BELEIEiFiD BREDA
VRAAGT STILTE.
HEir BEGIN IS ER! WIE VOLGT?
fa witte ua*i 'zz*iu,wt*i tn wijdheid..
Beleefd Breda", zouden wij wil
len zegSen van turfschip-stad, die
een stiltemaand heeft georganiseerd.
U weet 't immers: verschillende in
stanties, zooals de K.N.A.C., de
A.N.W.B., het gemeentebestuur, de ge
luidsstichting de vereeniging voor
veiü? verkeer en andere hebben een
actie op touw gezet om het verkeers
lawaai gedurende April tot een mi
nimum te beperken. Dat is niet alleen
een daad die onze zenuwen dankbaar
zullen stemmen, het is beleefd boven
dien. „Hoe is 't er nu mee gesteld?"
Wilt u weten en het is niet gemakke
lijk deze vraag zoo-maar te beant
woorden.
Ais de trein, die 'k in Breda verliet, met veel
uwaai het station vaarwel zegt, en het
knupje met de broodjes-allerlei zijn ver-
Sfcelijke uithaalstem tot stilte dwingt.,
«ut het open stationsplein me toe in diepe
V' Gelijk de slaperige taxi-chauffeurs-in-
Xachtmg Werkelijk: wat de stüte betreft
3 de vergelijking met Haarlem's stations -
olein ten gunste van Breda uit.
sooedig doemen reeds enkele symptomen op
van de ssst-actie. Een fietser die m'n weg
kruist remt een weinig, steekt zijn arm zéér
nadrukkelijk uit, zwaait om me heen en groet
«riteend. Keurig, keurig. Een taxi, die de
LZg ^eft tusschen toeteren, remmen en
een voetganger vermorzelen, kiest het tweede
en de versleten rembanden piepen alleraf
grijselijkst. Toch kwam er geen geluid over
jet toetapparaat!
Maarnu gaat de suggestie mij parten
soden. Telkens als een auto zonder helsch
kabaal' voorbijsnort, een fietser alle belmis-
baar schijnt te vergeten, meen ik stilte-actie
te bespeuren. En als in het hartje van de stad
fen vrachtauto heel gewoon signaal geeft,
(onder „heel gewoon" versta men natuurlijk
c'axon-geloei over minstens honderd meter,
oin de°drie seconden afgewisseld door een
tiende seconde rust), dan verbaas ik me da:
ce agent op den hoek niet op z'n fiets springt
er. den chauffeur een bekeuring bezorgt, die
tem ten minste op een maand hechtenis
komt te staan....
Het is moeilijk te onderscheiden wat nu
reeds van de actie is blijven hangen. Opval
lend is echter dat de meeste auto's kort sig
naal geven, heel even slechts bij een hoek, of
anders snelheid verminderen en zwijgen.
Dat is geen verbeelding, evenmin als de be
wering dat speciaal taxi- en buschauffeurs
goed meewerken.
Doch'over het algemeen merkt men niets
van meer stilte en is het in alle straten even
lawaaierig als elders. Dit is echter geen ver
oordeeling van de actie, want iemand zal toch
verlangen dat na enkele dagen alle wegge
bruikers reeds zoo heilig van de noodzaak
van stüte zijn overtuigd, dat zij hun rumoer-
instrumenten niet overbodig zullen gebrui
ken? Daarbij komt nog dat toeteren, bellen,
klingelen en hoe het meer moge heeten, ons
in het bloed zit. „Kun je niet bellen!?" en
.Dan moet je maar signaal geven!" zijn uit
drukkingen die we meer dan eens hooren. als
er bijna een botsing is geweest. Bovendien
heeft de wetgever ons jarenlang verplicht
lawaai te maken ter bevordering van de vei
ligheid en velen zijn zoo vast overtuigd
dat herrie bij elke bocht onvermijdelijk is, dat
zij het onbegrijpelijk vinden, wanneer een
auto of fiets in stilte nadert.
De dagelijksche lawaaizee is zóó veelzijdig,
het geluidsconcert bevat zóó ontzaggelijk veel
instrumenten, dat we reeds tevreden mogen
zijn als een propaganda voor stilte een deel
Tan de cacophonie wegneemt.
