ORGAAN VOOR DE Gl
No. te
Zaterdag 9 Mei 1925
Verschijnt Woensdags Zaterdags
Vrijwillige
Rgkspensioenverzekering.
10e Jaargang
IJMUIDER COURANT
Abonndücntsprijsf 1.— per 3 maanden, franco per post f 1.35
Abonnementen worden aangenomen aan het bureau en bij de
I ïeenten. Tot plaatsen van advertentiën van Buiten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het Advertentie-
bm"u
p. F. C. ROELSE, IJMUIDEN.
Advertentiën uiterlijk in te zenden
yOENSDAO tot 9 uur v.m. en VRIJDAOS tot 4 uur n.m.
Uitgave van de N.V. UITOEVERSMlj. „IJMUIDEN"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. DRUKKERIJ SINJEWEL
Willemsplein II Telefoon 153 Ijmulden
ingezonden mededeelingen 40 ets. per regel Advertenties v. 11. en m. 5 regels
f 1iedere regel meer 20 ets. Compact gezette advertenties van 11. en m. 5
regels f 1.25, iedere regel meer 25 ets. Kleine advertenties en familieberichten
zoomede vereenigings advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij vooruitbeta
ling, van 1 tot en met 5 regels f 0.75, iedere regel meer 15 ets. Bij niet contante
betaling worden de gewone prijzen berekend. Advertenties „adres bureau van
dit blad" 10 ets. extravoor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ets. in rekening gebracht. Bovenstaande regelprijzen worden met
5 ets. verhoogd voor advertenties ven bulten de gemeente Velsen.
OFFICIEEL.
DRANKWET.
„meester en Wethouders der Ge
Velsen brengen ter openbare
«PB
jet
.„is, dat op 1 Mei 1925 bij hen is in-
een verzoekschrift van C.
van beroep melkhandelaar,
jpnde te I Jmuiden, om verlof voor
rerkoop van uitsluitend alcohol-
-n drank, in de navolgende locali-
den winkel van het perceel, plaat-
jib gemerkt C 37 zwart en gelegen
n de James Wattstraat aldaar.
Binnen twee weken na de dagteeke-
ig dezer bekendmaking kan een
Ier tegen het verleenen van dit ver-
schriftelijk bezwaren bij Burge- j
eéster en Wethouders inbrengen. j
pelsen, den 6 Mei 1925. I
Burgemeester en Wethouders
i irnoemd, j
secretaris, de burgemeester,
KOSTELIJK. RIJKENS.
VAN DEN WACHTTOREN.
Een verbeterd vliegtuig.
i [meeste schepen verongelukken op
;ust. Men kan zeggen: Hoe dichter
I mis, des te meer gevaar. Bij storm-
rdurft men de poging, om de haven
len te gaan, soms niet aan en vindt
het veiliger in de open zee.
etzclide geldt ook van het vliegtuig,
moet, als het de aarde bereikt
eerst nog uitrollen; het wordt
van een vliegtuig een rijtuig, dat
paar honderd meter over de aarde
I belt. De vliegvelden zijn daarvoor
- richt; zij zijn effen en zonder grep-
slooten, hekken en heggen. Bij een
Uanding gebeuren dikwijls onge-
omdat het terrein niet deugt,
vliegtuig stoot tegen een óf andere
ernis en slaat over den kop. Bij
«ren of weigeren van den motor
t de vliegenier kalm blijven, nauw-
uitzien en de veiligste plaats,
landen, uitzoeken en zien te be
ien. Bijna altijd krijgt het vliegtuig
zulke noodlanding een of ander de-
t, vaah wordt het geheel vernield
een wonder, dat de vliegenier
zp passagiers het er nog vaak zoo
vf afbrengen. Het vliegen zou veel
1 ger zijn, als het vliegtuig recht-
ligkon dalen en stilstaan, als het
tarde raakte. Het horizontale slot
'ft nog al te vaak de heele reis.
b vele landen zoekt men naar de
1 ructie van een vliegtuig, dat ver
in kan opstijgen en neerdalen. Men
i t zulk een vliegtuig lielicoptere
a lefvliegtuig). Hier is mooi werk
if de uitvinders. Zij zijn ook ai druk
J bet werk, maar geen enkele heli-
p be is nog in alle gevallen goed he
in. De noodige luchtvastheid ont-
er was geen voldoende kracht of
■i instructie was niet stevig genoeg.
