ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Verschuilt Woensdags Zaterdags
Oliën met
gegarandeerde analyse-
HAKINGKADE
BIOSCOOP „FLORA -
No. 20
Zaterdag 6 Januari 1923
8e Jaargang
IJMUIDER COURANT
Abonnementsprijs: ft.per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie-
bureau P. F. C. ROELSE, IJMUIDEN.
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAG tot-9 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITOEVERS Mij, „IJMUIDEN"
adres voor redactie en administratie
N.V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein II Telefoon 153 IJmui den
Ingezonde mededeelingen 40 ets. per regel Adrertenties tan 11. en m 5 regel»
fl. iedere regel meer 20 ets. Compact gezette advertenties van 1 t en m 5
regels f 1.25, iedere regel meer 26 ets. Kleine advertenties en familieberiehten
zoomede vereenigmgs advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij voorn itbetn-
nng» ran 1 tot en met 5 regels f0.75, iedere regel meer 16 ets. Bij niet contante
betaling worden de gewone prijzen berekend Advertenties adres bureau van
dit blad' 10 ots. extra; voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ets. in rekening gebracht Bovenstaande regelprijzen worden met
5 ets. verhoogd voor advertenties ran buiten de gemeente Veisen
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE
BLADEN. EERSTE BLAD.
Klalm Advertenties
en Familieberichten koeien bi]
VOORUITBETALING
slechts 15 Gent per repel.
DRINGEND VERZOEK
om bi] verhuizing het oude en
het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doeh aan ene bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
geven. De Administratie.
VAN DEN WACHTTOREN.
De school moet den vrede en niet den
oorlog dienen.
Hoewel het geschiedenisonderwijs op
de lagere school veel veranderd en ver
beterd is, wordt er ook thans nog de
oorlog met zijn helden te veel verheer
lijkt en ook de vaderlandsche liederen
ademen meermalen een geest, die den
vrede en het internationalisme schaadt
In Japan schijnt wel het hoofddoel
het onderwijs te zijn, goede solda
ten en trouwe onderdanen van den kei
zer te vormen. De jeugd leert daar het
lezen niet zoo vlug als bij ons; zij moe
ten éérst een paar duizend teekens on
der den knie hebben en eerst na 'n jaar
of acht onderwijs kunnen ze lezen. Dat
langdurige leesonderwijs wordt echter
dienstbaar gemaakt aan de algemecne
ontwikeling. Er zijn twaalf deeltjes van
een leesboek, dat op alle Japansche
scholen wordt gebruikt. Men vindt er
een pakkende beschrijving in van de zij
derups en de zijdeindustrie en de kin
deren hebben er daardoor aardigheid in
om zijderupsen te kweeken en dit is een
der redenen, waarom de zijdeindustrie
in Japan zulk een groote vlucht geno
men heeft. In deze boekjes wordt ook
bijzonder de nadruk gelegd op de
ouderliefde met allerlei treffende ver
haaltjes, om ze aan te prijzen. Maar bij
zonder hoog staat de trouw aan den
keizer; dien men met het zwaard moet
dienen. Jonge kinderen dwepen al met
oorlogshelden en Weten ze bij tiéntallen
te noemen. In dé leesboekjes wordt ver
teld van een moeder, die bericht kreeg,
dat twee van haar jongens in den slag
gevallen waren en daarop zei: Ik heb
gelukkig nog drie zoons, om den strijd
voort te zetten. Een ander verhaaltje
geeft het gesprek weer tusschen den
Russischen generaal Stössel en den Ja-
paneeschen Nogi, die samengekomen
waren, om over de overgave van Port
Arthur te onderhandelen. De Rus drukt
er zijn leedwezen over uit, dat twee
zoons van Nogi voor Port-Arthur ge
sneuveld waren en Nogi antwoord, dat
de eervolle dood zijner beide zoons de
grootste vreugde van zijn leven was
De Japansche schoolkinderen worden
in den geest van dergelijke verhaaltjes
opgevoed; het is te begrijpen, dat zij als
soldaten met vuur en zonder vrees den
dag ingaan en als duivels vechten. De
Japanners zijn wel de Pruisen van het
Oosten genoemd. Zij doen ook in vele
opzichten denken aan ons volk in de ze
ventiendë eeuw. Toen waren we klein
maar machtig en onze vloot heerschte
op vele zeeën. Zoo is Japan ook klein
maar sterk; het heeft Rusland eens ver
slagen en speelt den baas over het groo
te Chineesche rijk en is ook heelemaal
niet bang voor Amerika.
