ORGAAN V
VEL!
PENNACO
No. 58
Zftterdsg 19 M^i 1923
8e Ja&rg&ug
ANT
Abonnementsprijs: fl.per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan bet Bureau en bij de
Agenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
~VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd bet Advertentie
bureau P. F. C. ROELSE, IJMUIDEN.
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAG tot 9 uur v.m. en VRIJDAGS tot 4 uur n.m.
Vergebat WoeMd&gB Zatercsgs
Uitgave van de N. V. UITGEVERS Ml]. „IJMUIDFN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
- N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmuiden
Ingeronde mededoelmgen 40 ets. per regel Advertenties van 11. en m. 5 regels
f ^11° -re.gel meer 20 ct8- Compact gerette advertenties van 1 t.enm.5
regels f 1.35, iedere regel moer 25 ets. Kleine advertenties en familieberichten
zoomede vereeniglngB advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij vooiuitbeta-
ling, van 1 tot en met 5 regels f0.75, iedere regel meer 15 ets. Bij niet contante
betakng worden de gewone pryren berekend Advertenties ,adre8 bureau *a-
dit blad' 10 ets. extra; voor bexorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ets. m rekening gebracht Bovenstaande regelprijzen worden met
5 ets. verhoogd voor advertenties wan buiten de gemeente Veisen
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE
BLADEN. EERSTE BLAD
Kleine Advertenties
en Familieberichten kosten bij
VOORUITBETALING
slechts!5 Cent per regel.
DRINGEND VERZOEK
om bij verhuizing het oude en
het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
geven De Administratie.
OFFICIEEL.
kiezerslijst.
Burgemeester en Wethouders van
Velsen maken bekend, dat de op 22
Maart j.l. vastgestelde kiezerslijst, zoo
als deze thnns luidt, tot 15 Mei van het
volgende jaar van kracht blijft, behou
dens de wijzigingen -daarin ten gevolge
van rechterlijke uitspraken, welke wij
zigingen der lijst bevelen, te brengen.
De kiezerslijst blijft voor een ieder op
de secretarie der gemeente ter inzage
nedergelegd en'in afschrift, tegen beta
ling der kosten, verkrijgbaar.
Velsen, 15 Mei 1923.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
de secretaris, de burgemeester,
J. Kostelijk. W- Landeweert l.b.
dienstplicht.
ONDERZOEK van VERLOFGANGERS
De Burgemeester van Velsen maakt
bekend, dat het jaarlijksch onderzoek
van verlofgangers, bedoeld in art. 41,
derde lid, der Dienstplichtwet, voor de
ze gemeente zal worden gehouden tc
Velseroord in de Nijverheidsavond-
school voor Ambachtslieden op Vrij
dag, 15 Juni 1923, des voormiddags 9
uur voor de lichting 1910; des voorra.;
11 uur voor de lichting 1911; en des
namiddags 2 uur voor de lichting 1912.
Aan het onderzoek moeten deelnemen
de verlofgangers van de landmacht der
lichtingen 1910, 1911 en 1912 (voormali
ge landweerlichtingen 1917, 1918a en
19181)), alsmede de dienstplichtigen
van de lichtingen 1911 en 1912, die een
vrijwillige verbintenis hebben aange
gaan als verzorger bij den rijkspostdui-
vendienst.
Velsen, 15 Mei 1923.
De Burgemeester voornoemd,
RIJKENS.
BEKEND MAK IN G,
ingevolge artikel 6, 2e lid der
Warenwet 1S13 (Staatsblad no. 581)
Burgemeester en Wethouders der ge
meente Velsen brengen ter algemeene
kennis dat:
a. Theodorus Braam, melkverkoo-
per, te Santpoort, Voorplaats G 4, door
den Kantonrechter te Haarlem is ver
oordeeld tot eene geldboete van f 100.-
of tien dagen hechtenis, wegens het
verkoopen van melk waaraan onge
veer 9water was toegevoegd;
b! Bernardus van der Kolk, melk
veehouder te Velseroord, Velserduiner-
buurtweg E 89, door den Kantonrech
ter te Haarlem is veroordeeld tot eene
geldboete van tien gulden of tien da
gen hechtenis, wegens het verkoopen
van volle melk, waaraan vet was ont
trokken.
