ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Verschijnt Woensdag? Zaterdags
102
Zaterdag 21 October 1922
7e Jaargang
io.
IJ MU ID ER COURANT
Abonnementsprijs: f 1.— per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie-
bureau P. F. C. ROELSE, 1JMU1DEN. -
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAO tot 9 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITGEVERS Mij. „IJMUJDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL - -
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmuiden
Ingezonde mededelingen 40 ets. per regel Advertenties van 1 t en m 5 regels
fl. iedere regel meer 20 ets. Compact gezette advertenties van 1 t er m i
regels f 1.25, iedere regel meer 26 ets. Kleine advertenties en familieberiehten
zoomede vereenigings advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij vooruitbeta
ling» T»n 1 tot en met 6 regels f0 75, iedere regel meer 15 ets Pij niet con>ante
betaling worden de gewone prijzen berekend Advertenties yadres bureau
dit blad' 10 ets. extra; voor bezorging van op advertenties ii gekomen brieven
wordt 10 ets. in rekening gebracht bovenstaande regelprijzen worden met
5 ets. verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente veisen
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE
BLADEN. EERSTE BLAD
DRINGEND VERZOEK
om bij verhuizing hot oudo en
het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
geven. De Administratie.
Kieine Advertenties
en Familieberichten bosten bi)
VOORUITBETALING
slechts 15 Cent per regel.
OFFICIEEL.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Velsen brengen ter openbare kennis dat ter
Gemeentesecretarie ter inzage ligt een
verzoek met bijlagen van
De N. V. „De Plaatwellerij" te Velsen
om vergunning tot uitbreiding^harer5fabriek
door bijplaatsing van een pomp en een
persbank, aangedreven door 2 electromo
toren van respectievelijk 10 en 5' P.K
op het perceel kadastraal bekend Gemeente
Velsen, Sectie C. No. 679.
Op Dinsdag, den 31 Oct. 1922, des voor
middags te elf uren, zal ten Gemeentehuize
gelegenheid bestaan om bezwaren tegen
dit verzoek in te brengen en deze monde
ling en schriftelijk toe te lichten.
Zoowel de verzoeker als zij, die bezwaren
hebben, kunnen gedurende drie dagen voor
het bovenvermelde tijdstip op de Secretarie
der Gemeente kennis nemen van de ter
zake ingekomen schrifturen.
Voorts wordt er aan herinnerd, dat vol
gens de bestaande jurisprudentie niet tot
beroep gerechtigd zijn zij, die niet overeen
komstig artikel 7 dm Hinderwet voor het
Gemeentebestuur of een of meer zijner leden
zijn verschenen, teneinde hunne bezwaren
mondeling toe te lichten.
Velsen, den 17 October 1922.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
de Secretaris, de Burgemeester
J. Kostelijk, L. S. J. P. Handgraaf L. B.
VAN DEN WACHTTOREN.
Duitschlands val nabij?
De sombere voorspelling van Prof.
Verryn Stuart over den naderenden val
van Duitschland heeft sterk de aan
dacht getrokken en menigeen nog ban
ger gemaakt voor de toekomst van ons
land, die met het lot van Duitschland
sterk verbonden is. Als Duitschland
komt te vallen, zal het Nederland zeer
moeilijk vallen, staande te blijven.
Prof. Verryn Stuart acht den val van
Duitschland in den naaste toekomst ze
ker, tenzij het tractaat van Versailles
veranderd wordt. Er heerscht thans een
geweldige credietnood; daardoor zullen
steeds meer bedrijven vastloopen en
werkloosheid op groote schaal uitbre
ken. De oorzaak zoekt Prof. Verryn Stu
art niet in de schadevergoedingsplicht.
Deze verscherpt evenals de kosten dei-
bezetting van den linker Rijnoever
slechts het verarmingsproces. Maar
door Versailles is Duitschland ver
minkt en verzwakt, zoodat het niet lan
ger in staat is zijn bevolking van ruim
60 millioen zielen te voeden. De komen
de val van Duitschland zal bevestigen
de waarheid der vreeselijke voorspel
ling, die aan Clemenceau wordt toege
schreven: Er zijn twintigftüiRoen Duit-
schers te veel.
