IJmuider Öouran
OFFICIEEL.
PRED IK BEURTEN
NED. HERV. KERK.
DOOPSGEZ. GEM. AFD. PROT.-BOND.
CHR. GEREF. KERK.
GEREF. KERK.
NED. HERV. KERK.
GEREF. KERK.
Zaterdag 20 Mei
Tweede blad
Burgemeester en wethouders van Velsen,
maken bekend, dat in verband met de in
ning van de plaatselijke inkomstenbelasting
door het Rijk, te beginnen met het dienst
jaar 1922/1923 de aanslagbiljetten vermoede
lijk pprst laat de belastingplichtigen zullen
bereiken, en dat na de uitreiking waar
schijnlijk reeds direct enkele termijnen zullen
moeten worden betaald.
Belanghebbenden wordt aanbevolen hier
op te rekenen.
Velsen, den 8 Mei 1922.
De burgemeester,
RIJKENS.
de Secretaris,
WIJNOLDY DANIËLS.
10 uur:
5 uur:
VOOR ZONDAG A.S.
IJMUIDEN.
lOuur: Ds. Erdman.
5 uurDs. V. Oostrom Soede.
10.30 uur: Ds. W. Luikinga
GEREF. KERK.
10 uur: Ds. Buffinga.
5 uur: Dezelfde.
Ds. J. B. O. Croes.
Dezelfde.
VELSEROORD.
NED. HERV. KERK.
Ds. M. Rosbergen, van Uitgeest
Ds. G. B. Westenburg, v. Beverwijk.
Ds, Wissink,
Dezelfde
VELSEN.
Ds. Eggink.
Kinderkerk, Lokaal Wijkeroog.
WIJKEROOG.
Ds. Boerkoel.
Dezelfde.
SANTPOORT.
NED. HERV. KERK.
Dr. G. A. van den Bergh v. Eysinga
EVANGELISATIE.
Ds. v. Oostrom Soede te IJmuiden
10
5
uur
uur:
10 uur:
5 uur
10 uur:
10 uur
10 uur
5 uur:
10 uur:
10 uur:
VAN DEN WACHTTOREN.
Beperking van geboorten in Japan.
Japan is dichtbevolkt, een der voor
naamste redenen, waarom dit land
zoo sterk naar het bezit van koloniën
heeft gestreefd. Een ingenieur, baron
Isjimoto ijvert voor beperking van ge
boorten, om de overbevolking tegen te
gaan. Hij noemt overbevolking een der
voornaamste oorzaken van oorlogen
schrijft verwaarloozing der jeugd aan
dit kwaad toe. In Japan heeft een echt
paar gemiddeld zes kinderen, terwij
een dozijn geen uitzondering is. Een
Amerikaansche dame mevr. Sanger
helpt hem in zijn propaganda voor be
perking der geboorten. Wel mag zij db
van de regeering niet doen, maar het
is haar toegestaan, op de kwade gevol
gen der overbevolking te wijzen en het
1 publiek mag dan daaruit zijn en haar
conclusies trekken. Zij noemt ook oor
1 logen een gevolg van overbevolking cn
wijst op de misere der groote gezinnen
Hen, die over de beperking der geboor
ten meer willen weten, verwijst ze naar
ons land, waar volgens haar de tech
niek in dit opzicht het verst gevorderd
is.
Wij willen op de godsdienstige en ze
- delijke bezwaren tegen de kunstmati
ge geboorte-beperking hier niet ingaan
maar wijzen liever op de fout in boven
staande redeneering.
