1
Baron van Münchhausen.
BEVERWIJK
HEEMSKERK
Beleende Beverwijkers.
De Oude Sterren.
Een nobele traditie is 't zoo langzamerhand
gewordendie voetbalwedstrijd H.F.C.
Oud Internationals op Nieuwjaarsdag. Nie
mand zou hem meer willen missen. De jeugd
ziet in een mengeling van vreugde en eer
bied de prestaties der Ouden aan hilariteit
over het gemis aan snelheid en de stijfheid
veler ongetrainde spieren, eerbied jegens de
onmiskenbare staaltjes van spelkennis en
techniek die de oude rotten nog zoo veel
vuldig weten te toonen.
De ouderen vinden het fijn de sterren, die
zij in hun jeugd bewonderden, nog eens in
actie te zien. Al is Jan de Natris' bliksemsnelle
ren-langs-de-lijn er niet meer, hij zit toch
nog vol listen en geeft nog even gevaarlijke
voorzetten. Al loopt Dick Sigmond wat moei
zaam, hij weet nog snelle schijnbewegingen te
maken en plotseling „naar binnen te komen"
op een manier, die de Jeugd soms volkomen
misleidt. En dokter Jan Thomee, uit Delft,
eenmaal het Kanon van het Nederlandsch
Elftal, schijnt als voetballer onsterfelijk.
De doelverdedigers van een volgende gene
ratie boezemen hem geen ontzag in: altijd
weer scoort hij in dezen jaarlijkschen wedstrijd
Ook nu weer: 't eerste doelpunt der Ouden
kwam van zijn voet, het tweede uit zijn listig-
geplaatsten kopbal, en in de tweede helft nog
wist hij een paar knallen op het H.F.C.-doel
te lossen die bijna succes hadden. Al komt dan
meermalen de zwaai van het eertijds-zoo-
gevreesde linkerbeen des dokters iets te laat,
hij weet nog altijd van die oogenblikken te
scheppen, die men momenten noemt.
De tweede helft is voor de veteranen altijd
een hard gelag. Het is niet zoozeer de leeftijd
als wel het gebrek aan oefening dat hen dan
parten gaat spelen. De meesten uit dit elftal
oud-internationals voetballen al sinds lange
jaren niet meer. Dan vallen die tweede drie
kwartiertjes wel erg tegen. De botten kreunen,
de peezen piepen, het hijgen wordt hoorbaar
tot buiten de kalklijnen.
En de scheidsrechter, die ook een mensch
Is, en een Christen, begint erg scherp te wor
den op offside-posities van de jeugdige H.F.C,-
ers. Hij annuleert goals. Maar de jeugd kent
geen mededoogen, en beantwoordt dat telkens
met een onmiskenbaar doelpunt. Zoo wordt
het, van 32, langzamerhand 72. En dat
prikkelt de Ouden. Hun voorhoede, het beste
deel van het team ja, onze generatie is altijd
ondernemend en agressief geweest onder
neemt aanval op aanval, de H.F.C.-achter-
hoede raakt in de knel, en onder daverend
gejuich van al zijn tijdgenooten maakt Jaap
Bulder een derde goal. Het eind is 8—3 voor
H.F.C. Verleden jaar was 't maar 43, en ik
herinner me gevallen waarin de Jeugd verloor,
zoodat na afloop werd opgemerkt, dat de Oud-
Internationals H.F.C. te licht getaxeerd heb
ben. Jaja, nóg een eigenschap van onze ge
neratie: we zijn altijd een tikje overmoedig
geweest. Maar aangezien er wel een paar hon
derd oud-internationals zijn, zal de ploeg de
volgende maal toch best wat sterker samen
gesteld kunnen worden. Wij willen tenslotte
toch niet den indruk vestigen nietwaar?
dat onze menschen het niet meer van die jon
gens zouden kunnen winnen. Als we Karei
Lotsy uitnoodigen eens het beste elftal samen
te stellen.... en dan hoeft-ie zich niet uit te
sloven in concentratie, suggestie en zoo, want
onze generatie kan dat voor zich zelf wel.
De weldadig sportieve sfeer langs de lijn
heeft iedereen weer goed gedaan. Het is een
mooi begin van het Nieuwe Jaar. Het puurste
amateurisme, het zuiverste spel-om-het-spel
zegeviert nog eens. De goals zijn bijzaak. Het
doet ons inmiddels plezier dat er in dezen
wedstrijd altijd zooveel gemaakt worden. En
om de punten bekommert geen mensch zich.
