Een commissie onder
leiding van de Westduitse kardinaal Rat
zinger werkt aan de formulering ervan.
De synode zal ook een boodschap tot alle
gezinnen richten.
Paus Johannes Paulus de Tweede zei
gisteren tijdens zijn audiëntie dat „Chris
tus en zijn kerk de mensen niet tot vijan
den van het lichaam willen maken en hun
ook geen verachting van de seksualiteit
willen opdringen. Integendeel de leer van
Christus en de onderrichtingen der kerk
een voorlopige balans op over het verloop zijn gericht op een positieve aanvaarding
van de algemene synode over de taken
van het christelijk gezin in de huidige
maatschappij, die sinds eind vorige
maand in Vaticaanstad wordt gehouden.
Hieraan nemen ruim 200 bisschoppen uit
alle delen van de wereld deel.
Ook de geldende opvattingen van de
rooms-katholieke kerk over hertrouwde
Nadat de fractieleiders, buiten medewe
ten van de meeste afgevaardigden, onder
ling waren overeengekomen bij de behan
deling van de begroting 1981 de basis te
leggen voor een wat voor de meeste parle
mentsleden zou neerkomen op een forse
salarisverhoging, liet het Luxemburgse
voorzitterschap van de ministerraad ech
ter weten dat de ministers hiermee niet
zonder meer akkoord zouden gaan. Door
deze waarschuwing, en het verzet van
socialisten en conservatieven, lijkt de sa
larisverhoging voorlopig van de baan.
BREMEN. De blokkade van de mi-
lieubeschermingsorganisatie Greenpeace
van het afvalschip Kronos, in dê haven
van Bremen, is gisteravond zonder ge
weld beëindigd.
Na het verstrijken van een eerder ge
steld ultimatum kapte de politie de tou
wen van de rubberboten, waarmee Green-
peace-leden zich vier dagen lang aan de
Kronos hadden vastgeketend.
Gistermiddag wezen de actievoerders
het ultimatum van de politie af, maar
zeiden erbij geen verzet te zullen bieden
wanneer de politie zou ingrijpen.
Colombo (Reuter). Het parlement
van Sri Lanka heeft gisteren oud-premier
Sirimavo Bandaranaike haar burgerrech
ten voor zeven jaren ontnomen, na een
stormachtig debat waarbij een van haar
aanhangers met geweld uit de zaal werd
verwijderd.
Mevrouw Bandaranaike zal niet naar
een zetel kunnen dingen bij de parle
mentsverkiezingen noch kandidaat zijn
bij de presidentsverkiezingen. Zij mag
zeven jaar lang geen openbare functie
bekleden.
Mevrouw Bandaranaike werd in 1960 de
eerste vrouwelijke premier ter wereld en
was van dat jaar tot 1977 tweemaal
premier.
Het parlement heeft tevens haar neef,
Felix Dias Bandranaike, een oud-minister
onder haar regeringen, voor zeven jaren
uitgeschakeld.
De maatregelen zijn genomen op aanbe
veling van een presidentiële commissie
die onderzoek heeft verricht naar be
schuldigingen van wanbeheer onder haar
bewind.
De Vrijheidspartij en de Tamil-partij
Verenigd Bevrijdingsfront stemden tegen
de resoluties, maar werden gemakkelijk
verslagen met de vereiste tweederde
meerderheid.
Tijdens zijn bezoek zal „een belangrijke
stap op de weg naar een fusie tussen beide
landén bekendgemaakt worden", zo werd
gezegd.
Kadaffi heeft gisteren overigens de VS
met „oorlog" gedreigd, wanneer de VS
hun troepen niet uit Oman en Somalië
terugtrekken. Hij heeft dit zowel Carter
als Reagan telegrafisch laten weten.
Onder de wetenschapsmensen, die
voornamelijk uit de VS en Europa komen,
zijn 32 Nobelprijswinnaars. Ze komen
juist nu met hun initiatief, omdat volgen
de maand in Madrid de Conferentie over
Europese Veiligheid en Samenwerking
(CEVS) van start gaat. „Als men wil dat
we onze actie na de conferentie opschor
ten, verwachten we een beduidend herstel
van elementaire mensenrechten voor zo
genoemde dissidente deskundigen in de
Sovjet-Unie”, aldus de woordvoerder.