De verhouding tusschen Amerika is
lang heel slecht geweest en is nog niet
bijzonder hartelijk. Toch is de meening,
dat het tusschen beiden zeker in de ko
mende jaren tot een oorlog zou komen,
veel zwakker geworden. De conferentie
te Washington heeft het directe oor
logsgevaar afgewend en de Stille Zuid
zee, waar het leelijk spoken kan, zal
waarschijnlijk niet verontrust worden
door groote zeeslagen tusschen een
tweetal der sterkste vlooten ter wéreld.
A merika wil zeker den vrede liever dan
den oorlog en van Amerikaansche zijde
is gewezen op de gevaarlijke oorlogs
geest der leesboekjes, die op alle Ja
pansche scholen gebruikt worden. En
de Japansche regeering heeft besloten
die boekjes te herzien. De lessen, die een
militairistischen geest aankweeken.
zullen weggelaten worden. Men zal de
kinderen vertrouwen en welwillendheid
jegens het buitenland leer en. Niet in de
eerste plaats staaltjes van soldatendap-
perheid maar van grootheid van karak
ter zullen gegeven worden. In de lees
boekjes komen bijzonderheden uit het
leven van groote Amerikanen als Was
hington, Lincoln, Edison e.a. Om hèt
volkskarakter te veranderen moet men
bij de jeugd beginnen, 't Is niet moeilijk,
om kinderen nationalistisch te maken
en den oorlog te doen zien als een ge
vaarlijk maar roemrijk avontuur. Maar
evenzeer kan men de kinderen hoogere
begrippen omtrent moed en grootheid
bijbrengen en hun hart richten niet op
oorlogs- maar op vredeshelden.
Amerika begrijpt zeer wel, dat vre
de beter gewaarborgd wordt door een
opvoeding in vredelievendcn en inter
nationalcn geest dan door het beperkcr
van de vloot.
Anecdotes over Clemenceau.
Clemenceau, de oude man met het vu
rige hart en de scherpe tong, door zijn
volk Vader Overwinning genoemd, om
dat hij als eerste minister den oorlog
hielp winnen,, heeft in Amerika ge
poogd de publieke opinie te winnen
voor zijn volk. In vele plaatsen heelt hij
gesproken en zijn volk verdedigd tegor
de beschuldiging, dat het de wereld in
onrust en onder de wapenen houdt door
een politiek van imperialisme en mili
tairisme:- Of dit gelukt is? Amerka be
gint zich gelukkig weer een weinig te
bemoeien met Europa en wil haar ook
wel helpen, maar dan eischt het ook re
geling van zaken in verzoenenden geest
en niet met het sabelgerinkel, dat
Frankrijk telkens doet hooren.
Clemenceau, de jonge grijsaard heeft
in elk geval Amerika gewonnen voor
zichzelf. Mén was daar verbaasd over
zijn slagvaardigheid en vurigheid en
onvermoeidheid. De bladen staan vol
van zijn portretten en men beschrijft
zijn leven en herinnert zich," dat Cle
menceau als politieke banneling ook
eenige jaren in Amerika geleefd heeft,
Van de anecdotes in allerlei bladen
nemen wij er een paar over, die ken
schetsend zijn-voor den „tijger". Hij be
zocht ook een der vleeschfabrieken in
Chicago en zag de varkens bij honder
den door het kokende water en daarna
door een ontborstel-machine gaan. I-Ieel
aardig, zei Clemenceau, ik heb een aan
tal vrienden, die ik graag dezelfde be
handeling zag ondergaan!
Een in het Fransch geschreven Ame-
ikaansch blad, Le Courier des Etats
Unis zond een vriendelijk verzoek aan
Clemenceau, of hij niet een artikel in
deze krant wilde schrijven. Het ant
woord was: Ik heb vijf en vijftig jaar
geleden een artikel voor uw krant ge
schreven. Het was een goed artikel.