Wie wint, doet er tenslotte ook niets toe. Het
is ïèrt 'Soort voetbalfeeSt.
Misschien hebben de Oud-Internationals dit
gistermorgen slechts met inspanning kirUnen
beamen. Wellicht hebben zij zich zacht-
kreunend van hun ontbijttafels verheven, en
zijn zij met nog waardiger tred dan anders
naar hun arbeid getoogen. Misschien zeiden
dr. Thomee en dr. Kuypers gisteren tot ver
schillende patiënten met overdreven klach
ten: „Nou ja, ik voel me ook niet altijd even
lekker". Maar je moet er wat voor over heb
ben!
En we weten het toch weer: de Oude Ster
ren zijn nog niet gedoofd. Nog immer zijn
zij in staat tot schittering.
R. P.
BEVERWIJK—ZILVERMEEUWEN.
Beverwijk ontvangt Zondag aan den Aag-
tendijk het Zaansche „Zilvermeeuwen". De
thuisclub beschikt over onderstaand elftal
Doel: Adrichem.
Achter: Zoutman, Kuijer.
Midden: Hoogerwerf, P. van Amersfoort,
W. Kuijer.
Vóór: Koning, Th. Kuijer, Markx, Maen-
hout, Teeling.
REDERIJKERSKAMER „KENNEMERLAND".
Do Rederijkerskamer „Kennemerland" zal
op Donderdag 17 Januari haar eerste uitvoe
ring geven in het Kennemer-Theater. Opge
voerd wordt de klucht „Ketty jokt nooit" van
Ad. Pool.
„Kennemerland" zal dit stuk ook opvoeren
op de jaarlijksche propagandafeestvergade-
ringen van de afdeelir.g Beverwijk van den
Bond voor Staatspensionneering, welke op
Woensdag 13 en Donderdag 14 Februari in
het Kennemer-Theater zullen worden ge
houden.
R.-K. VOLKSBOND.
In de ledenvergadering van de plaatselijke
afdeeling van den Ned. R.-K. Volksbond welke
op Dinsdag 8 Januari in het gebouw der K.S.A.
zal worden gehouden, zal de heer L. Nelissen,
lid van het hoofdbestuur van den Ned. Kath.
Grafischen Bond spreken over het onderwerp:
Het nut van het verplichte lidmaatschap en
bedrijfsorganisatie.
„SLUIT DE GELEDEREN".
Op Dinsdag 15 Januari a.s. zal in de boven
zaal van het veilingsgebouw „Kennemerland"
een propaganda-fiknavond worden gehouden
yan den Bijzonderen Vrijwilligen Landstorm.
In deze bijeenkomst zal de propagandafilm
van den Landstorm „Sluit de gelederen" wor
den vertoond.
OOK DE „FLIEREFLUITERS" CONCER
TEEREN.
Onze plaats geniet in de maand Januari de
bijzondere belangstelling van de omroepver-
eenigingen. Na het concert van de KRO-boys
met Tholen en Van Lier op Maandag 7 Jan.,
waarvoor de groote zaal van het K.S.A.-ge-
bouw Intusschen reeds is uitverkocht, treden
op Donderdag 17 Januari in het Luxor Thea
ter de Flierefluiters van de Vara op. Ook de
refreinzanger Albert de Booy zal zich op dit
concert laten hooren.
De voorzitter van de Vara, de heer A. de
Vries zal de propagandarede houden.
HET NIEUWE PROGRAMMA VAN HET
KENNEMER THEATER.
Het nieuwe programma van het Kennemer
Theater in de Zeestraat, dat vanaf Vrijdag
avond wordt vertoond vermeldt als hoofd
nummer de Warner-Super „Lady Killer", een
film van de New Yorksche oinderwereld met
James Gagney en Mac Clarke in de hoofdrol
len.
Dan Quigley, die wegens brutaliteit ontsla
gen wordt als controleur van een theater
komt door een toeval in aanraking met
gangsters. Natuurlijk blijft een overval door de
politie niet uit en als Dan ziet, dat de politie
uitstekend met de revolvers weet om te gaan,
besluit hij dit misdadigerslevens zoo snel mo
gelijk vaarwel te zeggen.
Na vele wederwaardigheden belandt hij bij
een filmonderneming, maar het noodlot wil,
dat de zwendelaars zich daar opnieuw tot een
bende gevormd hebben.
