ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Versehynt Woensdags Zaterdags
No. 5
Woensdag lö^November 1922
8e Jaargang
Abonnementsprijs: fl.per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen dan het Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie-
bureau P. F. C. ROELSE, IJMUIDEN. -
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAG tot 0 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 jiur n.m.
Uitgave van de N. V. UITGEVERS Mij. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
- N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmuiden
DRINGEND VERZOEK
om bij verhuizing hot oud» en
het nieuwe adres, NIET aan
den loopez, doch aan ens bu
reau WILLEUSPIsEIN 11, op te
geven. De Administratie.
Kleine Advertenties
en Familieberichten kosten bij
VOORUITBETALING
slechts 15 Cent per regel.
VOOR ADVERTENTIES
Vrijdags na 4 nur ingezonden
wordt geen plaatsing in hot
Zaterdagnummer gegarandeerd.
VAN DEN WACHTTOREN.
Het kijkspul te Doorn.
De ex-keizer is getrouwd en de we
reld heeft er weinig of niets van gezien.
We hebben ons geërgerd over de in
dringerigheid en onbescheidenheid van
persdienarën en publiek tegenover een
particuliere handeling van een particu
lier persoon. En toch zouden ook wij
allicht meegegluurd hebben te Doorn,
of we niet een schemering der schitte
rende schoonheid der bruid en der ver
grijsde en vervallen waardigheid van
den bruigom konden opvangen. Wij
hebben immers allen met een zekere
gretigheid de kolommen gelezen over
de gebeurtenis te Doorn, hoewel we het
dwaasheid vonden, er zooveel ophef
over te maken. Wij zijn allen gesugge
reerd door de pers. Die heeft weken
lang de publieke belangstelling opge
wekt door verhalen over familietwisten,
de diadeem, de lieflijkheid der bruid
enz. enz.
Een kwajongen bleef eens midden in
een drukke straat staan en keek stijf
naar de spits der stadstoren; al gauw
stonden er velen stil en keken met
spanning naar boven, waar niets bij
zonders te zien was, maar zeker zoo da
delijk iets zou gaan gebeuren. Dienst
meisjes vergaten hun matten en sla
gersjongens hun korf met bestellingen
en schoolkinderen den klok der gehoor
zaamheid
Op diezelfde wijze is onze belangstel
ling- getrokken naar Doorn.
Bovendien werd het jachtinstinct
naar nieuws geprikkeld. Als de plech
tigheid met al de gebruikelijke pracht
en praal in het openbaar was voltrok
ken, zou er geen aardigheid aan ge
weest zijn. Maar nu de huwelijksvol
trekking zooveel mogelijk aan het oog
der wereld onttrokken werd, begon het
journalistenhart te kloppen en het werd
een wedstrijd, wi e de haas zou raken,
wie een foto van de bruid zou kunnen
nemen, terwijl ze in een auto voorbij
snorde of van een loslippigen lakei te
gen een stevige fooi eenige bijzonderhe
den over intieme gesprekken en hande
lingen kon loskrijgen.
De weitasch is leeg gebleven. Er was
geen haas onder schot te krijgen.
Eindelijk is er een ziekelijke belang
stelling in alles, wat het leven van vor
stelijke personen betreft. Men wil graag
weten, welke japon de koningin draagt,
van welke spelletjes Juliana houdt, hoe
de prins zijn tijd doorbrengt. Dat is be
langrijk wereldnieuws voor vele men-
schen. Wilhelm is wel geen vorst meer,
maar men kan het nooit weten; hij zou
het nog wel eens weer kunnen worden
en is het toch geweest; in elk geval doet
hij nog steeds, alsof hij het is. Was de
feestdisch niet getooid met damast,
waarin het inschrift geborduurd: Im-
perator-Rex: Keizer-Koning? Dat alles
prikkelde sterk de nieuwsgierigheid ten
opzichte van het tweede huwelijk van
YVilhelm. Zoo werd dit tot het groote
kijkspul te Doorn. Journalisten van
heinde en ver kwamen, om te zien en
dan de wereld mee te deelen, wat zij ge
zien hadden. Maar de tent bleef geslo
ten; de schare stond ongeduldig voor
het doek; men mocht gissen maar kij
ken niet.
