ijsenvaart om ontheffing der Bouw i Woningverordening wordt goedgun- jig beschikt. Bij het voorstel tot verkoop van een edeelte van de Corverslaan deelt de oorzitter mede dat B. en W. dit voor- iel nog willen aanhouden, daar er ver killende bezwaarschriften zijn inge- omen, waarom spr. voorstelt het naar en W. te verwijzen om prae-advies. Aldus wordt besloten. Bij het vooi'stel tot opheffing der be- rekkingen van directeur van het gas- edrijf en directeur der gemeentelijke aterleiding en tot instelling van de auctie van directeur voor gas en wa- er zegt de heer Sluiters dat het voor tel den indruk wekt, als zou de func- van directeur der waterleiding over bodig zijn geweest. En niets is rnin- ler waar, want spr. wil er op wijzen lat toen onze "waterleiding werd aange- wij een deskundigen directeur !0odig hadden en in den heer Bos had- en wij de rechte man op de rechte >laats. Spr. zegt dat dit temeer gold, omdat onze waterleiding een bijzondere was, waarvan er nog maar twee in ons land tijn. Spr. ontwikkelt verschillende bezwa ren tegen het voorstel. De directeur van iet gasbedrijf moge veel geleerd heb- ien van den heer Bos, deskundig is hij niet. Ook wat het administratieve ge- deelte betreft, heeft spr. bezwaren. De Voorzitter zegt dadelijk te willen opmerken dat niemand de gedachte ian koesteren, dat de heer Bos over- Kidig was. Toen de waterleiding kwam, noesten we een directeur hebben en en W. doen in waardeering voor den ieer Bos voor niemand onder. Maar ook in andere plaatsen is het zoo ge- ;aan dat later de bedrijven gas en wa- er onder één directie vereenigd wer- len. De heer ten Broeke gaat uit econo- nische overwegingen met het voorstel nede, echter vindt spr. een bezwaar iat de directeur in technische dingen ifhankelijk is van ondergeschikten. De heer Vermeulen meent dat we in lezen tijd, waar de regeering ernstige aandacht wijdt aan de wateronttrek- ang, aan 't hoofd onzer waterleiding jen deskundig man moeten hebben. Voorts betwijfelt spr. of er wel zoo- teel voordeelen uit verkregen worden. Us het voorstel aangenomen wordt, spr. willen dat de heer de Wit geen meer mag bekleeden. De heer Schilling zou dit laatste ook lillen, niet om den heer de Wit, on aangenaam te zijn, maar omdat spr. Leent dat beide functies den geheelen vereiseht. Spr. gaat met het voor stel mede, omdat hij den heer de Wit kent als een bekwaam man, die zich in de zaken weet in te werken en spr. meent met de waterleiding al op de hoogte is. De heer Groeneveld heeft ook ver trouwen in den heer de Wit en zal De heer Landeweert zeide het betoog' van den heer Sluiters niet te begrijpen. Spr. is vol lof over het werk van den heer Bos, wat wij bij zijn overlijden getuigd. Wij zouden er ook nooit aan gedacht hebben den heer Bos op wachtgeld te stellen, maar nu de heer Bos is overleden, is door deze combinatie bezuiniging te verkrijgen. En waar de heer de Wit reeds^ drie piaanden de directie der waterleiding heeft vervuld, is dit mogelijk gebleken. Spr. verdedigt het voorstel en tevens pm den heer de Wit in de hoogste be zoldigingsklasse te plaatsen. De heer ten Broeke zegt na alle in bevredigd te zijn en zal nu voorstemmen. De heer Tusenius heeft bezwaar te- ;en de salarisregeling, de heer Maas ■veneens, die een aanvangsalaris van 5000 voldoende acht. De heer Schilling zegt dat als de heer de Wit zijn bijbetrekkingen moet 'aten varen, deze dan in financiëel op licht achteruit gaat. Waar deze bezwa- 'en geopperd worden, stelt spr. voor ie zaak aan te houden of den heer de Wit tijdelijk te benoemen. De heer Landeweert meent dat de Schilling nu moeilijkheden gaat Wel is spr. het er mee eens het onbillijk zou zijn als de heer de Wit door de fusie persoonlijk een