zen statelijk is bevragen enz. De St. En- gelmundusbeek heeft zijn naam ontleend aan deze evangelieprediker. Gedurende het beleg van Haerlem, en zelfs daarna, zou de kerk veel aanstoot en vernielinge aan haere balken hebben ge leden. Molanus zegt, sprekende van de over blijfselen van St. Engelmundus: „thans „worden ze te Haerlem bewaert, omdat „meest alle huizen te Velsen, zoowel als „de balken der kerke afgebroken zijnenz. „Broeiërius van Nidek vervolgt Lichtelijk „is daer uit af te meten, dat de muren niet „lang daer na over einde hebben konnen „blijven staan, maar daar de meeste „breuke geschiedt was, mettertijd ook zijn „neder gestort. „De kogel, waermede de manmoedige „admiraal Jacob van Heemskerk op den „25 April des jaren 1607 in het bevechten „van de Spaensche Zeemaght in de Baje „van Ojbraltar geschoten is, en met des „admiraels lijk naar deze landen gebrag» „wierd, is in Velzertorentje opgehangen, „en aldaer gebruikt geworden om mostert mede te malen; dat stoffe gegeven heeft „tot het navolgend gedicht: „Ik, die weleer de Schrik aan Spanje [heb benomen, „Toen Heemskerks heldendaet het gant- [sche lant dee schromen, „Hang hier nu tot gerijf van ieder boeren [hut, „En mael de monstert klein, die't Velzer [ambacht nutt'; „Uit een Biskajerberg daer ben ik uit [geboren, „Een lant, daer Spanje's Vorst, als hi [daer komt, moet hoor, „Dat ieder Edelmarf zich kent zoo goet [als hij, „En elke inboreling zijn adel draegt [op zij. „Maar wat mijn lant zich roemt van [zijn voorleden daden, „Is nooit het Moorsche juk op zijnen [hals te laden. „Mijn daden en mijn eer die overtreffen ['t al. „Ik heb den Taeg behoed ik was zijn [donderbal „Ik sloeg den held ter neêr, die zijn [bebloeden degen. „Met lust dacht aen het vlies der Phlip [pen af te vegen „Die mijner Ridd'ren moet deed zinken [in den schoen „En den Kastiliaen naar het gebergt [dee spoen „Door eenen doot alleen was 't groot [bestek gebroken, „En Spanje zijn verderf gelukkelijk ont [doken, „Zoodat ik vreeze en vluchten moord en [roof en brant „Heb veiligh afgekeert van 't angstigh [vaderlant. „Fij dan! dat ik hier blijf dus schandelijk [vergeten, „Vergaen in mijne roest, door weer en [wint versleten. „Mijn vijant bout een graf tot zulk een [zeemans eer, „En zijn verdiende lof verdonkert nim- [mermeer „Maer ik sloof als een slaef, en moet nu [mostert malen „Die zijn gebeente maelde, eer'tSpanjes [trots dee dalen, „Hangt hier den Boer ten spot, die op [zijn kermis-ham „Nu uitjuichtdit 's de kloot, die [Heemskerk 't leven nam. „Daer ik met recht behoor, in louter [gout beslagen, „Den dank van al mijn "dienst naar [Spanje wegh te dragen, „En tot een eeuwigh blijk van zulken [wonderwerk „In '1 groot Escuriael t^ hangen in de [kerk Het Pastoorsambt werd door de Grfven befeven, zooals blijkt uit een verklaring van Gerrit Willemszoon, in der. jare 1514 gegeven toen hij zestigh jaren out was, dat het recht aen de Graeffelijkheitszijde overhelde, want hij verklaarde de pastory op de begevinge van den Graef gekregen „te hebben, maar dat hij tot meerdere zeker „heit de pastory ook ontfangen had uit „handen van den heer van Brederode, die „beweerde recht tot de begeving te hebben. „De pastoor had er een eigen huis, en „bragt de pastory, uitwijzens het Register „der geestelijke amten, die ter begevinge „van de Graven stonden, jaerlijx veertigh „guldens op. Gerrit Hofiant, die in den „jare 1535 hier 't pastoorsambt bekleedde, „heeft eene vikary aen S. Andries