ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
bekendmaking"
No. 129.
Woensdag 24 Januari 1917.
2e Ja ar g an g.
Administratiebureau en Drukkerij JAC. SINJEWEL, WILLEMSPLEIN 1JMUIDEN, Telefoon 153.
Verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
AlfNNIMINTSlJtlJS80 ets., per 3 maanden, franco per. post 75 ets.,
voor het Buitenland f 1.25 Verhoogd met 10 ets. Oorlogstoeslag.
ABONNEMENTEN worden aangenomen aan hot Bureau en bij de Agenten.
1USACTIE-ADRSSWillebrordstraat 105, Velseroord, Telefoon No. 141
Uitgave van de Naaml. Venn. Uitgevers Mij. „IJmuiden".
ADVERTENTIËN van 15 regels 50 ets. Iedere regel meer 10 ets.
Kleine advertentiën (dienstaanbiedingen en aanvragen, familieberichten
van 15 regels 25 ets. iedere regel meer 5 ets. Ingezonden mededeelingen
15 ets. per regel. Advartentiacontracten tegen zeer billijk tarief.
Advertentiën uiterlijk in te zenden WOENSDAG en ZATERDAG tot
9 uur v.m.
Tot plaatsing van advertentiën van buiten de gemeente VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentiebureau P. P. C. ROELSE IJMUIDEN.
Advertentiën voor dit blad
worden aangenomen aan het
bureau WILLmSPLEIN
S)müiden (Drukkerij Sin-
jewel), in ket advertentiebu
reau van den heer P. Ir. C.
ROELSE, Kanaalstraat.
Te Velseroord bij A. v. Ti3-
bsirg, Willebroidstr. SS.
Te Velsen en Wijkeroog bij
0. Schermer, Ooodlaao
L hl, Wijkcroog.
Te Santpoort bij P. vao
Plcurs, Boekhandel.
Dringend verzoek
om bij verhuizing het oude
en het nieuwe adres, Biet aan
den looper, doch aan ons bureau
WILLEMSPLEIN 11, op te
geven.
De Administratie.
Bjj dit nummer behoort het offi-
ciëcle Raadverslag, 16e zitting.
Burgemeester en Wethouders dei-
gemeente Velsen brengen ter alge-
meene kennis:
1. dat de gewone Rijks-voorjaars
keuring van tot dekking bestem
de hengsten in 1917, voor zooveel
deze Provincie betreft, zal gehou
den worden te Hoofddorp Haar
lemmermeer- op 16 Februari
2. dat de eigenaar of houder, die
een hengst ter keuring wenscht aan
te bieden, verplicht is daarvan ten
minste drie weken vóór de keuring
vrachtvrij eene schriftelijke enon-
derteekende aangifte te zenden
aan den secretaris der Provinciale-
Regelingscommissie (den heer J. J.
de Boer te Assendelftmet opgave
van
a. naam en woonplaats van den
eigenaai en houder
b. naam, ouderdom, ras, kleur
en bijzondere kenteekenen van
den hengst, benevens, indien
deze in een stamboek is inge
schreven, stamboek en stam
boeknummer:
c. zoo mogelijk afstamming van
den hengst, zoowel van vaders
als van moederszijde en naam
en woonplaats van den fokker
8. dat een hengst, na bovenver
melden termijn aangegeven, van de
keuring is uitgesloten, tenzij de
Commissie geen bezwaar tegen
toelating heeft en de eigenaar of
houder vóór dien dag der keuring
eene som van tien gulden bij den
voornoemden secretaris stort
4. dat inschrijvingsbiljetten voor
de keuring op vrachtvrije, schrifte
lijke en onderteekende aanvraag
van eigenaars of houders van heng
sten door den secretaris der Rege
lingscommissie voornoemd zullen
worden verstrekt.
Velsen, 19 Januari 1917.
Burgemeester en Wethouders voor
noemd,
De Burgemeester,
H. vee LOREN van THE MAAT.
De secretaris,
TH. J. WIJNOLÜY DANIËLS.
K&adsoverzieht.
Vergadering van Donderdag 18 Jan. 1917.
De rondvraag was bijkans afge-
loepen en nog had niemand geklaagd
over de late zending der raadsstuk
ken. De heer van Tuyll was het
zeker moede.
