No. 93
Woensdag 20 September'1922
7e Jsarj?an£
Yerschjjnt Woeusdögh Zaterdags
DRINGEND VERZOEK
om bij verhuizing hot oud» en
het nieuwe adres, NIET aan
aen looper, doch aan ons bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
geven. De Administratie.
Kleine Advertenties
en Familieberichten kosten bij
VOORUITBETALING
slechts 15 Cent per regel.
VOOR ADVERTENTIES
Vrijdags na 4 nnr ingezonden
wordt geen plaatsing in het
Zaterdagnummer gegarandeerd.
OFFICIEEL.
DIENSTPLICHT.
VAN DEN WACHTTOREN.
De Anti-Tabakbond.
De vijand heeft zijn leger gemobili
seerd en den oorlog verklaard. Er zal
gestreden moeten worden voor het be
houd van een gezellig pijpje, een geuri
ge sigaar, een pittige sigaret en een
sappigen pruim. Tabak geeft aan velen
zulk een groot genot, dat ze blijven roo-
ken, al is het hun door den dokter
streng verboden. Dan maar een paar
jaar eerder dood! heeft een rooker eens
met een brutale oprechtheid gezegd. De
rooker geeft voor zijn genot vaak meer
uit, dan voor versnaperingen van zijn
heele gezin besteed wordt. De rook te
zuigen uit een rolletje of pijpje gevuld
met gedroogde bladeren, die in vuur ge
stoken zijn, is wel een der zonderling
ste liefhebberijen van beschaafde en on
beschaafde volkeren. Wanneer men er
nooit van gehoord had en iemand stel
de voor, om van mond en slokdarm een
soort kachelpijp te maken, dan zou men
allicht gaan twijfelen, of alles in zijn
bovenkamertje wel normaal was. Dat
rook voor oogen, keel, hart verkeerd is,
weet ieder bij ondervinding, die een
nukkigen schoorsteen in zijn huis heeft
De sterke rooker wordt door opkomend
duizelingen nu en dan gewaarschuwdj WITTE KRUIS,
voor nicotinevergiftiging. j Stel niet uit lid te worden van het
Iedere rooker, die de waarheid niet Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekte
door een rookwolkje wil zien, maar hel- komt onverwachts, het noodlidmaat-
der en scherp, zal dit alles erkennen.schap kost u dan f 4.
Maar zijn pijp en sigaar geeft hem een i Voor f 1.50 Contributie per jaar dus
genot, waarover de niet-rooker niet be-13 cent per week is men lid en heeft dan
voegd is te oordeelen. Hij krijgt een ge- recht op kostelooze hulp van een det
voel van behagelijkheid, een kleine op-1 wijkzusters en tevens gebruik van ver
wekking, als hij er den brand in gesto- pleegmateriaal.
ken heeft. Het is geen edel genot, als hetOpgave van lidmaatschap gelieve
luisteren naar een concert of het bewon- [men te richten aan den Administrateur
deren van een mooi landschap of he
zich verdiepen in een boek vol van le
ven, maar een genot is het niettemin.
De vraag is maar, of het genot op-
weegt tegen het nadeel. Wie zal het uit
maken. Ieder rooker beslisse hier voor
van een mooi landschap of het^en heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 14
te Velseroord.
zijn, maar er goed doorvoed uitzien en
niet direct gebrek lijden. Het bedelen is
zichzelf. Men mag de tabak n^mVden 1 gevolg van onwil en onmacht, om te
alkohol op een lijn plaatsen. Het rooken j syev*en, Men kan de beide begrippen
toch is niet een algemeen maatschappe-
lijk kwaad, dat de volkskracht ernstigbehoort Wel tot de slechts d™kbare ar~
afbreuk doet. Tegen zulk een kwaad
kan men niet kras genoeg optreden. In
Amerika denkt men er anders over en
willen sommigen de wereld niet alleen
droog maar ook rookvrij maken. Er be
staat zelfs al een Internationale Anti-
Tabak-Liga en (de vijand is nabij!) ook
is er eerf Nederlandsche Anti-Tabak
bond in wording, die onder de moeders
en echigenooten van sterke rookers zeer
veel bijval zal vinden.
Tegen deze beweging is in Amerika
een Pro-Tabak-Bond opgericht tot ver
dediging van de rechten der rookers.
