Ombouw VAM-station mogelijk
hensen vakkleding
Nieuw leven
in De Waag
Slachtmaand
Slagerschap
in de
bedrijfsportret
VOGELHUISJES en VOGEL VOER 2
g
Waarschijnlijk wel
de enige in Haarlem
die nog echt ouderwets
ondergoed van
Jansen Tilanus
verkoopt.
DENK OM UW GEVLEUGELDE VRIENDEN
9
19 8 0
STAD
D O N D E R DAG 6 NOVEMBER
8
door Cor Boos
I
I
zelfbediening tuincentrum
Vlaamseweg - Haarlem
tel. 243283
Bedrijfsleven
Huisvrouw
Wenen kiest Haarlemse
afvalscheidingsfabriek
trek bij de Vleeschmeesters. Zoals
vond ’t verschrikkelijk”.
Met precisie sneed Teekens ach
ter het fornuis het vlees aan.
De proefinstallatie voor het scheiden van
huisvuil bij Esmil Int. in het Haarlems indu
striegebied. In dit deel van de apparatuur
wordt plastic folie van papier gescheiden.
maand zijn, vindt Teekens en nodig
de zijn chefs aan de dis. Geheel links
de broers Aad en Jan Schreuders, die
respectievelijk op Botermarkt en Ju-
lianapark werken. Verder op de foto
Erik Bosma, die de Zijlweg doet,
Evert de Vries uit Heemstede. Jan
Anthomssen uit Hillegom. Henk Ver
dijk uit Lisse en de twee chefs in
opleiding. Ruud Molenaar en Cor van
de Werft
Hooftman vreest dat hierdoor in ons
land de indruk zou kunnen onstaan dat
scheiding van huisvuil een onmogelijke
naar", zei Teekens me al vooraf,
nog even de map post doorblade
rend die hij ontving na zijn ver-
produkten toont Grondstofprijzen stij
gen met de dag dus zo’n installatie om
produktie terug te winnen moet lucratief
zijn, is hun mening. Ze hebben daarbij de
steun van TNO, de Voedingsbond, het
Landbouw Proefstation en dergelijke.
Ing. Hooftman: „Voor de bestuurders
was het natuurlijk een erg makkelijk be
sluit om het huisvuil uit de regio per trein
af te voeren naar Drenthe. Wat hier bij
ons gebeurt zou eigenlijk in Wijster moe
ten gebeuren. We draaien rond in een
kringetje. De fabrikanten willen bijvoor
beeld wel afvalplastic, maar moeten zeker
weten dat ze het krijgen en de bestuurders
De Hongaar Ist
van Szakars in zijn
nieuwe bar-bistro in
de Waag Naast hem
Mirjam Lokenberg,
die hem in de zaak
assisteert.
r’
willen eerst zeker weten of ze de terugge
wonnen grondstoffen wel ergens kwijt
kunnen. Tot juli 1981 heeft Esmil optie op
het gebouw bij de Gemeentereiniging.
Hooftman acht het verstandig daarna ge
woon door te gaan en een deel van het
Haarlemse huisvuil hier te blijven schei
den. Je doet er dan iets zinvols mee”,
aldus de Esmil-man.
HET IS VOOR MIJ EEN RAAD
SEL waarom het prachtige Waag
gebouw in Haarlem, op de hoek
van Damstraat en Spaarne, in
toeristische gidsen zo stiefkinder
lijk wordt bedeeld. In een reeks
boekwerken die ik er op nasloeg
komt de (vermoedelijke) schep
ping van de Gentenaar Lieven
d e K e y één-regelig voor, in som
mige gevallen zelfs helemaal niet.
Het kan natuurlijk met de ligging
te maken hebben, daar tochtig
aan het water, waar het door de
Haarlemse stadsarchitect in 1597-
1598 werd neergezet. Anders zou
ik het ook niet weten.
TOCH IS DE WAAG geroemd
en neemt op de waarderingslijst
van onze nationele monumenten
een hoge plaats in. Dat werd me
verteld door de 45-jarige Istvan
Szakars, die sinds augustus de
vaste bewoner is van de grijze
natuurstenen vesting en er een
bar-bistro in vestigde. Daarmee
kwam een einde aan een lange
periode van touwtrekken, want
ook de gemeente wist met goed
raad met het historische gebouw
en aarzelde zeer lang voor het
Istvan een vergunning gaf om het
De gewestgemeenten in Zuid-Kenne-
merland durfden het indertijd niet aan
een dergelijke (kleinere) scheidingsinstal-
latie te plaatsen, ofschoon het bedrijfsle
ven en TNO Verzekerden dat het experi
ment, met steun van de Nederlandse
overheid, ten einde liep, en gunstig was
Alle systemen zijn inmiddels geperfecti
oneerd en de mogelijkheden uitgebreid
aldus Esmil-operator R. Coenen. Bijna
dagelijks komen er uit alle delen van de
wereld bezoekers; gisteren nog het stads
bestuur van Dublin en een paar weken
geleden een minister uit Marokko. De
afgelopen maanden zijn proeven gedaan
met hoeveelheden huisvuil uit Joegosla
vië, Duitsland, Hongarije, Oostenrijk, De
nemarken, België en andere landen.
