ORGAAN VOOR DE GEM
LSEN
Kinderen
PU30L
H
Woensdag 16 September 1926
10e Jaargang
IJMUIDER COURANT
Jawb— -cs&tZ .v
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN
t onderhavenmeester aan de Rijksvis-
ijven 's benoemd "dé'heer M. Jongejan,
jn'enknecht aan dat bedrijf,
We vernemen is de nieuwe regeling
Lwerk aan den kant nog niet op Maan-
fforking kunnen treden. Dit onverwachtle
jj wordt veroorzaakt doordat men het,
j punten van ondergeschikt belang, nog
j9 over de redactie van de overeenkomst.
Nijverheidsavondschool, welke door de
jig voor Nijverheidsonderwijs in Kenne
lvan de gemeente is overgenomen, zal op
1 October des avonds te half acht
geopend, in tegenwoordigheid van den
iur van het Nijverheidsonderwijs, den heer
Qfoote Haar te 's Gravenhage, terwijl ook
t en de leden van den gemeenteraad ge-
lezing van Prof. Dr. J. R, Slotemaker de
voor de commissie voor winterlezingen in
0iiw v. Chr. Belangen, die oorspronkelijk
November zou plaats hebben, is thans
:eld op 11 December, In de plaats van het
pdigde onderwerp zal zijne Hooggel. dan
over: Het wereldcongres der kerken te
1925.
vernemen zal dan de aangekondigde
„Jezus Christus voor onzen tijd" ge
worden in een door de Ned. Herv, Kerk
samenkomst, in Januari a.s.
rljdag is door den Rijkswaterstaat te
aanbesteed het maken van een loopstei.
an vier dukdalven in de Haringhaven al-
ehoorende tot de werken tot verbetering
reidirig van de Visschershaven.
ichreven werd als volgt: J. Parel, Slie-
f 11970; Th, Blijleven Az., Made, f 11539;
iermers, Nieuwendijk, f 11380; D. Stada,
t 11100; S. v, d. Schoor, Velseroord,
(a, P, Heere en Zn., IJmuiden, f 10495;
Uitslager's Aannemersbedrijf, Amster-
10400; N.V. Aannemers Mij. van Dongen
j Hoven, f 10370; Fa. Kasteleyn en Zn.,
icht f 10345; P. Wijker en P. van Duyn, Eg-
ua ZeeIJmuiden, f 10337.
biljet was ongeldig,
lining bedroeg f 11000.
)e Staatscourant bevat de statuten van de
f van Kleine Reeders alhier.
de plaats van den heer D. Selling, die
il had, wegens studieredenen, als voorzit-
Christ. Jongemannen Vereen., is gekozen
ter I. Sliggers, die deze benoeming heeft
it was Zondag door het mooie weer nog
ik aan het strand. Dat viel te meer op,
tegenwoordig alles alleen overgezet kan
bij het veer op den havenkop.
is thans de tweede pontonsteiger aange-
we kunnen hopen dat, eer het mid.
daar is, dat veer geheel in orde
laandagmiddag had de teraardebestelling
van wijlen den heer J. v. d. Steen, in leven
l-w&lschipper der V, E. M, Een groot aan-
len der directie en van het personeel bewe-
de laatste eer.
den president-commissaris der inaat-
den heer J. F. Klerq, werd het woord
Spr. had meer dan 25 jaren de patroon
is overledene geweest, eerst als directeur
i maatschappij ,,De Kotter", daarna van de
üne Visscherij Maatschappij en tenslotte
huidige functie. In dien tijd was hij ge-
(sworden aan dezen trouwen werker, die
akreukbaar eerlijk karakter bezat en
was een vriendelijk en ijverig werkman,
gaarne had hij hem zien genieten van den
levensavond, die de Maatschappij hem bij
«ren jubileum had toegezegd. Het mocht
zijn.
