DE INSPRAAK WERKT WEL/NIET
KRITIEK BURGERS OP TOEPASSING PARTICIPATIEREGELS
Gemeente schuift conflictstof naar
de inspraak toe
I
Vespohal
7 Feest in de
Ambtenaren geloven in succes participatieregels
Inspraak is profiteren
van mondigheid burgers
Cafébrand in
kiem gesmoord
nt
k~
Gelukkig
Nieuwjaar
99
9 9
L
rijsenhout
Hillegom
haarlemmerliede en
spaarnwoude
'S
WOENSDAG 3 I
DECEMBER
1980
10
REGIO
van 't Sierhuis-Lamp
Barteljorisstraat in Haarlem.
HOOFDDORP. „Inspraak is
een verworvenheid en in de toe
komst niet meer weg te denken.
Het is gewoon een onderdeel ge
worden van het gemeentelijk be-
leid”. Voor Annelies Kuiper, me-
dewerkster van de afdeling ruim-
'5_ telijke ordening van de gemeente
Haarlemmermeer, valt er aan het
principe van inspraak niets af te
dingen.
Nu het oude jaar 1980 zo goed
als voorbij is, zit ik een beetje
nostalgisch terug te denken
aan al die mensen, die ik in het
afgelopen jaar mocht ontmoe
ten. Nooit sterker dan bij het
afscheid nemen van een oud
jaar ervaar je dat een zaak als
de onze een ontmoetingscen
trum is, waar tussen verkoop
sters en klanten een zekere
band bestaat, omdat wij er zijn
om hen een plezier te doen
met deskundige adviezen en
een charmante behandeling en
zij er zijn om ons een plezier
te doen, want laten we eerlijk
zijn, als wij hen iets exclusiefs
en moois kunnen verkopen,
zijn wij gelukkig, omdat u blij
en tevreden ons Sierhuis-Lamp
verlaat. Verkoopsters èn klan
ten bepalen toch immers de
sfeer van de zaak en die is bij
ons geweldig. Daar hoef ik ver
der niets aan toe te voegen. Ik
wens u namens ons allen een
gelukkig 1981 in de hoop dat
we u allen nog vele malen te
rug mogen zien, omdat we het
gewoon een genoegen vinden
als u komt, want ook u be
paalt de exclusiviteit van ’t
Sierhuis-Lamp. Daarom harte
lijk welkom in 1981 en fijn
als u er weer bent.
f- stelde participatieregels, die de
inwoners van Haarlemmermeer
het recht geven mee te praten en
te denken over plannen van de
gemeente.
HOOFDDORP. „Wie de
.J-Z grootste bek heeft, trekt aan het
langste eind”. Zo was het pakweg
een jaar geleden en zo is het nu
•7 nog, ondanks de vorig jaar inge-
Ir
erfecte
(ADVERTENTIES
kernen. Sinds vorig jaar is dit niet meer
Enkele leden van dorps- en wijkraden,
bewonersgroepen of inspraakgroepen.
Inspraak is de laatste jaren een bekend verschijnsel gewor
den. Op talloze terreinen van het overheidsbeleid hebben de
burgers van Nederland de mogelijkheid om mee te denken en
te praten over beslissingen die van belang zijn voor hun
directe leefomgeving. Zo neemt het rijk geen enkel belangrijk
besluit op het gebied van de ruimtelijke ordening (structuur
schema burgerluchtvaartterreinen, Markerwaard) voordat
de burgers hun stem hebben kunnen laten horen. Nog belang-
rijker is de inspraak bij de totstandkoming van het gemeente
lijke beleid, omdat het daarbij om zaken gaat die voor de
mensen van direct belang zijn.
De invoering van inspraak is te verklaren uit het toenemen
van de mondigheid van mensen. Burgers nemen er tegen
woordig geen genoegen mee dat belangrijke beslissingen
door een kleine groep (bestuurders) wordt genomen. Dit
leidde er onder meer toe dat de overheid ach geconfronteerd
Sluiting VW. Wegens inventarisatie
zal het WV-kantoor Hillegom gesloten
zijn van 31 december 12.30 uur tot 5 janua
ri 13.30 uur.