Waarom hebt gij het niet opgenomen?
Nog een staaltje van het sterke ge
hèugén van Clemenceau. Hij had zeven
en vijftig jaar geleden als leeraar in het
Fransch in New-York een leerling Nel
lie Skinner genaamd. Bij zijn bezoek
aan New-York stapte een knappe, oude
dame naar hem toe duidelijk met het
plan, om hem te omhelzen. Een der hee-
en uit het gevolg van Clemenceau wil
de haar keer en, maar zij zei tot haar
ouden leermeester: Kent u mij niet? Na
tuurlijk, was zijn antwoord, gij zijt Nel
lie Skinner en waart een van mijn beste
leerlingen in New-York. Ik heb er ge
noeg van jonge meisjes te kussen; daar
om zal ik u hier en dadelijk een kus ge
ven!
Welke een avontuurlijke en moeilijke
loopbaan Clemenceau in zijn jonge ja
ren gehad heeft, kan blijken uit dez<
bijzonderheden. Zeven en vijftig jaai
geleden kwam kaj als politieke balling
in Amerika. Hij zwierf door geheel
VELSERÖORD
Geeft altijd het mooiste, altijd
het nieuwste
Amerika. In Frankrijk teruggekeerd
studeerde hij in de medicijnen en durf
de „onder den langen neus van Napo
leon, den derde" Leven de republiek
roepen. Die kreet is levenslang zijn
wachtwoord geweest. Voor de republiek
heeft hij gevochten als een der scherp
ste schrijvers in de politieke pers, de
man, die als Kamerlid ministeries om-
verkegelde en eindelijk als eerste mi
nister in de moeilijke laatste oorlogs
jaren de republiek redde en daarna he
laas tegen den milderen geest van Wil
son in den vrede te "Versailles doorzette,
Hij is thans een-en-tachtig jaar. Op zijn
gelaat heeft de tijd, de strijd en zijn hef
tig karakter diepe vorens getrokken.
Beminlijk ziet hij er niet uit. Hij is een
ongemalvkelijke oud' heer en nog altijd
brandt met onverminderde kracht in
hem de liefde voor de republiek, die
hem op zijn hoogen leeftijd nog de zwa
re reis -naar Amerika en de spreekcam-
pagne aldaar deed ondernemen.
RAADSOVERZICHT.
Zitting van 28 December 1922.
Nadat de raad anderhalf uur in het
geheim had zitten beraadslagen, wer
den de alcoofdeuren geopend en kon de
pers, mitsgaders het wachtend publiek
haar entrée joyeuse in de vergaderzaal
doen.
De pers hield zich goed en lachte,
wat blijkbaar eenige opklaring bij den
raad gaf, die er zelf wel een weinig ver
legen mee was, dat men ons anderhalf
uur had laten wachten. Nou, een lolle
tje is 't niet. Doch er waren belangrij
ke punten, die ongetwijfeld een lang
durige voorbespreking wettigden. Noe
men we slechts het contract met de P.
E. N.; de werkverschaffing; de rijwiel
voorziening e.a.
De raad heeft een nieuw contract
met de P. E. N. goedgekeurd voor de
straatverlichting tegen eeu prijsje om
voor ons particuliere vei bruikers van
te watertanden, n.l. 10 ets. per K.W.U.
voor de nachtverlichting en 161/2 cent
voor de avondverlichting, terwijl wij
particulieren het zachte prijsje van -42
cent hebben te betalen.