De gangsters dringen hem een groot bedrag
te betalen als borgtocht, maar het zouden geen
goede misdadigers zijn, wanneer zij niet pro
beerden van de filmsterren, waarmede Dan
relaties onderhield, zooveel mogelijk te halen
Hij duldt dit zeer zeker niet ten opzichte van
een filmster, waarmede de verhouding wat in
tiemer is en hij geeft de politie een tip. Na
tuurlijk wordt een achtervolging ingesteld,
waarbij de politie de overwinning behaalt Dan
wordt eindelijk van zijn saboteurs bevrijd en
kan spoedig met zijn filmster in het huwelijk
treden.
Het tweede hoofdnummer is een film uit de
medische wereld. In deze rolprent speelt Bebe
Daniels op voortreffelijke wijze de rol van de
verpleegster Sylvia Benton.
KUNSTKRING „HET SCHOUWSPEL".
De heer F. B. Hinrichs, vertegenwoordiger
van den Kunstkring „Het Schouwspel" ver
zocht ons mede te deelen, dat overwogen
wordt, de tooneelvoorstelling, waarop de ge-
abonneerden nog recht hebben, alsnog te
doen plaats vinden.
De 140 Beverwijksche geabonneerden zullen
in de gelegenheid worden gesteld tegen den
gewonen prijs huisgenooten of kennissen te
introduceeren.
Indien het niet mogelijk blijkt op deze wijze
het vereischte aantal toeschouwers bijeen te
brengen, dan zullen deze abonné's de voorstel
lingen van den Kunstkring te IJmuiden kun
nen bijwonen.
SCHOTEN—KENNEMERS.
De Kennemers spelen Zondag te Haarlem-
Noord voor de competitie tegen Schoten. De
roodzwarten verschijnen met het volgende
elftal in het veld:
Doel: Van Urk.
Achter: Duivemans, Lindner.
Midden: Effern JDinkla en Gordijn.
Vóór: Schipper, Horeman, Groot. Steenman
Jr. en Brethouwer.
IN EEN SLOOT GEREDEN.
Woensdagmorgen fietste het 12-jarig zoontje
van den heer Cor v. Baas langs den Hoogdor-
perweg. Toen hij voor een snel naderende
auto plotseling moest uitwijken, kwam hij in
een langs den weg gelegen slootje terecht,
waarbij hij een aiim brak.
„ADONA".
De R.K. Dansclub „Adona" geeft Zondag 13
Januari een dansavond voor haar leden en in-
roducée's in het R.K. Vereenigingsgebouw.
KONINGINNEDAG EN HARDDRAVERIJ.
Woensdag 9 Januari a.s. 's avonds 8 uur
wordt een vergadering in café Flora gehouden
van bovengenoemde vereeniging.
PRIESTERJUBILEA.
Kapelaan M. G. van Rijn zal 26 November
,s, zijn 12 1/2-jarig priesterfeest vieren.
Ook de kapelaan P. Verhoeke. vroeger ka
pelaan alhier thans te Amsterdam, zal dien
dag 12 1/2 jaar priester zijn.
JUBILEUM VAN A.D.O.
De voetbalvereeniging A.D.O. zal 15 Mei a.s.
15 jaar bestaan.
UITVOERING.
Zondag a.s. zal in het R.K. Vereenigingsge
bouw een uitvoering gegeven worden door de
tooneelclub van de gezellen onder leiding van
den heer Wittens. Opgevoerd zal worden „Van
Deursen en Co.". blijspel in 3 bedrijven.
Ergens in het vroegere Duitsche koninkrjk
Hannover, aan de Wezer, ligt het oude dorpje
Bodenwerder een dorpje van zoo weinig
belang, dat het in de laatste eeuwen prac-
tisch niet veranderd schijnt te zijn, zoodat
het bijna nog in dezelfde toestand verkeert
als toen ongeveer hondertachtig jaar geleden
de bezitter van het nabijgelegen landgoed
Bodenwerder, baron Hieronymus Carl
Friedrich von Münchhausen, op zijn paard of
in zijn reiswagen door de straten daverde. De
landheer was buitengewoon populair in het
dorp, en als de bewoners hem hoorden, plach
ten ze haastig naar hun ramen te loopen ir.
de hoop een groet van hem op te vangen
de vrouwen lachend en blozend, want de ba
ron was een galant man en gevoelig voor
vrouwelijke charme de mannen met een
breeden grijns om hun lippen, want de baron
was joviaal en goedhartig, en zijn kwink
slagen en bon mots waren van een dusdanige
kwaliteit, dat ze meestal aan wie ze hoorde
een goeden dag bezorgden. Alleen de drost en
de burgemeester van Bodenwerder keken
humeurig #p van hun paperassen als ze het
bekend lawaai in de dorpsstraat hoorden,
want hij was een lastige buurman, die kop
pig als een bok was als hij meende in zijn
recht te zijn, en die dank zij zijn opvliegend
heid voortdurend met de vroede vaderen van
Bodenwerder overhoop lag.
