ORGAAN VOOR DË GEMEENTE VELSEN
u
Verschijnt Woensdags Zaterdags
No. 41
Zaterdag 18 Maart 1925
10e Jaargang
IJMUIDER COURANT
AbonnementiprljiI 1.— per 3 maanden, franco per postfl.35
Abonnementen worden aangenomen aan het Bureau en bij de
Aeenten Tot plaatsen van advertentiên van Buiten de gemeente
v?l SEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie
bureauP F- C. ROELSE, IJMUIDEN. -
Advartentiën uiterlijk in te zenden
WOENSDAO tot 0 uur v.m. en VRIJDAOS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N. V. UITOEVERS Mij. .IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein II Telefoon 153 IJmulden
Ingezonden mededeelingen 40 ets. per regel Advertenties v. 11. en m. 5 regels
f 1iedere regel meer 20 ets. Compact gezette advertenties van 11. en m. 5
regels f 1.25, iedere regel meer 25 cis. Kleine advertenties en familieberichten
zoomede vereenigings advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij vooruitbeta
ling, van 1 tot en met 5 regels f 0.75, iedere regel meer 15 ets. Bij niet contante
betaling worden de gewone prijzen berekend. Advertenties „adres bureau van
dit blad" 10 ets. extravoor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ets. In rekening gebracht Bovenstaande regelprijzen worden met
5 ets, verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente Velsen.
van den wachttoren.
Da man aan het rad.
Wij hebben eens een chauffeur hoo
ien zeggen, dat hij aan het rad steeds
iet het eene been in het graf en met
let andere in de gevangenis zat. Als
le chauffeurs zoo zich bewust waren
"an de groote verantwoordelijkheid
<an hun werk en het gevaar, waarin zij
oortdurend verkeeren, zouden er veel
under ongelukken gebeuren.
Hoe dikwijls leest men nog van onge-
ïkken waarbij de chauffeur dronken
leek te zijn. Voor de rechtbank in Rot-
rdam stond de vorige week een
ïautfeur terecht, die onder den ïn-
oed van sterken drank hoogst roeke-
,os en zigzagsgewijs met een vaart
in 40 K.M. gereden had en toen een
rent van zijn fiets reed. Deze kwam
gelukkig met eenige lichte wonden
De chauffeur ontkende, dronken ge-
êest te zijn. Maar zijn vriend, die met
Ï'm reed, verklaarde, dat zij samen
en avond een „stuk of vijf" café's
idden bezocht. De eisch tegen den
San was een maand hechtenis en daar
zal hij weer aan het rad mogen zit-
n.
~Een dergelijke zaak maar met veel
nstiger gevolgen werd voor de Am-
trdamsche rechtbank behandeld.
Miar had een chauffeur op een mooien
ndag met zijn familie eert pleizier-
uisje gemaakt. Daarna reed hij in zijn
ito allerlei café's af, vond vroolijke
„ienden en ging met hen 1 uur in den
"hcht nog een pieiziertoertje maken.
211 vrienden stonden op de treeplan-
n, hingen uit den wagen, een zat zelfs
den motorkap. De auto reed tegen
n trottoir, botste terug tegen lan-
■trnpalen, banden sprongen; drie per-
aen werden uit de auto geslingerd.
kit einde was twee dooden en een met
rsenschuddlng en schedelbreuk. De
auffeur verklaarde eerst een paar
_iasjes bier te hebben gedronken, la-
-■ misschien nog zes glazen en einde-
-k nog een paar! Maar toch zei hij
oit dronken geweest te zijn, wel eens
der den invloed. Na het ongeluk had
tegen een politie gezegd: Agentje,
uw baatje gaat er aan of mijn baatje
mijn leven! Zeker in die omstandig-
■den taal van een nuchter mensch!
_Eisch negen maanden, maar de offi-
r van justitie verklaarde den man
z)i rijbewijs niet te kunnen ontnemen,
ir de nieuwe Motorwet nog niet is
';evoerd. Hij zal dus later weer aan
rad zitten.
!ou het niet verstandig zijn, te
chen, dat de man, die uiterst oplet-
d moet wezen, geheel onverwacht
'tseling tegenover moeilijkheden en
j.-ote gevaren kan komen te staan, die
erdaad dichter dan menigeen bij de
augenis en het graf is, absoluut al-
lolvrij is. Dan zouden er nog wel
:elukken gebeuren, maar menige
j,Tkomen worden, waarbij de alkohol
v oorzichtigheid en onoplettendheid
Je hand heeft gewerkt.
