ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Doorzittend
No- 58
Woensdag 26 Mei 19J6
IJMUIDER COURANT
bekendmaking
drankwet.
Burgemeester en wethouders der gemeente Vel-
sen brengen ter openbare kennis, dat op 19 Mei
1926 bij hen is ingekomen een verzoekschrift van
Albertje Schreuder, echtgenoote van R. J. E. Rij-
kens van beroep verlofhoudster, wonende te
Velseroord, om verlof voor den verkoop van al
coholhoudenden drank anderen dan sterken drank
in de navolgende localiteiten: oeneden vcor_ en
achterzaal van het perceel, plaatselijk gemerkt D
113 en gelegen aan den IJmuidersitaatweg aldaar.
Binnen twee weken na de dagteekening dezer
bekendmaking kan een ieder tegen het verke
nen van dit verlof schriftelijk bezwaren bij bur
gemeester en wethouders inbrengen.
Velsen, den 21 Mei 1926.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
de secretaris, de burgemeester,
J. KOSTELIJK. J. P. HANDGRAAF, l.b.
van den wachttoren.
Invloed der maatschappelijke verhou
dingen op gezinsleven en persoon.
In „Mensch en Maatschappij'' heeft
de arts P. A. Barentsen een studie ge
plaatst over het gezinsleven in het Oos
ten van Noord-Brabant. Hij heeft zijn
ervaringen van het werken en leven
der bevolking daar en van den samen
hang tusschen beiden in een interes
sant opstel weergegeven. De Marxist
20U in deze studie een bevestiging van
het historisch-materialisme kunnen
zien. Immers de beteekenis der pr-o-
düctieverhoudingen blijken naar deze
studie op het zijn, de 'zedelijkheid, de
godsdienst enz. wel zeer groot te zijn.
En zeker zal men moeten erkennen, dat
het geestelijk leven sterk onder den in
vloed staat van de maatschappelijke
verhoudingen, wat nog niet zeggen wiil,
dat ze er door bepaald wordt, zooals de
stand van de weerhaan door de wind
richting en kracht.
Arts Barentsen heeft bij zijn bezoe
ken meer gedaan dan een, twee, drie
de pols voelen en de tong zien en dan
weer naar een anderen patient vliegen.
Hij heeft dikwijls achter de coulissen
van het familieleven gekeken en heeft
wel eens de dubbele gordijnen, waar
achter wij ons innerlijk leven verbor
gen houden, weggeschoven. Hij vertelt
van hardwerkende menschen, die ech
ter een kans hébben, om al werkende
door het leven te komen, maar dan moe
ten allen de vrouw en kinderen ook
aanpakken. Hij verklaart, welken in
vloed dit heeft op het huwelijk, de op
voeding van het kind, het zedelijk le
ven, het gevoel van saamhoorigheid
met de dorps- en vakgenooten, maar
hij kent ook de wisselwerking van de
stoffelijke en de geestelijke dingen en
toont aan, hoe zedelijkheid en gods
dienst de menschen geschikt maken
voor dit harde 'zwoegersbestaan. We
noemden dit opstel een studie en dat is
ze ook, als men maar niet denkt aan
sociologische handboeken, bibliotheek
en studeerkamer. Deze arts heeft in het
leven gestudeerd en telkens denkt men
bij een of andere opmerking: Dat is
echt! Zoo uit het leven gegrepen! Om
maar een paar voorbeelden te noemen.
In deze streek ziet men de waarde
van den mensch vooral als werkkracht.
Het hart heeft ook wel een woordje
mee te spreken, maar het hart zwijgt
liever en zoo hoort men bij het over
lijden van eon aankomenden jongen:
Het is jammer, het zou al gauw een
goed verdiener zijn geweest, of bij over
lijden van een volwassen man in de
kracht van het leven: Het is een scha
delijk lijk.