Engelsche luchtvaartministerie
600000 gulden aan prijzen uitge-
voor een helicoptere, die bij ge
inen sterken wind 600 M. kan stij-
w zonder beschadiging dalen, een
.-ff fflir lang zoo goed als stilstaande
et hlijitn op een hoogte van 600 M.,
«tbaanvan 36 K.M. kan afleggen met
snelheid van 100 K.M. per uur en
alen hoogte van 150 M., den motor in
recht naar beneden kan dalen en
landen.
ingenieur A. G. von Baumhauer,
lirecteur van den Rijksstudie-
voor de Luchtvaart heeft een he
ffe ontworpen, die aan deze
h Voldoen zal, naar hij hoopt en
ut. Hij zal dan ook meedingen
Engelsche prijzen. Het nieuwe
P'f is te Soesterberg in aanbouw.
ff' en marine-vliegdienst wer-
ifn mee, verder Nederlandsche
jta nis Fokker, Pander, Koolho-
neii-poor enz. De bekende vlie-
kapitein van Heyst zal het in-
Sn.
Ton Baumhauer is o.a. door
in met eenvoudig kinder
speelgoed tot het door hem ontworpen
type gekomen. Verder heeft hij honder
den laboratoriumproefnemingen moe
ten doen en tallooze berekeningen ma
ken, voordat de bouw van zijn toestel
begonnen kon worden. Het zal thans
spoedig voltooid zijn en dan zai moeten
blijken, of deze Nederlander inderdaad
de luchtvaart een grooten dienst heeft
bewezen, door het mogelijk te maken
met het vliegtuig verticaal omhoog te
gaan en weer te landen.
Zelf spreekt hij met voorzichtigheid
over het welslagen van zijn vinding,
maar de medewerking, die hij gevon
den heeft bij onze vliegautoriteiten en
vliegtuigfabriekanten, is een bewijs,
dat zijn uitvinding eén goede kans
heeft op succes. Het vliegén zai daar
door een veiliger en dus ook algemee-
ner worden. Met de verovering van de
lucht zijn we nu reeds zoover, dat zon
der landing afstanden van 3000 tot 4000
K.M. afgelegd worden, een hoogte be
reikt is van 11 K.M. een snelheid van
honderden K.M. per uur en een vlucht
als van Amsterdam naar Batavia mo
gelijk geblekeft is.
Een twintig jaar geleden stegen in
vele plaatsen als publieke vermakelijk
heid in de lucht vliegers een paar M.
hoog in de lucht, maakten een klein
luchtbaantje en daalden na een minuut
of tien weer neer en dan stond het pu
bliek paf. Hoever zal de vliegtechniek
zich over twintig jaar ontwikkeld heb
ben? Het vliegtuig ligt niet meer in de
wieg maar draagt toch nog wel den
korten broek, om een even zonderlinge
als duidelijke beeldspraak te gebrui
ken.
Een vogeleiland.
Aan de Duitsche Noordzeekust hij
Borkum is in den loop van eenige tien
tallen jaren een eiland ontstaan. Het
is door ornithologen, vogelvrienden ge
pacht en wordt slechts door een bewa
ker bewoond, die geen andere gasten
dan vogelvrienden ontvangt. Het
eilandje Memmert genaamd is een na
tuurmonument der vogelwereld. Er
worden geen eieren geraapt, zoodat de
vogels zich snel vermeerderen. Alleen
zijn sommige soorten in den druk ge
raakt. Want ook in de vogelwereld kan
de eene soort de andere niet uitstaan en
komen vervolgingen en oorlogen voort.
Bij de zee en het strand behooren de
sierlijke, vlugge meeuwen, waarvan er
vele soorten zijn. Op Memmert vindt
men de zilvermeeuw, de groote stern,
de zeezwaluwen, dwergsterntjes en
scholeksters, alle vogels, die ook veel
op onze Waddeneilanden veel voorko
men. -Verder zijn er bergeenden, de
kleine zeemeeuw, kieviet, strandple-
vier, turluur, wilde eend, taling, wa
terhoen en enkele zangvogels.