;tl Maatregelen tegen roekelooze
M chauffeurs.
[jri'ot de vele pogingen, die telkens en
s;:ens weer worden aangewend om
Yj;.vele ongelukken in de wereldsteden
stufji te gaan, behoort zeker ook die,
ke door den Parijschen politie-pre-
Zijj Horain daartoe is gedaan, toen hij
r.. dagen weer een vergadering bij-
jjjjnep van de verkeerscommissie. Er
jjifden daar twee belangrijke beslis-
oifen genomen om de gevaren, die de
t. gangers in de Parijsche straten be
gon, te verminderen. Het schijnt
men thans tot meer drastische
itregelen zal overgaan. Zoo werd
oten, om zonder pardon de rijver-
mng in te trekken van iederen
.errUneur, door wiens gebleken schuld
ongeluk met doodelijken afloop
Natuurlijk heeft dit besluit
h'igolokt van de zijde van
oauffeursbond, die er op heeft
szen, dat in vele gevallen de schuld
niet uitsluitend bij den chauffeur be
rust.
Voorts heeft de commissie besloten,
dat in de toekomst beroepschauffeurs,1
die openbare vervoermiddelen bestu-
ren, ten minste 21 jaar oud moeten zijn
in plaats van 18 jaar, zooals lot dusver
re was voorgeschreven. Deze maatregel
bezit echter geen terugwerkende
kracht, zoodat. chauffeurs, die reeds
hun vergunning hebben ontvangen,
hun beroep mogen blijven uitoefenen.
Tel.
De waarde van het kruiswoordraadsel.
Een dokter in nachtkleeding staat bij
de telefoon. Zeker heel ernstig geval.
Alleen bij direct gevaar haalt men zijn
dokter uit bed. Dokter luistert en
hoort: Kunt u mij ook den naam noe
men van een ziekte van zeven letters,
de tweede moet een n zijn!
Dat is een der vele kruiswoordraad
selmoppen, waarvan men wel een dik
boek zou kunnen vullen. Er is iets heel
grilligs en onberekenbaars in de meest
al kortdurende liefhebberij van het pu
bliek in een of ander spelletje of aar-
digheidje. Diabolo, ping-pong, filigraan 1
en anderen hebben hun tijd gehad.
Thans komt in trek het ChineeSche
Ma-jongh, terwijl de kruiswoordraad-
selgolf aan het afnemen is.
Het kruiswoordraadsel is volstrekt
niet nieuw. Reeds jaren geleden vond
men ze in een soort raadselboekje van
Duitsche geïllustreerde tijdschriften.
Maar toen vonden de queesten het niet
de moeite waard, om zich ter oplossing
ervan op allerlei rare woorden suf te
prakkezeeren. Evenals de warmtegolf
van '23 is de kruiswoordraadselgolf
uit Amerika naar Europa overgesla
gen. Dit raadsel wordt thans ook veel
gebruikt voor reclamedoeleinden en
bovendien wordt er vaak een klein
gokpartijtje aan verbonden, en daar-
van houden de meesten nu eenmaal
veel. In Amerika, waar de kerk de
middelen der wereld niet schuwt, heeft
een predikant zijn kerk stampvol we-
ten te krijgen, door zijn tekst op te ge
ven als een kruiswoordraadsel op een
schoolbord; zijn hoorders moeten het
dan vinden, voordat de preek begint.
De algemeene liefhebberij in het
kruiswoordraadsel is een teeken, dat
we in algemeene ontwikkeling stellig
zijn vooruitgegaan. Een eeuw geleden
zou dit raadsel maar voor enkelen zijn
geweest. Maar nu bezitten de menschen
meer kennis en woordenboeken
en atlassen!
Verder kan ieder zoo makkelijk er
aan meedoen. Een Ma-jonghspel kost
veel geld en daarom zullen .Tan en al
leman niet aan het Ma-jonghen gaan.
Maar met een potlood, een stukje pa
pier en de eerste, de beste krant kan
men aan het kruiswoordraadselen
gaan. Het is een gezellig spelletje,
waarbij de een den ander helpt. ITet
frischt het geheugen op en het weer-
houdt den mensch van misdaden, zegt
een Amerikaansche psycholoog (ziel
kundige). Daar hebben we een heel
makkelijke oplossing van een heel
moeilijk raadsel, dat der misdadigheid,
j Wij houden er legers politie op na, col-
leges met deftige en geleerde menschen
j en gevangenissen als kazernes en het
baat alles niet. Met het kruiswoord
raadsel verdwijnt dé misdadigheid.