offer moest brengen. De heer Vermeulen zou ook voor een lijdelijke benoeming zijn. Het voorstel van B. en W. wordt aan genomen. Tot directeur der bedrijven gas en water wordt met 20 stemmen de heer A. de Wit. Eén stem in blanco uitgebracht. Door de heeren Bosman, Groeneveld en Schaar wordt een motie ingediend, om voor de vaststelling van het salaris \an den heer de Wit vier jaren als di recteur van het gasbedrijf mede te tel- len. 0 Deze motie wordt met 128 stemmen aangenomen. Tegen de heeren Tuse nius, Maas, Langendijk, Nijssen, War denaar, Zwanenburg, Handgraaf en Vermeulen. In de behandeling komt het voorstel tot machtiging van het opzeggen der overeenkomst met de gemeente Haar lem en het aangaan van eene overeen komst met de N.V. Kon. Ned. Hoog ovens en Staalfabrieken, een en ander betreffende de levering van gas, zoo mede besluiten, welke daaruit voort vloeien. De heer Landeweert houdt de vol gende rede: Het zij mij vergund als wethouder van het gas- en waterbedrijf, aan het Gemeenteblad no. 55 iets te mogen toe voegen, waaruit tevens blijkt mijn standpunt in deze zaak, aan welker voorbereiding dateerende reeds van medio 1922 ik een aanzienlijk aandeel heb mogen hebben. Het aangehaalde gemeenteblad begint dan met de mededeeling, dat in April 1923 door B. en W. der gemeente Vel- sen officieel in onderhandeling werd getreden omtrent het aangaan van een nieuw contract, andere voorwaarden bevattende, dan het thans bestaande. Motieven voor het aangaan en de voor waarden, waaronder een nieuw con tract te sluiten ware, komen in ge noemd gemeenteblad duidelijk enz. Ook spreekt er duidelijk uit, dat het Gemeentebestuur van Velsen er prijs opstelde om voor de gasvoorziening van het Noordelijk deel der gemeente de vrije hand te verkrijgen en dus het zij door onklaar worden van den zinker of door verbreéding der kanaaloevers niet genoodzaakt te zijn een nieuwen zinker te leggen. Gedacht werd hierbij aan een mogelijke levering door Hoog ovens of Beverwijk. Wat nu niet duidelijk uit het gemeen teblad spreekt, dat zijn de prijzen die Haarlem bij het sluiten van een nieuw contract berekende. Het is op verzoek van Haarlem dat deze niet zijn opge nomen. De Raadsleden gelieven ze dus als vertrouwelijk te beschouwen. Zon der nu de prijzen te noemen, moet ik er toch even op wijzen, dat waar de nieu we prijsregeling te verkrijgen ware ge weest bij het sluiten van een nieuw contract in den geest van het voorge stelde, een voordeel vóór 1923 te beha len ware geweest van ongeveer f 7000, en voor 1924 van f 14000. Intusschen kwam het Hoogovenbe- drijf, uit aandrang van zichzelven met zijn verzoek om een offerte voor leve ring van gas en volgde hierop de inter pellatie van den heer Tusenius, voor afgegaan van tendentieuze courantbe richtjes, die zouden doen vermoeden, dat door met Hoogenovens een contract te sluiten, der gemeente groote finan- cieele voordeelen te bezorgen ware en de gasprijs voor de verbruikers met een sprong omlaag zoude gaan. Gespro ken werd over gasprijzen van 6 cent, per M3 lager dan de thans geldende. De vragen, die de heer Tusenius stelde, gaven aanleiding tot eenig de bat in besloten zitting, waarbij ik mijn meening gegrond op de toenmaals be schikbare gegevens heb uitgesproken, die te vinden is in de notulen van de besloten zitting van den Raad van 25 September 1923 en hoofdzakelijk hier op neerkomende, dat het zoude blijken, dat het voordeel in prijs, hetwelk Hoogovens zoude kunnen bieden niet een dermatig verschil met Haarlem zoude leveren, dan dat we daarom het grootere risico hetwelk verbonden is aan een gasvoorziening door Hoog ovens gelegen a. d. Noordelijken ka naaloever veilig zouden kunnen trot- seeren. De daarna gevoerde