voogdij uitoefende over zijn zoon Phi lips, maakte een einde aan de genoem de twisten, die het land verscheurden, doch trad als regent zeer gestreng op, verzwaarde de belastingen, verminder de de munt, en dreef het volk in de ja ren van misgewas 1490 en 91 tot op roer: het zoogenaamde Kaas- en Brood spel. Ook de Uitgeesters sloten zich aan hij de volksbenden, die gewapend met graven, spaden, zeisen, hooi- en mest vorken het land afliepen en naar Alk maar en Haarlem oprukten onder de leus: „liever tot den dood vechten, dan van honger te sterven". Na te Leiden en te Haarlem door het leger van Maxi- miliaan te zijn teruggedreven, trokken ze op Beverwijk terug. Deze benden werden eindelijk verstrooid en aan de geheele landstreek werd een zware boete opgelegd, waarvan alleen Uitgeest 8000 Kronen moest opbrengen. (E"n Kroon w as 90 cents.) De rust die daarna intrad, was ook voor dit dorp zeer weldadig. Het nam in bloei toe en telde in 1539 wel 70 sme derijen, fabrieken van stokken (zooals nu nog) en steenzagerijen. Het tel le in 1572, 540 buizen. Wordt vervolgd. S. C. L. P. Waterstand IJmuiden. September 1923 H. water L. waler Dagen v.m. n.m. v.m. n.m. 2 7.01 7.21 2.40 2.47 3 L.K. 7.45 8.07 3.13 3.24 4 8.40 9.09 3.56 4.16 5 9.49 1028 4.55 5.26 6 11.17 11.54 6 18 6.55 7 0.30 7.43 8.13 8 0.55 1.25 8.52 10.13 9.15 Oeen Zomertijd. VISSCHERIJ. DE TOESTAND DER ZEEVISSCHERIJ IN JULI 1923. Naar de af deeling Visscherij en van het Departement van Binnenlandsche Zaken en Landbouw ons mededeelt na men in Juli j.l. meer vaartuigen aan de zeevisscïierij deel, dan in de overeen komstige maand van het vorige iaar. Hoeveelheid en opbrengst der aange voerde visch bedroegen xesp. 7.340.500 K.G. en f 926.900 tegen 4.447.700 K.G. en f 1.036.900 in Juli 1922. De vangsten der stoom trawlers bleven over het algemeen schraal; ge middeld per reisdag werd in de Noord zee door de stoomtrawlers, die hier te lande aanvoerden slechts 380 K.G. ge vangen (1069 K.G. in Juli 1922). Zoowel door het warme weder als tengevolge van de daling van den Belgischen franc waren bovendien de prijzen laag. De be sommingen waren dientengevolge onbe vredigend, n.l. voor bovenbedoelde Noordzee-stoomtrawlers gemiddeld per reisdag niet meer dan f 231 (verleden jaar Juli f 278). In het laatst van de maand stegen de vischprijzen ceniger- mate, dank zij het koelere weder en werden ook de vangsten van schelvisch ruimer, waardoor de besommingen iets verbeterden. Het aantal in bedrijf zijnde stoom trawlers, dat aanvankelijk was inge krompen, werd daardoor weer iets grooter. Intusschen namen over de ge- heele maand slechts 76 stoomtrawlers aan de visscherij deel tegen 87 in Juli 1922. Voor een deel was de geringe deel neming aan het bedrijf te wijten aan het feit, dat tengevolge van het warme weder ook de Engelsche markt slecht was. In verband daarmede toch losten slechts 3 (verleden jaar Juli 10) stoom trawlers uitsluitend en 7 (verleden jaar Juli 12) gedeeltelijk hun vangsten in Engeland. De hoeveelheid en opbrengst der visch, door onze stoomtrawlers hier te lande aangevoerd bedroeg res pectievelijk 1.208.700 K.G. en f 309.600 tegen 1.573.000 K.G. en f 409.400 in Juli 1922. De loggers en zeil- en motorku^t- visschers namen drukker aan de trawl- visscherij deel dan toenmaals; in het geheel hielden zich 4 motor- en 150 zeil loggers (verleden jaar Juli 3 motor- en 146 zeilloggers) met deze visscherij be zig. De zeilloggers vingen gemiddeld per reisdag 105 K.G. (188 K.G. in Juli 1922); de motor- en zei.ikustvisschers p. reis respectievelijk 291 en 114 K.G. (260 en 86 K.G. in Juli 1922). Alleen de zeilkustvisschers besomden gemiddeld iets meer dan toenmaals, zoowel voor de motorkustvisschers