HET NIEUWE AVONDBLAD
DE LOOP DER BEVOLKING IN 150 JAAR
JÜ, Jk..
46Wf/j
||7Wi^MÊL
JU?
4§1L\
STERKE GROEI NA 1865
$e JA'AsRiGA^G No. 1iS2
VRMDAC 12 MEI 1953
IJMUIDEQ COURANT
ABONNEMENTEN: per week 10ets,, per maand
40 cents plus 2y2 cents incasso, per kwartaal 1.20
plus 5 cents incasso, lossenummers3 cents.
Kantoor: Kennemerlaan 42 - IJmuiden - Telef. 521
Verschijnt dagelijks, behalve op Zor^ en Feestdagen.
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courantuitgaven en Algemeene Drukkerij N.V,
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
ADVERTENTIEN: 15 regels ƒ0.75. Elke regel meer
15 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Adverten
ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct., elke regel
meer 10 ct. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
ALLE ADVERTENTIëN, OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KENNEMER COURANT.
Alle abonnés van dit blad zijn, zoodra zij 14 dagen als zoodanig in de registers
zijn ingeschreven en verder op voorwaarden, die van tijd tot tijd gepubliceerd
en ten kantore van dit blad gratis verkrijgbaar zijn, kosteloos verzekerd tegen
de gevolgen van ongevallen voor de navolgende bedragen:
2000.— bij algeheele invaliditeit; 600.— bij overlijden; 400.— bij verlies van
een hand, voet of oog; 250.bij verlies van een duim; 150.bij verlies van
een wijsvinger; 100.— bij breuk van boven- en/of onderarm; 100.— bij breuk
van boven- en/of onderbeen; 50.— bij verlies van een anderen vinger. Tenge
volge van spoor-, tram- of autobusongeval; 5000.— bij overlijden van man en
vrouw beiden; 3000.— bij overlijden van den man alleen; 2000.— bij over
lijden van de vrouw alleen Opvarenden van visschers-, marine-vaar tuigen
enz. 400.— bij verdrinkingsdood door ongeval tijdens de vaart, tot een
maximum van 2000.indien hetzelfde ongeval den dood van vijf of meer
abonnés mocht tengevolge hebben.
Alleen de abonné(e) zelf is verzekerd, behoudens het vermelde omtrent spoor-,
tram- of autobusongevallen. Polis is niet noodig. Uitkeeringen krachtens
deze verzekering worden gewaarborgd door de Nieuwe H.A.V.-Bank te
Schiedam.
VELSEN.
In 1784 waren er in Velsen
262 weerbare mannen.
De oudste gegevens over de bevolkingscij
fers van ons gebied vonden wij in couranten
artikelen, bewaard in het archief ten gemeen
tehuize, aldus mej. L. M. v. d. Bergh van
Eysinga (mevr. ar. Mispelblom Beyer) in
haar proefschrift „Bijdrage tot de Sociaal
Geografische kennis der gemeente Velsen".
In het jaar 1784 waren er in Velsen: 262
weerbare mannen van 1860 jaar, w.o. 86
Gereformeerden, 19 Lutheranen, 3 Menno
nieten (samen 41.2 pet.) en 133 R.-K. (50.8
net.) Voorts waren 104 vermogend, 158 on
vermogend. Niet opgenomen waren: boeren
knechts, tuinknechts, tuinmansknechts noch
daglooners zonder vaste domicilie; evenmin
schout, 5 regeerende schepenen, secretaris,
bode, kapelaan, pastoor en schoolmeester.
Een vollediger opgaaf hebben we uit 1807.
Toen had Velsen 959 inwoners en 215 huizen;
hiervan woonden 9 inwoners buiten het dorp.
