ORQAAN VOOR. D
WEL!
Ijsvermaak
11
o geeft ruwe huid
Woensdag 9 December 1915
lie Jaargang
IJMUIDER
(flftit«priia: f 1.per 3 maanden, franco per po»t f 1.35. Abonnemen-
jfdeu aaaegenomen aan het bureau en bij de Agenten.
dfltiïn 2 maai achtereenvolgend opgegeven op het gewone tarief,
jj kosteloos nog een derde keer opgenomen in het eerstvolgend
^goummer.
(tentiên voor de Adreslijst 6 plaatsingen van dezelfde tekst (onveran-
14,_( 13 plaatsingen (dus 3 maanden achtereen) f 8.
[jtuiiêü uiterlijk in te zenden WOENSDAG tot 9 uur v.m. en
S iot 4 uur n.m.
jjltien vaa advertentiën van Buiten de gemeente VELSEN in dit blad
iloitecd gerechtigd het Advertentie-bureau P. F. C. Roelse, IJmuiden.
Verschijnt Woensdags Zaterdags
Uitgave van de N.V. UITGEVERS-MIJ. „IJMUIDEN"
Adres voor Redactie en Administratie
N.V. DRUKKERIJ SINJEWEL
WILLÈMSPLEIN 11 - TELEFOON 153 IJMUIDEN
Ingezonden mededeelingen 40 ets. per regel Advertenties van 1 tot en
met 5 regels f 1.iedere regel meer 20 ets. Compact gezette adverten
ties van 1 t. en m. 5 regels f 1,25, iedere regel meer 25 ets. Kleine
advertenties en familieberichten zoomede vereenigings-advertenties uit de
gemeente, uitsluitend bij vooruitbetaling, van 1 tot en met 5 regels f 0.75,
iedere regel meer f5 ets. Bij niet contante betaling worden de gewone
prijzen berekend. Advertenties „adres bureau van dit blad" 10 ets. extra;
voor bezorging van op advertenties ingekomen brieven wordt 10 ets. in
rekening gebracht. Bovenstaande regelprijzen worden ni^t 5 cent
verhoogd voor advertenties van bui t e n de gemeente Velsen,
burgerlijke stand.
Huwelijksaangiften.
Ambtenaar van den Burgerlijken Stand der
Lie Velsen brengt ter kennis van belang-
Ulen, dal net noodig is, dat bij de huwe-
„uglfte de stukken worden overgelegd, die
hel huwelijk vereischt worden, teneinde
of teleurstellingen ten aanzien van
luirelijksafkondiging of huwelijksvoltrekking
herkomen.
lichtingen betreffende de vereischte stukken
ien verkregen worden aan de afdeeling Bur-
Stand op eiken «werkdag tusschen 9 uur
eB 1 uur n.m.
De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand
SUWERINK,
VAN DEN WACHTTOREN.
geraarlijk beroep van filmartist.
en ziet in de bioscoop inbrekers
Aten over de daken en springen
hooge muren, auto's, die als een
n zan hellingen af rollen en in de
,te verdwijnen, menschen, die in
idende huizen rondwandelen als
iDaniëls vrienden in de vurige oven,
jrs, die nog maar een sprong heb-
te doen, om een smakelijk men-
inëoutje te pakken, schipbreukelin-
in een bootje, waarmee dolle gol-
aan het kaatsen zijn, achtervolg-
die door even boosaardige als
jpschietende vijanden bekogeld
den. En men vraagt, zich daarbij ril-
1 af. hoe het altijd nog goed afloopt,
iter deze platen en beelden schuilt
ners werkelijkheid. Dit alles is ge-
eld voor de filmopname; 'n uiterst
aarlijk spelletje.
iie springende tijgers zijn toch
n opgestopte dierenhuiden met een
rerin! Het zijn echte tijgers, leven-
gevaarlijke beesten. Met die revol-
s lijkt het erger, dan het is. Men kan
een kwaad cn een angstig gezicht
.en, ook al wordt er met los kruit
clioten. Een goeie acteur staat voor
Is en sterft op de meest natuurlijke
je, terwijl hij even later springle-
id een sigaar opsteekt of zijn boter-
i) opeet. Maar die doodenrit in een
0 of doodensprong van een rots of
rnr! I-Ioe is dat mogelijk?
