ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
vooruitbetaling
No. 464.
Zaterdag 24 April 1920
5$ Jaargang
Abonnementsprijs80 ets., per 3 maanden, franco per
post 95 ets., voor het Buitenland f 1.28. Abonnementei
worden aangenomen aan het Bureau enhy de Agenten
Tot plaatsing ran adrertentlBn ran buiten de gemeente
VELSEN in dit blad Is uitsluitend gerechtigd het
Advertentiebureau P. F. C. R O 1 L S E, IJXUIDEN.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Uitgave van de Naaml. Venn. Uitgevers Mij, „IJmniien"
ADRES VOOR REDACTIE EN ABMINISTRATIE
N. Y. Drukkery Sinjewel, Willemsplein 11, IJmniden
Telefoon 153
ABVERTENTIlN va* 16 regels f 1.Iedere regel
meer 20 ets. Kleine advertentiën en familieberichte*
10 ets per regel by vooruitbetaling. Ingezonden mede-
deelingen 25 ets. per regel. Advertentieeontraeten
tegen zeer billijk tarief. Advcrteatiers i t e r 1 Q k in
te zenden W0ÏN8DAG en ZATERDAG tot 9 #*.jr v.m
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
Kleine advertenties
en familieberichten kosten bij
slechts 10 cent per regel.
Dringend verzoek
om bij verhuizing het oude
en het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bureau
WILLEMSPLEIN 11, op te
geven. De Administratie.
Officieel.
Persoonswisseling in het
Burgemeesterschap van Velsen
Burgemeester en wethouders van
Velsen maken bekend:
dat de nienwbenoemde burgemees
ter, de heer R. G. Rjjkens na zjjae
installatie in de vergadering van den
gemeenteraad op BinBdag 4 Mei 1920
voormiddags 101/» unr op dienzelf
den dag gelegenheid tot kennis
making zal geven aan autoriteiten,
bestoren, commissi®», corporation
en particulieren, ten gemeentehuize
des namiddags van 2 tot 4 nnr en
des namiddags 8 nnr.
Zy die van de gelegenheid tot
kennismaking wenschen gebruik te
maken worden aitgenoodigd zich te
doen inschrijven op een lijst, die
vanaf heden ter gemeenteseoretarie
is nedergelegd.
Velsen, 21 April 1920.
Burgemeester enWethouders voorn.,
Be Burgemeester,
H. vbr LORENVANTHEMAAT.
De Secretaris,
Th. J. WIJNOLDY DANlBLS
Afsluiting
Wijk aan Zeeër Voetpad.
Burgemeester en Wethouders van
Velsen brengen ter algemeen e ken
nis, dat, gedurende het tijdvak 1
Mei 1920 tot 1 October 1920, het
Wijk aan Zeeflr Voetpad,
vanaf den Biezenweg tot aan
't Helletje, voor het publiek
verkeer GESLOTEN zal zijn.
Velsen, 14 April 1920.
Bu'gemeester en Wethouders voorn
De Burgemeester,
H. VER LOREN VAN THEMAAT
Be Secretaris,
TH. J. WIJNOLDY DAN1ÊLS.
Openbare Vergadering
van den Gemeenteraad van Vetten, ep
Dinsdag 27 April 1920, dee namiddege
7 uur ten gemeentehuize.
Agenda:
1. Ingekomen stukken en mede
deeiingen.
2. Tweede stemming over het amen
dement Mevr. Baers—Kerrebjjn
c.s. inzake de groepen 6 en 7
der salarisregeling voor de amb
tenaren, eventueel verdere be
handeling en daarna eindstem
ming.
8. Voorstel van de leden R. Laan
en D. F. G. Schilling om den
eoncierge van school A. aan te
stellen in vasten dienst en deze
functie te brengen iu loon groep 4.
4. Voorstel van het lid B. F. G.
Schilling inzake regeling van
eventneele voorschotten aan
werkloozenkassen.
5. Opheffing onbewoonbaarverkla
ring van de pereeelen Bloemen-
daalsehestraatweg A. nos 48,
44 en 45 te Jan Gjjzenvaart.
Adres van den commissaris van
politie inzake herziening zjjner
jaarwedde met esn voorstel hier
omtrent van het lid F. P. Ver
meulen.
7. Belastingzaken.
Van en voor onzen Kaad
Tot dusver moesten we steeds
een zeker bedrag betalen voor de
opgaven van den Burgerleken Stand.
Dit waren douceurtjes voor den
ambtenaar van dezen dienst.
In 't vervolg zal dit nit zijn en
zullen er vaste tarieven voor betaald
moeten worden. Die tarieven zijn
op voorstel van den heer Laan nog
wat verhoogd.