DAMASCUS (UPI). De Libische lei
der Kadaffi zal volgende week naar Syrië
gaan om de laatste hand te leggen aan de
plannen tot het samengaan met dat land.
Dit hebben Syrische regeringskringen gis
teren meegedeeld.
Syrië en Libië maakten op lü september
hun plan tot het samengaan van beide
staten bekend
Bisschop Ernst van Breda pleitte er op
de synode voor, dat de kerk met de seksu
aliteit net zo zou omgaan als met haar
sociale leer. In het sociale verkeer legt de
kerk zich wel bindend vast op de richting
van het zedelijke handelen, maar de con
cretisering laat zij aan de betrokkenen
over. Hetzelfde zou de kerk moeten doen
waar het gaat over de seksualiteit, zo
betoogde hij. Ook hield hij in tegenstelling
tot bijvoorbeeld kardinaal Felici aan de
synode voor, dat deze ook moet luisteren
naar de praktische beleving der gelo
vigen.
BUENOS AIRES (AFP). Adolfo Pe
rez Esquivel, de Argentijnse winnaar van
de Nobelprijs voor vrede 1980, zal een
toelage krijgen van ongeveer 10.000 gul
den per maand van de Argentijnse rege
ring.
De Argentijnse militaire junta zou heb
ben besloten alle Argentijnse nobelprijs-
winnaars een dergelijke toelage te geven.
De voormalige beeldhouwer en archi
tect, die maandag de prijs kreeg toege
kend, zat wegens zijn activiteit voor de
rechten van de mens meer dan een jaar in
de gevangenis onder het huidige bewind
van generaal Videla. Na een stilzwijgen-
van twee dagen verspreidde de junta aan
communiqué waarin de kersverse win
naar van de Nobelprijs ervan werd be
schuldigd zonder het te weten terroristen
te hebben geholpen. Perez Esquivel liet de
junta weten dat de organisatie „Paz y
Justitia" waarvan hij voorzitter is. zich
altijd tegen het terrorisme heeft uitge
sproken.
meer dan 350.000 gulden verdienen zullen
in de komende twee jaar verplicht worden
in te schrijven op nieuwe staatsleningen
of nieuwe aandelen. In dezelfde sfeer zit
de aankondiging dat de kosten van direc-
tie-auto’s voortaan fiscaal niet meer volle
dig aftrekbaar zullen zijn.
Als de regeringspartijen dit program
herstelplan komei.d weekeinde goedkeuren - en nie
mand die daar aan twijfelt - dan wordt
Martens premier van de vierde regering in
twee jaar, ofwel de zesde sinds 1975. Of dit
kabinet de economische crisis beter zal
bestrijden dan de voorgaande regeringen,
moet worden afgewacht. Maar het pro
gram dat de partijleiders hebben opge
steld, bevat veel aankondigingen maar
weinig concrete maatregelen.
Ter bestrijding van de werkloosheid
wordt vooral de bouw een handje toege
stoken. De BTW wordt van 16 tot 6 pro
cent verlaagd bij de bouw van huizen tot
400.000 gulden die de eigenaar zelf gaat
bewonen (tot een maximum van 28.000
gulden). Ruim 200 miljoen gulden wordt
uitgetrokken voor steun aan kleine en
middelgrote ondernemingen. Industrieën
die nieuwe investeringen doen, krijgen
een fiscaal douceurtje. Bestrijding van
belastingfraude moet een miljard gulden
opbrengen. En die is hard nodig want
afgesproken is dat het tekort bij de staats
begroting niet meer dan zeven miljard
mag bedragen op een totaal van ruim
honderd miljard. Gevreesd wordt dat de
ze grens dit jaar al weer overschreden
wordt.
De Belgische regering wil ook een mil
jard besparen bij de sociale uitkeringen.
