Thans ook
tarweknoeierijen.
Kwestie-Zwertbroek.
Ontslag was onvermijdelijk."
Tot stand koming daarvan echter
onbevredigend.
Rapport der Commissie van Onderzoek
De commissie tot onderzoek der kwestie
Zwerbbroek heeft haar rapport aan het Partij
bestuur der SD.A.P. uitgebracht. Zij is hierbij
volgens de Arbeiderspers tot de volgende
conclusies gekomen:
1. Het algemeen optreden van den heer
Zwertbroek in het VARA-bedrijf, alsmede zijn
houding tegenover het personeel waren van
dusdanigen aard, dat zijn ontslag als onver
mijdelijk moet worden beschouwd.
2. Voor wat de groote lijnen betreft van de
door de VARA gevolgde politiek, bestond er
volledige overeenstemming tusschen Zwert
broek en de overige bestuurders, ook ten aan
zien van de houding van de VARA tegenover
de regeering.
Van eenig aandringen van de zijde van het
Partijbestuur of eenigerlei andere instantie
der moderne arbeidersbeweging, om de heer
Zwertbroek uit het VARA-bedrijf te verwijde
ren, is niets gebleken; evenmin middellijk of
onmiddellijk van de zijde van Mr. De Wilde
of van de regeering.
3. Voorop stellende de noodzakelijkheid van
het ontslag als zoodanig, acht de commissie de
wijze waarop het ontslag tot stand gekomen
is, niet bevredigend.
4. Het niets ontziende optreden van den
heer Zwertbroek tegenover de arbeidersbe
weging na zijn ontslag verdient de ernstigste
afkeuring.
De commissie bestond uit de heeren K.
Vorrink, voorzitter; S. R. de Miranda en L.
A. Ankum, secretaris. In het rapport wordt
o.m. gezegd, dat het optreden van den heer
Zwertbroek tegenover het personeel veroor
zaakte herhaalde malen groot tumult, hetgeen
tot vernietiging van het prestige van Zwert
broek tegenover het personeel heeft geleid.
Naar het oordeel der commissie lag in de
wijze van optreden van Zwertbroek in het
VARA-bedrijf tegenover het personeel meer
dan voldoende reden Om hem, zelfs onge
vraagd ontslag uit zijn functie te verleenen.
Verschillende beschuldigingen tegen de
heeren Lebon en Sluyzer geuit, zijn door de
commissie niet juist bevonden. Elke bewering
van eenig verlangen van minister De Wilde
of van de regeering om de heer Z. uit het
VARA-bedrijf te verwijderen, is naar het oor
deel der commissie aan de fantasie van den
heer Z. ontsproten.
Ware een commissie onmiddellijk geroepen ge
worden bij het uitbreken van het conflict, de
hiervoren behandelde zaak te onderzoeken,
dan acht zij het waarschijnlijk, dat een voor
beide partijen bevredigende oplossing zou
zijn gevonden.
Het niets ontziende optreden van den heer
Zwertbroek tegen de geheele moderne arbei
dersbeweging heeft er echter toegeleid, dat
naar het oordeel der commissie een derge
lijke oplossing niet meer mogelijk is.
HOLLAND—VELUWELIJN VAART OOK
's ZONDAGS.
De directie van de HollandVeluwelijn, ge
vestigd te Harderwijk, welke een stoomboot-
dienst AmsterdamHarderwijk v.v. onder
houdt, heeft, teneinde concurrentie het hoofd
te kunnen bieden, besloten den Zondagsdienst
te hervatten. In verband hiermede hebben de
commissarissen mr. Van der Deure te Benne-
kom en D. J. Wuestman te Harderwijk be
dankt als zoodanig en hun mandaten
beschikking gesteld.
ter
JAPANSCHE HANDELS.
BESPREKINGEN.
Commissie vergadert.
VRAGENLIJSTEN UITGEWISSELD.
Een Aneta-telegram uit Batavia dd. 29 Juni
meldt:
De commissie, ingesteld bij het besluit van
de vergadering van de Nederlandsche en Ja-
pansche delegaties van 27 Juni j .1., is heden
bijeengekomen. De commissie zal, nadat en
kele dagen aan voorbereidingen zijn besteed,
dagelijks vergaderen, teneinde het doel zoo
spoedig mogelijk te bereiken.
