Uit het Buitenland.
De moordzaak te Gorkum opgehelderd.
Een Engelsch kinderuurtje.
HET NIEUWE DAGBLAD
TWEEDE
DINSDAG 10 NOVEMBER 1931
BLAD
Het Belangrijkste nieuws
Lord-Mayor-Dag in Londen,
- Politieke rede van Mac-
Donald - De jongste berich
ten uit Mandsjoerije.
Vreemde invloeden aan het
werk. - Samenwerking tus
schen Japan en Wit-Russen?
- Socialistisch-Katholieke
ongeregeldheden in Spanje
MacDonald.
De nieuwe Londensche Lord Mayor is gis
teren geïnstalleerd. De nieuwe burgemeester
Sir Maurice Jenks, met de traditioneele
pracht en praal van optochten en fanfares
ingehaald en tijdens het groote banket in
Guild Hall (waarvan de luisteraars aan de
radio gisteravond het hoorbare gedeelte heb
ben kunnen waarnemen) hielden de minister
van buitenlandsche zaken Sir John Simon
(die in het bijzonder de buitenlandsche ge
zanten welkom heette) en Ramsay MacDo
nald redevoeringen. Vooral de rede van den
laatste was uit politiek oogpunt van beteeke
nis.
MacDonald zeide dat de nieuwe Engelsche
regeeering een nationale regeering is, die een
nationaal mandaat heeft gekregen. Hij legde
extra sterken nadruk op het woord nationaal
en op de zinsnede waarin hij verklaarde, dat
de regeering ook nationaal zal blijven. (Erg
geruststellend klinkt deze stellige verklaring,
hoe goed zij ook gemeend moge zijn, niet).
Vervolgens merkte de premier op, dat de na
tionale regeering twee groote vraagstukken
moet oplossen: het eerste is het handhaven
van het evenwicht van de begrooting en het
Sir John Simon, die de buitenlandsche
gezanten toesprak.
herstellen van een positieve handelsbalans.
De tweede moeilijkheid bestaat uit het ne
men van maatregelen die tot stabilisatie van
de Engelsche valuta zullen leiden.
Voorts wijdde MacDonald eenige bij zonder-
welgekozen woorden aan den economischen
toestand in Europa en aan de kwestie der
Internationale schulden, ten aanzien waar
van hij opmerkte, dat er thans een regeling
gevonden moet worden, die gekenmerkt
wordt door volledigheid en die permanent
zal zijn. Wanneer de naties er niet in slagen
zulk een regeling te treffen zal de kans op
volslagen oneenigheid en revolutie zeer groot
zijn. „Geen enkele regeering zal vermoedelijk
voor een der gelijken catastrophalen gang
van zaken de verantwoordelijkheid op zich
durven nemen.
Minister van Luchtvaart, Lord Londonderry,
die over vrede en veiligheid sprak.
Het is duidelijk dat MacDonald, die ook een
beroep deed op de welwillende medewerking
van Duitschland, in deze passage van zijn rel
devoering op Frankrijk heeft gezinspeeld.
De berichten uit Mandsjoerije hebben wei-
nog nieuws opgeleverd. Mededeelïngen uit
particuliere bron versterken het vermoe
den dat Japan samenwerkt met Wit-Russen
en met Chineesche generaals die de regee
ring in Nanking tegenwerken. In ieder geval
is het zeker dat het Mandsjoerijsche complex
zeer ingewikkeld is, en dat tal van vreemde
invloeden zich doen gelden.
Uit Spanje wordt bericht, dat het ter gele
genheid van een Katholiek congres te Valen
cia tot botsingen is gekomen tusschen socia
listen en congressisten. De Katholieken wer
den met steenen gegooid en met stokken aan
gevallen. Verscheidene auto's werden in
brand gestoken. Talrijke personen werden
gewond. Ook de extratreinen waarmede de
Katholieken naar Valencia werden getrans
porteerd, werden onderweg met steenen ge
bombardeerd. Er werd getracht spoorwagens
af te haken en passagiers uit de wagens te
verdrijven. Bij den terugkeer van een extra
trein uit Burgos is het opnieuw tot inciden
ten gekomen. Toen de demonstranten met
steenen naar de politie gooiden, maakten de
agenten van de vuurwapenen gebruik. Een
vrouw werd gedood, verscheidene personen
min of meer ernstig gewond.
