ORGAAN
DE G
NTE VELSEN
No. 81
Woensdag 9 Augustus 1922
7e Jaargang
Vergehflnt Woensdags Zaterdags
WITTE KRUIS.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Arbeidsbemiddeling Velsen.
NATUURWANDELINGEN.
iJMU
Abonnementsprijs: fl.— per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie-
bureau P. F. C. ROELSE, 1JMU1DEN. -
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAG tot 9 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITGEVERS Mij. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmuiden
Ingezonde mededeelingeii 40 ets. per regelAdvertenties van It cum 5 regels
fl. iedere regel meer 20 ets. Compact gezette advertenties van 1 t en m. 5
regels fl.25, iedere regel meer 2b ets. Kleine advertenties en familieberichten
zoomede vereenigings advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij vooruitbeta
ling, van 1 tot en met 5 regels f0.75, iedere regel meer 15 ets Pij niet con!ante
betaling worden de gewone prijzen berekend Advertenties „adres bmeau >an
dit blad' 10 ets. extra; voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt Jö ets. in rekening gebracht Fovenstaande regelprijzen worden met
5 ets. verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente 1 eisen
DRINGEND VERZOEK
om bij vexhulzing het oude en
het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
geven. De Administratie.
en
Kleine Advertenties
Familieberichten kosten bij
VOORUITBET ALIN G
slechts 15 Cent per regel.
VOOR ADVERTENTIES
Vrijdags na 4 nur ingezonden
wordt geen plaatsing in het
Zaterdagnummer gegarandeerd.
OFFICIEEL.
Bekendmaking Drankwet.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Velsen brengen ter openbare kennis, dat op
4 Aug. 1922 bij hen is ingekomen een
verzoekschrift van
C. Smit, van beroep Hovenier, wonende
te Jan Gijsenvaart 176 A, om verlof voor
den verkoop van uitsluitend alcoholvrijen
drank in het Patronaatsgebouw, gelegen
aan de Kerklaan aldaar.
Binnen twee weken na de dagteekening
dezer bekendmaking kan een ieder tegen
het verleenen van dit verlof schriftelijk
bezwaren bij Burgemeester en Wethouders
inbrengen.
Velsen, den 5 Aug. 1922.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
de secretaris, de burgemeester
Th. J. Wijnoldy Daniëls. Rijkens.
VAN DEN WACHTTOREN.
De alkohol op reis.
De bekende journalist Brusse heeft een
reis gemaakt naar het rijk der middernacht
zon en weer bewezen, dat hij oogen heeft,
om te zien en een pen om te schrijven
Hij geeft een prachtige beschrijving van
de wilde, hoekige, barre wereld van rotsen
en klippen en de lenteweelde van bloemen,
gelokt door de middernachtzon en van hei
wonderlijke verschijnsel, dat avond en och
tend elkaar in verheven stemming van
vrede ontmoeten met de oneindig groote
nuanceering der kleuren van het licht dei
gaande en komende zon. De zon neigi
naar den horizon, maar raakt hem niet doch
verheft zich opnieuw.
Brusse is gereisd op een stoomboot vol
menschen, die de natuur liefhebben en
opzoeken, maar daarbij lekker eten en mooit
kleeding niet vergeten. Zelf is deze schrij
ver geen geheelonthouder. Hij schreef
indertijd een reclameboekje voor den wijn
handel met een nog al malle verheerlijking
van den wijn. Merkwaardig is, wat hij op
zijn reis omtrent alkoholgebruik opmerkte.
De Lappen wonen in de wereld der mid
dernachtzon. Brusse deelt mee, dat dit volk
zich aanstonds een stuk in de kraag drinkt,
als zij alkohol kan krijgen. In Noorwegen
bestaat dan ook de uitdrukking: Maak toch
geen Lap van jezelf. Onze zeelui, die ook
vroeger veel in deze wereld kwamen, heb
ben die uitdrukking overgebracht en zoo
is ons woord dronkelap ontstaan. Voor de
Lappen even weinig eervol als het Engel-
sche woord „Dutch courage" (jenevermoed)
voor de Dutch, dat zijn wij.