Het aantal dienst- of werkboden bedroeg
233. Over den toestand van landbouw en vee
stapel werden voor dit jaar uitvoerige gege
vens aangetroffen. Er werd tevens een be
roepstelling gehouden, volgens welke, zooals
elders in het proefschrift is vermeld, de ge
meente telde 4 bakkers, 13 winkeliers, 121
aardwerkers, 31 tuinlieden, 36 landbouwers,
22 timmerlieden, 11 kleerbleekers en 1 fabri
kant. Wat voor een fabrikant dat was, wordt
jammer genoeg niet vermeld.
In 1811 telde Velsen 1447 inwoners, in 1812
werd de gemeente Velsen en de Zandpoort
(zoo heette het dorp Santpoort nl. nog tot
ver in cle 19e eeuw) op bevel van Napoleon
officieel de gemeente Velsen genoemd. In
1322 had zij 1648 inwoners. In 1840 had Sant
poort 328, Jan Gijzevaart 261, Hofgeest 125,
Vclserbosch (in de Breesaap) 95, de geheele
gemeente 2088 inwoners.
Op 31 Augustus 1847 telde de gemeente:
198 weerbaren van 1860 jaar, w.o. 54 Gere
formeerden, 3 Lutheranen, 2 Mennonieten en
139 R.-K., dus 29.8 pet. Protestanten en 70.2
pet. R.-K. Het aardrijkskundig woordenboek
van Van der Aa vermeldt, dat Zandvoort in
1848 huizen had en 370 inwoners; Jan Gij-
zenvaart 29 huizen en 270 inwoners. De be
volking hield zich bezig met landbouw en
veeteelt, werk op de buitenplaatsen en in de
bleekerijen. Deze agrarische gerichte gemeen
schap groeide uitsluitend door geboorte
overschot, immigratie was een onbekende
factor in dien tijd (1850: 2123 inw.; 1851:
2125 inw.; 1859: 2326 inw., 1864: 2413 inw.;
1865: pl.m. 2500 inw.) 1
Na 1865 veranderde dit echter grondig; een
snelle groei zette in. Tusschen 1865 en 1876
werd het Noordzeekanaal gegraven. De plot
selinge invasie van vreemdelingen, die er
andere levensgewoonten en bestaansvormen
brachten, kon niet onopgemerkt blijven. Zij
had echter geen verdwijning van de agrari
sche occupatie tengevolge, deze bleef bestaan
in de oudste deelen der gemeente, al werd zij
besnoeid door de sterke uitbreiding der ves
tiging.
Gedurende het laatste tiental jaren der
19e eeuw begonnen de groote veranderingen
in de gemeente door de opkomst van het
visscherijbedrijf en de stichting van indus
trieën. De landelijke deelen ondervonden
hiervan vanzelfsprekend den terugslag; al
richtte aanvankelijk de stroom der nieuwe
bevolking zich naar IJmuiden, IJmuiden-
Oost en Velsen-Noord. toch veranderde ten
gevolge van dit alles het karakter der ge
heele gemeente. Dit weerspiegelt zich in de
groote verscheidenheid der beroepen, in de
veranderde verhouding der godsdienstige ge
zindten, in de hoogere belastingen.
Het 50-jarig jubileum van het Noordzee-
fcanaal in 1926 werd aanleiding tot het weer
in herinnering brengen van de geschiedenis
der gemeente en het ontstaan en den groei
van IJmuiden en IJmuiden-Oost, in allerlei
dag- en nieuwsbladen en tijdschriftartikelen,
waaraan veel van het volgende is ontleend.
De werkgelegenheid, ontstaan door de
werkzaamheden voor de doorgraving van
Holland op zijn Smalst en de inpoldering van
het Wijkermeer lokten velen hierheen: men-
schen van allerlei godsdienst en beroep ves
tigden zich in de gemeente De bevolking
groeide daardoor natuurlijk veel sneller dan
vóór 1865. hetgeen moge blijken uit de vol
gende cijfers: 1865: pl.m. 2500. 1866 pl.m. 2900,
1368: 3293, 1870: 3577, 1875: 4101, 1879: 5753,
1383 5776.
