Weer een K.L.M.-vogel verongelukt.
I MAAC....TI»1'
DE IN DE PIJP.
WEEKABONNEMENTEN
De „Leeuwerik" tegen een berg
gevlogen
m GAREN.
Alle zeven inzittenden omgekomen.
De K. L. M. en ons fand zijn Zaterdagmiddag door een nieuwen slag
getroffen, doordat het vliegtuig „Leeuwerik", dat op de pas naar
Praag geopende luchtlijn dienst deed en op weg was naar Amster
dam, bij Brilon, op 80 K.M. ten Oosten van Dortmund, is verongelukt.
Het toestel is tijdens een sneeuwstorm tegen een steile berghelling
te pletter geslagen en in brand gevlogen. Toen het mogelijk was tot
de ruïnes door te dringen, vond men de onherkenbare lijken der zeven
slachtoffers: de vliegers P. Soer en E. A. 3. Prillwitz; de marconist
Th. 5. van der Klein, de mecaniciens P. Weiman en H. Wingelaar en de
passagiers mr. W. de Vlugt, zoon van den Amsterdamschen burge
meester, alsmede H. L. A. Briel, hoofdprocuratiehouder bij de A. K.
te Arnhem.
Noodweer boven
Sauerland.
Ijsafzetting op de vleugels?
Het toestel was om 13 uur 14 M. E. T. uit
o?i]p.Leipzig vertrokken op weg naar Essen.
Om 14 uur 35 M. E. T. meldde het zich draad
loos op 10 K.M. benoorden Kassei, dus juist
od de route Halle-Leipzig-Essen. Vier minuten
later werd het radiostation Keulen geseind-
Antenne wordt ingehaald wegens onweer".
'"Te ongeveer half vier werd het verongelukte
vliegtuig gevonden.
Onmiddellijk na het vernemen van het
rampspoedig bericht zijn de deskundigen van
K L. M., de heeren Patist en Van der
Meulen, naar de plaats van het ongeluk ver
trokken voor het instellen van een nader on
derzoek.
Een ooggetuige op de plaats van
de ramp.
Een correspondent vanV.D. in Westfalen,
die een half uur na het vreeselijk ongeluk met
de „Leeuwerik", op de plaats des onheils aan
kwam, meldde:
Op het oogenblik van de ramp woedde boven
de omgeving een zeer zware sneeuwstorm, die
in dichtheid zeer ongelijk was, maar toch in
de minst hevige momenten niet meer dan
hoogstens 200 M. zicht mogelijk maakte.
Het ongeluk is op een afstand van naar
schatting 25 K.M. van het plaatsje Brilon ge
schied. vanwaar de plaats van de ramp per
auto in een half uur rijden bereikbaar is. De
berg, waartegen de Leeuwerik is opgevlogen,
is de Burgberg nabij het gehucht Roesenbeck
in het Sauerland. De streek daar is buitenge
woon eenzaam, zoodat het ongeveer een kwar
tier duurde alvorens degenen, die het vreese
lijk ongeluk opmerkten, ter plaatse konden
zijn. Het was een afschuwelijk schouwspel
dat zich daar aan hen voordeed. De Leeuwe
rik was na de botsing over den kop geslagen
en in brand gevlogen. Dicht bij een bosch aan
den voet van den berg was het gevaarte neer
gestort en geheel uitgebrand. Van de prachtige
F18 was niets meer over dan het kromgetrok
ken ijzeren geraamte en verkoolde resten van
het houtwerk en de bekleedingstoff en. De drie
motoren zaten nog in het geraamte, doch wa
ren geheel vernield. Ook de bagage was zoo
goed als geheel door het vuur verteerd, met
uitzondering van een aantal sieraden, die in
een der koffers hadden gezeten en het vuur
hadden kunnen weerstaan. Deze hadden ech
ter geen buitengewoon groote waarde.
Merkwaardigerwijze werden midden tus-
schen de verbrande resten nog een aantal
door het vuur vrijwel geheel gespaarde papie
ren gevonden waaruit de identiteit van het
toestel kon worden opgemaakt.