De grootste straf
Kent u erger geluid dan van een gewonen
wagen met ijzeren wielbanden, door een
paard met vier spiksplinternieuwe hoeven,
getrokken over een hobbelige straat met kin
derkopjes?
't Is de grootste straf die den stadsmensch
kan worden opgelegd, want eer het lawaai-
sevaarte uit onzen gehoorkring is verdwenen,
zijn enkele minuten voorbij en kunnen we
verzekerd zijn dat de volgende voor de voort
zetting zal zorgen. Tenzij een knalknetter 't
ons onmogelijk zal maken het gesprek voort
te zetten, want in de categorie bakfietsen
kennen wij ook ettelijke soorten die iedereen,
die een stilte-actie wil beginnen met wan
hoop vervullen.
„Meer stilte" vraagt Breda. Dan moeten de
kanen allemaal luchtbanden hebben en de
knorverschrikkingen hun lawaai dempen.
Want dan komt het andere, het minder mis-
truik maken van toeter en bel, beter tot zijn
fttht.
De politie-agenten gaan de men
schen nu vragen stiller te zijn. Zij
gaan den fietser zeggen dat hij bij
fien wijde bocht naar links, terwijl
iüj duidelijk richting aangeeft, zijn
•atel in rust kan houden. Zij gaan
den automobilist overtuigen dat de
verkeersregels in alle behoeften voor
zien, waarbij de claxon beschouwd
moet worden als de noodrem in den
trein. „Misbruik wordt gestraft"
kunnen wij in alle coupé's lezen.
Misschien komt het ook nog eens zoo-
ver met alle lawaai-apparaten.
dppt/kla°es en zvutobewakers in de stad
Tan'mi»I0Cllures waarin de voordeelen
lai'pn I lawaai worden uiteengezet. Tien-
'T j r^en met de S van Stilte prijken
TLa® straten. Vele Breda'ers hebben een
P'-aouetf insigne\ Auto's krijgen zoo'n
(Npnnk j11 eigenaars verleenen zich de
Want een beleefd mensch te zijn.
kelliif Lu, is 200 onbeleefd, zoo verschrik-
renonjgeleefd lawaai te maken. We erge-
zijn rartin len?and hard hoest, schreeuwt of
toeterpvi^ u g"len zet, maar als we zelf luid
er o ,,yeren: »Uit den weg, want IK
fiich tvTw ^Sgen we genoeglijk: „Dat is de
aet moderne verkeer,,.."
Dat is de eisch van het moderne verkeer nu
net niet! Het ouderwetsche verkeer wilde
„toet-toet" en „ringeling" op elk oogenblix
van den dag en toen hadden we nog iets aan
zoo'n waarschuwing. In het moderne verkeer
geeft al dat misbaar geen zier. Er is immers
al zóó veel gedruisch, dat een fietsbel niet
wordt gehoord, evenmin als een behoorlijk-
bescheiden auto-toeter. Neen, als men nü nog
gehoord _wil worden moet men er boven uit
komen, nóg harder schreeuwen en het is zoo
zeker als 't maar kan, dat overmorgen uw
buurman-weggebruiker een apparaat heefi
gemonteerd dat nog harder kan gillen.
Wij gaan een anderen kant uit. We gaan
naar de stilte, omdat het MOET. Terwille van
onze zenuwen niet alleen, maar terwille van
de veiligheid zelf.
Aanvankelijk zal het in ieder geval noodig
zijn dat de snelheid, vooral in de steden, ver
mindert, want wij zijn nog teveel gewend aan
de hoorbare waarschuwing. Eerder echter dan
velen zullen denken zal men gewend zijn aan
de stille komst van twee- en meerwielige
wegverschrikkingen en het gevolg moet zijn,
dat de regels van het verkeer zullen worden
nageleefd, zooals zij behoferen te worden op
gevolgd. Waarmee het lawaai zichzelf zal heb
ben overwonnn en het verkeerstempo zich
automatisch zal aanpassen.
Breda heeft de eer het voorbeeld te hebben
gegeven. Den Haag zal in Mei volgen. Maar
Breda zal eeuwig de stad heeten. waar de
beleefdheid in het verkeer voor het eerst bi
toepassing werd gebracht.