Stel. Eveneens van belang is een goede
voorlichting aan de burgers. Op de afde
ling ruimtelijke ordening voelt men er
echter niets voor om deze taak over te
hevelen naar de afdeling voorlichting. „Je
moet van alle kneepjes van het vak op de
hoogte zijn om de vragen te kunnen beant
woorden”, aldus Van der Hiele.
Aanvang is om 12.00 uur. Inschrijving is
die dag mogelijk vanaf 10.30 uur in het
clubgebouw van de vereniging (Konnet-
laantje 27), waar ook de chocolademelk,
erwtensoep en warme worst geserveerd
worden. Deelname kost e$n rijksdaalder
per persoon. Na afloop is er gelegenheid
om te douchen.
en wa-
42,50.
lique
93,
(FIELD
f 1500;
kr.bak
Hij vindt ook dat iedere ambtenaar de
confrontatie met de bevolking moet aan
gaan. „Een direct contact is zeer belang
rijk. Men leert achtergronden kennen, za
ken die onder de burgerij leven”. Van die
ervaringen kan men bij de verdere uitwer
king van een plan profijt hebben en ook
later nog als er bezwaarschriften worden
ingediend.
ren tot de Kroon doorgaan, ondanks uit
gebreide inspraak.
Tenslotte het omstreden besluit van B.
en W. om de samenstelling van de in
spraakgroepen in eigen hand te houden.
Van dér Hiele vermoedt dat het college
wel wat gas gaat terugnemen. De intentie
van B. en W. is geweest om via een getrou
we afspiegeling te voorkomen dat bepaal
de groepen bij voorbaat worden uitgeslo
ten, aldus Stel. Het is volgens hem een
gevolg van de problemen in Hoofddorp-
Noord. SSH en bewoners vonden dat de
ondernemers niet in de participatiegroep
thuishoorden vanwege strijdige belangen.
Van der Hiele gelooft echter niet dat
bewoners en ondernemers altijd lijnrecht
tegenover elkaar staan. In gevallen dat de
belangen niet parallel lopen, vindt hij het
geen slecht idee om twee groepen te vor
men, die met hun eigen standpunt bij de
gemeente komen. Toch moet worden ge
streefd naar een zo breed mogelijk samen
gestelde groep, omdat dan het meest effi
ciënt kan worden gewerkt. En tevens
iedereen de gelegenheid heeft zich te laten
horen, hetgeen bij het instellen van de
participatieregels voorop heeft gestaan.
met de wensen en verlangens van de be
volking.
Een ontwikkeling die geleidelijk op
gang is gekomen. Wat in het begin van de
zeventiger jaren begon met het houden
van hoorzittingen, groeide uit tot volledige
inspraak via de zogenaamde participatie-
groepen. Volgens Van der Hiele, die pak
weg vijftien jaar geleden in zijn eentje alle
bestemmingsplannen opstelde, snijdt het
mes van de inspraak aan twee kanten
Aan de ene kant erkent de overheid de
mondigheid van de burger, die kan mee
praten over zaken die betrekking hebben
op zijn directe leefomgeving, terwijl an
derzijds ook de gemeente kan profiteren.
„Als de bevolking bij de opzet van de
plannen wordt betrokken, is de kans op
bezwaarschriften minder groot”, denkt
Van der Hiele. Situaties zoals in het verle
den ruim 300 bezwaarschriften bij het
bestemmingsplan Badhoevedorp zullen
naar zijn mening niet meer voorkomen.
De ambtenaren zijn overwegend posi
tief over de afgelopen periode, waarin met
de participatieregels is gewerkt. Veel is er
sinds vorig jaar overigens niet veranderd.
Het enige wezenlijke verschil met vroeger
is, dat de bevolking nu vanaf het allereer
ste moment mag meepraten, zo verklaart
Sytze Stel, die met succes de wijziging van
het bestemmingsplan Badhoevedorp be
geleidde. Tegenwoordig houdt de gemeen
te eerst een enquête in een wijk of dorp,
voordat de uitgangspunten van een plan
worden opgesteld.