Een deerniswekkend schouwspel boden de
lijken der zeven inzittenden. Geen hunner had
kans gezien uit het brandende vliegtuig te
ontsnappen, waarschijnlijk doordat het reeds
voor het in brand vloog over den kop was ge
slagen en alle opvarenden vrijwel op slag-
waren gedood. De lijken waren geheel ver
koold en volkomen onherkenbaar.
pe eerst aangekomenen waarschuwden on
middellijk de politie te Brilon, die ruim een
nalf uur na de ramp ter plaatse verscheen
onder leiding van den Landrat van de Kreis
Brilon, den heer Heinrich Jansen. Deze consta
teerde, dat geen hulp meer geboden kon wor
den en liet de nog rookende puinhoop onder
politiebewaking stellen. Onmiddellijk waar
schuwde hij de Flugwache van Dortmund, die
m den loop van den avond personeel naar de
plaats van de ramp zond, terwijl ook onder-
zoekingsambtenaren zich terstond van Dort
mund naar de plaats van de ramp begaven,
waar zij omstreeks zeven uur arriveerden. In
atwachting van hun komst liet men zoowel
«e lijken van de slachtoffers als de puinhoop
van het vernielde toestel onaangeroerd. Al
leen werden een aantal foto's gemaakt.
Onder leiding van den Gendarmerie-Ober-
meister Niedrig werden na de komst der po
litie de eerste maatregelen genomen. Enkele
•!!T?,en als sleutels en horloges werden
FJ voorzien, terwijl ook nog enkele
wor het vuur slechts gedeeltelijk aangetaste
jfPle.ren °P de slachtoffers werden gevonden.
Oha -n °Pdracht van den Gendarmerie-
tno«meister Niedri§ eenige foto's van de si-
wiiffB waren Slaakt, werden de lijken met
bracht5 naar d01'Pje Roesenbeck overge-
t» acht uur arriveerden per trein uit
dip u cle lf;den van de Flugwache aldaar,
k£eerste officieele deskundigenonderzoek
van® aai? station Messinghausen,
waar zij zich per auto naar de plaats van
oe ramp Degaven.
Een onderhoud van den directeur
van de Tsjechische Luchtvaart
maatschappij.
stil de vlaggen van het
liet vph Schiphol. Het groote platform
eotiB-H-,' Donkere wolken jagen laag langs
epkeip vt Tpkfc'In gebouw is het stil; een
weik- «n -?.mPl°yé doet zwijgend zijn
'Pacten zijn er weinig en zij die er zijn,
ui met gedempte stem het vreeselijk
ongeluk, dat gisteren de K.L.M. in rouw dom
pelde.
In het restaurant komen Tsjechische piloten
binnen met hun technischen directeur ir. Old-
rich Ruzicka. We hebben een oogenblik ge
praat met dezen leider van de Tsjechische
luchtvaartmaatschappij, die in samenwerking
met de K. L. M. de diensten op Praag onder
houdt.
„Het heeft zoo moeten zijn", zeide de heer
Ruzicka, „dat Soer, een uwer bekwaamste pi
loten, die nog geen week geleden met de Hol-
landsche autoriteiten de openings vlucht met
dezelfde Leeuwerik naar Praag maakte, thans
is omgekomen.
Bijna op dezelf-de plaats, waar Zaterdag de
ramp met 'de Leeuwerik heeft plaats gehad,
hebben we toen blikseminslag gehad. Toen is
gelukkig alles goed afgeloopen, ofschoon het
toestel op verschillende plaatsen is beschadigd.
Geen van de inzittenden werd gewond".
Een analoog- geval.
„Wat denkt U, dat de oorzaak van de Leeu
werik-ramp is geweest?"
„Dat is heel moeilijk te zeggen: we beschik
ken nog slechts over zeer oppervlakkige ge
gevens, maar blikseminslag lijkt me hier niet
het geval.
Zooals u weet vliegen wij het traject Praag-
Rotterdam v.v. reeds acht jaar en de laatste
vier jaar was de lijn doorgetrokken naar Am
sterdam.
Zes jaar geleden, op 9 Mei 1929,
hebben we op hetzelfde traject, in
de nabijheid, nl. bij Kassei, een der
gelijk ongeluk gehad. Een eenmotorig
toestel, dat door atmospherische
teostanden gedwongen werd laag in
een dal te vliegen, is toen met vol
gas tegen een (bergwand gevlogen.
De drie inzittenden, twee leden
van de bemanning en een passagier,
zijn daarbij om het leven gekomen.
Ijsafzetting maakte toen het op
groote hoogte vliegen onmogelijk en
evenals thans was oriëntatie door
sneeuwstorm hijzonder moeilijk.
Onderhoud met Aler.
Op het bureau van den vliegdienst hebben
we nog een kort onderhoud met den chef,
den heer Aler. gehad.
Hij had een telefonisch gesprek gehad
met de K.L.M.-mannen, die gisteren naar
Brilon waren vertrokken. De oorzaak van de
ramp is op dit oogenblik nog niet vast te
stellen. Uit verschillende verklaringen van
ooggetuigen staat wel vast. dat Soer eenigen
Lijd in den omtrek heeft rondgecirkeld. Soms
werd het motorgeronk veraf gehoord en dan
weer dichterbij. Do koers werd dus niet nor
maal gevlogen. Soer had blijkbaar «een reden
om een geschikt landingsterrein te zoeken.
