ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Verschijnt Woeosdags Zaterdags
No. 101
Woensdag IT October 1922
7eJtargang
Abonnementsprijs: f 1.per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie
bureau P. F. C. ROELSE, IJMUIDEN.
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAO tot 9 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITGEVERS Mij. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL -
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmuiden
DRINGEND VERZOEK
om bij vsrhulzing hot oude en
het nieuwe adres, NIET ean
uen looper, doch aan ene bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
geven. De Administratie.
Kleine Advertenties
en Familieberichten kosten bij
VOORUITBETALING
slechts 15 Cent per regel.
VOOR ADVERTENTIES
Vrijdags na 4 uur Ingezonden
wordt geen plaatsing in het
Zaterdagnnmmer gegarandeerd.
OFFICIEEL.
OPENBARE KENNISGEVING
Dienstplicht
Oproeping ter Inlijving
De Burgemeester van Velsen brengt ter
kennis van den loteling
J. GERRITSMA
no. 70 van de lichting 1922 uit genoemde
gemeente, dat hij voor den dienstplicht moet
worden ingelijfd op Vrijdag 3 November
1922, voormiddags 10 uur te Haarlem, in
de soldatencantine der Infanteriekazerne aan
den Koudenhorn.
Velsen, 16 October 1922.
De Burgemeester voornoemd
RIJKENS.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Velsen brengen ter openbare kennis dat ter
Gemeentesecretarie ter inzage ligt een
verzoek met bijlagen van
J. A. Kwantes te Haarlem, om vergun
ning tot het plaatsen van een electromo
tor van 27.2 P. K. in den molen genaamd
„De Zandhaas, op het perceel kadastraal
bekend Gemeente Velsen, Sectie F no. 1587
te Santpoort.
Op Maandag, den 30 Oct. 1922, des voor
middags te elf uren, zal ten Oemeentehuize
gelegenheid bestaan om bezwaren tegen
dit verzoek in te brengen en deze monde
ling en schriftelijk toe te lichten.
Zoowel de verzoeker als zij, die bezwaren
hebben, kunnen gedurende drie dagen voor
het bovenvermelde tijdstip op de Secretarie
der Oemeente kennis nemen van de ter
zake ingekomen schrifturen.
Voorts wordt er aan herinnerd, dat vol
gens de bestaande jurisprudentie niet tot
beroep gerechtigd zijn zij, die niet overeen
komstig artikel 7 der Hinderwet voor het
Gemeentebestuur of een of meer zijner leden
zijn verschenen, teneinde hunne bezwaren
mondeling toe te lichten.
Velsen, den 16 October 1922.
J. Kostelijk, L. S. Rijkens.
VAN DEN WACHTTOREN.
WITTE KRUIS.
IJMUIDER COURANT
Ingezovde mededeelingen 40 ets. per regel Advertenties ran I t en m 5 regels
fl. iedere regel meer 20 ets. Compact gezette advertenties van I t es m. S
regels iedere regel meer SS ets. Kleine advertenties en familieberichten
zoomede vereenigings advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij voomitbeta
ling, van I tot en met 5 regels f0.75, iedere regel meer 15 ets Hij niet enn «nte
betaling worden de gewone prijzen berekend Advertenties »adre.- bureau »an
dit blad' 10 ets. extra; voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt 1# ets. in rekening gebracht Bovenstaande regelprijzen worden met
5 ets. verhoogd voer advertenties van buiten de gemeente veisen
Burgemeester en Wethouders voorn.,
de Secretaris, de Burgemeester,
Woningbouw en tuberculose.
De tuberbaccil heeft ook zijn loopgra
ven en verschansingen. Het alkoholis-
me maakt het lichaam tot een geschik-
ten woekerbodem ervoor. Er is ook
waarheid in het bekende volkswoord,
dat men van zorg en verdriet de tering
kan krijgen. Neerslachtigheid en mat
heid vormen een invalspoort voor den
vijand. Frissche lucht, zonneschijn en
goede voeding houden hem er daaren
tegen buiten.