In Noorwegen zag Brusse, ondanks het
alkoholverbod, veel dronkenschap. De dok
ters helpen de menschen aan alkohol. Zij
mogen die als medicijn voorschrijven en
krijgen voor een recept daarvan vijf kroon.
Een van deze drankdokters is gerechtelijk
vervolgd en bleek 60000 recepten voor
cognac afgegeven te hebben. Natuurlijk
m?ken '#nS met a"e Noorsche dokters
misbruik van hun bevoegdheid, om deze
natte recepten af te geven. Maar het kwaad
schijnt toch veelvuldig voor te komen.
Het meest trof ons in de reisbeschrijving
van Brusse een opmerking over Amerikaan-
sche passagiers aan boord. De N. R. Crt.
Iaat niet na de drooglegging in Amerika
als een bespottelijke mislukking voor te
stellen. De dolste berichten over de toename
van het alkoholgebruik na het alkoholver
bod en van de slechte gevolgen der
drooglegging kan men telkens weer in
deze krant lezen. Maar nu vertelt Brusse,
de feuilletonschrijver dezer krant van zijn
Amerikaansche medereizigers het volgende:
„Wat heeft het droge Amerika hen
toch sober in 't drinken gemaakt, want op
een heel enkele uitzondering na wordt er
zelfs geen flesch wijn besteld".
Men zou het tegendeel verwachten, dat
de Amerikanen volop de gelegenheid zou
den gebruiken, om de schade in te haler..
Maar hier wordt erkend, dat het alkohol
verbod een gunstige werking heeft gehad
op de drinkgewoonte, dat Amerikanen van
gedwongen al vrijwillig droog zijn ge
worden.
De gouden zweep.
De tijd, dat op den marktdag alle wegen
naar de stad vol waren van allerlei soort
wagens),en paarden en men den heelen dag
het ratelen der wielen en geklep der hoeven
hoorde, is lang voorbij. Zelfs het vee wordi
al per auto naar de markt gebracht en bijna
de heele boerenwereld rijdt op gummi voor
zaken en vermaken naar de stad. Het paard
heeft zijn beste diensten bewezen. Hij wordt
nog op het land gebruikt, maar al minder
op den weg. Ook zijn de harddraverijen,
althans op de korte baan, veel zeldzamer
geworden. De mensch draaft tegenwoordig
zelf; het paard heeft rust gekregen.
Tot de groote dagen in het oude Fries
land behoorde de 18 Juli, de Waterloodag,
waarop te Leeuwarden de gouden zweep
verreden werd. Ook buiten Friesland zijn
in vroeger eeuwen vaak gouden en zilve
ren zwepen verreden. En velen dezer sier-
zweepen zijn daarna weer vergoten en toi
geld gemaakt. Men ziet ze althans zeldzaam.
Mr. P. C. J. A. Boelens heeft in een lezing
er verschillende bijzo iderheden over mee
gedeeld.
Voor kort was er in het Leeuwardei
museum maar een gouden zweep te zien,
de koningszweep van 1876. Het vorige
jaar kreeg het museum niet minder dan
44 zweepen, allen eens gewonnen door
paarden uit een stal, cadeau van Mej. S.
van der Vegt. Zij zijn een kostelijk bezit,
omdat ze ook leeren kennen de eens in
Friesland zeer bloeiende goud- en zilver
smeedkunst. Vroeger werden er in ver
schillende steden en bij allerlei gelegen
heden dergelijke kostbare zweepen ver
reden. Maar in den laatsten tijd bleef het
bij de koningszweep den 18Juli te Leeuwar
den. In 1823 heeft Willem I bij een bezoek
aan Leeuwarden de eerste zweep uitgeloofd.
Deze behoort tot de collectie-v. d. Vegt. De
laatste koningszweep is in 1887 verreden
Hert is wellicht niet bekend, waarom Willem
III met dit aardige gebruik brak en uit
misnoegen tegen Friesland in '88 geen zweep
voor de draverij schonk.