De dichtstbevolkte landen der we
reld zijn ook de meest beschaafden en
welvarenden. België en Nederland
staan veel hooger dan de Balkansta
ten, waar de bevolking lang niet zoo
talrijk is. Onze kinderen hebben niet te
klagen over mindere ontwikkeling ver
geleken bij de kleine Bulgaren of Ser
viërs. Dat dichtstbevolkte staten het
gauwst naar het zwaard grijpen, val:
ook te betwijfelen. Japan zelve heeft
aan den oorlog weinig of geen deel ge
nomen, wel landen met een zeer gerin
ge bevolking als Australië, Zuid Afri
ka, Canada. Bovendien is door het mo
derne ruilverkeer dichte bevolking
geen kwaad. België kan zeker niet al
zijn inwoners voeden, maar het kan al
les invoeren, wat het noodig heeft en
daarbij zijn industrieele producten uit
voeren. De kunstmatige beperking der
geboorten wordt niet door de armeren
maar door de rijkeren het meest toege
past en voorkomt dus ook niet de mi
sère van al te groote gezinnen. Meer
om het gemak dan om den nood wor
den de preventieve middelen gebruikt.
Zij leiden tot een nummerieke ver
zwaking vooral der middelklasse dei-
maatschappij, maar verminderen niet
de armoe. De nadeelen komen ons aan
merkelijk grooter voor dan de voordee
en.
Voor wezenlijke overbevolking be
hoeft de wereld ook niet te vreezen. Er
is nog plaats genoeg voor allen, als
men alle bodem in cultuur gaat bren
gen en de bevolking vooral rationeeler
over de aarde verdeeld dan thans het
geval is.
Heet chauvinisme en de wetenschap.
In de oorlogsjaren waren ook de ver
bindingen tusschen de wetenschappe-
ijke kringen in de verschillende lan
den verbroken. Er waren geleerden, die
onderscheidingen van buitenlandsche
academies van een vijandig volk te
rugstuurden. De Duitsche professoren
toonden zich bekrompen nationalis
tisch en de oorlogszucht had hun we
tenschappelijke alzijdigheid en objecti
viteit afbreuk gedaan. Zij waren meer
Juitschers dan geleerden. Maar er
werd van beide kanten gesmaald op de
wetenschap van den vijand.
De meeste internationale verbindin
gen zijn hersteld. In Londen luistert
men weer naar de muziek van Bach en
Wagner en in Berlijn voert men weer
de tooneelwerken van Shakespeare op.
De arbeiders hebben zich internatio
naal georganiseerd en komen samen,
zonder dat de oude vijandschap hin
dert. De handel was er het eerst bij, om
te bewijzen, dat het belang samenwer
king van allen eischt. Zaken gaan zelfs
boven den haat. Te Genua zitten
afgevaardigden van de verschil
lende volkengroepen, die elkaar bestre
den hebben, aan een tafel. Dat
feit alleen al maakt Genua belangrijk.
Een der grootste geleerden van
Duitscland, Prof. Einstein, wiens rela
tiviteitstheorie boven de bevatting der
leeken gaat, maar die op het gebied der
natuurwetenschappen een baanbreker
is, als een Darwin was, heeft lezingen
in Amerika gehouden en is warm toe
gejuicht. Zachtkens aan komt er toch
wel eenige verandering in de interna
tionale verhoudingen. Maar er zijn nog
altijd geleerden, die hun vaderland
meer lief hebben dan hun wetenschap.
Prof. Einstein heeft ook te Parijs ge
sproken. In de Academie van Weten
schappen kon hij echter niet optreden,
omdat een dertigtal geleerden dezer
wetenschappelijke instelling van plan
waren tegen hem te betoogen.
Kan het kleiner voor zulke mannen?
Terecht is gevraagd, of de Franschen
zouden weigeren gebruik te maken van
een radikaal middel tegen kanker of
tuberculose, indien het een Duitscher
gelukté, dit te vinden.
Nog kleiner is dit gedrag, omdat Prof
Einstein een der Duitsche geleerden is
geweest, die vrij bleef van de oorlogs
psychose en niet alleen Duitscher maar
ook mensch is. Wij zijn zeker, dat dezt
Fransche geleerden zelf na eenige ja
ren zullen inzien, hoe kinderachtig zij
hebben gehandeld. De tijd geneest vele
wonden en doet allerlei vijandschap en
vooroordeel ook verslijten. -De oorlog
heeft niet alleen economisch maar ook
geestelijk slechte gevolgen gehad, die
hun tijd moeten hebben. Einstein, die
zich verdiept in kosmische vragen, zal
zich van het kleine gedoe zijner Fran
sche collega's even weinig aantrekken
als van het steken van een lastige, boo
ze vlieg. De grootheid van een groot
man blijkt ook uit de wijze, waarop hij
de kleinheid der kleinen verdraagt.
