SPORT.
te-reinigingsdienst vervoerd. Er zijn
nu werkelijk nog menschen, die dit
den heer van der Wateren, den
man, die deze inbeslagneming moest
verrichten, kwalijk nemen Hoe
boos moeten we dan wel op den
heer Natte zijn, die ons die akeli
ge belastingbiljetten thuis stuurt
SANTPOORT.
Aanbesteding. Bij de door de
Commissie van Bestuur over het
gesticht „Meerenberg" gehouden
aanbesteding voor de levering van
pl.m. 2250 K.G. snijboonen en 2000
K. G. enkele beerenboonen zonder
draad, in 4 partijen vóór 12 Aug
1917 was ingeschreven door
F. J. Bremerkamp, Santpoort
snijboonen f 0.26, heerenboonen
f0.30; N.V. Bloembollenhandel v/h
Cramer en Koenderman, Heemstede
snijboonen f 0.23D. de Mooij, Haar
lem, snijboonen, f0.20, heerenboo
nen f0.20; P. v. Stralen, Velsen
heerenboonen f 0.26V», snijboonen
f 0.26. Alles per K.G.
Staatspensioneering. De afdee
ling Santpoort van den bond voor
Staasspensioneering zal op den lani
dag, die a.s. Zondag te Heiloo ge
houden word, vertegenwoordigd
worden door de bestuursleden, de
beeren F. J. Bremerkamp, C. Slin
ger en P. Veenis, terwijl de heer
C. Slinger, afgevaardigde zal wezen
op de Algem. Vergadering, die
Augustus te Utrecht zal gehouden
worden.
DRIEHUIS.
Crematie.OpWesterveld heeft
Maandag wederom de Crematie van
hetstoffelijkoverschot vaneen Haag-
sch ingezetene plaats gehad.
Uit de Gemeente.
Besmettelijke ziekten. In de
week van 1824 Juli is in deze
gemeente één geval van diphteritus
voorgekomen.
Voor den Raad.
Openbare werken Gemeente
blad no. 151 bevat de verlies- en
winstrekening van het bedrijf Open
bare Werken over 1916 tot een
totaal bedrag van f31232.28.
Gemeentepolitie Gemeenteblad
no. 152 bevat de verordening re
gelende de samenstelling en de be
zoldiglng der Gemeentepolitie.
Gratificatie De heer J. Bos
directeur der Waterleiding, heeft
vóór zijn infunctietreding als zoo
danig, op daartoe vanwege het ge
meentebestuur gedane aanvraag
onderscheidene diensten bewezen
in verband met de stichting der
verschillende werken van het be
drijf.
In overeenstemming met het Ad
vies der commissie voor gas en
water stellen B. en W. voor, aan
den heer Bos als vergoeding voor
deze diensten een gratificatie van
f 200 te verleenen.
De Finnanciëele Commissie advi
seert gunstig.
EEÜILLETON.
Papier-Industrie.
Vervolg uit het artikel in de ru
briek „Onder de Menschen" van
M. J. Brusse in de N. Rott. Ct.
Wanneer ge dan den volgenden
dag in de rustige omgeving der
Veluwe een bezoek brengt aan die
andere fabriek van Van Gelder ZoneD,
een eindweegs buiten de kom van
Apeldoorn gelegen, en ge komt er
binnen in dat aardige achttiende
eeuwsche buitenhuis, waar 't kan
toor is gevestigd, dan begrijpt ge
waarom de heer Smidt van G-lder
Sr. het geschepte papier en zijn
makelij „de poëzie van het papier
vak" noemt.
De werktuigkundige ingenieur, de
heer Heinsius, die mij hier rond
leidde, omdat de heer Dirks, de
directeur, weer naar Rusland was
voor de zaken hij had dien och
tend juist nog eens met Van den
Hoff, den 75 jaar ouden vormmaker
gepraat, zoo over de eigenaardig
heden van 't vak, waarin deze
grijsaard van kind af opgegroeid is,
evenals zijn pader, en diens vader
uit een papiermakersdynastie van
misschien een paar eeuwen oud.
