ORGAAN VOOR D
Verschoot Woensdags Zaterdags
No. 1
Zaterdag 1 November 1924
10e Jaargang
IJ MUIDER COURANT
Abonnementsprijsf 1.— per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Aeenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
UFI SEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie-
burssu P. F- C. ROELSE, IjMUlDEN. - - -
Advertentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAO tot 0 uur v.m. en VRIJDAOS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITOEVERS Mij. „IJMUIDEN'.'
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein 11 Telefoon 153 IJmuiden
Ingezonden mededeelingen 40 ets. per regel Advertenties v. 11. en m. 5 regels
f 1.—, iedere regel meer 20 ets. Compact gezette advertenties van 11. an m.S
regels f 1.25, iedere regel meer 25 ets. Kleine advertenties en familieberichten
zoomede vereenigings advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij vooruitbeta
ling, van 1 tot en met 5 regels f 0.75, iedere regel meer 15 ets. Bij niet contante
betaling worden de gewone prijzen berekend. Advertenties „adres bureau van
dit blad" 10 ets. extravoor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ets. in rekening gebracht Bovenstaande regelprijzen worden met
5 ets, verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente Velsen.
ROOKVERBOD—AUTOBUSSEN.
De burgemeester der gemeente Vel-
sen:
Gelet op artikel 150 der algemeetie
politieverordening dier gemeente;
BESLUIT:
a met ingang van heden het roo-
ken in de voor het publiek toe
gankelijke autobussen te ver
bieden;
b. te bepalen, dat één exemplaar
van dit besluit in elke autobus
zal worden opgehangen.
Velsen, 28 October 1924.
De burgemeester voornoemd,
RIJKENS.
UIT DE GEMEENTE.
Loop der bevolking In 1924.
Bevolking op:
mannen
15149
1 Januari
1 Februari
1 Maart
1 April
1 Mei
1 Juni
1 Juli
1 Augustus
1 Sept.
1 October
15212
15290
15342
15395
15451
15447
15465
15577
15683
vrouwen
14922
14980
15039
15071
15114
15192
15193
15211
15308
15329
totaal
30071
30192
30329
30413
30509
30643
30640
30676
30885
31012
VAN DEN WACHTTOREN.
Waterleiding.
De oudste waterleidingen dateeren
van ongeveer een halve eeuw geleden.
Vooral de cholera-epidemie van '64 en
volgende jaren heeft de behoefte aan
goed zuiver - water sterk doen gevoe
len. Alleen in '66 vielen er in den
Haag in een half jaar tijd 1016 per
sonen aan die gevreesde ziekte. Het
slechte drinkwater was toen een ster
ke bondgenoot van besmettelijke ziek
ten. Als kenmerk van de watervoor
ziening in den Haag in dien tijd noem
de Dl'. Pous Koolhaas waterbederf en
watergebrek. Het is thans juist 50
jaar geleden, sirid's onze residentie de
duinwaterleiding kreeg. De welputten
werden hoe langer hoe slechter door
den invloed van het grachtwater, dat
door rioolvuil verontreinigd was.
Thans hebben alle steden van betee-
kenis een waterleiding; er zijn 79 over
heidsbedrijven en 29 particulieren, j die
in het vorige jaar te samen 118 milli-
oen kub. Meter water hebben geleverd.
Dat water is eerst op allerlei wijzen
onderzocht, gezuiverd en verbeterd.
Het is niet een sloot maar een meer
water, dat de gezondheid, de zindelijk
heid en het gemak van duizenden heeft
gediend.
Bij gelegenheid van de vergadering
der Vereeniging voor waterleiding-
belangen eenige weken geleden heeft
de Rotterdamsche wethouder van der
Hoeven den lof van goed drinkwater
aldus gezongen: „Goed water is ver-
eischt voor ons menscKen maar ook
voor onze huisdieren, voor vulling on
zer ketels, voor wasschen en schrob
ben, voor onze fabrieken, voor koel
water, voor badwater, voor ijswater,
voor brandbluschwater, voor zwem
water, voor sproeiwater en tal van an
dere doeleinden meer."
De groote verbetering van bet sterf
tecijfer is voor een niet gering deel aan
de waterleiding te danken. Groot is
ook het gemak, dat men slechts een
kraan heeft om te draaien en ook twee,
drie hoog heeft men altijd goed en
overvloedig water.
Van het platteland kan men dver
bet algemeen nog zeggen, wat Dr.
