i
Het lied van Cai-Cai
n
t
Vorstverlet^
y geme'
w
I
i
at *e
BONAIRE
toeristische
19 80
WOENSDAG 19 NOVEMBER
TOERISME
35
■M
AVt
«StSodeAnai
>aTaö v°'
“^eeÈ” -- 8Xe^sorf-
I
Bouwlust op Bonaire
1
DE
t.'
Tiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini
Het hoofdplaatsje Kralendijk
wacht ook al gelaten op de dingen
die komen gaan. Het leven gaat er
EEN VOORBEELD daarvan is zijn tekst op het in de lage landen
vooral door beschonken lieden zeer gekende Jenevertje”. Cai-Cai
maakte op die schallende deun zijn eigen woorden. Ik geef ze maar
even, dan zijn ze in ieder geval voor het nageslacht bewaard. „Als we
naar Bonaire gaan, de zonneschijn, de zonneschijn, Als we naar
Bonaire gaan, de zonneschijn. - Oh, heerlijke dromen, van zon en
IIIIIË
als we naar Bonaire gaan, daar liggen we, daar liggen we, En als
SS naar Rnnoiro ctqqv» rlon licrcrar» xxro in TAn” QimnnlQ iiril ilr
-d
l
DAAR KUNNEN WIJ ook wat
aan doen. En een ding is zeker,
vooral Nederlanders wacht letter
lijk en figuurlijk een warm ont
haal. „Bon Bini na Bonaire”, wel-
kom op Bonaire, zijn de eerste
woorden papiamento die de be
zoeker al op de gevel van het klei
ne stationsgebouw op het Flamin-
go-vliegveld te zien krijgt. Een
Bon Bini dat in dit geval voor de
volle honderd percent op gaat.
OOK MET DIE NIEUWE ont
wikkeling blijft het toerisme aan
de zuidkant van het eiland gecen
traliseerd. Ten noorden van Kra
lendijk zijn enkel Hotel Bonaire
en het veel eenvoudiger maar zeer
sportieve Habitat te vinden. De
ruim negenduizend zielen tellende
bevolking wacht de gebeurtenis
sen inmiddels rustig af. Zoals de
kaarten nu geschud zijn wordt de
natuur door de nu geplande pro-
jekten nauwelijks aangetast. Het
mooist is die trouwens in het
noorden, met name in het Was-
hingtonpark, waar het uitgestrek
te Gotomeer een rimpelloze spie
gel van de hemel ligt te zijn. Op
het Antillenhuis in Den Haag
hoopt men dat de bouwers met
wijsheid te werk gaan. „Ik hoop
dat ze het niet in het wilde weg
doen, want dan gaat er veel van de
schoonheid verloren”, zo zegt
woordvoerder Henry W. C. Mar
tinez.
Groot is trouwens het wacht
woord van de (o.a.) oliemiljonair,
want ook zijn Concorde Hotel is
het grootste op Aruba. Het heeft
vijfhonderd kamers, een casino,
en ligt aan het prachtige, nu eens
niet alleen in de reisgidsen maar
ook in verkelijkheid witte uitge
strekte palmenstrand van het ei
land. Volgens een woordvoerder
van het Concordehotel gaat de
bouw op Bonaire spoedig van
start en wordt uitgevoerd door
een bouwmaatschappij uit Puerto
Rico.
VANAF DEZE PAGINA een groet vandaag aan Arcadio Cicilia,
de 46-jarige Bonairiaan, die als Cai-Cai door de wereld gaat. Cai-Cai
is Bonaires officiële toeristengids, „official courtesy guide” zoals
op zijn kaartje staat, en is aan drie dingen herkenbaar: een donker
immer lachend uiterlijk, een smetteloos wit uniform en een inten
sief bespeelde gitaar.
zeer rustig zijn gang. Het heeft een
Breedstraat als hoofdstraat, een
Bernhard- en een Kerkweg en
daarmee heb je het zo’n beetje
gehad. Aan het piertje is heel soms
de in de Antillen gestationeerde
oorlogsbodem van de Koninklijke
Marine te zien, maar in de regel
zijn het enkel een paar duwboten,
die geduldig onder de tropenzon
wachten op tankers die de neder
zetting van de Bonaire Petroleum
Corporation, als bestemming heb
ben, en een eenzame kleine
vrachtboot uit Venezuela die vers
fruit en groente probeert te slijten.
MET DE KOMST van meer ver-
blijfsaccommodatie hoopt ook de
Bonairiaanse VW-directeur
Tromp op meer toeristen uit Euro
pa, met name uit ons land. Nec-
kermann Nederland heeft daartoe
een flinke aanzet gegeven en
brengt al Antillen-arrangementen
op de markt, die ver onder de
tweeduizend gulden blijven. Con-
Düsseldorf. „Het lijkt wel of ze
helemaal niet in ons geïnteres
seerd zijn en ons enkel gebruiken
om landingsrechten in Zuid-Ame-
rika te krijgen”, klaagde wat dat
betreft een ambtenaar op
CuraQao.