als voor de zeil loggers waren de ge ldelijke uitkomsten van het bedrijf 'echter ongunstiger. Aan de beugvisscb.erij namen 6 stoom schepen, 1 moto?rvaartuig en 12 zeil- vaartuigen deel, togen 1 stoomschip en zeïlvaartuigen in Juli van liet vorige jaar. De vangsten, vooral die van de zeil schepen, waren thans kleiner en de uitkomsten der visscherij waren over het algemeen beduidend ongunstiger. Gemiddeld per reisdag bedroegen n.l. respectievelijk vangst en besomming van de zeilvaartuigen 246 K.G. en f 95 (446 K.G. en f 165 in Juli 1922) en van de stoomschepen 509 K.G. en f 164 (ver leden jaar Juli 538 K.G. en f 377). De totale hoeveelheid en opbrengst der aangevoerde beugvisch bedroeg res pectievelijk 147.000 K.G. en f 55.200 (verleden jaar Juli 95.000 K.G. en f 19.600. De drijfnetvisscherij op haring werd uitgeoefend door 32 stoom-, 19 motor en 190 zeilloggers (31 stoom-, 14 motor en 194 zeilloggers einde Juli van het vo rige jaar) De vaartuigen kwamen over liet algemeen met veel grootere vang sten binnen dan in Juli 1922. Deze vangsten bedroegen n.l. per reisdag voor de stoomloggers 1.705 (verleden jaar Juli 819 K.G.), voor de motoriog- gers. 841 (verleden jaar Juli 269 K.G.), voor de zeilloggers 736 (verleden jaar Juli 313 K.G.) Door de groote warmte en de afzetmoeilijkheden daalde de prijzen van de maatjesharing, welke thans een hijzonder groot deel van de vangst uit maakte, tot een uiterst laag peil, zoodat nog veel minder hesomd werd dan in Juli van het vorige jaar. De besommin gen bedroegen n.l. gemiddeld per reis dag niet meer dan: voor de stoomlog gers f 106 (verleden jaar Juli f 182), voor de motorloggers f 51 (vérleden jaar Juli f 58), voor de zeilloggers f 45 (•verleden jaar Juli f 67). De totale hoeveelheid en opbrengst der aangevoerde drijf net visch. bedroeg respect. 5.105.000 K.G. (waarvan 50.747 kantjes gezouten haring) en f 314.600 tegen 1.094.000 K.G. (waarvan 10.293 kantjes gezouten haring) en f 240.600 in Juli van het vorige jaar. PLAN VOOR DEN AFZET VAN HARING IN NEDERLAND. In het overzicht der Haringvisscherij in het Visscherijblad der Nieuwe Vlaar- dingsche Courant van 24 Augustus 1923, lezen wij o.a. het volgende. „Als iemand eens een organisatie tot stand wist te -brengen om regelmatig, gedurende het heelc jaar, naar alle windstreken heen door het heele land, eenvoudige venters van goede haring uit te zenden, die niet duurder dan noo- dig is zouden leveren, dan zou hij daar mee den grootsten dienst aan de ha ringvisscherij bewijzen, welke denk baar was, want dan zou het bedrijf ver moedelijk goeddeels voor goed uit den nood zijn." Schrijver dezes meent dat zulk een organisatie best mogelijk is en doet hiermede een plan aan de hand. Na tuurlijk zal dit voor. wijzigingen en ver beteringen vatbaar zijn. I. Hos wordl de haring. verkocht. Naar onze meening is haring een ar tikel, dat bij de mensch.cn aan huis ver kocht moet worden. Slechts de kenners en liefhebbers van haring koopen deze in een winkel. De groote massa echter kent de haring als volksvoedsel niet. En waar goede haring niet alleen een voedzaam, maar ook een zeer smake lijk en gezond volksvoedsel is, biedt de afzet hiervan in ons land nog onbe grensde mogelijkheden. Wij wijzen hierbij op een artikel als roomijs. Voor eenige jaren was room ijs een bijkans pngekend product. Men kon liet alleen in lunchrooms en.de melk salons in de steden hekomen. Maar sinds er voortvarende menschen zijn gekomen en in vele steden de banket bakkers b.v. zich hebben vereenigd, wordt er in den zomer in zelfs de klein ste gehuchten van ons land roomijs verkocht. Overal op het platte land ko men de IJsco-wagentjes, die 's avonds weer leeg thuisgebracht