Koolhaas een halve eeuw geleden zei-
de van den Haag: de watervoorzie
ning is watergebrek en waterbederf.
!n vele dorpen heeft men midden in
den zomer en in den winter na eenige
weken van droogde gebrek aan water.
De regenbak is leeg! Dan moet men
oen grooten bak bij school of kerk be-
hoorende. Uit de waterleiding van na
burige steden word* per spoot; water
aangevoerd. Eenige jaren geleden is in
Friesland zelfs water uit Engeland per
Hullboot gebracht. Regenbakken zijn
dikwijls vuil of lek, dicht bij riolen en
kolken aangelegd. Het water uit put-
ten is op veengrond gewoonlijk on-
bruikbaar, leelijk van kleur, smaak
en geur. Men' gebruikt voor huiselijke
j doeleinden slootwater, dat weinig van
gootwater verschilt. Het water in de
stallen laat ook vaak te wenschen
over en doet schade aan de gezond
heid van den veestapel. Door het lan
ge buizennet en het geringer aantal
afnemers is de waterleiding op het
land zeer duur. Maar zij bewijst zulke
groote diensten, ze is zulk een drin
gend belang voor een goede voorzie
ning in een der eerste levensbehoeften,
dat de waterleiding ook al weer het
platteland gaat veroveren. Het kapi
taal in waterleiding gestoken ren
deert best in den vorm van minder
ziekte en langeren levensduur. Boven
dien is het een groot gemak. De uit
drukking: Loop naar den pomp! be
wijst, dat pompen niet precies tot
onze aangenaamste bezigheden be
hoort. De waterleidingskraan kan door
kindervingertjes omgedraaid worden
en het vuile water .wordt ook zonder
eenige moeite afgevoerd. Over nog
weer vijftig jaar zal men niet alleen in
de steden maar ook in de meeste dor
pen de waterleiding hebben.
Nat of droog.
De strijd fusschen natten en drogen is in
Amerika nog steeds in vollen gang. Nergens
wordt meer over gesproken en geschreven
dan over de Verbodswet, het smokkelen
en de jacht op smokkelaars. De presidents
verkiezing zal in geen gevai verandering
brengen, want alle drie candidafen zijn voor
handhaving der Verbodswef, een bewijs,
dat de meerderheid der kiezers droog boven
nat verkiest. Men went vaak spoedig aan
een onpopulaire wet, maar in de Ver.
Staten is hel verzet en de vijandschap er
tegen nog zeer sterk. De hartstochten over
deze kwestie woeden als een storm en ook
deze storm komt over den Atl. Öceean in
Europa. Ook in ons land bestaat strijd
over Plaatselijke Keuze, den eersten stap
tot de Verbodswet.
in het orgaan van den Bond voor Plaat
selijke Keuze heeft de heer P. van der
Meuten, die de werking der Verbodswet
in Amerika onderzocht heeft, een rustig
en verstandig artikel over de drooglegging
geschreven.
Hij noemt verschillende oorzaken op,
die het overtreden der Verbodswet in
Amerika in de hand werken. De tegen
standers, zoo zegt hij, hangen een buiten
gewoon ongunstig beeld op van de werking
van het verbod in Amerika. Iedere wel en
ook deze wordt overtreden. Een groot deel
der bevolking van Amerika is in de laatste
kwarteeuw uit vele landen van Europa,
vooral uit het Oosten en Zuiden overge
komen en deze wet is in strijd met hun
zeden en gewoonten. In vele Amerikaansche
staten bestaat reeds vele jaren een Verbods
wet De in '19 ingevoerde Verbodswet
heeft de bestaanszekerheid van een ander
deel duchtig aangetast en voor nog een
ander deel biedt zij een nieuwe gelegenheid,
om op onwettige wijze veel geld te winnen.
Dii zijn de oorzaken der veelvuldige over
tredingen. Maar de nadeelen worden zoo
gegroepeerd en samenvereenigd, dat zij
een veel grooteren indruk maken, dan ze
verdienen.
Een groote meerderheid heeft zich voor
de Verbodswet uitgesproken en is voor
de handhaving ervan. Terecht vraagt de
heer van der Meuten„Zou men uu denken,
dat die meerderheid uit dwazen en dweepers
bestaat, die zulk een slechte wet maar niet
willen prijs geven? Waarom? Om zich en
hun volk voor eeuwig bespottelijk en ver
achtelijk te maken?"
D a v o s.