Zooals met zooveel dingen hangt alles af
van het gevoel voor gemeenschapszin en per
soonlijke wellevendheid. De paar dagen die
Breda nu heeft doorgebracht onder het re
giem van de voorkomendheid op verkeersge
bied hebben bewezen dat er enkelen zijn die
bij intuïtie gevolg geven aan het verzoek:
„meer stilte". Anderen zijn er die 't door de
sleur van vroeger steeds weer vergeten, en
ten slotte is er 't restje dat graag lawaai
maakt. De tweede groep zal zich mettertijd
wel aansluiten. De laatste kan gedwongen
worden.
Als men vraagt: „Hoe.is 't er nu mee
gesteld in Breda?" dan kan het
antwoord niet anders luiden dan:
„Prachtig! Het lawaai is bijna even
groot als vroeger, want het komt van
zooveel kanten op ons afgestormd.
Maar er zijn symptomen dat het op
den duur zal afnemen. Er is een be
gin gemaakt-, de ellendige, overbodige
verkeersheiTie op te ruimen. Er is een
begin gemaakt de beleefdheid van
den gewonen omgang tot het verkeer
uit te breiden. Er is met „meer stilte"
een begin gemaakt voor „algeheele
stilte". Er is een begin gemaakt! Dat
is voldoende. Breda is wel haantje de
voorste, maaris tóch de be
leefdste stad in Nederland!
W. SCH.
SMIRNOFF OVER SOER.
Het Alg. Handelsblad heeft een onderhoud
;ehad met Iwan Smirnoff, die commandant is
geweest van de Pelikaan bij de zoo roemrijke
snelle retourvlucht naar Batavia in December
1933. Smnirnoff, die in die acht of negen da
gen van spuannende werkzaamheid altijd te
zamen heeft gezeten met Soer, met dezen
.braven goeien Piet", zooals hij zegt, spreekt
zich over het ongeluk niet, of alleen maar in
vage bewoordingen uit,
Maar wat hij zegt, is toch wel heel mar
kant. 't Is een antwoord opeen onuitgespro
ken vraag.
Och, man, wij vliegers van de K. L. M.
wij denken, wij kunnen alles! Wij vliegen door
beesten-weer, door mist, door sneeuw. Wij
vliegen en denken maar: 't gaat wel.
Kijk en dat denken wij nu wel, maar 't
is niet waar! Onze kleine kennis is waarlijk
niet toereikend om alle geheimenissen van de
natuur te doorgronden. Daar is eenvoudig
niet tegen te vechten. Maar is is verschrikke
lijk!
En dat kan je overal treffen, net zoo
goed boven zee als boven bijvoorbeld als daar
boven Sauerland.
Zou het misschien ijsafzetting geweest
kunnen zijn?
Kan, kan. Ja natuurlijk kan het. Maar
weten! Weten zullen wij 't eigenlijk nooit
wat het precies geweest is, nu ze allemaal
dood zijn!
Er wordt zooveel gezegd van waarom
heeft hij niet hooger gevlogen of wat deed hij
daar
Smnirnoff onderbreekt ons abrupt, valt
dan uit:
Wat dit gedaan of dat gedaan. Weet ik
niet. Kan ik niet weten. Kan niemand weten.
Piet Soer wist heel goed wat ie deed. Altijd.
En er zal heusch wel een reden geweest zijn
om zoo te vliegen als hij deed. Achterna
wordt altijd te veel gepraat!
Kijk eens hier. De Leeuwerik was een
primatoestel, de motoren waren onberispelijk
Soer was een prachtvliegerwaarachtig
het zijn daar omstandigheden gemeest, waar
de beste van ons waarschijnlijk machteloos
tegenover zou hebben gestaan
Moet je vanavond nog?
Ja vanavond den dienst op Londen.
Zoo is het. Het verkeer eischt deze men-
schen op in z'n regelmatigen gang: daar is
geen stagnatie.
CREUZBURG VERZOEKT ONMIDDEL
LIJKE INVRIJHEIDSTELLING.
Zooals men weet zijn eenigen tijd geleden
ongeveer 30 Duitsche emigranten, commu
nisten te Amsterdam gearresteerd en in het
Huis van Bewaring ingesloten.
