ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Vergehynt Woensdags Zaterdags
No. T9
Woensdag 2 Augustus 1922
7e Jaargang
IJ M ID ER CO U RANT
Abonnementsprijs: fl.per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie
bureau P. F. C. ROELSE, IJMU1DEN. -
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAG tot 9 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITGEVERS Mij. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL -
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmuiden
Ingezonde mededeelingen 40 ets. per regel Adyertenties van It en m 5 regels
f 1. iedere regel meer 20 ets. Compact gezette advertenties van 1 t ea m. S
regels f 1.26, iedere regel meer Si ets. Kleine advertenties en familieberiehten
zoomede vereenigings advertenties uit de gemeente, uitslnitend bij vooruitbeta
ling, van 1 tot en met 6 regels f0.76, iedere regel meer 15 ets Pij niet con'ante
betaling worden de gewone prijzen berekend Advertenties .adres buieau >an
dit blad' 10 ets. extra; voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
werdt 1© ets. in rekening gebracht Bovenstaande regelprijzen worden met
5 ets. verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente teisen
VOORUITBETALING
Kleine Advertenties
en Familieberichten kosten bij
slechts 15 Cent per regel.
DRINGEND VERZOEK
om bij verhuizing het oude en
het nieuwe adres, NIET aan
n.sji looper, doch aan ons bu
reau 1VTLLEMSPLEIN 11, op te
geven. De Administratie.
VOOR ADVERTENTIES
Vrijdags na 4 uur ingezonden
wordt geen plaatsing in het
Zaterdagnummer gegarandeerd.
VAN DEN WACHTTOREN.
Geen herhaling van 1903.
In 1903 heeft eeen groot deel van het
spoor- en tramwegpersoneel gestaakt,
om betere arbeidsvoorwaarden te krij
gen; zal het nu binnenkort gaan staken,
om ze te behouden? Na 1903 zijn er be
langrijke verbeteringen aangebracht in
de arbeidsvoorwaarden en is daarmee
erkend, dat de grieven van het perso
neel niet ongegrond waren. Het is te
hopen, dat men thans aan beide kanten
tot toenadering en overleg bereid zal
zijn, want een staking op het net van
rails, die door ons land loopen, zou een
ramp zijn.
Zij beteekent last en schade voor heel
de maatschappij, hoe ook de staking
afloopt en wordt zij verloren, dan ko
men er weer de vele ontslagenen met
ongelukkige gezinnen. Het is thans nog
veel moeilijker een andere betrekking
te krijgen dan ii? 1903. Bovendien zal er
dan onder het personeel van eenige
tienduizenden verbittering ontstaan ten
nadeele van een goeden gang van zaken
in dit belangrijke bedrijf.
Voor een paar weken is loonsverla
ging aangekondigd voor het werk-
plaatspersoneel. Deze week heeft na
mens de directie de heer Kalff aan de
oroganisaties meegedeeld, dat de toe
stand ernstig is, dat er een groot tekort
is, dat voorloopig niet zal kunnen wor-
'den gedekt: dat het spoorwegpersoneel
zijn plicht zal moeten doen en offers
brengen, hetgeen natuurlijk op loons
verlaging neerkomt.
De organisaties hebben dit opgevat
als een ultimatum, dat gewoonlijk een
aankondiging is van oorlog. De heer
Kalff ziet dit ook in; hij voegde toch
aan zijn mededeeling toe: Moet er strijd
zijn, laat het dan een waardige strijd
zijn Niet alleen de meest strijdbare or
ganisatie, de Ned. Ver., maar ook de
Christelijke vakorganisatie van spoor-
mannen is voornemens zich teg.m
loonsverlaging schrap te zetten. St.
Raphael, de vereeniging van Katholie
ke spoormannen zoekt reeds samen
werking met de andere organisaties en
de „Spoorjongens", zooals ze zichzelf be
wust van jeugdige kracht noemen, zijn
niet van plan het enorme tekort van
30 millioen op het laatste exploitatie
jaar zonder meer uit hun loonen te la
ten aanvullen.
