ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
No. 59
Woen*dag?24 Mei 1922'
7e Jaargang
Verschijnt Woensdag* Zaterdag»
DRINGEND VERZOEK
om bij verhuizing hot oude en
het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op ta
geven. De Administratie.
VAN DEN WACHTTOREN.
en
VOORUITBETALING
Kleine Advertenties
Familieberichten kosten bij
slechts 15 Cent per repel.
OFFICIEEL.
Bekendmaking Drankwet.
HINDERWET.
BURGERLIJKE STAND.
Het Fransch terug op de lagere school.
Genade boven recht.
WITTE KRUIS.
RAADSOVERZICHT.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMU1DER COURANT
Abonnementsprijs: f 1.per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie-
bureau P. F. C. ROELSE, 1JMUIDEN. -
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAG tot 9 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITGEVERS Mij. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein 11 Telefoon 153 ijmuiden
Ingezocde mededeelingen 40 ets. per regel Adrertenties van 11. en m, 5 regels
fl.iedere regel meer 20 ets. Compact gezette advertenties van 1 t en m. 5
regels f 1.85, iedere regel meer 85 et». Kleine advertenties en familieberiehten
zoomede vereenigings advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij vooruitbeta
ling, van 1 tot en met 5 regels f0.76, iedere regel meer 15 ets Hij niet con ante
betaling worden de gewone prijze» berekend Advertenties vadres bureau van
dit blad' 10 ets. extra; voor bezorging van op advertenties ii gekomen brieven
wordt 10 ets. in rekening gebracht Bovenstaande regelprijzeu worden met
5 ets. verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente eisen
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Velsen brengen ter openbare kennis, dat op
18 Mei 1922 bij hen is ingekomen een
verzoekschrift van
H. Pieterse en C. Smit resp. Voorzitter en
Secretaris van de St. Aloysius Patronaat
Comm., wonende te Schoten, om verlof
voor den verkoop van alcoholhoudenden
drank anderen dan sterken drank in de
navolgende localiteit: de zaal van het
perceel, gelegen aan de Kerklaan aldaar.
Binnen twee weken na de dagteekening
dezer bekendmaking kan een ieder tegen het
verleenen van dit verlof schriftelijk
bezwaren bij Burgemeester en Wethouders
inbrengen.
Velsen, den 19 Mei 1922.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
De burgemeester,
Rijkens
De secretaris
Th. J. Wijnoldy Daniëls.
Burgemeester en wethoudersdergemeente
Velsen, brengen ter openbare kennis dat,
de verzoeken van
N. Huizing, te Velseroord, om op het per
ceel, kadastraal bekend gemeente Velsen,
afdeeling Ijmuiden, Sectie M No. 946 (ged),
gelegen aan den Velserduinerbuurtweg, een
broodbakkerij te mogen oprichten;
de N.V. Vereenigde Exploitatie Maat
schappij, te Ijmuiden, om op het perceel,
kadastraal bekend gemeente Velsen, afdee
ling Ijmuiden, Sectie L No. 729, gelegen
aan de Middenhavenstraat, hare smederij
te mogen oprichten;
J. van der Windt, te Ijmuiden, om op
het perceel, kadastraal bekend gemeente
Velsen, afdeeling Ijmuiden, Sectie 1 No.
1954, plaatselijk bekend Bloemstraat, Wijk
C No. 41, een inrichting te mogen oprich
ten voor bereiding van suikerwerken door
hen is toegestaan en van
de firma P. Heere en Zonen, te Ijmuiden,
om op het perceel, kadastraal bekend ge
meente Velsen, afdeeling Ijmuiden, Sectie
L No. 1589, gelegen .aan de Huijgens-
straat, een timmerfabriek te mogen oprichten,
door hen is toegestaan voor een proeftijd
van 6 maanden.
Velsen, den 18 Mei 1922.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
Rijkens
De Secretaris,
Th. J. Wijnoldy Daniëls.