Dit doel is tweeledig, n.l. ten eerste het ver
krijgen van eenstemmigheid over belangrijke
statistische gegevens en ten tweede het aan
elkander verschaffen van alle gewenschte
zekerheid omtrent objectieve feiten, waartoe
ook behooren de bestaande wetten en andere
maatregelen van de Overheid op het gebied
der werkzaamheden van de delegaties.
Als leden der commissie zijn aangewezen:
door de Nederlandsche delegatie: prof. J. van
Gelderen als leidend lid, mr. G. H. C. Hart, A.
Spanjaard en mr. J. E. van Hoogstraten.
door de Japansche delegatie: F. Hayama,
ambtenaar aan het ministerie van Buitenland-
sche Zaken, als leidend lid, S. Oseki, ambte
naar aan het ministerie van Financiën, Y.
Nogishi, ambtenaar aan het ministerie van
Handel en Nijverheid, F. Okuda, ambtenaar
bij het ministerie van Buitenlandsche Zaken,
en S. Yamahaka, de bekende hoofdvertegen
woordiger in Ned.-Indië der Mitsui Bussan
Kaisha.
Ter vergadering van heden zijn verscheidene
punten betreffende de statistieken van im- en
export, en andere vraagpunten met betrekking
tot de handelsbalans in onderlinge bespreking
gebracht, en zijn van beide zijden inlichtingen
verstrekt, die tot verheldering der gegevens
hebben bijgedragen. Tevens zijn vragenlijsten
uitgewisseld, welker behandeling zal leiden tot
het verstrekken van verdere inlichtingen van
weerszijden, die voor de uitvoering van de
eerste taak der commissie noodig worden ge-
fccht.
Omvangrijke fraudes in N. Brabant.
Ambtenaren en particulieren hebben
meegedaan.
Omtrent de omvangrijke fraudes
welke ontdekt zijn bij de tarweleveran
ties aan de Gewestelijke Tarwe-orga-
nisaties in Noord-Brabant, verneemt
het Persbureau Vaz Dias, dat zoowel
door de Koninklijke Marechaussée als
door de controleurs van de Rijkst-arwe
Centrale door geheel West-Noord-
Brabant nasporingen worden gedaan.
iBij deze fraudes zijn zoowel ambte
naren der Gewestelijke Tarweorgani-
satie als boeren, handelaars en mole
naars betrokken.
Het eerste onderzoek had plaats in Halste
ren, waar een groote partij zoogenaamde vrije
tarwe als Vita-tarwe is vermalen en daarna
aan verschillende bakkers tegen den vollen
prijs is afgeleverd.
Naar aanleiding hiervan heeft de hoofd
controleur van de Tarwe Centrale, de heer
Den Oudsten te Halsteren een onderzoek in
gesteld, waarbij zooveel feiten aan het licht
kwamen, dat de nasporingen, welke reeds vier
weken duren, een zeer grooten omvang hebben
aangenomen.
Hierbij is komen vast te staan, dat de
Tarwe-Centrale en de Gewestelijke Tarwe-
organisatie op tal van wijzen zijn benadeeld.
Zoo is door al dan niet opzettelijke on
juiste schattingen van de opbrengst van den
te velde staanden oogst veel meer tarwe aan
de Centrale geleverd, dan werkelijk door de
boeren is verbouwd. Zoodat het vermoeden
voor de hand ligt, dat goedkoop gekochte vrije
tarwe tegen den vollen prijs aan de Centrale
casu quo de Gewestelijke organisatie is ge
leverd. Ook is gefraudeerd met het monsters-
trekken der geschoonde tarwe, waardoor
groote partijen in een hoogere prijsklasse ge-
klassificeerd zijn, tengevolge waarvan de par
tijen van 50 ct. tot f 2 per 100 K.G. te duur
aan de Centrale zijn geleverd.
