ORGAAN VOOR DE
VELSEN
No. 89
Zaterdag 6 September 1984
9# Jaargang
IJMUIDER COURANT
GEMEENTERAAD.
Vergadering van 2 September 1924.
Voorzitter de Burgemeester.
Aanwezig alle leden.
De Voorzitter doet mededeeling van
de ingekomen stukken.
Een verzoek van J. Tellier te IJmui-
den om ontheffing van de verordening
op de winkelsluiting, teneinde zijn si
garenwinkel tot' des avonds 10 uur
voor het publiek te kunnen openhou
den (voorgesteld wordt, op het ver
zoek afwijzend te beschikken, daar de
verordening de gevraagde afwijking
niet toelaat); goedgekeurd.
Een verzoek van den plaatselijken
correspondent der Ver. Herstellings
oord Rijksambtenaren („Hora") om
vergunning voor den verkoop van het
„Hora"-bloempje op 6 September a.s.
(in handen van het college ter afdoe
ning).
Een adres van het afdeelingsbestuur
van het Nederlandsche Roode Kruis
te Beverwijk, waarbij verzocht wordt
aan genoemde afdeeling, voor den
houw van een klein ziekenhuis aan
de Sparsielaan te Beverwijk, gedu
rende 25 jaar een subsidie te verleenen
van f 1000 per jaar (naar B. en W.
om advies).
Een oproeping van den Vice-Presi
dent van den Raad van State om, wan
neer dit noodig wordt geacht, te ver
schijnen in de vergadering der Afdee
ling voor de geschillen van Bestuur,
ter behandeling van een beroepschrift
tegen het raadsbesluit van 27 Novem
ber 1923, no. 14, inzake vergoeding aan
bijzondere schoolbesturen voor boven
tallige leerkrachten over 1921 (daar
Gedeputeerde Staten het besluit, voor
zoover dit bestreden wordt, hand
haafden, achtten B. en W. het niet noo
dig aan de oproeping gevolg te gev.en)
Een verzoek van de R.K. Vereeniging
„Woningbouwvereniging" te IJmui-
den, om medewerking te willen ver
leenen tot het verkrijgen van een 2e
hypotheek, als bedoeld in het Konin
klijk Besluit van 1 Augustus 1924 no.
121, op de woningen, voor welker stich
ting zij den 10 October 1923 en 24 Ja
nuari 1924 de plannen enz. heeft inge
diend (te behandelen bij het adres van
den gemeentelijken woningraad);
Een verzoek van A. de Boer en ande
re bewoners van den Driehuizerkerk-
weg en den Hagelingerweg om de te
verbeteren gedeelten van deze wegen
in geen geval met keien te bestraten (te
behandelen bij punt 6 der agenda).
Een bericht van den Commissaris
der Koningin, dat aan J. G. Handgraaf
eervol ontslag is verleend als lid van
het college van zetters en dat in zijn
plaats is benoemd K. Boon.
Een schrijven van den plaatselijken
correspondent der Ver. Herstellings-
r oord Rijksambtenaren („Hora''), dat
hij het door hem onder letter c der in
gekomen stukken vermelde verzoek,
intrekt.
Een adres van het bestuur der Be-
verwijksche Bad- en Zweminrichting
om voor 1925 een subsidie te willen
verleenen van f 750.(te behandelen
bij de begrooting voor 1925)
Een schrijven van de Nederlandsche
Basalt-Maatschappij te Zaandam, dat
zij de werken aan den Hagelingerweg
en den Driehuizerkerkweg wil uitvoe
ren voor een som van f 65267.—. De
asphalt-beton-laag zal dan met inbe
grip van de spramexlagen een dikte
van 8 c.M. hebben, (te behandelen bij
punt 6 der agenda).
Een schrijven van den heer K. H. Tu-
senius van den volgenden inhoud.
Aan den Gemeenteraad
te Velsen.
Edelachtbare Heeren,
Ondergeteekende stelt U voor de re
tributie-regeling in art. 2 pagina 5 van
Gemeenteblad No. 142 te lezen als
volgt:
Van f 3001 t/m. f 4000 f 120.—
4001 5000 160.—
5001 6000 200.—
6001 7000 240.—
7001 8000 280.—
8001 9000 320.-
9°01 10000 360.—
10001 en daarboven 400.
(te behandelen bij punt 7 der agenda).