maanden die sinds zijn verloopen, waren
d, Steen maanden van lang en bitter lij-
thans, op deze groeve wenscht spr. nog
vróüW en kinderen te verzekeren dat in
«innèring en bij de maatschappij, de ge
3|s aan dezen plichtsgetrouwen man zal
voortleven.
llgens sprak Ds. L. W. Erdman eenige
van troost tot de familie en roemde den
stillen huisvader die men verloren had
in vertrouwen op een weerzien,
wiste zoon dankte daarop voor de vele
Wing, - Het graf was bedekt met eenige
én de schepen en kantoren der V. E. M,
halfstoks.
toestand van den arbeider W, D,, werk-
ij de maatschappij Hera, aan de Vis-
Men; die bij het vroeger door ons ver
sgeval ernstig werd gewond en in het
«enhuis werd opgenomen, was Maandag
fvredigend.
wdat een jongen Zaterdag een rottigen
»ar een autobus gooidè en de chauffeur
:;jaar°p lette, had bij het Augusta-Hotel
F'iding plaats tusschen de bus en een
'aanrijding was echter niet van ërnsujffin
Goede teek enen,
|®s de belangrijke toename in het visch-
?an IJmuidéri Wordt 'Tiet personeel' aan
^station uitgebreid met 2 commiezen 'en
'werkzaam geplaatst de heeren Ferrari
oort en Brands van Bergen (N.H.)
L!tjj gelegenheid an den verjaardag van Z.
aen kroonprins van Italië, was op het
c&6 consulaat de natievlag Dinsdag ge-
- Maandagavond heeft bij het spelen op de
brug bij het vischstation opnieuw een ongeluk
plaats gehad. De 10-jarige P. W. kwam te vallen
en brak zijn arm, Wanneer komt aan dat gevaar
lijke speelterrein een einde?
Hebben we in ons nummer van Zaterdag j.l.
meegedeeld dat den heer D, Visser, Steynstraat
15 op de bakkerij-tentoonstelling te Apeldoorn
een prijs was toegekend, nadien kwam er bericht
dat een inzending melkbroo'd, van denzelfden
bakker, nog bekroond was met een vierden prijs,
een zilveren medaille, Dit is in korten tijd de tien
de bekroning, door onzen plaatsgenoot op vak
tentoonstellingen behaald.
V erbeieriiifj,
In de advertentie van de N.V. Electrische In
stallatie Mij. „Noord-Holland", Directeur de heer
Th, Bais, in ons no. van Zaterdag j.l., staat dat
het vastrechttarief voor een electrische stranl-
kachel 60 cent per uur bedraagt. Men zal wel be
grepen hebben dat dit zes cent moet zijn.
VELSEROORD
De tent der Noord-Hollandsche Tentzen
ding, die hier aan de Casembrootstraat staat,
heeft de vorige week alle avonden, ook bij hel
slechte weer zoo'n druk bezoek gehad, dat men
besloot de tent nog langer te laten staan en wel
tot morgen. lederen avond hebben samenkomsten
plaats gehad en telkens weer was de tent stamp
vol.
Heden, Woensdagmiddag, was er een samen
komst voor kinderen, terwijl morgen, Donderdag
avond, de sluitingssamenkomst plaats heeft.
- Voor de ring Kennemerland van het Neder.
landsch Jongelings-Verbond, trad Maandagavond
in de consistorie der Ned. Herv. kerk, als spreker
op de heer Dr. A. H. de Hartog van Amsterdam,
over het onderwerp: De tegenwoordige tijdgeest
en de christen-jongeman.
Spr. begon met een omschrijving van den tijd
geest, die steeds wisselt. Voor een 50-tal jaren
was die oppervlakkig, plat materialistisch. Daar
na echter verhief zij zich boven het grof-stoffe-
lijke in de aanbidding der schoonheid. Evenwel
ook die periode moest wijken voor een hoogere,
die het ethische, den eisch der samenleving, dus
der menschelijke plicht voorop stelde. Als zoo
danig vernamen we het roepen om sociale voor
zieningen en de tijden kwamen dat dikwijls het
plichtsgevoel den menschen dreef, het schoone
te vernielen.