Voorts is gebleken, dat tarwe die als A-
kwaliteit, of super-A-kwaliteit aan de Centrale
werd gedeclareerd, bij de boeren als B- of C-
kwaliteit is afgerekend.
Fraude schijnt verder gepleegd te zijn met
de levering van zaai-tarwe, terwijl tenslotte
met medeweten en goedvinden van ambtena-^
ren der Gewestelijke Tarwe-organisatie ver
voert) ewij zen voor ongeschoonde tarwe zijn
afgegeven, tengevolge waarvan het bewaar-
loon in de opslagplaatsen te vroeg is inge
gaan. Hierdoor is de Centrale opnieuw voor
groote bedragen benadeeld.
Naar al deze fraudes wordt thans een on
derzoek ingesteld onder meer te Halsteren,
Woensdrecht, Hoogerheide, Bergen op Zoom,
Ossendrecht, Rucphen, Steenbergen en Zeven
bergen.
Over de tot dusver bereikte resultaten wordt
door de betrokken autoriteiten de grootste
stilzwijgendheid in acht genomen, terwijl alle
inlichtingen hieromtrent worden geweigerd.
STRAFRECHT TE
INDIVIDUALISTISCH?
VERGADERING NED. JURISTEN-
VEREENIGING.
De Ned. Jurlstenvereeniging vergadert ge
durende twee dagen te Leeuwarden, onder
voorzitterschap van mr. dr. Wijnveldt. Vrijdag
is de kwestie van het beheer van aan minder
jarigen töebehoorende goederen, behandeld
door mrs. Van Kuyk en de Jong.
In zijn openingsrede vestigde de voorzit
ter de aandacht op de kwestie, dat de vraag
of een verdachte door onjuistheden in de
tenlastelegging is benadeeld in hooger be
roep moet worden behandeld, urgent is.
Heden brachten mr. I. P. Hooykaas ei
mr. A. J. Marx praeadvies uit over de twee
volgende vragen:
„Komt bij de bescherming van <^e indi-
vidueele vrijheid in ons huidig strafrecht en
strafprocesrecht de gemeenschap te kort?
Zoo ja, welke wijzigingen dienen dan in onze
wetgeving te worden aangebracht?"
Mr. Hooykaas heeft een prae-advies van
160 bladzijden uitgebracht.
Beide prae-adviseurs komen tot de con
clusie dat ons tegenwoordig strafrecht en
strafprocesrecht te „individualistisch" is, te
te veel geeft aan den verdachte soms ook
aan den getuige in het strafproces te
weinig aan de gemeenschap.
BIJNA EEN TON VERDUISTERD
ONEERLIJKE KASSIER VEROORDEELD.
H. R. te Raalte, thans in preventieve hech
tenis, is door de rechtbank te Zwolle ver
oordeeld wegens verduistering en valschheid
in geschTifte tot een jaar en zes maanden ge
vangenisstraf, terzake dat hij in zijn hoeda
nigheid als kassier van een boerenleenbank
te Dalmsholte, gemeente Dalfsen zich een
bedrag had toegeëigend van ongeveer
f 96.000.en ook een valsche acte van borg
stelling, groot f 10.000 had opgemaakt. De
officier van justitie had 3 1/2 jaar tegen hem
geëischt. Zoowel de officier als de veroordeel
de waren in hooger beroep gekomen.
Het gerechshof te Arnhem heeft nu het
vonnis van de rechtbank bevestigd.
INTERNATIONALE BELAARDWED STRIJDEN
TE AMSTERDAM.
Vrijdagmiddag om twaalf uur begon het
openingsconcert op het carillon van het Paleis
op den Dam, van de internationale beiaard-
westrijden, door den heer Joh. W. Meyll,
beiaardier te Nijkerk en Barneveld. De tram
conducteurs en taxichauffeurs, hielden zich
voor zoover dit in hun vermogen lag, aan de
tevoren gemaakte afspraak om in de omge
ving van den Dam niet al te veel lawaai te
maken. Het Midden-Damterrein was afgezet
voorzien van zitplaatsen, waar ondertusschen
niemand gebruik van maakte. De beiaardier
speelde daar op zijn hooge zitplaats voor een
voorbijgaand publiek waarvan slechts weini
gen tijd hadden om lang te luisteren.
