De Ziekenhuiskwestie te Velsen
toegelicht door Voorstemmers.
Ondei'geteekenden hebben als Prote-
stantsche Gemeenteraadsleden, die ge
stemd hebben voor het aangaan van
een overeenkomst met de Mariastich-
ting, het wenschelijk geoordeeld om,
in verband met de agitatie die in de
Gemeente wordt gewekt tegen dit
Raadsbesluit, openlijk in korte trekken
hun standpunt te verklaren en in het
licht te stellen op welk een onwaardige
wijze hier een propaganda tegen dit
raadsbesluit wordt gevoerd, en zij zijn
daartoe genoodzaakt zoowel door de
beknopte en daardoor minder juiste
verslagen en mededeelingen in de pers,
als door de onware en verdachtmaken-
de mededeelingen in de protestverga
dering van Vrijdag 7 Maart j.l.
De Gemeenteraad als zoodanig is in
geen enkel opzicht overrompeld en kon
ook niet worden overrompeld, aange
zien het hier niet een nieuwe zaak gold,
maar eèn zaak die van alle kanten
sinds jaren bekeken en overwogen is.
Het eerste adres van de Mariastich-
ting dateert van 22 December 1917 en
daarop is eerst een besluit gevallen op
24 Februari 1920. Meer dan twee jaar
is er dus over gedacht en gedelibereerd,
en ook nadien heeft het onafgebroken
de aandacht gehad van den Raad, de
Ziekenhuis-Commissie en misschien
ook van het publiek. Van publieke be
langstelling is nooit iets gebleken, ze
ker niet van publiek protest. Aan dit
geheele voorstel was dus principieel
niets nieuws. Ook is de Raad niet over
rompeld doordat niet intijds kennis
is gekregen van het nieuwe voorstel,
want reeds op 8 Januari is door den
Burgemeester medegedeeld welke
plannen in de lucht hingen en met na
me erop gewezen dat dit reeds dadelijk
een punt van overweging bij de Raads
leden individueel en in hunne fracties
zou moeten uitmaken, want dat te ver
wachten was dat hierop weieens bin
nenkort een uitspraak op korten ter
mijn zou moeten worden genomen.
Ten aanzien van een eventueele aan
koop van de Tuchtschool moest, met
het oog op de handelstransacties, me
de ook omdat een deel van den Raad
voor aankoop gevoelde, uit den aard
deze mededeeling als vertrouwelijk
worden beschouwd, maar toezegging
werd gedaan dat de restrictie zoo spoe
dig zulks doenlijk was zou worden op
geheven, daar in ieder geval een be
sluit alleen in openbare vergadering
kon worden genomen. Den 24sten Ja
nuari heeft de zaak opnieuw in beslo
ten vergadering een punt van bespre
king uitgemaakt; in deze vergadering
werd de conclusie van do Ziekenhuis-
Commissie medegedeeld.
Den 8sten Februari is aan den Raad
toegezonden het geheele adres van de
Mariastichting als vertrouwelijk en in
de vergadering van 12 Februari d.a.v.
is ook op aandrang van de Raadsleden
door den Burgemeester toegezegd dat
door hem zou worden bevorderd, dat
zoo spoedig mogelijk de restrictie zou
worden teruggenomen. Absolute ge
heimhouding is niet opgelegd, zoodat
er ook geen sprake kan zijn van schen
ding van art. 43 der Gem.-wet. Wel is
ernstig gewezen op de noodzakelijk
heid dat deze zaak nog als vertrouwe
lijk moest worden beschouwd, voor
zoover de aankoop van de Tuchtschool
betrof.
De Raadsleden die lid waren van de
Ziekenhuis-Commissie verkregen reeds
8 Jan. verlof om het op dezelfde wijze
mede te deelen aan de leden niet-raads-
leden, terwijl de Ziekhuis-Commissie
ook verlof kreeg te spreken met het
Bestuur der Mariastichting en den
24sten Januari d.a.v. met de Haarlem-
sche Raadscommissie voor het Zieken
huis-vraagstuk aldaar.
Dat hier een ernstige fout zou zijn
gemaakt omdat op zoo'n korten ter
mijn een beslissing moest worden ge
nomen is overdreven. Dikwijls zijn in
den Raad zeer belangrijke amendemen
ten ingediend met bijzonder belangrij
ke financiëele gevolgen, waarover
bout portant een beslissing is genomen,
zonder dat ooit onze Gemeentenaren
geschreeuwd hebben omdat hunne
burgerrechten daardoor werden ver
kort.