AAN DE ANDERE KANT van
de Lacbaai, waar een bosje wor-
telbomen voor een extra groen
decor zorgt, is een ander bunga-
lowproject in ontwikkeling. Van
een Nederlander ditmaal, de Nij-
megenaar Koch, die opereert on
der de bedrijfsnaam Bonil Land
Development. Volgens het Antil
lenhuis in Den Haag gaat het hier
om louter Nederlands kapitaal.
we
naar Bonaire gaan, dan liggen we in de zon”. Simpel? Dat wil ik niet
ontkennen, maar probeer het eens en mocht u ooit naar Bonaire
gaan, leer het dan maar uit uw hoofd, dan hebt u bij Cai-Cai in ieder
geval een streepje voor.
TROUWENS DAT HAD hij bij mij ook, toen hij, bij het passeren
kant van het eiland het „daar bij die molen” aanhief. Want ook al is
zo’n molen in de Antillen in geen velden of wegen te zien (met
uitzondering van Aruba, waarheen een restaurateur een originele
Nederlandse molen liet overvliegen en er een eethuis in vestigde) op
school werden die liedjes echt geleerd.
nE nEDERLAN’
Nieuwsbericn
van j
beurs) en nev
betekent) voet.
witte stranden, oh heerlijke dromen van strand en warme zon - En 1
vke gewaarwording
gekke g ,„rras met
een tropisch de hand
tegen Feyenoord.
DAT ONZE NATIONALE
CARRIER geen overdreven grote
sympathie op de Antillen heeft,
blijkt ook wel uit de toeristische
promotiefïlms. Daarin komt de
KLM nauwelijks aan te pas, en
gaat alle aandacht naar de zilve
ren vogels van American Airlines,
die dagelijks honderden toeristen
naar de eilanden brengen. Zelfs
rechtstreeks tegenwoordig, vanaf
Miami in Florida, naar Bonaire.
Daar is het eiland dik tevreden
mee, want een hoop mensen vin
den hun dagelijks brood in het
toerisme.
currerend dus, zeker wat origina
liteit betreft, met bestemmingen
als de Canarische Eilanden. „We
hebben dit jaar al zo’n zeshonderd
mensen naar de Antillen gebracht
en merken aan alles dat er van een
groeiende vraag sprake is”, aldus
een optimistische René Klawer,
een van de algemeen-directeuren
van de maatschappij, die ook de
KLM er toe heeft weten te bewe
gen water bij de vliegtarieven-
wijn te doen.
OVERIGENS WORDT diezelf
de KLM op de Antillen niet op
handen gedragen. Men verwijt on
ze nationale vervoerder de verbin
ding tussen Europa en de Antillen
te eenzijdig en te monopolistisch
te willen regelen. Eerder kwam
dat al eens tot uiting toen de vlieg
maatschappij een stokje stak voor
het voornemen van een Duitse
chartermaatschappi doordelige
vluchten naar de West uit te gaan
voeren. Dat zou gebeuren vanuit
stelde
CAI-CAI IS NIET zomaar een gids, hij oefent dat ambt bovendien
uit met een activiteit die je niet snel onder de tropenzon zou
verwachten. Slaag er maar eens in om een busje toeristen, na een
vermoeiende transatlantische reis, binnen een minuut of vijf aan het
zingen te krijgen. Cai-Cai tekent er voor. Afhankelijk van de nationa-
S liteit van zijn passagiers heeft hij een groot aantal verzen in de bol en
vooral Nederlanders worden door hem aan het werk gezet.
Gorandena is niet nieuw in de
hotel-wereld. Hij heeft een grote
reeks bedrijven, zit in de olie en is
eigenaar van luxe hotels op het
Venezolaanse vakantie-eiland
Margarita en op het Nederlands-
Antilliaanse eiland Aruba. In Ca
racas, de hoofdstad van Venezue
la, bouwt hij aan een hotel met
niet minder dan 1014 kamers.
1. Van het eens ambitieus aangepakte hotelproject rest slechts een betonnen
geraamte. Op de inzet de steen die herinnert aan het bezoek van de toenmalige
minister-president Jo Cals. De bouw wordt nu toch weer, na veertien jaar
stilstand, aangepakt.
2. Bon Bini. welkom, ook in het koffiehuis aan de slapende hoofdstraat, die de
voorname naam Breedestraat draagt.
3. In de rust van hoofdplaats Kralendijk weerspiegelt zich heel Bonaire.
Deze foto is gemaakt bij een van de twee pieren waar een vrachtbootje dagelijks
groente en fruit vers aanvoert uit Venezuela.