De kritiek van de inspraakgroepen dat
de regels niet goed werken of niet goed
worden toegepast en de plannen toch al
Drie medewerkers van de afdeling ruimtelijke ordening: Annelies Kuiper. Sytze Stel en Jan
van der Hiele.
Dat laatste hoopt men met de inspraak
echter te kunnen voorkomen. In hoeverre
dat in de praktijk zal lukken, blijft voorlo
pig in het ongewisse. Geen van de plannen
is al in een eindfase. Wat wel vaststaat is
dat tot nu toe geen van de inspraakgroe
pen binnen de gestelde tijdsplanning is
gebleven. Dat hoopt men later in te halen,
hoewel Van der Hiele toegeeft dat het
altijd mogefijk is dat mensen met bezwa-
drijven. Vaak gaat het ook om minder in
het oog lopende zaken, vertelt Carla Hof-
stra van de daar werkzame participatie
groep. „De bewoners willen het verkeer
zoveel mogelijk uit de wijk houden, ter
wijl de bedrijven op het industrieterrein
juist betere ontsluitingswegen willen”.
De ervaringen van de bewonersgroep
De Hoek zijn al niet veel beter. Enige tijd
geleden kwam de gemeente met een ont-
werpbestemmingsplan, waarin het buurt
schap werd „gedegradeerd” tot indu
strieterrein. De bewoners bundelden hun
krachten en hielden een enquête, waaruit
bleek dat de buurt niets moet hebben van
de gemeentelijke plannen. Aaffien Kas-
lander: „Twee in De Hoek gevestigde be
drijven hebben een tegenactie opgezet.
Daarom willen we bewonersgroep blijven
en voelen we niets voor een samenstelling
zoals de gemeente voor ogen heeft”.
Nog duidelijker zijn de leden van de
participatiegroep Beukenhorst-West. Zij
hebben al aangekondigd hun werkzaam
heden te zullen stoppen als zij door de
gemeente worden verplicht om commerci
eel geïnteresseerden in de groep toe te
laten. Het idee van de gemeente een
getrouwe afspiegeling betekent volgens
Willebrord Groen dat in beginsel alle be
an 12-
an 2e-
■LLEN.
ichalk-
;an.
g goed
t ver-
s:
r, An-
larlem
7 Duizenden schoolkinderen uit de Haar-
/emmermeer hebben zich de afgelopen da-
gen weer kostelijk vermaakt op het tradition»-
Ie Midwinterfestival in de Vespohal te Nieuw
Z£. Vennep. Vier dagen lang hebben zo n hon-
derd vrijwilligers daar hun best gedaan de
vakantievierende schooljeugd met sport en
spel bezig te houden. Gistermiddag werd de
2500-ste begroet. Op de foto enkele andere
deelnemers geconcentreerd bezig met de
gezelschapsspelletje
weegt de balangen af en neemt een beslis
sing”. Bedrijven, zo is men van mening,
kennen de weg binnen het gemeentelijk
apparaat maar al te goed en hebben geen
hulp nodig. „Niemand wordt gehinderd
om in te spreken, maar ondernemers zit
ten nu eenmaal niet op een aanschrijving
van de SSH te wachten”, aldus Van der
Wey.
Om inspraak echt te doen slagen, is
echter meer nodig. Zoals het op het juiste
moment verstrekken van de benodigde
informatie, om maar direct een van de
grootste klachten van de inspraakgroepen
te noemen. Carla Hofstra: „De mensen in
Hoofddorp-Noord willen graag de volks
tuinen behouden. Er is echter niet achter
te komen wat de gemeente van plan is, de
informatie komt niet los. Hoe kun je dan
behoorlijk inspreken als dergelijke gege
vens ontbreken”.
De klacht is vrij algemeen: wie de weg
niet kent komt niet aan informatie of veel
te laat. „De ingangen in het ambtelijk
apparaat zijn steeds moeilijker te vin
den”, meent Draaisma. Het euvel zou kun
nen worden verholpen door één ambte
naar speciaal te belasten met het verstrek
ken van informatie. „Het is niet zo dat
men op dit moment bij de gemeente niet
bereid is om te praten of informatie te
geven, maar burgers weten niet tot wie ze
zich moeten-richten”, aldus Van der Wey.