Het eiland Memmert is hun rijk; de
menschen komen daar niet, om hun
kwaad te doen. Natuurvrienden mogen
een bezoek brengen aan deze vogelko
lonie en hun leefwijze bestudeeren, ze
mogen luisteren naar 't gekrijsch, naar
de scherpe, snerpende geluiden der
meeuwenfamilie, ze zien dobberen op
de golven, neerschieten uit de hoogte
in het water, als een zilveren wolk zien
afsteken tegen den blauwen lucht en
daarbij een hoogere vreugde vinden
dan de eierraper of jager. De iaatsten
worden geweerd.
De verdwijnende dierenwereld.
Een paar weken geleden schreven wij
over het verschijnsel, dat de dierenwe
reld aan het verdwijnen is door de
winzucht van den mensch en de niets
ontziende jacht met moderne wapenen,
door hem gebruikt, om dieren als scha
delijk te verdelgen of om het voordeel
te dooden. Er zit echter nog veel meer
aan vast. Met echt-Duitsch weten
schappelijke degelijkheid noemt Prof.
dr. Th. Arldt verschillende redenen op,
waarom de hoogere dierenwereld bezig
is uit te sterven.
Door vreemde dieren in te voeren,
verdringt de mensch andere soorten.
LUNCHROOM WESTERVELD
Driehuis.
TUINCONCERT
ZONDAG A.S.
van 3—6 uur, 8—10.30 uur.
Zoo heeft de invoering van het konijn
in Australië het leven daar voor de bui
deldieren zeer moeilijk, ja onmogelijk
gemaakt. De handel in pelzen ontziet
geen dier. Van '19 tot *21 zijn 96 milli-
oen dieren om hun pels gedood. Even
noodlottig werkt de handel in veeren.
De witte edelreiger is in Engelsch-
Indië bijna geheel uitgeroeid. De in-
voerhandel heeft het aantal olifanten
sterk doen verminderen. In de jaren
'88 tot 1902 zijn er in den Kongo alleen
280000 olifanten gedood. De mensch
duldt geen wild gedierte, waar hij den
bodem gaat ontginnen en bebouwen.
Hoe minder wildernis, des te minder
wilde dieren. De vuurwapenen worden
ook steeds meer door inlanders ge
bruikt en de jacht is daardoor veel
moorddadiger geworden; inlanders
ontzien ook het jong niet. Ziekten kun
nen ook onder bepaalde groepen erg
huishouden. Als een bepaalde groep
zich sterk, vermeerderd heeft, omdat
de vijanden uitgeroeid zijn, komt er ge
brek aan voedsel. Dan breken er ziek
ten uit, die het aantal sterk doen dalen.
Men kan echter in hoofdzaak zeggen,
dat de vijand van het dier de mensch
is en ais de sterkere, althans de slim
mere en overwint hij overal.
Tuberculose en het kind.
Op een vergadering der Zuid-Holl.
Ver. tot bestrijd, der t.b.c. sprak Dr.
Wagenaar op grond van zijn ervarin
gen de volgende inzichten uit over de
t.b.c. en het kind: De t.b.c. is een ziekte,
die in de meeste gevallen in de jeugd
begint. Behalve in het eerste levensjaar
heeft het kinderlijk organisme in groo
te mate het vermogen, de ziekte te on
derdrukken. Deze onderdrukking is
niet altijd volstrekt en niet ten allen
tijde even groot. Waar geen volstrekte
onvatbaarheid verkregen wordt,
schrijdt de ziekte sleepend voort, om
zich ten slotte in de longen te nestelen.
Wij bezitten geen enkele onderzoe
kingsmethode, om te weten te komen,
wie de ziekte volstrekt en wie haar
slechts betrekkelijk overwint.
Hij komt evenals Prof. Scheltema tot
de slotsom, dat men zich in den strijd
tegen de t.b.c. wei niet uitsluitend maar
toch voornamelijk moet richten op het
kind. Het kind moet genezen en onvat
baar gemaakt worden. Het natuurlijke
.weerstandsvermogen van het kind
moet bewaard blijven en vergroot wor
den. Daarom is het van belang, dat wij
alles doen en ook veel nalaten voor de
gezondheid van het kind. Frissche
lucht, zonlicht ook in huis, eenvoudig
maar goed en geregeld voedsel, bewe
ging en rust op zijn tijd, vroeg naar
bed en vroeg op, dat alles kan een kind
bewaren van een der ergste ziekten.
die wij kennen. Er zijn heel wat „be-
dreigde gevallen", kinderen die wat
- slapjes, hangerig, mager zijn, niet
recht tieren, wier lichaam daardoor te
weinig kracht heeft, om de t.b.c. te we
ren. Zij hebben extra zorg, rust, voed-
J sel noodig. Kunnen de ouders hun dit
alles thuis niet geven, dan zijn het
klantjes voor de uitzending naar bui-
ten of de kindergezondheidskolonies.