De politiek heeft aan den gouden zweep
een eind gemaakt. In Maart 88 werd Domela
Nieuwenhuis als eerste socialist door het
district Schoterland naar de Tweede Kamei
gezonden. Een man met de zweep in het
parlementeen rooden en geen gouden
zweep. Dat hij die zweep slecht hanteeren
zou en het kamerlidmaatschap van Nieuwen
huis een mislukking zou worden, was toen
nog niet te vermoeden. Evenmin dat later
de socialisten op een na de sterkste partij
in het parlement zouden gaan innemen en,
haar woordvoerder door de dochter van
Willem III bij zich ontboden, om geraad
pleegd te worden. Willem III was ontstemd
over het succes van Nieuwenhuis, den man,
die hem bij een der leelijkste wezens uit
het dierenrijk vergeleken had en de Friezen
kregen met de zweep. De gouden zweep
werd hun onthouden en is sinds dien ook
nooit meer geschonken en verreden.
Zoo leeft het oude gebruik alleen nog
in de herinnering der ouderen voort en in
de zeldzame collectie in het Friesche museum.
0
Stel niet uit lid te worden van het
Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekte
komt onverwachts, het noodlidmaat-
schap kost u dan f 4.
Voor f 1.50 Contributie per jaar dus
3 cent per week is men lid en heeft dan
recht op kostelooze hulp van een der
wijkzusters en tevens gebruik van ver-
pleegmateriaal.
Opgave van lidmaatschap gelieve
men te richten aan den Administrateur
den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 14
te Velseroord.
IJMUIDEN.
Bij de politie heeft zich aangemeld
S. V., een deserteur van de Ned. Zeemacht.
Hij is later door de militaire politie afge
haald en op transport gesteld.
Gevonden voorwerpen.
Een paar kousen in papier, een postduif,
een taschje inhoudende twee portemon
nai's met geld, een halsband met penning,
een bruin lederen portemonnaie met inhoud.
Vrijdagavond deed G. D. aangifte
van de vermissing van zijn rijwiel, dat hij
voor een café in de Kanaalstraat had neer
gezet. Een uur later kwam hij zeggen dat
het weer terecht was.
Zaterdagnacht 12 uur deed C. W.
aangifte dat zijn rijwiel vermist was, dat
voor zijn woning in de Kanaalstraat stond.
Dit is nog niet tereent.
Aan een drietal werkzoekenden is
door de politie nachtverblijf verleend.
Met het Vrijdagavond van hier naar
Kopenhagen vertrokken Ned. stoomschip
Euterpe werd een Deen, zekere L., uit ons
land gezet, op last van den hoofdcommis
saris van politie te Rotterdam. Deze Deen
was een gevaarlijk sujet, vandaar zijn uit
zetting. Een hoofdrechercheur ging ooi
mede ter bewaking.
Door J. J. M. uit de Pres. Krugerstraat
werd Zaterdag aangifte gedaan van de-
vermissing van zijn kind. Hef bleek later
in Heemskerk aangekomen te zijn, vanwaar
het weer naar hier is teruggebracht.
Aan het politie bureau werden Zondag
avond 5 minderjarige kinderen gebracht
uit Amsferdam. Zij hadden geen reisgeld
meer en zijn toen naar Amsterdam gebracht
en daar aan het politie-posthnis Centraal
station afgegeven.
Aan het zeestrand werd een 6-jarige
jongen, P. B., onwel. Het ventje, dat leed
aan vallende ziekte, werd per draagbaar
naar zijn woning vervoerd.
CONCERT
te geven door de Harmonie „Concordia"
Directeur S. Vlessing
op Vrijdag a s. in de Muziektent op hel
Willemsplein te IJmuiden 's avonds 8 uur.
PROGRAMMA.
1. Holiday's, American March, Lauwerijns
2. Ouverture Si j'étais Roi, A. Adam
3. Fantaisie Cabaret Prinses, Kalmann
Vlessing
4. The Song of duch mills, S. Vlessing
5. Festmarsch Richard Strauss
6. Ballet Egyptien, A. Luigini
7. Muzikale Revue, S. Vlessing
8. Marche finale
Zondag liep op het strand te Zand
voort een 5-jarig kereltje naar zijn ouders
te zoeken. Hij was zonder kousen en
schoenen en had pootje gebaat. En nu
kon hij zijn ouders niet vinden.
