jntoider Courant
'jtaÜè
g Mei 1925.
2e blad
PREDIKBEURTEN
VOOR ZONDAG A.S.
IJMUEDEN
jjgp, HERV. KERK
1. dj. Erdman.
Schaalcollecte voor de Kerk,
L Ds. Erdman.
Bediening van den H. Doop.
r(}DKERK (Koning Wlllemshnis)
de Heer Seven.
lerdig»vond 8 uur: Bidstond*
ensdag«vond 9 uur: Kerkeraadsver-
gadering.
geref. kerk.
lür Dj. Joh. Jansen.
Upfljjjez. Gem. Aid. Prot Bond.
juur: Ds. van Veen, van Purmerend.
cbr. geref. kerk.
Ds. T. A. Bakker.
,J: Dezelfde.
^geusatie hoogeberg.
«morgen 10 uur: Samenkomst.
Liddig 12 uur: Zondagschool,
ivond 7.30uur: Samenkomst.
Jer; B. jenninga.
Ujigivond haif acht: Meisjeskrans,
van Meisjes vanaf 12 jaar.
erdagavond 8 uur: Bijbelbespreking'
VELSEROORD.
NED. HERV. KERK
ir: Ds. W. Kroese.
geref. kerk.
ir;Pd Dr. h. h. Kuyper
van Amsterdam.
Dezelfde.
VELSEN
ned. herv. kerk
Ds. W. S. van Leeuwen.
WIJKEROOG.
geref. kerk.
Ds. J. D. Boerkoel.
Dezelfde.
SANTPOORT
ned. herv. kerk
Prof. Dr. o. a. van den Bergh
van Eysinga.
lokaal bethel,
ir: Ds B. van Schelven van
Overveen, H. Avondmaal,
r: Dezelfde. Dankzegging.
evangelisatie.
Ds. Warners. Vlootpredikant.
BEVERWIJK.
opsgezinde gemeente.
Ds. van Calcar.
DEN WACHTTOREN.
nut van wiskundeonderwijs.
ilui van den leeftijd, waarop
krant ook eens inkijkt, zullen
m titel wel afkeurend brommen,
leb je nou aan wiskunde? Het i?
;dan een nuttelooze kwelling der
ten;iater komt wiskunde je toch
Nas en vergeet je al die i'ormu-
algebra en stellingen van meet-
enwat dies meer zij.
ang zit men op zijn somm-m en
er ten slotte nog mee. De lecr-
et zijn uiterste best, om alles
uidelijk te mak'.u, maar het
ongelui met een zeer kleinen,
j;. ntwikkelden wiskundeknobbel
t: t. Hoeveel menschep, die het
,j ir gebracht hebben, verklaren
zij in wiskunde altijd gesuk-
'ben. De enkelen, die er aanleg
gheid in hebb-m, moeien alleen
wiskundegegoochol meedom;
oor de anderen is de wijsheid
j rtjes ruim voldoende. In het
be leven komen zelfs samenge-
I reuken nooit voor, om van pa-
fyiium, worteltrekkingen »>n
j ïeriteiten maar te zwijger.!
^Ned. Natuur- en Geneeskun-
'gres in Groningen heeft Dr. E.
sterkuis gesproken over de
van het wiskunde-onderwijs en
przet tegen de strooming, die
QIenw?ordig bij de publieke opi-
e leiding van het onderwijs te-
^skunde keert. Hij noemde het
°gstigd feit, dat hit k estaans-
ai S onderwijs verdedigd moet
Hij verklaarde die vijandige
So.a. uit het verlangen naar
Adellijke practische to opa s-
jj,: onderwezen vakken en
0( 11 het onderwijs daartegen de-
iti 'j dat het voor alles den leer-
H y zal ontwikkelen en hem
ee ,j^den voor latere, mee:' spe-
J.le! er moet dus bij het onder-
eefste plaats aan de toe-
F Werkzaamheid van don leer-
imT? wordeT1- Verder prees Dr.
de wiskunde, omdat zij
nauwkeurig leert denken. De
j ^went zich aan accuraat en
degelijk werk. Het kleinste foutje
wreekt zich en bederft alles.