iet beroep van den filmartist is niet
1 gevaarlijk, als het lijkt; immers
1 zouden ze spoedig uitgestorven
i. Maar gevaarlijk is het niettemin
1. Ze ntogen dan al veel geld verdie-
maar 't is ook het baantje wel.
o iets als de looping-the-loopkunste-
ar. die een toertje in een ring maakt
dan een oogenblik met het wiel naar
«en cn het hoofd naar beneden rijdt,
imeter of tien hoven den grond: een
inststulc, dat dagelijks in Amsterdam
«1 publiek trekt. Amsterdam is dan
ik een beschaafde stad. Men hèeft er
concertgebouw, rijksmuseum, uni-
rsiteit, vele laboratoriums en the loo-
igthe loop! Maar we zouden het over
gevaar van den filmartist en niet
den circusartist hebben. Wie zijn
en lief heeft, volge noch den een
ik den ander.
ffold Lloyd 'haalde gevaarlijke kun-
uit enkele meters onder den dak-
id van een wolkenkrabber. Onder
to was. echter een net gespannen,
larop de film was het net oolc te zien
nu had het publiek er geen aardig-
d1 meer aan! Douglas Fairbanks is
is gevallen uit een venster van een
»de verdieping. Hij brak daarbij
'e vingers. Hij moest eens een meis-
ftdden bij een lawine. Hij raakte zelf
de lawine en deed ernstige kneuzin-
op. Eens werd hij met lós kruit in
oog geschoten, dat hij daarbij bijna
door. Ohaplin is eens bijna levend
tand. Bij een film over den onder-
'8 van de Lusitania werd Mary Pick-
bewusteloos uit het water gehaald
was ze bijna verdronken. Maciste
verscheidene wonden en been-
Wen opgedaan. Tom Mix zit vol lid-
tas. William S. Hart, afkomstig
rten bekend© kermisfamilie in ons
lel eens van een wild paard, brak
ribben en kreeg een hersen
schudding. Van Clyde Cook wordt ver
zekerd, dat er niets meer heel aan hem
is. Max Linder, die erg bang is voor wil
de dieren, is eens door een leeuwin ge
beten. Zijn linkerarm werd opengere
ten.
Zoo groot zijn de gevaren, aan het
beroep van den filmartist verbonden,
dat de meeste verzekeringsmaatschap
pijen weigeren polissen af te geven. De
filmartist doet rillen, maar hij rilt zeI f
ook dikwijls en heeft er reden voor ook.
Ziekenzorg.
De graad van beschaving kan men
vaststellen door de behandeling van
vrouwen, armen, zieken. Zelfs een pes
simist zal moeten erkennen, dative,
daarnaar gemeten, in een eeuw toch
wel wat zijn vooruitgegaan. Vooral de
ziekenzorg heeft zich prachtig ontwik
keld. We denken aan wijkverpleging,
Groene Kruis, gezondheidskolonies, sa
natoria en de moderne ziekenhuizen.
De Rotterdamsche archivaris Dr. W.
Moll heeft eens nagesnuffeld, hoe liet er
ruim een eeuw geleden in het Burger-
gasthuis aldaar uitzag. Er waren acht
zalen, nauw, rommelig, dikwijls be
nauwd, slecht verlicht en verwarmd.
Voor ,de besmettelijken had men twee
barakken, die meer op pakhuizen dan
op ziekenzalen geleken. Er was plaats
voor zestig paienten, die door één ge
neeskundige en één heelkundige behan
deld moesten worden. Voor de verple
ging waren, er vier oppasseers en oppas
seressen met een ziekenvader en moe
der. Ze -werden slecht betaald en alleen
laagstaande individuen waren voor het
werk te vinden; meermalen kwam
dronkenschap en onzedelijkheid, een
enkele maal zelfs vechtpartijen met pa
tiënten voor! Om drankmisbruik le
voorkomen, kregen de mannelijke op
passers dagelijks een rantsoen jenever.
