PANTA RHEI
Alles vloeit. De oude Grieken wisten het wel; er is immers „niets bestendigs
hier beneên". Ook datgene wat den mensch voor alle tijden vast lijkt, vloeit, al
is het dan ook onvoorstelbaar langzaam. Geologen rekenen met millioenen jaren,
als wij met dagen. De Alpen een zeer jong gebergte - verheffen zich over een
gebied, dat eens door de zee bedekt was en omgekeerd vinden wij thans zeeën, waar
eertijds vastland zich uitstrekte. Aanschouw op kaarten, hoe ons land er uitzag
bij den aanvang onzer jaartelling en in de zestiende eeuw. Welk een verschil met
thans 1 Gletschers, die schijnbaar onbeweeglijk tegen de berghellingen en in de dalen
liggen, bewegen zich voort met een gemiddelde snelheid van eenige tientallen meters
per jaar. Bij fauna en flora zien wij evolutie en mutatie. De menschheid zelve
verandert al evenzeer. Beschavingen worden geboren en sterven, volken komen
op en verdwijnen van den aardbodem.
De mensch is ook in staat, zijn invloed te doen gelden op de natuur, zoowel
ten goede als ten kwade. Hij verandert het aanschijn der aarde door het aanleggen
van dijken en kanalen, het droogleggen van wateren en moerassen, terwijl hij door
ontbossching vruchtbare streken in woestijnen kan doen keeren.
Evenzoo is alles wat de mensch zelf gewrocht en overdacht heeft, aan
verandering onderhevig. Wat heden in de wetenschap als vaststaand wordt aan
genomen, kan morgen op zijn grondvesten wankelen. De techniek schrijdt voort.
Veel wat op eenig gebied een vooraanstaande plaats innam, kon zich niet aan
gewijzigde omstandigheden aanpassen en ging na korter of langer strijd ten onder,
althans, wanneer niet op het juiste moment werd ingegrepen en een sterke hand
het stuur wendde. Want, en dit is het lichtpunt in deze ietwat sombere beschouwing,
zoo goed als in de natuur kan de mensch ook in zijn eigen werk ingrijpen, ook
ten goede.
In de voetbalwereld is het al niet anders. Wij, H. F. C.'ers kunnen er van
meepraten. Nu ik deze regelen schrijf, ziet de toekomst er alleszins duister uit en
is het zeer twijfelachtig, of het 60-jarig bestaan nog als tweede klasser gevierd
zal worden. Maar, ook al zou naar nog lagere regionen worden afgedaald, dan
blijft herstel toch mogelijk. Vaste, bezielende leiding kan wonderen verrichten.
155