Wat zou men gezien hebben? Wel
licht een jonge vrouw, vooral bekoord
door den verloren glans en glorie van
het keizerschap en een ouden man, die
wat al te gauw zijn vrouw vergeten
heeft, bekoord door de schoonheid en
jeugd van een prinses, die eens diep
voor zijn troon heeft genegen?
Duitschlands verleden is schitterend
geweest, zijn heden is allerdroevigst,
hoe zal zijn toekomst zijn? Prof. dr. B.
Harms heeft in Leiden gesproken over
don tegenwoordigen toestand van zijn
vaderland en daarbij ook een blik ach
ter- en vooruit geslagen. Een eeuw ge
leden had Duitschland nog slechts een
bevolking van 25 millioen, in '14 echter
68 millioen. Duitschland was een groo
te industriestaat geworden, waar ieder
zijn brood vond en landverhuizing wei
nig beteekende. Slechts een kwari der
bevolking hield zich bij het begin dezer
eeuw met den landbouw bezig; een der
de der in Duitschland benoodigde voe
dingsmiddelen moest uit het buiten
land komen. Duitschland had zich een
eerste plaats op de wereldmarkt ver
overd. In 1872 bedroeg de buitetdand-
sehe handel 6 milliard, in '13 29 milliard
goudmarken. Zonder den oorlog zou de
Duitsche handel den Engeische thans
overvleugeld hebben.
Door het tractaat te Versailles heeft
Duitschland 18 van zijn grondgebied
en 10 °/o zijner bevolking verloren. Men
is thans voor voedingsmiddelen meer
op het buitenland aangewezen; boven
dien is de oogst dit jaar vrijwel mislukt
De uitvoer is gedaald tot twee derden
van dien in '13. Door den lagen marken-
koers en de enorme voorraad grond
stoffen kon de Duitsche industrie na
den oorlog bloeien en concurreeren.
Maar de industrie rust er op een
vulkaan. Als de daling van den mark
ophoudt, eindigt ook de schijnbloei en
komt er groote werkloosheid. Er zijn
thans 350 milliard marken in omloop;
elke week wordt er 25 a 40 milliard
nieuw uitgegeven. Duitschland moet in
eenstorten, tenzij de kosten beperkt en
de productie vermeerderd wordt. Thans
kost elke man der bezetting aan
Duitschland meer dan een minister.
Misschien beleven de kleinkinderen
van het tegenwoordige geslacht liet her
stel, maar een volledige ineenstorting
is lang niet onmogelijk. Prof. Harms
eindigde met de opmerking, dat nog
niet alles verloren is, omdat Duitsch
land zich wel meer uit het diepste ver
val naar het licht heeft weten op te wer
ken.
Meermalen wordt tegenwoordig ge
meld, dat het buitenlandsch bezit in
Duitschland toeneemt en steeds meer
huizen in de groote steden in vreemde
handen overgaan. Een financieele des
kundige in de N. R. Crt. ziet in de ves
tiging van het buitenlandsche kapitaal
een mogelijke redding voor Duitschland
Het buitenland koopt steeds meer aan-
deelen in de Duitsche industrie. Daar
door krijgt Duitschland geld en kan het
zijn schuldeischers betalen. Maar te
vens komt het daardoor in loondienst
van vreemdelingen. Door de arbeids-
zaamheid der Duitsche natie kan de
Duitsche arbeider daardoor op den
duur weer tot welvaart komen en het
in het buitenland zich bevindende ka
pitaal teruggekocht worden. Hier is
wellicht een weg, waar langs Duitsch
land tot herstel kah komen. Het zal
echter een lange en moeizame weg zijn.
We hebben in den laatsten tijd een
paar niet onbelangrijke hervormingen
op het gebied van justitie gekregen.
Het snelrecht is ingevoerd, waardoor de
straf zoo vlug mogelijk op het misdrijf
volgt en de rechtspraak voor allerlei
kleine overtredingen aanmerkelijk ver
eenvoudigd is. Bovendien hebben we
den kinderrechter gekregen. Deze zal
samenwerken met verschillende ver
eenigingen, die voor het verwaarloosde
en misdadige kind waken. De kinder
rechter te Rotterdam Mr. De Bie heeft
in de eerste zitting van de kinderrecht
bank gewezen op de belangrijke functie
der gezinsvoogden, die door den kinder
rechter benoemd worden, onder zijn
toezicht hun taak vervullen en telkens
WITTE KRUIS.
