IJmuider Courant 7,lerdag 18 Sept. 1926. 2eblad. PREDIKBEURTEN VOOR ZONDAG A.S. IJMUIDEN. NED. HERV. KERK. Uuur: Ds. Dijckmeester. Voorbereiding H. Avondmaal. 5 uurDs. Kroese, van Velseroord. jgUGDKERK (Koning WlUemshnis). K uurde Heer Vermeulen. Zaterdagavond 8 uur i Bidstond. Doopsgez. Com. Aid. Prot. Bond. I),30 uur: Ds. W. Luikinga. GEREF. KERK. 10 uur: de heer B. Holtrop, beroepen pre dikant van Velseroord. i uurDezelfde. CBR. GEREF. KERK. 10 uurDs. T. A. Bakker. 5 uurDezelfde. EVANGELISATIE HOOGEBERG. jZondagmorgen 10 uur: Samenkomst. .Zondagmiddag 12 uur: Zondagsschool. Zondagavond 7.30 uurSamenkomst. SprekerB. jenninga. i Dinsdagav. 8 uurOpenlucht-samenkomst. Woensdagavond 7.30 uur: Meisjeskrans, voor meisjes vanaf 12 jaar. Oonderdagavond 8 uurBijbelbespreking. Allen Welkom. Toegang vrij. VELSEROORD. NED. HERV. KERK. Kuur: Ds. W. Kroese. GEREF. KERK. Huur: Ds. S. van Leeuwen, van Ijmuiden, 5uur: Dezelfde. VELSEN. NED. HERV. KERK. 10 uur: Ds. W. S. van Leeuwen, t WIJKEROOG. 1 GEREF. KERK. 110uur: Ds. H. Hasper van Heemstede. E S uurDezelfde. SANTPOORT. NED. HERV. KERK. Siluur: Prof. Dr. O. A. van den Sergh van Eysinga SEREF. KERK (LOKAAL BETHEL). US uur: Prof. Dr, H. H. Kuyper van Bloemendaal. 113 uur: Dezelfde. EVANGELISATIE SANTPOORT. 11 uurDs. C J. van Paassen, van Haarlem. I BEVERWIJK. DOOPSGEZINDE GEMEENTE. et 10 uurDs. van Cal car. Huur: Opening Zondagschool, hens inschrijving van nieuwe leerlingen. Br^dlaoza wetenswaardig fa h dea door D. Radeloos. te We hebben gezien, dat men in ons and reeds vijf-en-zeventig jaren elec- ]d riscli telegrafeert en nog altijd niet in iv laat is om b.v. een bos sleutels van de li ene plaats naar de andere te telegra- H teren. Ook per radio gaat dit niet, hoe tuttig: en noodig, als in dat Haagsche jeval, zooiets soms kan zijn. Als iets fergelijks mogelijk zou worden, dan 'ai ton men de radio-verbinding Holland- bii Indië b.v. gebruiken voor, draadlooze irerbrenging van Edammer kazen van i Mand naar Indië en van balen Java- liker in omgekeerde richting. Deze ij lanier van transport zou heel erg vlug tan, want, misschien weet men bet üds, misschien ook niet, de radio be nt -tent zich van een snelheid, die onover- ivi ïoffen en ook onovertrefbaar, is Niet n Mder dan driehonderdduizend kilo- m peters legt de radio in één seconde af, *at is vijfmaal rond de aarde in één tel. P jat is ook de snelheid van bet licht in ia b wereldruimte, een snelheid, die vol- 31 tos de theorieën van Einstein, waar a" te allemaal wel eens iets van gehoord a «bben, niet overschreden kan worden, ^tegenstaande deze boven alle men- telijke voorstelling gaande snelheid, (t eft het licht der zon eenige minuten, Gan. de dichst bij zijnde sterren zelfs aige jaren noodig, om de afstand naar M ize aarde af te leggen. Er zijn vele toen bekend, waarvan het licht eeni- bonderden jaren daarvoor noodig rV ja men kent thans het bestaan to sterrewereldien in de hemelruimte, |6 zich in heel sterke kijkers voordoen 3 vage lichtvlekjes, waarvan de licht- KENNISGEVTNG inzake tijdelijke afsluiting van een weg. Burgemeester en wethouders van Velsen bren gen ter openbare kennis, dat de Stationsweg, te Velsen, van den Rijksstraatweg HaarlemAlkmaar af tot den Doodweg, op Maandag 20 September a.s,, des voormiddags van 8.30 tot 12 uur, voor het verkeer met rij- en voertuigen zal zijn afgesloten. Het verkeer zal gedurende dien tijd geleid wor den langs den Kanaaldijk en den Doodweg. Velsen, 15 September 1926. Burgemeester en wethouders van Velsen, de secretaris, de burgemeester, J. KOSTELIJK. RIJKENS. VAN DEN WACHTTOREN. De schuld van het