Uit dit bericht blijkt weer eens, dat de
Spaansche revolutie in zich zelve de kiemen
draagt voor een tweeden burgeroorlog. Helaas
heeft de regeering er het hare toe bijgedra
gen om deze kiemen te ontwikkelen. De zeer
scherpe maatregelen tegen de Katholieke
congregaties in het algemeen en de Jezuiten
in het bijzonder, waren reeds de oorzaak van
het aftreden van twee Katholieke ministers.
Er zal nog wel tijd en gelegenheid komen om
dit thema nogmaals uitvoeriger te behande
len. De huidige toestand toch is in wezen
te verdeeld en te weinig republikeinsch voor
een moderne republiek.
L. A.
China.
Opnieuw gevechten aan de
Nonnirivier.
LONDEN, 9 November (V. D.) Volgens een
bericht van het Japansche dagblad „Nitschi
Nitschi Shimbun" heeft de Chineesche gene
raal Ma Tsjang Sen den Japaneezen den
oorlog verklaard. Volgens de Japansche bla
den zouden reeds hevige gevechten worden
geleverd.
De Japansche opperbevelhebber in het be
zette gebied heeft den minister van Oorlog
telegrafisch verzocht alle vrije troepen uit
Koea en drie divisies uit Japan naar
Mandsjoerije te zenden ten einde de mili
taire actie in Mandsjoerije voort te zetten.
Japanneezen bombardeeren
Tsitsikar.
MOSKOU, 9 November (V. D.) Volgens een
bericht uit Charbin heeft een eskader Japan
sche bombordementsvliegtuigen boven Tsi
tsikar bommen geworpen. Van Chineesche
zijde worden verscheidene dooden en ge
wonden gemeld.
Duitschland.
Vredesbond van Duitsche
Katholieken.
Uit Berlijn wordt gemeld: In de eerste open
bare zitting van de achtste Rijksbijeenkomst
van den Vredesbond van Duitsche Katholie
ken. sprak de bekende Dominicaner Pater
Franziskus Stratmann over „Katholicisme".
Spreker constateerde, dat het militarisme het
werktuig geworden was van economische be
langen. meestal zonder dat men het zich be
wust is of het geweld heeft. De tegenstand
tegen de ontwapening ligt nog meer bij de be
wapenings-industrie, dan bij de militairen.
Spreker oordeelde daarop scherp het Inter
nationale bewapeningskapitalisme. Het Ka
tholicisme moet zich daartegen ten scherpste
verzetten.
Na de verklaringen van Pater Stratmann
sprak mevr. dr. Maresch, Hofrat van het Mi
nisterie van Onderwijs te Weenen over „De
medewerking der vrouw aan den vrede tus
schen de volken".
De spreekster zeide o.a.: Vrouwen en moe
ders zijn als de hoedsters van het jonge ge
slacht de erfvijanden van den volken-vermoor
denden oorlog.
De bewuste arbeid der vrouwen en moeders
in de liefde voor Christus moet geleidelijk tot
en groote macht der liefde worden, welke het
denken der volken en staatlieden in nieuwe
banen dwingt.
Daarna sprak de secretaris-generaal van
den Vredesbond van Duitsche Katholieken
Lenz over „Nieuw heldendom".
Spreker trachtte in het kort een ethïsch-
philosophische beschrijving van het helden
dom te geven. Het wezen van het heldendom
is het „verstandige wagen voor het goede"
Dapperheid en heldendom uiten zich, zooals
reeds Socrates gezegd heeft, „tegen de wil der
meerderheid en tegen de verlokkingen van
den lust"
Spreker hield zich vervolgens bezig met
den politieken toestand en besprak de betee-
kenis van het onder een bestuur brengen van
de ministeries voor den Rijksweer en binnen-
landsche zaken.