Vrachtwagens vol afval gaan door de
scheidingsinstallatie; die op elke samen
stelling huisvuil afgestemd kan worden.
Volgens ing. J. Hooftman van Esmil is dit
niet mogelijk met de Zweedse scheidings
installatie die de VAM (99 procent staats-
aandelen) in Drenthe gebruikt en waar
ook regelmatig storingen optreden.
zaak is, terwijl de Haarlemse werkwijze
juist goed voldoet. In Wijster wordt overi
gens slechts een tiende gedeelte van het
aangevoerde vuil door de recycling instal
latie gevoerd, de rest gaat op een belt. Een
deel daarvan wordt omgezet in compost.
„Dat de VAM in het Tropenmuseum vijf
tig vertegenwoordigers van ontwikke
lingslanden heeft geadviseerd de Zweedse
scheidingsinstallatie te gebruiken, die
echt slecht is, en niet onze, met overheids
geld gesubsidieerde, scheidingsinstallatie
aanbeveelt, begrijp ik niet”.
Positief punt is dat met name de regio
nale bedrijven zoals Visno, Nells, Rutte,
Esmil en andere in staat zijn dergelijke
recyclinginstallaties te bouwen, hetgeen
de werkgelegenheid ten goede komt. In
het verleden is kritiek geuit op de werk
omstandigheden bij de vermalingsinstal-
latie, maar volgens Coenen is dit met
eenvoudige voorzieningen (die wel geld
kosten) te verbeteren. Het ging om lawaai
overlast voornamelijk.
Alleen al voor de afvoer naar Drenthe
moet ongeveer tachtig gulden per ton be
taald worden, volgens Coenen en daarom
is het altijd aantrekkelijker grondstoffen
terug te winnen. „Je kunt het toch niet
altijd in de grond blijven stoppen”. Ing.
Hooftman: „We hebben ook een verant
woordelijkheid voor onze kinderen met
betrekking tot het milieu, het grondstof
fen- en energieprobleem. Wij maken bij
voorbeeld ook van de zware fractie uit het
huisvuil brandstof. Dit vormt 23 procent
van het afval! Van duizend kilo rommel
blijft maar veertig kilo prachtig schone as
over. Wellicht is dit zelfs nog als cement of
zoiets te gebruiken,” verduidelijkt hij.
Daar is wel onderzoek voor nodig, maar
we hebben bijna geen geld meer. Coenen:
„Nee subsidie krijgen we niet meer, we
zitten nu op de bijstand te wachten”.
myriantha
DE ZES ZAKEN waarmee hij
opnieuw van start is gegaan en
die hij prefereerde boven een gou
den handdruk van zijn vroegere
compagnons en medestrijders
maken deze maand ouderwetse
tijden mee. Hoewel ook de Neder
landse slager onder invloed van
de recessie en daardoor kritischer
besteding van de klant een stapje
terug moest doen (gesproken
wordt over gemiddeld vijf percent
en een bewuste keuze van goedko-
Het Haarlemse VAM overslaggebouw
aan de Jan van Krimpenweg is volgens de
Esmil-deskundige best geschikt om een
scheidingsinstallatie in te bouwen. Ten
slotte wil Drenthe dat zo snel mogelijk een
eind wordt gemaakt aan de stort van vuil
uit andere provincies. Hooftman schat dat
voor een scheidingsinstallatie een investe
ring van vijftien miljoen nodig is voor
apparatuur.” Het is aantrekkelijk, want
fabrikanten blijken erg creatief in het
bedenken van produkten uit herwonnen
grondstoffen, aldus Coenen, die trots
bloempotten, compost, vloeren voor
sporthallen, rollen pakpapier, isolatiema
teriaal, golfkarton, golfplaten en andere
HAARLEM. In Wenen bouwt Es
mil Int. (milieutak van Estel N.V.)
samen met de Oostenrijkse machine
fabriek Andritz een praktij kuitvoe-
ring van de in ons land ontwikkelde
en in Haarlem beproefde scheidings
installatie voor huisvuil. Esmil heeft
een proeffabriek op het terrein van
de Gemeentereiniging aan de Oude-
weg, waar zeven mensen werken. Af
val van de bijna één miljoen inwo
ners van Wenen en randgemeenten
wordt straks met een snelheid van
achthonderd ton per dag in opnieuw
bruikbare, steeds kostbaarder wor
dende grondstoffen, omgezet. Zoals
metalen, plastic, compost, brandstof,
materiaal voor stenen en papierpulp.