Onder hen bevindt zich het oud-lid van
den Duitschen Rijksdag. Creuzburg. Deze
heeft thans een request hij de Rechtbank in
gediend tot onmiddellijke invrijheidstelling.
Dit verzoek is gegrond op art. 2 van de Wet
betreffende het toezicht op Vreemdelingen.
Maandag is het request in de Raadkamer
der Rechtbank behandeld, waarbij reques-
trant is bijgestaan door zijn raadsman, mr.
P. v. 't Hof Stolk, die tot invrijheidstestelling
concludeerde. De Rechtbank zal later be
slissen.
Prof. Banse weer in actie. Gasvertooning in de residentie WOENSDAG 10 APRIL - 5
Boek over Duitschen opmarsch
in het Westen.
Nederland moet veroverd worden!
MOSKOU. 9 April. (V. D) De „Pravda"
publiceert uit het juist verschenen boek van
den nationaal-socialistischen Prof. Banse
„Volk und Territorium im Weltkriege" het
Duitsche plan van den opmarsch in het
westen en de veroveringsplannen in het Oos
ten tot vereeniging van alle Duitsche gebie
den tot een machtigen staat, welker gren
zen ver over die van 1914 zullen reiken. Zoo
wel Oostenrijk als Nederland zouden ver
overd moeten worden, terwijl van bijna alle
Europeesche landen, zooals België, Zwitser
land, Italië. Joego-Slavië, Tsjecho-Slowakije,
Polen, Lithauen en Denemarken stukken
geannexeerd zouden moeten worden, even
als van Frankrijk een gedeelte ten Noorden
van de lijn Calais-Nancy, teneinde de Noord
zeekust tegenover Engeland te beheerschen.
De „Pravda" knoopt hier een waarschuwen
de beschouwing over het nationaal-socialisti-
sche oorlogsgevaar aan vast.
GOLDEN LANE.
Londen's Vuilste Straat.
In Golden Lane wordt uw halsboord het
vuilst. Golden Lane is een straat in de City
van Londen en een rijksdepartement voor
wetenschappelijk en industrieel onderzoek
heeft juist ontdekt dat de vuile atmosfeer
van Londen nergens zoo vuil is als in die
Golden Lane. Geen straat dan in Londen
zoo heeft men juist kunnen uitmaken
heeft een bedriegelijker naam. Men heeft wel
eens verteld, dat er straten in Londen zijn
die letterlijk met goud zijn geplaveid. .Pla
veisel" moet men hier echter niet te letter
lijk opnemen. De straten die zoo rijk zijn var
dek hebben vele goudsmidswerkplaatsen er
de mannen die er werken schudden goudstof
van hun kleeren op straat wanneer zij hun
werk verlaten en huiswaarts snellen. Golden
Lane is niet zulk een straat. Er zijn geen
goudsmidswinkels, wel groothandelshuizen
voor lintjes en strikken en veiligheids-
scheermesjes. De gouden laan is geplaveid
met teer en roet en andere atmosferische,
onzuiverheden, welke rookende schoorsteener
uitspuwen, dan elke andere Londensche
straat. Het rijksdepartement voornoemd
plaatst allerwege in Londen zijn instrumenten
om het gewicht van atmoferisch vuil in de
stad te kunnen bepalen. Geen instrument
heeft zooveel werk te doen als dat hetwelk
is geplaatst op het lijkenhuisje in Golden
Lane. Voor 1933 registreerde het voor de lan
met den kostbaar klinkenden naam een ge
middeld vuil gehalte van 5.5 ton per vier
kante mijl. Voor 1934 was het gewicht bijna
verdubbeld. Deze verdubbeling is wat raad
selachtig, maar ze is niettemin een feit. Het
is alsof de rook der schoorsteenen zich ge.
heimzinnig en onweerstaanbaar tot deze
straat tusschen het station Liverpool Street
en het Hoofdpostkantoor aangetrokken voelt
aldus nogmaals bevestigend dat „am Golde
haengt nach Golde diaengt doch alles".
De nieuw verkregen kennis heeft haar
nut. Zij die in en om Golden Lane hun
bezigheden hebben of er boodschappen heb
ben te doen weten nu dat zij niet met een
half doozijn zakdoeken per dag kunnen vol
staan om hun gezichten redelijk schóón te
houden, maar er een dozijn minstens voor
noodig hebben.