Doch, vergist spr. zich niet, dan is ook die
geest weer over het hoogtepunt heen en wordt
het hedendaagsche streven, vooral dat der jonge
ren, bovenal gekarakteriseerd door het zoeken
naar het mystieke, naar het geheimzinnige. Een
teeken des tijds zijn dan de vele overgangen naar
de Roomsche Kerk, waar het mystieke in het
symbolische, ten top is gedreven. Evenzoo het
streven naar symboliek in de nuchtere protestant-
sche kerken, zelfs is een geheele liturgische be-
weging ontstaan in de Ned. Hervormde kerk. Dat
alles binnen de omgrenzing van het christendom.
En daarbuiten ziet men het zoeken van theosofie
en spiritisme, komt de Orde van de Ster van het
Oosten met de verwachting van een nieuwen
wereldleeraar en leeft de behoefte aan astrologie,
kaartleggen en koffiediklezen op.
Spr. wil dezen avond niet trachten uit te maken
welke elementen van waarheid of bedrog in al de
ze uitingen van zoeken naar het verborgene zijn.
Alleen meent hij ze allen samen te omgrijpen met
de omschrijving: de geest des tijds zoekt de ver
borgenheden Gods te grijpen uit de geschapen
dingen.
Daartegenover wil hij stellen hetzelfde waag
stuk als de Israëlitische profeten: God te eeren
als den Onzienlijke, die te heilig is om door het
geschapen oog aanschouwd te worden en Wien
we slechts kennen uit Zijn Woord. Dat is de hel
denmoed dier profeten geweest, dat wees de be-
teekenis van het concilie van Nicea in 325, het
was het streven der hervormers, om God, zond'
bemiddeling van het geschapene te dienen als den
Heilige. Dat is het ruime, kosmische begrip van
het christendom, waardoor het ruimer en mach
tiger is dan al die tijdstroomen: den Onzienlijke
te weten als den Schepper en Oorzaak van alles.
Na een korte pauze, zette de spreker, de be-
teekenis van dat oud-testamentische godsbegrip
uiteen voor den christen van tegenwoordig, te
midden van die naar mystiek zoekende geest des
tijds. Wij leven nu later en ook het nieuwe tes
tament is het onze. Tracht een ander uit het ge
schapene zijn noodlot af te lezen, de christen
weet dat God, met innerlijke ontferming bewo
gen zijnde, tot de menschheid kwam in den Zoon.
Hij, Wiens aanschijn heilig is, nadert in Chris
tus tot de ellende, de smart, zondeschuld en angst
der menschen, ja zelfs tot in het Godverlaten zijn
van den dood. Daarom heeft de schristen van
het heden niet de krukken noodig, die het nood
lot uit het geschapene afleest, maar gaat hij vrij
en ruim, omdat hij weet dat God, in den Christus,
steeds zijn schreden vergezelt.
Na deze, met zijn bekende gloed, uitgesproken
redevoering trachtte de geleerde spreker een
vriendschappelijke gedachtenwisseling over de
vragen van het leven, met de leden te krijgen wat
hem zeer goed gelukte.
Aan het einde dankte de voorzitter, de heer
van Nierop, Dr. de Hartog voor dezen avond,
waarna de spreker, met gebed, de goedbezochte
vergadering sloot.
VELSEN
Zaterdagmorgen viel op den Wijkerstraat-
weg een man neer, die zeer waarschijnlijk een be
roerte had gekregen. De maq werd een huis bin
nengedragen. Op verzoek van Dr. Boon te Bever
wijk werd de man, zekere Z. aldaar, naar zijn
woning vervoerd en wel per politie-brancard.