Stel niet uit lid te worden van het
Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekte
komt onverwachts, het noodlidmaat-
schap kost u dan f 4.—.
Voor f 1.50 Contributie per jaar dus
3 cent per week is men lid en heeft dan
recht op kostelooze hulp van een der
wijkzusters en tevens gebruik van ver-
pi eegmateriaal.
Opgave van lidmaatschap gelieve
men te richten aan den Administrateur
den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 14
te Velseroord.
zijn tusschenkomst kunnen inroepen.
Zij zullen echter voornamelijk met de
ambtenaren der Kinderwetten en met
vereenigingen als Pro Juventute moe
ten samenwerken. De kinderrechtbank
steunt op de samenwerking tusschen de
oVerheid en de maatschappelijke
krachten, die in het belang van het kind
en samenleving werkzaam zijn. Veel
wordt dus verwacht van de zijde van 't
particulier initiatief. Zoo kan 't volksle
ven opgebouwd worden en de justitie
tot een helpende macht worden in het
leven van kinderen, die op den verkeer
den weg zijn of dreigen te komen
We denken ons de justitie allereerst
als een geduchte en gestrenge macht.
En dat is ze ook en zal ze wel moeten
blijven. Maar deze macht kan aange
wend worden tot vergelding en wreking
maar daarbij ook tot opheffing en voor
koming. Naar de jongste en humane be
grippon van het strafrecht behoort ook
dit dat de straf niet alleen de samen
leving moet beveiligen, maar ook den
overtreder moet terechtbrengen en
helpen.
Geheel in overeenstemming met de-
zo schoone opvatting is de instelling
van den kinderrechter, die niet alleen
dienaar der wrekende gerechtigheid
maar meer nog opvoeder en vriend der
kinderen zal moeten zijn. Zijn kastij
ding zal niet zonder liefde en wijsheid
mogen wezen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Vrijdag 10 November gaf bovenge
noemde vereeniging haar eerste uitvoe
ring in dit seizoen. Om even over half
acht opende de jeugdige voorzitter den
avond, door de in groote getale opgeko-
menen, een hartelijk welkom toe te roe
pen. Hij merkte op, dat er een kleine
wijziging in het programma gemaakt
moest worden en eerst „De Woudko
ningin" en daarna „Als de kinderen
slapen" opgevoerd zou worden.
Direct ha de opening werd een aan
vang gemaakt met het eerste nummer,
de beide bedrijven verliepen vlot, en
zang en spel van deze jonge dilettantjes
waren over 't algemeen genomen aar
dig, in 't bijzonder wist de clown door
zijn kwinkslagen de aanwezigen in de
zaal te laten schaterlachen waardoor
nog menige aardige zet van hem verlo
ren ging. Dat „De Woudkoningin" vol
daan heeft bleek wel uit het donderend
applaus, dat bij het einde van het twee
de bedrijf losbrak, en niet ophield voor
dat het scherm eenige malen geopend
was om den spelenden een ovatie te
brengen.
Na de pauze kregen we „Als de kinde
ren slapen". Dit poppenspel door de
jongsten der vereeniging opgevoerd,
was werkelijk aardig om te zien, wel
werd er zoo nu en dan een beetje
valsch gezongen, maar we kunnen van
zulke kleuters nog niet alles verwach
ten. De dans van de vier popjes verliep
mede met die van „Hans >n Grietje"
zonder storende fout- n.
De directeur de hoe" J. Post uit Haar
lem, komt dan ook alle eer toe, dat hi.i,
zeker door een energiek en geduldig
optreden, zooveel van de leden van
„Vriendenkring" gedaan heeft kunnen
krijgen. Hij kan dan ook met de ver
eeniging op een goed geslaagden avond
terugzien.
Het Afdeelingsbestuur Velsen-IJmui-
don van bovengenoemden Bond is
thans als volgt samengesteld:
J. C. Groot, Voorzitter; J. Klooster
man, 2e Voorzitter; Ch. B. Noorman, Se
cretaris; J. A. Frericksen, 2e Secretaris;
D. J. v. d. Scheur, Penningmeester; J.
v. Breemen, 2e Penningmeester; H.
Bakker, Alg. adjunct.