Eindelijk, de heer Gerritsen kwam
het ditmaal doen. En wat was het
antwoord op zijn klacht? Dat de
raadsvergadering nog eenige dagen
was uitgesteld, omdat all© stukken
nog niet klaar waren.
p Maar zulk een wijze van werken
moest men nu toch laten varen.
Want de toelichting tot de agenda
en verschillende raadsstukken ont
vingen wij den morgen van de
vergaderdag. De andere stukken
Dinsdagsavonds, zoodat wij van de
te behandelen zaken niets in ons
blad konden vermelden.
Nogmaals, tegen zulk een werk
wijze komen wij op. Sinds de laat
ste raadszitting was er ruim een
maand verloopen en voor de vol
gende vergadering komt alles nog
net op 't nippertje. Eerst worden
groote rapporten gedrukt van zaken,
die nog niet door den raad behan
deld worden, daarna de stukken,
die wel in den raad komen.
Zoo zouden wij wat gaarne willen
dat de raad brak met de gewoonte
van avondvergaderingen. Onze ge
meente is nu toch geen plaats meer
om de zaken eventjes op een avond-
zitting af te doen. Zoo dikwijls
roept ons ander werk, vooral in den
wintertijd met zijn lezingen en uit
voeringen.
Echter zullen deze klachten voor-
ioopig nog wel vergeefs zijn geuit.
Toch hopen wij dat het eens anders
zal worden.
Yan het behandelde zelf op de
vergadering valt niet veel te ver
melden. Zooals gebruikelijk is, heb
ben Gedeputeerde Staten de goed
keuring op onze gemeentebegrooting
aangehouden. De aankoop van grond
ten behoeve der volkshuisvesting
lokte de meeste discussie uit. Wij
zijn het met den Voorzitter en de
meerderheid der Financieële Com
missie eens, dat het niet aangaat
belangrijke financieële besluiten te
nemen, alvorens de kosten berekend
zrn. Maar aan den anderen kant
hadden de voorstemmers gelijk de
nijpende woningnood kan geen uit
stel, hoe kort ook, velen. En dus
besloot de raad tot groote aankoo-
pen van grond-
De reorganisatie der brandweer
ondervond ook geen bezwaren.
De tijdsomstandigheden vragen
groote offers en 't is jammer dat
zoo verbazend veel geld besteed
moet worden aan den administra
tieven rompslomp, eevolg van de
distributieregeling. Nu weer een
leider en twee klerken voor de
broodregeling.
Bij de rondvraag meer klachten
dan vragen.
De heer Netscher kwam met een
ernstige beschuldiging inzake den
schooljDOUw te Velseroord, hem
mondeling en schriftelijk medege
deeld. Wij hopen met hem dat,
indien er niets van waar is, deze
dingen zeer spoedig den kop zullen
worden ingedrukt.
Plaatselijk Nieuws.
IJMUIDEN.
Men kan een zaak, een voorwerp,
ook een idee van twee, desnoods
van meer. zijden bezien, belichten,
beredeneereD, doch op welk stand
punt ge U ook ten opziGhte van
een dezer steit en meent het juiste
standpunt te hebben ingenomen,
hebt waardeering en eerbied voor
ieder, die zich niet op uw stand
punt plaatst, want vergeet niet, dat
een eerlijke overtuiging, die niet de
Uwe behoeft te zijn, evenveel recht
van bestaan heeft, als de Uwe en
dat Uw tegenstander met hetzelfde
recht ais gij de overtuiging is toe
gedaan, dat zijn inzicht, zijn stand
punt het juiste, het ware is. Ten
alle tijde iemands eerlijke overtui-
tuiging, ook al druischt die recht
streeks tegen de uwe in, te weten
ja, te kunnen war deeren, dat ge
tuigt van adel van karakter, van
helderheid en hoogheid van geest
en gemoed, van de edelste eigen
schappen van den mensch.
Dit dunkt ons het grondmotief
van de rede van Ds. Schade van
Wertrum van 's Grayenhage, die
zijn eerste van een serie van drie
lezingen Vrijdagavond j.l. heeit ge.
houden in het gebouw van den
Protestantenbond. Alleen iemand
met zóó edel, hoog menschelijk ge
voel van waardeering van anders
denkenden, heeft het recht, die
waardeering ook van anderen te
vorderen, en 't is de eminente
spreker ven Vrijdagavond geweest,
die ons dit in een van den beginne
tot den einde uiterst boeiende voor
dracht bewust heeft gemaakt.