Met grooten nadruk herhaalde hij, wat de
spreker in de vergadering van het Partijbe
stuur van het Centrum tot de regeering heeft
gezegd: Het volk wil vrede, erkenning van de
eigenschappen van andere volken en hun
rechten en een definitief afzien van milita
ristische geweldpolitiek".
Rusland.
De October-revolutie herdacht.
MOSKOU, 8 November (N. T. A.) Ter
viering van den veertienden verjaardag der
October-revolutie had hedenmiddag op het
Roode Plein een parade van het plaatselijke
garnizoen plaats.
De troepen defileerden voor Worosjiloff.
die een herdenkingsrede hield.
Het diplomatieke corps en de vertegen
woordigers der buitenlandsche mogendheden
woonden de parade bij.
O De arbeiders marcheerden langs het Le-
nin-Mausoleum en langs de tribune waarop
zich o.m. Stalin, Molotow en Kalinin be
vonden.
Zij droegen roode vlaggen en borden, waar
op de prestaties van elk bedrijf stonden ge
schreven.
Er werden ook caricaturen medegevoerd die
o.a. betrekking hadden op de houding van den
Volkenbond in het Japansch-Chineesche con
flict en op het doel der imperialisten.
Ongeveer 1 1/2 millioen personen namen aan
deze demonstratie deel.
Op sommige plaatsen in de stad waren
voorbeelden van producten der Russische in
dustrie opgesteld.
Een rede van Molotow.
In een plechtige zitting in het Groote
Theater, gewijd aan den veertienden verjaar
dag van de Octoberrevolutie, heeft de voor
zitter van den raad van volkscommissarissen,
Molotow het woord gevoerd over den binnen-
landschen en internationalen toestand. Spr.
zeide o.m., dat terwijl in tal van kapitalisti
sche landen de industrieele productie onge
veer gedaald is tot op het vooroorlogsche
niveau en er tientallen millioenen werkloozen
moeten worden onderhouden, de Sowj et-Unie
haar industrieele productie opgevoerd tot het
drievoudige van de vooroorlogsche productie,
de werkloosheid volkomen heeft overwonnen.
Molotow sprak als zijn overtuiging uit, dat
men er ïn zal slagen het vijfjarenplan in vier
jaren uit te voeren.
De Sowj et-Unie zeide spreker o.m. blijft
haar pogingen voortzetten om dc uitbarsting
van nieuwe oorlogen te voorkomen en een
aanval op haar te vermijden.
Met betrekking tot de gebeurtenissen in
Mandsjoerije zeide hij, dat de Sowjet-Unie,
een politiek van niet-inmenging handhaaft
aangezien zij de internationale verdragen
respecteert, die met China zijn gesloten.
Amerika,
Amerikaansche bankiers
wenden zich tot dr. Luther.
BERLIJN, 9 November (V. D.) Naar de
New-Yorksche vertegenwoordiger van de
,3oersenkurier" uit betrouwbare bron ver
neemt, is tijdens de bespreking der groote
banken bij de Federal Reserve Bank inzake
de toekomst van de Stillhalte overeenkomst
besloten een telegram aan den president van
de rijksbank te zenden. In dit telegram
wordt verzocht zoo spoedig mogelijk Duit
sche voorstellen te doen toekomen, teneinde
te vermijden, dat bij acceptcredieten na
December alle vervaltermijnen op eind
Februari worden gesteld.
Zwitserland.
Om den gouden standaard.
BAZEL, 9 Nov. (V. D.) De Raad van Be
heer van de Bank voor Internationale Be
talingen, kwam te Bazel in zestiende zitting
bijeen, onder voorzitterschap van den En-
gelschen financier Sir Charles Addis. Van
de bekende leden ontbreken de Duitsche
vertegenwoordiger Dr. Luther en de Belgi-
vertegenwoordiger Dr. Luther en de Bel
gische vertegenwoordiger Emile Francqui.
Montague Norman besprak de problemen, die
zijn ontstaan door de crisis van het Pond
Sterling. Engeland schijnt weinig geneigd te
zijn tot den gouden standaard terug te
keeren. Van Engelsche zijde verheffen zich
steeds meer stemmen die het verlaten van
den gouden standaard eischen. Bij de meer
derheid van den Raad van Beheer der Bank
voor Internationale Betalingen stuitten deze
pogingen echter op beslisten tegenstand.