Aan de agenda wordt toegevoegd punt
10e. Benoeming van een: onderwijzer
aan school A en van een onderwij
zer aan school D. A i
De voordrachten luiden als volgt:
School As
1. R. H. Vasbinder, te Kampen.
2. J. O. Ritsema, te Eindhoven.
3. W. H. Engels, te Beerta.
4. D. J. Verkerk, te Rhoon.
School D:
1. J. O. Ritsema, te Eindhoven.
2. R. H. Vasbinder, te Kampen.
3. W. H. Engels, te Beerta.
4. D. J. Verkerk, te Rhoon.
Bij het verzoek der Protestantsche
Dragersvereeniging te Santpoort om
aanschaffing van een automatische
inrichting voor het nederlaten van
lijkkisten op de algemeene begraaf
plaats De Biezen betreurt de hèer Slui
ters dat'H/a jaar noodig was om een
prae-advies op dit verzoek te geven.
De heer Dunnebier maakt daar ex
cuses voor. Waar echter deze automa
tische inrichting wel eens weigert,
meenden B. en W. afwijzend te moeten
adviseeren.
De heeren Vermeulen en Tusenius
pleiten vóór de aanschaffing.
De heer Schilling vraagt de zaak aan
te houden en nog eens te bekijken.
Aldus wordt besloten.
Het voorstel tot inbreng van gron
den in het grondbedrijf wordt goedge
keurd.
Bij de vaststelling van straatnamen
stellen B. en W. voor de straten nabij
den Zeeweg en den Velserduinerbuurt-
weg te Velseroord de namen te geven
van Iepenstraat, Lindenstraat en
Beukenstraat. Goedgekeurd.
Bij het voorstel tot vaststelling van
algemeene bepalingen voor uitgifte in
erfpacht van onroerend goed, behoo-
rende tot het grondbedrijf der gemeen
te Velsen, zegt de heer Vermeulen
dankbaar te zijn dat aan enkele zijner
bezwaren is tegemoet gekomen. Ech
ter is spr. het met de algemeene lijn
der voorwaarden niet eens, maar spr.
gelooft dat het beter is ze al of niet te
aanvaarden en niet om deze te gaan
wijzigen. Daarom, al is spr. het er niet
mee eens, zal hij geen stemming vra
gen, want beter is deze voorwaarden,
dan geen enkele, zooals tot nu toe.
Het voorstel wordt goedgekeurd.
In behandeling komt het voorstel tot
beharding van gedeelten van den Ha
gelingerweg en den Driehuizerkerk-
weg. De heer Dalmeijer zegt vernomen
te hebben dat de laagste inschrijfster
voor iden asphalt-betonweg wel voor
een flink bedrag minder dezen weg
zou willen maken, als dit in het voor
jaar kon geschieden. Spr. meent dat
dit best kan en zou daarom tot het
voorjaar willen wachten.
De heer Bosman is van meening dat
de* verbetering dezer wegen niet kan
wachten, waarom spr. voor een klin
kerbestrating is.
De heer Sluiters zegt te geloovcn dat
de aannemersfirma er eenige duizen
den guldens heeft opgelegd; spr. zegt
daar erg op tegen te zijn en noemt dit
diefstal. Spr. zou hier gaarne een ge-
ruischloozen en stofvrijen weg hebben
en meent dat de wegen nog wel tijde
lijk voorzien kunnen worden. Spr. is er
voor tot 't voorjaar te wachten.
De heer Nijssen dringt op een beslis
sing aan, daar de zaak geen uitstel
kan lijden.
De heer ten Broeke wijst er op dat de
firma, die de nieuwe aanbieding doet,
den betonweg slechts 8 centimeter dik
maakt.
De heer Tusenius begrijpt niet hoe
een feit als de te hooge aanbieding kon
voorkomen. Spr. noemt dit een smeri
ge streek, die B. en W. in alle bladen
en in het orgaan der Ver. van Nederl.
gemeenten hadden moeten bekend ma
ken.
De heer Vermeulen zegt dat deze
heele zaak op hem een onaangenamen
I indruk heeft gemaakt. Wat nu het
i nieuwe voorstel aangaat, spr. zegt er
sterk op tegen te zijn om het werk in
eigen beheer uit te voeren,
j De heer Dunnebier zegt dat de kwes-
tie der rioleering het groote bezwaar
vormden voor B. en W. Met een as
phalt-betonweg en een verhard voetpad
zouden deze wegen met een hoeveel
heid regen, als den laatsten tijd ge
vallen is, onbegaanbaar zijn geweest.