Ludendorff's zeventigsten
verjaardag.
Den maarschalksstaf geweigerd?
MUNCHEN, 9 April (V.-D.). Naar van
welingelichte zijde verluidt, zou Adolf Hitler
den voormaligen Duitschen opperbevelhebber
generaal Von Ludendorff ter gelegenheid van
zijn 70sten verjaardag den maarschalksstaf
hebben willen aanbieden, doch zou Luden
dorff om onbekende redenen de benoeming tot
veldmaarschalk geweigerd hebben.
Minister Goebbels heeft aan generaal Von
Ludendorff ter gelegenheid van zijn 70sten
verjaardag een gelukwenschtelegram gezon
den, o.a. inhoudende: „Den grooten veldheer
van den wereldoorlog, die 4 jaar lang de
zwaarste verantwoording droeg, die ooit op
menschenschouders rustte, den moedigen
belijder van een nieuwe wereldbeschouwing.''
Gisterenavond reeds heeft een delegatie
van den Kyffhausner-bond den generaal in
zijn woning aan het Starrxbergermeer geluk-
gewenscht, waarbij Ludendorff de hoop uit-
sprak, dat het nieuwe leger „bezield moge
zijn door den geest van de oude weermacht."
Een groote menigte stond voor zijn huis ver
zameld.
De Daily Telegraph meldt uit Munchen, dat
generaal Ludendorff aan den vooravond van
zijn zeventigsten verjaardag als zijn meening
heeft uitgesproken, dat bewapeningsbeper
king immoreel is, aangezien het een beleedi-
ging is voor de goddelijke en heilige wetten.
Hij voegde hier aan toe, dat alleen door een
volledig afstand doen van het Christendom
Duitschland de noodzakelijke eenheid zou
verkrijgen, welke het in 1918 zou hebben
gered.
Consternatie en hilariteit om
drie slachtoffers.
Een opsomming der gebeurtenissen.
De K XVIII.
De laatste zending voor de bemanning.
Het Comité „Onze Marine" deelt mede dat
er voor de bemanning van Hr. Ms. K 18 nog
éen zending zal worden verscheept waardoor
het Nederlandsche volk op daadwerkelijke
en rechtstreeksche wijze contact heeft met
en belangstelling toonen kan voor de op
varenden van de K XVIII op hun wereldreis.
Deze laatste zending wordt op 26 April
verscheept en verzonden naar Fremantle in
Australië. Het is dus laatste gelegenheid om
tijdens deze reis nog iets voor de bemanning
te doen. Het comité Onze Marine (gironum
mer 42883 Postbus 6 Den Helder) verwacht
dat velen in den lande deze laatste gelegen
heid zullen aangrijpen om van hun daad
werkelijke belangstelling en sympathie te
doen blijken.
Betreffende het aanbieden van gedenk
raam en herinneringsboek volgen nadere
mededeelingen,
(Van een onzer redacteuren).
Den Haag heeft een luchtaanval ge
had. Tot groot vermaak der toeschou
wers, tot groote voldoening der auto-
rititeiten, sceptische opmerkingen der
journalisten. De gebeurtenis concen
treerde zich op den hoek van de
Groote Marktstraat en het Spui,
waarna een bijeenkomst in een gas-
kelder van een der groote modehuizen.
Hieronder volgt het verloop van den
aanval uit de lucht.
Insiders wisten, dat om tien uur het groote
oogenblik zou aanbreken: de residentie zal uit
de lucht worden bestookt. De wind was koud.
de menschen wisten van niets, uitgezonderd
enkelen die door een toeval er van op de hoog
te waren gekomen.
De tijd verstreek, het bleef koud en er ge
beurde niets. Half elf ongeveer begon de po
litie de straten af te zetten, een teeken voor
de voorbijgangers, dat de nieuwsgierigheid
prikkelde. Men bleef staan, de groepjes werden
groepen en in korten tijd dromden eenige
kijklustigen om het punt van aanval heen,
Autoriteiten van verschillende organisaties
verschenen, het ging er gewichtig uitzien. Hoe
langer hoe meer politieagenten kwamen, in
specteurs. militairen en anderen, die allen hun
taak hadden te verrichten bij de afweer van
een funesten alles-vernietigenden aanval.