NATUUK WANDELINGEN.
II.
Da Velser Bosschen.
Ons uitgangspunt is IJmuiden via
Velseroord in wier onmiddellijken om
trek voorloopig geen stil natuurgenot
te smaken valt wegens den voortdu
renden onrust der sluiswerken en die
van de stichting der Hoogovens. Zuid
waarts ligt ons doel.
Den Spoorweg overstekende ont
waart ons oog spoedig het groen van
de bosschen van „Velserbeek" of we
wat er na de gedeeltelijke slooping
daarvan nog is overgebleven. We ko
men spoedig aan het oude dorp Velsen
de hoofdplaats van de sedert de ka
naalgraving zich zoozeer uitgebreid
hebbende gemeente Velsen. Het com
plex van het oude dorp is niettegen
staande al de beweging rondom, het
zelfde gebleven zooals het voor meer
dan honderd jaren geleden was. Zijn
kerk met den ouden Romaanschen to
ren waarin zich nog het beeld van- den
H. Engelmundus bevindt, herinnert
aan 'een lang en grijs verleden, aan
den tijd dat de eerste predikers van
het Christendom in deze lage landen
hun roeping vervulden. Lang is Velsen
met de aanliggende landgoederen en
zijn eenvoudig dorp het type geweest
an een oude Heerlijkheid. Die Heer
lijkheid omvatte Velsen en Santpoort
met al hunne landerijen, bosschen en
duinen. In laatstgenoemde, de be
schermers tegen de baren der zee,
heerschte inzonderheid het konijn als
schadelijk gedierte en het was dikwijls
met de grootste moeite dat de Land-
heeren zich van hun taak konden kwij
ten om dit allen plantengroei vernie
lend knaagdier gedeeltelijk in toom te
ïouden. Het nog zoo prachtige „Velser
beek" met zijn zwaar geboomte, eiken
kreupelhout, bloemen, hertenkamp en
vijvers, werd doorsneden door de En-
gelmundusbeek die haar oorsprong in
het duin had, doch door de Kanaalgra-
ving werd verstoord en opgedroogd.
Haar glashelder water vloeide oudtijds
langs de Velser kerk en ontlastte zich
in het Wijkermeer.
Wij gaan te Velsen het Kerkhof over
en kiezen den weg die aan de rechter
zijde langs „Velserbeek" en ter linker
zijde langs de achterzijde der buiten
plaatsen „Meervliet", „Waterland" en
,Beeckensteijn".
Deze weg wordt Driehuizerkerkweg
genoemd. Reeds vanaf Velsen loopen
of fietsen wij hier onder het lommer
van het groene dak der reuzen boomen,
inzonderheid van eenige langs den weg
staande eiken die door de dikte hun
ner stammen er op wijzen dat zij eeni
ge eeuwen oud zijn.
Hoewel „Velserbeek" door de tegen
woordige eigenaars geducht van boo
men geplunderd is, toch is deze plaats
aan het front langs den Driehuizer
kerkweg nog vrijwel ongerept geble
ven. Het wemelt er nog van vroeg
bloeiende boomen en heesters, zingen
de nachtegalen en groote vluchten
blauwe boschduiven, die er hun ver
blijf houden.
Om dezen tijd in de Meimaand ziet
men hetzij langs den weg, aan den
zoom of in de bosschen, de sneeuwwit
te bloemen van het Look zonder Look
en het Fluitkrnid, afgewisseld door
het schitterend rose der Koekoeks
bloem, de Alliums of wilde Uien, die
weder witbloeiende zijn en ook het
Drieblad. Deze bovengenoemde vor
men in de lage bosschen van eiken,
wilgen, esschen, iepen, elzen, berken
en abeelen, hoofdzakelijk daaronder
den plantengroei. Om een mooie rus
tige wandeling te hebben wijken we
ter linkerzijde van den hoofdweg af,
om niet gestoord, te worden door het
getoeter van auto's en dergelijke wan
klanken in de natuur en slaan de
Doodlaan in, een heerlijke beschaduw
de ouderwetsche zandweg.