spoorwegongeluk. Wij zijn dikwijls onbillijk in ons oor deel over openbare bedrijven. Over de Posterijen wordt smalend gesproken als over tante Pos. Wanneer eens een brief aan de dwaal raakt en een paar jaar soms de wereld rondzwerft en clan ein delijk aan het adres bezorgd wordt, kan men dat in alle kranten lezen en is de critiek: Zoon Janboel is het nou bij den post! Wanneer men eens de adres sen zag, zou men zich eerder verwonde ren. dat niet meer brieven een reis ma ken over Berlijn, Moskou, Siberië, Ja pan, Amerika, Londen naar Amster dam. Een poststuk, dat zoek of aan den dool raakt, is een hooge uitzondering. Bij een duidelijk adres kan men haast zeker zijn. dat er goed en op tijd bezorgd wordt. Bij een spoorwegongeluk komen on middellijk de geruchten van plichtsver zuim van ambtenaren, van wantoestan den, van verregaande roekeloosheid enz. enz. Zoo is het ook gegaan bij het ernstige spoorwegongeluk hij Leiden. Men heeft allerlei beschuldigingen ge uit, die men al spoedig weer moest in trekken. Men heeft geoordeeld, zonder kennis van zaken en zonder daartoe dus bevoegd te zijn. Zooals er kopjes in de keuken kunnen breken, zoo kan ook een trein op de lijn derailieeren, zonder eenige schuld. Er zijn toevalligheden en omstandigheden, die huiten het men- scheijke weten en handelen liggen. In elk geval moet men eerst liooren en on derzoeken en dan pas oordeelen. Regee ring en spoorwegdirectie hebben de zaak verstandig aangepakt. De inspec teur Maas Ge ester anus heeft in de pers tegen de geruchten geschreven en er voor gewaarschuwd en verklaard, dat bij het eerste, voorloopige onderzoek de oorzaak van het ongeluk niet bekend is geworden. Bovendien zal er door des kundigen een ernstig onderzoek wor den ingesteld en de openhaarheid van het werk dezer commissie is een waar borg, dat men niets en niemand daarbij zal ontzien. Het materiaal van ons spoor is over het algemeen degelijk en sterk, en tot in de kleinste kleinigheid wordt gewaakt voor de veiligheid. Verzuimen worden streng gestraft. De stelregel hij ons spoorwegwezen is, dat veiligheid boven snelheid gaat. We hebben geen bliksem stralen millioenen van jaren noodig hadden om de aarde te hereiken, waar ze zoo nauwkeurig bespied worden. Ik heb dit in eenige sterrekundige boeken geezen en ik geloof het ook, als ik me verdiep in de manier, waarop de geleerde sterrekundigen tot deze uit spraken kwamen. De ontzettende snelheid van de radio is echter geen kwestie van gelooven of niet gelooven, men kan er zich makke lijk van overtuigen. Er zijn tegenwoor dig over de lieele wereld radiostations, die op reusachtige afstanden te hooren zijn, afstanden, die den halven omtrek van de aarde naderen. Die stations ge ven tijdseinen, die tot op onderdeelen van een seconde nauwkeurig zijn en op precies bekende tijdstippen per radio over de geheel e aarde worden gehoord, zonder dat men eenig tijdverlies kan constateeren. Zoo was ik eens getuige van een wetenschappelijk tijdsein uit Indië, dat in Holland, bestudeerd werd met de beste chronometers, die bestaan. Precies aan het begin van een bepaalde seconde moest b.v. zoo'n radiosein ein digen en steeds kwam dat precies uit. Met andere woorden, er was niets te merken van den tijd, dien het radio- sein van Indië naar Holland noodig had; die tijd is zoo kort, dat hij niet is waar te nemen. Volgens de wet, dat de snelheid 300.000 kilometer per seconde is, hetgeen door de wetenschap op ver schillende, vrij eenvoudige manieren is aangetoond, was de tijd, dien het radio signaal noodig had om van Indië naar Holland te komen, ongeveer 1/20 secon de; dit is te kort