In Hotel Suisse ontving de Nederlandsche
Klokkenspelvereeniging de jury en de deel
nemers van den wedstrijd. De jury is samen
gesteld uit de heeren Dr. J. Casparil te Den
Bosch, Jef Denijn te Mechelen, Jac M.
Hoogslag te Sneek, P. T. A. Swillen te Utrecht
en Joh. W. Meyll te Nijkerk.
In het geheel doen aan de wedstrijden 24
deelnemers mee, waaronder verschillende uit
het buitenland, o.a. een Amerikaan, de heer
John E. Vaichaitis te Scranton. Pa.
De eerste wedstrijden begonnen om drie
uur en worden geopend door den heer Fl.
A. van Bergen, stadsbeiaardier te Sneek. Om
7 uur des avonds werden de wedstrijden
voortgezet.
Om ongeveer half elf werden de drie prij
zen die voor dezen eersten wedstrijd be
schikbaar waren gesteld, door wethouder Bois-
sevain uitgereikt.
De eerste prijs werd toegewezen aan den
heer F. Timmermans, stadsbeiaardier te Rotr
terdam; de tweede prijs aan den heer Joh.
de Zwaan te Den Haag en de derde prijs aan
den heer Clifford E. Ball, stadbeiaardier te
Birmingham.
FUSIE TUSSCHEN N. A. B. EN
PATROONSBOND.
In de vergadering van den Ned. Aannemer;
bond onder voorzitterschap van ir. W, M. T.
Thijssen is behandeld het initiatiefvoorstel
van het hoofdbestuur om tot fusie met den
patroonsbond voor de bouwbedrijven in Neder-
'and te komen.
Nadat tenslotte lange besprekingen war
ren gevoerd, werd het fusievoorstel aangeno
men met 200 stemmen voor, 53 tegen en 15
blanco. Het hoofdbestuur zal nu onderhande
lingen voeren en voorbereidingen treffen om
in het najaar met een definitief voorstel tot
fusie bij de vergadering te komen.
INVOERVERGUNNINGEN
GECONTINGENTEERDE
ARTIKELEN.
GELDIGHEIDSDUUR MET EEN MAAND
VERLENGD.
WEGWERKER DOODGEREDEN.
Vrijdag wérd op de spoorlijn tusschen Weesp
en Amsterdam de 30-jarige wegwerker J.
Heek, wonende te Diemen, door den trein
No. 194 gegrépen en op slag gedood. De onge
lukkige was gehuwd en vader van een kind.
N.V. MIJ. TOT EXPLOITATIE DER
VEREENIGDE MAJANGLANDEN.
In de jaarlijksehe algemeene vergadering
van aandeelhouders der N.V.. Maatschappij
tot Exploitatie der Vereenigde Majanglanden,
werden de balans en de winst- en verliesreke
ning goedgekeurd. De heer Herbert Cremer,
aan de beurt van aftreding zijnde, werd als
commissaris herkozen; ter voorziening in de
vacature, ontstaan door het overlijden van den
heer W. Kaars Sypesteyn, werd benoemd de
heer P. H. Kaars Sypesteyn Wzn.
RAAD VAN ENKHUIZEN VERZET ZICH.
De gemeenteraad van Enkhuizen heeft een
aanschrijven van den Minister van Binnen-
landsche Zaken om de korting op de salaris
sen der secretarie-ambtenaren terug te bren
gen van 15 op iy2 a 10 behandeld.
De Raad wenschte niet in te gaan op het
voorstel van B. en W. om zich naar het voor
schrift van den Minister te voegen.
Het Crisis In- en Uitvoerbureau deelt mede,
dat van de door dit bureau uitgegeven toewij
zingen voor het verkrijgen van invoervergun
ningen voor gecontingenteerde artikelen, voor
zoover deze toewijzingen als vervaldatum 1
Juli of 1 Augustus dragen, de geldigheidsduur
wordt verlengd tot 1 Augustus resp. 1 Septem
ber a.s.