Men denkt bij dien naam dadelijk aan
de „witte pest", zooals de tuberculose wel
genoemd wordt. De ziekte, die zoo velen
met valsche hoop tot het eind toe bedriegt.
Maar ook de ziekte, die vroeger voor
ongeneeslijk gehouden werd, totdat een
I
doelmatige bestrijding en voorkoming de
sterfte eraan beperkt hebben en een stijgend
aantal genezingen bracht.
Volgens het Jaarverslag over '23 zijn er
thans in het Ned. Sanatorium in Davos
89 bedden. De resultaten zijn goed. De
gemiddelde gewichtstoename bedroeg 7.7
K.Q. Een patient nam 45 pond in gewicht
toeDe resultaten der verpleging bij de
,66;(patiënten,'die in,i,'23. het Sanatorium
verlieten zijn gunstig. Immers 27 patiënten
gingen heen met volkomen gunstig resultaat.
De anderen verbeterden veel. Slechts 5
bleven gelijk ent,7 gingenJAchteruit.
Er is een droeve toon in het verslag.
Er kwamen 156 aanvragen lot plaatsing,
maar 87, de grootste helft dus, moesten
wegens plaatsgebrek worden afgewezen.
Er is gebrek aan sanaforiumruimle. Het
aantal t. b. c.-lijders wordt voor ons land
geraamd op 40000; velen ervan blijven
door geldgebrek buiten de sanatoria. Er is
slechts een bed op 19 patiënten aanwezig
De achttien anderen blijven dus thuis en
hebben niet de beste kans op genezing.
Een staatscommissie van 18 noemde
dan ook verdubbeling van het aantal bedden
noodig. Hiermee wordt deze misstand
verminderd, echter niet weggenomen. Het
voorkomen der t. b. c. is uiterst belangrijk
werk. Maar het werk der genezing mag
niet verwaarloosd worden. Daarvoor is
nieuwbouw en vergrooting van sanatoria
dringend noodig. Voor de Ver. tot Bevor
dering van de Belangen van Tuberculose
patiënten is er nog veel werk aan den
winkel. Maar waar vindt men de miliioenen,
om al de 40000 lijders onder het bescher
mend sanatoriumdak "ïe brengen?
De zwaarste stof in het heelal.
Volgens den Engelschen sterrenkundige
Prof. A. S. Eddington is er een ster, die
uit een stof bestaat tweeduizendmaal zwaar-,
der dan eenige ster, die wij op aarde ken- j
nen. Een theelepel ervan weegt 391 pond,
het gewicht van twee bijzonder zware j
mannen. De ster Serius bestaat eigenlijk
uit twee sterren, een bijzonder en een
minder helder schijnendezij hebben een
gemeenschappelijk middelpunt, waarom zij
zich bewegen. Uit de verhouding dezer
beide sterren, door spectroscoop en teles
coop vastgesteld, heeft Prof. Eddington
het totaal gewicht van de zwaklichtende
der beide sterren berekend. Een theelepel
van de stof, waaruit deze ster bestaat,
weegt dan op tegen twee dikkerds. Niet
tegenstaande de bijzondere dichtheid dezer
stof is Prof. Eddinglon van meening, dat
zij niet vast maar gasvormig is. Het ten
is al even zonderling als het andere. Maar
wie weel?
Er kunnen allicht op andere sterren
gansch andere toestanden en verhoudingen
hterschen dan op de onze en dan krijgt
men een wonderwereld, waarvan wij ons
geen begrip kunnen vormen. Wij kennen
slechts drie afmetingen, weliichl kent men
er op andere planeten vier. Er zijn zeer
fantastische onderstellingen gebouwd op de
mogelijkheid eener vierde dimensie in elk
geval geldt van de werelden rondom ons
in de oneindige ruimien, dat er meer is,
dan waarvan onze wijsheid kan droomen.
Reikt de wijsheid van Eddinglon een wei
nig verder dan de onze Nieuwe onder
zoekingen en ontdekkingen zullen hel uit
maken. Onze armen zijn echter op een
gewicht van bijna 5400 pond in een thee
lepeltje niet berekend en het is gelukkig,
dst de stof van de Siriustweeling hier niet
voorkomt.
Het genoegelijke boerenleven.
Sinds de dagen van Poof en wellicht
lang voor dezen dichter is de burger over
tuigd, dat het leven van den boer op wieletjes
gaat. Het rolt genoegelijk heen naar
het rentenierschap, dat den boer zijn levens
avond nog genoeglijker en geruster doet
genieten dan de jaren van zijn volle kracht
en arbeid. De boer wordt voor een stiekemen
potter gehouden. Hij stelt zijn inkomsten
altijd te laag voor. Hij houdt zich zoo arm,
dat zelfs de fiscus het gelooft en meelijden
met hem krijgt.