Heggen van Meidoorns, bloeiende
Vogelkers alom ter weerszijden, de
boerderij „Lievendaal" links, onder
hoog geboomte gelegen, herinnert aan
een Geldersche omgeving. Wij bevin
den ons op deze lanen op en te midden
der eigendommen van Jhr. Boreel van
Hogelanden en tevens op de grenzen
der landgoederen „Waterland" en
Beeckestein". Weldra zullen ook de
Syringen en Sneeuwballen bloeien. Op
gemelde landgoederen vindt men daar
van ook eenige in het wild groeiend
Einde April en eenigen tijd in Mei
schieten de Morilje's uit den grond op
en worden gezocht om evenals de
Champignons bij vleeschprijzen en ra
goüts gegeten te worden. Zij vertoonen
zich als kleine sponzen en zijn al naar
den bodem waarop ze groeien ge
kleurd, vanaf blauwgrijs tot donker en
lichtbruin toe. Hoe natter de weêrstoe
stand is, hoe meer Morilje's. Onder de
vroege boomen en struiken bekleeden
de Kastanjes, Elzen, Vlierboomen, Pru
nus en de hier zoo veelvuldig groeien
de Eschdoorns een eerste plaats. Op
het landgoed „Beeckesteijn" houden de
blauwe reigers sinds jaren in groote
getale hun verblijf en nestelen er in de
hoogste boomtakken.
Verleden jaar is het ooievaarsnest op
„Waterland" ook weer door de lang
beenige bewoners betrokken geworden
In de bosschen van deze omgeving
treft men ook de groene Specht aan
die den aandacht trekt door het hame
rend getik met zijn snavel tegen de
boomstammen.
De zwart en wit geteekende Ekster
wordt vrij zeldzaam aangetroffen
trouwens voor het jachtveld is ze we
gens het stelen van eieren en jonge
kuikens van fazanten en andere vo
gels vrij schadelijk. De Velser landgoe
deren en de daartegenoverliggende
„Meerweiden" waren vroeger rijk aan
wild, vooral hazen. Door verschillende
oorzaken is de wildstand echter zeer
achteruitgegaan en bepaalt zich het
wild hoofdzakelijk tot fazanten en
wilde eenden; terwijl de konijnen hier
nagenoeg zijn uitgeroeid. De hazen
zijn minder geworden.
Als we nu de Doodlaan die hare zeer
mooi begroeide en rustige zijwegen
naar links en rechts heeft, volgen tot
de Kapel", heeft men rechts het Hel
lepad of Heiletje dat zich door het
bosch slingert en tegenover den Zee
weg bij het gehucht Driehuizen uit
komt.
Dat de „Kapel" een oud gebouw is,
uit den tijd der middeleeuwen overge
bleven, toonen de spitsboogvensters;
waarschijnlijk heeft het bij het oude
slot „Beeckesteijn" gehoord, waarover
later.
Hier in de omgeving van het Helle
pad groeit de Bremstruik in 't wild en
vroolijkt het anders nog vrij achterlij
ke eikenbosch, met hare heldergele
bloemen op. Het Engelsche Konings
geslacht voerde in vroegere tijden de
Bremstruik in zijn wapen en noemde
zich daarnaar „de Plantagenets
De Bremstruik, de wilde Hulst en de
Geiistruik waarover wij bij de duin
planten zullen spreken, groeien alleen
op de hooggelegen en diluviale gron
den.
Hier op en achter „Beeckesteijn" vin
den wij reeds de nu bloeiende Braam
struik en op de boschhellingen de lie
ve kleine Witte Convolvulus en het
driekleurige Boschviooltje in geheele
velden bijeen.