Na deze data komen de betrokken toewijzin
gen onder geen beding meer voor verlenging
in aanmerking.
Invoervergunningen, op grond van bovenbe
doelde toewijzingen gedurende de maanden
Juli resp. Augustus zullen geldig zijn tot 1
October resp. 1 November, op welke data zij
niet meer verlengd kunnen worden.
Vergunningen, die slechts tot 1 Juli geldig
zijn, dienen uiterlijk 8 Juli aan het Crisis In
en Uitvoerbureau te worden toegezonden. Het
Crisis In- en Uitvoerbureau zal op desbetref
fende verzoeken beoordeelen of aanleiding be
staat voor verlenging.
JAVASCHE BANK VERLAAGT
HET DISCONTO.
NIVEAU VAN VóóR 1929 BEREIKT.
Aneta meldt uit Batavia: De Javasche Bank
verlaagt met ingang van 1 Juli het rente
tarief voor disconteeringen, beleeningen en
voorschotten in rekening-courant met een half
procent, het officieele bankdisconto wordt dus
vier procent.
ONDERHANDELINGEN MET
ENGELAND.
BEGINNEN OP 5 JULI.
De onderhandelingen over een nieuwe han
delsovereenkomst tusschen Groot Brittannië
en Nederland, zullen op 5 Juli a.s. aanvangen
op het departement van Handeh' te Londen.
In verband met de aanknooping der onder
handelingen wordt er op gewezen, dat de
Britsche handelsbalans met Nederland in 1931
passief was en 18.301.000 bedroeg. De invoe
ren uit Nederland werden toen geraamd op
35.000.000. Dit bedrag slonk tot 7.707.000 in
1932.
In 1933 heeft het Vereenigd Koninkrijk naar
Nederland uitgevoerd tot een bedrag van
12.480.000 heruitgevoerd tot een bedrag van
1.975.000. De invoeren uit Nederland beliepen
18.850.000. -
OUDE INVOERRECHTEN OP
FILMS BLIJVEN.
VOORLOOPIGE REGELING.
Wij vernemen, dat de minister van Finan
ciën bepaald heeft, dat het oude tarief van
invoerrechten op films voorloopig na 1 Juli
zal blijven gelden tot dat een nieuw tarief op
een andere basis zal zijn vastgesteld.
Naar bekend is, was in het wetsontwerp tot
vaststelling van het nieuwe tarief van invoer
rechten bepaald, dat voor belichte films een
invoerrecht van 20 cent per meter zou worden
geheven. Deze heffing is nu voorloopig ver
vallen.
NEDERLANDSCHE OORLOGSBODEMS Eï
BELEEFDHEIDSVISITES.
GDYNIA, 28 Juni (Reuter). De Neder
landsche torpedojager „Evertsen" en de on
der zeeër K 17 zijn hier op de reede aange
komen en door Poolsche officieren begroet.
De Nederlandsche Oorlogsbodems wissel
den met het Poolsche sohip „Baltyk" de ge
bruikelijke saluutschoten en liepen vervol
gens de haven binnen.
De commandant van de „Evertsen" bezocht
den bevelvoerder van de Poolsche vloot, waar
op de schout bij nacht Unzug een tegenbe
zoek bracht. De schout bij nacht bood ter
eere van de Hollandsche gasten een lunch
aan.
HUURVERLAGING, WERKLOOZE
JEUGD EN DEFENSIE.
IN DE VERGADERING DER MIJ. VOOR
HANDEL EN NIJVERHEID BESPROKEN.
MOGELIJKHEDEN DER VLIEGTUIG
INDUSTRIE.
Donderdagavond is te Breda de 157e jaar
lijksohe algemeene vergadering der Maat
schappij voor Nijverheid en Handel geopend
met een begroetingSsamenkomst, waar de
voorzitter van het departement Breda Ir. E,
H. J. Lange de Boer een rede hield. Hierna
volgde een receptie ten stadhuize.
Vrijdagmorgen heeft de voorzitter der Maat
schappij, Mr. C. H. Guépin een rede gehouden.