B u r e a u-u ren op Donderdag
25 Mei 1922 (Hemelvaartsdag)
De ambtenaar van den burgerlijken stand
in de gemeente V e Is e n maakt bekend,
dat op 25 M e i a.s. (Hemelvaartsdag)
het bureau van den Burgerlijken stand op
verzoek van belanghebbenden ALLEEN
TOT HET DOEN VAN OVERLIJDENS-
AANGIFTEN zal worden geopend tusschen
9en 10 u u r voormiddags, indien de
verzoeker aantoont dat met de te verrichten
werkzaamheden niet tot den volgenden dag
kan worden gewacht.
Velsen, 22 Mei 1922.
De ambtenaar van den burgerlijken
stand voornoemd,
E. W. de Boer.
De beweging, om het onderwijs in
het Fransch of een andere vreemde
taal op de lagere school weer in te voe
ren, neemt in den laatsten tijd sterk
toe. Zoo beveelt een commissie van ad
vies uit de Amsterd. Comm. v. Toez.
op het Lager Onderw. aan, dat voor de
daarvoor voldoende begaafde leerlin
gen op de lagere school de noodige ge
legenheid zal bestaan in den gewonen
schooltijd onderwijs in een vreemde
taal te ontvangen.
Ook verzoeken meerdere oudercom
missies, om het Fransch in de 5de of
en 6de klassen der lagere school weer
in te voeren.
Er is hier ook pro en contra. Niet
zonder reden wordt er geklaagd over
overlading van het onderwijs op de la
gere school, waardoor huiswerk voor
de hoogere leerjaren noodzakelijk is.
De afschaffing der toelatingsexamens
tot de H. B. S. brengt er het onderwij
zend personeel der lagere scholen al
licht toe, hun onderwijs zoo hoog mo
gelijk op te voeren. Men zou kunnen
zeggen, dat de examens voor de kin
deren zijn afgeschaft, maar voor de
scholen en de onderwijzers zijn inge
voerd. Zij moeten zorgen, dat de kin
deren klaar zijn en het middelbaar on
derwijs kunnen volgen. De kennis der
moedertaal is zelfs bij de leerlingen
der hoogste klasse der lagere school
niet schitterend. Hoevele kinderen
kunnen hun gedachten behoorlijk op
schrift brengen zonder grove taalfou
ten, als zij de lagere school verlaten?
Dat alles pleit voor vereenvoudiging
van het onderwijs en dus verbanning
van het onderwijs in vreemde talen
van de lagere school.
In de praktijk heeft deze afschaffing
echter groote bezwaren. In het eerste
leerjaar van menige H. B. S. wordt het
beginonderwijs in de Fransche taal
thans onder hoogen druk gegeven;
het gaat zoo snel, dat vele leerlingen
niet mee kunnen komen. Bovendien is
het ook een bezwaar, dat de leerlingen
daar nu met twee vreemde talen tege
lijk moeten beginnen.
Haastige spoed is zelden goed, geldt
vooral voor het onderwijs in een
vreemde taal: herhalen en nog eens
herhalen is daar zeer noodig. Wordt
het onderwijs in het Fransch in een
langzaam tempo aan de beide hoogste
leerjaren der lagere school gegeven,
dan hebben de kinderen een goede ba
sis, waarop zij bij het middelbaar on
derwijs kunnen voortbouwen.
Wellicht zit de grondfout in gemis
aan een goede aansluiting bij deze
beide takken van onderwijs, die alleen
gevonden kan worden, indien de
eischen voor het middelbaar onderwijs
ook lager gesteld worden. Dan zou men
allicht zonder bezwaar de afschaffing
van het onderwijs in een vreemde taal
voor de lagere school kunnen handha
ven.
Wij zijn geneigd, om het veel schoo
ner te achten, genade boven recht te
doen gelden, dan het recht te handha
ven' tegenover de genade. In ieder ge
val van berouw, ja zelfs in ieder geval,
waarin we een misdaad zoo goed kun
nen begrijpen en verklaren, zouden wij
willen zeggen: Ga heen en zondig niet
meer! Daarom vinden we de recht
spraak vaak hard en meeneu we, dat
"men toch geen hart moet hebben in
menig geval, om als rechter te vonnis
sen. Wij laten ons allicht leiden door
het eerste gevoel en vooral geldt dit
van zulk een spontaan volk als het
Fransche is. Daar wordt dan ook nu
en dan een vrijspraak gegeven, die al
leen uit gevoelsoverweging te begrij
pen is en met het recht en het verstand
niet te maken heeft.