Een liefhebber van schijnbare dwaas
heden heeft eens gezegd: Het kan niet
schelen, wat jongelui leeren, al zou het
ook de taal en geschiedenis der Eski
mo's zijn, als ze maar wat leeren. Het
is een feit, dat een groot deel der
schoolkennis voor het latere leven geen
Üirect-practische waarde heeft. Daar
om is het nog niet waardeloos. Het
scherpt het geheugen, het leert de ge
dachten bij een ding bepalen, het helpt
het verband der dingen zoeken en zien
en oefent ook het denken. Wiskunde
leert zeker zuiver redeneeren, goed be
wijzen en logisch denken. Ook is er
geen wetenschap, die zoozeer op accu
raatheid en netheid eischt. De rechter,
de leeraar, de predikant zullen later
ook in hun ambt er voordeel van heb
ben, als hun geest door het wiskunde
onderwijs gezuiverd en gestaald is.
Daarom achten wij de meening van
jongen en ouders verkeerd, dat al dat
onderwijs in wiskunde maar verloren
tijd en moeite is. Er zijn er ook zonder
eenigen wiskundigen aanleg. Maar hun
aantal is minder groot, dan men ge
woonlijk meent. De jongen, die in dit
vak geen zin heeft of zijn best niet
doet, klaagt al gauw, dat gemis aan
aanleg er de oorzaak van is, behalve
dan natuurlijk de leeraar zelf, die een
„pik" op hem heeft, geen slag van les
geven heeft enz., enz. Wiskunde leert
ook, dat uitvluchten en praatjes gein
degelijke argumenten zijn en daarom
achten wij het noodig, dat het wiskun
de-onderwijs een plaats krijgt en
houdt, al kan men in de hoogere klas
sen het onderwijs gaan splitsen in een
meer literaire en een meer wiskundig-
natuurkundige richting.
Fransch op de lagere school.
Het vorige jaar is een comité opge
richt tot bevordering van den wettelij-
ken terugkeer van het Fransch op de
scholen voor gewoon lager onderwijs.
Volgens een onderzoek, door dit comi
té ingesteld, zijn er 20000 kinderen, die
ondanks de officieele afschaffing van
het Fransch als leervak toch onder
richt in die taal ontvangen. Het aan
tal is waarschijnlijk nog vrij wat groo-
ter en verreweg de meeste kinderen, die
de lagere school verlaten voor H. B. S.
of. gymnasium, hebben reeds het be-
gin-onderwijs in deze taal ontvangen.
Er worden buiten den schooltijd cur
sussen daartoe gegeven en zoo wordt
de bedoeling van minister de Visser,
om het onderwijs voor de leerlingen
der lagere school te verlichten, om met
het onderwijs in een vreemde taal'niet
voor het dertiende jaar te beginnen, te
gengewerkt en gesaboteerd. Gebeurt
dit naar wensch der ouders?
Het comité schrijft, dat naar dé mee
ning van zeer vele ouders de school
voor gewoon lager onderwijs zonder
beoefening van de beginselen eener
vreemde taal aan hun kinderen geen
voldoende gerijpte ontwikkeling ver
schaft, waarop men bij het onderwijs
aan gymnasia, hoogere burgerscholen
en' lycea zou kunnen voortbouwen. Is
dat juist? We betwijfelen het en mee-
nen, dat de meeste ouders hun kinde
ren les laten geven buiten het gewone
onderwijs in het Fransch, omdat kin
deren zonder die kennis het eerste jaar
op gymnasium en H. B. S. in hun na
deel gehandicapt zijn en niet meeko
men kunnen, daar de leeraren bij het
onderwijs meer rekening houden met
de leerlingen, die wel dan die niet de
grondbeginselen der Fransche taal
kennen.
Reeds het lagere onderwijs is over
laden en in de twee hoogste klassen
begint het huiswerkkwaadal. Het
Fransch als leervak erbij is een aan
merkelijke verzwaring. De moeilijke
grammatica, de uitspraak, de vele
vreemde woorden, die van de onzen af
wijken, bij de Fransche taal, maken
het onderwijs erin voor kinderen van
een jaar of tien, twaalf tot een kwel
ling. Als het middelbaar onderwijs zich
richtte naar het lagere en niet omge
keerd, zou minister de Visser's plan,
om het onderwijs te verlichten, gelukt
zijn.