Over het kleine kind zegt Dr. Barent
sen: Het eerste levensjaar gaat niet op
rozen. Reeds hij de geboorte wordt op
allerzonderlingste manier met den pas
geborene omgesprongen en staat hij
bloot aan ernstige fouten, die nog lan-"
gon tijd kunnen nawerken en vele van
zijn lotgenooten een vroegen dood be
zorgen. Daar zijn moeder door vele
werkzaamheden overstelpt wordt, kan
zij zich niet zoo met hem bezig houden,
als zij dit gaarne zou willen en wordt
hij 'blootgesteld aan een menigte fou
ten: onzindelijkheid, fopspeen, schom-
melwieg, anys, wisselend voedsel enz.
Aan het eind van het eerste levens
jaar is hij een door en door verwend
kind, dat zich in het tweede levensjaar
niets gezeggen laat, zich bevuilt, ver
wondt of brandwonden oploopt, die
hem niet, zelden het Iheele leven teeke
nen. Hij brengt zijn moeder tot wan
hoop, tot hardhandigheden en ruwe
woorden en wordt al spoedig naar bui
ten gebracht, waar hij minder kwaad
kan doen. Waarschijnlijk daardoor
herstelt hij meestal spoedig van de ge
volgen der fouten in het eerste levens
jaar en is zijn gezondheid gedurende de
geheele jeugd voorbeeldig. De opvoed,
krijgt voortaan een passief karakter en
de hoop wordt uitgesproken, dat later
de geestelijke en de onderwijzer wel al
les terecht brengen.
Nog deze teekenende zin: Het be
staansmiddel, dat zoovele jaren nage
noeg onveranderd is gebleven, dwingt
tot het zelfstandig gezinsbedrijf, waar
aan elk lid van het gezin zooveel en zoo
vroeg mogelijk medewerkt. Het gezin is
een economische eenhefd; de levens-
eisohen zijn laag als gevolg van de ge
ringe bodemopbrengst. Zij blijven laag
door het in toom houden der jeugd, die
nimmer op een hooger levenspeil komt
dan de ouders.
Het bestaansmiddel is vele lange ja
ren hetzelfde gebleven en als gevolg
daarvan zijn enkeling, gezin en samen
leving in dien tijd in zeer geringe mate
en uiterst langzaam veranderd.
Dr. Barentsen teekent deze bevolking
in de period:; van 1903--'16, toen hij in
deze streek de geneeskundige praktijk
uitoefende. Hi.; geeft ons een aardig-;n
kijk op deze bevolking en legt de oor
zaken bloot, waarom ze is, als ze is, of
juister de invloeden, die op haar aard
voortdurend inwerken. Zijn studie be
wijst, dat de eigenaard van de bevol
king eener snoek zeer na - v sam- n-
hangt met den arbeid, d* a -iuswijze
en de opbrengst ervan.
Kunnen we 't zonder wapenen stellen?
Een predikant vertelde zijn school-
catechisanlcn van Tubal-Kain, den
eersten smid en dat. deze 'n zwaard ge
maakt en aan zijn vader cadeau gege
ven had, waarop deze in krachtige taal
zijn wraakplannen tegen de vijandm
uitte. Hij zei erbij, dat Tubal-Kain bete
re dingen dan oen zwaard had kunnen
maken en dat van het zwaard niets
dan ellende op aarde is gekomen. Wal
had Tubal-Kain moeten maken? Geest
driftig ging een vinger omhoog en een
stem kraaide: Een fiets! Maar een cri-
tische geest stak na rijp beraad voor
zichtig zijn vinger op, om de opmerking
te maken: Als de eerste menschen geen
zwaard hadden gejiad, waren ze alle
maal door de leeuwen opgegeten. Zou
den wij het nu zonder zwaard en zon
der wapen kunnen stellen?