onderhandelin gen met de directie van Hoogovens heeft verschillende van mijne kleine bezwaren doen wegnemen, zoodat con tractueel gezien Velsen waarborgen krijgt, die m.i. geen ruimte bieden voor afbrekende critiek. Maar dit eene groote bezwaar is en blijft voor mij bestaan dat door het sluiten van een contract met het Hoog- ovenbedrijf, de gasvoorziening, die stabiel dient te zijn, voor 3/4 afhanke lijk gesteld wordt van een zinker. Dat dit bezwaar vóór mij zeer zwaar weegt, spreekt toch duidelijk uit het feit, dat ik juist bij onderhandelingen met Haarlem heb gestaan en nog sta op het standpunt, een zoodanige contractsre geling te krijgen, om, wanneer de nood zakelijkheid ertoe dringt, hetzij door onklaar worden van den bestaanden, hetzij door vernieuwing door het ver leggen der kanaaloevers, de gasvoor ziening vóór Wijkeroog, zonder zinker tot stand te kunnen brengen. Dit be zwaar nu werd door de meerderheid der Raadsleden, toen deze besloot met het I-Ioogovenbedrijf in verdere onder handelingen te treden in de richting van het sluiten van een contract, niet gedeeld. Hoogovens voelt dit bezwaar echter wel degelijk, zooals spreekt uit Art. 42 van de concept-oveneenkomst. Had de gemeente het standpunt blijven innemen: risico van den zinker voor Hoogoven, dan zoude gebleken zijn, dat dit aanmerkelijk in den prijs zou zijn gevoeld. Het advies-besluit van de meerder heid van een Raad acht ik op grond van de omstandigheid, dat het genomen werd, na kennisname van ruime gege vens van allerlei aard, waaronder be grepen prijsberekeningen en prijsver gelijkingen en na ontvangst van direc tie-gasbedrijf Haarlem en directie- Hoogovens, even goed overwogen als dat van de minderheid, waartoe ik be hoor. Toch is 't voor mij desalniette min onbegrijpelijk. Wat de prijsregelingen der offreeren- de partijen aangaat, deze valt al naar gelang de vergelijking wordt opgezet, hetzij met of zonder berekening van het verschil in calorische waarde, uit gaande van een kolenprijs voor Hoog ovens van f 16.p. ton, in leverings- prijs v. Haarlem gebaseerd op fabrica- gekosten iets sterker of zwakker, frac- tioneel in het voordeel van Hoogoven uit, doch dat daarbij boven Haarlem een voordeel van minstens 30.000 gul den voor Velsen te behalen is, is een meening, die ik als nog niet kan onder schrijven, omdat ik de mogelijkheid niet uitgesloten acht dat Haarlem na verloop van eenige jaren komt tot 'n fabricageprijs van 0.04 ct. per M3, waar door het verschil in leveringsprijs van Hoogovens of Haarlem vrijwel geheel verdwijnt. Een nauwkeurig blijven volgen van de fabricageprijzen van Haarlem en de te betalen prijzen aan Hoogovens over een zeker aantal jaren, zal ons het be wijs leveren, wie de waarheid aan zijn kant krijgt. Naar welke zijde die ook moge uit vallen. Dit kunnen we met zekerheid accepteeren en zal ons bij het bere kenen van de prijzen aan verbruikers, zeer bedachtzaam moeten doen zijn, dat de aan Hoogovens te betalen prijs aan schommelingen onderhevig zal zijn, tengevolge van de kolenclausule, een regeling, die bij het eerste contract van Haarlem zeer spoedig werd uitge dreven en in een tijdperk van hooge kolenprijzen zooals de Europeesche oorlog die heeft gekend, kan beteeke- nen groote verliezen en in zijn uiterste bedreiging met ondergang van het gasbedrijf. Nu kan men mij toevoegen, dat is 'n mogelijkheid, doch alleen door abnor male omstandigheden geschapen en daarmede moeten we geen rekening houden, doch dan antwoord ik dit, dat het financieel voordeel, hetwelk voor normale omstandigheden, Hoogovens boven Haarlem geeft, niet zoo groot is als sommige raadsleden wel meenen, voor mij niet opweegt tegen de bezwa ren, die bij mij, ondanks de tegemoet komende