Velsen, 11 Mei 1923.
Burgemeester en Wethouders voorn.:
de secretaris, de burgemeester,
J. Kostelijk. W. Landeweert l.b.
VAN DEN WACHTTOREN.
De Mais-Koning.
Meer dan een halve eeuw geleden
ging een arme jonge Fries met zijn
vrouw naar Amerika, waar hij met zijn
sterke handen, zijn vasten wil en zijn
helderen geest den weg hoopte te vin
den tot een beter bestaan en meer wel
vaart: een weg, die hem, armen arbei
derszoon van geringe ontwikkeling in
zijn eigen land niet ontsloten zou wor
den.
Hij heeft hard gewerkt en zijn vrouw
met hem en hij is er gekomen. Ilij heeft
zijn eigen huis en boerderij; hij is een
welgesteld man. Hij is niet de eenige
landverhuizer, die door energie zijn
doel bereikte en succes beeft. Maar wat
wel zeer bijzonder is en waarom we
melding van hem maken, is het feit,
dat déze eenvoudige man, die nooit
landbouwwetenschap bestudeerde, on
langs door de landbouwwetenschap,
om zijn groote verdiensten jegens baar,
is geëerd.
Hij begon als landbouwer op een vrij
wel verwaarloosde boerderij met niet
bijzonder vruchtbaren grond in den
staat Wisconsin zich op de cultuur van
mais toe te leggen. Niet zoozeer door de
vruchtbaarheid van zijn grond als dooi
de vruchtbaarheid van zijn brein is hij
daar tot den mais-koning van Amerika
geworden. Hij heef zich spéciaal op dit
gewas toegelegd, gezocht naar het beste
zaad, het veredeld, gezocht naar de bes
te omstandigheden en methoden, om
een schitterenden oogst te krijgen. En
in landbouwkranten kon men de laatste
tien jaar telkens zijn naam lezen. Hij
verschafte aan particulieren en ver
schillende instellingen van landbouw
zijn beroemde Gold Glow Corn (Goud-
glans-mais). Hij won me'erdere prijzen
op landbouwtentoonstellingen met zijn
prachtige collectie van kolven met de
gouden korrels. In meerdere bladen
werd hij afgebeeld naast zijn trots, de
uitgestalde mais. Vele eerelinten en an
dere onderscheidingen heeft hij ontvan
gen. En altoos ziet men hem naast zijn
beroemd product afgebeeld als een ge
woon boertje met een scherpzinnig ge
zicht, wel een man, die niet alleen uit
zijn grond maar ook uit zijn hoofd ge
haald heeft,' wat erin zit.
Onlangs heeft hij op 75-jarigen leef
tijd zijn hoogste onderscheiding gekre
gen. Hij ontving een eerediploma van de
faculteit van landbouw en zijn naam is
ingeschreven op den eererol der univer
siteit van Wisconsin. Weer is deze man,
lie alle wetenschappelijke vorming en
opleiding mist, in vele kranten ge
noemd. Hij ontving het eerediploma in
tegenwoordigheid van professoren en
bestuurders der hoogeschool, voorname
en geleerde mannen, die hem de hand
schudden.
Op het diploma staat onder anderen,
dat de faculteit dankbaar besloot hem
te erkennen, als den vriend van het ko
renveld en den oogst, die den landbouw
wist te bezielen.
Tweeerlei is hier merkwaardig. Wijs
heid geleerd door de praktijk neemt hier
de plaats in van geleerdheid gehaald uit,
de boeken en van het college. Deze nede
rige landbouwer heeft in zijn bedrijf
meer gezien dan 'n middel van bestaan.
Hij heeft liefde gehad voor zijn werk,
zijn grond, zijn gewas, zijn mais boven
al. Ilij heeft zijn mais gekweekt, zooals
een kunstenaar zijn werk schept. Hij
heeft nagedacht en geexperimenteerd,
zooals de ontdekker in zijn laboratori
um. Hij heeft langs den weg der erva
ring bereikt, waartoe de landbouwwe
tenschap nog niet gekomen was. Hij
heeft nieuwe wegen durven inslaan en
zeker wel dingen gedaan, die men aan
vankelijk dwaas en verkeerd vond. Maai
bij heeft zijn gezond verstand en zijn er
varing geraadpleegd en zoo werd hij tot
den mais-koning.