Salarieregeling. In verband met
het voorstel van B- en W. om voor
den eersten opzichten van den dienst
van het bouw en woningtoezicht
J. Schooleman, voor de berekening
zijner jaarwedde mede te tellen
zijn diensttijd in tijdelijken en vasten
dienst dergemeente doorgebracht, be
richt de voormalige Saiariscommis-
sie zich daarmede niet te kunnen
vereenigen.
Zij adviseert den raad als nog
mede te doen tellen den diensttijd
doorgebracht als tijdelijk amtenaar
dezer gemeente.
Kegelen. Door bijzondere om
standigheden kan de kegelclub „Vel
sen" geen uitvoering geven aan
haar plan om deel te nemen aan
het kegelconcours te Groningen.
Concours. In Hótel „De Prins"
zal te beginnen met Vrijdag 3 Aug.
gedurende die maand een kegelcon
cours gehouden worden.
In elke week zal er op Vrijdag,
Zaterdag en Zondag gelegenheid
zijn om aan het concours deel te
nemen.
YISSCHERIJ.
NOORDZEE.
128/963. Voorloopige wijziging van het door Engeland gesloten verklaard
zeegebied.
Volgens mededeeling van het Ministerie van Buiteniandscbe Zaken is
van de Britsche Regeering bericht ontvangen, dat de grenzen van het
gevaarlijk verklaarde zeegebied voorloopig tot 1 September a.s. of tot
een vroeger, nog nader bekend te maken tijdstip zijn verlegd, zoodat
het bedoelde gebied thans gelegen is beZ. en beO. de verbindingslij
van de volgende punten:
a. een punt op de parallel vau 57' 8' N.B, drie zeemijl beW de kust
van Jutland gelegen:
b. een punt op57° 8' N.Br. en 6° 0' O.L.
c. 56» 0' 510'
54°54'15'
53°29'
53» 0'
417'
4° 4'
410'
n n
>1 }1
De Zuidelijke grens van het afgesloten gebied wordt gevormd door
de parallel van 53° 0' N.Br. van af het punt tot een punt drie zee
miji beW. de Nederlandsche kust en verder om de Oost lar gs de grens
der Nederlandsche territoriale wateren.
De Oostelijke grens wordt gevormd door de grens der Deensche terri
toriale wateren.
In verband hiermede worden, met volkomen behoud van alle, daarom
trent bekend gemaakte bijzonderheden:
a. verlegd
het lichtschip „Doggersbank Noord" naar: 56° 0' N.Br. en 5''0' O.L
Doggersbank Zuid" 54'47' 4°8'30"
Terschellingerbatik53°29' 4"2'
b. bijgelegd;
het lichtschip „Haaks" toonende een wit groepschitterlicht, elke 30
sec. een groep van vier schitteringen als volgt:
schittering 2 sec., duister 8 secschittering 2 sec., duister 3 sec
schittering 2 sec.; duister 8 scc., schittering 2 sec., duister 8 sec
zichtbaar tot op 12,5 zeemijl, op 53° 0' N.Br. 4° 5' O L.
7 lichtbruiboeien, toonende een wit vast licht met verduisteringen
elke 10 sec. hélder 7 sec.
N.Br. en 4°45' O.L.
4*35'
No. J op 55°39'30'
3
4
5
7
55»23'30"
55° 7'30"
54'25'
54° 8'
53»51'
53°14'30"
4"23'
4° 6'45"
4° 5'15"
4° 3'45"
4» 3'30"
Hoewel de vrije strook zoo smal is, dat een veilige vaart daardoor
niet afdoende kan worden verzekerd, werden toch de mogelijke maat
regelen getroffen, teneinde de thuisvarende schepen zooveel mogelijk
tegemoet te komen.
Twee Scheveningsche loggers tot
zinken gebracht. De logger Maria
Johanna bracht llier Zaterdagmorgen
aan de opvarenden van de loggers
Majoor Thomson SCH 23 en Dirk
SCH 382, welke beide loggers door
een Duitsche duikboot met hand-
bommen tot zinken waren gebracht.
Aangebracht. De botter H. D.
64 bracht alhier aan een vat rum
de bo ter H. K. 16 een vat cocos-
vet en de botter H. D. 56 een vat
wijn en een vat rum.