Wanneer een bevallige vrouw daar
uit jaloerschheid tegen een ontrouwen
Stel niet uit lid te worden van het
Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekte
komt onverwachts, het noodlidmaat-
schap kost u dan f 4.
Voor f 1.50 Contributie per jaar dus
3 cent per week is men lid en heeft dan
recht op kostelooze hulp van een der
wijkzusters en tevens gebruik van ver-
pleegmateriaal.
Opgave van lidmaatschap gelieve
men te richten aan den Administrateur
den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 14
te Velseroord.
minnaar hem neerschiet, heeft zij een
beste kans er zonder eenige straf af te
kómen. Meermalen is in dergelijke, ge
vallen van moord vrijspraak gevolgd.
Dat daarmee de eerbied voor het leven
ondermijnd wordt en moord minder
afschuwelijk gemaakt, schijnt men te
vergeten.
Een treffend voorbeeld van zulk een
gevoelsrechtspraak gaf dezer dagen
het hof van Bordeaux. Daar is een jon
ge man vrijgesproken, die zijn moeder
doodschoot. De moeder schijnt een las
tig mensch geweest te zijn, die haar
zoon het leven moeilijk maakte. Deze
stond gunstig bekend en had zich ook
in den oorlog uitnemend gedragen.
Frankrijk is dus wel een gevaarlijk
land voor lastige vaders en moeders.
Waarom zal men ook niet een leerling
vrijspreken, die zijn meester neerschiet
die hem onrechtvaardig behandeld en
barbaarsch straft en den werkman, die
gepest wordt door zijn patroon en woe
dend met dezen voor goed afrekent en
den soldaat, die zijn wapen gebruikt
tegen een zeer onsympathieken supe
rieur, die wegens een losse schoenve
ter of een doffe knoop in de „petoet"
sluit?
Genade en recht behoeven geen te
genstellingen te zijn. De rechter kan
lichte en zware straf opleggen en door
de verschillende strafmaat genadig
zijn. Maar vrijspraak van een moorde
naar is een genadigheid, die de recht
vaardigheid aanrandt en daarom af te
keuren valt.
Zitting van 16 Mei.
Iemand leende 100 pop van zijn buur
man; ging daarmede naar zijn kleer
maker en liet er een jas voor aanme
ten. De snit, de lengte en de stof wer
den nauwkeurg besproken. Toen de
kleermaker de stof bij zijn grossier be
steld had, bleek, dat er wel een dertig
procent winst af kon. Hij deelde dit zijn
klant mede, zeggende, dat hij hem de
jas nu kon leveren voor 70 pop. De
klant krabde zich achter de ooren;
keek ernstig, bedenkelijk ernstig en be
toogde: „Neen, ridder van de naald;
dat gaat niet. De honderd pop heb ik
voor een jas geleend, dus snij jij me
een jas van honderd gulden. Zet er een
extra-kraagje op; maak haar vijf duim
langer en zet >er een zijden voering in.
Op hoeveel komt de jas dan." „Precies
honderd pop" zei de kleerensmid.
„Top", De jas werd gemaakt. Zoo doet
ook onze gemeente. Ze had zeventig
duizend pop geleend voor een weg van
4 Meter. Bij de aanbesteding, bleek dat
die weg voor 40 duizend gemaakt kon
worden, doch omdat de geleende 70
duizend pegees frisch gemaakt moes
ten worden, werd de weg maar twee
rfieter verbreed. Dat noemen ze hoogere
oekoenemie. Ons dunkt, als had kun
nen worden volstaan 'met een weg van
4 Meter breed bedoeld is de bestra
ting van den Hagelingerweg dan had
de gemeente, die dertig duizend guidon
kunnen besparen.
Denk niet, dat de Raad daar zijn
tijd mee volgepraat heeft, 't Was met
een handomdraai bekeken. Een kost
baar uur ging zoek over een postbestel
ling op Zondag te Velsen en een avond
postbestelling te Santpoort. Op het
laatst werd de verwarring Babijlonisch
en werden ten slotte zooveel voorstel
len afgestemd, dat de raadsleden ten
einde raad tegen hun eigen voorstel
len gingen stemmen.