Wy fluisterden den heer Dalmeijer
in dat ze onbillijk waren, omdat
ze in Haarlem lager ware».
De heer Dalmeijer heeft nu Dinsdag
verklaard dat er van hem geen
voorstel tot verlaging te verwach
ten is. Immers, men moest er in
Haarlem ook f 100 voor batalen.
Ziehier nu de billijkheid betracht?
Integendeel, wij willen er even op
wijzen hoe uitermate onbillijk men
hier is. Voor de dagelijksche °PBa"
ven van den Burg. Stand zullen wij,
dank zy den soe. democraat Laa»,
voortaan f 125 per jaar moeten
betalen, tegen f 100 in Haarlem.
Maar Haarlem heeft 3 X zooveel
Inwoners als Velsen, dus dat scheel
nogal wat.
Rekenen wij b.v. dat wjj hier
1250 opgaven per jaar krijgen -
en heel veel meer zal het niet zijn
dan beteekent het dat wij 10
cent per opgave moeten betalen
Als wij voor Haarlem 4000 opgaven
rekenen, betaalt men daar dus 2l/t
cent per opgave. Het slot is dus dat
we hier 4 X zooveel betalen als in
Haarlem.
En toch vindt men dat hier billijk.
Een andere kwestie. De zoo nuttig
werkende Vereeniging tot bestrijding
der Tuberculose vraagt voor 1920
een subsidie van f 1500. B. en W.
achten h-~t noodig deze Vereeniging
te stennen, maar met het oog cp
den financiëilen toestand willen zy
slechts f 500 geven.
Wjj kunnen niet geiooven dat de
raad deze Vereeniging met dit be
drag zal afschepen. Wij willen hier
niet oordeelen over het al oi niet
wenschelijke va a de Burgerwacht,
maar waar de raad f 1500 aan de
Buger wacht schonk, mogen we
zeker verwachten dat hy ook f 1500
zal geven voor de bestrijding der
meest gevreesde volksziekte.
Waar B. en W. de opparbrand
meesters naar het Brand weer congres
ia Arnhem Willen laten gaan en
daarvoor f 175 vragen, wat wjj voor
onze gemeente beslist overbodig
vinden, vooral met het oog op den
fi ïaneiëelen toestand, vinden wij
het beter wat meer nit te geven
voor de bestrijding der tuberculose.
Van den Wachttoren.
Kinderen uit d e a b ij h e i d
van dei tnberkelbacil
Op het Congres voor Sociale
Kinderhygiene heeft Dr. v.d.Kasteele
de stichting van den Fransehen
geneesheer Grancher ter bescherming
van kinderen tegen de t. b. e. be
sproken. Grancher kwam op tegen
de bestrijdingswijze, die haar kracht
zoekt in het bouwen van sanato
riums. Hy wilde het kind nit ge
zinnen met t. b. c. naar gezonde
gezinnen overbrengen. Kinderen van
het derde jaar af, die nog volkomen
gezond zjjn, moeten uit het tuber
culose genin weg. Tot hun dertiende
aar toe moeten zij bniteH by vol
komen gezonde families worden
opgenomen. Deze gedachten leidden
tot zijn stichting. Piattelaudsgenees-
heeren hielpen hem bij het vinden
van gezonde gezinnen buiten. Over
heid en particulieren zorgden voor
het benoodigde geld. In 14 beschikte
de stichting over een inkomen van
ruim twee ton en konden er 855
kinderen uitgezonden worden.
De kinderen groeien de eerste
maand van de uitzending gemiddeld
8 a 8 pond, een bew^s, dat ze nog
gezond zijn. Sterfgevallen aan t b. c.
komen onder hen zeer weinig voor.
Ook zedelijk bleek het leven buiten
op de kinderen een goeden invloed
nit te oefenen.
De stichting Grancher is haar
zorg ook over nog jongere en oudere
kinderen gaan uitoefenen. Vele
kinderen big ven ook na de school
jaren op het land en vinden werk
in het landbouwbediijf. Dr. v. d.
Kasteale wil zeifs de pasgeboren
kinderen uit het tuberculeuss gezin
wegnemen, daar de besmetting in
de eerste levensmaanden vrijwel
zeker den dood van het kind be
teekent. Door de besmetting te voor
komen kunnen zoo vele levens gered
worden en veel ellende achterwege
blijven.
Be stichting Grancher gaat nit
van de steilicg, dat aangeboren
t. b. c. zeiden of nooit voorkomt
en dat de ziekte zich vooral door
besmetting langs de luchtwegen
uitbreidt.