Op de vergadering van St. Raphael
verklaarde de voorzitter, dat de raad
van commissarissen een verkeerd ver
slag over den toestand bij de regeering
heeft ingediend. Een onderzoek naar de
juistheid van dit verslag en bovenal de
oorzaken van het buitengewone tekort,
waarmee de directies in sneltreinvaart
naar het bankroet gaan, is zeker zeer
gewenscht, voordat de loonen verlaagd
worden en daarmee de strijd zal ont
branden. Zeer duurgekochte kolen van
vroegere jaren en vele herstellingen aan
lijnen en materiaal, die in de oorlogs
jaren zijn nagelaten, zijn zeker een paar
voorname factoren,, die lot het tekort
hebben geleid. Zij zijn gelukkig van tij-
delijken aard en zullen in komende ja
ren de rekening niet meer, althans niet
zoo erg meer bezwaren.
In het midden van Aug. zal de Ned
Ver. te Utrecht vooor het geheele Ned.
Spoorwegpersoneel een groote betoo-
gïng houden tegen de aangekondigde
loonsverlaging. Het begin van den
strijd? Door rechtvaardig en verstandig
te handelen kan deze o.i. nog wel voor
komen worden. Volgens de Maasbode
heeft de minister van Waterstaat be
sloten een kommissie te benoemen met
de taak, te onderzoeken, in hoeverre be
zuinigingen mogelijk zijn bij de exploi
tatie der Ned. Spoorwegen.
Indien deze kommissie vlug en gron
dig onderzoekt, in hoeverre er geld ver
morst wordt en op welke wijze er be
zuinigd kan worden, zal de eisch tot
loonsverlaging, zoo deze dan nog noo-
dig mocht blijken, minder prikkelen en
eerder aanvaard worden dan nu het ge
val is. Tot zoolang stelle men dus de
loonsverlaging uit. Kunnen de tegen
woordige loonen, die waarlijk nog niet
zoo buitensporig hoog zijn, bij een ver
standig en zuinig beheer en exploitatie
niet gehandhaafd worden, dan zal het
personeel dit eerder als een noodzake
lijk kwaad aanvaarden, dan wanneer
van boven af gedecreteerd wordt: De
ioonen moeten omlaag; het bedrijf
eischt zulks!
Wij wenschen de spoorjongens kalm
te en de spoorheeren wijsheid toe.
De kapitaalvorming en de belastingen.
Prof. van Gijn heeft enkele stellingen
hekend gemaakt voor de bespreking
van het onderwerp: De openbare finan-
tiën en de middenstand op het a.s. con
gres van den Middenstandsbond. Een
daarvan luidt aldus:
Inkomen in natura genoten en ter
stond gebruikt en geldinkomen, dat
voor spoedig te verbruiken zaken wordt
uitgegeven, moet, voor zoover het niet
gaat om noodzakelijk levensonderhoud
in ruimen zin, meer dan thans het ge
val is, hooger worden belast dan geld
inkomen, dat naar de taal van het
dagelijksch leven onverteerd blijft,
in werkelijkheid echter wordt besteed
aan zaken, die strekken tot blijvend of
langdurig maatschappelijk nut. (Kapi
taalvorming).
Prof. van Gijn is hoogleeraar en zegt
daarom dingen ook geleerd en omslach
tig. Meer populair en duidelijker gezegd
komt zijn bedoeling neer op een belas
tingsysteem, dat een straf is voor de
opmakers en een belooning voor de
spaarders.
Wanneer iemand met een inkomen
van f 10000 geen cent overhoudt, bena
deelt hij niet alleen zichzelf maar ook
de maatschappij; hij gebruikt toch een
onevenredig dik brok, van den nationa-
ien rijkdom. Houdt daarentegen iemand
met hetzelfde inkomen f 5000 over, dan
bewijst hij zichzelf en de gemeenschap
een dienst. Hij wordt niet alleen zelf rij
ker maar door het geld te gebruiken
in zijn zaak of onderneming of het te
beleggen en zoo door anderen te laten
gebruiken, vermeerdert hij den natio-
nalen rijkdom.