4. Een kaartje van Bonaire: Rond en in Kralendijk zijn nu de hotels gevestigd.
Rechts, bij de Lacbaai. komen twee van de drie nieuwe projecten.
5. Cai-Cai Cicilia: daar bij die molen.
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
een toen
voor de
nog
de ook
Beurs- en Vorsïvvtw
»ort8e «eek -
Toch een
de eerste oin op
een 1—
--istische
Antillen,
steeds de
3 het nieuws urt
kranten met kan
',e r gja6- Ask.oS''e'CV A.éüS^et ^a’
val die 0 - vO°T. de
BONAIRE WORDT GEWILD.
Steeds meer investeerders laten
het gretige oog vallen op het para
dijselijke eiland, een van de zes
Nederlandse Antillen. Tot nog toe
heerst er op het Flamingo-eiland
een voorname rust. Zelfs de rose
vogels waar het die naam aan te
danken heeft, weten dat en zoch
ten deze vlek in de Caraibische
Zee uit voor hun broedplaatsen.
En ze voelen zich net zo thuis in
het uitgestrekte Washingtonpark
in het noordwesten als in de op
kleurende zoutpannen in het
zuiden.
HOE LANG DIE RUST op het
eiland nog voortduurt is de grote
vraag. Tot nog toe leidt het toeris
me een sluimerend bestaan. Een
viertal hotels geeft daarbij de toon
aan: het gezellige Flamingo Beach
Hotel, het iets noordelijker gele
gen en met een casino uitgeruste
Hotel Bonaire, het sporthotel Ha
bitat van captain Don Stewart en
het midden in Kralendijk gelegen
vriendelijke hotelletje Rochaline.
Ook de drie andere zijn om en
nabij Kralendijk te vinden, het
kleine hoofdplaatsje van Bonaire,
aan de westkust van het eiland.
Ook gemeen hebben ze als uitzicht
het ongewoonde Klein Bonaire,
een piepkleine zanderige vlek,
waar vooral de vele duikers het op
gemunt hebben.
ALS HET AAN AL DE PLAN
NENMAKERS ligt worden nu ook
andere delen van het eiland toeris
tisch ontwikkeld. Met name de
Venezolanen, het land ligt een half
uurtje vliegen zuidwaarts, hebben
wat dat betreft grote plannen. Ten
noorden van het vliegveld, Fla
mingo Airport, waar sinds korte
tijd ook grotere machines kunnen
landen, is al aan het grondwerk
begonnen van een bungalowpark,
dat zeer toepasselijk maar even
voor de hand liggend „Flamingb
Paradise” gaat heten. In totaal
gaat het om vijf- zeshonderd
bungalows, waarvan er in het eer
ste jaar honderd gebouwd zullen
worden.
HET ZIJN OOK VENEZOLA
NEN die in Sorobon gaan bou
wen, op de langwerpige landtong
aan de oostzijde van het eiland, bij
de Lac-baai. Een goddelijk plekje
waar al eens eerder Venezolaanse
geldschieters het oog op lieten val
len. Ook de toenmalige Neder
landse regering zag die plannen
helemaal zitten en het was minis
ter-president Jo Cals in hoogst ei
gen persoon die daar in april 1966
de eerste steen legde. Aanvanke
lijk kwam het bouwwerk vlot van
de grond, maar het geld raakte
binnen een paar maanden op, de
bouwvakkers pakten hun bullen
en het enige wat er van het eens zo
ambitieuze projekt rest is een
schimmig betonnen geraamte,
waar alles wat nog enigzins los zat
is af geroofd.
OOK DE STEEN, die aan het
bezoek van de minister-president
herinnert, is door de jaren geteis
terd en de ingelegde houten let
tertjes zijn óf door het weer óf
door peuterende vingers gevallen.
Zo staat het er al veertien jaar. Bij
een vorig bezoek zei de vriendelij
ke VW-directeur Niki Tromp me
al dat er regematig plannenma
kers opduiken, die de bouw willen
voortzetten. „Maar veel verder
kwam het meestal niet”, zei hij me
toen met een schouderophalen.
Nu zijn de plannen dan eindelijk
wèl definitief en is het de steenrij
ke Venezolaanse miljonair Gonza
lez Gorandena die het werk ter
hand laat nemen.
dacht/heeft
toon met lm ^gelende pari* £ndstaai. En wie
een hangmat bu g Nederlandse -
mentane:rs. Beurs, - -
teres van a
^nhet° m
bungelende pari*
bU de vaste dich-
speelde daar
van de historische slavenhutjes bij de zoutpannen aan de zuidwest-
;>i„.
s
LIGHTHOUSE*
LAC
8AV
o\
KnidUijH
I o'-
BACHELOR SBE
EUNT VIERKANT W
LIGHTHOUSE^
StAGBAAI
GOTOMEER^^^^
IFUn»»9uS^Kru<'V