De Engelschman Fielding schrijft in
zijn mooi boek: „De ziel van een volk",
dat de Birmanen, een der zachtmoedig
ste volken der aarde, ongewapend door
een bosch reizen, ook al zijn er ver
scheurende dieren in en dat hun gemi
kwaad overkomt, om dat wilde dieren
nooit menschen aanvallen, als ze niet
aangevallen worden en in den mensch
zelf dus geen gevaarlijk dier zien. Fiel
ding dweept met de Birmanen en stelt
de zaak waarschijnlijk wat al te mooi
voor. Ik heb ten minste nooit kunnen
gelooven in de vriendelijkheid van
leeuwen en tijgers, die den mensch ge.*n
kwaad zouden doen, als de mensch ze
ook maar ongemoeid laat. Maar nu
lees ik de ervaringen van den Engel-
schen zendeling Rev. W. J. W. Room,
die Afrika zoo goed kent als wij Neder
land en vijfmaal dwars door dit wereld
deel van kannibalen en wilde dieren
gereisd is zonder eenig wapen en nooit
er ook behoefte aan gehad heeft. Hij
heeft er een stam van reuzen ontmoet
en van dwergen en de grooten waren
goediger nog dan de kleinen. Het was
zijn regel, om een wilde en een ver
scheurend dier met een glimlach voor
bij te gaan.
„Meer dan eens hen ik een leeuw of
luipaard op veertig pas voorbijgegaan;
ze keken naar me, maar deden geen
kwaad. Vaak had ik menscheneters als
gasten en ik heb nooit geen last van
hen, als ze overtuigd waren van mijn
goede bedoelingen."
Toch is eens een drager van Room
gedood en opgegeten. Een onschuldige
moet wel eens voor het wangedrag van
anderen boeten, zegt Room. Een leeuw
vergeet niet licht, dat eon mensch hem
wm bij Wielrijders,
Ieen door de zon Verschroeide Huid,
Schrijnen en Smetten.verzacht en I
öeneestmen met pm^Q^
W Bij Apoth.en Droöist
aangevallen heeft. Het dier heeft ech
ter geen sterk geheugen. Hij verwart al
licht een onbekende met zijn oorspron-
kelijken vijand en valt den eerste dan
aan.
Er kunnen dus onpleizierige vergis
singen gemaakt worden door kanniba
len en wilde dieren en tegenover de
fouten van hun geheugen is dan toch
een wapen nog zoo kwaad niet. Wie zijn
leven liefheeft, zal het niet overal en
altijd zonder wapen kunnen stellen.
Bovendien is er nog de politie, die voor
haar taak ook meer dan pijpestelcn of
grassprietjes noodig heeft, in het aller
uiterste geval althans.
Hoeveel noodeloos kwaad er met het
zwaard ook gedaan is, het geheel en al
missen kunnen we nog niet.
De rechte uitspraak.
Een Friesohe sergeant vertelde aan
zijn re cru ten, dat men voor een wacht
woord in ons leger graag een woord
kiest met sch erin, omdat de vijand die
letter niet goed kan uitspreken. De En
gelschman of Belg of Duitscher zal zich
dadelijk verraden, als hij Schiedam
moet zeggen. En de sergeant verried
ook dadelijk zijn afkomst, want hij zei
„Skiedam"! Maar wat is de rechte uit
spraak? Het staat in vele gevallen niet
vast. Moet men naar Amsterdam of
naar dien Ilaag, om zuiver Neder
landsch te hooren spreken? Kan men
de beste uitspraak leeren van de
schoolmeesters, de tooneelspelers of de
predikanten?
De bewering van een Ierschen schrij
ver, dat in Engeland zelfs de konink
lijke familie geen zuiver Engelsch
spreekt, heeft heel wat beroering ge
wekt. De kroonprins zegt haupe in
plaats van hope (hoop). De koning eri
koningin spreken met cokney-accent,
het accent van de straat! Ze laten voor
al de r te veel rollen. Naar aanleiding
daarvan is een discussie ontstaan over
de vraag, waar men de zuivere uit
spraak kan hooren. In Amerika, zeggen
sommigen. De afstammelingen van En-
gelschen, die nog zuiver spraken, heb
ben die uitspraak goed bewaard en Coo
lidge spreekt de taal beter dan de ko
ning. Anderen zeggen, dat de Amerika
nen met hun tongval het Engelsch be
dorven hebben. De vraag naar de zuive
re uitspraak schijnt onoplosbaar. Ze
heeft ook weinig waarde. Alleen voor
de schoolkinderen is ze een uitkomst.