Voor de goedkeuring ven dit con
tract moest de P.E.N. geld bijleggen
bij de straatverlichting van Velsen en
daar de P.E.N. wel een ze ir dure, doch
geen philantropische inrichting is,
werd het te kort op de str aatverlichting
natuurlijk verhaald op de particuliere
verbruikers. Waar nu het nieuwe con
tract met de gemeente de kostprijs
dekt, d.w.z., dat er geen geld behoeft hij-
gelegd te worden, is het naar de mee
ning van enkele raadsleden, alleszins
rationeel, dat de publieke kostprijs iets
verlaagd kan worden. We helpen het
hardgrondig wenschen, want ons licht
is duur cn slecht. Ook de meterhuur is
bij langdurig verbruik veel te hoog en
zou een sterk gereduceerden huurprijs
na jarenlang gebruik alleszins gewet
tigd zijn. Doch de P. E. N. kost veel geld
Bij het punt „Werkverschaffing" kre
gen we een eigenaardig debat tusschen
de heeren Wardenaar en Schilling. De
eerste, die als leider van Christelijk
georganiseerde arbeiders, nog al eens
met den laatste overhoop ligt, gaf er
zijn bevreemding over te kennen, dat
de heer Schilling niet ter raadsverga
dering was geweest, toen over de maxi
mum loonen moest worden gestemd en
later in een openbare vergadering ge
zegd zou hebben, dat als hij, Schilling,
er wel geweest was, misschien met de
door de regeering voorgestelde loonen
geen genoegen genomen zou zijn ge
worden, er misschien wel iets bij gekre
gen zou zijn. Hij vond dit misleidend
van den heer Schilling, wiens motief
voor het verzuimen van die belangrijke
zitting, n.l. liet te laat inzien van den
oproep, hem, Wardenaar, vrij ongeloof
lijk voor kwam. Natuurlijk diende de
heer Schilling met zijn bekende slag
vaardigheid den heer Wardenaar van
repliek. x
„Wie en wat is de heer Wardenaar
in den raad, dat hij mij zoodanige ver
wijten durft te doen. Een telcandidaat,
die met een paar stemmen op zich in
den raad is gekomen. ïs hij een verte
genwoordiger van een groote groep uit
de burgerij, die met gezag kan spreken.
De Soc. Dem. afgevaardigden zijn allen
direct met groote meerderheid van
stemmen in den raad gekozen". Aldus
ongeveer de heer Schilling. Wij vragen
ons af of de heer Schilling zich hier
niet vergiste. Zijn niet de heeren Da
vidson en Baarda als telcandidaten te
beschouwen als opvolgers van de hee
ren Blom en Brink, al hadden zij dan
meer stemmen op zich vereertigd dan
de heer Wardenaar en anderen.
De gevolgen van de nieuwe Kieswet
en de evenredige vertegenwoordiging
zijn consequent te aanvaarden en niet te
beoordeelen naar een grooter én kleiner
aantal overschotten van stemmen.
De heer Schilling deelde ook nog me
de, dat de bekende motie met algemeene
stemmen was aangenomen in een open
bare vergadering, waar minstens 200
Christelijke arbeiders aanwezig v. aren.
Daar stond de heer Wardenaar paf van
en trok een ongeloovig gezicht. Was hij
misschien verbaasd over zoo'n groot ge
tal Christelijke arbeiders.
Bij een adres van de Soc. Dem. Vrou
wenclub te I Jmuiden en Velscroord om
een flink bedrag té voteeren voor
schoolvoeding en -kleeding bepleitte de
heer Schilling de benoeming van een
commissie uit de burgerij, een commis
sie van vróuwen van diverse pluimage,
zooals hij zeide, om régelend toe te zien
bij de toekenning van schoolvoeding en
schoolkleeding. Hij wenschte dit niet te
doen beschouwen als wantrouwen tegen
den schoolarts of het onderwijzend per
soneel, doch omdat zoodanige vrouwen
commissie zich beter op de hoogte zou
kunnen stellen van de huiselijke om
standigheden van vele kinderen. Waar
wellicht iéts 'van waar is.
Na een langdurig en langwijlig debat
is besloten, dat de gemeenteambtenaren
en beambten weer hun eigen fiets zul
len mogen onderhouden raison van
zooveel per jaar. Het gaf nog aanleiding
tot een vinnigheidje tusschen de heeren
Schilling en Vermeulen, omdat de eer
ste dacht, dat de tweede van meening
was, dat de gemeentewerklieden zouden
saboteeren met hun gemeentelijk karre
tje.
De heer Vermeulen begroef pleehtsta-
tiglijk het oude raadsjaar.
UIT ONS PARLEMENT.