Een belangrijke discussie had plaats
over de uitkeering uit de werkloozen-
kas aan werklooze Noordzeevisschers.
't Was de heer Schilling, die in een
warm pleidooi voor sommigen dezer in
de bres sprong. Onder deze werklooze
Noordzeevisschers zijn er, wier gezin
nen dringend de uitkeering behoeven.
Niet als een gunst, als een aalmoes ko
men deze menschen daarvoor in aan
merking. Als een recht eischt men dat
voor hun op. Zij hebben er voor gecon
tribueerd en door een onverklaarbaar
inzicht van onze regeering, die het
trambedrijf voor een seizoenbedrijf
heeft uitgemaakt, wordt aan deze men
schen het recht op uitkeering ontzegd.
Vermoedelijk zal daar binnenkort ver
betering in komen; doch hoelang kan
een leege maag wachten? Hoelang kan
men om 'n boterham vragende kinde
ren met keisteeneii tevreden stellen?
De heer Schilling vroeg ,in afwachting
van 'n nadere regeeringsheslissing, die
men ten gunste van deze Noordzeevis
schers verwacht, onmiddellijke hulp
lie op die beslissing onmogelijk kun
nen wachten en zijn betoog vond weer
klank bij het meerendeel der raadsle
den.
Toch heeft men om tactische re
denen van dit middel afgezien, doch
het dagelijksch bestuur zal trachten de
beslissing van de regeering te bespoe
digen. Laat deze beslissing lang op zich
wachten, dan zal de raad in spoedver
gadering het voorstel Schilling behan
delen, waarbij de kosten, die niet ge
ring zuilenrijn nader onder de oogen
gezien zullen worden.
De clou van deze raadszitting was
echter de onderwijzerskwestie. Uit de
raadsstukken en uit een ingezonden
stuk in ons blad van Zaterdag 13 Mei
zijn de lezers met de kwestie op de
hoogte gesteld. Het geldt de overplaat
sing van den onderwijzer L. van Ha-
melen van school D naar school H en
van de onderwijzeres H. C. Niessen van
school C naar school H. Tegen beide
overplaatsingen is geopponeerd door
het hoofdbestuur van den bond van
Nederlansche Onderwijzers en de af
deeling Kennemerland van dien bond.
De kwesties zijn niet dezelfde en eer
lijk gezegd vragen we ons af of ze wel
van zoo groot belang waren, dat het
hoofdbestuur van den bond er voor in
het geweer werd geroepen en gekomen
is. We meenen van niet. We meencn,
dat het de taak van den bond is voor
ernstiger gevallen recht te zoeken voor
zijn leden. Onmiddellijk na het lezen
van het raadsstuk en na de toelichting
van den heer Schilling moesten we er
kennen, dat buiten alle motieven van
den wethouder van Onderwijs om, de
overplaatsing van den heer L. van Ha-
melen een verstandige daad was, èn in
het belang van het onderwijs èn in het
belang van den heer van Hameien zel
ve, zelfs al zou de schuld van de sleeh
te verhouding tusschen hem en het
hoofd van school D geheel bij de laat
ste liggen. Als de heer van Hameion
geen recalcitrant onderwijzer is, moet
hij het dan niét toejuichen, dat hij,
zonder eenige opoffering van beteeke-
nis een werkkring krijgt, waar aan hij
zich met ijver en ambitie kan wijden;
waar de rust voor zichzelf en voor zijn
gezin kan terugkeeren. Ieder ander zou
die gelegenheid met beide handen heb
ben aangegrepen. Ja, maar het recht
zie je; de overplaatsing tegen je zin
wordt beschouwd als een straf en toe
passing daarvan mag niet getolereerd
worden, want op den heer van Hame
len als mensch en als onderwijzer valt
niets te zeggen. Wij gelooven het graag,
ofschoon wij uit hetgeen in openbaren
raad is gezegd, niet den indruk hebben
gekregen, dat genoemde ambtenaar
„een doetje" is, die door het hoofd van
school D verdrukt wordt. Men zie de
dingen toch in hun ware afmetingen.