In verband met het voornemen der gemeen
te Boskoop, om over te gaan tot het aanleggen
van een kinderspeeltuin, bracht Donderdagmid
dag de Burgemeester dier gemeente, de heer Co-
lijn, in gezelschap van een der wethouders en
den gemeente-secretaris en begeleid door den
heer J. Kostelijk, secretaris der gemeente Velsen,
stooten, vallen en bezeeren zich her
haaldelijk Bij de zorgzame Moeder
ontbreekt in huis dan ook nimmer
een doos
30 60 go ct.
een bezoek aan den speeltuin der vereeniging
Kindervreugd" te Wijkeroog,
De voorzitter der vereeniging, de heer P. van
Willigen, deelde naar Kenn, meldt, aan het ge
zelschap een en ander mee uit de geschiedenis
van „Kindervreugd" er bijvoegende, dat door ge
brek aan meerdere financiën, men nog niet kon
doen zoo men wilde, doch dat dit na verloop van
enkele jaren natuurlijk beter zou worden.
Z.Ed, was over den aanleg en de inrichting van
den speeltuin, rekening houdende met de ter be
schikking staande middelen, ten zeerste voldaan.
Aan de Kinderspeeltuinvereeniging „Velsen",
is door B. en W. het gebruik afgestaan van een
terrein op Velserbeek, gelegen achter hel hotel.
Beroep.
Door Ged. Staten van Noord-Holland is be
paald, dat de openbare vergadering van Gedep.
Staten ter mondelinge behandeling van het raads
besluit van 26 Mei 1925, houdende afwijzende be
schikking op een door het bestuur der Vereeni
ging tot Oprichting en Instandhouding van Scho
len voor Lager- en Meer Uitgebreid Lager On
derwijs alhier, krachtens art. 72 der Lager Onder
wijswet 1920 ingediende aanvrage, benevens het
daartegen door vermeld schoolbestuur ingediende
beroepschrift, zal plaats hebben op Woensdag 30
September 1925, des middags 12 uur in het ge
bouw der Prov. Griffie te Haarlem.
Arbeidsbemiddeling Velsen.
Als werkloos ingeschreven 12 Sept. 1925:
1 letterzetter, 2 schilders, 2 metselaars, 4 tim
merlieden, 1 mach. houtbewerker, 6 bankwerkers,
1 stoker, 1 kuiper, 1 matrassenmaker, 1 bakker,
2 kantoorbedienden, 25 diversen.
delijk meer voedsel, maar raadpleeg een ge
neeskundige.
VI. Laat u omtrent voeding en verzorging van
den zuigeling, ook als deze gezond is, Joor een
geneeskundige voorlichten. Gij kunt, door dit te
doen, veelal ziekten voorkomen.
INGEZONDEN.
Geachte Redactie!
Naar aanleiding van uw stuk in de IJmuider
Courant van 9 Sept. IJ. over den Noord-Holl.
Bewakings- en Recherchedienst, zij het mij ver
gund daar een en ander over te schrijven, en ver
zoek U dus beleefd om een weinig plaatsruimte.
Men leest in dat stuk dat de bewaking zich uit
strekt over geheel de gemeente Velsen, dat de
dienst te IJmuiden wordt waargenomen door 4
man en 1 wachter te Velsen, dus heel de ge
meente, dat is IJmuiden, de Z.Z. Visschershaven,
Velseroord, Velsen, Wijkeroog, Driehuis, Sant
poort en Jan Gijsenvaart, de Vischhal, de Haven,
de hangers achter de visscherijschool, dat alles
wordt bewaakt door 5 man, zijnde de 3 leiders of
ondernemers met 2 wakers. En daar de leiders
ook op den dag een kantoor openhouden aan de
Z.Z. Visschershaven, mag ook wel de vraag ge
steld worden, of door alle vijf die personen geheel
den nacht wordt dienst gedaan.
Ik vertrouw, Mijnheer de Redacteur, dat U on
partijdig is, en U dit stukje als ingezonden stuk
wilt plaatsen, bij voorbaat dank.