Frankrijk,
Opnieuw onderzoek naar
betalingscapaciteit?
PARIJS, 9 November (V. D.) Alhier is be
richt binnengekomen, dat Duitschland voor
nemens zou zijn binnenkort de instelling te
verzoeken van een commissie van deskundi
gen, teneinde een onderzoek in te stellen
naar den staat van de Duitsch financiën,
aangezien Duitschland niet in staat is de
betaling te hervatten in Juli 1932, wanneer
het Hoover moratorium zal zijn afgeloopen.
ONGELUK IN DUITSCHE
STEENGROEVE.
Minstens 12 dooden.
Tengevolge van een dynamietexplosie.
PIRMASENS, 9 November (V. D.) Maan
dagmiddag heeft in de omgeving van Hauen-
stein een ernstig ongeluk plaats gehad in
een steengroeve. In de groeve werd met dy
namiet gewerkt. Een der schoten mislukte,
in zooverre, dat het rotsblok niet direct los
liet. Toen arbeiders dichterbij kwamen, ging
het rotsblok plotseling los, waardoor zij er
onder werden bedolven.
Nader wordt bericht;
Toen het bewuste schot weigerde, was een
groot aantal nieuwsgierigen naderbij ge
komen met het gevolg dat toen de lading
eindelijk ontplofte, ongeveer 15 personen
bedolven werden.
Naar verluidt zijn reeds 6 lijken geborgen,
twee personen zijn zwaar gewond naar het
ziekenhuis van Pirmasens overgebracht. Men
verwacht stellig dat er onder de rotsblokken
nog zes lijken bedolven zullen liggen.
VERLAGING DER RECHTEN
VAN HET SUEZ KANAAL.
PARIJS 9 November (V. D.) De directie
van de Suez Kanaal Maatschappij heeft be
sloten de doorvaartrechten van het Kanaal
vanaf 15 November a.s. te verlagen voor ge
laden schepen van 6.65 gouden franken tot
6 gouden franken per ton.
BRAND IN EEN ENGELSCH
KRANKZINNIGENGESTICHT.
KRANIG OPTREDEN DER ZUSTERS.
LONDEN, 9 November (V. D.) Hedenmor
gen is door nog onbekende oorzaak brand
uitgebroken in het krankzinnigengesticht
voor vrouwen te Ditchling (Sussex). Door
het kalm en moedig optreden van de Zusters
van St. Augustinus echter kon een ontzag
gelijke tragedie worden voorkomen. De dertig
zusters snelden n.l. onmiddellijk toen de
brand ontdekt was naar haar posten, ter
wijl de moeder-overste de brandweer waar
schuwde. Even kalm alsof het een brand
oefening betrof, werden de patiënten, 73 in
getal, naar den hall geleid, terwijl diegenen,
die bedlegerig waren, gedragen werden. An
dere zusters tastten onmiddellijk het vuur
aan met chemische brandbluschapparaten
e.d., hetgeen zoo'n goed resultaat had, dat
zij het vuur wisten te beperken tot de
muziekzaal. Inmiddels was de brandweer ge
arriveerd, die echter nog 6 veile uren noodig
had om het vuur geheel te bedwingen.
Leest U reeds een echtendblad?
Neem er dan
HET MIÜI'WP Ar)
-Ï3 avondblad bij.
Bekentenis van den gearresteerde.
De notaris aangevallen na een
twistgesprek.
Het geld wordt nog vermist.
Over den overval op de Boerenleenbank te
Schipluiden wordt nog gemeld:
Te De Lier is iemand aangehouden, die aan
het signalement beantwoordde en zich zeer
zenuwachtig gedroeg. De getuigen, die de
mannen, die den overval hebben gepleegd,
hadden gezien, hebben den aangehoudene
echter niet absoluut herkend.
De toestand van den kassier was Maandag
gunstig,.