worden. Waar haring het geheelo jaar ver kocht kan worden, ligt het voor de hand, dat de verkoop hiervan veel ge regelder en onafgebroken kan plaats hebben. IJs consumeert men liefst op heete dagen, jonge haring daarentegen smaakt altijd goed, in den zomer zoo wel als 's winters. O.i. moet de haring verkocht worden in gesloten wagentjes, helder er uit ziende, b.v. wit geschilderd, evenals de ij sco-wagentjes. Gesloten wagentjes is noodzakelijk vanwege de hygiëne. Thans zijn er ook venters, die de haring op open karren of ook wel in emmers verkoppen, zoo dat stof en vuil er op kunnen waaien. Op heete dagen zou wellicht ijs de ha ring frisch kunnen houden. Deze wagentjes moeten een uniforme grootte en kleur hebben en hij krachtig aanpakken zullen ze evenals de IJs co-wagentjes in ons land spoedig overal hekend zijn. Daartoe is echter noodig dat er komt een hechte organisatie voor den ver koop, een centraal lichaam, waarbij al le reeders en handelaren zich kunnen aansluiten. Wij krijgen dan een II. Centraal-Bureau voor den ver koop in het binnenland. Dit Centraal-Bureau regelt de geheele organisatie van den verkoop. De hande laren (en reeders?) die er zich bij aan sluiten, verbinden zich haring aan het Bureau te. leveren. Deze levering ge schiedt naar de behoefte en in hoeveel heid naar de grootte hunner firma (of naar een anderen maatstaf, b.v. naar gelang van het aantal te nemen aandee- len in het kapitaal van het Centraal- Bureau.) Het belangrijkste is de orga nisatie van den verkoop. Wij hadden ons die als volgt voorgesteld. a. Hoofdvertegenwoordigers*. Het Centraal Bureau stalt in iedere provincie één of twee hoofdvertegen woordigers aan. In Drente en'Zeeland zal één voldoende zijn, in grootere pro vincies als Gelderland, Noord- en Zuid- Holland enz. zullen twee noodig wezen. Bovendien komen er hoofdvertegen woordigers voor de groote steden. Deze hoofdvertegenwoordigers stellen de verkoopers op de verschillende plaatsen aan, zenden aan dezen haring en voeren met hen de administratie. Zij zijn dus voor hun provincie de ver antwoordelijke personen, zoodat hier voor alleen in aanmerking komen solie- de handelaren, mannen uit het bedrijf. b. De verkoopers. Natuurlijk wor den niet in alle plaatsen verkoopers aangesteld. Als wij Noord-Holland eens tot voorbeeld mogen nemen, zou den wij verkoopers willen aanstellen (Amsterdam wordt hierbij uitgescha keld) in: IJmuiden (hoofdvertegen woordiger), Haarlem, Zaandam, Pur- merend, Wormerveer, Beverwijk, Alk maar, Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Schagen, Helder, Hoofddorp, Aalsmeer, Weesp, Bussum en Hilversum.. Deze verkoopers moeten zijn be trouwbare personen en liefst zelf in hun woonplaats een vischwinkel be zitten. Zij nu hebben ook de zorg voor den c. Verkoop ten plaitelande. Daarvoor moeten dienen de wagen tjes. Zij doen het of zelf, of zoeken per sonen, die in de plaats hunner inwo ning en in de dorpen in den omtrek de haring moeten verkoopen. Zulks ge schiedt ook met den verkoop van room ijs. In den zomer trekken b.v. vanuit Haarlem dagelijks de wagentjes met ijs naar Hillegom, Heemstede, Schoten, Santpoort, Veisen, IJmuiden enz. en des avonds keeren de verkoopers weder, naar Haarlem terug. Flinke verkoopers "zullen m de ste den en dorpen zeker vele va.ste afne mers van haring krijgen en aldus zai aan vele menschcn een vaste broodwin ning. verschaft kunnen worden. Dat is noodzakelijk ook, want met los perso neel, dat men van een Arbeidsbeurs moet betrekken, zal men dikwijls ver schillende moeilijkheden hebben. Men- sehen met teen vaste broodwinning krij gen liefde voor hun werk en de ijver can door provisie steeds worden aange vuurd. Wij mecnen dan ook dat de