Duitschland heeft zijn koloniën en in
het buitenalnd belegd kapitaal verlo
ren; men heeft het het Rijkstand, het
Saargebied en een groot deel van Sile-
zië ontnomen en daardoor is zijn pro
ductievermogen sterk achteruitgegaan.
Volgens Keynes moet het Duitsche
volk zich thans met 55 vergenoegen
van hetgeen aan de meest onmisbare
voedingsmiddelen voor den oorlog be
schikbaar was. Geen volk kan dit lang
volhouden.
Door Versailles heeft Duitschland
zijn economische bestaansmogelijkheid
verloren. Daarom acht Prof. Verryn
Stuart alleen redding van Duitschland
en van Europa mogelijk door wijziging
of vernietiging van het Vredestractaat
Wanneer een Franschman deze be
schouwing leest, zal hij zeggen: Is die
Nederlandsche hoogleeraar niet een
bekend vriend van Duitschland? Hij
wil ons ook al klachten in plaats van
geld geven, maar we laten ons zoo niet
afschepen. De Duitscher zal betalen! Hij
speculeert op ons medelijden. Maar we
zullen hem klein houden, opdat hij niet
opnieuw aan zijn heerschzucht en oor
logszucht kan toegeven.
En onder ons zijn er velen met een
onbegrensd vertrouwen op Duitschland
Duitschland komt er wel weer hoven
op. Hij is met de oude, geweldige ener
gie weer aan het werk. Hij komt de
Markenmoeilijkheid wel te boven!
Hoe dit mogelijk is, vertelt, men er
niet bij. De toestand is inderdaad wan
hopig slecht in Duitschland. De oegst
is zeer tegengevallen; het geld, om in
het buitenland te koopen, ontbreekt; de
duurte stijgt met den dag. Als laarbij
nog komt een werkeloosheid op groote
schaal, dan schijnt dit volk wel te moe
ten bezwijken onder den zwaren last
van den oorlog en den vrede.
We hebben echter de laatste jaren
wel geleerd met onze voorspellingen
voorzichtig te zijn. In '14 zeiden we, dat
zulk een groote oorlog maar een paar
maanden kon duren en ze duurde vier
jaar. Herhaaldelijk verzekerden we, dat
Duitschland het spoedig niet langer zou
kunnen volhouden, maar zijn macht
zou ineenstorten en ondanks de wereld
van vijanden, waartegen het vechten
moest en een gebrek aan alle levens- en
krijgsbenoodigdheden heeft het Duit
sche volk zeer lang gehoorzaamd aan
het commando: Durchhalteu! Wc heb
ben met de meeste beslistheid zeker wel
tieh keer gezegd, dat het Bolsjewisme
op zijn eind loopt en de Sovjetrepubliek
staat sterker dan voor e"n paar jaar.
Oostenrijk kan niet bestaan blijven!
Een kleine staat met een wereldstad:
een kind met een waterhoofd! En Oos
tenrijk lijdt maar leeft!
Hoe Duitschland uit de moeilijkhe
den zal komen, begrijpen we niet. De
kans op een verzachting van het Vre
destractaat lijkt ons uiterst, klein in de
eerste jaren. Maar toch gelooven we,
dat een volk, dat nog over zooveel
kracht beschikt, niet bezwijken zal.
Een staat in den staat.
De beweging der Fascisten begint in
Italië zich weer duchtig to do"ii gelden.
Zij is een revolutie maar niet van links
doch van rechts tegen der. staat; ze ge
draagt zich als ecu staat in den staat
en dwingt de wettige regeering naar
haar pijpen te dansen. Een medewerker
der Neue Freie Presse heeft eon gesprek
met den aanvoerder der Fascisten, den
ongekroonden koning van Italië Muus-
solino gehad. Tot kort voor den vrede
was deze een der radikaal-socialistoo.
Thans beoogt hij een revolutionair mi-
litairisme en tevens imperialisme. T l ij
wil Italië groot en machtig maken. En
hij gedraagt zich als een dictator. Zijn
mannen zijn goed gewapend en treden
overal met geweld tegen de socialisten
op. Merkwaardig zijn de antwoorden
van Muussolino op een drietal vragen
door den Duitschen journalist gedaan.