Het Spui werd leeg, onze verwachtingen
stegen ten top. Wat zal hier wel staan te ge
beuren?
Om elf uur precies gilde de sirene: „Weest
op uw hoede, de vijand komt spoedig!" Het
ging door merg en been en we lachten zenuw
achtig. Op het trottoir werden bommen klaar
gezet, waarvan men zich verbeelden moest,
dat ze er nog niet waren en straks door de
vliegtuigen zouden worden neergeworpen.
Het is tien minuten over elf. De luchtmacht,
die Den Haag bestookt, geeft een seintje met
een lichtbom en direct daarop ontploffen met
hevig misbaar de bommetjes in zakformaat.
De wind drijft groote rookwilken over de
straat (Insiders weten weer, dat dit mosterd
gas is!
Drie mannen in overalls duiken achter een
schutting vandaan, hijgende naar lucht en
storten stuiptrekkend op de straat neer.
De menschenzee brult, er klinken uitroepen
als „belachelijk", „wat een vertooning" en
„het lijkt wel een circus".
Door de dikke rijen toeschouwers dringen
door gasmaskers onherkenbaar vermomde po
litie-agenten en sluiten de straat af, waar toch
reeds niemand was. Even daarna verschijnt
een politieauto, mannen in overalls plaatsen
ro'ode bordjes met het opschrift „mosterdgas"
zoodat de goegemeente weet, waaraan de drie
ongelukkigen, die den gaskelder net niet kon
den bereiken, ten offer zijn gevallen. Onmid
dellijk worden gasmaskers te voorschijn ge
haald, de geneeskundige dienst verschijnt met
ziekenauto's en temidden der consternatie
door den verschrikkelijken luchtaanval wer
ken fotografen, lachen de autoriteiten goed-
keurende en de rest levert commentaar.
De straat wordt nu schoon gespoten door de
gemeentereiniging de vergaste slachtoffers
worden weggebracht, de politie-agenten doen
dankbaar hun maskers met slangen en doods-
hoofdoogen gelijkende glazen af.
In een kelder van het Modehuis, waar op de
stoelen den genoodigden een reclamebiljet
wordt aangeboden betuigen de autoriteiten
hun dank aan alle die medewerkten, spreken
de hoop uit, dat een werkelijke aanval nooit
zal geschieden en zijn de overtuiging toege
daan dat de demonstratie niet alleen een pro
pagandistische waarde heeft doch ook als
oefening niet mag worden onderschat.
ZESTIG SLACHTOFFERS VAN WERVEL
STORM.
MANILLA, 9 April (V. D.) Het aantal
slachtoffers van den wervelstorm, die de
Philippijnen heeft geteisterd is gestegen tot
zestig.
„WILD WEST" PRACTIJKEN IN ORAN.
PARIJS, April (V. D.) Vijf met revolvers
gewapende bandieten overvielen een post
kantoor te Oran in Algiers en maakten twee
postzakken buit, die een bedrag van 209.000
francs bevatten. In een wachtende auto wis
ten zij te ontkomen.
UIT HAARLEM
Veertig jaar S. D. A. P. te
Haarlem.
Herdenkingsbijeenkomst in
het Concertgebouw.
Rede van den heer Vliegen.
De Federatie Haarlem van de S.D.AP. heeft
Maandagavond in het Concertgebouw het feit
herdacht, dat voor 40 jaar in deze gemeente
een afdeeling van deze partij werd opgericht.
Omstreeks 8 uur opende de heer S. P. Doek.
voorzitter van de Federatie, de bijeenkomst
met er aan te herinneren, dat voor 40 jaar, op
5 April 1895, enkele leden tot de oprichting
van een afdeeling van de S.D.AP. besloten,
waarbij o.a. de heer Joosten. Men zou, aldus
spr„ van mij kunnen verwachten een overzicht
van datgene wat er in deze 40 jaar alzoo ge
passeerd is, doch helaas, dit is niet mogelijk,
omdat uit den ouden tijd ons geen gegevens
ten dienste staan.