En wiens zood, en wiens kleinzoon
nu ook alweer de traditie volgen
in deze fabriek.
Van den Hoff wist nog, dat er
vroeger echt en twintig papiermolens
stonden om Apeldoorn heen, en twee
en twintig in Vaassen, die allemaal
hun oude, oude geschiedenis, had
den, evenals deze fabriek, die, toen
van Gelder Zonen in 1869 den molen
de Eendragt overnam van den heer
Pannekoek, daar wie weet hoe lang
reeds had gedraaid I En hij was
aan 't redeneeren gekomen over
allerlei eigenaardigheden van oude
papiermakers, wat nogal eens zon
derlingen waren 't mocht wel
zijn door 't voorthuwelijken van al
maar dezelfde papiermakersfamilies
onder elkaar. Hoe er bijvoorbeeld
een was, die iederen ochtend heel
vroeg de hei op zwierf, om mooie
steen en te zoeken, waarmee hij ge
stadig voort het voorpleintje van
zijn molen versierde. Hoe anderen
de wat ziekelijke neiging tot ver
zamelen vertoonden, bijvoorbeeld
van deuren, van houten hekken,
welke rare collecties maar aangroei
den en bleven liggen met onder
meer als curiosum 't steeds verder
vermolmende hek, dat voor 't Leo
had gestaan.
Want Apeldoorn is, zooals wij
Een mijn gevischt. Vrijdagavond
kwam hier binnen de stoomtrawler
Maasdam M.A. 110 met een mijn
aan boord, die in het vischnet were
opgeviseht, zoolang de mijn aan
boord was bleef het schip onder
militair toezicht.
De Engelsche reis. De Engel
sche reis van de afgevaardigden der
stoomtr awletreeders te IJmuiden
zal niet doorgaan, omdat Engelanc
voorloopig de vrije vaargeul pog
openhoudt en de uitoefening van
weten, een oud centrum van de
papierindustrie. Apeldoorn, immers,
ligt in een kom, waar 't regenwater
naartoe vloeit. De bronnen van de
Grift, de beekjes en zijbeekjes met
de gegraven sprengen, die naar de
molens heen geleid werden, gaven
op het waterrad de kracht van het
vervalof wel werden uit den hoo-
gen waterstand naar de werktuigen
afgetapt en vloeiden weg naar de
onderbeek. Zoo maalden al die oude
papiermolens voort, als daar waren,
met hun aardige namen, de Wijde
Wijerd, de Veldekster, de Steen
beek, de Bazenmolen, de Lier, de
Oiifant, de Brouwers-, Order-, Tepe
lenberger-, Hohhuizer molensde
Stinkmolen, de Loose-, de Wiessel-
sche molen, enzoovoort. Zij vonden
hier de waterkracht èn het zuivere
water der Veluwe. Toen de stoom
kwam, die langzaamaan de mecha
nische werkwijze vereischte, om in
de concurrentie mee te doen. Ver
scheiden papiermakers konden of
wilden deze omzetting niet aan,
lieten het oude vak, nood gedwon
gen, in den steek, en maakten een
wasscherij van hun bedrijfjes, of
zetten een onderdeel van de vroegere
zaken voort en werden lompen-
randelaren.
Maar, zooals gezegd, de oudor-
het bedrijf dus geen hinder onder
vindt.
Vlootuibreiding, Door de
nieuwe opgerichte Maatschappij
Viissingen alhier is eene sleepboot
als trawler in de vaart gebracht,
welk vaartuig in het visscherij regi
ster werd ingeschreven met den
naam IJM 200 „IJmuiden". Het schild
is van groote afmeetingen, welke
die van een stoomtrawler nabijko
men.
Een door den heer R. de Boer
alhier aangekochte motorboot is
thans geheel vertimmerd en voor
de kustvisseherg ingericht. Ze za
nu in de vaart kor en met den naam
IJM 399 „Fluzer Mar."
Verder is de door dan heer A
van Pel e.a. alhier aangekochte
sleepboot „Nellie" uit Dordrecht
tot stoomtrawler omgebouwd. Het
schip is verdoopt in „Nicolaas
IJM 410. Vissch. Ct.