om waargenomen te kunnen worden. Men stelle zich de Edammer kazen en 'de halen suiker voor, met zoo'n snel heid per radio getransporteerd', waar ze nu per Maatschappij Nederland of Rotterdamsche Lloyd 5 a 6 weken over 'doen. treinen als in 't buitenland, 't Kan daar om wel zijn, dat ;n fout en nalatigheid de oorzaak is van het ongeluk. Door het onderzoek zal dit wel aan het licht ko men en de schuld niet ongestraft blij ven. En 't kan ook zijn, dat een nood lottige toevalligheid het ongeluk heeft bewerkt en dat deze niet openbaar zal worden. Maar er is geen reden, om min achtend te spreken over heel ons spoor wegwezen. 1-Iet ongeluk is heel droef en heeft heel ons volk een schok gegeven, maar we moeten niet onredelijk worden als de, zenuwachtige, verschrikte huis, vrouw, die gaat uitvaren, voordat ze recht weet, wat er eigenlijk gebeurd is. Gelukkig is het vertrouwen in de v ei ligheid van onze spoor zoo groot, dat nu in den eersten tijd wel eens een rei ziger schrikt, wanneer de trein eens schokt of schudt of onverwacht wordt geremd, maai- niemand om een moge lijk ongeluk met den trein een ander middel van vervoer zoekt. lederen dag reizen er tienduizenden met de treinen en in een jaar zijn er maar enkelen, soms zelfs niemand, die daarbij een on geluk krijgen. De doodenlijst onzer lo- komotieven is zeer klein. En er zijn er meer, die vallen in dienst der veiligheid dan door onvoldoende veiligheid. Meer leden van het personeel bij hun werk dan reizigers, voor wie gewerkt wordt., De dictator en de dood. Voor de vierde maal iS twee jaar heeft een moordaanslag op Mussolini plaats gehad. Hij ondervindt het, dat groote macht aan den rand van het graf brengt en een kleine stoot kan hem erin bren gen. Over tien jaar zullen de-meeste dictators, die thans over eenige staten van Europa heerschen, niet meer zijn, althans geen dictators meer zijn. Een mislukte aanval is een buitenkansje voor een dictator. Zijn positie wordt erdoor versterkt. Men gaat nog vuriger met hem dwepen. Maar een mislukte aanvai beteekent ook een bedreiging met een nieuwe. Er valt een martelaar der oppositie, maar deze wordt daar- door niet afgeschrikt. Juist door ver volging wordt zij sterker. Een dictator heeft daarom een uiterst gevaarlijk be roep en levensverzekeringmaatschap pijen zullen hem liever niet opnemen. Hij vindt zijn lot voorspeld in het be kende woord van Christus: Die het zwaard opneemt, zal door het zwaard vergaan. De dictatuur begint en hand haaft zich met het zwaard en eindigt gewoonlijk daarmee. Mustafa Kemal Pasha is de dictator van de Turken, machtiger dan de mees te Sultans ooit zijn geweest. Hij maakt op dezelfde wijze als de Sultans korte metten met zijn tegenstanders. Dezen stopten ze in 'n zak en lieten ze in den Bosporus werpen. Kemal heeft ze laten ophangen aan den galg. Hij heeft Turkije in menig opzicht tot een Westerschen staat gemaakt. De fes heeft plaats gemaakt voor den hoed. Turkije kende vroeger geen standheel den; thans zijn er drie bronzen beelden Volgens Prof. Einstein is die radio- en lichtsnelheid het uiterste op het ge bied van snelheid, waartoe de wereld krachten in staat zijn; het is do oer- snelheid1 der wereld. Geen stof kan die snelheid ooit bereiken, want bij die oer-snelheid is allh stoffelijkheid opge heven; zoowel de kazen als de suiker- korreltjes zouden hij zoo'n transport in het niet vei'zinken, ze zouden nog slechts bestaan als „snelheid". Waar mee ik maar zeggen wil, dat het idéé van de Haagsche dame met de bos sleu tels nooit of te nimmer verwezenlijkt zal worden. Maar evengoed zijn de wonderen der draadlooze nog