Maatschappelijke misstanden vor
men voor hem een sterke loopgraaf. De
tuberculose is wel geen armeluisziekte,
maar maakt toch de meeste slachtoffers
in de kringen, waar gebrek geledon
wordt. Vooral slechte woning en onvol
doende ruimte, om te slapen en samen
te zijn, werken de tuberculose in de
hand. Er is niet een groot, afdoend mid
del tegen deze ziekte, die zoovele jonge
levens verwoest. Maar op verschillende
wijze moeten wij haar bestrijden. Er
moeten sanatoriums gebouwd worden,
maar ook vacautiekoloniehuizen. Er
moeten nieuwe woningen met goede
slaapgelegenheden gebouwd worden,
maar ook consultatiebureaux opgericht
worden, om de zieken en de gezonden te
helpen en te waarschuwen.
Een Staatskommissie tot voorlichting
omtrent wettelijke maatregelen tot be
strijding der tuberculose heeft advies
uitgebracht ook in zake de volkshuis
vesting. De volgende maatregelen wor
den aanbevolen: Krachtige en onafge
broken bevordering van den woning
bouw met handhaving van een behoor
lijk woningpeil. Het vaststellen van hy
giënische minimum-eischen, waaraan
een woning heeft te voldoen. Het weren
van vertrekken en slaapplaatsen, waar
in niet rechtstreeks voldoende lucht en
licht kan toetreden. Het opruimen van
krotwoningen. De woningen voor tuber
culoselijders moeten aan bijzondere ei-
schen voldoen.
Dit advies zal door den minister wel
met gemengde gevoel, ns gelezen wor
den. Immers ook aan liet departement
van Mr. Aalberse moei bezuinigd wor
den en dit advies eischt niet minder
maar meer millioenen voor woning
bouw. Een dokter, die alleen het ziekte
geval ziet en gee rekening houdt met
de huiselijke omstandigheden, zegt nel
eens tot een arbeidersvrouw met vier
kleine kinderen en een inkomen van
vijf en twintig gulden in de week: Je
moet nieer rust nemen en vooral ver
sterkende middelen gebruiken n alle
middagen een paar uur gaan liggen.
Maar deze vrouw weet, dat dit alles
voor haar onmogelijk is.
De Rijkssteun voor den volkswoning
bouw is reeds minder geworden en ook
daarop zal nog wel verder bespaard
moeten worden. Als de regeering bij de
bezuiniging maar bedenkt, dat een mil-
lioen voor den woningbouw niet alleen
een schat van behagelijkheid en gezel
ligheid, maar ook van gezondheid en
zelfs van zedelijke verheffing brengt,
terwijl een millioen voor nieuwe bewa
pening, oorlogsschepen, vliegtuigen
enz. ons land toch niet in voldoende
mate weerbaar maakt en het gebruik
ervan waarde van allerlie aard, ook de
hoogste waarde, het leven vernielt.
Geen minister kan echter in de eerste
jaren dit advies geheel opvolgen; het
gaat ver boven onze finantieele krach
ten. We willen bedenken, dat ook dit
een gevolg is van den oorlog, die alle
landen finantieel verzwakt heeft, waar
door noodige hervormingen uitgesteld
moeten worden of ten halve gedaan.
De oorlog heeft slechts vier jaar ge-
duurt maar er zullen wel meer dan
veertig jaar voorbij moeten gaan, voor
dat de wereld, zich in alle opzichten
hersteld heeft van al bet directe en
indirecte kwaad, door den oorlog ver
oorzaakt.
Heldenvereering.
Siki de triumfator is gehuwd met
oen Rotterdamsche vrouw en daardoor
va.lt ook ons een deel der eer toe, die de
groote negerbokser op Charperitier ver
overd heeft. Ons volk weet zijn groote
mannen te eeren. Hij is in een versierde
landdouwer, door vier paarden getrok
ken door Rotterdam gereden. E"n me
nigte van duizenden heeft hem hij het
station opgewacht. De orde werd door
de politie voortreffelijk bewaard. Auto's
voor de pers, de boksvrienden, de fami
lie stonden klaar. Krachtig hoera bij
aankomst van den trein. Filmopera
teurs en fotografen vereeuwigden den
onvergetelijken bokskoning. Bij aan
komst krans aangeboden. Siki kust de
vreugdetranen weg van het gelaat \an
zijn schoonmoeder.