Wat de aanbesteding betreft zegt
spr. dat de opgave der raming niet
aan den lagen kant was. De inschrij
vers hebben na de aanbesteding nooit
meer wat gevraagd, alleen de Petro
leum Mij. in den Haag wel, die het be-
noodigd materiaal levert. Deze was
zeer boos over den gang van zaken en
zeide er over te denken zelf eea ma
chine aan te schaffen.
Spr. is 't met den heer Vermeulen
eens en heeft ook bezwaar tegen eigen
beheer, alleen voor dit geval niet, daar
wij ons tegenover het bestuur van het
Seminarie verplicht hebben den weg
spoedig in orde te hebben.
Het voorstel van B. en W. wordt met
129 stemmen aangepomen. Tegen de
heeren Dalmeijer, Visser, Roelse, Schil
ling, Schaar, Sluiters, Vermeulen, Tu
senius en Groenevekl. Tegen eigen be
heer verklaarden zich de heeren Ver
meulen, Tusenius en Maas.
Bij het voorstel tot het aangaan van
een overeenkomst met de gemeente
Haarlem omtrent de toelating van leer
lingen uit de gemeente Velsen op in
richtingen van middelbaar- en hooger
onderwijs in eerstgemelde gemeente
stellen B. en W. nog een wijziging in
hun voorstel voor betreffende de retri
butie.
De heer Tusenius handhaaft zijn
voorstel, dat wil tegemoet komen aan
de lagere inkomens.
De heer Schilling vindt dit sympa
thiek, maar spr. vindt het verschil
met het nu gewijzigde voorstel van B.
en W. zóó gering, dat spr. voor het
voorstel van B. en W. zal stemmen.
De heer Visser hoopt dat de heer Tu
senius dezen maatregel ook in andere
gevallen zal toepassen.
De heer Tusenius zegt dat men bij
een inkomen van f 6000 de menschen
blijkbaar voor vol aanziet. Spr. vond
zijn voorstel echter billijk en dit zou
gelijk zijn aan de rijksregeling, die
Haarlem echter royaal verworpen
heeft.
De heer Landeweext merkt op dat
het sociaal kunnen dér gemeente toch
ook een einde heeft.
Het voorstel van den heer Tusenius
wordt verworpen. Vóór de heeren Ver
meulen, Sluiters en Tusenius.
De verordening wordt goedgekeurd
Naar aanleiding der circulaire van
Gedeputeerde Staten inzake de rege
ling der jaarwedde van den gemeente
ontvanger zegt de heer Roelse er wel
iets voor te gevoelen, omdat de werk
zaamheden van het ontvangerskan
toor toch wel verminderd zijn.
Spr. is er niet voor om de jaarwedde
van dezen ontvanger te verminderen,
maar als deze, zooals de geruchten lui
den, heengaat, wil spr. wel spreken
over de jaarwedde van diens opvolger.
De heer Vermeulen zegt in de Finan-
ciëele commissie voor het voorstel van
B. en W. te zijn geweest, maar sinds
dien is spr. van meening veranderd.
Daarom zou spr. gaarne het voorstel
willen aanhouden.
Daartoe wordt besloten.
De heer Sluiters vraagt B. en W. dan
eenige nadere inlichtingen.
De wijziging van de begrooting der
gemeente en die voor het gasbedrijf en
de waterleiding, dienst 1924, wordt
goedgekeurd.
De leden der commissiën voor open
bare werken, financiën en de strafwet
geving werden met flinke meerderheid
herkozen; bij de stemming voor de le
den der commissie voor gas en water
werden 4 aftredende leden herkomen
en in plaats van den heer Bosman de
heer Schuitenmaker.
Bij de benoeming van onderwijzers
werd geprotesteerd tegen de eerst he
den verschenen voordrachten. De heer
Landeweert zeide dat dit kwam door
de verwisseling van den inspecteur.
Bij de stemming voor een onderwij
zer aan school A werden 11 stemmen
blanco uitgebracht en 9 op den heer
R. H. Vasbinder, te Kampen, die dus
benoemd werd.
De benoeming van een onderwijzer
aan school D werd daarop aang3hou-
den, waarop de vergadering werd ge
sloten.
VAN DEN WACHTTOREN.
Een proef-mobilisatie.
In Nov. worden de Amerikaansche
kiezers gemobiliseerd tot den strijd om
het presidentschap. Dat brengt heel
Amerika al lang te voren in rep en
roer. De campagne tusschen de ver
schillende partijen en hun candidaten
is in vollen gang. Er gaat een politieke
hittegolf door het Amerikaansche volk.