Er is bovendien ook alle reden te
vragen, waarom men juist met het
Fransch zal beginnen. De traditie wil
het zoo, maar is het ook praktisch? Er
zijn ér meer, die in handel, zeevaart,
industrie enz. Duitsch of Engelsch dan
Fransch moeten leeren kennen en ge
bruiken. Als taal der kunst neemt het
Fransch ook niet meer zulk een voor
name plaats in als vroeger. Maar het
best lijkt ons toe, kinderen van de la
gere school in het geheel niet met on
derwijs in een andere dan de moeder
taal te plagen.
Raad tegen het alcoholisme.
Vroeger zag men dikwijls adverten
ties van kwakzalversmiddelen tegen
drankzucht. Ze gaven alleen baat aan
de beurs van den kwakzalver, die
munt weet te slaan uit lijden en ziekte.
Tegenwoordig weten de meestcn wel,
dat het eenige middel tegen het alko-
holisme de geheelonthouding is. In de
herstellingsoorden voor drankzuchti
gen krijgt ook de ergste dronkaard van
het oogenblik af, dat hij binnenkomt,
geen druppel meer. En ook degenen,
die voor zichzelf in matigheid geen
kwaad en geen gevaar zien, zullen den
alcoholist raden, den drank geheel te
laten staan.
In meerdere groote steden bestaan
consultatie-bureaux, die raad en hulp
verleenen aan drankzuchtigen. Het is
de nieuwe vorm van gemeensehaps-
zorg, die zich hoe langer hoe meer uit
breidt. Men heeft zulke bureaux voor
tuberculoselijders, zuigelingen, be
roepskeuze enz. Goede raad is niet
meer duur; men kan aan deze bu
reaux goeden raad krijgen, die niets
kost. Deze nieuwe instellingen .begin
nen steeds meer populair te worden en
zullen aan steeds meerderen uitsteken
de diensten bewijzen.
Het Rotterdamsche consultatie-bu
reau tegen alcoholisme heeft een direc
teur en een geneesheer, die tweemaal
in de week zitting houden. Het vorige
jaar ontving de directeur 3818 bezoe
ken op het bureau; bovendien zocht hij
zelf 365 maal patiënten, familieleden,
werkgevers e.a. op voor zijn werk en
ontving hij in verband daarmee 960
bezoeken thuis.
In zijn jaarverslag maakt hij de op
merking, 'dat er door de drankzuchti
gen, die bij hem komen of gestuurd
worden om hulp, meer wijn en bier ge
dronken wordt dan vroeger het geval
was. Vooral wijn, waaraan een specia
le geneeskracht wordt toegeschreven,
koortswijn, bloedwijn, kinawijn vallen
in den smaak; velen meenen, dat deze
wijnen alcoholvrij zijn.
Het biergebruik neemt zelfs sterk
toe. De geheelonthouders blijken dus
gelijk te hebben, als zij alle alcoholhou
dende dranken en niet alleen de sterke
dranken gevaarlijk vinden. Het is dan
ook zoo klaar als het licht. Men kan
het een kind door een eenvoudig re
kensommetje duidelijk maken. Jenever
heeft 40 alcohol, wijn 8 In een
flesch gaan twintig glaasjes. Hoeveel
borrels moet men dus drinken, om de
zelfde hoeveelheid alcohol te krijgen,
die de wijndrinker in een flesch krijgt?
De kleinste helft der patiënten, ruim
40 is door de hulp en raad van het
bureau genezen. Dat is vooral oen ze
gen voor hun kinderen. Deze treffende
zinnen komen in het verslag voor: Wie
bedenkt, dat juist deze kinder'-n door
invloed van afkomst >m omgéving
dreigden op te groeien tot een gevaar
voor de maatschappij, moet toegeven
dat alleen reeds door deze preventieve
(voorkomende) werking liet bureau een
mooien, maatschappelijken arbeid ver
richt. Talrijk zijn de ongevraagde be
tuigingen van vrouwen en kinder-m,
die uiting gaven aan hun gevoel van
blijdschap met den omkeer bij man cn
vader.