De Eerste Kamer heeft, nu de Tweede
na afdoening der begrooting, op die
van Suriname en Curacao na, en aan
name van het ontwerp tot wijziging der
Lager Onderwijswet van 1920, met va-
cantie is gegaan, nog enkele wetsont
werpen afgehandeld, waarvan dat be
treffende de suppletoire Indis.che be
grooting 1920 het meeste debat uitlokte.
Dit debat was het gevolg van den aan
val van den heer Van Embden, die een
uitgave van 300 millioen blijkbaar voor
een aanvullende begrooting geen klei
nigheid wond en meende, dat deze uit
gave zonder toestemming van den be
grotingswetgever, op eigen gezag van
HET CONSULTATIEBUREAU
zal geopend zijn Woensdagmiddag van
2—3 uur, Willemsbeekweg 42, Velier-
oofd.
Hel onderzoek ls kosteloos en ge
schiedt door Dr. Anema nlt Haarlem,
Voorzitter van het Consnltatiebnrean
aldaar.
den minister dus, onwettig was en
waarschuwde tegen de opvatting, als
zou afstemmen van suppletoire begroo
tingen, wanneer de uitgaven, zooals in
dit geval, toch reeds gedaan zijn, geen
zin meer hebben, omdat zijn inziens dit
afstemmen de beteekenis had van af
keuring van het gevolgde beleid. De
heer Idenburg betreurde blijkbaar het
geval evenzeer, maar merkte op, dat de
commissie van rapporteurs op do op
merkingen, die de heer Van Embden
omtrent sommige détails gemaakt luid,
niet voorbereid was door het voorloo-
pig verslag, evenmin als de minister.
Hierbij sloot zich minister De Graaff
aan, die bovendien van meening was,
dat de heer Van Embden de Indische
Comptabiliteitswet niet kende, die hem
niet in staat gesteld had eerder met de
ze suppletoire begrooting te komen. En
de Kamer toonde zich met deze mede
deelingen tevreden gesteld en nam met
slechts 5 stemmen tegen het ontwerp
aan.
Bij de behandeling van het ontwerp
tot wijziging van de maatregelen ter
voorkoming van het zonder noodzake
lijkheid bouwen wan scholen voor lager
onderwijs drong de"" heer Slingelandt
aan op het betrachten van de grootste
behoedzaamheid met het goedkeuren
van raadsbesluiten omtrent het stich
ten van nieuwe scholen.
Onder de verdere ontwerpen was o.a.
een tot wering van besmettelijke pluim
veeziekten.
POSTERIJEN.
Postkantoor IJmuiden.
Lijst van onbestelbare brieven en brief
kaarten, van welke de afzenders onbekend
zijn.
Terugontvangen in de 2e helft der maand
December 1922.
Brieven binnenland
1. firma J. Beerens de Swart, Dongen
2. Instituut Caland, Rotterdam
3. A. Berendsen, Arnhem
Briefkaarten binnenland
4. P. v. Dijk,
5. W. Pais, Amsterdam
6. Geertje Ramelaar,
Brieven buitenland
7. Louise Laünsel, Lehavre
A. Deman, Alecs Blacs
9. G. A Limberg, London
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Aan het postkantoor Velsen en de daar
onder ressorteerende hulppostkantoren werd
gedurende de maand December 1922 inge
legd f 13947,17. Terugbetaald f 14159.28.
Het laatste door dat kantoor uitgegeven
boekje draagt het nummer 7945.
BINNENLAND.
Pluimvee-Tentoonstelling
Op 26, 27 en 28 Januari zal te Beverwijk
Hotel „De Zon" een pluimvee-tentoon
stelling worden gehouden, georganiseerd
door de Kennemer Pluimvee-, Postduiven-
en Sierduiven Vereenigingen te Beverwijk.
Voor deze tentoonstelling blijkt veel
belangstelling te bestaan, zoowel te Bever
wijk, als in omliggende plaatsen. Door vele
ingezetenen van Beverwijk zijn reeds eere-
prijzen uitgeloofd, terwijl bovendien vele
toezeggingen voor inzendingen zijn gedaan.
Verwacht wordt dan ook, dat op de ten
toonstelling een mooie collectie hoenders,
duiven, konijnen, eenden enz. van allerlei
soort zal aanwezig zijn. Ook wordt een