Hij wenschte niet mede te doen aan de critiek
op het regeeringsbeleid, doch wenschte toch
op enkele punten de aandacht te vestigen. Al
lereerst op de verlaging der woninghuren. Hij
constateerde, dat de regeering zich allereerst
zal hebben te bemoeien met den bouw van
woningen met huren van f 5.50 per week en
lager. Primair moet dus zijn een woningbouw
met deze huur, waardoor ook verstopping
bij de afvloeiing in de onderste cate
gorieën, die noodzakelijk tengevolge zal
hebben verstopping in hoogere catego
rieën, zal worden voorkomen. De over
heid kan goed werk doen door den woning
bouw van goedkoope woningen te stimuleeren
en, daartegen de bouw van duurdere wonin
gen, waarin reeds een surplus is, tegen te
houden. Eerst wanneer de aanbouw van goed
koope woningen niet voldoende is, komt vol
gens spr. de verlaging van hum- aan de orde
en dan nog slechts in die rubriek, welke een
manco oplevert voor het opvangen der ten ge
volge van afvloeiing naar een goedkoopere
woning zoekenden.
Hierna ging mr, Guépin na wat de Maat
schappij kan doen om de werkloosheid onder
de jeugd te verminderen.
In de eerste plaats moet volgens spr. ge
tracht worden in eigen kring gelegenheid te
vinden om jongeren werk te geven en in de
tweede plaats moet de Maatschappij propa
ganda maken opdat algemeen erkend wordt,
dat te werk stellen der jongeren een eisch is
van de eerste orde en dat het is in het wel
begrepen belang van onze Nederlandsche ge
meenschap, indien regeering en werkgevers
hierin door samenwerking een oplossing be
reiken.
Als derde punt roerde de heer Guépin de
defensie aan, waarbij hij verklaarde, dat de
regeering bij haar streven naar bezuiniging
de defensie allerminst mag verwaarloozen.
Jhr. ir. O. C. A. van Lith de Jeude hield een
ede over: „De organisatie van de Staats
bemoeiing met het bedrijfsleven". In de mid
dagzitting sprak de heer A. G. Fokker over:
,Het belang van vliegtuigindustrie voor Ne
derland".
De verkiezing van vijf leden van het hoofd
bestuur had het resultaat, dat gekozen wer
den: vorozitter ir. A. Plate, voorzitter der
scheepvaartvereeniging „Zuid" te Rotterdam;
H. Smidt van Gelder uit Overveen. W. Jansen
uit Almelo, Chr. H. J. Rodele uit Dordrecht
en Th. Niemeyer uit Groningen.
Bij de lunch heeft de voorzitter aan dr. A.
F. Philips en den heer A. H. Fokker de draag-
medaille der mataschappij uitgereikt. In een
korte toespraak zeide de heer Fokker destijds
genoodzaakt te zijn geweest naar het buiten
land te gaan, omdat slechts daar afzet voor
zijn producten was te vinden. Voor de Fokker
fabrieken in Nederland, zoo zeide hij, bestaat
er op het oogenblik een buitengewone afzet
mogelijkheid.
De vliegtuigbouw neemt over de hand toe
en lang niet alleen voor oorlogsdoeleinden.
Het gaat er om, dat de Nederlandsche vlie^
tuigindustrie thans voldoende gesteund wordt
Dan kan zich uit haar een nijverheid ont
wikkelen, welke tot dusver ongekende moge
lijkheden verwezenlijkt. Wij, Nederlanders
unnen de beste producten maken. Daardoor
is ook een man als Philips groot geworden.
Wij hebben de beste arbeiders en de beste
ingenieurs.
Van dit voorrecth moeten wij thasn, aldus
spreker, op groote schaal gebruik maken. De
wereld heeft vliegtuigen noodig. Wij moeten
ze bouwen!
In een toelichting aan de Tel. zeide de heer
Fokker, groote mogelijkheden voor de Neder
landsche luchtvaartindustrie te zien, doch de
steun, die op het oogenblik door de overheid
aan de vliegerij wordt gegeven, komt uit
sluitend ten goede aan de luchtvaart en niet
aan de luchtvaartindustrie. Wanneer de K.