De geneesheer, aan het bureau ver
bonden, heeft een onderzoek ingesteld
naar de kindersterfte in de gezinnen
der patiënten. Die sterfte is bijzonder
groot; van de vier kinderen sterft er
een. Men mag hier den alcohol niet zijn
bondgenooten armoede, ellende, twist,
ontaarding wel den kindermoordenaar
noemen.
Men meent nog vrij algemeen, dat
aan drankzucht niet veel te doen is.
Eenmaal dronkaard altijd dronkaard.
Zii vallen immers altijd terug!
Dat is gelukkig niet het geval. De
cijfers van Hooghulleu en andere in
richtingen, ook van consultatiebu-
reaux bewijzen, dat de dronkaard ge
red kan worden, als er maar redders
zijn en ook gered kan blijven, als hij
deu vasten, veiligen grond der onthou
ding maar niet ver'laat. Want de ma
tigheid is voor hem een gladde, steile
helling, waarlangs hij bijna zeker
weer terugvalt in het diepe water der
drankellende.
GEMENGD NIEUWS.
De grenswijziging van
Haarlem eö Velseit.
De afdeelingen van de Tweede Ka
mer hebben inzake de grenswijziging
der gemeenten Haarlem, Velsen, Bloe-
mendaal, Heemstede, alsmede Haar-
lemmerliede en Spaarnwoude en op
heffing der gemeenten Schoten en
Spaarndam, benoemd tot rapporteurs
de heeren Amant, Van Rijzewijk, v. d.
Heuvel, Beumer en Knigge.
Voorts zijn betreffende deze grens
wijziging bij de Tweede Kamer ingeko
men een 3-tal adressen, n.l. van de
Vereeniging Heemstede tot bestrijding
der annexatieplannen van Haarlem;
van B. en W. van Heemstede; en van
de afdeeling Schoten van het Natio
naal Verbond van Gemeente-Ambtena
ren in Nederland.
Naar wij vernemen staan B. en W.
en de Raad van Haarlem op het stand
punt dat, nu het ontwerp der grensre
geling door den minister van Binnen-
landsche Zaken bij de Tweede Kamer
is ingediend, al het mogelijke moet
worden gedaan opdat het ingediende
wetsontwerp ongewijzigd zou worden
aanvaard door de Tweede Kamer. In
derdaad, hoewel het (ptwerp slechts
het z.g. kleine plan bevat, is een be
langrijk punt n.l. dat van de schade
loosstelling aan de Omliggende ge
meenten door Haarlem te betalen, er
uit weggevallen, zoodat dit gewijzigde
ontwerp Haarlem's gemeentebestuur
nu wel degelijk aanneembaar voor
komt.
Verder is men van meening dat de
kwestie zoo urgent is, dat langer uit
stel niet meer kan worden geduld in
verband met de dichte bevolking van
onze stad. Ook zou deze opvatting in
verband staan bij het besprokene tij
dens het j.l. bezoek van Minister Ruys
de Beerenbrouck aan Haarlem en om
liggende gemeenten. Kenn. Ed.
Tegen Haarlem's annexatieplannen.
De vereeniging „Heemstede" tot be
strijding der annexatie-plannen van
Haarlem, heeft een uitvoerig adres aan
de Tweede Kamer gezonden, naar aan
leiding van het bekende wetsontwerp
•tot wijziging van de grenzen van Haar
lem, Velsen, Bloemendaal, Heemstede,
enz.
Hieraan is het volgende ontleend:
Waar Heemstede gereduceerd zoude
worden van een Gemeente thans (1925)
van circa 15000 zielen met circa 17 mil-
lioen inkomen (dit is inmiddels geste
gen) tot een van 10 a 11000 zielen met 5
a 6 millioen inkomen en uiteraard met
niet, of nauwelijks lager lasten voor
administratie, politie enz. in het over
blijvend gedeelte, behoeft het geen ver
der betoog, dat de gemeente van bloei
end noodlijdend zoude worden.
De waarheid is, dat Heemstede
wordt vermoord en dat het Noordelijk
deel wordt ontvlucht.
Vestiging buiten het huidige
Haarlem wordt gekeerd door an
nexatie, exodus is te verwachten.