Ook dit is een heldendaad, waartoe
slechts weinige schoonzoons in staat
zijn! Siki in de zaal tusschen palmen en
bloemen. Feestwijn. Ieder kreeg gele
genheid, om met Siki een paar woorden
te spreken en hem de hand te drukken.
Helden, die den held eeren, want een
bokser de hand te durven drukken, is
een daad, die van grooten moed getuigt
Zoolang wij zulke helden op zoodani-
Stel niet uit lid te worden van het
Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekte
komt onverwachts, het noodlidmaat-
schap kost u dan f 4.
Voor f 1.50 Contributie per jaar dus
3 cent per week is men lid en heeft dan
reclit op kostelooze hulp van een der
wijkzusters en tevens gebruik van ver
pleegmateriaal.
Opgave van lidmaatschap gelieve
men te richten aan den Administrateur
den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 14
te Velseroord.
ge wijze weten te eeren, gaat de wereld
nog niet verloren en kan men vertrou
wen op haar toekomst. Siki heeft een
paar dagen later een demonstratie ge
geven in een Rotterdamsche zaal. Boo
ze menschen beweren, dat er tusschen
de openbare huldiging van den neger
ert deze demonstratie verband is. Ze
vinden deze prachtige ontvangst van
den grooten man een slim bedacht re
clame, om veel volk naar de demon
stratie te trekken. Dat zulke booze ge
dachten bij een deel van het publiek
kunnen opkomen, bewijst, dat de we
reld .nog niet geheel in orde is. Maar ze
is toch bepaald op den goeden weg.
Het loopend publiek.
Wij zijn geneigd auto, motorfiets on
middellijk de schuld te geven, als er
een ongeluk gebeurt. Dan roepen we
schande over dat dolle rijden en vaak
is er reden toe. Maar ook de voetgan
gers zijn dikwijls roekeloos, onnaden
kend, dom, onverschillig. Het Amster-
damsche gemeentebestuur heeft een
verkeerscommissie ingesteld en deze
heeft een ernstig en waarschuwend
woord gericht tot het loopend publiek.
Grootere veiligheid op den weg, zoo
schrijft ze in een rapport, eischt meer
oplettendheid van den voetganger. Er
kan hier nog veel verbeterd worden. De
jeugd moet op school leeren, hoe zich
op drukke wegen te gedragen. Er moet
voortdurend propaganda gemaakt wor
den voor de regels van den weg. De loo-
pers beschouwen zichzelf gewoonlijk
als de verdrukte onschuld, maar heb
ben dikwijls schuld aan ongelukken,
die voorkomen kunnen worden.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Het Hoogovenbedrijf.
Reeds eenige malen hebben wij een
beschrijving gegeven van de in wor
ding zijnde werken van de Kon. Ned.
Hoogovens en Staalfabrieken. We zijn
dezer dagen nog eens over de terreinen
geweest en hebben toen kunnen consta-
teeren dat er al weer hee^ wat gedaan
is sinds ons laatste bezoek.
Van verre reeds vallen thans de hoog
ovens en de windverhitters op. De hoog
ovens schieten goed op, van de zes
windverhitters zijn er vijf klaar en is
de zesde in wording. Deze windverhit
ters worden van binnen bekleed met
steen, waarvoor 7800 ton steen noodig
zijn.
Bij de hoogovens worden thans ook
de gasreinigers gebouwd, in totaal 8,
n.l. vier voor iederen oven. Het gas uit
de hoogovens wordt door groote buizen
naar deze gasreinigers geleid. Hier
wordt het gas gereinigd, gewasschen en
gedroogd. Het gas wordt weer gebruikt
voor het verwerken van den electri-
schen stroom. De electrische centrale is
bijkans gereed. Deze, met machines van
Gebr. Stork, zal zorgen voor alle elec
trische energie voor het bedrijf en voor
de verlichting van de terreinen, gebou
wen en woningen, terwijl men dan nog
stroom zal overhouden, die aan andere
inrichtingen en particulieren geleverd
zal worden, waarvoor een stroomver-
koopinrichting reeds is gebouwd.