De vergadering van het Nutsde-
partement j.l. Vrijdagavond was slecht
bezocht. Tot bestuurslid werd gekozen
de heer A. Rolloos Jr. alhier; tot leden
van het bestuur der Spaarbank de heer
I. Poldervaart alhier en P. Polderman
te Velseroord, tot lid van den Raad van
Toezicht op de spaarbank de heer J.
Prins, directeur der Visscherij Mij.
Praxis alhier.
Besloten werd medewerking te ver-
leenen aan het Comité tegen de ver
slechtering der Lager Onderwijswet en
om een adres aan den raad te zenden
met verzoek over te gaan tot de stich
ting van een openbare voorbereidende
school te IJmuiden. Getracht zal worden
het kinderzangkoor weer op gang te
brengen en om de Nutsbibliotheek van
Velseroord naar IJmuiden over te bren
gen, waarvoor een lokaal, zoo mogelijk
van het Dienstgebouw, zal worden ge
vraagd.
De Commissie voor de Bibliotheek
bracht verslag uit; zij had een saldo
van ruim f 45.
Zoo mogelijk zal de tweede openbare
Nutsavond nog in December worden ge
houden.
Donderdag moest voor de recht
bank terecht staan de Duitsche kapi
tein O. L„ uit Bremershafer. Hem was
ten laste gelegd dat hij den 22en Mei te
IJmuiden getracht zou hebben zonder
behoorlijk aangifte te doen, aan boord
van zijn schip een groote hoeveelheid
cognac (189 liter) in te voeren.
Beklaagde begon met mede te deelen
dat hij deze cognac die in 22 kisten ver
pakt was, reeds een jaar aan boord had
en in het geheel niet de bedoeling had
ze in Holland te verkoopen. Bovendien
had hij toen de douanen onderzoek in
zijn schip deden, wel degelijk gezegd:
„Hier ligt ook nog wat", en daarbij op
het luik in de vloer gewezen, waaronder
de cognac was opgeborgen.
De douanen hadden toen gezegd, dat
dat zoo maar niet ging en hem verbali-
srerd, omdat hij te laat was met zijn
aangifte.
Beklaagde voerde ook nog aan dat de
hoeren douanen wel eens een slokje
meedronken bij het visiteeren.
Op een vraag van het O.M. moest een
der getuigen dat erkennen, waarvoor
hij van het O.M. een ernstige berisping
kreeg.
Een uitgebreid getuigenverhoor volg
de, waaronder verscheidene getuigen a
décharge.
O.a. bleek bij dit verhoor, dat de
stuurman reeds bij de eerste aangifte
op de voorraad cognac had gewezen,
doch daarop hadden de douanen niet ge
let. Later had daarop de kapitein er nog
op gewezen.
De rijksadvocaat, mr. C. D. Asser, van
Amsterdam, besprak uitvoerig de fei
ten die volgens hem vaststonden. Een
der voornaamste getuigen a décharge
noemde mr. Asser onbetrouwbaar en
ten slotte vroeg hij een veroordeeling
tot 14 dagen gevangenisstraf.
Mr. Monnik, verdediger van beklaag
de, bepleitte op grond van hetgeen bij
het getuigengehoor gebleken was, vrij
spraak.
Het O.M. wees er op in deze bij hooge
uitzondering niet met den rijksadvocaat
mede te kunnen gaan en concludeerde
tot vrijspraak.
Voor de Haarlemsche rechtbank
moest Donderdag de 29-jarige kantoor
bediende M. v. R. van hier, thans gede
tineerd in het Huis van Bewaring te
Haarlem, in het beklaagdebankje plaats
nemen.
v, R. was eenige jaren in dienst ge
weest bij den vischhandel van G. te
IJmuiden. Gedurende die periode heeft
beklaagde voordurend groote geldsbe
dragen verduisterd, tot een bedrag van
plm. f 30.000. Ten laste was hem echter
gelegd vervalsching van een viertal
kwitanties groot f 40.40, f 37,60, f 56.75
en f 188.en verduistering van de daar
door verkregen gelden.
Beklaagde bekende volmondig.
Het O. M. sprak in zijn requisitoir over
de innerlijke beweegredenen welke bekl.
er toe gebracht hebben en legde hier
over schriftelijke verklaringen aan de
rechtbank over. Spreker noemde de fei
ten zeer ernstig en eischte 2 jaar gevan
genisstraf.