Er zijn toepassingen voor gevonden.
Medio 1981 neemt het stadsbestuur
de recyclinginstallatie in gebruik. Er
gaan zestig mensen werken.
Als er iemand bij de pakken
neer zit, is het Eimert Teek
ens in ieder geval niet. De su-
perslager, jarenlang voorzitter en
woordvoerder van De Vleesch
meesters is sinds zijn gedwongen
afscheid van die groep weer da
nig in de weer. De drieduizend
man, met wie hij toen te maken
had, is geslonken tot een perso
neelssterkte van vijfendertig
man. „Ik ga ze zelf weer helemaal
coachen, door het delegeren in
mijn vorige functie was ik er uit
gegroeid, maar ik zit er nu weer
helemaal in”, zegt Teekens, die
ook van zijn zes chefs (en de twee
in de reservebank) de hoogste
verwachtingen heeft. „Dat zijn
mijn eigen C r u ij f f i e s”, vindt
hij vergenoegd.
interieur van De Waag te verbou
wen en er een fornuis neer te
zetten. En daarna duurde het nog
eens zesentwintig maanden voor
hij zijn eerste champignons met
blauwe kaas in de oven kon zetten
en zijn eerste glas bier kon tappen.
„TOEN WE EENMAAL konden
beginnen ging er van alles mis. De
koppen van de balken waren ver
rot, de ankers, dat was allemaal
maanden werk. Alles moest opge
knapt worden”, aldus de nieuwe
eigenaar. Toen de zaak net vier
weken draaide verschenen er
weer steigers om het gebouw in
het winterjasje te zetten. Dat was
net op het moment dat de zaak
enige bekendheid kreeg. Steigers
lokken nu eenmaal geen mensen
en opnieuw daalde de omzet tot
onder het nulpunt. „Dat was vre
selijk, we zaten met de handen in
het haar”, aldus Marjan
K1 i p p, die een paar dagen per
week in de zaak helpt; de andere
uren zorgt Mirjam Loken
berg dat de klanten aan hun
trekken komen.
ISTVAN SZAKARS is een Hon
gaar. verliet tijdens de opstand in
1956 zijn land en vluchtte naar
„De loop zit er goed in”, aldus
Teekens, gistermorgen na een
ronde langs zijn zes zaken die hij
Tast Toe Slagerijen doopte: drie
in Haarlem (Gedempte Oude
Gracht, hoek Botermarkt, Zijlweg
en Julianapark), aan de Binnen
weg in Heemstede, in Blokhuis in
Lisse en aan de Hoofdstraat in
Hillegom.
GISTERAVOND ZETTE HIJ, om
het succes te vieren zijn chefs bij
hem thuis een maal voor en ging
daarbij zelf achter het fornuis
staan. Op het menu: hersens in
een vinegreittesaus, gebakken
kalfslever met licht gezouten ba
con en lamscoteletten. Hij ont
vouwde hen ook zijn plan op korte
termijn in Zandvoort een zaak te
beginnen. Dat was tijdens de ver
gadering die op het etentje op
Teekens’ landgoed Woestduin in
/Vogelenzang aansloot. „Na het
eten gaan we even vergaderen,
zo’n anderhalf uur, tot ’n uurtje of
half tien. Dan zijn ze om tien uur
weer bij het meisje. Daar streef ik
pere vleessoorten) steeg de omzet
de laatste dagen flink. Dat heeft te
maken met een actie die de consu
ment er nog eens extra van moet
doordringen dat november van
oudsher de slachtmaand is.
TEEKENS: „In november
slachtten de boeren hun zelfge-
meste varkens. Van de afvallen
werd meteen zure zult of hoofd
kaas gemaakt, boerenleverworst,
de allerlekkerste bloedworst. De
hammen en de zijen spek werden
gezouten en gekookt en in de
schouw bewaard. Daarom is die
boerenham ook zo lekker”. Hij
gelooft dat het slagersvak novem
ber veel nadrukkelijker als slacht
maand moet verkopen. „Net zoals
het de slijters is gelukt van okto-
ber-wijnmaand een begrip te ma
ken”, zegt hij.