Wat hij wilde? Italië regeeren, zoo
mogelijk met wettige en anders met
onwettige middelen. Of hij de bestaan
de regeering wilde omverwerpen? Als
ze niet uit zichzelf weggaat, zouden we
andere middelen aangrijpen, ten einde
de belangen der natie te beschermen, Of
de koning moet wijken? Wij willen het
koningschap voorloopig buiten spel la
ten; zoo het zijn nationale plichten ver
zuimt, zouden wij natuurlijk republi
keinen zijn. Wat zijn uw bedoelingen in
de buitenlandsche politiek? Wij streVen
voorloopig een vreedzame expansie
(uitbreiding van macht en grondge-1
HET CONSULTATIEBUREAU
zal geopend zijn Woensdagmiddag van
2—3 uur, Wiliemsbeakwag £2, Velsar
oord.
Hat ondarzoak Is Kosteloos en ge
schiedt door Dr. Anera* alt Haarlem
Voorzitter van het Consultatiebureau
aldaar.
bied) na, gaat het echter niet in vrede
dan zullen we met andere middelen om
doel trachten te bereiken. Wij kunnen
de Middellandsche Zee, het Oosten, Sy
rië, Anatolië, de Zwarte Zee en Zuid-
Rusland niet prijs geven.
Uit deze antwoorden blijkt wel, hoe
gevaarlijk het streven der Fascisten is
Zij zijn nationalisten met het zwaard et
dus dubbel gevaarlijk. Muussolino doet
weinig moeite, om zijn heerschers-idea-
len te verbei gen. De regeering en de
koning mogen biijven. maar den moe
ten zij zijn wil doen. Hij zal geen ooi-
log maken, maar dan moet men hom
zonder tegenstribbelen zoo ongeveer de
helft der wereld geven. Muussolino is 'n
vredelievend roover, die belooft geen
schot te zullen lossen, als men hem vrij
willig alles maar overgeeft. Hij tyran-
niseert en terroriseert de regeering en
allen die 't niet met hem eens zijn. Hij
gedraagt zich reeds geheel als de hoog
ste macht in Italië. Zijn staat in den
staat kan niet geduid worden; een dei
beidon moet wijken. Daar Muussolino
zeer veel aanhangers heeft (alle man
nen bijna van 18 tot >0 jaar, naar hij
beweert), zal onrust, wellicht burger
oorlog den eersten tijd in Italië niet uit
blijven. Ook in Italië schijnt men nog
niet te weten, dat met het zwaard alle
mogelijke rampen uit de schede komen
NATUURWANDELINGEN.
XX.
De vogeltrek uit het Noorden.
Nu het October is ge-worden en bos
schen en velden hun najaarskleur ont
vingen en zelfs reeds veel van hun bla
derdos hebben verloren, is de grond be
dekt met de afgevallen eikels, kastan
jes en beukenoten. Men ziet nu in het
bosch groote zwermen boschduiven
azende op deze afgevallen boomvruch
ten en vliegen ze op, bij het minste ge
ritsel of bij de nadering van den mensch
Ook het getal kleinere gevederde bosch
bewoners, ik bedoel de keepen en de
vinkon, sijzen en putters, is toegeno
men on doet zich te goed aan genoemde
boschprodukten.
De jager die de polders afloopt en
met don polstok van het ééne stuk in
het andere springt, om 'n haas of wilde
eènd onder schot te krijgen, ziet ook
daar soms ver voor zich uit groote scha
ren van allerlei vogels die zich daar op
houden. Het zijn vooral kievitten,
kramsvogels of koperwieken en groote
troepen spreeuwen.
Omstreeks het begin der maand stoot
men in het bosch of aan den duinkant
een lang gebekten bruingekleurden vo
gel op, die bij het opvliegen veel geraas
maakt, dwarrelend verder vliegt eri
meestal zich wederom op korten af
stand laat nedervallen. Het is de dooi
de jagers zoo gezochte houtsnip.
Hoog in de lucht hoort de buitenman
een gekakel eh gesnater en opwaarts
ziende ontwaart hij vliegende in een V-
vorm, een koppel wilde ganzen, teeken
van den naderenden winter.
Groote troepen bonte kraaien grijs en
zwart, beginnen in het bosch op de wei
den en braakakkers zich te vertoonen.
Deze en bovengenoemde zijn allen vo
gels die men in den zomer hier weinig
of niet ziet. Zij komen uit het hoogo
Noorden, alwaar zij of hunne broed
plaatsen hebben of wel zooals de kie
vitten, snippen en andere steltloopers
door den naderenden winter en het
minder wordende aas naar Zuidelijker
streken worden gedreven.