Deze rede was niet pasklaar ge
maakt voor leden van den Prote
stantenbond. Deze bezielende woor
den waren tot den „mensch" gericht,
onverschillig van welke godsdien
stige gezindheid. Deze rede was
bezielend, omdat de spreker met
volle overtuiging zijn gansche ge
moed daarin blootlegdet; dat zich
gevormd en gelouterd had in en
door de aanraking rpet andersden
kenden, andere gevoelsmensehen.
Deze rede was verdraagzaam van
geest in hooge mate, omdat hij het
goed recht van andersdenkenden er
kende en waardeerde
Deze rede was leerzaam, omdat
zij ons leerde, dat niemand met
verwaten! eid mag noch kan zeggen,
dat zijn leer, zi/jn inzicht, zijn gods
dienst de eenig ju:ste en ware is.
Deze rede was uiterst boeiend
door haar schoonen vorm en haar
rijken iDhoud, een genot voor in-
tellectueelen om haar weelde van
zinsbouw en beeldeneen genot
voor ieder om haar helderheid en
haar eenvoud, haar waarheid .en
haar innige gemoedsstemming. Zij
was dit alles voor ieder onbevoor
oordeelde voor mede, zoowel als
voor tegenstanders. Om van deze
rede een uitvoerig verslag te geven,
zouden we meer plaats noodig heb
ben, dan de IJmuider Courant be
schikbaar kan stellen.
We zullen ons dus bepalen tot
de hoofdpunten van deze eerste
voordracht om ieder in gemoede te
raden persoonlijk de beide andere
lezingen te gaan hooren.
Als vrijzinnig denkend predikant,
die ook als leeraar veel omgang
heeft gehad met andersdenkenden,
wil de begaafde spreker het goed
recht van het standpunt der vrij
zinnigen handhaven tegen deoitho-
doxie in het algemeeD. De laatste
ziet nog altijd eenigszins uit de
hoogte neder op allen, die niet hare
godsdienstige opvatting deeit. Zij
acht de vrijzinnige idee verdervelijk
heeft geen waardeering voor haar
is daardoor minder religieus, dan
wel fiiosophises. De vrijzinnigen
daarentegen hebben juist door hun
breede standpunt geleerd anderer
meening te eerbiedigen, zelis \an
de meest linkschen, de ongeioovige
geloovigen, die absolute wetenschap
stellen tegenover den godsdienst.
Voor dezen avond had Ds. Schade
tot onderwerp van zijn voordracht
genomen, de verhouding der vrij
zinnigen tegenover de orthodoxie.
Spreker behandelt daarbij achter
eenvolgens:
le. het subjeetioisme van de
vrijzinnig godsdienstige op at ting
tegenover de objectivistische der
orthodoxen;
Als concreet voorbeeld geeft
spreker daartoe een duidelijk beeld
van het verschil in de orthodoxe
en de protestantsche bijbelbeschou
wing; waarin de eerste een onaan
tastbare, onfeilbare waarheid ge
schreven zien, welke de laatsten
na en door hun critiSGh onderzoek
niet kunnen aanvaarden. Daarmede
zij den orthodoxen allerminst een
brevet van minder verstand of
mindere scherpzinnigheid uitgereikt.
Daar zijn voorbeelden te over die
het tegendeel volkomen bevestigen.
Dit verschil in beschouwing is slechts
een gevolg van een bijzondere
behoefte des gemoeds der ortho
doxen, wier geloof aan de onfeil
baarheid van het bijbelwoord de
grondtoon is van hun godsdienstig
leven en voelen. Het verstand en
het gemoed der vrijzinnigen ver
zetten zich tegen die onfeilbaarheid
niet uit betweterij, maar uit ver
schil van aard, aanleg, opvoeding
en onderwijs, die tenslotte gezamen
lijk het gemoed hebben gevormd.