De staat moet bij de belastingheffing
den eerste hard aanpakken, maar den
laatste als een nuttigen burger ontzien.
Dat is in theorie mooi, maar is het ook
toe te passen? 't Begrip noodzakelijk le
vensonderhoud is zoo moeilijk vast te
stellen. De gemeentelijke fiscus rekent
daarvooor ongeveer een bedrag van
f 600 a f 700. Is er echter een gezin, dat
hoe zuinig ook daarmee kan rondko
men? bovendien heeft men het eone
jaar door ziekte enz. meer noodig dan
het andere.
De leer, dat het geld maar rollen
moet, gaat niet op. Door hooge weelde
uitgaven verdienen enkelen veel geld,
maar wordt de samenleving verarmd
Kapitaalvorming is een maatschappe
lijk belang. Maar in een land met groo
te rijkdommen kan tevens groote ar
moede voorkomen. Ook wordt het over
gespaarde geld volstrekt niet alleen in
nationale ondernemingen belegd. Zakui
kennen geen grenzen. Het is in menige
brandkast en kluis een wonderlijk in
ternationaal gezelschap.
Om al deze redenen voelen we weinig
WITTE KRUIS.
Stel niet uit lid te worden van het
Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekte
komt onverwachts, het noodlidinaat-
schap kost u dan f 4.
Voor f 1.50 Contributie per jaar dus
3 cent per week is men lid en heeft dan
recht op kostelooze hulp van een dei-
wijkzusters en tevens gebruik van ver-
pleegmateriaal.
Opgave van lidmaatschap gelieve
enen te richten aan den Administrateur
den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 14
te Velseroord.
voor zulke belasting ten nadeele van de
opmakers en ten voordeele van de
spaarders.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Ds. Joh. Jansen te ten Boer heeft
het beroep naar de Geref. Kerk alhier aan-
ge'nomen.
Op 8 Augustus zal te 's Gravenhage
worden aanbesteed het verrichten van glas-
en verfwerken aan de objecten ten dienste
van de verlichting alhier.
Te Haarlem is geslaagd voor de
hoofdakte de heer G. Blankensteyn alhier.
Zaterdag 29Juli behaalden de Velser
burgerwacht in den kringwedstrijd te Over-
veen de volgende prijzen
Voor de afdeeling IJinuiden, in korps
wedstrijd met
scherp in de klasse A derde prijs
B eerste
i> C eerste
vliegende vendels eerste
Beste korpsschutter in klasse B,
A. J. Meesters
C, A. Tol
Rozenprijs in alle 3 klasse, A. Tol
Verder 5 personeele prijzen door L J.
v. d. Valk, J D. Heykoop, J. Geijtenman,
P. J. H. Gulikers en A. Trap.
Voor de afdeelingen Jan Gijsenvaart en
Wijkeroog, korpswedstrijd met marga
in de klasse B de eerste prijs
C de eerste prijs
Verder drie personeele prijzen, door A.
Floris, J. Blad en W, van Zon. Alle vijf
korpsen welke aan deze wedstrijd deelnamen
zijn aangewezen om voor den kring uit te
komen in den provincialen wedstrijd, welke
gehouden wordt op 9, 10 en 11 Sepiember.
Aan het politie-bureau werd ge
bracht de Noor S. H., deel uitmakende
van de bemanning van het Noorsche
stoomschip Maridal, dat hier lag te
wachten ter lossing van zijn lading aan
de Papierfabriek.
Deze IJ. was in een café alhier een gat
in 't hoofd geslagen. De wonde werd
door de politie verbonden, waarna de
man aan boord van zijn schip werd ge
bracht.
Tegen J. K. werd proces-verbaal
opgemaakt wegens het plegen van
straatschenderij.
Aan het politiebureau werden ge
bracht drie honden, welke niet voorzien
waren van een geldige belastingpen
ning.
Voor het examen Iloogduitsche
taal L. O. is te 's Gravenhage gslaagd de
heer J. R. Feddema alhier.
Bij den steiger van de Alkmaar
Packet geraakte een groote rol met tele
foonkabel te water Die was zoo maar
weer niet boven. Een kraan en een dui
ker waren noodig om dit vrachtje weer
op den wal te krijgen.