DE DADENDRANG in hem
heeft hem er toe aangezet die
woorden deze maanden met een
gerichte promotiecampagne te on
derstrepen. Maatgevend daarin is
een couponboekje dat Teekens in
enkele regio’s heeft laten versprei
den, met daarin waardebonnen
die recht geven op belangrijke
kortingen. Ook op de toonbanken
van de winkels liggen die boekjes.
De actie sorteerde al direct succes.
verlopen. Besloten werd daarentegen om
in de Waarderpolder een VAM-overslag-
station te bouwen. Hiervandaan rijden nu
dagelijks treinen met huisvuil uit de regio
naar een stortplaats in Drenthe. Esmil
werd wel in de gelegenheid gesteld uitvoe
riger proeven te doen met deze enige
Nederlandse vermalingsinstallatie op het
terrein van de Gemeentereiniging.
Nederland. De laatste tien jaar
had hij een eigen architectenbu
reau aan de Nieuwe Gracht. „De
bouw is duidelijk teruggevallen,
het werd moeilijk. Ik wilde iets
gaan doen waar ik plezier in heb.
Als werkstudent heb ik in de hore
ca gewerkt en oude liefde roest nu
eenmaal niet. Ik heb mijn horeca-
papieren gehaald en nu sta ik
hier”, is zijn korte commentaar op
zijn beslissing aan een van de
meest veeleisende beroepen te be
ginnen die ik ken.
SZAKARS HEEFT een eenvou
dige maar originele kaart opge
steld, die vooral betaalbaar is.
Voorgerechten (ik kan de Quiche
Lorraine warm aanbevelen) varië
ren in prijs van f 4 tot f 6; hoofdge
rechten van f 15,50 tot f27,50 en
nagerechten staan voor f5,50 ge
noteerd. Bovendien heeft Istvan
nog een kleine kaart, waarmee hij
mikt op de concertbezoeker, die
na een avondje „culturen” nog
trek heeft in een hapje. In de goe
de keuken is zijn Hongaarse af
komst goed terug te vinden. Die
zwaai heeft hij er op verzoek van
zijn klanten aan gegeven. „Van
een Hongaar willen we iets Hon
gaars”, vonden die. Ze kregen (on
der meer) smakelijk hun zin met
een pikant gevulde rollade, en een
paar andere gerechten waar pitti
ge paprikapoeder aan te pas is
gekomen. De wijnkaart is eenvou
dig, de huiswijn (f2,50 per glas,
f 9,50 per karaf en f 14 per fles)
plezierig. Gewoon een biertje kunt
u er ook drinken.
UITEINDELIJK IS Istvan blij
met zijn keuze. „Ik zat tien jaar
tussen vier muren, als in een gou
den kooi en nu ontmoet ik tenmin
ste mensen”, lacht hij. Ik wens
hem na al die maanden knokken
veel nieuwe ontmoetingen.
de brief van de 15-jarige Petra i
uit Hillegom, die hem in haar J
meisjeshandschrift schreef: „Lie- I
ve meneer Teekens. ik vind 't heel, j
heel erg dat u zomaar ontslagen
bent, want u hebt ’t niet verdiend.
Ik heb de artikelen gelezen en ik I
„UITINGEN VAN warme men
selijkheid”, noemt de al weer
groeiende slager die veelal zeer
aangrijpende brieven. „De men- i
sen kunnen me veel afnemen,
maar m’n persoonlijkheid, en-
thousiasme en kundigheid niet en
dat is zo’n bezit”, zegt hij terwijl J
hij de map dichtklapt, „het verte- I
den moeten we vergeten, we moe-
ten naar de toekomst kijken.
Zijn actie om aan november weer I
wat nadrukkelijker het begrip
slachtmaand te koppelen is daar i
een ijzersterk voorbeeld van.
Hooftman verduidelijkt, dat er maar
één systeem beter is: scheiding aan de
bron. „Maar dan moet de huisvrouw wel
tien bakken hebben waarin ze alles sor
teert. Dit is praktisch niet uitvoerbaar,
dus dienen we iets anders te zoeken en
dan kom je op een combinatie van metho
den. Dus niet alleen scheiden of verbran
den, maar eventueel allebei. Een verbran
dingsinstallatie is overigens vele malen
duurder dan een scheidingsinstallatie en
je houdt minder over. „Sommige onderde
len zijn wel milieubelastend, bijvoorbeeld
het wassen van glasafval, erkent
Hooftman.
(ADVERTENTIES)