Niet minder merkwaardig is het, dat
de officieele wetenschap, de wereld van
het hooger onderwijs dezen man van het
land, die maar weinige jaren schoolon
derwijs genoot, de eer gaf, die hem toe
komt. Eeredoctoraten en andere hooge
onderscheidingen worden van wege de
universiteiten in de oude wereld alleen
verleend aan geleerden. Men moet min
stens een belangrijk tijdschriftartikel
een wetenschappelijke studie geschre
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Het, beeteadre-voor
Prima Coiu-iFieBto wtlt-n
H4B.INGKAKE TELKF 298
ven -hebben, om hier op den eererol ee-
ner academie' te worden ingeschreven
Maar deze man van niet meer ontwik
keling dan de gemiddelde arbeider heeft
van de regenten der universiteit van
Wisconsin woorden van warmen lof en
groote waardeering ontvangen en zijn
portret kreeg een plaats in de groote ge
hoorzaal dier hoogeschool wegens zijn
groote diensten aan den landbouw be
wezen.
We ontvingen eenige portretten van
den mais-koning. Hij ziet er niet konin
lelijk uit: een gewoon, nederig man, een
boertje op zijn Zondags. Maar iioe lan
ger men het portret ziet, des te meer
merkt men het pittige, besliste en ver
standige in dit gezicht op. De mond met
de strenge lijnen als van een grijsaard,
die met het leven heeft moeten vechten
om er te komen. De kleine, doordrin
gende oogen, die zoovele jaren de gids
en raadsman bij het werk der handen
zijn geweest. En bij dat alles liet dood
eenvoudige in het voorkomen. Maar
een der Amerikaansche bladen, die we
raadpleegden, schrijft van den mais
koning:
,De beteekenis van dergelijke man
nen is, dat zij toohen, wat men kan, als
men tracht door eenvoudig zichzelf te
zijn allen, met wie men in aanraking
komt, aan te sporen, eigen streven te
bevorderen. Zij doen meer voor hun
mcdemcnschen dan negen tienden der
staatsleden en militairen".
De naam van den mais-koning is J.
Wiclinga. De man is Friesch gelijk zijn
naam. Als Jippe is hij gedoopt; zijn va
der was' wegwerker in de Friesche ge
meente het Bildt en met de Friesche
stoerheid van lichaam en wil is de ar
beidersjongen tot den mais-koning ge
worden en ontving hij, die zeker na
zijn negende jaar geen onderwijs meer
genoot, een eervolle onderscheiding
van een wetenschappelijk' instituut..
Jippe is Jippa geworden. Mr. Jippa
Wielinga, Midway, Wisconsin. En hij
heeft met zijn beroemde mais grooter
dienst bewezen aan de wereld dan me
nige staatsman met zijn nota's en me
nige hooge militair met zijn strategi
sche plannen.
Draadloos bulp-verleenen.
In Amerika heeft ieder, die het beta
len kan en velen, die het niet kunnen
doen een car, een auto. De Amerikaan
sche. auto-industrie gaat nog een
groote toekomst tegemoet, want er zijn
nog vele buizen, waarop wegens aan
schaffen van een car nog geen hypo
theek genomen is, zoo lazen we onlangs
een aardig grapje in een Amerikaansch
tijdschrift. Iedere Amerikaan heeft te
genwoordig ook een draadlooze instal
latie. In de ziekenhuizen laat men in de
afdeeling kinderen draadloos muziek
spelen, om de kinderen stil te houden
en in slaap te krijgen. Er zijn steeds
meerderen, die niet meer naar de kerk
gaan, omdat ze een draadloozze dorni
nee hebben, wiens preek ze in hun huis
kamer kunnen hooren. De draadlooze
is in de zeevaart onmisbaar geworden
Men heeft daardoor voortdurend con
tact met het land en op de groote boo
ten worden dagbladen uitgegeven,
waarin men het jongste nieuws kan le
zen, dat draadloos overgeseind wordt
De schepen in nood zenden naar alle
kanten uit het bekende S. O. S. Save
Our Souls (Redt onze levens!) en velen
hebben hun leven te danken aan dezen
hulproep, waardoor vaak tijdig nog
hulp nadert. De Amerikaansche kust
schepen seinen, als er een ernstig on
geluk of een ziekte aan boord is, om ge
neeskundige hulp, die dan uit de kust
steden over het water komt. De zieken
huizen hebben daarvoor ook een draad
looze installatie. Zijn de schepen ver
der van de kust af, dan worden" aanwij
zingen geseind, wat men moet doen en
welke medicijnen toedienen. Zoo min
als medische behandeling per brief, zal
echter zulk draadloos advies veel
waarde hebben. Bovendien gebeurt het
wel, dat een of ander medicijn draad
loos voorgeschreven wordt, die niet
aan boord aanwezig is. Niet alle sche
pen zijn zoo goed van geneesmiddelen
voorzien als onzen, die daartoe door de
wet gedwongen worden.