,Als gevolg van die werkzaamheden ont
stondenverschillende nederzettingen,
waardoor de bevolking snel in aantal toe
namNaast de oude gehuchten Velsen,
Santpoort en de Heide ontstonden IJmuiden
en Wijkeroog. De Heide, later Velseroord ge-
heeten, groeide tot een dorp van 8000 inwo
ners" (Haarlem's Dagblad 18-9-'26).
Deze snelle bevolkingstoename vond haar
oorzaak in het feit. dat de immigratie van
werklieden, ambtenaren, visschers, enz. aller
lei distributiebedrijven aantrok, waardoor de
groei weer werd gestimuleerd.
De eerste straten in Velseroord waren de
Kalverstraat, de Engelmundusweg en de
Willemsbeekweg. We bezitten een plattegrond
van IJmuiden uit het jaar 1907, betreffende
het gebied van de kust tot de spoorlijn, waar
op ook deze eerste straten van Velseroord
voorkomen. De Zeeweg, die nu dwars door de
bebouwing gaat van Driehuis naar het ka
naal, was toen gedeeltelijk ook reeds aan
wezig, doch nog een rahdstraat. De neder
zetting op „de Heide" was zeer armelijk; de
bevolking, waaronder veel polderwerkers uit
alle oorden van het land, was niet bepaald
zachtzinnig van aard. Vooral Zaterdags
schijnt er veel gevochten te zijn. De Velse-
naren waren er niet erg over te spreken; de
politie moest worden verstrekt. Ook nam het
drankmisbruik sterk toe. „Op deze onbe
woonde vlakte van de gemeente Velsen wer
den de arbeiders met hun gezinnen onder
gebrachtdeels (in) rieten keeten, deels
(in) hutten" (J. Kostelijk, „De historische
ontwikkeling van IJmuiden", Ned. Zeewezen,
Juli 1927). Na de opening van liet kanaal in
November 1876 verlieten velen diër eerste
bewoners IJmuiden-Oost weer, zoodat dit ge
hucht zich niet verder uitbreidde.
Pas toen IJmuiden zich sterk ging ontwik
kelen, en de industrie haar weg vond naar
deze gemeente, bloeide ook IJmuiden-Oost
snel op, daar veel arbeiders uit de diverse
bedrijven er gingen won^n. De eerste kern
van IJmuiden vormden ambtenaren, lood
sen, vletterlieden en dorpsburgerij, die zich
belastte met de verzorgingsfuncties, zooals
slager, bakker, schoenmaker enz.
„Een duiritérrein in de'nabijheid der Noord
zeesluizen was geëgaliseerd. Algemeene bouw
voorschriftenwaren al in Febr. '77 vast
gesteldEen bescheiden bouwplan was
mede spoedig tot stand gebracht" (IJmuider
Crt. 3-ll-'26). Reeds in 1879 was uitbreiding
noodig; in 1884 opnieuw. De groote bloei, die
men van IJmuiden had verwacht, liet echter
op zich wachten. In 1882 stond het op een
dood punt; het bleek, dat de plaats enkel als
voorhaven van Amsterdam geen toekomst
had. Toen gaandeweg de visscherij een bron
van inkomsten bleek te kunnen worden en
dit bedrijf zich goed ontwikkelde, werd in
1896 de Visschershaven gegraven. Hierdoor,
alsmede door de stichting van het Staatsvis-
schershavenbedrijf in 1899, begon de ontwik
keling van IJmuiden tot een groot visscherij
centrum. Na 1909 groeHe IJmuiden tusschen
het kanaal, de kust en de kromming van den
Spoorweg waarbinnen het tenslotte bekneld
raakte.