Een verblijf van een paar maanden kan
hun redding zijn voor hun verdere le
ven. Dat werk kan niet genoeg aanbe-
volen, gesteund en verricht worden.
Hoe meer koloniehuizen men bouwt,
des te minder sanatoriums er noodig
zullen zijn. Hoe meer kinderen daar ge
zondheid en kracht opdoen, des te ster-
ker over eenige jaren het sterftecijfer
der t.b.c. zal dalen.
HET NUT VAN DE
LICHAMELIJKE OPVOEDING.
Vroeger en thans.
De voordurende ijver en toewijding
waarmede de philantropen zich kwe
ten van de eenmaal opgevatte taak om
de jeugd door een doelmatige opvoe
ding- tot flinke en nuttige menschen te
vormen, werden nog meer geprikkeld
en gesteund door de Belangstelling van
vele geleerden.
Zoo werden zij gesteund door den
wijsgeer Manuel Kant, door Meiesot-
to, rector v,an een Gymnasium to Ber
lin, die in 1790 bij zijn school een turn-
plaats liet inrichten. Voorts door
Winkkelmann, die op het belang wees
op de studie der klassieke kunst, waar
door ook de Grieksche beoefening weer
in beschouwing kwam.
Artsen.
Ook de artsen begonnen zich voor
de lichamelijke opvoeding te interres-
seeren en wezen op het nut van de
gymnastiek als geneesmiddel in be
paalde gevallen en als onmisbaar
moest worden beschouwd voor behoud
van een goeden lichamelijken welstand.
In andere landen.
De vraag is thans hoe het in den
zelfden tijd der 18e eeuw in andere
landen met
i Velen hebben getreurd, door
niet intijdi te hebben gekend, de
Hoerelen Uwer hebben niet menigmaal over
wogen het groote voorrecht dergenen, die op
een geBtelden leeftijd een pension rullen genieten
en wel in het bijzonder een Hilkepensioen, om
de groote mate van zekerheid?
Welk een geruststelling, welk geluk, zich na
een leven van arbeid, verzekerd te weten
ran een zekeren betrekkelUken wel
stand en niet steeds die voor velen zorgvolle
vragen onbeantwoord te moeten laten als m aar
later, late r...
Voor het ontvangen van verdere inlich
tingen wende men zich tot het agentschap
V. O.V.
Jacq. TELLIER,
Kanaalstraat 61, ljmuiden.
blad over Velserbeek? Bij voorbaat
mijn dank.
Palvus meent zijn blijdschap te
moeten luchten over het feit, dat Vel
serbeek nu eigendom is van de ge
meenschap, in den lande bekend onder
den naahr van „gemeente Velsen",
maar ofschoon ik ook behoor tot hen,
die van oordeel zijn dat onzo gemeente
raad een goed besluit nam door dit bui
de lichamelijke oefeningtengoed aan te koopen, mag ik mis
was gesteld. Het antwoord hierop kan schien toch even er op wijzen, dat de
kort zijn.
In Frankrijk was in dit tijdperk nog
niets tot stand gekomen en zelfs de
ideeën van Rousseau werkten er
wrevelig.
In Engeland werden reeds geruimen
tijd verschillende sporten beoefend,
als: paardrijden, zwemmen, loopen,
springen, werpen en kampspelen, ech
ter in hoofdzaak door de aristocratie,
studenten en bemiddelde kooplieden;
de breedere lagen der bevolking waren
er nog geheel van lichaamsoefeningen
verstoken.
Gymnastiek werd in het geheel niet
beoefend.
Spanje, het land van stierengevech
ten en zinnelijke volksdansen, geeft
ons nog niets anders te zien in dit tijd
perk dan balspelen, zwemmen, paard
rijden en bergbeklimmen.
Omtrent Italië valt evenmin iets vein
beteekenis te vermelden.
Zweden in het begin der 19e eeuw
zoo beroemd geworden door het optre
den van Ling, doet in d.e 18e eeuw nog
niets van zich spreken.