Gepleit wordt voor het aanstellen van
een speciale medewerker bij het bureau
voorlichting. Veel ambtelijke stukken zijn
voor de burgers nauwelijks leesbaar.
De enige vraag is misschien op welke
wijze de burgers het best bij de totstand-
koming van gemeentelijke plannen kun
nen worden betrokken. „We streven er
naar om het inspraakproces te vervolma
ken”, vult Jan van der Hiele, adjunct-
hoofd ruimtelijke ordening, aan. „Ik ge
loof in alle redelijkheid dat inspraak een
succes zal worden”.
De afdeling ruimtelijke ordening van de
gemeente Haarlemmermeer is gevestigd
J in een kantoorgebouw aan het Marktplein
boven de openbare bibliotheek. Vanuit dit
talloze bestemmingsplannen neer te mid-
(Van onze streekredactie)
HOOFDDORP. Een surveillance- -
ploeg van de politie in Haarlemmermeer
heeft vannacht rond kwart voor vier een
27-jarige Hoofddorper aangehouden die
geheel overstuur op de rijbaan liep. De
man vertelde de agenten brand te hebben
gesticht in de bar „Pourquoi Pas” in-
Hoofddorp.
De gealarmeerde brandweer ontdekte
in de bar drie brandhaarden, die zonder
veel moeite geblust konden worden. De
schade bleef beperkt. Over de motieven.,
van de man om de brand te stichten is nog
niets bekend. Hij was vannacht niet in
staat een bekentenis af te leggen.
drijven belang hebben bij het plan Beu
kenhorst.
„Dat leidt tot een participatiegroep die
op raadselachtige wijze is samengesteld”,
vindt Groen. Hij pleit voor een groep met
alleen vertegenwoordigers van de direct
betrokkenen: De bewoners, de mensen die
in de omgeving wonen. „Anders kun je de
hele wereld wel bij elkaar zetten”. Een
opvatting die wordt gedeeld door de SSH,
die overigens wel bij de samenstelling van
de regels was betrokken.
SSH-directeur Oege van der Wey: „De
fout zit al in de regels. Wij zijn niet zo
gelukkig rqet artikel 3, waarin eigenlijk
staat dat alle belanghebbenden in een
groep vertegenwoordigd moeten zijn”. De
inspraakgroepen vinden dit een verschui
ven van verantwoordelijkheid. De ge
meente legt de problemen (bijvoorbeeld
tussen bewoners en bedrijven) bij de in
spraakgroepen op tafel. Het slot van het
bedje is voorspelbaar. Willibrord Groen:
„De groep komt er niet uit en de gemeente
zegt natuurlijk: Zie je wel, jullie kunnen
het niet”.
Een oplossing voor het probleem is snel
geformuleerd. „Stel meerdere groepen sa
men”, zegt Gijs Treur. „Zij komen met
hun eigen standpunten. De gemeenteraad
Sluiting. De gemeentesecretarie te
Halfweg en de hulpsecretarie te Spaarn-
dam-Oost zullen vrijdag 2 januari voor
het publiek gesloten zijn. Het bureau van
de burgerlijke stand in het raadhuis te
Halfweg zal die dag geopend zijn van
10.00 tot 11.00 uur.
Laboratoriumgebouw in Pax, de zetel van
de SSH. Met elkaar en met vier medewer-
stelling van zo’n groep, maar dit gebeurt
door het college van B. en W.
Harrie Draaisma (SSH): „Het college
wil weer een vinger in de pap hebben, de
klok wordt teruggezet. De burgers zijn het
daar terecht niet mee eens”. Het besluit
van het gemeentebestuur heeft in de dor
pen al veel stof doen opwaaien. In de
afgelopen maanden ontving de gemeente
tientallen protestbrieven. De raad boog
zich ook al over het probleem en besloot
de Commissie van Tien nieuw leven in te
blazen.
De vertegenwoordigers van de in
spraakgroepen hadden liever gezien dat
de politici wat krachtiger hadden ingegre
pen. „Niet alleen de burgers maar ook de
raadsleden worden betutteld”, is de me
ning van Gijs Treur, lid van de participa
tiegroep Kalorama. „De raad is het hoog
ste orgaan in de gemeente en heeft de
regels vastgesteld. Nu worden er door het
college eigenhandig veranderingen in
aangebracht, dat is onjuist”.