De bevolking, die zich in het dorp vestig
de, was meest uit andere zeeplaatsen: Nieu-
wediep, Volendam, Urk, Texel, Maassluis, Eg-
mond, enz. afkomstig (naar Lombar Petri in
IJmuider Crt. 30-10-'26). Toen nl. bleek, dat
de haven van IJmuiden een gunstige lig
plaats bood bij slecht weer, kwamen er sche
pen uit allerlei kustplaatsen binnen. Lang
zamerhand ontstond er zoodoende een visch-
afslag. Door de visscherij werd dus IJmuiden
een actieve nederzetting. Gelijk de nieuwe
kleigebieden werden bevolkt vanuit- oudere
kleistreken, zoo werd IJmuiden door bewo
ners van oudere visschersdorpen tot woon
plaats gekozen. Echte Hollandsche visschers
vormden dus de bevolking van IJmuiden.
Deze groei vond plaats na 1877.
In 1890 telde de gemeente Velsen 6775 be
woners, waarvan in Velseroord 1122 (16.8
pet.), in IJmuiden 1583 (23.3 pet.) Voor de
overige dorpen zijn de cijfers: Velsen 794.
Velserbosch 253, Santpoort 761, Jan Gijzen-
vaart 680, Hofgeest 177. Velserend 96, Ver
spreid 238. In 1901 had IJmuiden reeds ruin»
4000 inwoners, di. ongeveer 36 pet. van het
totale inwonertal der gemeente. De positie
van IJmuiden in de gemeente werd, wat be
treft het aandeel in de bevolking dus steeds
belangrijker.
De groei van de gemeente ging op deze
wijze gestadig verder: ieder jaar kwamen er
gemiddeld 5 a 600 zielen bij. Door de oprich
ting van de papierfabriek der firma Van
Gelder Zonen nam het industrieele leven een
aanvang. Begonnen met 60 werklieden, die
uit Wormerveer werden meegebracht, groei
de het bedrijf regelmatig, waardoor ook de
arbeidersbevolking regelmatig toenam.
Pas na 1909 zijn meerdere details van deze
bevolkingstoename beschikbaar, al werden
reeds veel vroeger geregeld volkstellingen ge
houden. Bij de bespreking der beroepen in
de' gemeente zullen ook gegevens van 1889
en 1899 werden verwerkt; voor den loop der
bevolking zijn de oude beroepscijfers niet
direct van belang.
Voor de jaren 19091930 kan daarom ge
tracht worden tot een diepgaande analyse
van de volksbeweging te geraken. De bevol
king, die in de tijdvakken 18641890 en
18901909 resp. groeide met 172.3 pet. en
169.1 pet. nam in de laatste 20 jaren toe met
127.1 pet. Al neemt de groei dus geleidelijk
af, toch is de toename nog belangrijk ge
noeg!
Op 31 December 1909 bestond de bevolking
der gemeente Velsen uit 9213 m. en 9019 vr.
te zamen 18.232 zielen. Op 31 December, 1930:
20.567 m. en 20.490 vr. te zamen 41.259 zielen.
De procentueele groei van het mannelijk deel
was dus iets kleiner dan die van het vrou
welijk deel nl. 125.4 pet. tegen 127.1 pet., a!
bleef het aantal mannen iets hooger dan dat
der vrouwen. In de verschillende onderdee-
len der gemeente was de groei niet even
sterk. De st.imuleerende invloed der nieuwe
dorpen op den groei der oudere is te zien uit
een vergelijkend overzicht van den bevol
kingsaanwas.
IJMUIDEN
AFSCHEID KAP. KORTS
In verband met de benoeming van Kap.
Korts, leider van het Leger des Heils alhier
tot bevelhebber van het zendingsschip „Tebe".
zullen hij en zijn echtgenoote a.s- Zondag af
scheid nemen in een bijzondere bijeenkomst.
Naar wij vernemen zijn tot bijwoning dezer
bijeenkomst tal van vooraanstaande perso
nen uit onze gemeente uitgenoodigd. Een der
Ned. Hervormde predikanten zal het woord
voeren.
Tot opvolger van Kap. Korts is door het
Hoofdkwartier benoemd Kap. Ph. van Dalen.