De Burgemeester heeft in geen enkel
opzicht een ander standpunt ingeno
men terwille van een toevallige recht-
sche meerderheid, want toen het in
April 1921 ging om eventueel aan de
Mariastichting een uitstel te verleenen.
heeft de Burgemeester zich ook reeds
gesteld op het standpunt, dat het in
het Gemeentebelang gewenscht was
aan de Mariasichting een uitstel van
een jaar te verleenen en nader over
leg te plegen. Dit alles is te lezen in de
notulen der besloten vergaderingen.
De drang om te komen tot het stichten
van een ziekenhuis in de gemeente is
voor een niet gering deel uitgegaan
ook van hen die thans scherpe opposi
tie voeren tegen de mogelijke komst
van de Mariastichting.
De noodzakelijkheid werd niet alleen
algemeen erkend, maar ook verdedigd
aan de hand van de adviezen door Dr.
Wortman, de adviseur van de Zieken
huis-Commissie, gegeven.
In het rapport van de Ziekenhuis-
Commissie van 19 December 1918, van
welke Commissie de Raadsleden Slui
ters, Lande weert en Netscher lid wa
ren, alsmede de heeren Dr. Onnen, C.
Gust. Olie en Dr. Barentsen, staat
woordelijk:
„Zij heeft daarbij overwogen, dat,
hoe dit ook moge geschieden, de Ge
meente zich voor dat doel belangrijke
geldelijke offers zal moeten getroosten,
wil zij in hare verplichtingen tegenover
hare zieken niet te kort schieten. Reeds
thans moet het, volgens Dr. Wortman,
een abnormaliteit worden genoemd,
dat de Gemeente Velsen met een be
volking van ruim 26000 inwoners niet
beschikt over een ziekenhuis naar de
eischen des tijds ingericht. Een uit
spraak welke steeds meer beteekenis
zou krijgen aangezien de bevolking
zich voortdurend uitbreidt."
en verder
„Zij (de Commissie) blijft van mee
ning dat de oprichting van een Ge
meenteziekenhuis overeenkomstig het
plan van Dr. Wortman, reeds thans
een dringende eisch is."
Dat thans de behoefte geringer zou
zijn dan toen, omdat er nu met behulp
van ziekenauto's naar Haarlem kan
worden vervoerd is een argument te
kinderachtig om op in te gaan. Ook
vóór December 1918 bestonden er zie
kenauto's, maar werd zoodanige oplos
sing, en terecht, niet voldoende geoor
deeld. Wanneer deze oplossing thans
naar voren wordt gebracht dan ge
schiedt dit om een excuus te hebben
om tegen te stemmen.
De beslissing genomen op 24 Febru
ari 1920, om aan de Mariastichting sub
sidie te geven is niet genomen door een
rechtsche meerderheid, want de meer
derheid van den Raad was toen
linksch. Het besluit werd genomen
met de stemmen van een deel van
rechts, met twee Vrijheidsbondsleden
en één Vrijzinnig Democraat, de heer
Dr. Heslinga, die als Vrijzinnig Demo
craat ongetwijfeld niet het meest was
geporteerd voor een Katholieke inrich
ting, maar die als medicus en als
raadslid de belangen der zieken en het
gemeentebelang stelde boven kerkelij
ke gevoeligheden of voorkeur.
Wat betreft de behandeling der pa-
tienten is door de tegenstemmers in
den Raad volkomen toegegeven dat de
ze in de Mariastichting niets te wen-
schen overlaat. Op deze gronden kon
derhalve geen bezwaar worden ge
maakt. Het bezwaar dat de financieele
Commissie niet is gehoord zou met
evenveel recht kunnen gelden voor
zoovele andere voorstellen waarover
dit advies niet is gevraagd. Hoofdzaak
is nu dat de financieele Commissie
wordt gekend in de wijze van dekking.
In ieder geval mocht niet de zaak
stranden op een oponthoud door haar
eerst daarheen te verwijzen.