houding van Hoogovens, zijn blijven bestaan en ons voorshands niet in staat stellen gasprijsverlaging voor huishoudelijk gebruik toe te staan, ja dit door niet acceptatie van het door Haarlem gebodene heeft doen verschui ven. Summa summarum komt de prefe rentie voor mij continuatie van de re latie met Haarlem, op grond van het bekende nieuwe contract boven het sluiten van een contract met Hoog ovens hierop neer. Ie. dat gasvoorziening van onze gemeente door het contract met Haar lem te vernieuwen geheel los gemaakt kan worden van den zinker, door Hoogovens voor 3/4 afhankelijk wordt gesteld van den zinker, die na korten of langeren tijd bij verlegging der Ka naaloevers zal moeten worden ver nieuwd, iets wat bij het sluiten van een contract met Haarlem voorkomen zou de kunnen worden; 2e. dat de zekerheid van een regel matige goede levering door Haarlem bewezen, bij het Hoogovenbedrijf moet worden afgewacht; 3e. dat vóór een en ander geen com pensatie wordt gevonden in het prijs verschil tusschen Haarlem en Hoog ovens, ja, het door Haarlem gebodene ons in staat had gesteld den gasprijs met ingang van 1 Januari 1924. iets la ger te stellen dan de thans geldende prijzen en die ook na het afsluiten van het contract met Hoogovens, afgeschei den van de vraag welk het aantal an nuïteiten zal zijn 15 of 30, waarover zich aflossing en rentebetaling van het nieuwe kapitaal, aan te wenden voor de werken, die een gasvoorziening door Hoogovens noodig doen zijn, zal uit strekken, gehandhaafd zullen moeten blijven. Ik zal dan ook straks, wanneer in stemming wordt gebracht op zegging contract met, Haarlem" tegenstemmen. De heer Schuitenmaker spreekt als volgt. Aanleiding tot de opzegging van de overeenkomst met „Haarlem" is het sluiten van een voordeeliger contract met het „Hoogovenbedrijf". Ruw berekend zal dat aan onze ge meente een voordeel geven van f 30.000 per jaar. Zoo gezien lijkt het dus logisch met het Hoogovenbedrijf in zee te gaan. Wil men echter de burgerij laten profiteeren, dan zal de gasprijs ver laagd moeten worden. Geschied dit met 1 cent, dan zal voor de gemeente kas geen cent voordeel overblijven. Ook bij een nadere beschouwing van de laatste offerte van „Haarlem" en de te maken kosten voor de gaslevering door het „Hoogovenbedrijf", wordt het financiëel voordeel voor onze gemeente tamelijk twijfelachtig. In de eerste plaats moet clan onder de oogen worden gezien, dat, wanneer wij bij Haarlem zouden zijn gebleven, wij vanaf 1 Juni 1923 een prijsverlaging zouden hebben genoten van f 12000 per jaar. Hetgeen wil zeggen, dat wij tot aan den datum van levering door de Hoogovens 1 Juni 1925 f 24000 zou den hebben verdient. Daarbij zouden wij hij „Haarlem" blijvende bij cle komende verbreeding van het N.Z.-ka- naal geen nieuwe zinker noodig hebben; omdat de gasvoorziening in onze gemeente benoorden het Noord zeekanaal goedkoop en afdoende is te regelen. Bovendien zouden wij voor aansluiting bij de „Hoogovens" geen kapitaals uitgave van f 102.000 behoe ven te doen. Waarbij nog komt een jaarlijksche uitgave van f 10500 aan rente en aflossing; vijftien jaren lang. Wel kunnen wij dan na 15 jaren zeg gen: „de materialen zijn van ons." Maar daar staat tegenover, dat deze absoluut waardeloos zijn, als het Hoog ovenbedrijf in gebreke blijft. De voor- en nadeelen tegen over el kaar plaatsende, kom ik tot de volgen de conclusie: Winst voor de gemeente, bij een over eenkomst met het „Hoogovenbedrijf", vanaf 1 Juni 1925 f 30.000 per jaar. Verlies voor de gemeente vanaf 1 Juni 19231 Juni 1925 bij opzegging van het contract met „Haarlem": Derving gasprijs f 24000.— Kapitaals uitgave 102000. 1 jaar rente k Qlj2 6630. Nieuwe zinker 50000. Totaal f 182630.