Een broeder van beklaagde voerde
verschillende verzachtende omstandig
heden aan en de verdediger mr. P. Ti-
deman bepleitte een voorwaardelijke
veroordeeling.
De Ontvanger der directe belas
tingen te IJmuiden, Koningsplein 17
brengt ter kennis van het publiek, dat
einde November 1922 alle termijnen
der Grond- en Personeele belasting, jsar
1922, vervallen zijn en dat daarna tot
vervolging zal worden overgegaan.
VELSEROORD.
Vrijdag vergaderde in het Friesche
koffiehuis alhier, naar Hl. Dbl. meldt,
onder voorzitterschap van den heer S.
Baarda, de Gem. Fed. der S. D. A. P. Be
sloten werd o.a. om bij de Gemeente
raadsverkiezingen in 1923 in de drie
kieskringen der Gemeente met een
zelfde lijst uit te komen.
Bij de rondvraag is uitvoerig bespro
ken de kwestie der schoo1 voeding aan
school D. De wethouder van Onderwijs
do heer W. Landeweert, deelde mede,
dat deze zaak in onderzoek was.
Door het bestuur zal iemand worden
aangewezen, die de federatie op de
Dinsdagavond 14 November te houden
vergadering tegen de verslechtering
van het onderwijs zal vertegenwoordi
gen.
VELSEN.
Van den arbeider R., werkzaam
aan het hoogovenbedrijf, is een colbert
en overjas totaal stuk gesneden. Dit zal
wel tot oorzaak hebben het feit, dat R.
bij de staking van dit voorjaar aan het
werk is gebleven, zoo meent de politie,
die de zaak onderzoekt.
Door den heer de V. zijn aan den
Grooten Hout- of Koningsweg twee
woonhuizen gebouwd, waarvoor hij den
grond heeft gekocht van P. Nu deze
w oningen klaar en bewoond zijn, is
door P. op zijn grond vlak voor de ra
men een schutting gezet, waardoor voor
de huurders niet alleen alle uitzicht,
maar tevens veel licht wordt benomen.
Van een geschil tusschen de V. en P.
zijn de huurders nu de dupe.
H. Dbl,
Door het Centraal Drankweer-Comi-
té is aan den gemeenteraad het volgen
de adres gezonden.
In verband met onze aanvraag, om
voor 1923 weder een subsidie van f 250
te mogen ontvangen, zouden wij nog
gaarne het volgende opmerken. Ons is
ter oore gekomen, dat alle subsidies,
behalve die voor de tuberculosebestrij
ding, met 50 procent verminderd zullen
worden. Wij hopen toch dat uwen raad
hiertoe niet zal overgaan. Het is o.i. een
bedenkelijk verschijnsel, dat men aller-
wege wil bezuinigen op subsidies voor
vereenigingen, die zich ernstig wijden
aan de bestrijdng van volksziekten en
volkszonden.
Ons Comité heeft b.v. besloten om in
alle afdeelingen der gemeente propa-
gancla-borden te plaatsen. Hierover
moeten wij echter vier of vijf jaar doen,
omdat wij vanwege de kosten slechts
één bord per jaar kunnen plaatsen. Het
eerste bord zal binnenkort geplaatst
worden bij de stoomponten, waartoe de
Minister van Waterstaat vergunning
verleende. Indien echter onze subsidie
IJMUIDER COURANT
Ingezonde mededeelingen 40 ets. per regel Advertenties van t en m 5 regels
f 1. iedere regel meer 20 ets. Compact gezette advertenties van 1 t en m. 5
regels fl.85, iedere regel meer 34 ets. Kleine advertenties en familieberichten
zoemede vereenigings advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij vooruitbeta
ling, van 1 tot en met 5 regels f 0.75, iedere regel meer 16 ct». Bij niet oontante
betaling worden de gewone prijzen berekend Advertenties «adres bureau van
dit blad' 10 ets. extra; voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
werdt 10 ets. in rekening gebracht Bovenstaande regelprqzen worden met
5 ets. verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente Veisen
Duitschlandsch toekomst.
Kinderrechter.
Kinder-Operette-Vereeniging
„V riendenkring".
Algemeene Bond van Politiepersoneel
in Nederland.
Drankbestrijding en gemeente-subsidie