Een achteruitgang in totaal van de
gansehe streek zoude het gevolg van
annexatie zijn.
In elk geval heeft het aangeboden
wetsontwerp geen rationeelen
naast geen redelijken cn billijken on
dergrond.
De Vereeniging verzoekt de Kamer
aldus het aangeboden ontwerp, dat
ook niet door amendementen is te ver
beteren, te verwerpen en daardoor te
voorkomen, dat schromelijke onrecht
vaardigheid zoude geschieden, een
bloeiend Heemstede zoude worden
vernield, terwijl toch het doel der an
nexatie hoezeer verwerpelijk op
zichzelf door dit wetsontwerp zotide-
worden gemist.
Het Fransch op de lagere school.
In de Memorie van Antwoord aan
de Tweede Kamer inzake haar voor
stel van wet, tot wijziging van art. 3
der Lager Onderwijswet-1920, zegt de
voorstelster, Mej. Westerman, dat zij
gemeend heeft met de indiening van
haar voorstel niet te kunnen wachten
tot de adviezen van het Rijksschool toe
zicht aan den minister zullen zijn uit
gebracht, omdat een beslissing nood
zakelijk is voor den aanvang van den
cursus 1925-1926, aangezien op 1 Jan.
a.s. de overgangsbepaling, welke het
onderwijs in het Fransch tot nog toe
mogelijk maakt, vervalt.
Het had der voorstelster onaange
naam getroffen, dat weer verscheidene
leden de moeilijkheden, die met be
trekking tot het Fransch in de scholen
zijn ondervonden, toeschrijven wil aan
den onwil, van de leeraren aan Mid
delbare scholen en Gymnasia.
Dat er, indien dat voorstel wet wordt,
in het vervolg weer lagere scholen zul
len bestaan, met en zonder onderwijs
in een vreemde taal kan mogelijk na
deel zijn, in het oog van hen die de een-
heidsschool bewonderen, de voorstel
ster is echter van meening, dat herle
ving der oude opleidingsscholen eer
een voordeel dan een nadeel van het
onderwijs in Nederland zou zijn.
Juist om tegemoet te komen aan de
bezwaren door enkele leden geopperd,
dat het Fransch niet de taal is, die, als
een vreemde taal zou worden geleerd,
de meest gewenschte is, zegt de voor
stelster de drie moderne talen in haar
wetsvoorstel genoemd te hebben. Ove
rigens meent zij, dat Fransch de aan
gewezen taal is om mede te beginnen,
omdat die taal het moeilijkst is te lee
ren, en er dus belangstelling aan zal
moeten worden besteed, om een be
hoorlijk resultaat te bereiken.
Aan den van twee zijden op haar uit-
geoefenden aandrang om haar voorstel
te wijzigen, meende Mej. Westerman
voorloopig geen gehoor te moeten ge
ven.
Ten slotte maakt zij de opmerking,
dat men werkelijk in den tegenwoor-
digen tijd niet zoo hang behoeft te zijn,
dat kinderen te hard zullen werken.
Wel is het h. i. verkeerd dat thans nog
buiten de gewone schooluren kinderen
onderwijs in een vreemde taal moeten
ontvangen, doordat de gelegenheid
daartoe hun binnen de gewone school
uren wordt ontnomen. Tel.
Verpleegsters bij het Marine-hospitaal
te Helder.
's Gravenhage, 7 Mei Op de vragen
van het Tweede Kamerlid Ketelaar be
treffende de vervanging van verplegers
bij het marine-hospitaal te Helder door
verpleegsters en betreffende het aan
deze verpleegsters toegekende salaris,
heeft de min. van Waterstaat geant
woord:
Na het afsluiten van het contract
met de gemeente Helder, waarbij de op
neming van burgerpatiënten in het
marine-hospitaal aldaar is geregeld,
zijn in dit hospitaal in hoofdzaak
voor de verpleging van bedoelde pa
tiënten ook verpleegsters werkzaam
gesteld.
Voor zoover deze in vasten dienst
zijn, genieten zij het salaris, dat in alle
rijksinrichtingen voor dergelijke amb
tenaren is vastgesteld; voor zoover zij
op burgerlijke arbeidsovereenkomst in
dienst zijn, is haar bij indiensttreding
een salaris van f 1250 per jaar toege
kend, voor sommigen verhoogd met
een toelage van f 20 por maand.