verkoo pers een minimum-bedrag van b.v. f 10 per week als vast salaris zullen moeten' genieten, terwijl dan b.v. één cent per haring provisie zou kunnen worden gegeven. Een goed verkooper zal toch in zes dagen wel 2000 hariagen kunnen verkoopen en maakt alzoo een weekloon van.f 30. Hierbij merken we op, da'; een ver kooper iederen dag weer andere dor pen zal kunnen bezoeken. Natuurlijk zal' daartoe iedere verkooper een vast gebied krijgen. Als de verkooper uit Wormerveer de Wormer bedient, zal hij. daar niet zijn collega uit Zaandam mogen ontmoeten. Maar dit is gemak kelijk te regelen, door de verkoops- piaatsen een vast gebied voor den ver koop aan te wijzen (de American Pe troleum Company te Rotterdam b.v. heelt een dusdanige regeling voo het geheele land). III. Verdere opmerkingen. Wij ge- iooven dat met de juiste mannen aan 't roer dit plan moet slagen. Eerste voorwaarde daartoe is dat men gelooi heeft in het welslagen. Waarom zou dit onmogelijk zijn? Haring is een kos telijk eten; 't zij zomers of winters, maar bij het brood is het een fijn ge recht. Velen vinden haring zelf; lekker op de nuchtere maag, als men pas is opgestaan. En gezond is het zeker. Wij twijfelen dan ook niet of ons volk zal, als het de haring gaat kermen, ook veel haring gaan consumeer en. Maar dan dient vóór alles op één ding goed gelet te worden: dat men goede waar levert. Vroeger, in goede tijden, toen bijkans al Je haring uit ons land naar het buitenland werd geëxporteerd, tvas het zéér moeilijk hier goede haring te bekomen. Wanneer men onin Juli of Augüstus haring voorzette, die in de winkels of hij venters was gekocht, was dit oude haring van het vorig jaar of misschien nog wel ouder. Zeer terecht sprak het volk dan ook van „nieuwe haring met oude koppen". Deze haring was in den regel zóó zout, dat de arbei ders (want dat waren toch dc koopers) ze eerst een paar uur in 't water legden. Neen, wil men dat ons volk haring eet, dan moet men het goede waar le veren. Daarbij zal er verschil in prijs kunnen zijn. Ook de ijscofabrikanten hebben roomijs voor alle beurzin, men koopt het van 220 cent per pakje. Zoo zal men b.v. haringen van 5, maar ook van 10 cent per stuk kunnen ver koopen, al naar de soort en de kwali teit. Maar het publiek moet dit weten en men moet de prijzen op de wagenjes kenbaar maken. Propaganda en reclame zal natuur lijk noodig zijn. Het is verrassend te zien, hoe fabrikanten hun product in gang weten te doen vinden door een doeltreffende reclame. Kleine geschrift- jes en plaatjes doen zeer veel. En wat zou er in dezen vorm voor haring niet een mooie reclame te maken zijn. Maar de smaak van het heerlijke zee banket moet het doen! Die moet het weer maken tot de nationale lekkernij, geliefd hij arm en rijk. Wat hebben veel dichters de Hol- landsche haring bezongen! Laten ree ders en handelaars en alle belangheb benden de handen ineenslaan en de La- ring zal weer worden onze nationale roem. Helpt U self, so helpt U God! Onrust in het Stoomtrawlerbedrijf. Van de Combinatie van arbeiders-or ganisaties omvattende de Centrale Bond, de Christelijke Bond en de IJmuider Federatie van Transportar beiders en de. Christelijke Zeelieden- bond ontvangen we een schrijven, het welk duidt op een aanstaand conflict tusschen de reeders en de opvarenden, indien niet tijdig door overleg de gere zen moeilijkheid wordt uit den weg ge ruimd. In bedoeld bericht lezen we n.l. dat door een der grootste reederijen in het visscherijbedrijf alhier aan de gages dei- opvarenden wordt getornd door het in houden van 1li procent van het percen tage, dat van besommingen als toeslag op het maandloon wordt betaald en dat verondersteld wordt, dat zulks door be doelde