— Rekent men daarbij: „dat dan nog 14 jaren lang 's jaarlijksch f 10.500. aan rente en aflossing betaald moet worden, dan komt het winstcijfer van f 30.000,in ander licht te staan. Te meer, waar cle berekeningen van het „Hoogovenbedrijf" zijn gebaseerd op een kolenprijs van f 16.zonder dat onze gemeente profiteert van de bij producten. Elke verhooging van de kolenprijs, zal dus in het nadeel zijn van onze gemeente. Dat: „in tegenstelling met Haarlem, waar wij mede profiteeren van den verkoop der bijproducten". Ten slotte dienen wij rekening te houden met het Vrijz. Democratisch ge- meenteprogram; dat, aan bedrijven welke een monopolistisch karakter dragen, de voorkeur geeft. Resumeerende, moet ik mij dus be slist tegen de opzegging van het con tract met Haarlem verklaren. De heer Groeneveld meent ook dat eer we voordeelen van het Hoogoven bedrijf zullen hebben, er 4 of 5 jaar ver- loopen zullen zijn. Daarom kan spr. niet voorstemmen om het contract met 11aarlcm te verbreken De hoer Durmefoier had gewild dat, de heer Schuitenmaker eerder met zijn berekening was gekomen. Spr. vindt, dat de genoemde cijfers kat noch var ken lijken. De heer Schuitenmaker: Dat is voor uw verantwoording. De heer DumieMer erkent dat er een bezwaar blijft inzake den zinker, maar anders gelooft spr. dat het aangaan van een contract met bet Hoogovenbedrijf in bet voordeel onze]; gemeente is. De heer ten Broeke verwondert zich eveneens over de cijfers van den heer Schuitenmaker, in de geheime zittin gen hebben wij ze heel anders gemaakt. De heer Visser wijst er op dat we al een lager gasprijs hadden gehad, als dit voorstel niet aanhangig ware ge weest. Spr. is niet zoo optimistisch ge stemd en is nog lang niet overtuigd dat er voldoende bestaanszekerheid voor het Hoogovenbedrijf bestaat. De heer Schaar ontwikkelt dezelfde bezwaren. Spr. twijfelt ook aan de be staanszekerheid van het Hoogovenbe drijf. Er is geschreven dat dit zijn ge- heele productie verkocht heeft aan de Phönix-Werke, maar dit is niet juist, deze Duitsche Staalfabrieken zijn in het bezit van het Ned. Hoogovenbe drijf. Spr. zegt dat deze Schwer-indus- trie eigenlijk is een oorlogsbedrijf en als men wist dat de vrede zou zijn uit gevallen, was men er hier niet mee be gonnen. Spr. wijst ook op de arbeids- moeilijkheden. Die hebben zich al voor gedaan en zullen zich blijven voordoen. En volgens art. 16 zouden zij ons ver plichten dat bij een staking aan het Hoogovenbedrijf de cokesovens met onderkruipers moeten blijven doorwer ken. Na het overlijden van den direc teur-generaal zijn de jonge ingenieurs begonnen de loonen te drukken en spr. gelooft zeker dat er zich arbeidscon flicten zullen voordoen. De heer Vermeulen zegt nog weinig argumenten tegen het voorstel te heb ben gehoord. Spr. zegt dat we hier m 't gunstige geval waren, dat er twee offertes kwamen. En dit staat vast dat de offerte van het Hoogovenbedrijf voor onze gemeente een voordeel van f 30.000 a f 35.000 oplevert,. Spr. is niet bevreesd dat het Hoogovenbedrijf niet zal blijven doorwerken. En als er stag natie in de ijzerproductie komt, de cokesovens werken altijd rendabel. De heer Schilling zegt in geheime zitting voor gaslevering door het Hoogovenbedrijf gestemd te hebben, maar spr. is bekeerd geworden. En dit bepaaldelijk door de loonpolitiek van het Hoogovenbedrijf. Men noemt dit loonregeling, maar spr. noemt het uit buitingssysteem en als spr. kan mee werken tot het opdoeken van het be drijf, zal hij dit doen, daar dit anders zijn invloed op andere bedrijven zal doen gelden. Spr. zegt dat als er flinke georgani seerde arbeiders aan het bedrijf werk ten, er herhaaldelijk stakingen zouden uitbreken en ais de arbeiders tot orga nisatie