Een eind buiten het dorp ligt het vroegere
.Gutshaus" Bodenwerder het is sinds
lang niet meer in het bezit van de familie von
Münchhausen, en de opvliegende achttiende
eeuwsche baron was de laatste Münchhausen.
die het bewoonde, want na zijn dood moest
het landgoed verkaveld en het huis verkocht
worden omdat hij aanmerkelijk meer schul
den dan contanten naliet. Het huis wordt se
dert dien tijd bewoond door boeren, en niets
herinnert er meer aan den vroegeren adellij
ken bewoner, behalve een door hem ge
bouwd tuinhuisje op een heuvel, vlak bij het
huis, dat intact is gebleven, en dat den spo-
radischen bezoekers wordt getoond als het
„Grottenhaüschen", dat door den grooten
fantast en verteller ter eere van den vrede
van Hubertusburg in 1763 werd gebouwd.
Want die laatste Münchhausen, die Boden
werder bewoonde wat niemand anders dan de
„eestelijke vader van de beroemde „Wonder
baarlijke geschiedenissen van den baron van
Münchausen" hij was er in 1720 geboren en
stierf er in 1797. Hij heeft bijna zijn geheele
leven op Bodenwerder doorgebracht, behalve
zijn jonge jaren tot zijn eerste huwelijk, en
ook al zijn verhalen zijn op Bodenwerder tot
stand gekomen: na de jacht, onder het genot
van zijn grooten meerschuimen pijp en een
glas goede punch konden zijn vrienden hem
er soms maar heel zelden toe overhalen
ze ten beste te geven.
Zelfs in den tegenwoordigen tijd kent nog
ieder de fantastische verhalen van der. baron
van Münchhausen, de man, die zichzelf aan
staart van zijn pruik omhoog trok uit een
moeras en die zijn paard aan een uit de
sneeuwstekend takje bond en het den vol
genden morgen boven aan de kerkspits te
rug vond hij geniet tegenwoordig nog
steeds dezelfde- reputatie als in zijn eigen
tijd, de reputatie van aartsleugenaar en
overdrijven In Duitschland noemde men
hem tijdens zijn leven al en nu nog den
,Lügenmünchhausen", een naam, die nie
mand zich gemakkelijk aan laat leunen, wiens
bedoeling het slechts was zijn vrienden-ma
een voorspoedige jacht en een goeden maal
tijd aangenaam bezig te houden. Het zijn dan
ook die reputatie, en. de publicatie van zijn
verhalen in boekvorm geweest in die tijden
gold de letterkunde nog als iets, waar geen
waarlijk edelman iets mee te maken kon
hebben zonder dat het een eeuwigen smet op
zijn naam beteekende die de laatste vijftien
jaar van zijn leven volkomen vergald hebben,
en die hem, voor dien tijd een vroolijk, levens-
ustig en over het algemeen gemoedelijk man
hebben gemaakt tot een harden en ver
bitterden grijsaard, wiens achterdocnt en
_ebrek aan plooibaarheid zeer vermoedelijk
ook nog wel schuldig zijn geweest aan de
tragedie van zijn tweede, mislukte huwe
lijk.
Het eenig bekende portret van den grooten
fantast dateert uit zijn jonge jaren en toont
hem als ongeveer dertigjarig edelman, het ver
raadt meer den geestigen spotter dan de toe
gewijde, serieuze en dappere officier, die hij
in dien.tijd evenzeer moet zijn geweest, want
hij maakte bijzonder snel promotie en bij
zijn benoeming tot ritmeester in het kuras-
siersregiment van den Russischen grootvorst
Peter Feodorowitsch werd een speciale opmer
king over zijn voorbeeldig gedrag gemaakt.
En hoewel Münchhausen twee jaar na die
benoeming zijn militaire carrière in Rus
land geheel opgaf om zich met zijn vrouw
hij was in 1744 ln Lijfland getrouwd met
Jacobine von Dunten geheel te gaan wij
den aan het beheer van Bodenwerder, schij
nen zijn Russische jaren toch wel de glans
periode van zijn leven te zijn geweest, want
in zijn verhalen komt hij er steeds weer op
terug: de Turksche veldtochten, die hij al
heel jong als page van den erfprins Anton
Ullrich van Brunswijk meemaakte, de bele
gering van Otschakow en de Zweedsch-Rus-
sische oorlog, die in 1741 eindigde, spelen
steeds opnieuw een rol in zijn fantastische
geschiedenissen. Maar ook aan Bodenwerder
heeft hij zich met liefde gewijd; zijn huwelijk
bleef kinderloos, en daar zijn vrouw zijn
hartstocht voor de jacht deelde, hadden zij
alle gelegenheid zich aan hun paarden en
honden, en het ontvangen van hun jacht
vrienden te wijden.