Een zijner voorstrijders, Carl A very
Werner is een verstandig man en wil,
dat de rooker zich niet als onbeperkt
heerscher der lucht zal gedragen maar
ook rekening zal houden met de nlet-
rookers, die niet van blauwe wolkjes
houden en de lucht volkomen zuiver
willen inademen.
De heer Werner heeft een oproep ge
richt tot zijn medepijpgenooten met den
volgenden aanhef:
„Niettegenstaande zij, die in de Ver.
Staten geluk, zaligheid, vriendschap
vinden door het gebruik van tabak op
90% der volwassen, mannelijke bevol
king geschat mag worden, moeten we
toch erkennen, dat de meerderheid dei-
bevolking, bestaande voornamelijk uit
vrouwen en kinderen, tot de niet-roo-
kers behoort, wier rechten men toch
niet geheel kan verwaarloozen.'
Hij stelt vervolgens voor, lat de loo
kers bij hun heerlijk genot de volgende
regels in acht zullen nemen: Niet te
rooken of met brandende sigaar of si
garet of pijp te vertoeven daar waar
rooken is verboden. Niet te rooken daar
waar men klaarblijkelijk andoren hin
dert. Niet te rooken daar waar men gast
is, voordat door den gastheer daartoe
uitdrukkelijk verlof is gegeven. Aanko
mende jongens of meisjes niet tot roo
ken aan te moedigen. Voorzichtig te
zijn met het wegwerpen van eindjes si
gaar, sigaret of lucifer.
Als de rookers deze regels stipt, na
volgden, zouden vc^e niet-rookers hen
beter kunnen „luchten", dan nu het ge
val is.
begrippi
moeilijk uit elkaar houden. De aalmoes
behoort wel tot de slechts denkbare ar
menzorg. De bedelaars, die de cent het
meest noodig hebben, krijgen die niet
altijd. De sluwste, handigste, brutaalste
bedelaar krijgt de deur en de beurs het
vaakst open. Het publiek betaalt dooi
de g-aven van een cent, een paar centen,
een oude pantalon of een boterham be
lasting voor het kwaad der openbare
armoede of luiheid.
Het verstand zegt, dat men aan de
deur nooit moet geven, maar de georga
niseerde armenzorg moet steunen, om
dat deze het werk honderdmaal beter
verricht. En toch blijft men don bede
laar geven. Men doet het uit vrees xToor
een groote mond; die kan men immers
voor een enkele roode cent voorkomen.
Of men wil zelfs den schijn vermijden,
hardvochtig te zijn. Ov men laat zich
voor de zooveelste maal bedriegen door
liet droeve verhaal van den teringlijder
met zijn zieke vrouw en zeven kleine
kindertjes en een lekke woonschuit enz.
enz. Zoo blijft men aan de deur geven,
hoewel gezond verstand raadt het niet
te doen. Met het kapitaal, ieder jaar
weeraan door ons volk aan bedelgiften
uitgereikt, zou men de georganiseerde
armenzorg prachtig kunnen helpen;
thans is het grootendeels weggegooid
geld.
Het bedelprobleem.
RAADSOVERZICHT.
Zitting van 12 September.
De Wethouder van Openbare Werken
zal bij het lezen van ons vorig raads-
overzicht hij is een getrouw en aan
dachtig lezer er van wel in zichzelf
gegrinnikt hebben, toen ook wij de wen-
schelijkheid betoogden om de vier met
wachtgeld bedreigde menschen aan het
reinigingsbedrijf in dienst te houden en
vier jeugdige, ongehuwde werklieden
ontslag te verleenen of met andere
werkzaamheden te belasten. Wij steun
den daarbij zijn met warmte door den
heer Vermeulen verdedigd voorstel, dat
blijkbaar veel sympathie bij den raad
vond.
Dit alles vond plaats in en naar aan
leiding van de raadszitting van 22
Augustus. Waarom nu de heer Dunne
bier gegrinnikt zal hebben. Wel, omdat
de vier werklieden reeds vóór 22 Augus
tus waren ontslagen en op wachtgeld
gesteld. Met een stalen gezicht heeft de
Wethouder van Openbare Werken de
Een bekend bedela.arstype te New-
York, een bedelaar zonder beonen, die raadsleden laten praten ovêr een afge-
potlooden verkoopt, blijkt een dubbel dane zaak. Dat is politiek, snap je.