De hoofden zijn nog wat heeter ge
worden door het besluit der regeering,
den 12 Sept. te maken tot een „Defen-
se-Day", Verdedigingsdag, waarop de
legermacht gemobiliseerd wordt. Een
proefmobilisatie dus, die wellicht ieder
jaar herhaald zal worden. Het is meer
dan 'n wapenschouw of manoeuvre op
grooten schaal. Het geldt hier een
proef, om de geheele weermacht in den
kortst mogelijken tijd op de been te
krijgen. Tegen dienVerdedigingsdag
is een krachtig verzet gekomen. Men
vindt het na-aperij van het militair
vertoon van Wilhelm voor dén oorlog.
Men spreekt zelfs van een feestdag
voor de hel. Het heet een verheerlijking
van den oorlog door de militairisten.
De gouverneurs van vier staten heb
ben het plan openlijk afgekeurd en
Coolidge zelf heeft er eenige woorden
ten guns,te voor gesproken. Sommigen
vreezen, dat de rust der wereld er door
verstoord zal worden. Terwijl de Vol
kenbond samen is, waaraan Amerika
nog steeds geen deel neemt laat 't de
wereld zien, hoe sterk het is. In Japan
zal men ook niet op zijn gemak zijn
over dit sabelgekletter.
Over het algemeen wil het Ameri
kaansche volk werken en niet vechten,
den vrede en niet den oorlog. Maar
toch heeft zijn machtige positie in de
wereld en de zekerheid, door velen be
nijd te worden, vele Amerikanen zijn
met trots vervult over leger en vloot.
De oorlog heeft ook in de nieuwe we
reld een boozen geest nagelaten; het is
de geest, die in het zwaard kracht en
veiligheid zoekt en het zwaard- met.
een gevoel van hoogmoed in de hand
houdt.
Algemeen is die geest echter bij de
Amerikanen echter niet; vandaar een
sterk protest tegen de proefmobilisa
tie, die ook wel eens minder vlot van
stapel kan loopen, dan de regeering
hoopt. Het pacifisme heeft zich al vast
gemobiliseerd tegen den Verdedigings
dag en deze mobilisatie getuigt geluk
kig van een sterken wil en sterke
macht in Amerika, om met de oorlogs
methoden en middelen te breken ep
niet daarin het heil en de kracht te
zoeken. We hebben oorlogsdagen ge
noeg gehad; we wenschen ze niet te
rug ook niet in schijn. Tusschen de
grafteekenen van de tallooze gevallen
ziet Europa verstomd en bedroefd naar
Amerika, dat heel de weermacht tot
een oorlogsspelletje roept.
Het was beter, den 12 Sept. door on
ze velé verminkte oud-gedienden een
betooging te doen houden, schrijft een
Amerikaansche 'courant met bitter
heid.
Een rapport over gifgassen.
Een commissie uit den Volkenbond,
benoemd ter bestudeering van de uit
werking der ontdekkingen op schei
kundig gebied in toekomstige oorlo
gen, heeft een studie gepubliceerd over
het gebruik van gifgassen en ziekte
kiemen in den oorlog. Aan het bacte
riologische wapen hecht zij niet veel
waarde. De eenige manier zou zijn,
om uit vliegtuigen glazen bollen met
ziektekiemen te laten vallen. Maar er
zijn beschermende maatregelen te
treffen, waardoor het kwaad, hierdoor
veroorzaakt, geen groote afmetingen
zou kunnen nemen. Anders staat het
met de gifgassen.
Die openen verschrikkelijke moge
lijkheden voor een komenden oorlog.
De moderne wetenschap geeft door hen
de meest krachtige vernielingsmidde
len. Alle volkeren moeten zich bewust
worden, welk ontzettend gevaar hun
hierdoor bedreigt.
De commissie bestaat uit Lord Cecil
en drie hooge militairen. Zij geeft ter
waarschuwing een treffende beschrij
ving van een gif gasaanval op een stad.
Toen de oorlog uitbrak, kende men
slechts 30 verstikkende gassen, thans
reeds meer dan 1000. Er zijn geen
grenzen aan de macht en uitwerking
en veelheid van deze strijdmiddelen.
De artsenijkunde en de scheikunde ge
ven voortdurend iets nieuws. Staten
met veel chemische fabrieken beschik
ken over dit vrèeselijke wapen ten al
len tijde. De stoffen kunnen in groote
hoeveelheid gemaakt worden en onver
wachts gebruikt tegen een onvoorbe
reide bevolking. Deze zal in het geheel
geen weerstand kunnen bieden.