Hoogachtend,
P. J. DEN NIEUWENBOER,
Colensostraat 33rood, Haarlem
Naschrift.
Wij hebben met het plaatsen van het bewuste
stukje niet anders bedoeld, dan weertegeven wat
door een betrekkelijk nog klein korps, als de
Noord-Holl. Bewakings- en Recherchedienst in
slechts vier maanden tijd werd verricht, waaruit
blijkt dal het politiecorps in onze gemeente nog
niet overbodig is. En mocht het aantal deelne
mers aan dezen dienst vooruitgaan, dan zal dit de
noodzakelijkheid van uitbreiding personeel wel
met zich meebrengen. Red.
VOOR DEN RAAD.
Kieskringen^
B. en W. deelen den raad mede, dat de voort
durende toename van het aantal kiezers het nood
zakelijk maakt het aantal stemdistricten met
vier uit te breiden. Zij stellen voor het district
Santpoort te splitsen in twee districten, waarbij
het nieuwe district Driehuis zal omvatten wijk H
en een gedeelte van wijk B. Het gedeelte van
wijk B, grenzende aan het district Jan Gijsen
vaart, zal daarbij worden gevoegd. De districten
12 en 13 in Wijkeroog zullen in drie districten
worden gesplitst, terwijl van de districten 9, 30
en 11 in Velseroord 4 districten worden gevormd.
District 8 in IJmuiden wordt gesplitst in 2 distric
ten, waarbij een gedeelte van district 4, n.l. het
Zeestrand en de straten, liggende ten zuiden dei
Visschershaven, bij één dier districten wordt ge
voegd. Het nieuwe stemdistrict 9 zal dan binnen
kieskring II vallen.
Door deze wijzigingen zullen de kieskringen
I, II en III dan resp. 5369, 4563 en 4551 kiezers
tellen.
Brandweer.
B. en W, schrijven aan den raad dat de brand
weerverordening, vastgesteld 18 Januari 1917
h.i. niet meer in overeenstemming is met den be
staanden toestand. Ook is het uurloon voor de
manschappen te laag. Thans wordt betaald 75
cent voor het eerste en 70 cent voor elk volgend
uur. Naar de meening van B.en W. dient het loon
gesteld te worden voor nachtelijke uren op
f 1.50 en overigens op f 1.00.
Nu de veranderingen niet tot enkele beperkt
zijn, komt het B. en W. beter voor een geheel
nieuwe verordening vast te stellen, welke zij den
raad dan ook aanbied.
Wenken voor Moeders.
(Uitgave van den Nederlandschen Bond tot
Bescherming van Zuigelingen).
I. De beste voedingswijze voor den zuigeling
is de voeding aan de borst.
Sterfte en ziekte bij zuigelingen gevoed aan de
borst, zijn veel geringer dan bij fleschkinderen.
Een moeder, die in staat is haar kind te zoo
gen, doch dit nalaat, doet nadeel aan gezondheid
en leven van haar kind.
In vele gevallen, waar de moeder meent niet
staat te zijn, haar kind te zoogen, blijkt, dat het
vermogen om te zoogen wel degelijk aanwezig is.
Het is derhalve plicht den zuigeling aan de
borst te houden, tenzij door een geneeskundige is
verklaard, dat de moeder daartoe niet in staat is.
II. De gemengde voeding, waarbij de zuigeling
slechts gedeeltelijk met vrouwenmelk wordt ge
voed, is te verkiezen boven die, waarbij de zui
geling in het geheel geen vrouwenmelk krijgt.
III. Is ileschvoeding onvermijdelijk, zorg dan
dat de flesch en het voedsel op uiterst zindelijke
wijze worden behandeld en laat u, omtrent de
keuze van het voedsel, de toebereiding en de toe
diening (het aantal malen en de hoeveelheid)
door den geneeskundige voorlichten.