Het houdt je bezig, zoodat er geen tijd
overschiet, om een inbraak of een
moord te plegen!
Deze zelfde psycholoog zegt, dat dit
raadsel aan eenige wezenlijke behoef
ten en verlangens van den mensch te
gemoet komt: onderscheiding, eer, na
volging, nieuwsgierigheid, humor, be
zigheid, samenwerking enz.
Heel aardig en juist is zijn opmer
king, dat het raadsel het vermogen, om
onze gedachten saam te trekken, bij
een ding te bepalen, oefent en vermeer
dert. In die kunst hebben we het niet
ver gebracht. Onze gedachten zijn on
gedurig als vogeltjes. We kunnen ons
evenmin als het kind lang met een
zaak bezighouden. Het kruiswoord
raadsel leert ons dat; urenlang zitten
de menschen allerlei woorden te pas
sen langs vertikale en horizontale lij
nen en gunnen zich nauwelijks den
tijd, om tusschen beidén een kopje thee
te drinken.
Het leert aanhoudend maar* niet
scherper denken. In zoo verre, zegt de
Amerikaansche geleerde, verbetert de
liefhebberij van het' kruiswoordraad
sel de werkzaamheid van onzen geest,
dat wij erdoor leeren onze gedachten
beter en langduriger bij een ding te be
palen, maar het. verbetert het denken
op andere gebieden niet.
Deze raadselmode zal nog wel een
poosje in trek blijven* maar dan ver
flauwen én verdwijnen even onbegrij
pelijk, als zij gekomen is. Het gaat er
mee als met het spel der kinderen.
Plotseling slaan ze allen aan het knik
keren en even plotseling houdt het op
en maken de knikkers plaats voor den
tol. Het heeft met het seizoen niets te
maken. Midden in den zomer begint
vaak de vermoeiende tolwoede en in
sneeuw en modder liggen de jongens te
knikkeren. Niemand heeft ook voor
gesteld, om van spel te veranderen. Het
zit in de lucht evenals het raadsel, dat
een kruis is, als men urenlang naar al
lerlei rare woorden moet zoeken, maar
een eerekruis, als men ten slotte de op
lossing gevonden heeft.
HET NUT "VAN DE
LICHAMELIJKE OPVOEDING.
Vroeger en thans.
De lichaamsoefeningen in de
Middeleeuwen.
Behalve de adel, deden ook bewo
ners van stad en land aan lichamelijke
oefeningen. Meer in het bijzonder werd
het schermen beoefend, waarin open
bare wedkampen werden uitgeschre
ven. Wie zijn tegenstander een bloe
dende wonde had toegebracht, was
winnaar. De prijs bestónd uit geld of
een krans. Na de uitvinding van het
buskruit werden ook schietvereeni-
gingen opgericht, welke zich oefenden
in het schijfschietep. en in het vogel
schieten. Andere vormen van li
chaamsoefeningen waren dansen (geen
stap of symy) zoogenaamde „reiën";
balspelen, waarbij de bal met de hand
of een vlaghout werd geslagen. Zeer
in trek waren: zakloopcn, mastklim-
men, en sprietloopen. Een eigenaardig
spel was een soort steekspel van vis-
schers, die in bootjes naast elkaar
roeiden en dan trachtte men met lan
ge lansen elkaar overboord te wippen.
Tegen het einde van de middel
eeuwen trad de beteekenis van licha
melijke oefeningen in het volksbe
wustzijn, evenals bij den adel, achter
uit. Ten eerste door invloed van de
geestelijkheid, ten tweede doordat de
vuurwapenen lichtvaardigheid in min
dere mate voor den oorlog noodig
maakten.
Het Tijdperk der Humanisten.
Tegen het einde der middeleeuwen
hadden de godsdienstige beschouwin
gen zoo de overhand genomen, dat de
gymnastische vorming als iets, den
godsdienst vijandig, werd bestreden.
Men stelde er een soort eer in er lij
delijk en slecht uit te zien, alsof daar
door de hoogere levensopvatting ook
in het uiterlijk werd vastgelegd.
Hiertegen als reactie ontstond ech
ter sedert de 14e eeuw een wederop-
bloeien der klassieke studiën, waar
door een nieuw tijdperk werd inge
luid en ook de grondslag werd gelegd
voor de kerkhervorming.