De 28-jarige werklooze arbeider uit Woer
den, die Zaterdagavond werd gearresteerd als
verdacht van den roofmoord op notaris Cour-
rech Staal te Gorkum, heeft Maandagmid
dag te kwart voor vijf voor den Commissaris
van Politie te Gorinchem een volledige be
kentenis afgelegd.
Hij heeft medegedeeld ,dat hij zich Don
derdagavond te zes uur heeft vervoegd ten
kantore van notaris Courrech Staal. Toen
heeft de notaris tegen hem gezegd, dat hij
eerst moest eten en hem niet voor acht uur
kon ontvangen. Hij is toen om acht uur te
ruggekomen en heeft zijn fiets voor het huis
neergezet.
Er is toen gesproken over aflossing van
geld, dat hij schuldig was aan den notaris.
Tijdens die bespreking is een twist ontstaan.
De man heeft zich daarbij erg opgewonden
en heeft den notaris met den vuist een klap
op het hoofd gegeven, waardoor deze tegen
den schoorsteenmantel viel, welke toen is ge
broken. Daarna richtte de notaris zich op,
waarna de aanvaller hem met een vaas op
nieuw op het hoofd sloeg. De heer Courrech
Staal viel toen neer en bleef liggen. Zooals
het sectie-onderzoek heeft uitgewezen schijnt
de dood door hartverlamming te zijn inge
treden. Hierna heeft de man zich de vermiste
6000 gulden toegeëigend en is er vandoor ge
gaan.
Het onderzoek naar het vermiste geld
wordt voortgezet.
Hoe de moordenaar te
werk ging.
De N.R.Ct. meldt over het verhaal van den
gearresteerde nog het volgende:
De commissaris van politie te Gorinchem,
de heer Van der Marei, die hem telkens weer
in verhoor heeft genomen, kon, dank zij het
minitieuse onderzoek, waartoe o.a. dr. Van
Ledden Hulsebos en de heer Tas, inspecteur
van politie te Rotterdam, chef van den dac-
tyloscopischen en fotografischen dienst zoo
veel hebben bijgedragen, zóóveel bewijsma
teriaal tegenover zijn beweringen stellen en
hem zóó dikwijls op tegenstrijdigheden in
zijn verhaal betrappen, dat de man tenslotte
door den mand viel en zei: Dan zal ik het
maar zeggen, ik heb het gedaan
Na gezien te hebben, dat de notaris dood
was, is de aanvaller naar de brandkast ge
gaan, waarvan de deur open stond.
De sleutels zaten aan de deur, en met be
hulp van die sleutels heeft de man een klein
vakje boven in de kast geopend, waar het
bankpapier lag geborgen in een soort van
portefeuille. Het geld nam hij er uit. Het was
een bedrag van f 6100. Vervolgens heeft hij
de verzekering van de electrische lichtleiding
een paar slagen teruggedraaid. Er brandde
nl. ook in het bovenhuis, dat, zooals men
weet den alleen wonenden notaris tot woon
huis diende, licht en hij vond het veiliger dat
dit licht uit was, immers het zou allicht arg
waan kunnen wekken, als er den geheelen
nacht maar licht zou blijven branden. Ver
volgens is hij naar de keuken gegaan, waar
hij onder de kraan zijn handen, die met
bloed waren bevlekt heeft gewasschen. Hij
heeft ze afgedroogd aan de vaatdoek, die la
ter met bloedsporen bevlekt, ineengefrom
meld in een hoekje is gevonden. Daarna is
hij naar boven gegaan, om het woonhuis te
inspecteeren. Omdat hij den electrischen
stroom had afgesloten kon hij geen licht ma
ken. Hij lichtte zich daarom bij met lucifers.
Toen hij niets van zijn gading kon vinden,
besloot hij het pand te verlaten.