Ook de giethallen, waar het vloeibare
staal in vormen gegoten zal worden, is
bijkans gereed, terwijl van de cokes
ovens de fundamenten zijn gelegd. De
schoorsteen, die 70 Meter hoog' wordt,
is al bijkans gereed gekomen.
Als we aan de kade staan, waar straks
de ertsschepen zullen meren, kunnen
we de reis al haast maken, die straks
het erts zal afleggen, om in staalblok-
ken of staalplaten te veranderen. Op de
kade staan de geweldige kranen, die
het efts uit de zeeschepen zullen lossen.
De knijpers van deze kranen kunnen
acht ton erts dragen. Het erts wordt ge
stort in de bergruimten, dadelijk achter
de loskade. Een nog te bouwen kraan
op een evenwijdig loopende kade brengt
het erts weer naar een nog grootere
bergruimte, dichter bij de hoogovens
gelegen. Van deze opslagplaats wordt
het erts in bakken geladen. Dit kan door
één man geschieden. Hij sorteert het
erts, weegt het en zorgt dat -de gevulde
wagens langs de electrische baan naai
de hoogovens gaan.
In de oven aangekomen wordt het
erts gestort op een z.g. klok of deksel,
waarvan er zich dieper in den oven nog
een bevindt. Als het erts omlaag gestort
wordt, valt de bovenste klok dicht, op
dat er zoo weinig mogelijk gas en
warmte verloren gaat.
Reeds eerder hebben we beschreven
hoe dan het vloeibare staal door groote
buizen naar de giethallen gaat, waar
het staal in de vormen komt.
Aan den waterkant staat een pomp-
gebouw met vier centrifugaalpompen,
waarvan twee met motoren van 300 en
twee met motoren van 200 paarde-
kracht. Deze pompen moeten het. zee
water brengen naar den watertoren (die
nog gebouwd moet worden), vanwaar
het water gaat naar de hoogovens en de
electrische centrale.
Druk wordt er ook gewerkt aan de
voorziening van den woningbouw. Tal
van aardige houten woningen voor op
zichters en arbeiders zijn reeds gezet,
de eerste 50 steenen woningen van het
bedrijf zelf zijn in aanbouw, terwijl een
woningbouwvereeniging eveneens 50
woningen heeft aanbesteed.
Men hoopt de eerste hoogoven in het
eerste kwartaal van 1923 in gebruik te
kunnen nemen. Aanvankelijk had men
gedacht dit eerder te kunnen doen,
maar door verschillende oorzaken is or
in het bouwwerk, eenige vertraging ge
komen.
Een gevaarlijke plek voor kinderen.
Zaterdagmiddag omstreeks 4 uur liep
een kleine dreumes van ongeveer twee
jaar die aan de bev- aking van een ouder
zusje was ontsnapt, op de rails van de
spoor nabij de zwarte schuur hij de
brug. Het mag als een geluk beschouwd
worden, dat het werd opgemerkt door
eenige wandelaars op de W ilhelmina-
kade en een daar surveilleerende agent
van politie. Deze begaf zich dan ook
met den meesten spoed naar de kleine,
welke bij zijn aankomst aldaar, door
een juffrouw, die eerst haar eigen kind
onder de bewaking van een daar aan
wezig meisje had moeten stellen, in vei
ligheid was gebracht.. Het is daar e. n
zeer gevaarlijke plek voor kinderen,
door gemis aan een voldoende afraste
ring. A'le dagen treft men daar een
aantal kinderen aan, die zich in het
zand vermaken.
Hoe noodlottig kan het voor beo wor
den, wanneer zij zich niets kwaads ver
moedende, afdwalen. Het is dan ook
niet meer dan plicht, lat, waar wij nog
niet in het gelukkig bezit van gemeen
telijke kinderspeelplaatsen zijn, dat
ouders trachten hun kinderen uit die
omtrek van daan te houden er. dat de
autoriteiten, die Ui e nn te beslissen heb
ben, zich rekenschap zullen ge n n van
een niet onmogelijke schuldvraag. Dit
is het tweede geval wat schrijver dezes
in zeer korten tijd ter oore is gekomen
>n hoopt hierdoor dat de put gedempt
zal zijn, voor het kalf verdronken is.