autaer „gesticht, maer de goederen zijn, omdat „er processen over gerezen waren, op 't „bevel der heeren Staten verkocht geworden. „Sedert de aenneming van den Gerefor meerden godsdienst wiert de Velzerkerk „onder de tweede klassis van Haerlem ge Op 22 Mei 1732 echter werd aanbesteed de wederopbouw van den toren. De toren werd tot aan het vierkant afge broken. De kosten werden half door het dorp, half door de kerk gedragen. Einde Augustus 1742 was de toren weder opge bouwd. In de door de reformatie gewijzigde be stemming heeft het kerkgebouw inwendig zeer zeker een groote verandering onder gaan. In de memorialen en 't notulenboek staat o. a. aangeteekend dat „Schout en Schee lenen den derden Maij 1763 op verzoek „van Diakenen de kerk hebben goedge vonden en verstaan te accordeeren en te „approbeeren om ten laste van de Diakenie „van Velsen te maaken een plaats ende een „Galderij in het Westeinde van de Kerk „van Velsen onder het Wijzersbord, aan „en langs de Tooren, opgaande met een Trap „van binnen en onder de Tooren gelijk vormig de teekening daarvan aan haar „Achtbaarheeden vertoond en overgegeven „mids Diakenen en hunne opvolgers in „dertijd, die te makene plaats en Galderi „altoos onderhouden in een goede en be hoorlijke ordre met voorkennis en goed „vindinge van haar Achtbaarheeden. 23 December 1772 solliciteerden Schout en Scheepenen voor de schriftelijke goec vinding der Ambachtsvrouwe M. M. Corver weduwe van mr. N. Geelvinck tot het ver leenen van outhorisatie door hun college op het verzoek van Kerkmeesteren van de Gereformeerde Kerk te Velsen tot het ver grooten van dezelve Kerk, conform teekening daarvan overgelevord. 29 December 1772 verleende de Ambagts vrouw de gevraagde outhorisatie, waarop Schout en Scheepenen onder dagteekening van 11 Februari 1773 de volgende resolutie namen: „Alsoo Kerkmeesteren van de Gerefor „meerde Kerk alhier een en andermaal aan „Schout en Scheepenen van de Ambagts „heerlijkheid Velsen, hebben te kenne ge „gegeven, en versogt van te werden geaulho „riseerd om dezelve derk te mogen doen „vergrooten, en daaraan een End in 't Oos „ten te laaten aanbouwen, ter lengte van „21V* voeten; dat gedaan zijnde dan van „binnen te veranderen en verplaatsen eenige „Banken en Vrouwen stoelen; alsmede „eenige nieuwe Banken daar inne te plaatsen „en meerder Vrouwenstoelen te setten, alles „zoodanig als het Ontwerp en model daar „van gemaakt en op heden overgegeven „is inhoudende en medebrengende. Mits „gaders ook nog, om de ses glaasen die „tans in 't loot en in de voornoemde Ker „staan, daar uit te mogen laten neemen en andere in des zelve plaatsen in houte roeden te zetten. Wordt vervolgd. Teraardebestelling Mr. M. Jva H a 11 e m. Dinsdagmiddag had op de begraafplaats Westerveid" te Driehuis, onder groote belangstelling de teraardebestelling plaat van den heer M. J. van Hattum, in leven ingenieur-aannemer te Beverwijk. De heer v. Hattum was voorzaken naar Buenos-Ayres vertrokken. Op reis daarheen echter is hij plotseling overleden. Met het stoomschip „Orania" is "het stoffelijk overschot Maandag in het Vaderland aangekomen. Niettegen staande het verzoek geen bloemen te zenden, waren er toch zeer vele. Verschil lende sprekers spraken over de verdiensten van den overledene. Na afloop dankte de dochter voor de belangstelling. WIJKEROOG. Leek het weer Zaterdagmorgen op niets te zullen uitdraaien,'s middags scheen een vriendelijk zonnetje toen 800 kinderen met muziek het