We hadden reeds maatregelen getroffen om
op deze bijeenkomst één der oprichters, de
heer Joosten, te huldigen, doch de onverbid
delijke dood rukte hem uit ons midden, al
vorens wij aan deze herdenking toe waren. Het
is zijn naam die thans een schaduw werpt op
deze herdenking, omdat wij hem niet meer
kunnen huldigen
Aan allen, die met ons gestreden hebben en
niet meer zijn, op dezen dag een woord van
hulde en dankbaarheid voor hetgeen zij voor
de beweging gedaan hebben.
In enkele oogenblikken stilte werden hierna
de dooden herdacht.
.Vervolgens werd door den heer Doek het
baanbrekend werk van wijlen den heer Nagt-
zaam, pionier in de gemeentepolitiek voor de
S.D.A.P.in dankbare herinnering gebracht,
waarna hij zijn inleidend woord besloot met
een opwekking voor de a.s. verkiezingen.
Onder leiding van den heer Bram Bleek
rode, kwam vervolgens ten tooneele een groep
je artisten onder den naam „Solidariteit". Al
vorens met de afwerking van hun programma
te beginnen, deelde de leider mede, dat de
autoriteiten verboden hadden eenige gedich
ten voor te dragen w.o. Van Collem's „Gebed
te Waalwijk". Volgens spr, was Haarlem de
eenige stad, waar dit het gezelschap over
komen was.
Op zeer beschaafde wijze werd er gemusi
ceerd, gezongen en gedanst en enkele revolu
tionaire gedichten gezegd.
Rede van den heer W. H. Vliegen.
Hierna was het woord aan den heer W. H.
Vliegen, die bij zijn verschijning op het po
dium met een hartelijk applaus begroet werd.
Wat hier in Haarlem voor veertig jaren ge
beurd is, zeide spr., heeft vervolgens in het
geheele land plaats gegrepen en er is geen
land. dat op beschaving aanspraak kan ma
ken, waar niet het socialisme is opgestaaix om
een aandeel te hebben in de cultureele ontwik
keling van dat land.
In dezen tijd. a.dus spr., staan we echter
voor de vraag, of het socialisme zal voeren
naar de overwinning, of dat neergang haar
deel zal zijn. Is het socialisme in een dus
danige crisis geraakt, dat het gewettigd is te
twijfelen aan haar victorie?
Het is door de eeuwen steeds zóó geweest,
dat een nieuw beginsel, dat haar kracht vindt
in de geestelijke bevrijding, eerst dan kwam,
wanneer het oude verschrompeld was.
Verschillende partijen laten op het oogen
blik anti-kapitalistische klanken hooren, het
geen naar het oordeel van spr. vooral te con-
stateeren valt bij de katholieken. Bij de be
strijding van het kapitalisme, is het echter een
kwestie van de eerste orde. dat men niet al
leen weet wat men niet wil. maar ook wat
men wel wil. En juist dit is wat den socialis
ten de bezieling geeft. Bij de verdwijning van
het kapitalisme, zal er slechts één nieuwe
maatschappijvorm voor in de plaats kunnen
worden gesteld n.l. de socialistische ordening.
In verschillende landen heeft het fascisme
met niet gering succes getracht het socialis
tisch principe uit te buiten tegen het kapi
talisme. Dezer dagen neemt men, zoo zeide
spr. dit verschijnsel ook in ons land waar,
vooral toegepast door de N.S.B., een nieuwe
politieke partij, die zegt geen politieke par
tij te zijn. Spr. zeide dit raadsel niet te kun
nen oplossen.
In de Tweede Kamer heeft Jhr. de Geer
eens gezegd, dat wanneer de dokters geen
raad meer weten, de kwakzalvers aan de
beurt komen. Men schijnt dus nu geen raad
meer te weten en de kwakzalver verschijnt.
De N.S B. beweert in een verkiezingspamflet
den kiezers geen belofte te zullen doen. zoo
als de politieke partijen voorheen en thans
nog doen. doch in hetzelfde biljet staat een
geheele lijst met beloften, die spreker aan
de vergadering voorlas.
Spr. stelde de vraag wat 't dan wel zou wor
den, als de N.S.B. nu eens wel iets zou gaan
beloven. De niets belovers spiegelen een we
reld voor, waarnaar iedereen zou snakken.