Uit Engeland wordt verhaald, dat uit
een ziekenhuis de dokter draadloos
seinde om een gezonden kerel, die zijn
bloed wilde afstaan voor een zwakke
zieke, die door het overbrengen van ge
zond bloed wellicht nog gered kon wor
den. Jammer genoeg was de patient
overleden, toen een persoon zich aan
meldde, om hem het offer van zijn
bloed te brengen.
Dat verhaal klinkt een beetje Ameri
kaansch. Echt Amerikaansch is hel
volgende. Aan boord werd van een der
mannen een voet verbrijzeld, die dade
lijk afgezet moest worden. Er was geen
dokter aan boord en daarom werd de
draadlooze arts geraadpleegd. Deze be
val den kapitein zelf dan maar te ope-
reeren. En deze deed dat, daarbij tel
kens het advies inroepende van den
dokter aan den wal. Natuurlijk is de
operatie schitterend gelukt en zal de
man straks wel op een kunstvoet loo-
pen, sneller nog dan te voren, immers
zonder likdoorns en eeltknobbels. Wie
het verhaal niet gelooft, moet nooit
Amerikaansche bladen lezen en wie
zich afvraagt, of er aan boord van een
schip zonder dokter toch de instrumen
ten en andere middelen voor een ern
stige operatie aanwezig zijn, bewijst
daarmee een overmaat van critischen
zin te bezitten. Laat men zelfs draadloos
natuurlijk naar de waarheid van het
verhaal aan den zeeman-chirurg infor
meer en.
Even geloofwaardig is een ander ver
haal. Aan boord van een schip sterft een
Engelschc matroos, die op de wijze van
de Engelsche staatskerk begraven
moest worden. Daarbij wordt een for
mulier voorgelezen. Het was niet aan
boord. Daarop seinde men de wijde wa
teren van de zee af om het begrafenis-
formulier. Het sein werd opgevangen
door een Hollandsch schip, waar men
natuurlijk het formulier ook niet ken
de. Maar van dit schip ging het verzoek
verder de wereld in en eindelijk was er
op een Engelsch schip een kerkboekje
met het formulier en de man kon naai
de gebruiken zijner kerk over boord ge
zet worden. We zullen nog wel van
grooter draadlooze wonderen hooren.
PLAATSELIJK NIEUWS.
VELSEN.
Het onderwijs in 1922.
In het verslag der Commissie van
^Toezicht op het lager onderwijs wordt
meegedeeld dat haar werkzaamheid
zich voornamelijk bepaalde tot het uit
brengen van adviezen.
Als voornaamste daarvan, noemen
wij de volgende. Met betrekking tot een
verzoek van den Ned. Volkszangbond
om bij voorkomende vacaturen, voor
zoover zulks mogelijk en oorbaar is, de
voorkeur te geven aan die candidaten.
welke, bij overigens gelijke aanspra
ken, voor hebben dat zij tot het geven
van zangonderwijs werkelijk bekwaam
zijn en het daarheen te leiden, dat aan
elk der scholen minstens één zoodanige
kracht verbonden zij, adviseerde de
commissie, 'dat bij de vervulling van
vacatures reeds thans voldoende aan
dacht wordt geschonken aan de benoe
ming van onderwijskrachten, welke in
staat zijn zangonderwijs te geven.
