163
mooiste beteekenis van het woord, 't Waren geboren leiders, er ging een groot
gezag van hen uit, waaraan de jongens van hun tijd zich onbewust onderworpen
voelden, t Berustte niet alleen op hun meerderheid op sportgebied, 't was meer
nog hun helder oordeel, hun initiatief en hun zelfvertrouwen. De groote invloed,
die de onderlinge opvoeding van jongens op hun karaktervorming heeft, is bekend.
De van Gogh s hebben aan de vorming van zéér veel jongenskarakters meege
werkt, zij gaven den toon aan, beheerschten den geest van wijde vriendenkringen
en die toon was ei een van Hollandsche jong'ens, die geest was gezond, alles
behalve zoet of sentimenteel, maar nog minder gemeen of tuchteloos of zonder gevoel.
Dat overwicht van de van Gogh's had iets raadselachtigs, 't Was niet hun
lengte of hun lichaamskracht velen waren
langer of sterker dan zij ook niet hun gladde
tong of zeldzame gaven van verstand ze
waren geen van allen veelpraters, Jo had zelfs
een klein spraakgebrek, dat juist zijn prestige in
den weg moest staan - en er waren onder hun
tijdgenooten verscheidene jongelui, die voor knap
per doorgingen, 't Was misschien juist het even
wichtige van hun persoonlijkheid, dat hun charme
gaf. Maar hoe 't zij, de charme bestond en van
de vijf broers ging die uit, zij 't dan ook niet
in gelijke mate.
In vele takken van sport waren zij bekende
figuren. Cricket, voetbal, lawntennis, hockey en
bandy speelden zij met een aangeboren be
hendigheid. Als voetballers traden Frans en Adé
het meest op den voorgrond. Toch heeft de
II. F. C. aan Jo misschien nog meer te danken,
dan aan het uitstekende spel van zijn broers.
Jo was de leider van de jongens van Loosjes, hun trainer, de man, die voor de
toekomst werkte, die derde, vierde en vijfde Xl-tallen vormde en bijeenhield, die
zelf captain was van het eerste tweede elftal, dat na de slaapperiode weer wed
strijden ging spelen. Jo organiseerde toeren met jonge spelers, gaf ze zelfver
trouwen en maakte er H. F. C.ers, goede clubleden van. Hij leerde hun, wat „fair
play" beteekende en wat goede kameraadschap was. Zooals de Duitsche school
meester den oorlog van '70 won, zoo werkte Jo van Gogh mede aan het behalen
van overwinningen, jaren, nadat hij al naar Indië was vertrokken, een leege plaats
open latende, die later maar half kon worden ingenomen door een trainer.
Frans en Adé zijn „voetbalsterren" geweest. Hun stijl was oorspronkelijk,
A