Het aantal der op deze wijze trekken
de vogels is verbazend, men kan dat
vooral waarnemen op onze Noordelijke
kusten en op de Noordzee-eilanden
Over Nederland vóóral ligt de richting
van den vogeltrek; al naarmate de toe
nemende koude en het meerdere of
mindere voedsel dat ze bij ons vinden
gaat hun trek nog meer zuidwaarts
Zoo vertrekken vooral de kievitten, dc
watersnippen en verdere steltloopers
naar het zachtere Zuiden of ook naai
het altijd groene Ierland, als het bij ons
winter gaat worden. Er zijn echter ook
vogelsoorten die in het hooge Noordei
thuis behoorende, slechts bij uitzonde
ring en alleen bij zeer strenge winter,
onze kusten komen bezoeken, sommigi
zooals de Eideryanzen komen niet vei
der dan de Oostzee en bevolken d<
Zweedsche en Finsche Scheren en bin
nenzeeën gedurende liet koude seizoen
om zich precies op tijd, in het laatst
van April, weer naar Lapland en bovei
den Poolcircel te eraan begev m. Beha]
ve de eiders, waarvan hel rnannetjt
vooral zeer fraaie veeren heeft
daarom ook zeer gezocht is, blinken de
verdere watervogels van het Noord
die een enkele maal ook op onze kus
ten komen uit, door hun schoon ge
kleurd gev'ederte. Onder hen zijn zelfs
wilde Zwanen en eenden van allerlei
soort; zij houden zich op in open wak
ken aan de kust en zijn zeer moeilijk t<
naderen.
De gewone Wilde of Grauwe Gans,
komt echter iederen winter geregeld in
Nederland voor en is nu juist geen wel
kome gast, daar ze zeer belust is op het
pas boven den grond komende wintci
koren. Ze eet groote hoeveelheden gras
en strijkt meestal in groote koppel-
neer op de bouwlanden in onze Noorde
lijke Provinciën, ook in den polder „de
Veiserbroek" bij Santpoort werden d<
wilde ganzen 's winters bij honderden
gezien. Deze dieren komen uit de stre
ken boven den Poolcirkel en uit Zweden
en Finland waar ze 's zomers vertoeven
bij de groote meren en moerassen en
daar tevens broeden, doch bij den na
derenden winter lokken onze zuidelij
ker streken hen aan en beginnen ze
hunne strooptochten.
Een zeer interessante trekvogel is
ook de Houtsnip. Zijn vaderland en d
plaatsen waar het wijfje haar eieren
uitbroedt, zijn de Skandinavische lan
don, Rusland en Siberië, doch ook in de
bosschen van Thüringen nestelt en
broedt ze. De houtsnippen komen hier
ongeveer in de eerste dagen van Octo
her. Evenals vele trekvogels komen ze
in den nacht in onze duinbosschen
neerstrijken, meestal na een storm uit
het Noord Westen, die hen noopt om
hun vlucht te staken. Vele onzer lezers
kennen dezen edelen vogel niet anders
dan van een plaatje. Het is dan ook
meestal alleen de jager, die hem levend
opstoot uit de ruigte of van onder een
struik waar ze zich op den dag ophoudt,
Prachtig is het gevederte van den hout
snip, bruin in alle nuances en ieder
veertje is als met een schilderpenseel
geteekend. Den langen bek heeft hij ge
meen met de Watersnip en met dien
bek kan heel wat kracht uitgeoefend
worden. Ze dient als een boor en speer
tegelijk, op op slakken, hout- en regen
wormen jacht te maken.
De jagers zijn overal als verzot op
de komst der houtsnippen, ze zijn we
gons hun dwarrelende vlucht moeilijk
te treffen en vereischen van den schut,
ter groote geoefendheid.
Er zijn onder de houtsnippen nog
verschillende soorten, de eerstaanko-
mende zijn uilebaarden, n.l. hebben den
krans van veeren rondom de oogen
evenals men dit bij de gewone hoenders
heeft, de andere soorten o.a. de St
Maartenssnippen hebben die niet. De
houtsnippen blijven meestal tot half
Januari en broeden hier zelden.