Vtsscherij Inspectie. Versche
nen is No 17 Mededeellingen en
Verslagen van de Visscherij-Inspec
tie met de Maandcijfers van de Vis-
scherij-Statistiek over April 1917.
Wij ontleenen er het volgende
aan
Zeevisscherij. Vergelijkt men
de gegevens voor deze maand met
die voor April 1916, dan blijkt de
zeevisscherij over het algemeen
iets meer te hebben opgeleverd, dan
in de laatstbedoelde maand.
Als gevolg van een nieuwe over
eenkomst, welke 10 April in wer
king trad tusschen de reeders en
eenige vreemde mogendheden, ge
schiedde de vei koop grootecdeels
tegen vastgestelde prijzen, dus niet
bij afslag.
Door deze overeenkomst kwam
te vervallen een andere in het vori
ge jaar gesloten, krachtens welke
o. a restitutie van een deel van de
opbrenst aan Engeland moest plaats
vinden.
Doordat de visebprijzen hooger
waren, verhielden de besommingen
zich in het algemeen gunstiger dan
de vangsten ten opzichte van die
van verleden jaar.
Trawlvisscherij. De uitoefening
van het stoomtrawlbedrijf ondervonc
ook na de tot standkorning van boven
bedoelde overeenkomst, veel belem
mering door den onvoldoenden kolen
aanvoer en ook, al zij het dan in
mindere mate door de schaarschte
aan petroleum. Er namen dan ook
minder stoomtrawlers aan de vis
scherij deel, dan verleden jaar April
terwijl slechts een enkele stoom
trawler de geheele maand geiegelc
in bedrijf was. Daardoor was het
totale aantal reizen en reisdagen der
stoomtrawlers thans veel kleiner
en voerden deze vaartuigen, niet
tegenstaande zij, in zooverre zij ter
visscherij uitvoeren, grootere vang
sten maakten, in het geheel thans
minder aan.
De totale opbrenst bleef ook iets
beneden die van het vorige jaar.
Do grootste en kleiDSte soort schoi
en schelvisc'n en de kleine kabeljouw
kwamen thans in geringere hoeveel
heid, de overige soorten schol, schel-
visch en kabeljauw evenwel in groo
tere hoeveelheid in de dagvangsten
der stoomtrawlers voor.
derwetsche scheppers, zij sterven
doGr de machines meer en meer
uit, en al die aartsvaderlijke ver
houdingen raken over. De oude-pa
piermakers plachten in den kost
te zijn bij den baas, en verdienden
een paar gulden per week. Er is
in de streek nog een spreekwijs
van over. Tegen kinderen, die heel
gauw eten, wordt wel gezegd„je
bent toch niet onder de papiermakers
grootgebracht De overlevering
toch wil, dat de bazen hun gezellen
in den kost den schafttijd onder
t werk zoo kort mogelijk toematen,
en tevens 't eten zoo heet mogelijk
opdienden. Eén hunner ging daarbij
voor. Die was er in getraind om de
gloeiende spijs hap, hap achter el
kaar naar binnen te slokken. En
zoodra hij zijn lepel neergelegd had
op z'n leege bord, moesten ook de
anderen den maaltijd staken 1
Met dit al staan er in deze groote
fabriek nog maar twee handkuipen
meer. De scheppers weiken op taak,
zoo'n paar riem op een dag, want
t is een zwaar werk, en voor elk
alaadje moeten zij een buiging ma
ken. Dat doen zij dan voor 't mid
dageten af, omdat daarna de maag
e vol is. Vroeger begonnen ze in
den zomer vaak al 's morgens om
half vier, zoo tot tienen door. Maar
De sleepbooten en dergelijke Yoor
de trawlvisscherij ingerichte vaartui
gen, en de motorvaartuigen, namen
in grooteren getalen aan de visscherij
deel.
De eerst bedoelde vaartuigen
vischten met meer succes en zoo
wel in verband hiermede als met
hun ruimere deelneming aan de
visscherij, overtroffen de totale hoe
veelheid en opbrengst van hun vangst
thans die van April van het vorige
jaar aanmerkelijk.