B. en W. vinden dat inspraakgroepen
een getrouwe afspiegeling moeten vor
men van alle betrokkenen bij een bestem
mingsplan. Het betekent in de praktijk
dat bijvoorbeeld ook bedrijven moeten
worden toegelaten. Een bijna onwerkbare
situatie, is de mening van de insprekers.
De belangen van bewoners en bedrijven
liggen meestal op een verschillend vlak of
zijn zelfs tegenstrijdig.
Zoals in Hoofddorp-Noord waar bewo
ners van de Kruisweg en de Stationsweg
veel hinder ondervinden van horecabe-
zag met een toename van bezwaarschriften tegen gemeente
lijke plannen, waardoor de uitvoering van plannen vaak lang
moest worden uitgesteld. Kostbaar tijdsverlies soms, dat met
inspraak wellicht had kunnen worden voorkomen.
De gemeente Haarlemmermeer heeft sinds vorig jaar re
gels, waarin de inspraakmogelijkheden voor de bevolking
zijn vastgelegd. Het afgelopen jaar is er veel te doen geweest
om inspraak, met name op het gebied van de ruimtelijke
ordening (opzetten bestemmingsplannen). Verslaggever Wim
Bank praatte ruim een jaar na het vaststellen van de zoge
noemde participatieregels met leden van dorps-, wijkraden
en inspraakgroepen over hun ervaringen. Daarnaast komen
ambtenaren van de afdeling ruimtelijke ordening aan het
woord, die hun werk zagen veranderen met het invoeren van
inspraak. Op deze pagina het antwoord van beide groepen op
de klemmende vraag of inspraak wel of niet werkt.
Trimloop. Om de overtollige (oliebol-
len)-pondjes er af te krijgen heeft
tennisvereniging Rijsenhout voor zondag
4 januari voor jong en oud een trimloop
georganiseerd. Het parkoers wordt uitge
zet in de omgeving van de sportvelden aan
het Konnetlaantje. Er gaat „getrimd” wor
den over een afstand van 4 en 8 km.
vindt Ab Rouwenhorst van de dorpsver-"
eniging Rijsenhout. „Daar moet verande-;
ring in komen. Wil de gemeente echt ge-'
stalte geven aan de inspraakregels, dan.
moet de informatie duidelijk zijn”.
Ook anderen voorzien problemen als de;
gemeente haar houding niet verandert,-.
„Participatie drijft op de wil en inzet van;
burgers die hun vrije tijd opofferen”, ver-
klaart Groen. „Wat staat daar tegenover?
Slechte informatie en een slecht functio-;,
nerend apparaat. De verhoudingen zijn;
volledig scheef getrokken”.
Van der Wey wijst erop dat bij inspraak;
twee partijen betrokken zijn. Volgens-
hem ligt er ook een belangrijke taak voor
de dorps- en wijkraden. Zijn advies: „Be
trek de mensen bij zaken die aan de orde
zijn en zorg dat je als organisatie goed
functioneert”. Om een groep bij elkaar te
houden is meer ndoig, zo weten de mees
ten uit ervaring.
„Inspraak kost tijd en je hebt af en toe
een succesje nodig om de mensen bezig te
houden”, aldus Rouwenhorst. Zolang de
participatieregels nog niet goed werken,
moet je als dorps- of wijkraad de vinger
aan de pols houden, steeds op de hoogte
blijven wat de gemeente van plan is,
maakt Rouwenhorst duidelijk. „En als het
nodig is, moet je direct aan de bel hangen.
Soms moeten bepaalde zaken worden af
gedwongen, zeker in de huidige situatie”.
De balans na een jaar inspraak, gezien
van de kant van de bevolking, is niet al te
positief. Op drie punten willen de in
spraakgroepen veranderingen. Burgers
moeten tijdig over de juiste informatie
kunnen beschikken, het gemeentelijk ap
paraat moet meer op inspraak worden
afgestemd en dorps- en wijkraden moeten
de verantwoordelijkheid krijgen voor het
samenstellen van participatiegroepen.