De boer klaagt echter, dat zijn leven
moeilijk is en zijn inkomen heel onzeker.
Hel hangt van het weer, vin de markt
prijzen, vin dtn welstind vin zijn veeitipel
en vele andere factoren af. Hij stut het
vroegst op en zijn werk is het iiatst gedaan.
Hij heeft altijd zorgen. En er is meer
kans, dat hij zich arm dan rijk boert. Mocht
men Eraat geiooven, dan wordt de boer
onderdrukt en uitgezogen door de stedeling.
De regeering houdt geen rekening met zijn
belangen, leder geeft op den boerenstand
af en tracht er tevens van te plukken. Van
hem verwacht men goedkoope aardappelen,
vruchten, eieren.
De waarheid is deze, dat er wel een groep
boeren is, wier leven door Poot terecht
verheerlijkt is. Maar er zijn ook vele anderen.
Jonge boeren, die in de dure jaren begon
nen zijn, veel kapitaal in het bedrijf hebben
moeten steken, hooge huren moeten be
talen, zij moeten pompen, om boven water
te blijven. Er zijn ook zandboeren, die
even arm zijn en blijven als de grond,
waarop zij leven en werken. HetDrentsch
Landbouw blad publiceert de finantieele
uilkomsten van enkele landbouwbedrijven,
gecontroleerd door een commissie voor hei
landbouwboekhouden. We nemen maar het
eerste, het beate als vootbeeld. Er zijn ge
vallen met meer maar ook met minder winst.
Een bedtijf op goeden zandgrond, deels
leemhoudend. Oppervlakte 15 H.A. groen
land en 5'/, H.A. bouwland. Het bedrijf
verkeert in goeden staat en wordt voor
f 900 gepicht. De totale inkomsten zijn
f 8044, de totale uitgaven f 6620; de zuivere
opbrengst is f 1423. Daarvan moet de boer
met zijn gezin leven. Van genoegelijkheid
en gerustheid is bij zulk een inkomen geen
sprake. En de arbeid op dit vrij groole
bedrijf kost voortdurend veel zorg en over
leg; het neemt den geheelen man voort
durend in beslag.
Dit is de finantieele uitkomst van Mei
23 tot 24. Een ongunstig jaar voor den boer.
Hei weerde niet mee en de prijzen der
producten daalden. Maar al zal de uitslag
dit jaar wat gunstiger zijn, reden om jaloersch j
te zijn, bestaat er niet. Hard werken en
zuinig levenis de leuze voor de meeste
zandboeren. De risico in het bedrijf maakt
het leven onzeker. Bovendien moet de boer
met een vrij aanzienlijk bedrijfskapitaal
werken. Dat is vaak geleend geld en die
finantieele afhankelijkheid maakt mede, dat
het leven van menigen boer eer hort en
sloot dan rolt.
Het protocol van Oenève.
Oificieele personen ioopen gewoonlijk
met hun hoofd boven de wolken en zien
daarom het publiek niet. Er zit in eiken
diplomaal iels van den geest, die doet
onderhandr len en beslissen over maar tevens
zonder iemand. Als hij zich laat intarviewen,
zegt hij in vele, aangename woorden precies
niets. Het parlement plaatst hij bij voorkeur
voor alreeds genomen besluiten. Het publiek
beschouwt hij als onmondighet heeft geen
verstand van regeeringsxaken.
De geest van Oenève is anders. De
Volkenbond waagt het met de demokratie.
Hij poogt de publieke belangstelling te
trekken, zoekt kracht bij de instemming
der volkeren zelf.
Een uiting van dien geest van Oenève is
hel verzoek van eenige der afgevaardigden
naar de vergadering van den Volkenbond
dezen zomer in samenwerking met een paar
bekende pacifisten, tot de redacties ook
der kleine bladen gericht, om een hun
toegezonden populaire weergave en toe
lichting van het protocol te willen opnemen.
Als eerste hoofdlijn van het bekende
anti-oorlogsprotocol geven zij deze omschrij
ving: „Voor 1914 rekende ieder land zich
gerechtigd om aan elk ander land den
oorlog te verklarenhetzij om onrecht te
herstellen of te wreken, hetzij om onder
die mom zijn begeerten bot te vieren.