Gevonden voorwerpen.
Een koperen mondstuk van blaasin
strument; een gouden broche; een gele
herdershoond; een portemonniie met
inhoud; een bruin lederen halsband;
een zwart lederen bandschoentje; een
ketting met 1 groote en 3 kleine sleutels
VELSEROORD.
Hier gaan nog al eens kinderen op
stap. Zaterdag werd er weer een 3-jarig
jongetje vermist. Gelukkig bleek het
kind 's avonds weer terecht te zijn.
De kinderen van de R. K. Scholen
hebben Zaterdag feest gevierd en wel op
een terrein bij de school aan de Zeeweg,
waar de vlaggen vroolijk wapperden in den
wind.
Eerst maakten de kinderen een rondgang
door de plaats met de muziek voorop,
waarop het naar het feestterrein ging. Daar
konden ze allerlei spelletjes doen en waren
er verschillende wedstrijden in mastklimmer!
enz., waarmede allerlei prijsjes waren te
winnen.
Natuurlijk werden de kinderen ook ontr
haald. Mooi zomerweer begunstigde dit
feest. j
VELSEN.
Aan deze gemeente zijn door den
Minister van Arbeid de navolgende premies
verleend ten behoeve van den Woningbouw
aan P. Cupido en P. Dalmeijer, voor 3
woningen f 1725; aan G. van Heijst, voor
2 woningen f 1150; aan F. J. Kochx, voor
3 woningen f 1800; aan J. Stapel, voor
1 woning f 600 aan J. G. Mühring voor
3 woningen f 1800.
Het Chr. Fanfarecorps Juliana alhier,
directeur de heer D. Klut te IJmuiden, heeft
Zaterdagavond, ter eere van de behaalde
prijzen op het concours te Naaldwijk, een
ommegang gemaakt over Wijkeroog. Tevens
bracht het corps een tweetal serenades bij
zilveren bruidsparen, en wel bij het echtpaar
Leyen in de huizen der Woningbouwver.
Velsen en bij het echtpaar Oroot aan den
Wijkerstraatweg. Natuurlijk trok dit alles
de noodige belangstelling.
SANTPOORT.
Te Haarlem is geslaagd voor de
hoofdakte de heer S. Koekendorp alhier.
UIT DE GEMEENTE.
Lager onderwijs.
Verschenen is het jaarverslag der
Commissie van Toezicht op het lager
onderwijs in deze gemeente ever 1921,
waaraan wij het volgende ontleenen.
De nieuwe commissie werd bij besluit
van 21 December 1920 ingesteld. Als
voorzitter der commissie werd gekozen
de heer P. A. Barentsen, ais penning
meester de heer W. II. v. d. Meer. De
heer H. J. Krol, commies ter secretarie,
werd tot secretaris benoemd.
Aan het eind van 1921 waren er in
deze gemeente 20 lagere scholen, waar
van 8 openbare en 12 bijzondere. Van
de 12 bijzondere zijn er 7 R.Ivath., waar
bij nog een 8e komt, welke begin van
dit jaar werd geopend.
Op deze scholen gingen 4703 kinde
ren, waarvan 2487 op de bijzondere en
2216 op de openbare. Van de kinderen
op de bijzondere scholen gingen er 1260
op de R.Kath. en 1227 op de Prot. Chr.
scholen.
Voor het eerst zijn deze cijfers ten
gunste der R. Kath. omgeslagen tot
dusver gingen er steeds meer kinderen
op de Prot. Chr. scholen.
Het grootste aantal leerlingen heeft
school A (de M. U. L. O.-school) te
IJmuiden, n.l. 472, het kleinste aantal
school E te Velsen, n.l. 64. Van de bij
zondere scholen heeft de grootste
schoolbevolking de Groen van Prinste-
rer School (Geref. M. U. L. O.) te IJmui
den, n.l. 335, de kleinste der R.K. Jon
gensschool te IJmuiden, n.l. 129.