Gedurende deze periode van zijn leven zijn
al Munchhausen's fantasieën ontstaan: hij
bedacht ze grootendeels om er zijn vrienden
een genoegen mee te doen, en wilde ze alleen
in zeer intiemen kring en bij hooge uitzonde
ring vertellen Zijn doel daarmee was natuur
lijk dat ze geen verdere bekendheid zouden
krijgen, maar hij heeft niet kunnen voorko
men, dat ze toch steeds verder verteld wer
den, en dat ze omstreeks 1880 in Duitschland
al over bekend waren als de „verhalen van
den baron von Münchhausen". In 1781 ver
schenen voor het eerst een paar van zijn ge
schiedenissen in druk zonder zijn goedvin
den natuurlijk en waarschijnlijk heeft hij
van deze publicatie ook nooit afgeweten. Het
was een Berlijnsch tijdschrift, het „Vademe-
kum". dat in dat jaar zijn lezers een paar
van de beroemde Münchhausen verhalen
aanbood, en dat er blijkbaar zoo'n succes mee
had, dat het in 1883 nog een tweede serie pu
bliceerde door wie ze opgeteekend of be
werkt werden, is niet bekend.
Maar dat was wel al meteen bekend van de
eerste volledige Engelsche, en de er spoedig
op volgende eerste Duitsche uitgave van
Münchhausen's verhalen en aangezien
Münchhausen deze twee uitgaven wel dege
lijk in handen kreeg, keerden zijn woede en
zijn verbittering over de smaad hem en zijn
naam aangedaan door de publicatie van zijn
verhalen, zich voornamelijk tegen den bewer
ker van de Engelsche uitgave, en tegen den
vertaler van de Duitsche. De Engelsche uit
gave was verzorgd door een om redenen van
voornamelijk politieken aard naar Engeland
gevlucht Duitscher Raspe en verscheen in 3735
in Londen. De Duitsche, die hem natuurlijk
nog veel meer prikkelde dan de Engelsche,
verscheen een jaar na de Engelsche en was
er een getrouwe vertaling van, die door een
geleerde uit Göttingen voor den uitgevc-r Die-
terich gemaakt was. Op het hoofd van dezen
vertaler, Bürger, is het grootste deel van
Münchhausen's haat en wrok neergekomen,
hoewel hij hem niet eens persoonlijk kende;
dat zoowel de Engelsche als de Duitsche uit
gave verschenen met een voorwoord, waarin
er nadrukkelijk opgewezen werd, dat de ba
ron van Münchhausen een hoogstaand edel
man was, aan wiens rechtschapenheid geen
twijfel bestond, terwijl zijn humor en geest-
hoogelijk geprezen werden, deed aan zijn
woede en verbittering geen sprankje af. Het
werd de tragedie van zijn leven, en het legde
vermoedelijk den grondslag voor die andere
tragedie zijn tweede huwelijk; want het is
de vraag of de vroegere, levenslustige, goed
hartige Münchhausen zich tegenover zijn
jonge tweede vrouw zoo weinig begrijpend
en zoo hard zou hebben betoond als nu de
achterdochtige, verbitterde grijsaard het
deed.