De geheele Gemeenteraad weet en is
overtuigd, vooral na de bespreking die
gehouden is met Dr. Aldershoff, In
specteur der Volksgezondheid, dat on
ze Gemeente er niet aan kan denken
een eigen ziekenhuis te exploiteeren,
daar dit de gemeente jaarlijks 150.000
175.000 guldens zou kosten, een be
drag dat nog in lange jaren niet voor
dit doel kan worden beschikbaar ge
steld.
Dat dit cijfer niet te hoog is genomen
bewijst het feit dat het St. Elisabeths-
gasthuis te Haarlem, dat in gunstiger
conditie verkeert dan een nieuw te
stichten inrichting, een jaarlijksche
subsidie van de stad noodig heeft van
bijna f 200.000.voor 150 bedden, ter
wijl er hier 120 zullen komen. Het voor
deel van een particuliere verpleging
uit het financieel oogpunt blijkt ook
zeer duidelijk hieruit, dat de Maria
stichting te Haarlem hare tarieven
moet verhoogen terwille van het St.
Elisabethsgasthuis, omdat dit voor de
tarieven der Mariastichting niet kan
werken. Daarom kunnen en zullen de
tarieven voor de Mariastichting voor
Velsen dan ook contractueel altijd la
ger zijn dan te Haarlem.
Tegenover de directe kosten verbon
den aan het verleenen van de subsidie
staat voor de ziekenfondsen en voor de
geheele burgerij een aanzienlijke be
sparing aan reiskosten en tijd, terwijl
ook de vestiging van deze stichting
hier weer nieuwe ingezetenen brengen
zal, waardoor het belastbaar inkomen
onzer gemeente weer vergroot wordt.
Bovendien zullen de patiënten ook
meer van bezoek kunnen profiteeren
wanneer het afleggen van bezoeken
met mindere moeite en kosten gepaard
gaat. De subsidie is er niet eene van
een half millioen ongerekend de daar
op loopende rente, maar bepaalt zich
tot de uitkeering van de rente, die kan
worden verkregen van een kapitaal
van ongeveer 2 ton en zulks gedurende
ten hoogste 50, misschien 40 jaar.
Dat de Maria-St. nu zou gaan strij
ken met een subsidie krachtens de
ziektewet is gewoon onzin.
Krachtens de ziektewet Talma zullen
zulke subsidies niet worden verstrekt.
Wel zou zulks hebben kunnen geschie
den wanneer ooit de ziekteverzorgings-
wet ware ingediend en aangenomen.
Dit belang is echter door den loop der
zaken reeds lang vervallen en kan dus
de Mariastichting uit dien hoofde niets
verwachten.
Plet is onjuist dat de Gemeente zich
zou moeten verbinden dat er in tien
jaar geen tweede ziekenhuis komt.
Daartoe bestaat alle vrijheid, ook om
aan een tweede inrichting subsidie te
verleenen. Al wil morgen de gemeen
te aan een diaconessenhuis ook steun
bieden dan is ze daartoe vrij. Alleen
mag geen Gemeenteziekenhuis gedu
rende dien tijd worden gesticht. Maar
dat kan toch onze Gemeente in geen ge
val, zoodat deze bepaling in geen enkel
opzicht knelt.
Het bezwaar dat iemand in zijn over
tuiging zou worden gekrenkt is een
puur verzinsel.
Onder de voorwaarden is geen enke
le bepaling dat de armlastige patiënten
in ieder geval naar de Mariastichting
moeten). De Mariastichting is wel ge
houden ieder op gelijke voet te ont
vangen en te behandelen, maar de Ge
meente is niet verplicht alle patiënten
te zenden en kan wel degelijk met even
tueele gemoedsbezwaren rekening
houden.
Het best wordt dit gedemonstreerd
door het feit dat de beide ziekenfond
sen te Wijkeroog en Velseroord zijn ge
contracteerd, ook thans, met de Maria
stichting en dat ons niet bekend is dat
te Wijkeroog ooit iemand bezwaar
heeft gemaakt om daarin te worden
opgenomen, terwijl dit te Velseroord in
acht jaar tijd éénmaal is voorgekomen.
De stichting van dit ziekenhuis be
hoeft in geen enkel opzicht de tot
standkoming van een protestantsch
ziekenhuis in den weg te staan, bij de
wijze waarop onze gemeente zich uit
breidt. Haarlem, met 70 a 80.000 inwo
ners heeft er reeds vier, die met elkan
der niet voldoende ruimte bieden voor
Haarlem en omstreken.