IV. Zorg voor zuivere lucht in het vertrek
waar de zuigeling verblijf houdt.
Wasch dagelijks uw kind geheel.
Bewaar 's zomers de melk zoo koel mogelijk,
anders bederft zij.
V. Huilt uw kind veel, geeft het dan niet da-
VISSCHERIJ
Maandag was de vischaanvoer zeer groot en
werden flinke prijzen besteed.
De omzet dien dag bedroeg plus minus
f 110.000.—.
De zeevisscherij in Juli 1925.
Naar de afdeeling Visscherijen van het Depar
tement van Binnenlandsche Zaken en Landbouw
ons mededeelt namen in Juli j.l. meer vaartuigen
aan de zeevisscherij deel dan in Juli 1924.
Hoeveelheid en waarde der aangevoerde visch
bedroegen volgens voorloopige opgave resp.
5.417.800 k.g. en f 1.443.500.— (8.994.200 k.g. en
f 1.921.680 in Juli 1924).
Door onze stoomtreilers werd in totaal 2.411.700
k.g. visch aangevoerd, opbrengende f 572.500.—
tegen 1.671.500 kg. met een opbrengst van
f 568.300 in Juli 1924. Hierin is begrepen 56.800
k.g. IJslandsche visch door een Nederlandsche
stoomtreiler in Juli j.l. aangevoerd. (In Juli 1924
96.500 k.g. IJslandsche visch van Nederlandsche
stoomtreilers), terwijl 4 stoomtreilers 9600 k.g.
visch in Juli van dit jaar van de Spaansche kust
aanvoerden. De resultaten van deze reizen op de
Spaansche kust waren niet onbevredigend.
De vangsten van de stoomtreilers waren over
het algemeen in Juli j.l. grooter dan in den laat-
sten tijd het geval was. In verband met het
warme weder waren de vischprijzen, uitgezonderd
voor tong en tarbot laag, waardoor de besom
mingen matig bleven.
Gemiddeld per reisdag vingen en besomden on
ze hier te lande aanvoerende stoomtreilers in
zooverre zij de Noordzee bevischten resp. 837 kg.
en f 196.(682 kg, en f 239.in Juli 1924).
In bedrijf waren 128 stoomtreilers waarvan 2
gedeeltelijk hun vangsten in Engeland aanvoer
den, tegen in Juli 1924 112 stoomtreilers waarvan
8 gedeeltelijk hun visch in Engelsche havens los
ten.
De motorkustvisschers namen in grooter, de
zeilloggers en zeilkustvisschers in kleiner aantal
aan de treilvisscherij deel dan in Juli 1924.
De geldelijke uitkomsten waren van alle drie
dezer vaartuigsoorten, doch voornamelijk van de
motorkustvisschers beter dan in Juli 1924.
De gemiddelde vangst bedroeg per reisdag van
de zeilloggers 98 k.g. en per reis van de motor
en zeilkustvisschers resp. 262 k.g. en 135 k.g,; in
Juli 1924 waren deze gemiddelden resp. 78 k.g.,
214 k.g. en 98 k.g.
De beugvisscherij werd slechts met 2 zeilbeu
gers uitgeoefend (in Juli 1924 met 1 stoombeuger
en 7 zeilbeugers).
De totale hoeveelheid en waarde der door de
ze vaartuigen aangevoerde visch bedroeg onder
scheidenlijk 19.000 K.G. en f 9000 (32.200 K.G. en
f 11.900 in Juli 1924).
Gemiddeld per reisdag was de vangst der door
de zeilbeugers gevangen visch resp. 148 K.G. en
f 70 (100 K.G. en f 43 in Juli 1924). Door de beu-
gers werden 108 kantjes haring aangevoerd. (In
Juli van het vorige jaar 126 kantjes).
Aan het einde der maand oefenden 57 stoom-,
34 motor, en 326 zeilloggers de drijfnetvisscherii
uit. (52 stoom-, 22 motor- en 282 zeilloggers einde
Juli 1924).