In de oorlogsjaren heeft ook deze
stichting niet met volle kracht kun
nen werken. De volkeren dachten
er toen meer aan, om leven te
vernietigen dan om het te behouden.
Het Amerikaansehe Roode Kruis
heeft de stichting echter op royale
wijze in dez&n moeilijken tijd
bijgestaan.
Er is tegen doze kinderbescher
ming slechts een bezwaar. De kiei-
nen worden van de ouders ver
vreemd. Bjj het lijden van den
t. b. e. lijder komt nog het scheiden
van het kind. De meeste ouders
zullen onder geen voorwaarde ge
heel afstand vaa hun kind willen
en kunnen doen. Toch moet dit
offer gebracht worden in het belang
van de gezondheid en het leven
van het kind. Wjj zouden er tegen
zij a, dat de overheid dd ouders tot
dit zware offer dwong, wat ook in
Frankrijk niet het geval is. De
ouders moeten overtuigd wordeD,
dat hot in het belang van hun
kroost is, het af te staan. Bitter
zwaar zal die afstand echter aan
een vrouw vallen, als kort na de
bevalling haar kleine reeds aan
vreemden toevertrouwd moet wor
den.
In menig geval zal het beter zjjn,
dat de zieke dan de gezonde kin
deren heengaan. De sanatoriums
geven een kans op genezing, als
de ziekte nog niet te ver gevorderd
is, maar bovendien beschermen zij
de gezonden, door de zieken af te
zonderen. Dit laatste nut der sa
natoriums wordt te veel over het
hoofd gezien. Keeren de zieken naar
hnis terug, dan zal het besmet
tingsgevaar minder groot zjjn, want
zjj hebben geleerd zelf door groote
voorzichtigheid en zindelijkheid het
gevaar voor besmetting zoo klein
mogeiyk te maken.
Ook van deze nieuwe wjj ze van
bestrijden der T. B. G. geldt het,
dat ze anderen niet overbodig maakt
maar naast de anderen nuttig kan
werken.
De uniform der weezen.
Door de uniforme kleeding geeft
men uiting aan het besef van saam-
hoorigheid en ook aan de behoefte
aan orde en gehoorzaamheid. Daarom
is de uniform bjj alle volkeren het
militaire kleed. Men ion licht mee-
nen, dat een uniform tot onder
scheiding van den vijand gedragen
wordt. Maar juist in oorlogstijd
draagt de soldaat liefst een weinig
kenmerkend kleed. Hg loopt liever
niet in het oog en het weinig
sprekende kh&ki is daarem de klenr
vaa de uniformen der soldaten te
velde geworden. Saamhoorigheid en
eenheid zijn noodig in alle gestich
ten. Zoo is men er toe gekomen,
gevangenen, weezen, oudea van
dagen en andere verpleegden een
gelijkvormig kleed aan te trekken.
Zelfs leerlingen van bepaalde scholen
dragen wel een uniformpet, waaraan
men soms ook nog kan onderschei
den, tot welke klasse ze behooren.
Ons volk is echter niet erg
uniformachtig. Het draagt liefst
geen pakje, waardoor het in het
oog valt en zich van andqren onder-
scheldt. Bovendien wordt er terecht
iets ergelijks ingevondes, dat men
met het merk van een gesticht
moet rendioopen. Het wordt als een
Kainsteeken beschouwd. Waarom
moet men aan het oudje kunnen
ziea, dat hy in „het Hnis" hoort
en aan een kind, dat het geen vader
en moeder meer heeft t De gestichts-
uniform wordt das ook hoe langer
hoe meer afgeschaft. Het Bnrger-
ljjke Armbestuur onzer hoofdstad
heeft ook besloten, dat de weezen
van het eeuwenoude Burgerweeshuis
niet langer het zonderlinge zwart-
rood kleed zullen dragen. Daarmee
gaat een eigenaardige en opvallende
figuur uit het openbaar verkeer
heen, die altijd weer do aandacht
van vreemden trekt. De weesmeisjes
zagen er als wandelende portretten
van middelednwscbe schilderyen nit
het Rgksmuseum uit met haar witte
schouderdoekjes en mutsjes met
zilveren ooryzers. Deze kleedieg
staat de meisjes bijzonder goed en
daarom sehynen de weesmeisjes
met het besluit van het Armbestuur
niet byster ingenomen te zyn. De
weesjongen^ trekken daarentegen
het zwart-rooóe pak gaa ne uit.