Tot de mannen, die het menschelijk
wezen naar de daarin liggende wetten
vrij van kerk en staat wilden ontwik
kelen, die aldus een zuiver menschelij-
ke of humane vorming nastreefde, en
daarom Humanisten genoemd werden,
behoorden de Italianen: Dante (1265
1321), Petraca (1304—1374) en Bocac-
cio (1313—1375).
Waar nu de Humanisten herhaalde
lijk naar de verhoudingen in de klas
sieke oudheid verwezen, kon het niet
anders, of ook de gymnastiek, zij het
ook aanvankelijk theorethisch, werd
weder de aandacht waard geacht. De
eerste en eenige Humanist, Victorino
van Veltre, die het niet bij theoretische
aanbeveling liet, doch het ook toepas
te, liet zijn leerlingen lichamelijke
oefeningen doen en harden tegen alle
mogelijke invloeden. Hij nam er ook
zelf aan deel, en gaf ze een plaats in
zijn paedagogisch systeem. Hij was
dan ook de eerste die een soort Turn-
in richting stichtte, zoodat hij met
recht mag beschouwd worden, als een
voorlooper van het tegenwoordige
gymnastiek-onderwijs.
Anderen, die op de beteekenis van de
gymnastiek, als volks-opvoedingsmid-
del hebben gewezen, waren Jacob Sa
dolet (14771547) en de arts Ilierony-
mus Mercurialis (1530—1606)
Naast de genoemde Italianen, vraagt
de Spanjaard Ludwig V'ives onze aan
dacht, welk in zijn geschriften lichame
lijke oefeningen en spel verlangt. Hij
heeft geschreven „De opvoeding van
de Christenvrouw". In Duitschland
was het niemand minder dan de groo
te Luther (14831546) die de oefenin
gen in muziek, ridderspelen, schermen,
worstelen etc. aanbeval, opdat men
niet zou geraken tot zwelgpartijen, on
tucht en dobbelspel.
De 30-jarige oorlog heeft in de 17e
eeuw de vooruitgang op allerlei gebied
geschaad. Niettegenstaande de ongun
stige omstandigheden ontwikkelde de
lichamelijke opvoeding zich toch lang
zaam.
C. F. S.
Wordt vervolgd.
SPORT.
VOETBAL.
STORMVOGELS—R. C. H. 3—0
De laatste competitie-wedstrijd heeft
een sprekende Stormvogels-overwin
ning opgeleverd. Begrijpelijkerwijze
wekte deze niet zoo het enthusiasme
op, als eenige weken geleden het geval
zou zijn geweest, toen Stormvogels
nog in de running was.
In de Stormvogels-voorhoede valt 't
góede spel van Sint en Visser te memo-
reeren, die beiden een enthusiast spel
letje speelde. Zijn we dit van Visser
gewoon, ten opzichte van Sint is het
zeker de vermelding waard. Deze bleek
bovendien geweldig op schot, wat kee
per Erdsieck zeker het best zou kun
nen bevestigen. In de middenlinie viel
Snoeks op. De rust scheen hem geen
kwaad te hebben gedaan. Nog wat
meer de vleugelspelers aan het werk
zetten en hij is nog een zeer bruikbare
kracht.
Bakker en Vermaak hadden de 45
minuten van voor de rust noodig om
op dreef te komen. We gelooven wel,
dat Vermaak bij ernstige oefening iets
voor de toekomst belooft.
Voor het backstel Koster—Haak
niets dan lof. Met v. d. Wint vormen
zij een achtertrio, waarvan men moei
lijk zijn gelijke zal kunnen aanwijzen
in ons land. Haak, die ons als half
back nooit zoo heeft kunnen bekoren,
toonde zich Zondag een schitterenden
back.
R. C. H. miste haai* rechtervleugel
Van DamKoning. En dat was te zien.
Ruys als rechtsbinnen vooral bracht
er weinig van terecht. Roell'sema had
z'n schot thuis gelaten. Krom speelde
voor de rust als links-hinnen niet on
verdienstelijk, maar daarna moest hij
het herhaaldelijk tegen Haak afleggen.
De verdediging der R. C. H.'rs vorm
de niet zoo'n geheel als in den beker
wedstrijd. Sint en Visser brachten re
gelmatig verwarring in de Haarlem-
sche gelederen. Toch hebben Kuyt, Ha-
zevoet en Nieuwenhuis individueel
vaak goed w«erk gedaan. Erdsieck
heeft een aantail venijnige schoten van
Sint keurig uit z'n doel gehouden. Het
eerste doelpunt had hij echter o.i. moe
ten voorkomen.