Andere menschen namen het ventje onder
hun hoede en trachtten te weten te komen,
waar hij woonde. Maar hij antwoordde bij
vader en moeder, over de brug. De heer
KI. en zijn vrouw uit Velseroord, die er
bij stonden, begrepen dat dit „over de
brug" in IJmuiden moest zijn. Zij vroegen
of het ventje ook wist wat vader 'deed en
in welke straat deze woonde. En daarop
antwoordde de kleine man „In de Huy-
gensstraat over de brug en vader is kapper".
Toen wist de heer KI. genoeg. Het kind
was blijkbaar een zoontje van deft kapper
Gr. uit de Huygensstraat. De kleine mar
werd achter op de fiets meegenomen en
aan buren in de Huygensstraat afgegeven,
want de ouders zochten in Zandvoort nog
naar hun kind.
De logger Cornelia IJ.M. 225 van de
Visscherij Mij. Cornelia, in liquidatie alhier,
is tot geheimen prijs naar België verkocht.
De visscherijgoederen van deze Maatij.
brachten f 5500 op.
In de gehouden Bondswedstrijden
van den Ned. Schaakbond behaalde de
heer G. Sant alhier in de Tweede Klasse
B. een derden prijs met twee winstpunten.
De volledige uitslag voor het opnieuw
maken van 3 opgeruimde remstoeien en
van een opgeruimden dukdalf in de buiten-
toeleidingskanalen naar de schutsluizen
alhier, is als volgt:
N. V. Uitslager's Aannemers Bedrijf,
Amsterdam: perc. 1 f8000; perc. 2 f8500;
perc. 3 f 7910
D. Stada, alhierresp. f 6443, f 6530
en f 5980
N. V. Concordia, Papendrechtresp.
f 5590f 5600 en f 4990.
Twee biljetten waren ongeldig.
Voor het examen Fransch M. O.,
akte A is in den Haag geslaagd de heer
H. J. C. Pas alhier.
VELSEROORD.
Zondag werd in de Concertzaal Tivoli
alhier een vergadering gehouden om te
komen tot wederoprichting van een mu
ziekcorps.
Er gaven zich bijkans 20 leden op,
zoodat tot de oprichting werd overgegaan.
Een voorloopig bestuur werd gekozen,
bestaande uit de heeren Dries, Stam,
Mantje en den Braber. Deze week zal nog
eens worden vergaderd om een definitief
bestuur te kiezen en de Vereeniging een
naam te geven.
De verkoop van speldjes voor Her
wonnen Levenskracht (R. K. Tuberculose
bestrijding) bedroeg alhier f70.13.
VELSEN.
Onze bevolking.
gemeente naar de verschillende godsdiensten
is als volgt
M.
Vr.
Totaal
Ned. Hervormd
5185
5441
10626
Waalsch Hervormd
8
10
18
Remonstranten
19
41
60
Geref. Kerken
1350
1342
2692
Christ. Geref.
127
137
264
Doopsgezinden
229
233
462
Evang. Luthersch
154
150
304
Herst. Evang. Luth.
13
35
48
Roomsch Kath.
4081
4072
8153
Oud Roomschen
731
718
1449
Ned. Israël.
19
26
45
Port. Israël.
4
1
5
Overige godsd. gez.
275
333
608
Geen Kerk. gez.
1848
1421
3269
14043 13960 28003
Waarschijnlijk in verband met de
feestelijkheden te Alkmadr en zeer zeker
in verband met den zonneschijn was het
Zondag weer enorm druk bij de stoom-
pont, op een gegeven oogenblik verlangden
25 auto's en 5 rijtuigen met paarden over
tocht, ongerekend een groot aantal voet
gangers en fietsrijders. Dank zij de politie
ging alles zeer ordelijk toe.
Schipper Blom van de stoompont
heeft Zondag geen voordeelige dag gehad.
Uit zijn hut op het dek heeft men zijn
jekker gestolen.
Door de Ant. Rev. Kiesvereeniging
alhier is ten bate van het Miljoenfonds der
Ant. Rev. Partij een vierde storting gedaan,
groot f96.