Kleeren maken des man ook de
saamhoorigheid en eenheid niet. De
orde en goede geest zullen er niet
order lgden, dat de weezenuniform
wordt afgeschaft. De weezen zelf
zuilen niet altyd weer aangegaapt
worden om hun zeer byzonder kleed
en niet met het geatiehtsmerk io
het openbaar behoeven te verschy*
aen. Laat het geen schandekleed
zyn het is toch een teeken van
afhankeiykheid es hulpbehoevend
heid, dat men liever niet draagt.
Plaatselijk Nieuw».
IJMUIBEN.
Het eindbal, Bansshool „van
Dijk" is bepaald op Dinsdag 4 Mei
e.k. in Cycloop toegankeiyk voor
leerlingen.
Varia Cocadorns had het in
zyn veelvuldige toespraken tot zyn
marktpubliek dikwyis over „schoon
moeders". Dat waren nu meubelen,
waarmee je alles mocht doen, wat
je met een ander niet mocht dqen
en hy noodigde het publiek nit ze
tp bewerken, al naar gelang hy
artikelen aan den man en de vrouw
trachtte te brengen. Als bij zjjn
wereldberoemde, onovertroffen Shef
field of Herdermessen voor dertig
cents verkocht, met pak mee, een
pyp, een schaar, een gouden ketting
of ring en al wat meer voor die
onnoozele „skelling" te geef gebo
den werd, roemde hy zyn messen,
als een onfeilbaar middel om er je
schoonmoeder mee naar een betere
wereld te kietelen. En als dan de
een of andere schoonmoeder naar
'm spuwde of d'r lange tong nitstak,
dan zei die met uitgestreken gezicht:
„Mins, 't staat in den bybel. Daar
lees je: „Eer je vader en moeder",
maar wat je met je schoonmoeder
moet doen, staat er niet in. Daar
mag je dus alles mee doen".
Coeadorus schoonmoeder in de
Jordaan 4 hoog achter was zeker
niet lekker, kookte niet gaar, als
ze achter de appelkar thuiskwam.
Hoe anders zou hy gesproken
hebben, als Helene Wartenegg zyn
schoonmoeder geweest was. Dan
zou 't gehöeten hebben„Eer je
je vader en je moeder en schaak,
zoen, omhels, knuffel je schoon
moeder."
Ja, als alle schoonmoeders waren
als Helena Wartenegg, dan zon dat
prodnet niet zoo in miskrediet zy»,
en als wy Heinz Grnndel geweest
waren, dan hadden we reeds veeleer
dat schooamoederfje aan ons hart
in de linkerarm gedrukt, al moesten
we er dan rechts een lieve dochter
en een vriend-schoonzoon jjbg op
den koop toe nemen.
Varia heeft met „Een Groote Nul"
je- zou het ding eik andere naam
kunnen geven geweldig op de
lachspieren van haar donateurs en
kunstminnende leden gewerkt en
daarmede ontegenzeggelijk het be
oogde succes behaald.
De jonge weduwe Wartenegg, die
haar huwbare dcohter met een
„vlechie" en een babyjurk', laat
rondloopen om zelf de jonge kloek
uit te hangen, flapt er lakeniek
tegen haar aanstaande schoonzoon
uit, dat hfj te ond is.
Niet voor haar dochter, maar voor
haar als jong weeuwtje.
'b Was om te brullen. Dikwyis
werd er zoo onbedaariyk en luid
gelachen en geproest, dat gedeelten
van het gesprokene overstemd
werden door uitbundige vrooHjkheid.
Die lakonieke, cynische, onver
stoorbare Dr. Heinz, hoe heefc hy
van den begin tot den einde het
publiek vermaakt met zijn droge
gezicht, een enkel handgebaar of
een wanhoopspoging. Een niet minder
belangiyk deel in het lachsucces
hadden Wilhelm Hellwioh, Professor
Lorenz, Fraü q ois en Therese Winkler,
de studentenmoeder. De tooneeltjes
met de champagne en het houteif,
pardon, konde kippetje, waren eenig.
Dr. Max had in dit milieu wel wat
minder serieus kunnen zyn en vooral
de contrasten tusschea zyn oogen-
schgn.yke ernst tegen zyn aan
staande vriend-schoonpapa en zyn
familiare: „En non jy, wat?" wat
knnnen aandikken. Kitchen, als
altyd kittig en Am a een aardig
kamermeisje, dat Dr. Heinz gedn
rende de vier ongenaakbare weken
van zyn naar liefde smachtende
Helena wel wat getroost en opge
beurd zal hebben.