De wedstTijd.
De volgende elftallen stellen zich op:
Erdsieck
Kuyt Hazevoet
Geutskens, Nieuwenhuis, Steenke
Nachtegeller, Ruys, Roelfsema, Krom,
Brugman.
Asbeck, Visser, Sint, Blinkhoff Sr.,
Oldenburg
Bakker, Snoeks, Vermaak
Koster Haak
v. d. Wint
Onmiddellijk wordt flink aangepakt.
Visser stevent snel door de vijandelij
ke verdediging, maar schijnt hands
gemaakt te hebben. De volgende aan
val is voor R. C. II. Nachtegeller zet
goed voor en Haak bewerkt den bal
met de*hand, wat Hakker ontgaat. Het
spel gast snel op en neer. Pas heeft
Haak op inderdaad fraaie wijze een
aanval van Krom tot staan gebracht,
of Oldenburg rent snel langs Steenke
en Hazevoet. Zijn „voorzet" is echter
een „achterzet". Bij een volgenden aan
val wordt Stormvogels een vrije trap
toegekend. Snoeks neemt die op een
wijze, zooals we dit niet van hem ge
wend zijn: Rakelings suist de bal over
het doel. Dit doet vermoeden, dat
Snoeks meer in den zin heeft. Voor het
echter zoo veris, krijgt R. C. li. een
prachtkans om de leiding te nemen,
wanneer Koster een voorzet van Brug
man mist. Roelfsema staat nu plotse
ling alleen voor Van der Wint, wat
hem dermate verschrikt, dat hij naast
trapt. Kort hierna acht Snoeks zijn
tijd gekomen. Op handige wijze maakt
hij den bal vrij en schiet dan hard en
zuiver in den bovenhoek. Erdsieck, op
een dergelijke krachtoer van zijn
stadgenoot niet bedacht, ziet den bal in
't net vliegen en Snoeks staat op
de scoringslijst! Bravo!
R. C. H. trapt af en weet een corner te
forceeren. Dezen, goed genomen, kopt
Krom vlak onder de lat, maar v. d.
Wint laat zich niet verschalken.
Voor R. C. H. dreigt het meeste ge
vaar van links, waar Visser goed op
dreef is en Asbeck in de gelegenheid
stelt eenige goede voorzetten te geven.
Sint lost hieruit eens een gevaarlijken
kanjer, dien Erdsieck niet minder
fraai stompt. In de R. C. Il.-voorhoede
valt Ruys tegen, Krom daarentegen als
linksbinnen mee. Roelfsema is slecht
op schot vandaag. Als hij wederom al
leen voor v. d. Wint komt, schiet hij te
zacht in, om v. d. Wint te passeeren.
Den terugspringenden bal tracht Krom
in te trappen, doch Koster, die met
Haak best staat te backen, belet hem
zulks ten koste van een corner. Deze
wordt door Bakker weggekopt. Direct
rent Oldenburg langs de lijn. Hij schiet
tegen den uitloopenden keeper aan. Na
eenig heen en weer getrap belandt de
bal bij Visser, die voorzet. Erdsieck en
Blinkhoff Sr. trappen tegelijk tegen
den bal, die bijna over de lijn rolt,
doch Kuyt trapt juist bijtijds weg.
Krom heeft vervolgens met twee ach
tereenvolgende schoten geen geluk.
Het eerste schot ziet hij schitterend
door v. d. Wint gestopt, het tweode
ketst buiten bereik van Van der Wint,
tegen de lat. Vlak voor de rust laat de
Stormv.-keeper zien, hoe hij z'n' vak
verstaat. Een voorzet van Brugman
komt bij Nachtegeller. Een doelpunt
schijnt niet te \oorkomen, maar v. d.
Wint slaat den bal neer. Rust. 1—0.
De tweede helft is nauwelijks één
minuut oud, of Sint. heeft succes, wan
neer hij Hazevoet flink op z'n huid
zit. (2-0).
Gelukkig geeft R. C. H. het nog niet
op, zoodat de wedstrijd het aankijken
wel waard blijft. Er wordt snel ge
speeld, maar voorloopig kunnen de
keepers werkloos blijven toezien, tot
dat Erdsieck uit den dommel wordt ge
wekt door een gloeienden kogel van