L. M., aldus den heer Fokker, ons een zeer
;oeden prijs betaalde voor de toestellen,
daardoor in staat gesteld door de overheids
subsidies, dan zouden wij kunnen gaan experi
menteeren en ons laboratoriumwerk nog uit
breiden. Dan zouden wij zonder twijfel er ,in
slagen nieuwe types vliegtuigen te ontwik
kelen.
Dit is de bedoeling, zoo zeide de heer Fok
ker, van hetgeen ik gezegd heb. Laat de
overheid ons helpen via de KLjM.
Zeppelins naar Indië?
De heer A. F. Bronsing, heeft over de ver
ding tusschen Nederland en Ned.-Indië ge
sproken. Volgens het Syndicaat voor lucht
verkeer met Ned.-Indië zijn Zeppelintochten
heel goed mogelijk.
De rede van den heer Fokker verwekte veel
sensatie. Zoo zeide hij. dat in de toekomst
de motoren binnen de vliegtuigen zullen wor
den gebouwd. Een snelheid van 1000 K.M. per
uur is heel goed mogelijk. De toestellen die
nu nog vliegen noemde hij een bele-ediging
voor het ingenieurstalent.
Tm pressies van
Scheveningexi
Q-tauwg dag..
Wanneer de zon niet schijnt over Scheve-
ningen en de parasols overal zijn binnenge
haald, wanneer het overal wat grauw en mie
zerig is en juffrouw van Dalen in de serre van
mijn pension gaat zitten, met een breeden
schoot, waarin alle ingrediënten een plaatsje
vinden voor een jumper, die in Juni 1935 af
moet zijn; wanneer de Pier een beetje verlaten
ligt, een enkele wandelaar er heen en weer
loopt en de wind in zijn haren laat spelen en
de zee niet ziet en peinst over een gedicht of
over Mientje, die gister niet mee wilde gaan
fietsen; wanneer het eens één enkelen dag op
Scheveningen niet volop zomer is en de pen
sionhoudster van Huize Saladine drie maaL in
eén uur op den baronieter klopt, het mevrouw
tje uit het Palace-Hótel in 's hemelsnaam
maar eens de cijns aan het cultureele deel
haars innerlijks gaat betalen en naar het Mau-
ritshuis gaat en den Stier van Potter móói
vindt; wanneer het gemengde bad niet die
kleurigheid en fleurigheid van lakrood, olijf
groen, amberbruin en korenbloemblauw heeft,
die toch alleen maar de zon kan oproepen over
de dartele lichamen van baders en baadsters;
wanneer de dansgelegenheden vol zijn met
huppelende, glijdende, ernstige, zwaaiende,
zwijgende, draaiende menschen en menschjes
uit den Haag en de gestopte trompetten en
om-hun-wijfje-huilende saxophonen hun lied
jes van verlangen zingen tusschen vier welge
sloten wanden; wanneer majoor Blixums
norsch constateert, dat Holland geen klimaat
heeft en de kleine, grijze mevrouw Blixums
van Kapel Avezath zachtjes opmerkt, dat we
toch al wel heerlijke daagjes gehad hebben,
man, en één keertje géén zon is toch ook zoo
héél erg nietwanneer de heer en me
vrouw Sans met jhr. en mevrouw Atout de
Grand Slemme een spelletje gaan spelen aan
het een-beetje-gevlekte bridgetafeltje in de re
creatie-kamer-met-zestien- jaargangen-van-
Eigen-Haard-en-Klaasje-Zevenster van Huize
Saladine; wanneer het kleine jongetje Bakker
het kleine zusje Smit aan de peenkleurige
haren trekt en het kleine jongetje van Vleuten
autoped rijdt in de gang-met-tegels; wanneer
Suzy de gedienstige een beetje luidruchtig
zingt in het keukentje en de meisjes van Driel
vierhandig spelen „Lay your head on my
shoulder and close your eyes"; wanneer het
steenen kaboutertje in het voortuintje roerloos
staat in de eenzaamheid van den grauwen
middagdan schrijf ik in mijn dagboek:
heden was Scheveningen Scheveningen niet;
heden was er geen zon; heden was het recht
gezellig in Huize Saladine".