talrijke en om ons verhaal niet draadloos te maken, zullen we daarvan de draad weer opvatten, waar we gebleven wa ren, dat is bij de draden van de eerste telegrafie. Van zesentwintig draden voor één telegraafverbinding was men gekomen tot twee, één heen cn één terug, waar langs de nieuw-gevonden Morsetaai ge makkelijk van de eene plaats naar de andere kon'worden overgebracht. Dat ging eigenlijk net zoo eenvoudig als een electrisch heiletje, dat elke knut selaar wel eens eigenhandig in zijn huis heeft aangelegd. Een paar van die elec- trische potjes (batterijen), een lange draad heen en 'terug naar het belletje en een knopje om op te drukken. Zoo iets is de Morsetelegraaf ook: wat meer batterijen om meer stroom te krijgen, wat langer draad heen en terug om steden met elkander te verbinden, een morsetoestel, dat berust op hetzelfde idee van het electro magneetje van het belletje en een seinsleutel inplaats van een ivoren knopje om op te drukken. Een «korte druk een punt, een lange druk een streep, korte en lange electri- sche stroomen door de draden, korte en .lange aantrekking van een ankertje .door het electromagneetje en netjes van Kemal opgericht in Constantino-1 pel, Agora en Stamboel. Hij staat uitda gend, de linkerhand in de zijde, de rech ter gebald en de rechtervoet vooruitge- plant, de houding van den man, die klaar is voor den strijd. Om zich te handhaven heeft Kemal alle krachten noodig. Hij heeft zijn per soonlijke vijanden, verdere tegenstan ders, die in hem een afvallige zien van den Islam en dan nog de demokraten, die een grondwet en een parlement wil len. Deze tegenstanders hadden zich vereenigd in een complot tegen Kemal. De samenzwering werd ontdekt en mannon van beteekenis en naam, oud ministers en parlementsleden gevangen genomen en gedood. Bij de executie droegen zij een hord om den nek met het opschrift: Gegrepen hij een poging, om het bestuur omver te werpen en den geliefden president der republiek, den redder van Turkije en Turkschc eer te dooden. De verdeeldheid zijner tegenstanders is nog de kracht van Kemals positie. Maar ook hij zal 't ondervinden, dat de macht als een hoog zoo ver gespannen wordt, totdat ze breekt. Een aanslag kan mislukken, maar de heimelijke te genstand blijft en wordt er grooter cn gevaarlijker op. PLAATSELIJK NIEUWS. IJMUIDEN. De dames E, v. d. Lijn en N. Hooischuur, die tot dusver werkzaam waren als tijdelijk onderwij zeres aaü de gemeentelijke bewaarschool alhier, zijn thans als vast aangesteld. Aan school AI is tot tijdelijk onderwijzer aan gesteld de heer E. v. Zoest van Driehuis. Opera-avond. Wij vernamen van de directie van het Thalia- Tfieater dat zij besloten heeft om óp Donderdag a.s. 23 September te geven een Opera-avond. Daar op dezen avond zullen optreden een deel van on ze beste Nederl. zangeressen en zangers twijfelen wij niet, of deze avond zal een groot succes wor den, temeer daar de prijzen niet hoog gesteld zul len zijn. Wij laten hier volgen een uittrdksel uit de Delftsche courant van 16 Aug. Het was gisteravond wederom een goed bezette zaal, toen Jules Moes en zijn getrouwen optraden met ditmaal op hun programma Cavaleria en fragmenten uit Paljas, 't Was de laatste, maar ook de beste avond. Zangers en zangeressen hadden ongetwijfeld hun bean Soir, althans Moes legde dezen avond soms zeer gevoelige waarde in zijn stem en ook zijn dictie verried de ras artist in ."hem. Mevr. Bouwmeester met haar licht gekleurde sopraan zong dezen avond bijzonder soepel en zui ver. Zij wist hier en daar zeer mooie piano's te maken en haar temperament gaf haar zang bijzon der gloed. Mejuffrouw