Münchhausen's eerste vrouw, Jacobine von
Dunten was in 1790 gestorven, en in 1794 trad
hij voor de tweede maal in het huwelijk met
de ruim twintigjarige Bernhardine von Brunn,
de jongste dochter van een in het dicht bij
Bodenwerder gelegen dorpje Polle woner.den
majoor buiten dienst. Het is zeer waar
schijnlijk, dat Bernhardine al van een onder
hield, en dat ze zich slechts met moeite door
haar ouders tot het huwelijk met den ruim
zeventig jarigen had laten overhalen, voor
wien ze groote bewondering en respect, maar
verder niets voelde. Daarbij kwam. dat
Münchhausen, in een jaloersche behoefte om
zijn jonge vrouw voor zich alleen te hebben,
alle bezoekers en al zijn vrienden van Boden-
wehr weerde, zoodat na nog geen jaar Bern
hardine tengevolge van de eenzaamheid en
het altijd samen zijn met een ouden man
overspannen geraakt was en op dokters
advies een kuur in de t-oenmalige modebad
plaats Pyrmont moest gaan doen. Münch
hausen liet haar bovendien alleen gaan en
al spoedig bereikten hem geruchten, dat
Bernhardine in de speelbank in Pyrmont
handenvol geld verloor., terwijl er ook van
haar verteld werd, dat zij den eenen minnaar
na den anderen had. Het eerste is waar ge
weest, het tweede nooit bewezen; wel is het
een feit, dat een familielid van Münchhausen,
wiens kans op de erfenis door 't huwelijk van
den ouden man met Bernhardine aanmerke
lijk verminderd was. hem de geruchten al
spoedig kwam bevestigen, terwijl het niet
waarschijnlijk is, dat hij heel veel moeite
heeft gedaan om hun juistheid te onderzoe
ken of een eventueele misstap van Bernhar
dine bij den gegriefden en bibter teieurge-
stelden Münchhausen te vergoelijken. Meer
dan een eeuw hebben alle Münchhausen-bio-
grafen klakkeloos de toenmalige openbare
meening gevolgd en alle schuld van de mis
lukking van het tweede huwelijk van den
grooten verteller op de jonge echtgenoote ge
schoven. op de stukken van het echlschei-
dinsgproces dat volgde en dat tot één van
de grootste schandalen van het Duitschland
van het laatst van de achttiende eeuw werd,
valt niet veel staat te maken, want de advo
caten waren ten eenenmale onbetrouwbaar en
slechts uit op winstbejag Bernhardine's „lie
derlijkheid' werd uittentreure uitgespeeld te
gen Münchhausen's befaamde „leugenach
tigheid", die immers zonneklaar bleek uit zijn
verhalen en het proces werd zoo lang getrai
neerd, dat Münchhausen overleed zonder dat
de echtscheiding uitgesproken was.
Volkomen alleen was hij gestorven, en bij
zijn begrafenis in de kloosterkerk van het
Brunswijksche dorpje Kemnade, waar alle
Münchhausen's begraven waren, was evenmin
een enkel familielid of een enkele vriend
tegenwoordig Een droevig uiteinde voor één
van de grootste vertellers, die de achttiende
eeuw ooit gekend heeft!
Het is onbekend, hoe het Bernhardine von
Brunn verder vergaan is. Het staat vast dat
Münchhausen's familieleden zich na zijn
dood niet om haar bekommerd hebben en zij
Door onze lens gesnapt
H. DAMES
Hoewel de heer H. Dames zich nagenoeg
geheel uit het openbare leven heeft terugge
trokken en in het St. Jozef-Rustoord in de
Peperstraat een rustigen ouden dag beleeft, is
hij toch een van de bekende plaatsgenooten,
die om hun verdiensten niet licht vergeten
worden. Als bloembollenkweeker genoot de
heer Dames in de kringen van zijn vakge-
nooten groote bekendheid. Ook trad hij in het
bijzonder in het Katholieke leven op den
voorgrond. Jaren lang was hij lid van het
kerkbestuur der parochie van de H. Agatha.
De meest belangrijke periode van dit kerk
meesterschap was ongetwijfeld die, waarin
onder het pastoraat van Deken A. Waare de
bouw van de nieuwe R.K. kerk in de Bree-
straat werd voorbereid. De oude, zoogenaamde
Waterstaatskerk in de Peperstraat werd afge
broken en daarvoor in de plaats verrees het
groote St. Jozef Rustoord. Ook bij den bo.uw
van dit rusthuis was de heer Dames in sterke
mate geïnteresseerd. Hij was namelijk ook
regent van het St. Jozef-gesticht, het bekende
gesticht voor weezen en ouden van dagen,
dat eveneens in de Peoerstraat gevestigd is.
De eventueele winsten van het nieuwe Rust
oord zouden worden aangewend ter bestrij
ding van een deel der exploitatiekosten van
het St. Jozef gesticht. Het spreekt dus vanzelf
dat de heer Dames, die zijn taak als regent
van het St. 'Jozefgesticht zeer nauwgezet op
vatte, den bouw der nieuwe inrichting krach
tig steunde. A
Toen het St. Jozef Rustoord eenmaal tot
stand was gekomen, was de heer Dames een
der eersten, die daarin hun intrek namen. En
daar geniet deze beleende ingezetene nu van
een. welverdiende rust.
is spoorloos verdwenen; volgens de ééne le
zing heeft zij zich in de Wezer vlak bij Bo-
dnwehr verdronken en volgens een aro
dere is zij naar Holland uitgeweken, waar
geen spoor meer van haar terug te vinden is.