feestterrein van de Melk inrichting „Velsen" opmarcheerden. Dit feest was hun bereid door de schoolver- eeniging „Kindervreugd" alhier. Er werden verschillende spelen en spelletjes gespeeld, waarvoor aardige prijzen beschikbaar waren gesteld. Tusschen de spelletjes werden zij op allerlei onthaald. Zij hebben dan ook zeer genoten. Tenslotte kreeg na afloop ieder kind een troostprijs. INGEZONDEN. IJMUIDEN. Ds. W. Luikinga heeft bedankt voor het beroep bij de Doopsgezinde Gemeente te Bovenknijpe. SANTPOORT. Ons dorp is momenteel weer een voetbalvereeniging rijk, welke de beschik king heeft gekregen over een terrein van den heer v. d. Peet. Alleen R. K. jongelui kunnen van deze vereeniging lid zijn. De functies van voorzitter, secretaris en penning meester worden resp. waargenomen door de heeren Jb. Nijssen, P. J. Smit en J. Tivisct. Door de onderlinge Spaarvereeniging „Arbeid Adelt" is de levering van anthra- ciet opgedragen aan-de firma Honig Zoon te Haarlem. Dezen zomer is er bijzonder weinig hooi uit den polder gehaald. Men schat de opbrengst op de helft van andere nor male jaren. De aardbeienpluk behoort weer tot het verleden Aangename herinneringen heeft het jaar 1922 niet achtergelaten. Er zijn tuinders, die zich met het twintigste deel van het bedrag, dat zij gemiddeld „schikt, en van een Leeraer bezorgt, wel- „ker eerste geweest is Johannes de Wolf,ontvangen, tevreden moeten stellen „beroepen in 1548 en te Velzen overleden „in 1602. Op 2 Februari 1643 is door het gerecht van Velsen afgewezen een verzoekschrift van kerkmeesters om een bijdrage tot herstelling van den kerktoren, die een baken- of strandteeekening voor de zeevarenden is. De tuinder S. kwam dezer dagen tot de minder aangename ontdekking, dat men hem van een groot gedeelte van zijn vlechtdraad, dat hij om zijn tuin had ge spannen, teneinde de konijnen te weren, verlost had. Geachte redactie! Nog éénmaal verzoek ik u beleefd een plaatsje in uw blad. Het is om wanhopig te worden. Met heel veel filosofischen moed trek ik aan het argumenteeren om aan te toonen dat men op grond van praatjes wat „wij hoorden" niemand fouten mag aanwij zen. Praatjes zijn geen bewijzen; aldus onze argumentatie. Ter opheldering geef ik zelf een voor beeld van zulk een valsche redeneering Ik ga uit van hetzelfde „valsche beginsel" „wij hoordenWe verklaren er nog uit drukkelijk bij en wij herhalen het nog eens categorisch dat wij „die praatjes laten voor wat zij zijn" n. I. praatjes. Daarmee was ons betoog af. MisDaar gaat mij de Redactie verwi ten dat ik ook argumenten bouw op praatjes terwijl wij al voor hands ver klaarden die praatjes te desavoueeren. De heer Schilling komt mij door eenknellenc dilemma logisch onjuist gesteld, dat dilemma klemt niet sommeeren waar te maken wat „wij hoordenV' Wie er lust in heeft de eventueele praatjes aan een gron dig onderzoek te onderwerpen, ga vrij zijn gang Maar hij blijve mij van boord Laat mij nog eens klaar herhalen even onzinnig als het is de R. K. Partij een „Seitenhieb" te geven omdat uw verslag gever „wat hoordendus om praatjes even onedel vind ik het de S. D. A. P. te willen „bekladden" om wille van hetgeen „wij hoorden". En ik zou mijn naam als beredeneerd mensch inboehn als ik ooit op „praatjes" welke partij ook zou willen „bekladden''. Ik hoop dat de heer Schilling van deze verklaring akte neemt. Geachte Red. Wij vertrouwen te schrijven voor lezers die onbevooroordeeld onze rede neering kunnen en willen