Dit gebeurt onder andere door wijziging
van de WW-uitkeringen waardoor werklo
ze vrouwen minder zullen ontvangen dan
nu het geval is. Deze bezuiniging ging de
liberalen die deel uitmaakten van de vori
ge regering-Martens twee weken geleden
niet ver genoeg. Ze stapten uit het kabinet
in de hoop dat nieuwe verkiezingen zou
den volgen. Maar zo ver lieten christen
democraten en socialisten, bevreesd voor
stemmenverlies, het niet komen.
„De Sovjet-Unie dreigt naar het oordeel
van Amerikaanse en Europese deskundi
gen in een wetenschappelijk isolement te
raken, zoals dat met Duitse onderzoekers
in de nazitijd is gebeurd en wat tot verval
van de wetenschap in het Derde Rijk heeft
geleid”, aldus een verklaring van het Co
mité redt Orlov (een vooraanstaande Rus
sische wetenschapsman die gevangen zit -
red.) aan het Europees centrum voor
kernonderzoek CERN in Genève.
Radjai kwam vanmorgen aan in New
York. President Carter van de VS en zijn
minister van Buitenlandse Zaken Muskie
lieten gisteren weten bereid te zijn tot een
gesprek met de Iraanse regeringsleider,
„als deze daarvoor ontvankelijk zou zijn”.
Radjais komst naar New York heeft in de
VS geleid tot speculaties over spoedige
vrijlating van de gegijzelden, maar het
Witte Huis heeft tot nu toe steeds ontkend
dat een vrijlating op handen zou zijn.
Secretaris-generaal Waldheim van de
VN heeft gisteren verklaard dat hij bij
zijn gesprekken met premier Radjai de
gijzelingszaak zeker aan de orde zal stel
len. De Iraanse regering ontkende giste
ren overigens dat in het geheim zou wor
den onderhandeld met de VS over de
vrijlating van de gegijden. Radio-Teheran
noemde dergelijke berichten „verkie
zingspropaganda”.
Diplomaten in New York noemen het
bijwonen van de zitting van de Veilig
heidsraad door Iran belangrijk omdat dit
erop wijst dat Teheran poogt uit zijn inter
nationaal isolement te komen. Tot nu toe
had Iran de bijeenkomsten van de Veilig
heidsraad geboycot.
Premier Radjai zei gisteren voor zijn
vertrek, dat zijn land niet met Irak zal
onderhandelen zolang er Iraakse troepen
op Iraans grondgebied zijn. Iran verwacht
van de Veiligheidsraad dat hij de rechten
van Iran erkent en vaststelt dat Irak de
agressor is, aldus Radjai.
Aan het front wordt intussen nog steeds
hevig slag geleverd bij de steden Khor-
ramsjar en Abadan. Volgens waarnemers
is Irak bezig voorbereidingen te treffen
voor het „definitieve offensief’ om Aba
dan in handen te krijgen. Iran meldt ech
ter dat de Iraakse strijdkrachten kilome
ters zijn teruggeslagen.
Iraakse oorlogsvliegtuigen hebben gis
teren Teheran gebombardeerd en aanval
len uitgevoerd op Iraanse olieopslagplaat-
sen. Op zijn beurt bombardeerde Iran de
Iraakse hoofdstad Bagdad.
Frankrijk wil de komende weken straal
jagers, hefschroefvliegtuigen en antitank-
raketten leveren aan Irak, zo is gisteren
vernomen in diplomatieke kringen in Pa
rijs. Van officiële Franse zijde wilde men
geen enkel commentaar geven op deze
berichten.
Indonesië heeft gisteren Irak en Iran
opgeroepen de strijd te staken, omdat
alleen de supermachten daarvan volgens
Jakarta profiteren. Indonesië kondigde
aan dat het zijn olieproduktie zal opvoe
ren wegens de gevolgen van de oorlog
voor de wereldolievoorziening.
WASHINGTON/GENÈVE. Onge
veer 7900 wetenschapsmensen uit 44 lan
den hebben zich aangesloten bij een actie
die tot doel heeft de wetenschappelijke
contacten met de Sovjet-Unie op te schor
ten uit protest tegen de gevangenhouding
en onderdrukking van Russische weten
schapsmensen die afwijken van de lijn
van het Kremlin. Dat heeft woordvoerder
Pripstein gisteren in Washington bekend
gemaakt.