Gusta Scheepmaker beschikt over een omvangrijk geluid en van robuste kracht. Eduard van der Ploeg had verrassende mooie oogenblikken, een warmte en diepte die ik maar zelden van hem hoorde, vooral in de proloog van Paljas kwam dit het meest tot uiting, dat een in nig contact bracht tusschen kunstenaar en hoor ders. H. Kreeft toonde zich een uitstekende begelei der. Nogmaals deze avond werd een succes, ook voor de directie van de Doelen die het organisee- ren van dezen avonden het publiek in kennis brengt met de edelste kunst. Het hartelijk applaus was wel verdiend. Zie verder advertentie in dit blad. schrijft dit ankertje de afgzonden Morse-taal aan het eene eind van de draad op een bewegende strook papier aan het andere eind. De telegrafist aan den eenen kant leest het telegram en volvoert met zijn rechterhand de ryth- mische bewegingen der Morse-taal, die aan den anderen kant leest datzelfde rythme op de papierstrook en schrijft in letters op, wat hij daaruit leest. Later is het gehoor-orgaan er bij te pas gekomen; het ankertje dat in morse teekens heen en weer slaat, maakt ge luid en is dus te hooren. Het bleek langzamerhand, dat een telegrafist die morse-teekens evengoed kan leeren hooren als zien, dus ging men zich op ontvangst op gehoor toeleggen. Toen men zoo eenige jaren de morse-tele- graaf langs twee draden uitgeoefend had, kwam men tot de onverwachte ontdekking, dat het net zoo goed met één draad ging. Dat was zeer raadsel-, achtig, want de heele telegraaf berustte op de electrische batterijen, die stroom door de draden stuurt en die batterijen werken alleen als een draad, die de batterij aan één kant verlaat, aan de andere zijde weer in dezelfde batterij terugkeert, met andere woorden, als de batterij door een sluitdraad gesloten is. Dat weet ieder van een electrisch bel letje; daar is een dubbel draad voor noodig, die aan weerskanten van een electrisch batterijtje moet worden vastgemaakt. Zoo'n dubbeldraad was even noodig bij de telegraaf en nu kon de eene helft vervallen! Dit kon, als de batterij aan één zijde aan 'n telegraafdraad en aan de andere zijde met het gremdwater werd verbon den vn als op het ontvangtoestel het zelfde gebeurde: de draad aan den eenen kant, de aarde aan den anderen kant. Zóó gaf de batterij stroom en die stroom liep door de ééne draad naar het ontvangtoestel en vandaar in de DIEREN BESCHERMEN IS MENS CHEN BESCHAVEN! Wordt dus lid van de afd. Velsen enjll Omstr., der Ned. Vereen, tot hescheri l ming van dieren! Min. contr. f 1-25 per jaar. Secretariaat: Stationsweg K 8G,'| f Velsen. VELSEROORD. De electrische installatie van 32 landhuizen® I in het villapark aan den Zeeweg, voor rekening i| van den heer \V. van Heyst, is opgedragen aan f den heer J. Prins alhier. De Floralia-tentoonstelling. Donderdagmiddag werd in de zaal Flora de Bloe-!l mententoonstelling van de Floralia-vereeniging ge opend Mej. de Wit sprak een openingswoord en heette I groolen en kleinen welkom. Zij sprak er haar te vredenheid over uit, dat de kinderen hun best li hadden gedaan cn dit jaar veel mooie bloemen hadden ingeleverd. Voor de jury was het een moei- lijke taak, want het zou soms gaan om een halve punt. Zij hoopte, dat de kinderen het komende jaar nog beter hun best zouden doen. De jury, bestaande uil de heeren M. J. Dijkema !f en A. Jager, kende de prijzen als volgt toe: gara- niums: le prijs 106; 2e prijs 103; 3e prijs 26. 