volgen. Wie meer uit het geschreven distilleert, neme daarvoor zelf de verantwoordelijkheid. Het platvloersch insinueeren, steunend op bakersprookjes, eens even signaleeren was uitsluitend mijn doei. Ik hoop dat doel bereikt te hebben. U, geachte Radactie, dankzeggend. Velseroord. P. ALEXANDER SPORT. Geen vermenging! Het door het Westelijk district aange nomen voorstel, om de vereenigingen spelende in de Westelijke le klasse en Overgangsklasse in twee eerste klasse afdeelingen onder te brengen, is verworpen met 40 tegen 32 stemmen en 3 blanco Onder de tegenstemmers behoorden ook de 7 aanwezige bestuursleden. In deze vergadering werd mededeeling gedaan van het voornemen van het Bonds- 3estuur om met ingang van seizoen 1923 1924 het Westelijk district als volgt in te deelenEén le klasse afdeeling, twee Overgangsklasse-afdeelingenvier Tweede <las afdeelingen, en acht 3e klas afdeelingen. Zandvoort Stormvogels. Zondag was een Stormvogels-combinatie op bezoek bij den nieuwen 2den klasser Zandvoort". Het weer werkte absoluut niet mee. Aan vankelijk trotseerden de spelers de elemen ten, maar tenslotte regende het zoo, dat men wijzelijk van verder spelen afzag. Zandvoort had toen met 1—0 de leiding, waar tegenover staat, dat Stormvogels den wind in haar voordeeel zou krijgen. SCHEEPVAART. Waterstanden IJmniden. Juli 1922 H. water L. water Dagen v.m. n.m. v.m n.m. 20 11.34 11.59 6.45 7.25 21 0.36 7.55 8.30 22 0.56 1.26 8.55 9.26 23 1.43 2.15 9.46 10.14 24 2.29 2.59 10.33 11.02 25 3.12 3.44 11.21 11.44 3.57 0.06 2.07' 26 4.27 Postkantoor IJmnldon. .^Lijst! van onbestelbare brieven en briefj kaarten, van welke de afzenders onbekend zijn. Terugontvangen in de le helft der maand Juli 1922. brieven binnnenland Letter H. S. Z. Nijhg en van Ditmar Rotterdam, Mej. A. O. Wien, Amsterdam Mej. G. A. Romer, Amsterdam, Geneesk. Inspectuur Volksgezondheid, Utrecht, briefkaarten binnenland. W. Lichtvoet, Helder, Mevrouw Bauër, Rotterdam, Bartels, Groningen, Wed. Kof feman, Velseroord, Wed. Koffeman, Velser oord, Odilie Baltuhsen, Limburg, Mej. D Sleeman, Haarlem, Mevrouw P. Niessen, Haag, Mej. v. Geelen, Amsterdam, D. J. Hol, IJzendoorn, fam. van Eeuwen, Amster dam, Jan Habbee, Alkmaar, J. Aarts, Am sterdam, Stien Rijken, Haarlem, Jan Habbe, Alkmaar, Mej. H. de MooiDrees, Amster dam, Carel Beurt, Scheveningen. briefkaarten buitenland Mej. de Wed. Wit, Charleroi, Francisca Dionsia Zieger, Wien, Elly Sorge, Hamburg. Anna Maller, Thale Harz, Frau A. Talin- cheri, Wien. BINNENLAND. Faillissementen in Nederland. Volgens mededeeling van het handels informatiebureau van VAN DER GRAAF Co's Bureaux voor den Handel zijn ovei de afgeloopen week, eindigende 14 Juli in Nederland uitgesproken 75 faillissemen ten tegen 53 faillissementen in dezelfde week van het vorige jaar. Van 1 Januari tot en met 14 Juli 1922 1519 faillissementen tegenover 1094 over hetzelfde tijdperk van het vorige jaar. Bezuiniging bij de Nederland- sche Spoorwegen. Men schrijft aan „Het Volk", dat een lijst is verschenen van werken, die volgens beslissing d.d. 1 dezer van de directie, voorloopig niet behandeld zuilen worden. Op deze lijst komen 125 werken voor, waaronder het maken van een nieuw emplacement te Apeldoorn het maken van een tunnel naar het tweede perron te Baarri het maken van een nieuw emplacement te Hilversum het bouwen van een hoofdgebouw te Bussum Wormerveer uit den nood? De Wormerveersche correspond nt van het „N. v. d. D." schrijft: Achter