Vrijwel alle grondwetten, ook de Neder-
landsche, laten dan ook oorlogsverklaring
toe zonder beperking tot bepaalde gevallen.
Het protocol van Oenève nu keert dezen
toestand om, bepaalt dat geen enkel land,
in welk geval ook, een ander land met
oorlog mag bespringen, en verklaart den
aanvallenden oorlog, als die desondanks
plaats heeft, tot een misdaad, die alle landen
tegenover zich vindt".
Dit beginsel wordt dan verder uilgewerki
in het protocol, dat reeds door een dozijn
staten geteekand is. Onze regeering moet
er hear hand nog onder zetten en het moet
nog goedgekeurd worden door Tweede en
Eerste Kamer.
De bedoeling is, om de mechlsverhouding
tusschen de sleten door een rechtsverhou
ding Ie vervangen. In plaats van anarchie
zal er organisatie iusschen de staten komen.
Wij vertrouwen, dat ook In ons land re
geering tn parlement er zich voor zullen
verklaren. Maar, het is goed, dat het publiek
weet, waarom het gaat en dat er een
sterke drang van uitgaat, dat aan de
willekeur en eigenmachtigheid van staten
en regeering, om den vrede te verbreken
een einde komt.
GEMENGD NIEUWS.
Legalisaties.
Van het Ministerie van Arbeid, Han
del en Nijverheid ontving de Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor-
Haarlem en Omstreken een schrijven
van onderstaanden inhoud:
Onder verwijzing naar de door mijn
Ambtgenoot van Financiën in de „Ne-
derlandsche Staatscourant" van 14 de
zer geplaatste kennisgeving heb ik de
eer U mede te deelen, dat het verrich
ten van legalisaties aan mijn Departe
ment in het vorvolg niet meer koste
loos zal geschieden. Voor zoover de
betreffende stukken niet ambtshalve
voor legalisatie worden aangeboden,
zal daarvoor eene vergoeding van
t 0.50 per legalisatie in rekening wor
den gebracht.
Ik zal het zeer op prijs stellen, in
dien U in voorkomende gevallen bij
uitreiking van door U gelegaliseerde
stukken, welke verder ook bij mijn De
partement moeten worden gelegali
seerd, belanghebbenden op het boven
staande zoudt willen wijzen.
Indien het stuk door belanghebben
den per brief bij mijn Departement
wordt ingediend, behoort te blijken,
dat het daarvoor aan den Staat ver
schuldigde bedrag is voldaan. De beta
ling kan geschieden door gelijktijdige
inzending van een postwissel, of wel
door storting van het verschuldigde
bedrag op de postrekening (No. 1) van
's Rijks schatkist. In dit Laatste geval
zende men tegelijk met het te legali-
seeren stuk het stortingsbewijs bij
mijn Departement in. Postzegels kun
nen in geen geval als betaling worden
aangenomen.
Is het de bedoeling, dat het betref
fende stuk na behandeling dezerzijds
voor verdere legalisatie aan een of
meer andere Departementen wordt
doorgezonden, dan dient zulks uit
drukkelijk te worden vermeld. Voor
die verdere legalisaties is alsdan geen
recht verschuldigd.
Ik maak overigens van deze gele
genheid gebruik om u in herinnering
te brengen, dat artikel 17 der Zegel
wet verbiedt om handteekenlngen te
legaliseeren op aan zegelrecht onder
worpen stukken, vóórdat dit zegel
recht is voldaan. Voor overtreding van
dit voorschrift wordt eene boete ver
beurd,
Mijn Ambtgenoot van Financiën,
aan wiens toezicht de uitvoering van
dit zegelrecht meer in het bijzonder Is
toevertrouwd, stelt zich op het stand
punt, dat dit voorschrift ook op de se
cretarissen der Kamers van Koophan
del en Fabrieken van toepassing ts.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN
De tweede luitenant A. A.J. M. Zanlno
van de kustartillerie alhier wordt gedeta
cheerd bij den opleidingscursus voor de
bereden artillerie Ie Bergen op Zoom.
Het gisteren alhier van Sundivall
aangekoman Duitsche sloomichip Badenia
had twee verstekelingen aan boord, n.l.
een Hollandsche en een Duitsche jongen.
Zij werden hier aan het politiebureau ge
bracht, waar de Hollandsche jongen reis
geld kreeg naar Amsterdam, tarwijl de
Duitsche jongen, K. genaamd, nog wat
verder moei, daar deze In Dortmunt Ihuia-
bahoort.