4e prijs 129; troostprijzen 74 cn 21, getuigschrift 5. troostprijzen 119, 78; getuigschrift 10. Fuchsia's: le prijs 125; 2e prijs 120; 3e prijs 121, 4e prijs 71; getuigschrift 108. Begonia's: le prijs 107, 2e prijs 86, 3e prijs 136, :l 4e prijs 137, troostprijzen 34, 66, 131 en 22, getuig- schrift 70. Des avonds had de prijsuitreiking plaats, waarbij Mej. M. Bruyn een woord van dank richtte tot de kinderen en opwekte om ook vejder met liefde en !- lust bloemen op te kweeken en aan de jongejuffr. Van Dijk, die met haar pianospel en zang de ten- I toonstelling opgeluisterd had. Het is te hopen, dat door de ouderen dit mooie werk, het aankweeken van liefde voor bloemen en planten, wat meer gewaardeerd wordt. Het is toch aardig om te zien, die honderden plantjes, zoo met zorg door de kinderen opgekweekt. Bloemententoonstelling. In de concertzaal van den heer Demmers in de Trompstraat wordt heden, Zondag en Maandag I een Bloemententoonstelling gehouden. Wie van bloemen houdt en een prachtcolleclie dalia's, chry- santen, rozen enz. wil zien, gaat naar De Griffioen. Zaterdag en Zondag is er van 611 uur ook mu ziek op deze tentoonstelling. SANTPOORT Ten overstaan van den te Velsen gevestig- den notaris G. D. Boerlage werd Donderdag j.l. in café „Zomerlust" krachtens art. 1223 B. W. geveild: Een woonhuis met schuur en erf, te Driehuis, Zeeweg 215, groot 2 A 67 c.A., behoorende tot het faillissement van den heer C. M. Blok. Kooper de heer Luiting te Velsen voor f 3980. Het woonhuis met erf te Santpoort, Kerkpad G 37 eigendom van den heer F. A. Zeilmaker, werd niet geveild. WITTE KRUIS. Iedere Woensdagmiddag van half drie tot drie uur stelt de Vereeniging het Witte Kruis, in de Chr. Nat. School te Velseroord moeders gratis in de gelegenheid raad te vragen omtrent de voeding aan haar zuigelingen. Het advies wordt gegeveL door den Consulent, Dr. Hanneman. Voor kraamverzorging, welke ook door boven genoemde Vereeniging wordt uitgeoefend, wende men zich tot het bestuurslid der Vereeniging, Mevrouw Dijkstra, Trompstraat 77 te Velseroord. Tarief naar draagkracht f 5f 15. aarde. Maar om te kunnen werken moest die zelfde electrische stroom weer in de batterij terugkeeren en dus stond men \oor een lastig geval, waar die van de Haagsche Post peuleschille tjes bij zijn. De stroom, die langs een zëer lange draad naar een verre plaats* werd gestuurd komt door de aarde van uit de»verte weer precies in dezelfde batterij terug. Denkende aan het onnoemelijk aantal wegen, welke den stroom daarginds in de aarde openstaan, is het onaanneme lijk, dat die stroom dien eenen weg naar die verafgelegen batterij terug zou vinden. Men leerde hieruit de aarde langzamerhand kennen als een reus achtig electrisch reservoir, waar men aan den eenen kant wat uitschept, dat men aan den anderen kant langs een lange draad weer terugstort. Hoe groot het reservoir ook is, wat een batterij er uitzuigt, dat moet op een andere plaats hoe ver dan -»ok, weer netjes terugge geven word.- haalt men de draad in de verte uit ;en grond, dan zuigt de batterij ook ..iet of liever dan weigert moeder aarde ook maar iets van haar onmetelijken electrischen rijkdom af te staan. Toen reeds, bij den aanvang der één draads-telegrafie, zag men het voor spel der draadlooze wonderen, te mid den waarvan wij thans leven, in het eigenaardig gedrag der aarde. Immers de aarde speelt bij de radio een voorna men rol, ja men komt langzamerhand tot de ontdekking, dat eigenlijk de aar de zelf de radio-golven voortdraagt cn niet de ruimte boven de aarde, waar we met hooge antennes de radio ge woonlijk uit opvangen. Maar hierover zijn zelfs de geleerden het nog niet eenseen nog onbeantwoorde draadlooze wetenswaardigheid. Wordt vervolgd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1926 | | pagina 5