Pas in den laatsten tijd heeft een enkele bio
graaf een poging gedaan het onrecht, dat
haar en haar nagedachtenis gedaan is, te her
stellen en getrr^ht de geschiedenis van het
huwelijk tusschen den vier en zeventigjarigen
Münchhausen en de vijftig jaar jongere Bern
hardine op een wat minder eenzijdige ma
nier te reconstrueeren. Het is jammer, dat de
gegevens schaarsch zijn, en grootendeels
bestaan uit officieele stukken en onbetrouw
bare advocaten-lezingen, zoodat het wel al
tijd bij gissingen zal blijven en de volledige
waarheid omtrent Münchhausen's tweede hu
welijk wel nooit bekend zal worden.
Toen de advocaten na Münchhausen's dooct
hun rekeningen indienden bij de erfgenamen,
bleken die een dergelijke hoogte te beloopen,
dat men moest overgaan tot den verkoop van
het landgoed Bodenwerder om ze te kunnen
betalen. Het huis is een boerenhofstede ge
worden En alleen in het dorpje Bodenwerder,
dat, nog bijna in denzelfden toestand als
anderhalve eeuw geleden, dommelt aan den
Wezer, vindt men hier en daar een kleinigheid
die herinnert aan den grooten Münchhausen,
en elke inwoner weet het zijne te vertellen
van den beroemdsten ingezetene, die Boden
werder ooit heeft gehad. Van de alleroudsten
weten nog sommige ervan te praten, hoe het
in de dorpsstraat daveren kon, als de baron
langs kwam rijden op zijn paard of in zijn
reiswagen ze weten het oog nog maar bij
overlevering, maar er komt een breeden lach
om hun lippen als ze ervan vertellen alsof
ze hem zien zitten in den zadel of op de kus
sens, en alsof weer hun vrouwen en doch
ters blozend naar de ranlen snellen om haas
tig een kniks te maken voor den baron, die
nooit verzuimt gelant terug te groeten.
Alleen in Bodenwerder weet, geloof ik, zelfs
het kleinste kind het nog, en hummels van
drie en vier weten er den sporadischen bezoe
kers al den weg naar het oude Münchhausen-
sche „Gutshaus" te wijzen, terwijl hun wan
gen en hun oogen glimmen van trots en glorie
dat de baron van Münchhausen één van de
hunnen was WILLY VAN DER TAK.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Volendam 1 (v.m.) van Rotterdam te New-
York.
Rotterdam 1 (n.m.) van West-Indië te New
York.
Burgerdijk. Rotterdam naar Philadelphia 1
(v.m.) te Boston.
Lochkatrine, Vancouver naar Rotterdam 1
(v.m.) te Londen.
Nebaska, Vancouver naar Rotterdam 30 van
Portland (O.)
Lochgoil 30 van Rotterdam te Vancouver.
Delftdijk. Vancouver naar Rotterdam 2 te
Liverpool verwacht.
HALCYON LIJN.
Stad Zaandam, 1 van Tunis via Oran naar
Ayr.
Stad Arnhem, Vlaardingen naar Bagnol p.
30 Gil bral tar.
Flensburg, Pto Ferrajo n. pass. 31 Gi
braltar.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
Jagersfontein 2 van Rotterdam naar Kaap
stad via Antwerpen.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
Randfontein (thuisr.) 2 (9 n.m.) van Duink.
Bloemfontein (thuisreis) 1 (8 n.m.) te Ant
werpen, vertr. 3 naar Rotterdam.
Streefkerk (thuisr.) 1 van Mombassa.
Jagersfontein 1 van Amsterdam te Rotter
dam, vertr. 2 (n.m.) naar Antwerpen.
Heemskerk 2 (5 n.m.) van Amsterdam naar
Hamburg.
Springfontein (thuisr.) 2 te Genua verw.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
Reggestroom (uitr.) 31 van Las Palmas.
Amstelkerk (uitr.) 1 van Lagos.
Maaskerk 1 van Amsterdam naar West-
Helder (thuisr.) 4 te Grand Bassam verw.
HOLLAND—OOST-AZIë LIJN.
Serooskerk 2 van Amsterdam te Hamburg.
Gaasterkerk (uitr.) 2 te Hoilo.
HOLLAND—BRITSCH-INDIë LIJN.
Hoogkerk (uitr.) 1 te Antwerpen.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
Poseidon, 2 Jan. van Tarragona te Valencia.
Deucalion, 2 Jan. van Oran te Barcelona.