Een vlotte vertoom eg van een
Duitsehe klucht; zóó vlet, dat het
einde er was voor de spelers er erg
in hadden en slechts groote tegen
woordigheid van geest, zoo onmis
baar by tooneelspelers, de situatie
kon redden. Onwillekeurig herdach
ten we hlerby den tooaeeldramatnrg
die op het moment supiime bemer
kende, dat zyn regissenr vergeten
heeft hem een dolk in den buikriem
ta steken, waarmede hy zyn doods
vgand moet doorpriemen, met
emotioneerenda stem brult:
„01 vreeseiyk verzuim"
„Heb ik myn zwaard vergeten"
„Zoo, sterf dan door deoz' duim*
en hy geeft zyn doodsvyasd een
knock out met den dnim, dat deze
zieltogend ten toeneale stort. Pabliek
hevig ontdaan, snikt tranen met
tuiten.
Maar zao'n schoonmama als
Mevrouw Helene, daar meesten alle
huwbare jonge meisjes voor zorgen,
je non eres wat zien. Een paradys,
man. Voor de Adam's tenminste
VELSEROORD.
Het Centraal DrankweerOomité
vergaderde Donderdagavond alhier.
Besloten werd inzake de ver
spreiding der brochure „Alcohol en
tubercu ose" van Dr. B. H. Yos, in
overleg ta treden met het bestuur
der Vereeniging tot bestrydiog der
Tuberculose.
De Blauwe Week actie werd be
sproken. Bosloten werd met de
afdeelingssecretarissen en de dames,
die zich beschikbaar stelden, een
vergadering to honden in de eerste
week van Mei. Zoo moge yk zal op
2en Pinksterdag naar de betooging
te Amsterdam ter sluiting van de
Blauwe Week een fietstocht geor
ganiseerd worden. Mevr. Leguit zal
iet comité op die betooging ver
tegenwoordigen.
Naar de betoogiDg op 4 Mei in Den
Haag voor het wetsontwerp Rutgers
.8. tot invoering der Plaatseigke
Keuze werd de secretaris aange
wezen en tot plaatsvervanger de
voorzitter.
Besloten werd, waar de Volksbond
tegen Drankmisbruik hier propageert,
een strooibiljet te verspreiden.
De hoer J. Bontenbal alhier
werd Dinsdag voor de Haarlemsche
rechtbank beësdigd als makelaar in
roerende goederen.
- Tot Directeur der Chr. Zang-
vereeniging „Hosanna" a'hier is
benoemd W. H. Biele te Haarlem.
VELSEN
Ds. A. B. W. M. Kok alhier
heeft voor het beroep naar de Geref.
Kerk te Idkenehuizen (Fr.) bedankt.
Voor het machinisten examen,
visschery, diploma B, is te Amster
dam geslaagd de heer N. Pasma
van hier.
De ten verzoeke van den Bur
gemeester onzer gemeente Woens
dag in W(j k aan Zee gehouden
veiling van strandvonderygoederen
heeft f 2424 opgebracht.
- Het kinderkoor „Uw Konink-
ryk Kome" van Velseroord, directeur
de heer Jan Booda te Haarlem,
heeft Donderdagavond een uitvoering
gegeven in Hotel de Prins alhier.
De zaal was stampvol. Na een
openingswoord van den heerH.Klees
voorzitter der Chr. Zangvereeniging
Hosanna", waar het kinderkoor een
onderafdeeling van is, opende hot
kinderkoor met „Wilt heden au
treden" en „Bede voor 't Vaderland"
van Valerius", benevens „Beter te
geven dan te ontvangen" van v. d.
Breecke. Friseh en krachtig werden
etezo gezosgen. Zoo ook later de
andere liederen. Vooral het prachtige
„Naar den Dam" van Ph. Loots en
„Dikkie" van J. Rechus vielen in
den smaak het laatste meest herhaald
worden.
Mej. M. Haitsma Muiier van
Bloemendaal was verhinderd haar
medewerking te verleenen. In haar
plaats song Mevr. Hogeweg, soppaan,
een 6 tal liederen, die zeer in den
smaak vielen, zoo ook de vioolnum
mer van M&1. Frieda Croc-y van
Haarlem. Zy werden uitnemend
begeleid door den heer Booda. 't
Glanspunt van den avond was de
„Bloemeneantate" van Geertrnida
Vogel. Hoe hebben de kinderen zich
hier geheel gegeven en ook de so
praan-soliste. Die Trompetnarcissen
door de josgens en „Alle bloemen
in de regenbui", wat was dat mooi.
En ook de paddestoelen.
Mej. Georgette Slnip van Haarlem,
die hier de begeleiding had op
zich genomen, had een zware taak,
maar zy brackt het er schitterend af.
Alle dames kregen bloemen en
de Directenr een bloemenmand. De
voorzitter sprak woorden van dank.
'i Was een mooie avond voor het
Kinderkoor.
IJMUIDER COURANT