Op Driehuizen aangekomen ontwa
ren wij de eerste tuinen waarop de
Aardbeziën worden gekweekt. Zeer
jammer dat er in den afgeloopen win
ter zooveel van dit gewas door den
strengen vorst geheel vernietigd is, tot
groote schade der kweekers. Men ziet
daar thans nog op de bollenkweeke-
rijen de Late Tulpen bloeien, de zooge
naamde Garwintulpen of Éenkleuren
die volgend in bloei op de Enkele en
Dubbele Vroege Tulpen, tegenwoordig
zeer in trek zijn.
Wij vertrouwen dat nu de meeste
koude en nachtvorsten zullen voorbij
zijn want het rijk der Drie gestrenge
iieeren is uit. Volgens een oud Volks
geloof en waar veel waars in is, zijn de
11, 12, 13 van Meimaand kritieke da-
en. Dan kunnen plotseling nachtvorst
en koude invallen en de jonge bloe
sems der vruchtboomen vernielen. Op
die dagen zegt men, regeeren de drie
IJsheiligen. Ze zijn volgens den
Roomsch Katholieke Kalender: de H.
Mamertus, Pancratius en Bonifacius.
Een volgende wandeling maken wij
kennis met meerdere eigenaardige
planten en gewassen die in Kennemer
land tieren.
S. Chr. L. P.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Van een klein, ziekelijk wichtje, is
het thans, dank zij de energieke lei
ding van Henri Pielage, opgegroeid tot
een gezonde, bloeiende maagd, het
Lïmuidens a Capella koor. Was het le
dental in dien tijd van inzinking ge
daald tot 12 leden, thans is het voort
durende rijzende en telt het koor mo
menteel reeds bijna 80 leden.
Zondag 28 Mei komt het koor te Am
sterdam uit in de le afdeeling voor Ge
mengde Koren. Naar dit concours heeft
het bestuur een boottocht georgani
seerd. Voor nadere bijzonderheden ver
wijzen we naar de advertentie voorko
mende in dit nummer. Wij wenschen
onzen plaatsgenooten en hun leider
veel succes.
Wij ontvingen het eerste nummer
van Om 't Recht, orgaan voor de Chris-
telijk-Sociale partij in Noord-Holland
onder redactie van G. Voet, Mr. H. F. v
Meer en J. du Bois.
Het eerste, nummer van dit Maand
blad, waarvan de administratie geves
tigd is bij H. Boer, Westzaanstraat 19
Amsterdam, bevat eenige pittig ge
schreven artikelen, waarvan wij voor
al aanstippen „Levenskracht" door v
M. Voorts „Een woord van inleiding'
door G. V., „Zie uw Koning" door K., en
„Van onderen op" door J. d. B.
Bij het opzetten der laadboomen
geraakte de tweede stuurman van het
in de sluis alhier liggend stoomschip
„Zuid-Holland" met zijn linkerhand
tusschen een blok bekneld, waardoor
hem twee vingers werden afgeknepen.
De heer G. van den Rijksstraat
weg deed aangifte dat een ruit van zijn
woning door het inwerpen van een
steen werd vernield. De dader was een
iongen, die naar andere kinderen zei-
Namens de firma Wed. S. I. Groen
werd door H. v. d. B. aangifte gedaan
van de vermissing van 400 A 500 mand
jes, die geladen waren op een wagen
labij de haringlosplaats aan de Vis-
schershaven.
De Kerkvoogdij der Ned. ïlerv.
Gemeente alhier had over het le kwar
taal een tekort van f 400. Een bijzonde
re collecte hiervoor bracht f 210 op,
terwijl van een gemeentelid f 200 in
kwam, zoodat het tekort daarmede
was gedekt.
VELSEROORD.
Door de Velser Dam- en Schaak
club worden binnenkort 2 medailles
uitgeloofd, een voor schakers en een
voor dammers. Mededingers kunnen
zich iederen Donderdagavond opgeven
in Flora te Velseroord. De heer van
Dartelen, bekend dammer te Haarlem,
hoopt binnenkort een simultaan te ge
ven voor dammers in de gemeente Vel
sen.
Zij, die zich daarvoor willen opgeven,
kunnen dit vanaf heden doen.
De heer J. P. Holl is heden, Zater
dag, 40 jaar in dienst bij de Ned. Lak
en Vernisfabriek der firma H. F. Kort
hals en Co. alhier.