Zooals we reeds schreven was hij pei* fiets
gekomen en zijn fiets stond al dien tijd bui
ten tegen het raam. Eerst is de man naar
de keuken teruggegaan, waar hij de achter
deur opende, om te zien, of hij langs dezen
weg misschien ongemerkt weg zou kunnen
komen. Toen hij evenwel merkte, dat hij
over een paar hooge schuttingen zou moeten
klimmen, besloot hij toch maar langs den
voorkant weg te gaan. De achterdeur liet hij
open staan; deze deur heeft dus den gehee
len nacht opengestaan en het verhaal van
den nachtwaker, die verklaarde, dat hij des
morgens vroeg nog had geconstateerd, dat
de achterdeur nog gesloten was, waaruit dus
opgemaakt zou kunnen worden, dat de mis
dadiger den geheelen nacht in het pand is
gebleven, komt daardoor wel in een eigen
aardig daglicht te staan. De moordenaar is
de voordeur uitgegaan, heeft deze achter
zich dicht getrokken, is op zijn fiets gestapt
en is naar Woerden teruggereden. Het geld
heeft hij volgens zijn verklaring onder weg
in de Lek geworpen, maar aan deze mede-
deeling wordt weinig geloof gehecht. Het ge-
heele drama heeft zich binnen een uur tijds
afgespeeld. Om 9 uur was hij al weer op weg
naar huis. Ook het verhaal van den getuige,
die beweerde den notaris Donderdagavond
laat nog te hebben gezien, moet dus naar het
rijk der fabelen worden verwezen.
Toen de moordenaar en zijn vrouw Zater
dagavond aan den Rotterdamschen trein te
Woerden gearresteerd werden, was de vrouw
in het bezit van een citybag, welke een nieu
we damestasch, een nieuwe mecanodoos, een
doos fijne bonbons ed. bleek te bevatten, kort
om het had er veel van, als hadden zij te
Rotterdam flinke inkoopen gedaan, wat, ge
zien de financieele moeilijkheden, waarin zij
verkeerden, vrij vreemd was te achten.
Bewijsmateriaal genoeg.
De veerman van het veer Tienhoven
Jaarsveld, die Zondag met den verdachte
werd geconfronteerd herkende in hem met
groote stelligheid den man. die Donderdag
avond tusschen 11 uur en kwart over elf
met dat veer met zijn fiets is overgezet. In
dien de verdachte omstreeks 9 uur uit Go
rinchem is gegaan, kan hij inderdaad om
streeks 11 uur bij dat veer zijn geweest en
om half één te Woerden.
Voorts hebben twee vrouwelijke getuigen
Donderdagavond tegen acht uur een man
het huis van den notaris zien binnengaan,
wiens signalement klopt met dat van den
moordenaar.
De resultaten van het uiterst nauwgezet
onderzoek van de deskundigen naar stille ge
tuigen zijn nog niet volledig bekend. Maan
dagavond waren bijvoorbeeld de vingeraf
drukken, die in het kantoor van den notaris
waren gevonden nog niet vergeleken kunnen
worden met die van den arrestant. Voorts be
schikt men nog over heel wat materiaal, dat
nog niet in het geding gebracht is kunnen
worden en dat mogelijk, dank zij de volle
dige bekentenis thans niet meer zoo noodig is
De vrouw verdacht van heling.
Zaterdagavond is de vrouw, van wie de ge
zondheidstoestand te wenschen liet, op vrije
voeten gesteld.
Vanmorgen zou de man naar het huis van
bewaring te Dordrecht worden overgebracht,
om ter beschikking van de justitie te wor
den gesteld.
De commissaris verzocht nog te melden
dat hij bij het onderzoek veel steun heeft ge
had van den rij kstelefoondiensfc, die hem
het werk zeer heeft vergemakkelijkt.
Men meldt uit Woerden aan het blad, dat
de Gorinchemsche politie in samenwerking
met de Woerdensche politie nogmaals huis-
verdachte, maar tot heden het geld niet ge-
zoeking heft gedaan in de woning van den
vonden heeft.
De vrouw is thans op vermoeden van heling
gearresteerd.
De moordenaar is oorspronkelijk afkomstig
uit de gemeente Noordeloos. Wegens een on
eenigheid, die hij jaren geleden met zijn va
der heeft gehad en waarbij hij met hulp van
een broer den ouden man heeft mishandeld,
leefde hij sedert dien tijd met zijn vader in
onmin en kwam nooit meer thuis. Voor het
overige stond hij niet ongunstig bekend.