Aurora, Venetië naar Amsterdam pass. 2
Ouessant.
Alkmaar, Chili naar Amsterdam 31 te To-
copilla.
Euterpe, 1 van Bordeaux te Amsterdam-
Irene, 31 van Danzig naar Kopenhagen.
Orion, 1 van Napels te Catania.
Pluto, 1 van Aarhuus te Amsterdam.
Poseidon, 1 van Taragona naar Valencia.
Simon Bolivar, Barbados naar Amsterdam
pass. 1 (7 v.m.) Flores.
Stella, 1 van Alexandrië te Amsterdam.
Titus, 2 van Syra naar Mutzuna.
Triton, 31 van Valencia naar Rotterdam.
Ulysses, 1 van Bourgas te Varna.
Vesta, 31 van Lissabon naar Amsterdam.
Vulcanus, 31 van Triëst naar Fiume.
Van Rensselaer, 1 van West-Indië te Am
sterdam.
Flora, 31 van W.-Indië te New-York.
KON. HOLLANDSCHE LLOYD.
Zeelandia (uitr.) 31 van Rio de Janeiro.
Salland (uitr.) 30 van Las Palmas.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Kota Gede (thuisr.) 30 v. Pt. Said, 3 (4 n.m.)
te Genua verwacht.
Kota Pinang (uitr.) p. 31 Gibraltar.
Modjokerto (uitr.) 2 te Sabang.
Palembang (uitr.) 2 van Suez.
Tapanoeli 2 van Batavia te Rotterdam.
Indrapoera, Batavia n. Rotterdam 2 (11
v.m.) van Colombo (verb.)
ROTTERDAM-ZUID-AMERIKA LIJN.
Alchiba (uitr.) p. 31 Ouessant.
Alcyona (thuisr.) 1 v. Victoria (Braz.)
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
Poelau Laut 2 v. Batavia te Amsterdam.
Poelau Tello (uitr.) 2 van Suez.
Poelau Bras (thuisr.) p. 1 Perim.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN.
Peisander Batavia n. Amst. 31 v. Marseille.
Poiydorus Batavia n. Amst. 1 v. Colombo.
Menelaus Japan n. Rott. 1 van Singapore.
Titan 31 van Rotterdam te Dairen.
City of Evansville 31 te Tsingtao voor Rot
terdam.
City of Oran, Rott. n. Japan 1 te Hongkong.
City of Eastbourne, Dairen n. Rotterdam 2
Januari van Singapore.
Patroclus, Japan n. Rotterdam 2 v. Colombo.
Myrmidon, Amst. n. L'pool en Java 30 te
Swansea.
Teiresias 31 Dec. van Batavia te Liverpool.
City of Florence, Dairen n. Rott. p. 2 Perim.
City of Bagdad, Japan n. Rott. 2 te Havre.
Deucalion, Japan n. Rott. vertr. 3 v. Mar
seille
Steun aan Japansche scheepvaart.
De minister van financiën in Japan heeft be
zwaren geopperd tegen voortzetting der wet op
het subsidieeren der scheepvaart tot slooping
van oude en den bouw van nieuwe schepen.
Tegen dit plan hebben verschillende belang
hebbenden protest aangeteekend, zooals de ree-
ders, scheepswerven en zelfs het ministerie voor
verkeer. Dit ministerie is van oordeel, dat de
subsidie nog moet worden uitgebreid en binnen
de eerstvolgende drie jaar 240.000 ton oude
schepen moeten woren vervangen door nieuwe
vaartuigen. Het is bovendien van meening, dat
de tot heden toegekende subsidie van 20 yen
per ton moet worden verhoogd tot 42,5 per ton.
Ertsaanvoer.
Het Britsche stoomschip Batna is hier van La
Goulette aangekomen met een lading erts voor
de Hoogovens.
IJzerverscheping.
Het van Amsterdam komend Zweedsche
stoomschip Venersborg heeft bij de Hoogovens
een partij ijzer bijgeladen voor Zweden.
Verlaging Havengeld.
De regeering heeft de nieuwe tarieven voor
betaling van havengelden te Amsterdam goed
gekeurd, zoodat deze met ingang van jongst
leden Dinsdag van kracht zijn geworden.
AANGEKOMEN
2 Januari:
Alcinous m.s. Ned. Indië
Batna s.s. La Goulette
Poelau Laut m.s. Ned. Indië
Fort Binger s.s. West Afrika
VERTROKKEN
2 Januari:
Ellind s.s. Rotterdam
Bartava s.s. Boston