En daarmee uit.
Terug naar de jeuq&{
Gistermiddag heb ik gedacht aan den tijd1
toen ik nog maar een ikje was.
Gistermiddag heb ik iets verschrikkelijk
ouderwetsch gedaan: in een strandstoel op het
strand gezeten
Eigenlijk behoort dat tot de dingen die je
niet kunt doen. Het 1 ij k t zoo onschuldig en
ongevaarlijk. Maar denkt u maar eens in: de
heer van Hedickhuyse tot Herinckhave of mi
nister Marchant in een strandstoel. Dat zou
zonder eenigen twijfel een beklemmend beeld-
van-verwording-der-betere-standen-beteeke-
nen.
Waarom dit zoo is weet ik niet.
Waarom mag je wel onder de Rotonde zitten
en n i e t in de Blauwe Druiventros?
Waarom mag je in Scheveningen wél een
broodje-lever over de toonbank peuzelen en
n i e t in den Haag?
Ik weet het niet.
Maar het mag niet.
En dat is voor mij voldoende motief.
Maar gistermiddag heb ik gewoon in een
strandstoel gezeten en uitgekeken op een stuk
zee, de bloote beenen van een dame met een
kapothoedje en een anderen heer-in-een-
strandstoel, slapend met een krant over zijn
gezicht.
Gistermiddag heb ik gedroomd van mijn
jeugd: van hemelhooge bergen en kuilen van
het geheimzinnige binnenste der aarde; van
gaten in het strand met de krant erover met
een beetje zand erop en heeren die daarin
trappen en rare woorden zeggen; aan een glas
jroene Meiwijn-limonadè en aan zuurtjes van
£ocaré, aan vestingwerken en schelpenfiguren
en aan oom Antoon, begraven onder het
zand
Ik heb iets meer dichtbij gedacht: twee
strandstoelen met de openingen naar elkaar
geschoven. Ik in de ééne, zij in de andere,
handje van haar in hand van mij, hoofdje van
haar tegen schouder van mij en twee Hablé-
wafels en vier chocoladereepen en zwijgen en
g e 1 u k-geloof-ik.
Nu zat ik alleen.
En zag de bloote beenen van een kapot
hoedje.
En een stukje zee.
En een slapende heer onder een krant.
En dacht: Kitty is getrouwd met die akelig-
dikke Van Spronzen. Zij heeft drie kinderen.
Van Spronzen brengt haar wel eens een pakje
Hablé-wafels mee. Wat zou ze met dien dom
uien van Spronzen praten? Ze zal zélf ook wel
zoo tenger niet meer zijn. Misschien wel héél
óntenger. Misschien denkt ze nog wel eens aan
mij. Stel je voor, dat zij nu nét, op dit oogen
blik, aan mij denkt. Dat ze óók die twee bad
stoelen weer ziet en de chocoladereepen proeft.
En denkt„misschien is h ij wel getrouwd met
dat juffertje waarmee ik 'm Zaterdag in het
zonnebad zag".
Het is een héél wonderlijk iets, weer eens in
een strandstoel op het strand te zitten. En te
denken aan Kocaré, groene limonade, diepe
kuilen en Kitty.
En te peinzen over de snelheid, waarmee ons
arme hart oud geworden is.
En over de onverbiddelijke natuurwet, dat
alle Kitty's dik worden en tevreden zijn met
alle van Spronzens.
Het is een héél wonderlijke gewaarwording
dóór het mulle zand naar uw jeugd te loopen
en het riet van uw strandstoel wonderlijke
geluidjes van den ouden tijd te hooren kreu
nen en te zien dat er nog steeds vliegers wor
den opgelaten en vestingwerken van zand en
schelpen worden gebouwd.
En te weten dat strandstoelen nog immer
tegen elkaar geschoven worden en dat meisjes
nog steeds hun hoofd tegen blagen van jon
gens aanleggen.
En dat dat tengere, kittige goed over tien
jaar dikke dames zal zijn aan den arm van den
een of anderen van Spronzen
Mr.. E. ELLAS, j