Bovendien is de Mariastichting be
reid zich te verbinden om geen verdere
uitbreiding tot stand te brengen, dan
na overleg met B. on W., om pogingen
van andere zijde niet in den weg te
staan.
De ondergeteekenden hadden per
soonlijk ook de voorkeur gegeven aan
een niet-Katholieke inrichting, maar
waar er geen uitzicht op de totstandko
ming daarvan bestond en aan een ge
meenteziekenhuis'niet te denken viel,
hebben zij gemeend in het belang der
lijdenden en dat der geheele gemeente
aan dit verzoek hun stem te moeten ge
ven.
Zij zijn altijd bereid om zoo noodig
in een openbare vergadering onder
neutrale leiding hun standpunt, nader
uiteen te zetten en te verdedigen, wan
neer hun vijftig procent van den be
schikbaren tijd wordt toegekend.
A. ten Broeke.
J. C. Dunnebier.
H. Groeneveld.
C. van der Steen.
K. H. Tusenius.
F. P. Vermeulen.
W. C. Wardenaar.
INGEZONDEN,
Ruiten verantwoordelijkheid der Redactie
Mijnheer de Redacteur.
Mag onderget, oen kleine plaats
ruimte van U vragen in Uw veelgele
zen blad, bij voorbaat mijn verschul
digde dank, Zoo als ons allen bekend
is, is hier een protest-comité gevormd
dat openbare vergaderingen belegd
aangaande de ziekenhuis-kwestie, die
in de j.l. raadsvergadering is behan
deld en waarvan ook in Uw geeerd
blad is melding gemaakt.
Toen ik de namen van dat gemengd
protest-comité las, kwam bij mij de
vraag op, is dat nu zoo'n zaak van ge
wicht, voor vooraanstaande mannen,
die de Chr. beginselen zijn toegedaan,
om een bondgenootschap aan te gaan,
gelijk b.v. Abraham eenmaal deed om
zijn neef Lot te redden uit de macht
van Kedor-Laómer.
Ik wensch niet gerekend te worden
onder die protest-vrienden zoolang er
nog geen volledig rapport is versche
nen, die een licht zal werpen op de
zaak zelve.
Ook rijst bij mij de vraag of die hee
ren uit verschillende partijen voor zij
tot de vorming van een comité zijn
overgegaan wel met hun afgevaardig
den in den gemeenteraad over die zaak
hebben gesproken, (ik vraag maar?)
want dat was in de eerste plaats de
aangewezen weg geweest.
Dan wat de ziekenhuis-kwestie zelf
aangaat, daar stel ik als Chr. arbeider
zeer veel belang in. Ik woon hier bijna
14 jaar in IJ. en in dien tijd heeft mijn
vrouw 3 m?al in 't ziekenhuis gelegen.
2 maal in Diaconessenhuis te Haar
lem en 1 maal 4 weken in een R. K.
Ziekenhuis te Amsterdam en een vol
half jaar heeft mijn dochter in 't Bin
nengasthuis te A. gelegen.
De ervaring hiervan heeft mij ge
leerd, dat ik het. Diaconessenhuis het
eerste zou begeeren voor mijn begin
sel om daar onze zieken te laten ver
plegen, maar als dat niet kon, dan
zou ik ze nog liever in een R.K., dan
in een neutraal ziekenhuis zien opge
nomen.
De noodzakelijheid van een zieken
huis in Velsen wordt gelukkig niet
door die heeren ontkend, maar 't
wordt toch m.i., door hun protest-ver
gadering enz. weer op de lange baan
geschoven, althans, zij zullen trachten
het raadsbesluit ongedaan te maken.
En wat dan? Zullen zij ons dan een
Chr. Ziekenhuis geven? Ik betwijfel
het ten zeerste als ik de samenstelling
van het comité goed bezie.
Toch roept onze arbeidersbeweging
om een ziekenhuis waar men zonder
veel kosten de zieken kan bezoeken,
want de reiskosten maken het soms
zoo moeilijk en duur.
Het zal U dan ook niet verwonderen,
M. de Redacteur, dat ondergeteekende
liever had gezien van boveng. comité
dat zij medewerkte om te komen tot
de oprichting van een ziekenhuis, 't
geen toch een uitkomst zou zijn voor
de IJmuider bevolking.