Wat hiervoor de aanleiding was is natuurlijk
nog volkomen onbekend.
Er stond een hevige sneeuwstorm en er zal
ongetwijfeld op de vleugels ijsafzetting heb
ben plaats gehad, wat ook ai een reden was
om lager te gaan vliegen.
Wordt er rekening gehouden met de mo
gelijkheid van blikseminslag?
„Neen", meende de heer Aler. „bij bliksem
inslag cirkelt men niet rond.
Hettoestel vloog in een vallei, het dal van
het riviertje de Diemei, een zijstroom van
den Weser. Door het dal loopt een weg en
een spoorweg. Zoover wij op de kaarten heb
ben kunnen nagaan, is Soer daar in een
sneeuwstorm terecht gekomen en toen tegen
de steile helling opgevlogen.
Maar. zoo eindigde de heer Aler, het blijft
zoolang de rapporten niet binnen zijn
een quaestie van gissen.
De diensten zullen gewoon voortgang heb
ben, heden vertrok de Kwartel van Schiphol
naar Praag.
Tenslotte deelde de heer Aler ons mede,
dat de lijken van de slachtoffers hoogst
waarschijnlijk Dinsdag in Nederland zullen
aankomen. De verschillende formaliteiten
hiervoor worden verricht door den heer
Laponder, vertegenwoordiger van de K.L.M.
in Duitschland, die zich onmiddellijk na het
bekend worden van het tragisch bericht van
uit Berlijn naar Brilon heeft gespoed Voort?
zijn reeds opnamen en teekeningen gemaakt
van de wrakstukken van het toestel. Ook de
technische commissie kan binnen korten tijd
in het vaderland worden terug verwacht.
Ijsafzetting de oorzaak?
Zondagochtend was er op het hoofdkan
toor der K.L.M. te Den Haag geen verder
nieuws omtrent het ongeluk met de ..Leeuwe
rik" te verkrijgen. De directeur, de heer A.
Plesman. had nog geen contact gehad met
zijn experts, die Zondagmorgen in de vroegte
in de omgeving van Brilon waren aangeko
men.
In een kort onderhoud, dat wij nog met
den heer Plesman hadden, deelde deze ons
nog mede, dat naar zijn meening de waar
schijnlijkheid groot is. dat het ongeluk aan
ijsafzetting op de vleugels moet worden ge
weten. Het gewicht van het vliegtuig zou
daardoor zoo zijn toegenomen, dat het voor
den piloot niet mogelijk was. de machine
boven de gevaarlijke zone uit te krijgen. In
dit verband herinnerde de heer Plesman aan
een noodlanding, welke Duimelaar jaren ge
leden in dezelfde omgeving heeft moeten
maken. Hij constateerde toen ook ijsafzetting
en zakte al lager en lager. Duimelaar slaagde
er echter in zijn machine wonder boven won
der veilig op den grond te krijgen. Toen de
nacht, waarin dit gebeurde, verstreken was
en dë piloot zag. waar hij terecht was "ge- i
komen en waar hij overal langs was gevlo
gen, kreeg hij eerst recht een denkbeeld van
het risico, dat hij geloopen had.
Soer heeft echter zooveel veine niet gehad.
Een van de vele heuvels is hem noodlottig
geworden.
Het onderzoek
Het onderzoek ter plaatse wordt gedaan door
dr. ir. Van der Maas van den Rijksdienst voor
de Luchtvaart, Pattist, Van der Meulen en
van Bijnen voor de K. L. M.
Gebleken is, dat het ongeluk te ongeveer
3.20 uur heeft plaats gehad. Tevoren heeft het
toestel, naar uit verklaringen van bewoners is
gebleken, geruimen tijd op geringe hoogte
boven de streek gevlogen, waarbij de motoren
somtijds even werden afgezet.
De teraardebestelling
Het stoffelijk overschot der slachtoffers zal
waarschijnlijk te Amsterdam in een gemeen
schappelijk graf ter aarde worden besteld. Het
stoffelijk overschot van mr. W. de Vlugt zal af
zonderlijk worden begraven.
DE SLACHTOFFERS.
MAANDAG 8 APRIL 1935
Piet Soer
Piet Soer, de eerste bestuurder van de ver
ongelukte „Leeuwerik", gold als een der be
kwaamste piloten van de K. L. M. Hij werd op
4 Januari 1903 te Havelte geboren en kwam op
10 Maart 1927 in dienst bij de K. L. M. Vóór
dien tijd was hij militair vlieger op Soester-
berg. Hij had in totaal ruim 7.000 vlieguren
bij de K. L. M. en heeft ongeveer 17 vluchten
naar Indië gemaakt. Soer, die gehuwd was
en een dochtertje had, is vooral bekend gewor
den door zijn vlucht met de „Pelikaan", in
1933 met Smirnoff ondernomen.