Vrijdag is een spoorwegarbeider,
die op de fiets langs de Julianakade
reed, tegen een daar door personeel van
het P. E. N. gespannen electrische
draad gereden, waardoor hij eenigs-
zins gewond is geworden.
Maandag is weder een Engelsche
opvarende van een koppel in arrest ge
steld moeten worden, wegens openbare
dronkenschap. Des avonds werd hij we
der ontslagen.
Op Woensdag 1 November zal van
wege de Evangelische Maatschappij al
hier een openbare vergadering worden
gehouden in de Doopsgez. Kerk, waar
in als spreker zal optreden Ds. G. West-
mijse, Ned. Herv. predikant te Warfhui-
zen met het onderwerp „De grijpende
en de reddende hand".
VELSEN.
De tentoonstelling, georganiseerd
door de afd. „Velsen en omstreken" van
„de Nèderl. Vereeniging tot dierenbe
scherming" is gratis toegankelijk ge
weest op Zaterdag voor de hoogste 2
klassen der lagere scholen van Velsen
en Wijkeroog en voor alle leerlingen
der Normaalschool.
Als eene merkwaardigheid kunnen
we nog meedeelen, dat alles vervaar
digd is door of op initiatief en op reke
ning van Jonkvrouw Des Tombé, e< n
bewijs, dat de dierenbescherming deze
dame wel zeer na aan het hart ligt.
Zaterdagavond heeft de afileeling
eene goed bezochte vergadering gehou
den, waar na een inleidend woord van
den voorz., den heer Fischer, Jonkvr.
des Tombé eene lezing hield over het
onderwerp „Dierendressuur en nog
iets".
't Staat voor haar vast, dat de dieren
met overleg en verstand handelen, wat
ze met verschillende voorbeelden op het
doek afgebeeld, toelichtte. Verscheiden
beelden dienden om aan te duiden hoe
dieren gedresseerd werden ten koste
van veel pijn en daarom wekte ze allen
op om nooit meer naar eene voorstel
ling te gaan, waar dergelijke kunsten
vertoond werden, dan zou dit machts
misbruik der menschen vanzelf ver
dwijnen.
Met aandacht werd de boeiende voor
dracht aangehoord, die nog afgewisseld
werd door eenige muzieknummers van
den heer en Mej. Wicherink op klarinet
en viool en een paar zangnummers van
Mej. Roben. Ze werden daarbij op ver
dienstelijke wijze begeleid op de piano
door den heer Stiens.
Blijkens het applaus werd een en an
der door de aanwezigen op hoogen prijs
gesteld.
Zaterdagavond werd een fancy-fair
gehouden.
Hier had het bezoek wel wat drukker
kunnen zijn. De muziekvereeniging „De
Eendracht" verleende daarbij hare me
dewerking.
Na afloop had er eene verloting
plaats. De gelukkigen die aanwezig wa
ren, konden hunne prijzen direct in ont
vangst nemen, de anderen kunnen ze
tegen overlegging van het nummer af
halen bij Mevr. Fischer. Het zijn de
nummers: 9, 67, 68 ,86, 101, 163, 231, 379,
400, 422. 431, 447 en 481.
De opbrengst is voor het te stichten
dieren-asyl een ziekenhuis voor zieke
of verwaarloosde kleine huisdieren en
tevens een pension voor zulke, wier
eigenaars of eigenaressen tijdelijk afwe
zig zijn.
Thans is het programma voor de
winterlezingen verschenen. De eerste
drie hebben wij Zaterdag reeds ver
meld.
De vierde lezing moet nog worden
vastgesteld. De twee laatste zijn op 12
Februari door Dr. A. H. de Hartog van
Amsterdam over „Drieëenheid" en 15
Maart door Mr. G. J. Salm van Amster
dam over „Uit de geschiedenis der Ster-
rekunde."
Arbeidsbemiddeling Velsen.
Als werkloos ingeschreven op 14 Oc
tober 1922:
1 letterzetter, 1 meubelmaker, 1 ma
chinale houtbewerker, 5 timmerlieden,
1 schilder, 2 kuipers, 1 mandenmaker,
2 zeilmakers, 2 matrozen, 1 boetster, 1