Ik kan dan ook nog niet inzien dat
de voorstemmers in den gemeenteraad
voor de subsidie niet in 't belang van
geheel onze bevolking zou zijn.
Ook zou ik langs dezen weg mijn
mede-arbeiders willen aanraden nog
op geen lijsten te teekenen die in ver
band staan met de ziekenhuis-kwestie,
daar al te haastig in vele gevallen
kwaad is.
U nogmaals dankend voor de ver
leende plaatsruimte, zoo teeken ik,
Een Christelijk Arbeider.
IJmuiden, 10 Maart 1924.
Mijnheer de Redacteur,
Ik verzoek U beleefd onderstaand in
gezonden stuk in Uw eerstvolgend blad
te willen opnemen, waarvoor ik U bij
voorbaat dank.
Ziekenhuis-kwestie,
Indien drie-vierde van onze gemeen
te niet Roomsch-Katholiek is, zooals
de Heer Sluiters in de protest-vergade
ring van 7 Maart j.l. heeft gezegd, dan
traehte men door deze drie-vierden
van alle meerderjarige inwoners onzer
gemeente een adres te laten teekenen,
tegen het subsidie voor R. K. Zieken
huis. Het zou mij zeer verwonderen,
indien dan tegen den wensch van zulk
een groote meerderheid van de bevol
king in, de plannen toch zouden door
gaan.
Of een ziekenhuis, dat voor onze
kleine gemeente voldoende zou zijn.
f 175.300.per jaar plus nog aflossing-
zou moeten kosten, zooals Uw abon-
ne L. in Uw blad van 8 Maart j.l. ons
voorrekent, informerde men eens in
gemeenten met ongeveer hetzelfde in
woneraantal, waar men reeds een
ziekenhuis heeft.
Hoogachtend,
F. R, OMMERING.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Door Ds. Cr. alhier werd aangifte
gedaan dat hij door een hem onbekend
persoon Is opgelicht. De persoon stel
de zich voor als zekere P. en zeide dat
hij een betrekicing kon krijgen in
Vlaardingen. Ds. Cr. heeft den man
toen reisgeld verstrekt, omdat hij wel
geleek op de genoemde P., maar heeft
het reisgeld nooit terug gehad. En nu
blijkt de man niet de ware P. te zijn en
schijnt hij zelfs meerderen opgelicht te
hebben,
Aan het Hoogovenbedrijf zijn 50
losse arbeiders in staking gegaan we
gens loonsverlaging.
Door de politie is aangehouden de
matroos F. G., die gesignaleerd stond
in het Alg. Politieblad, daar hij nog f 4
of 4 dagen hechtenis te vereffenen had.
Hij betaalde de boete en is toen vrij
geiaten.
Herhaaldelijk komt het voor dat
van in de visschershaven liggende
stoomtrawlers steenkolen worden ge
stolen. Mannen en jongens, die kolen
komen zoeken, komen ook aan boord
van de trawlers, waar zij de bunkers
openvinden, waaruit dan de kolen
worden gehaald. De politie krijgt vaak
klachten van de reederijen over deze
diefstallen. Thans is aangehouden W.
Sch., die kolen ontvreemd had, die in
beslag genomen zijn en teruggegeven
aan de reederij. Proces-verbaal is niet
opgemaakt, maar Sch. is streng onder
houden. En voortaan zal het niet bij
waarschuwingen blijven.
De politie heeft proces-verbaal
opgemaakt tegen J. K., schipper van
een Katwijker logger, wegens het ont
trekken van goederen aan de strand
vonderij. Herhaaldelijk komt het voor,
dat op zee goederen worden opgevischt,
MIJNHARDT's
Zenuw-Tabletten 75 ct.
Laxeer-Tabletten60 ct.
Hoofdpijn-Tabletten 60 ct.
Bij Apoth. en Drogisten.
die niet aan de strandvonderij worden
afgedragen. Meerdere processen-ver
baal zullen dan ook wel volgen.
Door den caféhouder K., werd assi
stentie verzocht, daar bezoekers in zijn café
aan het vechten waren. 1 oen de politie
kwam, waren de vechtersbazen echter
verdwenen.