Gijs Treur: „De Commissie van Tien moet
B. en W. corrigeren en het besluit terug
draaien”.
vaststaan, vindt men bij de gemeente wel
begrijpelijk, maar niet terecht. „In de
meeste plannen is men niet met een scho
ne lei begonnen”, aldus Stel. De gemeente
was in veel gevallen (De Hoek en Kalora
ma) al geruime tijd met de werkzaamhe
den bezig, waardoor de inspraakgroepen
ergens halverwege moesten inspringen en
dus een aantal delen van het inspraakpro
ces hebben moeten missen.
Het betekent niet dat inspraak in derge
lijke gevallen zinloos is, denkt Annelies
Kuiper. „Als een plan in grote lijnen vast
staat, is het van belang hoe je dit verder
wilt uitwerken. Hoe het plan voor de be
trokkenen zo aanvaardbaar mogelijk is te
maken”. Bij nieuwe plannen komen de
burgers echter volledig aan hun trekken,
hoewel er natuurlijk altijd sprake kan zijn
van beperkende randvoorwaarden. Het is
dan ook niet zo dat alle wensen kunnen
worden gehonoreerd.
Een voorbeeld hoe het kan en zou moe
ten, is de bijstelling van het plan Badhoe
vedorp, waarmee onlangs is begonnen. De
belangrijkste voorwaarde voor het slagen
van inspraak is, volgens Stel, dat gemeen
te en participatiegroep in goed vertrou
wen met elkaar samenwerken. „Je moet
duidelijk vertellen waarom iets wel of niet
kan. Aan de andere kant moet je als
gemeente ook de moed hebben om bepaal
de zaken te laten vallen, zoals in Badhoe
vedorp een deel van de Tunnelweg”.
Uiteindelijk kwam er een plan op tafel,
dat in grote lijnen door alle betrokkenen
positief werd beoordeeld. „Ik heb de in
druk dat we gezamenlijk een goed resul
taat hebben bereikt”, is de mening van
1
„De inspraakregels werken niet en dus
moet je je niet aan de regels houden, wil je
tenminste enig resultaat bereiken”, zegt
Henk Hagedoom, opbouwwerker van de
stichting samenlevingsopbouw Haar
lemmermeer (SSH). „Een premie op bru
taliteit”, concludeert een van de aanwezi-
gebouw daalden in de afgelopen jaren
talloze bestemmingsplannen neer te mid
den van de bevolking van de verschillende
kernen. Sinds vorig jaar is dit niet meer
het geval en worden de burgers bij de
opzet van de plannen betrokken.
De invoering van de participatieregels
was niet enkel een nieuw begrip voor de
bevolking, maar had eveneens gevolgen
voor het werk van de ambtenaren. Kon
den zij, zwart-wit gesteld, vroeger zelf
standig een bestemmingsplan opzetten,
nu hebben zij op ieder moment te maken
gen. De anderen knikken instemmend.
Acht mensen uit verschillende Haar-
lemmermeerse dorpskernen bijeen in het
.77 kers van de stichting praten zij over hun
77 ervaringen met inspraak. Als lid van een
dorpsraad, wijkraad, bewonersgroep of
participatiegroep hebben zij het afgelo
pen jaar kennis gemaakt met dit nieuwe
fenomeen, dat van gunst een recht is ge
worden.
De inspraakregels werden in juli 1979 in
de gemeenteraad vastgesteld. „Een stap in
‘77 de goede richting”, zo omschreef de raad
het eerste resultaat van „de Commissie
TZ van Tien”, die sinds 1977 werkte aan een
verbetering van de relatie tussen bestuur
•77 en burger. Tegelijkertijd werd gewaar
schuwd voor al te overdreven verwachtin
gen. „Inspraak valt of staat met de bereid
heid van de gemeente om de regels goed
toe te passen".
Die vrees werd bewaarheid toen het
ging om het samenstellen van inspraak
groepen die worden betrokken bij het
opzetten van nieuwe of het herzien van
bestaande bestemmingsplannen. Niet de
dorps- en wijkraden bepalen de samen-