JAARVERGADERING „JONG
HERVORMDEN".
In de voorzaal van de Ned. Herv. Kerk in
Kalverstraat heeft gisteravond de Vereeni-
ging voor „Jong Hervormden" IJmuiden-Oost
haar eerste jaarvergadering gehouden, die
zich kenmerkte door een opgewekt gezellige
sfeer, stond onder leiding van den voorzitter.
Ds. P. de Groot.
Na voorlezing van Math. 14 en gebed open
de deze de vergadering met een woord van
welkom tot de aanwezigen en in het bijzon
der tot Ds. A. A. Wildschut die voor dezen
avond uitgenoodigd was, een inleidend woord
te spreken. Allereerst verkreeg nu de secre
taris, de heer P. van Heijst, de gelegenheid
tot het uitbrengen van het jaarverslag. Dit
verslag getuigde van activiteit der jonge ver-
eeniging. De vereeniging die 4 Mei 1932 was
opgericht met 20 leden, telt thans 32 leden.
Behalve 7 vergaderingen, werden 4 jeugd
diensten gehouden.
Uit het verslag van de penningmeesteresse,
mej. Jè de Kan, bleek eveneens tevreden
heid. Hierna sprak Ds. Wildschut, die als on
derwerp had: „Wij in onzen tijd". Naar aan
leiding hiervan werden de aanwezigen er
bij bepaald dat een Christen zich niet heeft
te isoleeren, ook niet een standpunt moet in
nemen vanwaar hij uit de hoogte op den te-
genwoordigen toestand moet neerzien, maar
als Christen zijn taak in dezen dienst te be
grijpen. Na de pauze was er verkiezing voor
de vacature van den secretaris, die volgens
rooster moest aftreden. Daar de heer Van
Heijst zich weer verkiesbaar stelde, is deze
weer herkozen.
Vervolgens werden eenige zaken van inter
ne aangelegenheid behandeld. Besloten werd,
op Hemelvaartsdag een gezamenlijken fiets
tocht te houden, en dezen zomer eenige
excursies te maken.
Het dameskoortje, dat tijdens de vergade
ring eenige liederen te gehoore bracht, deed
aan het einde der vergadering zich even
eens hooren, waarna Ds. Wildschut met dank
gebed sloot.
WINKELIERS- EN HANDELS VEREENI
GING „GROOT-IJMUIDEN".
De winkeliers- en handelsvereeniging
„C-root-IJmuiden" had Donderdagavond in de
bovenzaal van hotel „Augusta" haar jaarver
gadering uitgeschreven, welke vergadering
echter door de leden zoo slecht bezocht was,
dat het bestuur te kwart over negen besloot,
mede gezien de belangrijke agendapunten, de
vergadering tot na Pinkster uit te stellen.
BEVERWIJK
DE KRACHTSPORTWEDSTRIJDEN VAN
D. O. K.
Zondag a.s. worden in „Oud Meerenstein"
de krachtsportwedstrij den om de kampioen
schappen van Noord-Holland georganiseerd
door de "Beverwijksche Krachtsportvereeni-
ging D.O.K. Van onze plaatselijke kracht-
sportvereeniging, die in deze wedstrijden
reeds mooie successen oogstte, komen Zon
dag in den ring in de tweede afdeeling mid
den-B gewicht P. Braas, J. Pattes en H.
Duin. Ie afdeeling G. Doets, W. Brantjes en
N. Groeneveld, kampioen van Nederland
1933. Midden-A gewicht A. Mooy. De heeren
Brantjes en Mooy komen voor het eerst uit
in de eerste afdeeling, omdat deze athleten
binnen een jaar een eersten- en een twee
den of deriden prij gewonnen hebben.
Liefhebbers van de krachtsport wachten
dus Zondag a.s. in Oud-Meerenstein eenige
interessante ontmoetingen en voor leeken
loonen deze wedstrijden alleszins de moeite
om eens met de krachtsport kennis te ma
ken.