het bericht van Vrijdagavond, dat Wormerveer thans uit den finan cieelen nood zou zijn geholpen of althans spoedig worden geholjaen, had wel een vraagteeken mogen staan. In de jongste raadszitting kwam in behandeling, als antwoord op een verzoek om spoedige hulp dato 3 Juli, een ministerieel schrij ven van 5 Juli, waarin de minister van Binnenlandsche Zaken berichtte met zijr ambtgenoot van financiën te zullen over leggen „Wormerveer te helpen qan een tijdelijke geldleening door 't rijk Te ver schaffen, behoudens voldoening door dt gemeente aan daarbij te stellen voor waarden". In den Raad werd deze brie! besproken en men kon. er alleen de con clusie uit trekken, dat Wormerveer kas gelden als tijdelijken steun zou ontvan gen, daar er oogenblikkelijk schier gee contanten meer zijn en men geen kasgel den kan bekomen, laat staan voorloopij vaste leeningen kan plaatsen. Wel ver wachtte men, dat er spoedig een periodieki uitkeering van het Rijk kon afkomen maar de opbrengst daarvan kan niet anders dan loopende schulden gedeeltelijk dekken. „Uit den nood" is Wormerveer voorloopig zeker nog niet; èn de wethouders èn dt burgemeester zagen den toestand, althans voorloopig, nog allesbéhalve rooskleurig n. Er is echter nog wel een en ander te ontvangen en daarmee houdt men de zaken gaande, geholpen door aanwezige gelden voor diverse doeleinden disponibel en niei oogenblikkelijk noodig. RUSSISCHE HONGERSNOOD. Het Nederl. Nansen Comité verwijst in zijn antwoord aan den Heer Maxim Litwinoff naar de mededeelingen die de vertegenwoordiger van het Nansen- Comité, de heer Johan Luger, in de pers zal doen naar aanleiding van de door den heer Litwinoff bedoelde ver gadering, die hij in Berlijn bijwoonde. Het Nederlandsch Nansen-Comité zendt ons nu deze interessante mede deelingen van den Heer Luger, die wij hieronder laten volgen: DE RUSSISCHE HONGERSNOOD, DE POLITIEK EN DE 2e INTERNA TIONALE CONFERENTIE VOOR DE HULPACTIE IN RUSLAND. Geen Zomertijd. In de week van 10 tot 17 Juli alhier uit zee binnengekomen 59 stoomschepen, 1 zeilschip en 2 zeelichters naar zee vertrokken 70 stoomschepen 1 zeilschip. zijn en en „Thans staat Rusland voorl „een nieuwen oogst, welks „vooruitzichten gunstig wor- „den beschouwd, zoodat zekere „optimisten zelfs een graan overschot verwachten." (De „heer Litwinoff, voorzitter der „Russische delegatie in Den| „Haag in een intervleuw met „de vertegenwoordigers der in ternationale j>ers). Met deze ongelukkige, onvoorzichti ge, oppervlakkige en onvolledige uitla ting heeft de heer Litwinoff onbere kenbare schade toegebracht aan den arbeid voor de hongerenden in Bus- land en aan zijn land niets dan nadeel berokkend. Het politieke voordeel dat hij beoogde, is hem ontgaan, want nie mand heeft hem geloofd en alleen het nadeel is overgebleven het nadeel dat velen die contre coeur het Russi sche hulpwerk steunden, na deze me dedeeling zich gerechtigd voelden hun steun aan dezen arbeid te onttrekken. De politieke geschiedenis van den grootsten Russischen hongersnood is niet zonder ironie. In het midden van 1921, toen Dr. Nansen en anderen aan Europa probeerden duidelijk te maken dat Rusland voor een hongercatastro- phe stond en de Sowjetregeering, die nog weinig perspectief kon ontdekken in een aanknoopen van economische betrekkingen met het haar isoleerende Europa, alle moeite deed, het buiten land op die komende ramp opmerk zaam te maken, werd eerst weinig acht geslagen op deze noodsignalen. Toen