komen waarvoor gewerkt wordt zal dit zeker gebeuren. En dan zouden we onderkruipers moeten steunen. De heer Bosman merkt op dat het voordeel der overeenkomst voor iede- ren gasverbruiker f 6 per jaar zou zijn. Maar daarvoor wagen wij heel wat en spr. wil dit niet riskeeren. De heer Sluiters zegt dat men telkens den zinker als het groote bezwaar noemt. Spr. zegt dat er echter ook in 't. Spaarne een zinker ligt en als deze de fect is, is onze geheele gaslevering stop gezet. Enkele stemmen: Door het Spaarne liggen twee zinkers. De heer Sluiters. Onze zinker door het Noordzeekanaal is goed. Stemmen: Is die van elastiek? De heer Sluiters: Al was hij van koek, hij is goed. Spr. gelooft ook dat al zou er wat. mee gebeuren, het Hoogovenbe drijf bereid was gas te leveren voor Wijkeroog. De heer Schuitenmaker: En wij wa ren al ons geld kwijt. De heer Sluiters: Uw berekening is fout. Spr. heeft geen antipathie tegen Haarlem, dit heeft ons goed behandeld, maar als het ons een vischje kon af snoepen, deed het dit, waarbij spr. denkt aan A Prov. Ziekenhuis. En als wij tegen Haarlem een leelijk gezicht zetten, sneed het de leiding af en zaten de huismoeders met rauwe aardappe len. Spr. gelooft dat men zich noode- loos ongerust maakt over de bestaans zekerheid van het Hoogovenbedrijf. Maar dat is toch geen snoepwinkel, dien men morgen verandert in een bierzaakje. Het Rijk en de stad Am sterdam hebben er groote belangen bij. Spr. heeft de verwachting dat het wel goed zal marcheeren. De heer Schilling: En de loonkvves- tie dan? De heer Sluiters: Ja, dat vind ik be labberd genoeg en zou ik gaarne an ders zien. Maar spr. denkt om de ge meente en bij een mogelijke staking ge looft spr. niet dat de arbeiders de co- kesovens stop zullen zetten en Velsen zonder gas zullen laten zitten. De heer Dalmeijer zegt zijn stem nog niet in zijn zak te hebben. Spr. heeft in geheime zitting zich voor het aangaan der overeenkomst verklaard, maar als hij nu ziet dat zelfs een inge nieur van het Hoogovenbedrijf over den zinker geen geruststellende ver klaring kan geven, wordt spr. onge rust. Wij zijn nu bij een goed over heidsbedrijf en ook de loonkwesties bij het Hoogovenbedrijf maken spr. huive rig. Daarom weet hij nog niet wat hij doen moet. De heer Landeweert zegt nog gaarne iets te willen meedeelen in besloten zitting. De heer Schuitenmaker wil zijn cij fers nog nader toelichten. De heer Vermeulen stelt voor de dis cussies te sluiten. De heer Landeweert is daar voor, maar wil de eindstemming dan later houden. Spr. vraagt zijn mededeeling in besloten zitting te mogen doen. De Voorzitter Ik wil geen geheime zitting, daar heb ik kool genoeg van. Zegt u het maar gerust in 't openbaar. De heer Landeweert zegt dat wat hij gaat meedeelen niet door hem is uit gelokt. Spr. heeft steeds van den aan vang af loyaal meegewerkt naar beide kanten. Dat Haarlem er prijs op stelt om 't laatst aan bod te zijn, is te begrij pen. Spr. deelt mede dat de directeur der Lichtfabrieken te Haarlem hem mondeling heeft meegedeeld dat Haar lem den prijs, genoemd in het contract voor 25 jaar, wil berekenen ook voor een contract van 10 jaar. De heer Tusenins meent dat men nu het Hoogovenbedrijf ook eerst moet vragen of dit het voor minder doet. De heer Schuitenmaker vraagt weer het woord. In stemming komt het voorstel van den heer Vermeulen om de discussies te sluiten. Dit wordt verworpen. De Voorzitter schorst daarop de ver gadering tot Zaterdagmiddag half drie. In de week van 15 April 1924 werden in de Badinrichting aan de Snelliusstraat, IJmuiden, gebruikt: 37 kuipbaden, 64 douchebaden. Tarief Kuipbad 45 cent,. Douchébad 25 cent.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1924 | | pagina 3