Instrumenten bezat het ziekenhuis hij-
na niet. De operaties gebeurden natuur
lijk zonder, narcose. De patiënten had
den dikwijls veel last van de kachels,
die te diciit bij de bedden stonden. De
reinheid van het gebouw liet vee) te
wenschen over. Lang moest het gere
geld van „ongediertens" gezuiverd wor
den.
Zoo was het een eeuw geleden m een
ziekenhuis van een onzer grootste ste
den. Nu -doen rust en reinheid, goede
zorg en zachtheid ons in bijna alle zie
kenhuizen weldadig aan en denkt me
nigeen met groote dankbaarheid lei ug
aan de weken, die hij er moest door
brengen, om weer als een nieuw menscli
naai- huis terug te kunnen gaan. Hier
mogen we zeker van vooruitgang spie
ken.
De volkeiï elkanders concurrenten.
De barometer van den internationa
len geest is aanmerkelijk vooruitge
gaan. Het vuur van wrok en haat, dat
ook na den oorlog zoo fel heeft gebrand
en zooveel kwaad heeft gedaan, is nog
wel niet uitgedoofd maar toch ingezakt.
We zien thans de groote mogendheden
Engeland, Frankrijk, Italië ook met
Duitschland samenwerken aan betere
verhoudingen in Euro-pa. We hechten
nog meer waarde aan de verschillende
verdragen. Dat is een geest van samen
werking, welwillendheid en onderlinge
waardeering, -die alle goede doet hopen
voor de toekomst. We moeten echter
niet verwachten, dat de volkeren voor
taan als broeders van hetzelfde huis-
zullen samenwonen. Er zijn scherpe be
langentegenstellingen tusschen hen en
men weert of belemmert elkanders uit
voer door steeds hoogere invoerrechten.
Bovendien zijn de volken elkanders con
currenten op de wereldmarkt. En con
currenten zijn uit den aard -der zaak nu
eenmaal geneigd, om elkander te ver
dringen. Het oorlogsgevaar is naar we
-hopen, voor langen tijd geweken, maar
de oorzaken, die tot oorlog kunnen lei
den, werken nog altijd.
verzachtn
gent
Er worden in Leiden buitengewone
oclleges gegeven over Nederland en bet
internationaal vraagstuk. Daar heeft
Prof. mr. D. van Blom gesproken over
de economische factoren voor, tijdens
en na den wereldoorlog. Hij merkte op,
dat de oorlog de wereld niet radicaal
veranderd heeft. Nog steeds bestaat er
een economische tegenstelling tusschen
de volken, die zich in de protectionis
tische handelspolitiek van verreweg de
meeste volken uit. Economisch gedrang
en wrijving kunnen licht tot eenyconflict
worden. International vrijhandel zou
die wrijying niet wegnemen maar wel
verzachten. De oude oorzaken van aan
raking, wrijving en conflict werken
nog steeds met nieuwe moeilijkheden
en in gewijzigden vorm. Het protectio
nisme is uit den oorlog versterkt te
v o ors c h ij n gekomen
Er is wel politieke toenadering, maar
daartegenover staat economische ver
wijdering. Prof. van Blom merkt wel
e enige lichtpunten op in deze duister
nis, die volgens hem door verarming,
overbevolking en sociale onrust verer
gerd wordt. Hij wijst op de bescheiden
successen van den Volkenbond op het
stuk van vrijheid van doorvoer, op ar-
beid-hescher mende conventies, de inter
nationale stcun-acties ten bate van
economisch ontredderde landen en het
plan-Dawes.
Hij verwacht het licht, dat de duister
nis verdrijven kan, van internationaal
beraad, versterking dus van den Vol
kenbond en zijn moreel gezag. Dit noemt
hij het eerst en meest noodige.
De volken zijn zeker concurrenten
maar ze zijn ook elkanders medewer
kers. Ieder volk is min of meer van de
anderen afhankelijk. Geen enkel volk
kan uit eigen bodem en door eigen ar
beid in al zijn behoeften voorzien. Zon
der wederzijds ch hulpbetoon kan er
geen algemeene welvaart komen. Het is
in het volkerenleven niet waar, dat de
een zijn dood de andep zijn brood is.