In de motieven van B. en W. omtrent
de overplaatsing wordt geen woord ge
rept van straf of strafbepaling. Hoe
zeer we dus het voorstel van den heer
Schilling toejuichen om een commissie
uit of buiten den raad te benoemen,
die zou onderzoeken waaraan de on
houdbare verstandhouding tusschen
deze twee onderwijzers te wijten is, wij
deelen ook zijn meening, dat de over
plaatsing een daad van goed beleid is
geweest in het belang van het onder
wijs en van den heer van Hameien.
Iets anders is het gesteld met de
overplaatsing van Mej. Niessen en
hierin kunnen we het beleid van den
wethouder van Onderwijs niet prijzen,
allerminst na zijn uiteenzetting van de
kwestie in den raad. Wc achten de
zaak zelve genoeg bekend. Ook dit von
den we geen aangelegenheid, die niet
door de afdeeling Kennemerland zelve
behandeld had kunnen worden.
E r moest een onderwijzeres ver
plaatst worden. Geen enkele wenscht
zulks, wat tusschen twee haakjes pleit
voor de verhouding aan die school.
Waarom heeft het personeel zelf geen
voorstel of voordracht ingediend om'
één hunner over te plaatsen, als ze er
geen van allen zin in hadden?" vroeg
de wethouder van Onderwijs in den
raad. Nou breekt onze klomp. Wat zou
de wethouder wel gezegd hebben, als
de onderwijzeressen, ongevraagd met
zoodanig voorstel waren gekomen en
wie hadden zij als vrouwelijke Jonas
moeten aanwijzen. Zeker, een over
plaatsing moest plaats hebben, doch
we gelooven, dat langs minder autocra-
tischen weg een schikking te treffen
geweest ware, die althans den schijn
van willekeurige aanwijzing had kun
nen voorkomen. De apathiese houding
van den wethouder gedurende de be
handeling van deze beide kwesties
heeft bij de pers niet den indruk ge
vestigd, dat de heer Landeweert. voor
deze tak van- zijn dienst bijzondere
sympathie heeft.
Ondanks het dure straatje niet
van Vermeer maar aan den Hagelin
gerweg, kan het vermenigvuldigings-
cijfer voor den Hoofdelijken Omslag
voor 1922/23 van 2.10 teruggebracht
worden op 1.80, waarvoor we hier gaar
ne hulde brengen aan B. en W. en den
raad voor de bezuiniging en den
wensch uitspreken dat op den ingesla
gen weg moge worden voortgegaan.
Misschien, dat er dan nog eens een wei
nig wol op de Velser „schaapjes" over
blijft.
Alhier is opgericht een Chr. Ger.
Jongelingsvereeniging genaamd Pred. 12: la
„Gedenk uwen schepper in de dagen uwer
Jongelingschap".
VELSEROORD.
De heer F. W. Carst, brugbaas aan
de spoorbrug over het Noordzeekanaal
alhier, gaat 3 Juni den dienst bij de Ned.
Spoorwegen met pensioen verlaten, waarbij
hij gedurende 32 jaar eervol werkzaam was.
De heer J. P. Hoil vierde Zaterdag
zijn 40-jarig Jubileum bij de Ned. Lak- en
Vernisfabriek der firma Korthals 8i .Co.
alhier.
Des morgens werd hij op het kantoor
ontvangen en op waardeerende wijze toe
gesproken door den heer Unger, die hem
hartelijk geluk wenschte en hem namens
de firma een geschenk in enveloppe aan
bood en zijn echtgenoote een mand bloemen.
Ook door het personeel werd den jubilaris
een mand met bloemen aangeboden. Verder
bereikten hem dien dag vele gelukwenschen.
VELSEN.
Het korps van het Leger des Heils
uit Amsterdam houdt morgen, Hemelvaarts
dag, een kampdag op het landgoed Rooswijk,
onder leiding van stafkapitein Beekhuis.
O.a. zullen spreken kommandeur en Mevr.
Schipper zendelingen van het Leger des
Heils in Ned. Indië.