De aanvoeren van deze vaartuigen bleven zeer
la^g, niettegenstaande de lange reizen welke ge
maakt werden. Hoewel door groote vraag en de
geringe aanvoeren voor de haring zeer hooge prij
zen besteed werden, waren de besommingen zeer
onvoldoende. De kwaliteit van de aangevoerde
haring liet ook veel te wenschen over.
Uit de opgaven van de aanvoeren en de reis
dagen van de binnengekomen schepen volgt dat
de gemiddelde vangst per reisdag voor de stoom-,
motor- en zeilloggers resp, 282 K.G. ,396 K.G. en
236 K.G. bedroeg (1609 K.G., 735 K.G, en 654
K.G. in Juli 1924); de gemiddelde waarde hiervan
was resp. f 264, f 119 en f 71 (f 275, f 125 en f 111
in Juli 1924) Echter geven deze gemiddelden voor
1925 een te gunstige uitkomst, aangezien de gerin
ge vangste geleid hebben tol wederinvoer van dc
jagerij, waarbij door één schip de vangsten van
verschillende andere schepen worden overgeno
men en ter markt worden gebracht.
De totale hoeveelheid en waarde der door Ne
derlandsche vaartuigen aangevoerde drijfnetvisch
bedroeg 2.078.100 K.G. (waarvan 20.556 kantjes
haring) en f 623.600 tegen 6.757.500 K.G. (waar
van 67.169 kantjes haring en f 1.152.300 in Juli
1924.
Met ingang van Maandag 14 September zijn
de uren, gedurende welke, indien er versche ha
ring wordt aangevoerd en direct afgeslagen
wordt, bepaald van des morgens 6.30 uur lot des
avonds 7 uur. Voorheen waren die uren van 76
uur.
Naar we vernemen, beteekend deze nieuwe
bepaling, een verlenging van diensttijd voor het
afslagpersoneel. Deze begint een half uur vroeger
en eindigt, voor den wachthebbenden ploeg, pas
des avonds 7 uur.
De diensturen voor dien ploeg worden dan op
gevoerd tot 52 per week.
Voedingswaarde van visch.
In de D. F. Z. bepleit Chemiker Dr. Walter Obst
nog eens de groote voedingswaarde van visch.
Vooral degenen die niet met de handen, maar zoo
men zich uitdrukt, met liet hoofd werken, is
vischgebruik bijzonder aan te bevelen, wegens
de groote hoeveelheid phosphor, die in visch
aanwezig is; en zonder phosphor ook geen ge
dachte. Analysen hebben uitgemaakt dat bijna
geen een voedingsmiddel zooveel phosphor aan
het lichaam afstaat als visch. Daarenboven is
vischkost voor intellectueelen te prefereeren,
daar visch gemakkelijk verteert. Dit is daarom
van groot gewicht, omdat moeilijk te verteren
spijzen de maag bezwaren en hoofdarbeid ver
zwaart. Een oude Latijnsche spreuk zegt: „plenus
venter non studet libenter", een volle maag stu
deert niet graag. Een moeilijk te verteeren spijs
onttrekt bloed aan de hersens en doet vermoeie
nis ontstaan. Voor een kleinen maaltijd tusschen
de arbeidsuren is vooral gebakken visch aan te
bevelen.
Aangezien visch spoedig verteert wordt wel
eens gemeend, dat vischkost niet zoo voedzaam
is als vleeschkost, omdat na een vischmaaltijd liet
gevoel van verzadiging eerder verdwijnt, dan na
een vleeschmaaltijd. Het is echter alleen maar
schijn. Proeven hebben bewezen, dat door de ge
makkelijke vertering meer nut getrokken wordt
uit visch dan uit een gelijke hoeveelheid vleesch
en voornamelijk uit gekookte en gerookte visch.