Men zou eerder kunnen zeggen, dat de
een zijn dood ook de ander zijn dood is.
Rusland heeft thans een bijna geheel
eigen toestaan. Het is afgesneden van
het overige Europa. Ook daardoor lijdt
het. Maar het overige Europa lijdt er
ook onder. Rusland kan Europa niet
missen en Europa, Rusland niet. De in
dustrie en handel van ieder land heeft
belangen in andere landen. Onze ma
laise is voor een goed deel niets anders
dan gevolg van Duitschlands nood. Het
lot der volken is zoo innig met elkaar
saamgeweven, dat een oorlog in den
Stillen Oceaan tusschen Japan en
Amerika onmiddellijk ook voor Europa
een zware druk zou toeteekenen.
Maar broeders zijn ook wel mededin
gers en concurrenten en dat geldt te
genwoordig van de volken onderling.
Conflicten, die daaruit voortvloeien, be
hoeven echter nog geen oorlogen te wor
den. En dat zal te minder het geval zijn,
als een hoog, algemeen erkend gezag
regelend en beslissend in de conflicten
optreedt. Daarom hangt de toekomst
en de vrede der wereld voor een groot
deel af van een sterken Volkenbond,
wiens woord gehoord en gehoorzaamd
wordt. 'Met "Prof. van Blom verwachten
we vandaar de redding. En gelukkig
heeft de Volkenbond in den laa'tstcn tijrl
zeker aan aanzien en macht gewonnen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
SI. Nicolaasfeesi.
Voor de eerste maal werd er op de dit jaar geopen-
openbare bewaarschool alhier Sl. Ni colaas-
feest gevierd en daarom hebben wij daar eers
een kijkje genomen.
Een van de lokalen was keurig versierd en daar
werden St. Nicolaas en Pietermanknecht, dié per
auto arriveerden, nadat ze eerst op de Bewaar
school te Velseroord waren geweest, ontvangen.
De goede Sint werd toegezongen en verschillende
kleuters zongen een versje alleen, waarop ze wat
kregen uit den zak van Piet.
Nadat er braaf gegrabbeld was, konden de kin
deren zich in de andere lokalen vermaken. Een
der lokalen was een ware kermis, daar konden
de kleinen touwtjes trekken, plaatwerpen, vis-
schen in de vischtent, op het draaibord en in den
grabbelton hun geluk beproeven. Er was allerlei
lekkers in de pakjes en de zakjes en er waren ook
nog gelukspakjes.
Het andere lokaal was de melksalon „De zoete
inval", waar ze chocolade kregen en heusche wa
felen. Het was een leuk gezicht de kleinen in hfln
stoeltjes twee aan twee bij de tafeitjes te zien
zitten en hun mooie Sinterklaasliedjes te hooien,
die niet van de lucht waren. Het was een feest,
dat de kinderen nog lang heugen zal en als alle
ouders dat eens hadden kunnen zien, zouden ze
als wij vol bewondering daarvoor geweest zijn.
En al is er veel arbeid vooraf aan verbonden voor
hoofd en personeel der school, in de blijdschap
der kinderen hebben zij daarvoor ruime voldoe
ning
Door het ijs gezakt.
W. P. van Velseroord, welke Zondagmorgen op
een der sluisputten een baan wilde gereedmaken,
niettegenstaande het ijs nog onbetrouwbaar was,
zakte er dan ook door. Het was een geluk voor
hem dat de opzichter H, spoedig ter plaatse was
en met behulp van eenige planken hem spoe
dig op het droge wist te halen, 'waardoor hij er
met een nat pak in deze strenge koude afkwam.
Aan de Insingerschool der Ned. Heiv. Ge
meente wordt dit jaar, evenals het jaar te voren,
weer een cursus in de regelen van het verkeer en
de veiligheid op de straat gegeven. Wederom
wordt deze cursus geleid door den hoofdagent-
rechercheur Barendse,
Maandagavond vergaderde het Centraal
Drankweer Comité in de gemeente Velsen. Inge
komen was een brief van den voorzitter van bet
comité, den beer A. Rolloos, waarin deze mede
deelde dat hij, om redenen van persoonlijken aard,
geëindigd had afgevaardigde in het Comité te zijn
en dus ook moest bedanken als voorzitter. Deze
bestuursvacature zal de volgende maand, gelijk tij
dig met de periodieke bestuursverkiezing, ver
vtild worden.