Op een tweede verzoek van den Ned.
Volkszangbond om te bevorderen, dat
zich in deze gemeente eene commissie
vormt, die den Volkszangdag voorbe
reidt en daarbij de leiding op zich
neemt, besloot de Commissie B. en YV.
in overweging te geven, zoowel om
practische als paedagogische redenen,
niet bevorderlijk te zijn aan de voorbe
reiding van den Volkszangdag.
Naar de Commissie vernam was, on
danks een daartoe aan het bestuur der
Ymbachtsschool gedaan verzoek, bij
de toelatings-examens tot die school
ook nu weer geen advies ingewonnen
van de hoofden der scholen, welke door
de adspiranten het laatst werden be
zocht. Zulks werd betreurd, omdat do
toelating daardoor dikwijls afhankelijk
wordt van toevalligheden.
De Commissie besloot zich nogmaals
met betrekkingtot deze aangelegenheid
te wenden tot het bestuur der Am
bachtsschool en aan B. en YV. te vragen,
om eveneens pogingen bij gemeld
schoolbestuur aan te wenden, opdat in
de toekomst wel de adviezen der be
doelde hoofden van scholen zullen
worden ingewonnen en de rapporten-
boekjes der candidaten zullen worden
geraadpleegd.
Naar aanleiding van een en ander be
richtte het bestuur der Ambachts
school, dat bij de toelating aanvanke
lijk gebruik is gemaakt der adviezen
van hoofden van scholen, docli dat
daarmede zulke onaangename ervarin
gen zijn opgedaan, als gevolg van de
zeer uiteenloopende opvattingen van
de hoofden der verschillende scholen,
dat men hiervan is moeten terugko
men en thans het toelatingsexamen
zelf afneemt.
Het bestuur der Ambachtsschool gaf
te kennen niet meèr van dit besluit te
kunnen afwijken.
Door B. en W. werd om advies in
handen der commissie gesteld een ver
zoek der Onder-commissie van school
11 om in de gemeente tot stand te bren
gen een of meer gelegenheden, waai'
schoolgaand^ kindeken onder behoor
lijk toezicht zouden kunnen zwemmen.
Aan B. m YV. werd bericht dat, de
Commissie het zou toejuichen indim
eene goede zweminrichting tot stand
kwam, zij meent echter dat de techni
sche op'ossing var. deze aangelegen
heid niet behoort tot lia~e competentie,
terwijl zij verder van oordeel is, dat
het door de Ouder-commissie ge-
wenschte toezicht eventueel aan c« n
kundig zwemmer en in geen geval aan
het onderwijzend personeel dient te
worden oog^r,ragen.
Op verzoek van B. en vV. wem door
de Commissie e-m onde;zoek ingesteld
naar het ontstaan de»- minder goede
verhoudingen aan school D te Velser
oord, waaromtrent een rapport werd
uitgebrachi
Einde 1922 waren in de gemeente Vel
sen 20 scholen, waarvan 8 openbare en
12 bijzondere. Daarbij komt nog de
school voor buitengewoon lager onder
wijs te IJmuiden, welke is onderge
bracht in 4 lokalen van school B. Deze
scholet: werden bezovht door 4739 leer
lingen, waai van 2288 gingen op d.
openbare en 2501 op de bijzondere
scholen.
Van ie bijzondere scholen ging n
1271 kinüa'va op de R.K. en 1231 op de
Prot, Chr. scholen.
SANTPOORT.
Zondagavond trad onze plaa ,se-
lijke tooneelvereenigng „Varia" voor
het laatst in dit seizoen op. Yreel be
langstelling bestond er voor deze laat
ste uitvoering niet, wij althans hadden
er meer van verwacht.
In zijn openingswoord moest de voor
zitter, de heer G. J. Nieuwpoort, van 'n
kleine teleurstelling gewagen. liet
tweede op het programma geanonccc."-
öe nummer kon wegens een gerez.'i)
kwestie met het desbetreffende
auteursrechten-bureau niet opgevoerd
worden. Tot zijn vreugde kon hij e< li
ter mededeelen, dat Mevr. v. d. Berg,
die onlangs bij „Het Reizend Tooneel"