Als ze moeilijkheden hebben met de uit
spraak van het in dit opzicht lastige
Engelsch en gestraft worden, kunnen
zij zich verweren met de opmerking,
dat zelfs in Engeland de goede uit
spraak niet vaststaat. Een sterke ver
dediging, maar die toch, vreezen we,
de noodige uitwerking zal missen't Is
te probeeren!
VOOR DEN RAAD.
B. en W. schrijven aan den Raad:
Bij besluit van 2 Septemeber 1924, werd ons
college gemachtigd, met de gemeente Haarlem een
overeenkomst aan te gaan omtrent de toelating
van leerlingen uit onze gemeente, aldaar, terwijl
bij besluit van 13 October 1925, machtiging werd
verleend deze overeenkomst uit te breiden tot
het gemeentelijk Lyceum te Haarlem.
De betrekkelijke overeenkomsten zijn naar aan
leiding van deze besluiten tot stand gekomen op
de in die besluiten aangegeven basis, dat de ge
meente Haarlem de leerlingen uit Velsen toelaat
zonder heffing van schoolgeld, terwijl onze ge
meente voor ieder dier leerlingen jaarlijks een
bijdrage van f 400.— aan de gemeente Haarlem
is verschuldigd.
Ter tegemoetkoming in deze door de gemeente
te betalen bijdrage wordt een retributiegeld ge
heven volgens het tarief, vastgesteld bij verorde
ning van 2 September 1924/13 October 1925.
Thans is van het bestuur van het Kennemer
Lyceum te Bloemendaal een verzoek ingekomen
om met die vereeniging een overeenkomst aan te
gaan in denzelfden geest als in de met Haarlem
getroffen regeling is neergelegd, aangezien dit Ly
ceum door een tweetal leerlingen uit de gemeente
Velsen wordt bezocht.
Onzerzijds bestaat hiertegen geen bezwaar. Wij
merken evenwel op, dat ten aanzien van bet ver-
leenen van een bijdrage aan elders gevestigde-
Lycea een regeling is getroffen bij raadsbesluit van
17 April 1923. Van een twevïal besturen van
Lycea is echter indertijd bericht ontvangen, dat
de daarbij gestelde voorwaarden niet konden wor
den aanvaard, omdat hare naleving van de school
besturen een afzonderlijke en omvangrijke admi
nistratie zou vorderen. Wij achten het daarom
gewenscht deze regeling in te trekken.
Op grond van het bovenstaande stellen wij
daarom voor:
le. ons college te machtigen, mei het bestuur
van het Kennemer Lyceum, te Bloemendaal, een
overeenkomst aan te gaan op denzelfden grond
slag als de contracten, die terzake, van het be
zoeken van het Gymnasium en het Lyceum te
Haarlem, met het bestuur dier gemeente zijn ge
troffen, aangegeven:
2e. in te trekken de regeling, vastgesteld bij
raadsbesluit van 17 April 1923, betreffende het
verleenen van bijdragen in de kosten var elders
gevestigde Lycea, tot welke leerlingen zijn toege
laten wier ouders of voogden, of die, bij meerder
jarigheid, zelve in de gemeente Velsen hoofdver
blijf hebben in den zin van artikel 244a der Ge
meentewet;
3e. te besluiten, die titels en den inhoud der
verordeningen op de heffing en invordering van
retributiegeld voor de toelating van leerlingen
uit de gemeente Velsen op het Gymnasium, de
Meisjesschool voor middelbaar onderwijs met 5-
jarigen cursus en het gemeentelijk Lyceum te
Haarlem, te wijzigen in dien zin, dat voor „het
Gymnasium, de Meisjesschool voor middelbaar
onderwijs met 5-jarigen cursus en het gemeentelijk
Lyceum", al of niet met de toevoeging „te Haar
lem", wordt gelezen „het Gymnasium en het Ly
ceum der gemeente Haarlem en het Kennemer Ly
ceum te Bloemendaal" en in de plaats van ..het
gemeentebestuur van Haarlem", „dc betrokken
besturen";
4e. te bepalen dat de onder 3e bedoelde wij-
zigingen in werking zullen treden op 1 Septem
ber 1926.