Indien bij een vrijzinnige een
bijbelwoord in tegenspraak is met
het hart en het geweten en
spreker haalt daar enkele voorbeel
den van aan dan houdt de
vrijzinnige vast aan de inspraak
van hart en gewetenhij wenscht
zich zelf te zijn. Het verschil in
geloof is een gevolg van de gees
telijke geaardheid der menschen
en niemand heeft daarom het recht
met minachting op anderen neer
te zien. Ieder is en denkt zoo
ondanks zich zeiven.
In de tweede plaats behandelt
spreker uitvoerig het verschil in
wereldbeschouwing der orthodoxen
en der vrijzinnigen, waarin de eerste
zich de pessimisten; de laatsten
zich de optimisten toonen. Die der
orthodoxen is de dualistische, die
der vrijzinnigen de monistische
beschouwing, waarbg spreker zich
in hoofdzaak bepaalt tot beider
opvatting van de zonde van het
menschdom. Tegen de opvatting
der orthodoxen, dat het kwaad uit
den booze, dat is uit den duivel
is, verzet zich de vrijzinnige idee;
haar bezwaren daartegen zijn van
verstandelijken aard.
Ook hierbij geeft spreker vele
treffende voorbeelden, waarbij bij
uitlegt, hoe de modernen hun opti
misme juist van Jezus zelf hebben.
Ten slotte schotst spreker ons
het velschil in opvatting in de
verhouding Gods tot en in de wer
king van de wereld.
Als concreet voorbeeld bespreekt
de inleider met ons uitvoerig het
verschil in zienswijze ten opzichte
van „Het Wonder". De orthodoxie
vraagt geen verklaring van- een
wonderzij aanvaardt het a priori
zij gelooven aan en in de beschre
ven wonderen, zooals zij gelooven
in tegenwoordige en toekomstige
wonderen, omdat zij ze beschouwen
als uitingen van Gods almacht.
De modernen gelooven niet in
wonderen; zij zien het goddelijke
in het natuurlijke. Zij achten won
deren in strijd met Gods wijsheid,
die geen afwijking van Zijn orde
toelaat, za niet toelaten kan, om
dat ze in strijd zou zijn met Zijn
alwijsheid. Zijn almacht, Zijn
alvoorzienigheid. God is niet èn
liefde èn heiligheid, maar God is
de heilige liefde; de almachtige
wijsheid. Hij bestiert en regeert
naar Zijn wil; niet Daar die des
meDSchen.
Met groote belangstelling zien
wij het tweede gedeelte van de
rede, die, naar we vernemen, toch
een geheel op zichzelf zal vormen,
dus ook geheel gevolgd zal kunnen
worden door hen, die het eerste
gedeelte hebben moeten missen,
tegemoet, terwijl we met dank
baarheid herinneren aan de zang
en orgeïnummers, ons vóór de rede
en in de pauze ten gehoore gebracht.
Wien die vaderlandsche en al-
genieene geschiedenis op school
hebben hooren doceeren, herinnert
zich niet de naam van dezen krach-
tigen, nobele, hoogstaande, karakter
volle man, die in een tijd van
diepe inzinking van het hoogere
Pransche volk, weerstand durft te
bieden aan hofguiist, hoofsche
vleierij, karakterlooze heerschers,
tyrannieke adel- en geestelijkheid,
gewetenlooze priesters en nog ge-
wetenloozer vrouwen, die door de
lafheid der heerschers over het
Fransche volk regeerden. Wie
heeft nooit gehoord van de St. Bar;
telomeusnacht of de Bloedbruiloft?
Wie kent niet de opera „de Huge
nooten". Wie heeft niet verslon
den de boeiende lectuur over dit
tijdperk der wereldgeschiedenis,
„Wie zingt nog niet met ontroering
het „Een vaste burcht is onze God",
't Is over de opkomst, de verdruk
king en trots dien de gelukkige
ontwikkeling van het protestantis
me in het in die dagen diep ver
dorven Frankrijk dat de spreker
iüMUIDER COURANT
Lezingen Protestantenbond.
Winterlezingen. In de derde win-
terlezing in het gebouw voor Chris
telijke Belangen heeft de heer P.
Oosterlee, Directeur van de Kweek
school op den Klokkenberg te Nij
megen onze aandacht gevraagd voor
Caspar de Colligny, de verheven,
onvergetelijke figuur uit een dei-
meest romantische tijdperken der
Pransche geschiedenis.