bestaan te voeren. Hij is een armzalige i ln de heden gehouden raadszitting
stakker, die het meelijden opwekt. Maar kwam de aap uit den mouw en de heer
hij is ook bewoner van een groot huis,Vermeulen was daarover zoo ontstemt,
houdt een auto, is als een heer fijn «ge-1 dat hij den raad verzocht een voorstel
kleed en wandelt op aluminiumnuinst- j van hem te steunen. Om aan B. en W.
beenen. Hij bezit een stevig "fortuin be- j niet te voteeren de benoodigde gelden
legd in circussen en andere onderne- benoodigd voor de wachtgeldregeling
mingen voor publiek vermaak. j dier vier ontslagen werklieden. B. en
Er zullen er wel enkelen zich rijk be- j W. hadden in een lijvig stuk, dat wij
delen en alleen in een wereldstad is beteerst op den raad ontvingen, aange-
mogelijk als een straatarme en tevens I toond, dat het in dienst houden dier
als een deftig heer te leven. Verhalen
over schooiers, die een heel kapitaal be-j
zitten, kan men vaak hooren, maar de
meeste bedelaars leven van den eencn
in den anderen dag. Wel komt vaak de
vraag bij ons boven, of die bedelaars
niet vrij wat meer ophalen dan de ge
middelde arbeider met hard werken
verdient en er zijn verscheidene bede
laars, die wel in vuile lompen gekleed 1
werklieden gedurende de voorgestelde
twee jaren ongeveer f 3000.- meer zcu
kosten, dat de door hen getroffen rt ge
ling. Dit heeft er waarschijnlijk den
doorslag aan gegeven, dat de raad geen
steun gaf aan het voorstel van den heer
Vermeulen en de Wethouder van Open
bare Werken het pleit won. Een fraaiè
overwinning was het nochthans niet.
Een gewichtig besluit heeft de raad
genomen, inzake bijwerk voor de amb
tenaren in vasten dienst der gemeente.
Niet alleen aan nieuw aan te stellen
ambtenaren, doch ook aan reeds in
dienst zijnde zal het, niet dan bij zeer
hooge uitzondering, waartoe de toe
stemming van den gemeenteraad zal
noodig zijn, vergund worden in hun
vrijen tijd werkzaamheden voor derden
te verrichten, waaraan geldelijke voor-
deelen zijn verbonden.
De ambtenaren, thans in vasten dienst
die bijwerk hebben, waaraan geldelijke
voordeelen verbonden zijn, zullen om
die te behouden, daarvoor toestemming
aan den raad hebben te vragen. Die aan
vragen zullen in geheime vergaderin
gen behandeld worden. De discussiën
over dit zeer belangrijk onderwerp wa-«
ren niet vrij van curiositeit. Zoo hoor
den we Avas- en rasechte S. D. A. P.'ers
een pleidooi houden voor behoud van
volle vrijheid van den ambtenaar zijns
vrijen tijd naar willekeur te besteden,
mits de dienst er niet onder leed. Deze
zelfde was- en rasechte S. D. A. P.ers
schreeuwden niet lang geleden moord
en brand over het bijverdienen met les
uren en overwerkuren dooi- onderwij
zers.
De Wethouder van Onderwijs, waar
nemend Voorzitter van dezen raad, nog.
altijd ingedeeld in het Soc. Dem. Kamp,
doch aan wiens was- en rasechtheid
door sommige zijner partijgenooten,
naar we meenen, ernstig getwijfeld
wordt, stond vierkant tegenover de hoe
ren Dalmeyer en Schilling.
Hij ontvouwde er goede gronden voor,
dunkt ons. Waax-voor toch, zegt de heer
Landeweert, hebben we met zooveel
moeite den achturigen arbeidsdag ver
overd? Om de ambtenaren in de gele-
geheid te stellen bij anderen te werken?
Neen voorwaar. Ook nemen ambtena
ren, die veei werk verrichten in hun
vrijen tijd maar al te vaak anderen het
brood uit den mond. We hebben den
ambtenaren een loon gegeven, waar
van ze in de behoeften van zich en even
tueel hun gezin kunnen voorzien. Het
verrichten van loongevende werkzaam
heden meent hij «lus niet te kunnen toe
laten, tenzij onder zeer bijzondere om
standigheden. De meeningen bleken dus
verdeeld. Geen wonder, 't Is een delicate
kwestie over iemands vrijheid en doen
en laten te beschikken en te beslissen.
Ook de loonkwestie is moeilijk. Wat
voor den een voldoende is, is voor een
ander te kort. Dit hangt er veel van af
welke eischen men aan het leven stelt
en in de eerste plaats xvel van een huis
houding wordt opgezet of bestierd.