We hopen niet, dat de Volkenbond
de gifgassen als een ongeoorloofd wa
pen zal brandmerken en daardoor mee
doen aan het onderscheiden tusschen
beschaafde en barbaarsche oorlogs
methoden. In de praktijk wordt dit on
derscheid toch opgeheven. Beschaaf
de oorlogsmethoden zijn er evenmin
als zachtzinnige tijgers of vegetarische
menscheneters.
Is er ook wel reden, om het chemi
sche wapen als zoo bijzonder gemeen
en wreed af te beelden. De dumdum-
kogel, die afgeplat of ingekerfd is,
omdat zoo leelijke wonden ontstaan,
is ongeoorloofd, maar een regen van
scherpe splinters en scherven metaal
door middel van een granaat behoort
tot den beschaafden oorlog.
Indertijd heeft een van onze militai
re scheikundigen verzekerd, dat de
gifgassen niet zoo afschuwelijk wer
ken, als men gewoonlijk meent. Ze be
dwelmen den vijand, ze maken hem
benauwd, ze bezorgen hem longontste
king en zijn in het algemeen gevaar
lijk voor zijn ademhalingsorganen.
Maar is een gezicht, onkenbaar ge
schonden door granaatsplinters, een
afgeschoten arm of been, een afschu
welijke wonde door een bajonetsteek
zooveel ver kiezelijker?
Men maakt ook bezwaar tegen het
onverwachte en verraderlijke van den
gifaanval. Maar gewoonlijk wordt de
vijand ook niet gewaarschuwd met
een: Daar komt een kogel aan! wan
neer een kanon afgeschoten wordt of
men een mijn laat springen. Bij voor
keur tracht men den vijand te verras
sen en te overrompelen en hem zonder
dat hij tijd heeft zich te beschermen
of te verdedigen, te verwonden of te
dooden.
Heel de moderne oorlog is een af
schuwelijke moordpartij en alle wape
nen daarin zijn af te keuren als on-
menschelijk.
Hooren over grooten afstand.
Zoo kan men de grootste ontdekking
dezer eeuw wel noemen, die wij aan
Marconi, een Italiaanschen senator te
danken hebben. Hij geeft ons een
mond, om over grooten afstand te spre
ken en een oor om over grooten af
stand te hooren. Voor het overseinen
van nieuws over de wereld in den
kortstep tijd, voor de veiligheid van de
zeevaart, voor verbinding met hen, die
op een of andere wijze van de wereld
afgesneden zijn, den vlieger en de aar
de b.v., en voor amusement heeft
de draadlooze groote waarde. Om klei
ne kinderen te sussen, wordt ze zelfs
gebruikt. In sommigen kinderzieken
huizen in Amerika krijgen de patien
tjes draadloos zachte muziek te hoo
ren, om hen stil te houden of tè maken.
Bijna nooit wordt een uitvinding ge
daan, die dadelijk geheel kant en klaar
is. Er valt nog altijd veel te veranderen
en te verbeteren. Marconi is nog voort
durend aan het zoeken. Zijn jacht
„Electra" is een drijvend laboratorium.
Kort geleden heeft Marconi een radio
revolutie voorspeld. In 1903 gelukte
het hem, een draadlooze verbinding te
vinden. Toen reeds noemde hij het mo
gelijk en waarschijnlijk, dat eens de
verste uiteinden draadloos met elkaar
verbonden zouden worden. Velen hiel
den dat voor bluf. Maar Marconi is al
les, politicus, wetenschappelijk vor-
scher, zakenman, behalve een bluffer.
Dat ziet met zijn streng, rustig, wils
krachtig gezicht wel aan. Een man, die
met alle krachten een doel nastreeft
en zich om zijn medemenschen weinig
bekommert. Geen ijdeltuit, die graag
de aandacht op zichzelf vestigt.
We hebben allen wel eens zijn uit
vinding in werking gezien en hooren
uitleggen en we hebben geroepen:
Wonderbaarlijk! en er weinig van be
grepen. We zagen vreemde instrumen
ten en hoorden vreemde technische
uitdrukkingen en de uitlegger vond al
les zoo klaar als kristal maar het
bleef ons zoo helder als koffiedik. Mar
coni gaat zijn kracht zoeken in de
„korte golflengte". Die uitdrukking is
ons al Hebreeuwsch. Maar die korte
golflengten beteekenen een groote ver
betering in de radiotelegrafie. Men
krijgt er volgens Marconi een makke-