Toen de fabriek indertijd van Am
sterdam naar hier werd overgeplaatst,
kwam de heer Holl mede en hij ver
richt nog steeds met lust en ijver zijn
werk.
VELSEN.
Bij de N.V. Melkinrichting Velsen
wil men de loonen verlagen en het aan
tal vacantiedagen verminderen.
Wij vernemen dat de afd. van de Ned.
Vereeniging van Fabrieksarbeiders
zich hiertegen krachtig zal verzetten.
Geen nieuws..
Haarlems Dagblad kwam deze week
met een bericht over de nieuwe stoom-
pont. Dit bericht luide als volgt:
Er zijn plannen in voorbereiding voor
de aanschaffing van een derde pont.
(Dat wisten we al lang).
Ter bevoegder plaatse deelde men
ons mede dat er op de Staatsbegroo-
ting voor 1922 en 1923 gelden voor bo
vengenoemd doel zijn uitgetrokken,
(al weer oud nieuws, want sinds de
Staatabegrooting verscheen weten we
dat er voor dit jaar f 75000 werd uitge
trokken).
De bedoeling is om een vrijvarende
pont te nemen. (Ook bekend, want twee
vaste ponten hebben we al en een der
de zal men zeker niet wenschen).
De laatste zin van het berichtdat al
aardig aan den journalistieken kom
kommertijd doet denken, vinden wij
nog het meest interessant. Er stond n.l.
dat men zoo mogelijk zal trachten nog
dit jaar de nieuwe pont aan te beste
den. Dat is zoo echt de Haagsche gang
van zaken. Bij de toelichting tot de
volgende Staatsbegrooting zal de Mi
nister dan wel meedeelen, dat aange
zien er van de f 75000 voor 1922 nog
niets is verwerkt, voor 1923 geen gel
den behoeven te worden uitgetrokken.
Vanwege de bezuiniging.
VISSCHERIJ.
De Scheveningsche VIsschershaven.
Bezwaren der Eerste Kamer.
Blijkens het afdeelingsverslag der
Eerste Kamer over het ontwerp van
wet tot aanvulling en verhooging van
het IXe hoofdstuk der Staatsbegroo
ting 1922, hadden vele leden tegen dit
wetsontwerp bezwaar. Zij meenden,
dat van de haven van Scheveningen
nooit iets goeds was te maken, of het
moest zijn ten koste van zeer hooge
bedragen ten einde de haven om te
scheppen in een van den aard van
IJmuiden of Hoek van Holland. Aan
een zoodanige derde haven bestond
evenwel langs onze kust geen behoefte
In de memorie van toelichtng wordt
als één der redenen, waarom het zoo
bezwaarlijk is den haventoegang op de
bij de wet bepaalde diepte te houden,
opgegeven de geringe capaciteiten van
het baggermateriaal. Men meende, dat
door versterking van die capaciteit en
doelmatige keuze der werktuigen nog
wel iets ware te bereiken. Het voor
deel, dat men hoopt te verkrijgen door
het bouwen van nieuwe hoofden om de
bestaande heen, n.l. dat het dan ge
makkelijker zal vallen de wettelijke
U1|J xAtvvA-i U.11VXOX v niuuoioii V- -L
den, met den steen een meisje had wil-j diepte te handhaven, achtte men voor
len treffen. een bedrag van 3V2 millioen te duur ge-
i kocht. Iets anders ware het wellicht
Door de politie werd aangehou-1 als het Departement van Oorlog had
den R. B. V. de W., zonder bekende ver- j kunnen goedvinden, dat een grootere
blijfplaats, die gelijkenis vertoonde blijvende diepte in den haventoegang
met een voor rijwieldiefstal gesigna-zou worden geschapen. Toch zou bij
leerd persoon. De rijwielhandelaar Z.vele leden ook dan nog twijfel blijven
herkende in hem den dader echter niet,' bestaan, of een uitgaaf van 3x/2 millioen
waarom de man weer op vrije voetenonder de bestaande omstandigheden
werd gesteld.
voor dit doel verdedigbaar was.