In de gemeente hadden 11 scholen een
cursus voor vervolgonderwijs, nl. 4
openbare en 7 bijzondere. Op de 4 open
bare gingen 93, op de 7 bijzondere 164
kinderen. Van de bijzondere waren 6
R. Kath. en 1 Prot. Chr.
Voorbereidende scholen waren er 10
in deze gemeente, waarvan één open
bare (te Velseroord) en 9 bijzondere.
Van deze 9 bijzondere kunnen er 2 neu
traal genoemd wrorden, nl. de Fröbel
scholen op Wijkeroog en te Santpoort.
Dan zijn er 4 R. Kath. en 3 Prot. Chris
telijke Bewaarscholen.
Van de 955 kinderen gaan er 314 op
de R. Kath., 278 op de Prot. Chr., 193 op
de neutrale bewaarscholen en 170 op de
gemeentelijke bewaarscholen. Er zijn
in totaal 18 onderwijzeressen en 12
helpsters aan deze scholen verbonden.
Werkzaamheden der Commissie.
Bij de behandeling der Lager Onder
wijswet 1920 gaf de minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen in
zijn memorie van antwoord te kenner,
dat hij naast het Rijksschooltoeziclit
het gemeentelijk toezicht wenschte te
handhaven, doch dat hij dit laatste op
een andere leest heeft trachten te
schoeien dan het geval was onder de
bepalingen der wet tot regeling van het
lager onderwijs 1878.
Vele commissiën van toezicht toch
verwierven zich een positie, zij het dan
ook vaak door traditie gewettigt, die
haar wettelijk niet toekwam, wat tot
conflicten aanleiding gaf, terwijl ande
re (de meeste) zonder vrucht werkzaam
waren.
Daarbij overwoog de minister, dat het
bezoeken van de scholen niet haar
hoofdtaak kan zijn, maar dat dit be
perkt moet zijn tot die gevallen waarin
dit noodig is voor het uitbrengen van
een bepaald rapport of advies.
De commissie heeft dus meer een ad-
viseerend karakter gekregen, terwijl het
schoolbezoek meer op den achtergrond
is geraakt.
De werkzaamheid der commissie-
heeft zich uiteraard dan ook meer be
paald tot het uitbrengen van adviezen,,
hetzij met betrekking toi onderwerpen,
waaromtrent dit werd gevraagd, dan
wel omtrent aangelegenheden, welke
haar zelf van voldoende belang voor
kwamen.
Gedurende 1921 werden 5 vergaderin
gen gehouden.
De belangrijke onderwerpen welke in
behandeling kwamen waren:
7 Januari: Verordening en reglement
van orde voor de commissie.
31 Januari: Bouw van bijzondere scho
len van gemeentewege.
Met betrekking tot dit onderwerp
werd het gemeentebestuur geadviseerd
de bijzondere schoolbesturen er op te
wijzen, dat de „lager onderwijswet
1920" de mogelijkheid opent om den
bouw van schoollokalen door het ge
meentebestuur te doen plaats hebben,.
Schoolbouwplan te IJmuiden..
Gunstig advies werd uitgebracht met
betrekking tot een voorstel van B. en
W. aan den gemeenteraad met betrek
king tot des bouw eener acht-klassige
school met gymnastiek- en sloijdlokaal
te IJmuiden en de verkrijging van een
geschikt openluchtspelterrein.
Rusttijd aan de scholen.
Met betrekking tot deao aangelegen
heid werd B. en W. geadviseerd dat
naar 't oordeel der commissie, en dan
zoowel openbaar als bijzondere scholen
een regeling zou kunnen worden getrof
fen, volgens welke de schooltijden zou
den zijn van v.m. 912 en n.m. 24
uur, doch dat zoodanige regeling voor
de scholen in de overige deelen der ge-.
meente, vooral gedurende de winter
maanden ongewenscht zou zijn met het
oog op den verren afstand, welke som
mige leerlingen dier scholen van en
naar hunne woningen hebben af te leg
gen, waardoor dien weg soms bij don
ker zal moeten worden gevolgd.
De voor de m. u. 1. o.-klassen bepaal
de schooltijden zijn hierbij buiten be
schouwing gelaten.