E. A. J. Prillwitz
De tweede bestuurder E. A. J. Prillwitz, werk
zaam bij de K.N.I.L.M. en met Europeesch ver
lof hier te lande, zou, na eenige maanden bij
de K. L. M. dienst te hebben gedaan, dezen
zomer met een nieuwe machine voor de Indi
sche luchtvaart maatschappij naar Java te-
rugkeeren.
Prillwitz is een van de vliegers geweest, die
in 1928 een F VII b-3m voor de K. N. I. L. M.
naar Indië heeft gevlogen.
Van der Klein
De marconist Th. van der Klein is op 5
October 1910 te Rotterdam geboren en trad 1
Juni 1934 in dienst bij de K. L. M. Voordien
was hij dienstplichtig sergeant en vliegtuig-
mitraillist. Hij heeft een vlucht naar Indië
gemaakt; het totaal van zijn vlieguren be
draagt 561
Weiman
De boordwerktuigkundige Weiman, die
reeds geruimen tijd in dienst der K. L. M. is,
zou over eenige dagen in het huwelijk treden.,
voordat hij op 25 April zijn volgende Indië-reis
zou ondernemen.
Wingelaar
De mecanicien Wingelaar was sinds Maart
1934 in dienst der K. L. M. Hij was in ver
band met de opening van de nieuwe luchtlijn
gedurende enkele dagen in Praag geweest en
keerde nu met de Leeuwerik terug. Hij was 30
jaar oud en ongeveer een maand gehuwd.
De heer Briel
De heer H. L. A. Briel was 49 jaar oud. Hij
was hoofdprocuratiehouder van de gecombi
neerde verkoopafdeeling van het AKU-concern
te Arnhem en Breda. In deze functie was hij
veel op reis, waarbij hij bij voorkeur gebruik
maakte van de vliegdiensten. Hii was veertien
dagen geleden naar Weenen vertrokken, had
zich vandaar naar Praag begeven en bevond
zich thans op de thuisreis.
Mr. W. de Vlugt
Mr. W. de Vlugt was 31 jaar oud. Ruim een
jaar geleden associeerde hij zich met den heer
Ingwersen, commissionair in effecten, en
sindsdien maakte hij deel uit van de firma
Ingwersen en Co.
tEN REI?l(?ErJ
Douwe Egberts Echte friesche Heeren-Baai e»
-Tabak Nederlands geurigste pijptabak,
e\s
(Adv. Ingez. Med.)
OPENSTELLING TELEGRAAFKANTOOR OP
ZON- EN FEESTDAGEN.
De directeur von het Post- en Telegraaf
kantoor te Haarlem maakt bekend, dat van
Zondag 14 April af de openstelling voor den.
telegraafdienst op Zon- en feestdagen van
1920 uur vervalt.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
steeds de mogelijkheid bestaat in sluitingstijd
van het kantoor te Haarlem, telegrammen
rechtstreeks per telefoon aan te bieden aan
het Telegraafkantoor te Amsterdam, zonder
dat hiervoor extra (telefoon) onkosten in re
kening worden gebracht. Men kieze daartoe
No. 0.
dienen uiterlijk Woensdagsavonds betaald te
zijn, daar de bezorgers op Donderdag
afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM, 6 April.
Bevallen 4 April: A. M. PeuteLeis, z.; F.
J. de LeeuwKrol, d.; A. J. H. MajoleeDa-
velaar, z 5 April: J. B. A. Kamerling—van
den Elsakker, z,; A. BoeserDortmundt, z.;
C. C. M. Piersvan Boekei, z.
Overleden 4 April: T. Bakker, 87 j,, Zijlweg;
J. Bruinier, 76 j„ Schotersingel; F. A. van
Bijlevelt, 48 j., M. van Heemskerkstraat.
Een foto van de catastrophe van de „Leeuwerik", die Zaterdagmiddag nabij Brilon op 80 K.M. ten Oosten van Dortmund tegen een berg vloog en met de
zeven inzittenden verbrandde. Op den voorgrond het geraamte van de uitgebrande cabine; daarachter de overblijfselen van een der motoren.
Links boven dc zeven personen die bij de ramp van de „Leeuwerik" om het leven kwamen. Boven v. !- n. r.: H. Wingelaar: E. A. J. Prillwitz en de com
mandant Piet Soer, Onder yV mr. W* de-.Viugtj-H.-L. A. Uriel; marconist Van der Klem en P. Weiman.