De gedroogde visch bevat evenwel de meeste
voedingswaarde,
Evenals er groot verschil is tusschen mager en
vet vleesch wat betreft de voedingskracht, be
staat er natuurlijk ook verschil tusschen vet-rijke
en vet-arme visch: 100 gram vet-rijke visch, zoo
als haring, karper, zalm, paling, levert het lichaam
130300 caloriën warmte en 100 gram vet-arme
visch, zooals schelvisch, kabeljauw, snoek, slechts
70—80 calorieën (1 calorie is de warmte, die 1
K.G. water 1° C. in temperatuur doet stijgen).
Overzicht der voedingswaarde van enkele voe
dingsmiddelen:
Calorieën
eiwit
vet
p. 100 gr.
77
3
343
12
28
309
18
21
269
20
17
240
19
15
218
21
14
214
19
11
180
20
10
175
20
8
156
17
9
154
16
8
140
18
2
104
23
1
103
19
0,7
96
18,4
0,5
90
16
0,5
73
17
0,3
72
Stokvisch,
(gedr. kab. en schelv.)
Paling, versch
Varkensvl., middelvet
Pekelharing
Gemarineerde haring
Zalm, versch
Kalfsvleesch, vet
Bokking, gerookt
Rundvleesch, middelvet
Karper
Haring, versch
Tarbot
Haas
Baars
Snoek
Schol
Schelvisch
Wie een zwakke maag heeft doel verstandig
visch boven vleesch te prefereeren. Vooral nier-,
lever- en rheumathieklijders, die geen vleesch mo
gen gebruiken, kunnen door vischgebruik de noo-
dige hoeveelheid eiwitstof in het lichaam opne
men. Daar verscheidene godsdiensten vischspij-
zen op vastendagen hebben toegelaten, is bij
sommigen de meening ontstaan, dat de voedings
waarde van visch bij die van vleesch niet ten
achter staat. Dit is toch zoo niet, zegt Dr. A. Lo-
rauch in zijn boek: „Die rationelle Ernahrungs-
weise". Deze bepaling is niets dan wijs dieet-
voorschrift, en bewijst, dat ook door deze aan
sporing van vischgebruik de juistheid der be
wering wordt bewaarheid, dat de godsdienst een
gunstigen invloed op de verlenging van het le
ven uitoefent.
Tenslotte is de prijs ook een factor om visch
de voorkeur te geven boven vleesch. De visch-
soorten, die als volksvoedingsmiddelen aan te
merken zijn, zijn beslist goedkooper dan vlee3ch,
zoodat de consument voor denzelfden prijs bij
visch steeds meer voedingswaarde ontvangt.
Jodium is voor het menschelijk organisme
een onontbeerlijke stof, al wordt slechts een
kleine hoeveelheid vereischt, en daar in visschen
en schaaldieren aanzienlijk meer van deze stol
wordt gevonden dan in andere voedingsmiddelen,
wordt de waarde dezer visscherij-producten daar
door dan ook belangrijk verhoogd. Bij sommige
ziektegevallen wordt een diëet met jodium-inhou-
dende voedingsstoffen noodzakelijk voorgeschre
ven, en komen dan dus visschen en schaaldieren
op de eerste plaats in aanmerking.
De onderzoekingen hebben aangetoond dat Het
grootste percent jodium-gehalte bij kreeft en
krabben voorkomt, 1.38 bij mosselen 1.37
en bij oesters 1.16 Hieruit blijkt dus, dat
kreeft niet alleen, zooals gewoonlijk, als genot
middel moet beschouwd worden, doch ook als
voedingsmiddel hoog aangeschreven staat. De
analyse wijst ook aan, dat zeevisch meer jodium
bevat dan zoetwatervisch. Het gehalte varieert
daarbij van 0.24-0.59 Deze wetenschappelijke
uitkomsten bevestigen dus weer voor de zooveel-
ste maal het groote nut van het visch-gebruik
voor de Volks-gezondheid. N. VL Ct.