reederij is gedaan in overleg met de reedersvereenigMg om bij afwezig heid van verzet der opvarenden of hun ner organiaties, deze loonkorting alge meen door te voeren. De organisaties zijn, naar uit bedoeld chrijven blijkt, niet geneigd, deze loons verlaging zonder meer te aanvaarden en stellen zelfs een ernstig conflict in uitzicht, indien door gemeenschappelijk overleg niet tot een schikking wordt ge komen. Ten einde dit ernstig conflict sta king zoo mogelijk te voorkomen, vraagt de combinatie van arbeidersor ganisaties aan het bestuur der Reeders- vereeniging een samenspreking op kor ten termijn om een conflict te trachten te voorkomen. Aan de opvarenden der trawlervloot en de haven - en transportarbeiders zal de houding der combinatie per strooi biljet bekend worden gemaakt (Noot van de Redactie). Moge het be drijf voor een staking bewaard blijven. De oestand der Kustvisscherij In Juli. Naar de afdeeling Visscherijen van het departement van Binrieniandsche Zaken en Landbouw mededeel!, had de abnormale hitte in de eerste helft der msand juli een ongunstigen invloed op de uitkomsten van de visscherij en wel in het bijzonder op die der aal- en bot visscherij. Daardoot toch Icon de visch niet levend worden gehouden, zoodat zij in groote hoeveelheden rnoest worden weggeworpen. Vele visschers staakten in die dagen dan ook de uitoefening van hun bedrijf. In de Zuiderzee werd de ansjovisvisscherij nog slechts uitgeoefend door enkele vis schers, waartoe de Regeeriugstoeslag, welke tot 15 Juh gehandhaafd bleef, hen in staat stelde. Oesters werden in het geheel niet ver zonden, terwijl de verzending van con sumptiemosselen van geen beteekenis was. De Zeeuwsche mosselvisschers zetten hun bedrijf echter geregeld voortalleen gedu rende de hitteperiode moesten zij het onderbreken. Verscheidene vaartuigen van Wieringen werden voor de visscherij van mosselen voor eendenvoer gebezigd. In de Lauwerzee ondervond de garnalen- visscherij eveneens de nadeelige gevolgen van het warme weder. De botvangsten in den Dollart waren gering en de garrialenvangsten bleven ins gelijks beneden het middelmatige. In het Hellegat werd door een tweetal vaartuigen bereids weer een aanvang ge maakt met het visschen op zeebliek voor het winnen van schubben ten behoeven van de parelindustrie. Door laatstbedoelde vaartuigen werden over het algemeen zeer ruime vangsten verkregen. De vangsten van spiering met de anker- kuilen waren in de eerste helft van de maand alleszins bevredigend. Oedurende het verdere gedeelte van de maand waren de vangsten bijna doorloopend schraal. De totale aanvoer van bot was ook nu weer vrij wat grooter dan verleden jaar Juli. Haringexport met Regeerings- steun. Hoofdzakelijk ten gevolge der valuta moeilijkheden lijdt de haringexport in hooge mate aan gebrek aan afzet van het artikel en is het zeer toe te juichen dat de Nederl. Regeering haar zeer gewaardeerde steun zal verleenen om de verloren afzet gebieden zooveel mogelijk trachten te herwinnen. Echter werden, hetzij door onbekendheid, hetzij door andere oorzaken, aan de Re geering ook gebieden als verloren geraakt opgegeven, welke wellicht voor enkele plaatsen in ons land verloren gegaan waren, doch inderdaad uit andere plaatsen intensief werden bewerkt, met name van IJmuiden. We hebben hierbij het oog op het Ruhr- gebied. Ten einde dit gebied, dat als ver loren geraakt aan de Regeering was opge geven, weder te veroveren en de export daarheen weder mogelijk te maken, werd in een vergadering den 10 Aug j.l. te 's-Gravenhage gehouden, besloten 1200 tonnen haring naar dat gebied te zenden, waaraan de Regeering onder bepaalde voor waarden steun zou verleenen, indien op deze niet-bewaarbare