Mag men nu iemand, die wat hooger le-
venseischen stelt, dan waartoe het amb
telijk inkomen, dat toch zonder meer
tot, groote soberheid verplicht, toerei
kend is, verbieden op eerlijke wijze zijn
inkomsten te vermeerderen. Het heeft
inderdaad den schijn van ongemoti
veerde dwang. Het argument, dat de
ambtenaar niet frisch op het werk kan
komen, als hij des avonds nog eenige
uren privé werk verricht, lijkt ons wat
vergezocht. De ambtenaar zal zelve wel
zorgen, dat hij een behoorlijke nacht
rust krijgt, die hem verkwikking voor
den volgenden dag geeft. De gehuwde
ambtenaar heeft ook nog met andere
factoren rekening te houden dan zich
zelf. Tegen deze argumenten ware met
evenveel recht aan te voeren, dat ledig
gang verslapt en het zeer wel de vraag
is of een gedwongen werkloosheid bijv.
van Zaterdagmiddag 12 uur tot Maan
dagmorgen 9 uur de werklust levendig
houdt. De raad heeft op eenigszins dras
tische wijze dezen Gordiaansche knoop
doorgehakt en het bijwerk, zonder spe
ciale vergunning van den raad, verbo
den. Het noodige verzet zal niet uitblij
ven. Inderdaad, generalisatie over allo
liniën en personen zal in de toekomst
tot moeilijkheden en onverwachte ex
cessen leiden. Tenzij B. en W. tamelijk
ruim inzicht zullen toonen. Het voorstel
van B. en W. dat ten minste voor de in
dienst zijnde ambtenaren nog egnigs-
zins gunstig kon worden geïnterpre
teerd, werd door een amendement van
den heer Vermeulen ook voor hen even
ongunstig als voor nieuw aan te stellen
ambtenaren. Slechts drie leden stemden
tegen het voorstel van B. en W. Het
laatste woord in deze aangelegenheid
zal nog wel niet gesproken zijn.
Een tweede principiëele vraag werd
den raad lei beanGv >ording voorgelegd
in een beslissing over het al of niet ver
leenen van gratificatie voor het beha
len van een diploma van bekwaamheid
in een of ander vak.
Het gold hier een geval voor den gas-
litters, doch het had evengoed kunnen
geiden voor de stratenmakers, timmer
lieden, smeden, schilders of vuilnisop-
haalders.
Een vereeniging van gasfabrikanten
in Nederland heeft het nuttig en wen-
schelijk geacht een diploma voor gas
fitter in te stellen. Op zich zelf niets op
tegen, ofschoon het behalen van het di
ploma geen enkele wettigheid heeft of
geeft, dus ook geen wettelijke bevoegd
heid of rechten geeft. Ware dit wel het
geval, dan zou iemand die gas fit, doch
geen diploma heeft, ook geen gasfitter
zijn. Thans is of heet of noemt men zich
evengoed gasfitter of men het diploma
heeft of niet. Zoo worden diploma's uit
gereikt door tal van vereenigingen in
ons land en het diploma daarvan kan
den betrokken persoon soms voordeel
opleveren bijv. accountants, boekhou
den, staatsexamens enz. Iemand, die
aan zoodanige examens deelneemt, doet
dit, omdat hij er in de toekomst voor
deel in ziet. Soms geven ze ook wette
lijke bevoegdheid met uitsluiting van
anderen, zooals bij het onderwijs en de
Staatsexamens. Bij den gasfitter is- dit
geenszins het geval. Wordt nu aan het
diploma van gasfitter een zekere graad
van kennis of wetenschap of praktische
ervaring toegekend, dan dient men dit
te erkennen, door óf het diploma ts
eischen bij een aanstelling óf daaraan
een hooger loon te verbinden boven on
gediplomeerde gasfitters. In zoo'n ge
val kan een gediplomeerde bijv. solli-
citeeren naar andere fabrieken of ge
meenten en daaraan loonsvoorwaarden
verbinden, welke een niet-gediplomeer-
de niet kan stellen. Wat onze gemeente
betreft heeft men naar in den raad
werd medegedeeld ook de premie voor
het politie-diploma afgeschaft met het
oog op de hooge loonen. Waarom zou
men het nu weer voor de gasfitters in
voeren? De heer Sluiters wist al deze
motieven zoo op zijn eigen eenvoudige,
maar niet minder logische wijze te zeg
gen, die weerklank vonden bij een groot
aantal raadsleden. Het voorstel van B.
en W. om aan de gasfitters, die het di
ploma hadden behaald bij de bovenge
noemde Vereeniging een vergoeding
van f 50.- per jaar toe te kennen, werd
dan ook o.i. terecht verworpen.