Bij grootere troepen dan in den zo
mer, ontmoeten wij ook hier bij meren,
plassen, rietlanden of in dras staande
weiden, de Watersnip, die veel kleiner
dan de houtsnip ook in kleur en geaard
heid daarvan verre afwijkt. Terwijl de
houtsnip zich het liefst in het woud,
bosch of bergachtig terrein ophoudt en
daar evenals de fazant of patrijs in e.eri
legertje ligt, vertoeft de watersnip
gaarne aan en in hot water en vischt
daar naar schelp- en weekdieren, wor
men enz., loopt en staat gaarne in het
nat. De kleur der vederen is groen en
bruingrijs, bruine stippels aan den
lichter gekleurden hals, en wit en zwart
aan de slagpennen. Van de Watersnip
pen (Scolopax) bestaan hier drie soor
ten: de Poelsnip, de Groote Watersnip
of Volle snip en de kleine Watersnip
of Bokje. Zij dwarrelen in hun vlucht
evenals de houtsnip, doch vlieg.',n soms
zeer hoog om weer dicht bij de plek
waar ze opgejaagd werden, neer te
strijken. Bij het opvliegen geeft de snip
een krasschenden, schellen schreeuw.
Wanneer strenge vorst invalt, trekken
de watersnippen weg om ongeveer in
de helft van Maart voor een klein ge
deelte en voor korten tijd terugtekomen
Van de kleinere trekvogels vormen de
Kramsvogels en Keepen een groot aan
tal. Nu het vinkenvangen zooals dat
vroeger geschiedde en toen ieder land
goed zijn vinkenbaan had, bij de Wet
op de Vogelbescherming verboden is,
zal hun getal nog meer toenemen. De
Kramsvogel of Koperwiek, heeft vele
benamingen, en is kenbaar aan de ko-
perroode vlek op zijne vlerken, het is
dan ook een heel ander soort lijster dan
onze meerl en grauwe zanglijster.
Wij die hier tusschen- bosschen en
duinen of in de steden en dorpen ons
bewegen bemerken slechts een klein ge
deelte van den vogeltrek, en alléén dan
nadat het millioenenleger dezer Noord
vogels zich reeds verdeeld heeft. Aan
de Wadden moet men zijn om zich een
idee te kunnen vormen van dit jaar
lijks terugkomende verschijnsel. Van
de vogelsoorten die wij hier misschien
bij enkele honderden zien, aanschouwt
men daar zoovele duizenden Watervo
gels en steltloopers van af de grauwe
gans tot het kleinste kemphaantje,
Zangvogels in alle soorten tot het klein
ste goudhaantje en de fitis toe. Ook de
Roofvogels zijn er vertegenwoordigd,
die op hun beurt het leger vergezellen
om te rooven. Het onverklaarbaar in
stinct dreef hen Zuidwaarts en vingen
zij hun tocht aan hetzij bij het eerste
ochtendkrieken of ook sommige bij het
invallen van den nacht. Uit Noorwegen,
van bij de noordelijke Fjorden; uit Si
berië en de woeste wouden van Rusland
en Finland, uit Zweden en Lapland
dreef dat instinct zelfs de kleinste hun
ner hierheen en verder, om hunne zo
merverblijf en broedplaatsen voor een
tijd vaarwel te zeggen.
S. Ch. L. P.
PLAATSELIJK NIEUWS.
VELSEN.
Zaterdag- en Zondagavond zal in
de Bioscoop van Bloemoord iets bijzon
ders te zien zijn buiten de film om.
De heer Georges Sharlton zal daar
opvoeren een muzikaal-electrisch-co-
medie-mysterieuse, een uitvinding van
hem, nog nergens vertoond.
De zaak komt in hoofdtrekken hier
op neer. De heer Sharlton komt op het
tooneel als een aangeschoten dandy,
die 's nachts om drie uur zijne kamer
opzoekt na een avond van vermaken.
Al waggelende brengt hij met zijne voe
ten op in het tapijt verborgen knopjes
electrisch contact aan met in de zaal
opgehangen bellen, zooals die van éen
klokkenspel in sommige stadstorens.
Begeleid door een orkest speelt de
dronken man een vroolijk lied, zonder
dat de niet ingewijde er erg in heeft.
Daarna geeft hij zijn knecht last, om
nog wat drank op een tafelt je klaar te
zetten en schenkt zich daarvan nog
eenige keeren in, tengevolge waarvan
de maag in opstand komt en hij zich