KOOKDEMONSTRATIE.
Donderdagmiddag werd in het Kennemer
Hotel wederom een kookdemonstratie ge
geven, welke door de Gemeente Lichtbedrij-
ven was georganiseerd ter gelegenheid van
de B.E.T.E. Dezen middag was de belang
stelling van de zijde der huisvrouwen wel
zeer groot. De demonstratie werd dezen
middag gegeven op Ega-gasfornuzen. Na een
inleiding van den leider werd een volledige
maaltijd bereid, waarvoor de dames groote
belangstelling aan den dag legden. Zij werden
ook in de gelegenheid gesteld de spijzen te
keuren.
Ook deze maal werd het nuttige met het
aangename vereenigd. Er werd een kopje
thee geserveerd en tijdens de pauzes zorgden
de heeren Roemer en v. d. Hoef voor een
vroolijk stukje muziek. Het waren twee
leerzame middagen, die hun nuttig effect
niet zullen missen.
HET BEZOEK AAN DE B. E. T. E.
Donderdagavond heeft de B.E.T.E. veel
bezoek getrokken. Vroeg in den avond pas
seerde de 3500-ste betalende bezoekster de
controle. De gelukkige bleek te zijn mej
Over, wonende aan den Wijk aan Zeeërweg
te IJmuiden-Oost. Zij werd als het ware over
laden met geschenken en ontving o.a. een
warmwafcerkruik van de Gemeente Licht-
bedrijven, een flacon Maggi en van de Melk
inrichting Velsen, gedurende een week da
gelijks een liter melk, benevens een vrij
abonnement op het tijdschrift „Gids voor
n
...w^
Zooals gemeld komen eind:e Mei, 24
onder leiding van minister Balbo
ltaliaansche marinevliegiuigen te Amsterdam
(linksl* Hierboven een der - deelnemende
op den doorreis naar Chicago. Het eskader
toestellen.
Kennemerland". De melkinrichting Velsen
heeft voor eiken 500sten bezoeker dit ge
schenk beschikbaar gesteld. Vandaag wordt
de 4000ste bezoeker verwacht. Hem zal als
voornaamste geschenk een fraai haardstel
door de firma Veerbeek worden aangeboden.
Een der firma's, welke ook een „doorge
fourneerd" cadeau beschikbaar heeft ge
steld is de bekende Persil-fabrikante. Dit
geschenk bestaat uit pakjes waschmiddelen
en is dus speciaal voor de.dames bestemd.
Zaterdag en Zondag worden op de B.E.T.E.
nog veel bezoekers verwacht. In het cabaret
blijft iederen avond een gezellige stemming
heerschen. Er wordt een druk gebruik ge
maakt van den dansvloer, waarop dc dansers
zich voortbewegen in het schijnsel van da
veelkleurige stralen van het „duizend-vlam-
menwonder. In verband met een bijeen
komst van standhouders en algemeen be
stuur der V.V.V. wordt het cabaret heden-
Vrijdagavond te tien uur gesloten.
ESPERANTO-NIEUWS.
De plaatselijke Esperantistenafdeeling
verzocht ons opname van het volgende:
Een aardige poging om de verbreidheid
van esperanto te bewijzen geeft „Laborista
Esperantisto" (arbeiders esperantist) van
deze week. We citeeren het juist daarom,
omdat men vaak hoort, dat het leeren van
Esperanto als verloren tijd moet beschouwd
worden, daar er maar enkelen de taal mach
tig zijn. Het bewijs van het tegendeel geeft
dan voornoemd stukje.
„Onverschillig waar vindt men esperantis
ten. Dat ondervond een vriend van mij, die
eenigszins smalend op mijn esperanto-insigne
de groene ster, neerzag. Ik nam aan hem dat
te bewijzen. We deden mijn vriend een blink-
doek om, zetten hem voor een wereldkaart,
gaven hem een speld, welke hij in dc kaart
moest prikken. Naar de plaats op die ma
nier aangewezen, zouden we dan een brief
kaart zenden in het esperanto geschreven,
waarbij we om correspondentie met aldaar
wonende esperantisten zouden verzoeken.