Aan de hand van een voorbeeld uit een andere
plaals, waar iets dergelijks niet onmogelijk bleek,
werd besloten aan den gemeenteraad le verzoe
ken, bij politieverordening, den verkoop van al
coholische dranken in kruidenierswinkels enz., te
verbieden.
Verslag werd uitgebracht omtrent de uitgave
van de St. Nicolaasbode, die in zeer vele opzich
ten reden tot tevredenheid gaf. Alleen werd al
gemeen de wensch uitgesproken, dat zij voortaan
iels vroeger zou verschijnen, waardoor ook enkele
gebreken in de verspreiding voorkomen kunnen
worden. Door een der vereenigingen wérd nog een
opmerking gemaakt omtrent drankwetsoverl.redin-
gen aan de z.z. der visschershaven. Het bestuur
zegde een onderzoek ter dezer zake toe. Nog^
maals zal op voortgang aangedrongen worden bij
de voorbereiding van een algemeene propaganda
avond.
AANBESTEDING.
Bij de j.l. Vrijdag te Helder gehouden aanbeste
ding van onderhoudswerken aan' sluis-, dok- en
havenwerken, de marinewerf, enz., gedurende het
jaar 1926, was laagste inschrijver de lieer D. Stada,
te IJmuiden, voor f 7540.
Bij Min. beschikking zijn de. werken aan Haring-
haven alhier, gegund aan den heer J, Huiberts, te
Alkmaar,
Met cte Erica IJM. 384 op tie sehelviscli.
Wij geven bierbij het vervolg van het reisver
haal van den heer v. d. Hoek in „Haarlemsch
Dagblad".
Ik word wakker van een kolossalen slag en
ik krijg dien slag op mijn gezicht.
Ik ontwaak tot bewustzijn toe en voel den slag
nog.
Het is een zwaarte die aanstonds weer slaan
zal en ik wijk terug.
Ik ontdek dan dat mijn neus geperst ligt tus
schen de deuren mijner kooi.
Ik ben nieuwsgierig hoe bet is gegaan.
En als om mijn nieuwsgierigheid te bevredigen,
zinkt de Erica aan bakboord met een feilen ruk.
Ik zweef in mijn kooi, los van den stroozak, die
onder mij uitwijkt; ik boor een zeetje kletteren
over de verschansing, de trawler springt naar
boven enboeng! daar lig ik weer met mijn
neus legen de deuren.
Ik twijfel nu niet meer hoe het gegaan moet
ijn. En sauve qui peut spring ik overeind.
Ik werp de deuren open en ik wil naa>- builen
kruipen. Dan komt de zee mij te hulp.
Il< wordt uil: mijn kooi gesmeten, beland op de
tafel en weet nog juist een koloin, die de lafel
doorboort en het dek schraagt, te grijpen om niet
aan de overzijde een andere kooi binnen le
vliegen.
Ik zit op de tafel. Gelukkig. Want ik kan nu
ironisch lachen om het water dat plotseling over
het trapje binnen druischt en ongeveer een voet
hoog in „voorin" komt staan.
Ik had ook daarin kunnen liggen!
En ik verwonder mij over mijn optimisme.
Want wat ik daar vertel, gebeurde, gebeurde
op Z'ondagmorgen 3 October.
Mocht zoo een Zonclagsch ontwaken uw humeur
et bederven, dan bewonder ik uit den grond
van mijn hart uw stoïcijnsch gemoed.
Het water, eenmaal beneden, schijnt aan vallen
niet le denken. En na een klimpartij die mij tran-
pireeren doel zei ik al dal hel gruwelijk koud
is? beland ik via de kachel, eenige carbidpitjes
en een menigte handles op liet trapje-naar-boven
cn dat zonder natte voeten. Ik leg dien weg af
terwijl de Erica op haar kop slaat.
~'i bereik het trapje, helaas juist tijdig om een
nieuwen waterval op mijn rug le ontvangen.