Jn Denemerken valt in het laatst van
de 18e eeuw op te merken het werken
van Nachtegall, een theologisch stu
dent in 1777 te Kopenhagen geboren.
Aanvankelijk gaf hij gymnastiekles
op particuliere scholen en richtte een
Gymnastiek-vereeniging op, bestaan
de uit studenten en kooplieden. In 1800
stichtte hij een gymnastiek school on
der zijn leiding, die ook bezocht werd
door Ling.
Nachtegall gebruikte yoor zijn oefenin
gen de Deensche vertaling van Guts-
muths: „Gymnastiek voor de Jeugd".
In Rusland, Finland en Griekenland
teekenen zich in de 18e eeuw geen ver
meldenswaardige feiten en toestanden
af, evenmin ads in Nederland.
Uit een en amder is voldoende duide
lijk, dat in de 18e eeuw alle>en door
Duitschland het nut van lichamelijke
oefening werd ingezien, althans dat
men alle denkbeelden in daden wist
om te zetten en dat vein uit Duitsch
land de stoot gegeven is voor een prac-
tisch en methodische beoefening van
de Gymnastiek.
Wordt vervolgd.
C_ F. S.
IN GEZONDEBI.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
Velserbeek en de S. 'D. 11. P.
Mijnheer de Redacteu r!
Mag ik misschien beslag leggen op
een klein beetje ruimte v: m uw blad,
naar aanleiding van een stukje van
zekeren Palvus ïn het Va dscfr Week-
manier, waarop Palvus aan zijn hart
lucht geeft, nu juist niet bij iedereen
onverdeelde instemming heeft.
De toon waarop Palvus zich uit is
niet vrij van parvenuachtigheid, de
toon van 'n nouveau-riehe op 't gebied
van'landbezit, en do wijze waarop hij
spreekt, over de vroegere adellijke be
zitters en over den adellijken bezitter
van andere buitengoederen in onze ge
meente, getuigt niet alleen van veel on
kunde (domheid), maar ook van een
geestesgesteldheid, die ons géén hoop
laat, dat Palvus aan zielenadel in onze
gemeente zal aanvullen, wat we verlo
ren hebben aan de vroegere adellijke
bezitters. Waarlijk wat die, en in het
bizonder wijlen Mevr. van Tuyll, in
vroeger tijden voor Velsen hebben ge-
dan, verdiende- iets beters dan een
ezelsschop van dezen scribent.
Maar het is bovendien nog dom ook.
Zeker, het is een voorrecht dat Vel
sen nu Velserbeek heeft en dat dit tot
openbaar wandelpark is bestemd,
maar het is een blijschap die we met
een belangrijk bedrag jaarlijks op ons
belastingbiljet zullen moeten betalen.
Het is mooi, maar of het mooi zal
blijven is de vraag; dat zal afhangen
van de vraag of Velsen adellijk genoeg
is om het niet te vernielen, maar het
mooi te laten!
Het is voor iedereen, mits de kring
van hen die er nu reeds uit moeten wor
den gebannen, vanwege de vernieling,
zich niet te sterk uitbreidt.
Weet Palvus dat wat we thans met
een niet onaanzienlijke som jaarlijks
moeten betalen, in vroeger jaren om
niet genoten werd?
Weet Palvus dat die adellijke bezit
ters vroeger al de lasten en kosten aan
dit bezit verbonden uit eigen zak be
taalden, zonder subsidie of bijdrage
van de gemeenschap?
Weet Palvus dat toen ieder fatsoen
lijk mensch vergunning had om er zoo
veel van de natuur te genieten als hij
wilde, wanneer hij alléén er zich maar
van onthield om iets te vernielen?
Weet Palvus dat die zoo door hem
gesmade adellijke bezitters ten slotte
hoe langer hoe meer hun goederen
hebben- moeten afsluiten, vanwege de
vernieling?
Zou het voor de gemeente niet voor-
deeliger zijn geweest wanneer de oude
bezitters hadden kunnen doorgaan met
hun eigendom gratis als wandelpark te
laten gebruiken?
Dan hadden we het volle genot be
houden, maar zonder de lasten te be
hoeven te dragen.
En dat het zoo niet meer is, is niet de
schuld van de vroegere bezitters, maar
van onze eigene ingezetenen, voor zoo-