Burgemeester en Weth. hadden aan
dit voorstel gekoppeld een voordracht
om aan den assistent J. J. Schliker een
gratificatie van f 100.te geven voor
het aan de gasfitters gegeven onderricht
Ook ons kwam die samenkoppeling
onlogisch voor, omdat naar onze mee
ning de gediplomeerden het genoten
onderwijs hadden moeten vergoeden
als zij er een gratificatie voor hadden
gekregen. Nu dit niet het geval was von
den we de houding der negen raadsle
den, die vóór de gratificatie stemden in
alle opzichten consequent, omdat de
kennis der gediplomeerde fitters aan
het bedrijf en de gemeente ten goede
komt.
Voor een interpellatie van den heer
Vermeulen over de verleende vergun
ning voor het plaatsen van een zweef
molen moeten wij naar het raadsver-
slag verwijzen. Een niet van beteekenis
ontbloote interpellatie van den heer
Sluiters over de sportfeesten en Iver-
messe d'été te Wijkeroog werd op zijn
verzoek uitgesteld tot' de terugkomst
van den Burgemeester. De heer Sluiters
zei, dat hij de vragen en de wijze van
vragen tot den Burgemeester wellicht
anders zal inkleeden, dan tot den waar-
nemenden Burgemeester, den heer Lan
deweert. We zijn nieuwsgierig.
VIUilD
Abonnementsprijs: f 1.per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie
bureau P. F. C. ROELSE, IJMUIDEN.
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAO tot 9 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITGEVERS Mij. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmuiden
Ingezopde mededeelingen 40 ets. per regel Advertenties van 11. en m 5 regels
fl. iedere regel meer 20 ets. Compart, gezette advertenties van 1 t m M
regels f 1.25, iedere regel meer 23 ets, Kleine advertenties en familieberichten
zoomede vereeuigings advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij voor'.ithets
ling, van 1 tot en met 5 regels f0.75, iedere, regel meer 15 ets Hij niet con ante
betaling worden de gewone prijzen berekend Advertenties //adres bureau van
dit blad' 10 ets. extra; voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ets. in rekening gebracht bovenstaande regelprijzen worden met
5 ets. verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente eisen
Vrijstelling wegens
Kostwinnerschap en Persoonlijke
on misbaarheid.
De Burgemeester der gemeente Velsen
brengt ter kennis van de ingeschrevenen
voor den Dienstplicht der lichting 1923,
dat vrijstelling van den dienstplicht wordt
verleend wegens
1 kostwinnerschap.
2. persoonlijke onmisbaarheid.
Kostwinners. Vrijstelling wegens
kostwinnerschap wordt verleend aan hem,
door wiens verblijf in werkelijken dienst
voor eerste oefening voldoende middelen
tot levensonderhoud aan andere personen
ontbreken of zouden komen te ontbreken.
Onder de personen in de vorige alinea
genoemd, worden uitsluitend begrepen
a. de echtgenoote van den ingeschrevene
b. zijn bloed- en aanverwanten in de
rechte linie
c. zijn andere bloed- en aanverwanten
in den tweeden graad
d. zijn pleegouders;
e. degenen, in wier onderhoud de inge
schrevene ingevolge rechterlijk vonnis
moet voorzien.
Persoonlijke onmisbaarheid.
Vrijstelling wegens persoonlijke onmis
baarheid wordt verleend aan hen, wiens
aanwezigheid noodzakelijk is voor de
instandhouding der middelen van bestaan
van personen, als onder a tot en met e
hiervoren genoemd.
De ingeschrevene, die vrijstelling om de
voienvermelde redenen verlangt, kan daartoe
een aanvrage indienen ter secretarie dezer
gemeente, afd. Militaire Zaken van 2 tot en
met 14 October a.s., iederen werkdag van
voormiddags 912 uur.
Indien het recht op vrijstelling om ge
noemde redenen na 16 October van dit
jaar ontstaat, moet de aanvraag geschieden
binnen 14 dagen nadat dit recht ontstaat.
Velsen, 15 September 1922.
De Burgemeester voornoemd,
W. Landeweert !.b.%