Het maken van 6000 M- masliekdak-
bedekking voor de vischhallen alhier
is opgedragen aan de Eerste Haarlemsche
Asphalthandel te Haarlem.
Door de Haarlemsche politie is naar
hier gebracht een minderjarig meisje, O.
genaamd, dat in Haarlem zwervende was
aangetroffen. Zij is aan de ouders over
gegeven.
Blindenzorg.
Vrijdagavond vergaderde de afd. IJmuiden
der Vereeniging tot Chr, verzorging van
blinden in Nederland. Besproken werd eers
circulaire van het hoofdbestuur waarin op
meer uan gewone activiteit bij de afdeelingem
werd aangedrongen om geld voor het
tehuis te verzamelen.
Een stuk grond waarop die stichting
gebouwd zal worden is bereids aangekocht
doch voor de voltooiing van het gebouw-
komt men nog een som van ruim f 70.000
te kort.
Het is te hopen dat dit geld spoedig
bijeen zal zijn, opdat deze hoogst nuttige
stichting van Chr. barmhartigheid weldra
verrezen is.
Voor een te houden algemeene verga
dering waarover de middelen om daartoe
te geraken gesproken zal worden, werden
een paar afgevaardigden aangewezen.
VELSEROORD.
Door den heer v. d. W.t aannemer
te Schoten, is aangifte gedaan dat van een
bouwwerk aan den Velserduinerbuurtweg
een partij boat is ontvreemd.
In een Maandagavond te Velser
oord in den Lunchroom Eynthoven ge
houden vergadering is een afdeeling
Velsen der Ned. Vereeniging voor Fa
cultatieve Lijkverbranding opgericht,
met aanvankelijk 20 leden, nadat de
heer Y. J. Reitsma een inleiding had
gehouden.
Een voorloopig bestuur werd be
noemd, bestaande uit de heeren Y. J.
Reitsma, Velseroord, voorzitter; W. v_
Ommen, Velsen, secretaris en L. A. G„
Stormmezand. Velseroord, penning
meester.
Op Zondag 30 Maart zal een excursie
naar het, crematorium worden ge
maakt.
VELSEN.
Dinsdag-avond is de vijfde en
laatste winterlezing van dit seizoen ge
houden in de school met den bijbel te
Wijkeroog.
Prof. Dr. H. Th. Obbink te Utreeht
behandelde het onderwerp „Wat ik
mg in Egypte en Palestina". De heer
Schuvt spreekt een woord van welkom,
in het bijzonder tot. den spreker en
Irukt er zijn tevredenheid over uit,
dat de lezingen zoo goed bezocht zijn
c-n hoopt, dat de Commissie voor hef.
volgend seizoen weer op zooveel steun
mag rekenen. Ook brengt hij een woord
van dank aan de Pers.
Hierna geeft hij het woord aan ProL
Obbink. die begint met een gebed «it
te spreken.
Deze begint met er op te wijsfen, dat
er een groot verschil is tusschen Egyp
te en Palestina,
Er zijn in Egypte ook wel spoorwe
gen, maar zoo gauw men buiten dat ge
bied is, komt men in het echte Oosten,
waar men van geheel andere middelen
gebruik moet maken om te reizen.
Hierna werd het duister in de zaal
en de spreker lichtte de verschillende
beelden, die achtereenvolgens op het,
doek verschenen toe. We zagen reizi
gers met hunne kameelen in de woes
tijn, hoe de Mohamedanen bidden lee-
ren in de moskee en het later in het
open veld doen; we zagen vrouwen min
of meer gesluierd, en de spr. vertelde
hoe weinig de vrouwen in tel zijn. Ook
kregen we eene oaze te zien, alsmede
verschillende piramiden van binnen
en van huiten en hoorden van welke
verbazende afmetingen deze gebouwen
zijn en dat ze gemaakt zijn van met
stroohaksel vermengd Nijlsïib in ovens
gebakken.
Ook zagen we de graven van ver
schillende Farao's o.a. dat van den in
den laatsten tijd zooveel besproken
Toetankamen.
Spreker gaf enkele staaltjes van de
onzindelijkheid, die daar onder het
Egyptische volk heerscht, die moet
ontzettend zijn, tengevolge waarvan
dan ook het aantal lijders aan oogziek
ten verbazend groot is en de kinder
sterfte grooter is dan ergens anders.
Na de pauze leidde spreker ons aan