PLAATSELIJK NIEUWS.
IJMUIDEN.
Muziektent Willemsplein.
2de CONCERT
te geven door de Harmonie Concordia,
Dir. Sam. Vlessing,
op Donderdag 27 Mei a.s. 's avonds 8 u.
1. Inter Nos, Marsch Sam Vlessing.
2. Ouverture Calif von Bagdad, Boieldieu.
3. Fantaisie Romantique, L. Montagne.
4. Espana, Valse, E. Waldteufel.
5. Héros de la Mer, Sam. Vlessing.
6. a. Menuet, W. A. Mozart,
b, Fruhlings Erwachen, E. Bach.
7. Winterstürme, Fupilc.
8. Potpourri Anno 1926. (Onvoltooid),
Begrafenis B. de Brueys Tack.
Onder zeer groote belangstelling
heeft Zaterdagmiddag op de algemeene
begraafplaats van het oude stadje
Doesburg de teraardebestelling plaats
gehad van het stoffelijk overschot van
den heer B. de Brueys Tack, van 1896
1923 havenmeester alhier en oud-luite
nant ter zee 2e klasse. Onder de groote
schare belangstellenden «waren vele
oud-I Jmuidenaren, vele oud-collega's
van de zeemacht en waterstaatsautori
teiten.
Gesproken werd door Jhr. Witsen
Elias, vroeger commandant van het
Pantserfort alhier, clie zeide dat de
heer de Brueys Tack zich door zijn
buitengewone goedhartigheid on on-
krenkbare eerlijkheid vele vrienden
had' waten te maken, omdat iedereen
van hem 'houden moest. Spr. zeide dat
zijn vrienden hem in dankbare herin
nering zullen houden. Na deze uit een
bewogen gemoed voortgekomen harte
lijke woorden dankte de oudste zoon,
de heer J. D. de Brueys Tack, voor de
groote belangstelling.
Vrijdag werden de leerlingen der
hoogste klassen van de scholen AI,
A II, en A III onderwezen dooreen
neger uit Suriname. Hij vertelde in die
les tal van bijzonderheden over zijn va
derland, hetgeen begrijpelijk zeer de
belangstelling opwekte, daar hij naar
Pil. Dbl. .meldt, het deed in goed Hol-
landsch 'en op onderhoudende wijze.
De Drentsche kinderen-
Donderdagmiddag arriveerden aan
het station alhier 12 kinderen uit de
gemeente Emmen, Sleen, enz.
Vrijdagmiddag kwamen er nog drie,
waarmede de eerste „zending" com
pleet is.
Uitgeput door ondervoeding, over
vermoeid door de lange reis en de wan
deling van het station, kwamen ze op
de plaats van bestemming aan, waar
ze onder bescherming werden gesteld
van zuster Timmerman van het kolo
niehuis te Egmond aan Zee.
WITTE KRUIS.
Iedere Woensdagmiddag van half drie tot dl
uur stelt de Vereeniging het Witte Kruis, in j j
Chr. Nat. School te Velseroord moeders gratis i li
de gelegenheid raad te vragen omtrent de -.uc..!: 'I
aan haar zuigelingen. Het advies wordt gegevj
door den Consulent, Dr. lianneman.
Voor kraamverzorging, welke ook door bove
genoemde Vereeniging wordt uitgeoefend, wen
men zich tot het bestuurslid der Vereenigii
Mevrouw Dijkstra, Trompstraat 77 te Velserooi
Tarief naar draagkracht f 5f 15.