haring verlies zou worden geleden. Op deze vergadering, uitgeschreven door het hoofdbestuur der Reedersvereeniging voor de Nederlandsche haringvisscherij. waren ook uitgenoodigd vertegenwoordi gers uit de Vereenigingen van haringhan delaren uit andere plaatsen n. 1. uit Maas sluis, Vlaardingen, Scheveningen, Katwijk en IJmuiden ieder één afgevaardigde. Deze vergadering werd eveneens bijgewoond door een regeeringsvertegenwoordiger. Door een samenloop van omstandigheden (ziekte en verlof) mede doordien de convocatie voor die vergadering eerst twee dagen tevoren werd ontvangen, was IJmuiden niet op die vergadering vertegenwoordigd en werd alzoo niet ter kennis van den regee ringsvertegenwoordiger gebracht, dat het zenden van haring naar het Ruhrgebied mett regeeringssteun, niet alleen niet noodig was, doch dat daarmede particuliere belangen ernstig dreigden geschaad te worden. Door een groote haringexportfirma te IJmuiden werden n.l. gedurende de voorafgaande 3 maanden ettelijke wagons haring met goed succes bij te goeder naam en fasm bekend staande importeurs geplaatst. Bovengenoemde firma heeft zich daarop in overleg met het bestuur der IJmuider Vischhandelvereeniging tot de regeering gewend om onder overlegging der vrachi- brieven aan te toonen, dat zending van naring. met regeeringssteun naar het Rhur- gebied niet de aangewezen weg was om de vrije haringexport te bevorderen. In een daarop gevolgde vergadering, gehouden te 's-Gravenhage den 23 Aug. j L, welke eveneens door een regeerings vertegenwoordiger werd bijgewoond en waar IJmuiden wel vertegenwoordigd was is over deze aangelegenheid uitvoerig van gedachten gewisseld en kwam toen ook luidelijk aan het licht, dat het doel van deze zending in hoofdzaak was opruiming /an bij de reederijen aanwezige haring- voorraden met regeeringssteun. Het ie zenden kwanturn werd toen van 200 300 ton teruggebracht én w erden zoodanige' •.epdingeti vastgelegd, dat de belangen' der handelaren niet te zeer konden worden geschaad. 'W*nr snel groote eilelijkheid dc door le rvgeerwig,geboden steur, wordt aanvaard, was de handd ch over het algemeen van nieening, da: die steun meerder succes zou kunnen hebben, indien deze kon wor den aangewend voor nieuwe gebieden a's Rusland, d'e; Randstaten e.a. en kon het zijn door faciliteiten bij den opslag van bewaarbare haring inden vorm van credieter^ goedkoope tarieven, consulaire medewerkis^? enz. Naar we uit goeden bron vernomen-^ hebben zal dan ook' r.iet weder export van haring met regeeringssteun plaats heb ben, alvorens daaromtrent meer overeen stemming is verkregen tusschen de diverse belanghebbende reederijen en handelaren en is de uitzending van 3000 ton naar de Oostzeehavens voorloopig opgeschort. BINNENLAND. Het jubileum van de Koningin. jHet huldeblijk, dat de Bijzondere vrij willige Landstorm aan Hare Majesteit de Koningin zal aanbieden, bestaat uit een in vijf, deelen gebonden album, waarin voorkomen vier en dertig duizend hand- teekeningen van vrijwilligers en van leden^S der Landstorm-Commissiën. Het. eerste deel bevat achtereenvolgens De opdracht van den Bijzonderen Vrij- willigen Landstorm. De Oorkonde van aanbieding. De handteekeningen van de Nationale Landstorm Commissie. Een histo- risch overzicht van het ontstaan en de ontwikkeling van het instituut. Een kaartje, aangevende de grenzen der Lapdstorm- Verbanden. De handteekeningen van de Korpsen „Motordienst", „Vaartuigendiensi" en „Spoorwegdienst" en de handteekeningen der vrijwilligers de Verbanden Friesland, Groningen, Drenthe, Vollenhove, Twente en De IJssel. Y De overige Verbanden zijn verdeeld over

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1923 | | pagina 2