De heer W. Veken, werkman aan de
Papierfabriek der firma Van Gelder Zonen
alhier, herdacht Zaterdag den dag, waarop
hij vóór 40 jaar in dienst dezer firma trad.
Hij werd 's morgens op het kantoor ont
vangen en door de Directie geluk gewenscht,
waarbij hem de gebruikelijke enveloppe
werd aangeboden.
Des avonds bracht de Harmoniekapel
den jubilaris een serenade.
Voor het examen Engelsch M. O.,
akte A, is te 's-Gravenhage geslaagd de
heer M. J. Maten alhier.
Vrijdag heeft een 10-jarige jongende
ouderlijke woning op Wijkeroog verlaten,
met medeneming van een zilveren horloge
met gouden ketting.
Hij was echter spoedig weder terug en
zal nu we! niet veel plezier hebben van
zijn uitstapje.
Als werkloos ingeschrèven op 5 Aug. 1922
3 letterzetters, 2 timmerlieden, 2 manden
makers, 1 meubelmaker, 7 kuipers, 1 zeil
maker, 1 broodbakker, 6 kantoorbedienden,
1 smid, 1 vuurwerker, 3 bankwerkers, 3
machinisten, 3 stokers, 2 metaaldraaiers,
1 voorslaander, 2 plaatwerkers, 1 koper
slager, 2 loodgieters, 10 zeevisschers en
79 los arbeiders.
XI.
Augustus.
De maand Augustus levert op natuur
gebied allerlei afwisseling op. Ze heet
Oogstmaand, en is dit ook in velerlei opzicht.
De hooioogst is nagenoeg binnen en was
dit jaar in vele streken zeer onvoldoende;
alleen de veenlanden gaven tamelijk goede
uitkomsten. Nu begint de graanoogst, eerst
van rogge en haver daarna van de tarwe
enz. terwijl velderwten en paardenboonen
iets vroeger geoogst werden.
Tijdens de oorlogsjaren wasdegraanbouw
zeer voordeelig en zag men vele landerijen,
die vroeger voor andere doeleinden of tot
weidegrond werden gebruikt, voor de teelt
van granen omgeploegd.
Het is een prachtig gezicht om tusschen
de korenvelden te gaan of per rijwiel, de
polders zooals de Haarlemmermeer, de
Houtrak, IJ polder enz. eens door te rijden
en de schoven aan rijen te zien staan.
Tusschen de lange akkers geel gekleurd
van den daarop staanden rijpen oogst, loopen
echter dikwijls ook helder groene, het zijn
die welke met beek- en mangelwortelen
bezet zijn en nu in Augustus hun besten
groei nog moeten hebben.
Vroeger werd het graan meestal uit de
hand met een sikkel of zigt gemaaid en de
schoven evenzoo met de hand gebonden,
thans gaat alles, vooral bij groote graan-
bouwers, met de machine, die niet alleen
den sikkel vervangt maar ook het gemaaide
netjes op maat aan schoof bijeen brengt,
bindt en terzijde werpt. In Augustus kan
de zon geducht branden en verlangt deoogst
éénerzijds zoo mogelijk droog en warm
weer, terwijl het etgroen der weiden en
de tuinen anderzijds gaarne zoo nu en dan
een regenbui verlangen.
Nu is het de tijd der vacantiën en van
uitgaan. Voor den minnaar van stil natuur
genot is het thans geraden de drukke ver
keerswegen en die plaatsen die door het
groote publiek worden bezocht, eenigszins
te ontwijken. De groote massa die naar
buiten gaat is vrijwel onverschillig en meer
geneigd tot rennen en vliegen op motor
fietsen en in auto's dan op bedaard natuur
onderzoek uit te gaan. Vele landgoederen
en duinen zijn ook gesloten moeten worden
wegens het wangedrag en de vernielingen
aan boomen, planten en bloemen door
onverschillig en roekeloos publiek toege
bracht.
Terwijl vele zomergewassen in Augustus
rijp zijn of afsterven, begint er in de tuinen
zich een nieuwe flora te vertoonen. Het