'Hieruit blijkt, dat aan bedoelde ver
pleegsters geen lager salaris wordt be
taald dan in andere ziekenhuizen van
het Rijk.
plaatselijk nieuws.
IJMUIDEN
Turnvereeniging „IJnniiden''.
Zoo langzamerhand nadert de He
melvaartsdag weer en daarmede ook
de traditioneele fietstocht van T. V. IJ.
Ging de tocht de laatste paar jaar
steeds naar Bergen, ter afwisseling
zullen we thans het plaatsje Noordwijk
met een bezoek vereeren. De heenreis
over Groenendaal en terug over 't
Keukenhof. Een mooie rit dus en niet
te groote afstand, zoodat we weer een
gezellige dag kunnen hebben.
We vertrekken 's morgens 7 uur van
het Willemsplein, allen voorzien van
een fiets die prima in orde is cn waar
op ons blauw-wit vlaggetje, hetwelk bij
diverse fietshandelaren te koop is. Ver
der een goede voorraad proviand en
een opgewekt humeur. Daarbij dan nog
een vriendelijk zonnetje en T. V. IJ.
met haar introducé's heeft beslist een
genoegelijken dag.
Trokken wij er het vorige jaar met
een dikke 60 deelnemers op uit, thans
rekenen we op nog veel meer liefheb
bers van 'n jolige tocht. T.V.IJ.-'rs wekt
vrienden en kennissen op tot deelname,
hoe meer zielen, hoe meer vreugd.
Allen dus op 21 Mei om 7 uur pre
sent. Verder mag ik nog wel iets ver
klappen van de plannen, welke bij het
Bestuur in voorbereiding zijn.
Het ligt n.l. in de bedoeling de wan
delsport te gaan beoefenen. En niet al
leen wij leden van T. V. IJ., maar een
ieder die iets voor een flinke wande
ling voelt, geeft zich bij ons op en gaat
met ons mee tippelen.
De afstanden, route enz. vertel ik la
ter, alleen verklik ik nog dat de leiding
in handen is van onzen voorzitter, den
heer Driessen.
De eerste tochten zullen niet te groot
genomen worden, daar tegenwoordig
bijna iedereen maar fietst en geen flink
eind meer loopen kan.
Wij gaan dat nu weer leeren. en de
omgeving hier leent zich daar buiten
gewoon goed voor. De te volgen weg
wordt zoo veel mogelijk langs stille,
stofvrije wegen genomen, waar we vol
op van natuurschoon kunnen genieten.
We rekenen dus op een flinke deel
name van zoowél dames als heeren en
ik twijfel niet of deze Zondagmorgen
excursies zullen een waar genoegen
zijn.
VELSEN.
Woensdagavond om 7 uur is de
eindles gehouden van den 2-jarigen
landbouwwintercursus te Velsen aan
school E, hoofd de heer E. van Zoest.
Bij deze laatste les waren als belang
stellenden aanwezig de Wcth. van on
derwijs, de gemeentesecretaris en de
rijkslandbouwconsulent te Schager., de
heer Smeding.
Van de 11 leerlingen kon 1 geen di
ploma krijgen wegens een te groot aan
tal verzuimen.
De cursus heeft 140 uren geduurd
en de leerlingen hebben veel volhar
dingsvermogen getoond, daar de les
sen op de winteravonden bij slecht
weer en slechte wegen voor veraf wo
nenden in de polders wel eens zeer
moeilijk te volgen waren.
Een der leerlingen was in 1874 gebo
ren, dus voor hem een groote presta
tie de lessen zoo getrouw te volgen.
De namen der gediplomeerden zijn
Mol Sr. en Mol Jr., C. Boender en I.
Boender, A. Bos en M. Bos, C. van den
Berge, K. Ruys, J. Klein en C. van
Weelderen.
De diploma's werden uitgereikt door
den heer Smeding, die daarbij harte
lijke woorden van waardeering sprak
voor het werk van onderwijzer en leer
lingen.
De heer Van Zoest kan met genoe
gen op zijn arbeid terugzien.