Druipend nat en klappertandend, kom ik aan
dek. Water klettert om mij heen; alles wat niet
heel vast staat vliegt rond in wilde werveling.
Het is tien uur in den morgen Zondag
morgen. Is dat niet iets als poëzie?
De gedachte .is hier een cynische.
Starre, stijve oliejassen kreukelden om de ge
stalten der mannen. De ruwe Zuidwesters rusten,
diep getrokken op de schouders. Hun laarzen
worden door het oliegoed geabsorbeerd
Sommige stripten, andere boeten (herstellen) de
vernielde nétten
De zee raast en het water staat hoog boven
het schip. Met gespannen spieren staan de man
nen schrap. De koude ontneemt hun alle gevoel,
maar toch is er tijd voor een grapje.
Ik zoek wankelende, mij klampende aan. alles
wat houvast biedt, de lij (tegenkant van den
wind). Mijn keuze valt op bakboord, maar Toon,
een der twee die een week later verongelukten,
brult:
„Hierheen! Hierheen!"
Een golf ranselt mijn rug cn doet mij gelooven
dat Toon gelijk heeft. Ik wankel naar stuurboord.
Oe-joei! Twee, drie zeetjes beuken mij terug als
rechtsche-directen van een beroepsbokser en lang
uit kom ik boven op het winch.
Ik werp Toon een paar trawler-termen toe en
poog met een stevigen kabeljauw hetzelfde le
doen. Daar ik over het dek geslingerd word, gaat
mij dat laatste zeer slecht af. En ik vlucht naar
achter.
Een zeetje jaagt mij aan kombuis en achter-in
voorbij en ik strompel het ijzeren trapje der ma
chinekamer af 0111 te drogen,
„Is dat een vliegende storm?"
Het antwoord is een lach en de meester krijgt
warempel verschil van meening met Gerril; Of
het een koeltje (zwakwindje) of een briesje (iets
sterker windje) is.
De kok verschijnt met opgewarmde koffie, die
van zeven uur af heeft staan koken. Smakelijk is
het niet, daarom meng ik er cacao in.
Ik drink mijn mok (kroes) chocolade zij het
dan ook met een onmiskenbaar bijsmaakje.
Aan boord went men aan alles
Wij zitten midden in hel Spawn Fish.
Letterlijk vertaald beteekenen deze Engelsche
woorden: kuit-visch. En dit is in zooverre juist
dat de visch de kuit niet in heeft, maar er op
aast.
De kuit in kwestie is van de haring. Heele
scholen broeders en zusters vnn het zeebanket
dat u welbekend zal zijn, zoeken een plaats waar
veel steenen zijn en schieten daar kuit. De steenen
zijn zoowel als golfbrekers en moeten het afdrij
ven der eitjes beletten.
Bekende Spawn Fish-colonies zijn Great Fis
her-Bank, Little Fisher-Bank (hier vïsschen wij) en
The Red Sand.
Op de kuit komen een massa schelvisch en ka
beljauw af. De vinnige roovers zoeken een plaatsje
te midden van het begeerde voedsel en blijven
daar liggen om zich tegoed le doen.
De vraten laten hun magen zelfs den tijd niet
om het voedsel te verwerken, Zij zijn lui en traag
en van een instinct tot lijfsbehoud is geen sprake
meer.
De visch ligt er dus voor het opscheppen? Ze
ker! Ze ligt er gestapeld en de record-trekken
Spawn-Fish varieeren tot aan de tweehonderd
manden.
Een mand is ruim veertig kilo. (Bovenstaand
record beteekent dus'dat een vangst van achtdui
zend kilo visch ineens niet tol de onmogelijkhe
den behoort. Zes- zevenduizend komt zelfs in de
zen tijd vaak voor.
October is de maand van het Spawn-Fish,
Ook de heerlijkste tijd voor den zeeman7
Daar moet ge zelf maar over oordeelen.
Een zeer onhebbelijke gewoonte van de haring
is het in die steenige omgeving kuit le schieten,
Wel is de onderpees een soort as geworden waar
talrijke houten wielen ,om wentelen, die het net
over de steenen heenrijden, maar aanhoudend
glippen er nog kanjers van een, twee, drie en