De motorvaartuigen hadden even
wel te kampen met gebrek aan
motorolie, zoodat de zeilen vaak den
motor moesten vervangen. Hieraan
is het blijkbaar toe te schrijven, dat
zij, in tegenstelling met hetgeen
ten aanzien van de vaartuigen van
alle andere soorten te constateeren
valt, gemiddeld minder gevangen
hebben, dan in April 1916.
De grootere aantal reizen, thans
door deze vaartuigen gemaakt, zijn
oorzaak geweest, dat er desniette
min in totaal meer door aangevoerd
werd.
In tegenstelling met het vorige
jaar nam ook een aantal motorlog-
gers aan de visscherij deel, blij Kbaar
met gunstige uitkomsten.
Het aantal trawlende zeilloggers
was, ondanks de geringe deelneming
der Scheveningsche loggervloot, iets
grooter dan verleden jaar. Desniet
temin was het totaal aantal reizen
en reisdagen dezer vaartuigsoort nog
"kleiner Gemiddeld vingen zij echter
meer. Dientengevolge waren ook de
hoeveelheid en opbrengst der door
vaartuigen van deze categorie in
totaal aangevoerde visch ve6l grooter
De zeilkustvisschers warén weer
in kleiner aantal vertegenwoordigd
dan in de overeenkomstige maand
van het vorige jaar en maakten,
mede in verband hiermede, te za-
men ook minder reizen. Niettegen
staande zij per reis gemiddeld meer
vingen, bieven de totale hoeveelheid
en opbrengst der aangevoerde visch
beneden die van verleden jaar April
Beugvisscherij. De stoombeugers
hadden, dank zij een bijzondere re
geling, minder moeilijkheden met
de kolen voorziening, zoodat zij over
het algemeen geregeld de vissoherjj
konden blij ven uitoefenen. Zij namen
er in beduidend grooter aantal aan
deel, dan in dezelfde maand van
het vorige jaar en maakten, in ver
band daarmede, een grooter aantal
reizen en reisdagen.
Bovendien vingen zij gemiddeld
meer.
In veiband hiermede waren ook
de hoeveelheid en totale opbrengst
der door deze vaartuigen aangevoerde
visch thans veel grooter.
Ook de zeilvaartuigen, die even
eens in grooter aantal aan dezen
bedrijfstak deelnamen, oefenden hem
vrijwel regelmatig uit. Zij verkregen,
zoowel in totaal als gemiddeld per
reis, een grootere vangst.
Doordat er langere reizen werden
gemaakt, was de gemiddelde vangst
per reisdag kleiner dan verleden
jaar; besomd werd per reisdag ech
ter desondanks meer.
Enkele motorvaartuigen namen
weer insgelijks aan doze visscherij
deel. Hun besommingen waren ge
middeld hooger dan die der zeil-
dan gingen ze in 't aardappelland
werken en waren ze den volgenden
dag te moe. Nu beginnen ze er mee
om zes uur, en houden 't zoo'n zes
a zes en half uur vol, heeft de
arbeidsinspectie er een uur rust tus-
schenin voorgeschreven.
In de Apeldoornsche fabriek wordt
dus schrijf- en boekdrukpapier ge
maakt, zoowel geschept als ma
chinaal. De grondstof voor 't zooge
naamde machinale papier is uitslui
tend cellulose, de zuivere houtvezels
dus, zonder houtslijp. En voor 't
„geschept" gebruikt men lompen
innen en katoenen lompeD, welke
aatste weer worden nagesorteerd
in wit, waaruit „wasch" en „schuur"
wordt geschift, naar de mate van
do vuilheidén ook licht bont-
De groote magazijnen liggen vol-
gestapeld met de saamgeperste
ompenbalen. En aan de sorteerta-
fels zijn de werklui er mee bezig
om al die vodden door de handen
te laten gaan. Zij waken er vooral
voor, dat knoo'pen, gummi, haakjes
rukknopjes, ijzerdraad, spelden enz.
niet meegaan in de pap, omdat al
die hardheden natuurlijk't produet
in gevaar brengen en de metaaldeel
tjes roest verwekken, dus 't papier
bederven.
Na deze zorgvuldige sorteering
f. .JU- \J 1 iu
-2
6