Met propaganda voor een
Oorlogsmuseum
Zonderlinge gedragslijn van den
Engelschen radio-omroep.
De omroeper van de BJ3.C. kondigde het
kinderuurtje aan.
Na het vroolijke „Hallo Children" speelde
een erg liefdoenerige juffrouw een makkelijk
te begrijpen deuntje op de piano en daarna
zong een van de ontelbare Engelschen die
meenen te moeten zingen (het is verwon
derlijk hoe al die Engelsche mannenstemmen
op elkaar lijken) met het tragische timbre
van den bas een grappig kinderliedje. Reeds
wilde de zwakkeling die zich heeft laten
verleiden de moderne plaag die radio heet,
in zijn huis te halen, het toestel uitscha
kelen, toen zijn aandacht getrokken werd
door een meneer die zeide dat hij de kin
deren iets vertellen ging van het Londen
sche oorlogsmuseum. De meneer deed dat
waarschijnlijk „op de hem eigen innemende
wijze". Hij vertelde van kanonnen, geweren,
bommen, vliegmachines, duikbooten, slag
schepen, hospitaalschepen, uniformen en
ander tuig. Hij zeide dat er mooie beziens
waardige modellen van in het museum
waren. Rustigjes babbelde hij verder in den
trant van; „En kijk dan óók eens naar
boven, daar zie je een opgezette duif die
een belangrijke vijandelijke mededeeling
vervoerde, en kijk dan vooral eens naar die
mooie foto's van de Tommies, naar die plaat
van dien Engelschen soldaat in het ver
blijf dat door een kaars verlicht wordt. Voor
hem op tafel ligt een Duitsche helm, die hij
als een souvenir mee naar huis zal nemen".
Genoegelijkjes babbelde de Engelsche me
neer verder. Hij citeerde „leuke soldaten-
grappen uit den oorlogstijd", hij roemde „a
fine collection of battleships" in de modellen
afdeeling, platen van Sargent, waarop Lon
den afgebeeld is, uitgestorven tengevolge van
een gasaanval, platgebrand tengevolge van
een Duitschen Zeppelin Raid.
Maar het begin van zijn rede was toch
het mooist!
Dat ging over het Victoria Cross: „Het
Victoria Cross, zoo sprak hij, is de allermoei
lijkst te verkrijgen onderscheiding. Alleen
heele groote mannen kunnen dat verdienen"
en daarop vertelde hij „op de hem eigen
innemende wijze" hoe een Captain So and
So in een stadje zus en zoo gewoond heb
bende, dit imposante Kruis in den wereld
oorlog gewonnen had, omdat hij meer dan
dertig Duitsche vliegmachines had neerge
schoten.
Dit is slechts een greep uit datgene wat
de Engelsch meneer van de B.B.C. in dit
kinderuurtje ter berde bracht. Het rede-
voerinkje was een hartelijke aanbeveling om
toch eens gauw het Oorlogsmuseum te gaan
bekijken.
Rechtvaardigheidshalve zijn hier aan toe
gevoegd, dat de redenaar voor de kinderen
besloot met te zeggen, dat de oorlog „stu
pid" en „cruel" was en niets dan „misery"
en „disillusion" had achtergelaten. Doch wij
vragen U in gemoede, lezers, of ge er van
overtuigd zijt, dat met deze paar woorden
als slappe finale, een dergelijke behandeling-
van een „kinderuurtje" goed is te praten.
Zij die meenen dat een oorlogsmuseum
zooals dat tegenwoordig tenminste ingericht
is een afschrikwekkend voorbeeld kan
zijn, vergissen zich deerlijk.
Een oorlogsmuseum is, evenals al die ver
foeilijke momenten voor de gevallenen en
al die doorzichtige pathetische „eeuwige
vlammen" onder triomfbogen, een stimulans
voor een door en door verkeerd soort natio
nalisme.
En dat een dergelijke stimulans in een
kinderuurtje wordt gebezigd is wel het top
punt.
L. A.