ze te laat helaas verstaan werden en de omvang dezer ramp dui delijk werd, zag men zelfs de meest an ti-bolsjewistische elementen tot respec tabele offers overgaan. Een totaal be drag van twee millioen gulden, de grootste som die nog ooit voor philan- tropische doeleinden in Nederland is opgebracht, is niet te verklaren uit een oogpunt van communistische sympa thieën. De ironie die ik bedoelde ligt in het feit dat Europa, een beetje langzaam van begrip, eenmaal verstaan hebben de wat daar -in Rusland gebeurde, en eenmaal de hand aan den ploeg gesla gen hebbende, iets meer noodig had dan de verklaring van den heer Litwi- nof betreffende den gunstigen oogst, om maar zoo voetstoots aan te nemen dat de korenvelden straks voor alle Russen rijpen. Omdat Sowjet Rusland politiek een gunstigen oogst noodig heeft, is er daarom nog geen overvloed. Samengevat: de onware, uit handels-* politiek voortgekomen verklaring var* den heer Litwinof bezorgt Rusland geen cent crediet méér, dan het zonder die verklaring had verkregen en brengt aan het werk voor hongersnood en we deropbouw zware schade toe. Zij is even schadelijk, hoewel niet zoo ge meen als de actie van Maxim Gorki, die het moment waarop de Wolga- streek*in een knekelhui s dreigde te veranderen, het beste moment achtte om aan de wereld te vertellen hoe dom, hoe trouweloos, hoe sadistisch de Rus sische boer is. Naast dit psychologisch wonder de uit den Russischen boe renstand opgekomen kunstenaar die zijn landgenooten in de noodlottige stonde verried, staat nu het politieke wonder dat de heer Litwinof gewrocht heeft de hongersnood is voorbij, o In het 41e „Bulletin des Auslands- omitees zur Organisjerung der Arbei- terhilfe für die Ilungernden in Rus land" schrijft de heer Kolinin, voorzit ter van het Z. K. bij het „Allrussische Exekutivkomitee" het volgende: In An- betracht der fortdauernden schweren Not in Sowjetrussland wendet sich das Zentralkomitee an die Arbeiterorgani- sationen der ganzen Welt mit der Aul- lorderung, in ihren Hilisbestrebungen nicht nachzulassen, sondern in ver- starkter Weise die Unterstützungen fortzusetzen. Vor allem gilt es Tausende von ver- waisten Kindern unterzubringen die schwer leidender Arbeiter zu ernahren und durch die productive Wirtschafts- hilfe die durch den Hunger zerstörte Landwirtschaft und Industrie wieder auf zu bauen." De heer Litwinof ik wil hopen dat hij niet zelf in het hongergebied de vreeselijke dingen heeft gezien die mij en andere medewerkers van le interna tionale hulpverleening qp liet gemoed wegen heeft in zijn interview halve waarheden gesproken, toen hij zeide dat de vooruitzichten van den nieuwen oogst gunstig waren. -Hij hoeft ver zuimd te zeggen dat het beter is een minder goede oogst in de schuur te hebben, dan op een gunstige oogst te hopen. Zulke optimismen zijn mede schuldig aan den ramp van '2l-'22. Hij heeft verzuimd er op te wijzen dat de ondervoeding de nog niet gestorven boeren zal belemmeren van hun oogst te profiteeren en dat hun machines en paarden ontbreken om den oogst te verwerken. Dat zelfs bij een plaatselijk overschot in sommige districten slechts theoretisch over transport naar stre ken waar de oogstverwachtingen be drogen uitkomen, gesproken kan wor den, omdat de boeren wel zalig zullen oppassen méér af te geven dan het deel dat de Sow jet-re geering hoogstens vorderen kan, omdat zij zich tot eiken

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1922 | | pagina 2