Zoo geschiedde. De speld kwam terecht op
Adelaide. De kaart werd dresseeros „Espe-
rantoclub, Adelaide, Australië".
We waren de zaak bijna vergeten toen drie
maanden later inderdaad een schrijven te
rugkwam met de mededeeling uit Adelaide,
da.t iemand aldaar de uitnoocliging tot cor
respondentie aannam. Mijn vriend ging
esperanto leeren".
U ook lezer (es)? Is u ook overtuigd, dat
men met esperanto u overal zult kunnen
begrijpen? Zoo niet, men neme le zelfde
proef. Men wende zich daartoe tot den heer
Jac. van Wijngaarden, Assumburgerstraat
18, Beverwijk.
Ook zij die inlichtingen wenschcn uit een
bepaald land of stad kunnen zich tot dit
adres wenden. Wij correspondeeren met de
heele wereld.
„Sennaciulo" in Parijs.
De redactie van het door S.A.T. (Wereld-
verbond van arbeiders esperantisten) uitge
geven orgaan „Sennaciulo" en de overige
bladen is thans gevestigd in Parijs. Het adres
is: 14 avenue de Corbera, Paris 12e. Teneinde
vertraging te voorkomen neme men goede
nota van dit adres. Eveneens van het ad
ministratie-adres, 23 rue. Boyer, Paris 30.
Zendt dus geen geld meer naar Leipzig
(Senn.).
Van overal:
Tcechoslowakije. De staatsspoorwegen in
Tcechoslowijkije heeft een geïllustreerde gids
in Esperanto uitgegeven. Het bevat o.m. 11
geografische kaarten en 140 foto's met toe
lichting. Het geheel is samengesteld door Dr.
Jos. Belohlav. Men kan deze gids aanvragen
bij het Ministerio de Fervojoj, Praha. Zij
wordt gratis toegezonden. (Fl. Esp.)
Italië. Het ministerie van Openbaar
Onderwijs deelde aan den voorzitter van de
ltaliaansche Esperanto Federatie mede. dat
esperanto cursussen facultatief in alle scho
len worden toegestaan.
Stockholm. Tijdens het 13e S.A.T.-
congres, dat plaats vindt van 510 Augustus
a.s. in Stockholm, zal men een arbeiders
hoogeschool inrichten, waarin door bevoegde
kameraden uit alle deelen der wereld ver
schillende onderwerpen zullen worden be
handeld. Hiervoor bestaat veel interesse.
(Senn.)
FEESTAVOND DRANKBESTRIJDING.
Woensdagavond gaven de plaatselijke R.K.
Drankbestrijdersorganisaties in het K.S.A.-
gebouw een feestavond voor leden en dona
teurs. Velen waren opgekomen om dezen
avond, die steeds een gezellig karakter draagt
bij de wonen. Ook nu weer hadden de be
sturen voor een goed programma zorg gedra
gen. Na een kort openingswoord gaven de
patronaatsjongens van den Arendsweg een
opvoering van het tooneelspel „Rood of
Zwart" van Pater Timmermans. De jeugdige
tooneelisten kweten zich met grooten ijver
van hun taak en vervulden met merkbaar
welbehagen de toebedeelde rollen.
Het stuk oogstte veel succes en na afloop
werden de patronaatsjongens met een lang
durig applaus beloond. Na de pauze hebben
zij het publiek nog zeer weten te vermaken
met de opvoering van het kluchtspel „De
Keizer komt", waarom hartelijk is gelachen.
Tijdens de pauze volgde nog een verloting
onder de leden van een aantal fraaie prijzen
en ook dit onderdeel van het programma
werd zeer op prijs gesteld.
De welgeslaagde avond werd met een dank-
wcord gesloten.