De ruime bedden waarin de kindcre i|
na den vermoeiendon dag konden rul
ten, waren voor hen een weelde. Velej 'l
van de arme kleuters wisten met dpj
ruimte geen weg. Ze waren het thuljl
zoo geheel anders gewend, daar deej.lj
den ze hun slaapplaats met twee (jij
drie broertjes of zusjes. Die bedde
verwonderden hun nog meer dan dn
zee, die ze toch geen van allen ooit ga I
zien hadden!
Vrijdagavond hebben we, schrijft. 11
Dbl., met dr. Limborgh Meijer, den ge
meentegeneeskundige een bezoek aal
de barak gebracht. De 15 jongens lager
reeds te bed, rustig van vermoeidheid
en zwakte en wellicht ook van verwonj
dering van al dat vreemde om hei
heen. Het is er primitief ingericht; me jl
veel moet men zich behelpen, maar d<
kinderen zullen daarvan niets bemer'
ken. Vol ijver is de zuster met haai
helpster aan het werk gegaan om hei
haar pleegkinderen zoo aangenaam
mogelijk te maken.
Aan dr. Limborgh Meijer onze hulde
voor het vele werk dat hij in "t belang
van deze arme kleinen, die zooveel heb
ben moeten ontberen, heeft gedaan..
Door mej. J. A. te Driehuis, is bij
de politie te Wijkeroog aangifte gei
daan, dat van haar rijwiel, hetwelk zij
cenige oogenblikken onbeheerd had la
ten staan voor een woning aan de Wijl
kerstraatweg, het belastingplaatje was
ontvreemd.
VELSEROORD.
De Kerkeraad der Ned. I-Ierv. ge-'
meente te Velsen, waartoe ook Velser-i
oord behoort, heeft besloten om de
splitsing van de gemeente in een Ned.
Plerv. gemeente Velsen en een Ned.
Plerv. gemeente Velseroord aan te vra-j
gen bij het classicaal bestuur van!
Haarlem.
Wanneer dit verzoek dus wordt inge
willigd, zal de Ned. Herv. gemeente al-!
hier zelfstandig worden.
Kinderze rid ingsf eest.
Op initiatief van de zendingscommis
sie der Ned. Herv. Gemeente te Velser
oord had, Pinkstermaandag, een kin-
derzendingsfeest plaats op Velserduin,
daartoe welwillend afgestaAn door den
heer Jhr. Mr. J. W. G. Boreel van Hoge-
landen. Tot dit zendingsfeest waren,
meer in het hijzonder, de kinderen van
verschillende Zondagsscholen in de
omgeving uitgenoodigd. Ondanks het
zeer ongunstige weer in den morgen,
kwamen er groote groepen uit Velser
oord, Velsen en Santpoort, die zich met
muziek aan het hoofd, in optocht naar
het terrein begaven.
Alleen uit IJmuiden, waar zooveel
sterke Zondagsscholen zijn, was er bij
na geen deelneming
Achtereenvolgens voerden de ver
schillende aangekondigde sprekers het
woord, 'behalve Dr. A. M. J. de Vrijer,
wiens plaats werd ingenomen door Ds.
Burger, uit Zandvoort, en de slotrede,
die uitgesproken werd door den voor
zitter der commissie, wegens lichte on
gesteldheid van Ds. van Leeuwen.
Voor den middag werden, behalve de
laatste, al de redevoeringen uitgespro
ken, terwijl de kinderen naden middag
werden beziggehouden met diverse spe
len, als touwtrekken, enz., om aardige
prijzen.
Op het veld deed het Chr. fanfare
korps Juliana te Wijkeroog zich hoo
ren, terwijl de opmarsch, in optocht,
ook werd begeleid door het Chr. fanfa
recorps Wilhelmina, uit IJmuiden.
Tengevolge van 't slechte weer in d<in
morgen waren er aanvankelijk slechts
weinig belangstellenden, doch toen het
weer met den middag opklaarde, ver
schenen ook vele grooteren op het ter
rein.