Nu aangestuurd wordt op socialistische or
dening, is het, volgens den heer Vliegen wel
eigenaardig, dat er menschen komen, die
met gebruikmaking van den naam socialis
me. aansturen op do felste reactie, een reac
tie die aanstuurt op vernietiging van wat het
socialisme heeft veroverd aan rechten. So
cialisme beteekent ordening, terwijl het fas
cisme aanstuurt op de dictatuur, het regee-
ren van den enkeling, op vernietiging van
de verkregen volksrechten.
Wanneer een regeering in een democra
tisch land niet voldoet aan den eisch van
het volk, dan wordt zij naar huis gezonden.
In dictatoriale landen blijft de regeering zoo
lang zij de beschikking heeft over de geweld-
middelen.
Hierna ging spreker den chaos, waarin het
kapitalisme met zijn vrijheid van productie
en distributie ons gebracht heeft. na. Van
alles is er overvloed en toch zijn er millioe-
nen, die gebrek lijden en niets van dien
overvloed kunnen krijgen. We staan versteld
van de ontzaglijke kracht en rijkdom, die er
is, dank zij de geestelijke vermogens van de
menschheid, doch in plaats van een zegen, is
dit alles een vloek voor haar geworden. Het
eenige wat hier ontbreekt ls een behoorlijke
organisatie, is ordening. Dit nu te organi-
seeren zal de aaak zijn van de sociaal-demo
cratie.
De thans gevoerde Nederlandsche politiek,
ls naar spr.s oordeel de politiek van het
markeeren van de pas. een politiek waarbij
men stappen doet, maar niet vooruit gaat.
Wat wij echter moeten hebben, is structu-
reele politiek, een politiek die het wezen, de
structuur verandert.
De N.S.B. doet mee aan de Statenverkie
zing, om zetels te krijgen in de Eerste Kamer.
Aan positieve politiek kunnen zij hier niet
medewerken, omdat de Eerste Kamer mist
het recht van initiatief. Wat zij wel kunnen
is tegenhouden wat de Tweede Kamer beslo
ten heeft en dat is nu de fascistische poli
tiek. aldus spr.
De socialisten hebben de kern te vormen
in ons land van de anti-kapitalistische elemen
ten, maar tevens de bevordering te bewerk
stelligen van de socialistische structuur.
Spr. beëindigde zijn betoog met een op
wekking om te blijven strijden voor de ver
wezenlijking van het socialisme.
Zijn rede werd met een langdurig applaus
beloond.
Hierna had er een korte plechtigheid
plaats. De heer S. P. Doek huldigde den
meer dan 40-jarigen arbeid dien de heer W.H.
Vliegen voor de S.D.A.P. verricht had. Na
mens allen bracht hij hem hiervoor hulde
en dank en bood hem een bouquet roode an
jers aan. Luid applaus steeg uit de vergade
ring op. overgaande in het zingen van den
„Socialistenmarsch".
Na dien was het wederom het gezelschap
„Solidariteit", dat de aanwezigen nog gerui-
men tijd aangenaam bezig hield. Het gebo-
dene werd zeer op prijs gesteld, gezien het
hartelijk applaus, dat telkenmale opklonk.
De bijeenkomst werd omstreeks elf uur be
sloten door den Federatievoorzitter met een
woord van dank aan allen, die tot het slagen
hiervan hadden bijgedragen.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM, 9 April.
Bevallen 5 April: T. v. d. HolstStroobach,
z.; K. M. Böhm—Vreenegoor, z.; M. B. v. d.
Hurk—Romijn, z.; W. Griffioen—Wevers, z.;
6 April: p. SchoustraTerol. d.: G. Bouman
v. Zuilichem, z.; 7 April: L. RootEnnenga,
z.; C. E. HartelLangeveld, z.; M. Zeepvat
Mariens, z.; E. Boeree—Thiemann, z.; 8
April: C. J. G. Johnvan Strien, d.
Overleden 5 April: C. C. Knipscheer, 85 j.,
KI. Houtweg; 6 April: C. Huijbensv. d. Vel
den, 74 j., Ramplaan: H. C. v. d. Meerde
Graaf, 73 j„ Marsstraat; 7 April: J. v. Waarde,
58 j., Paul Krugerstraat; H. A. J. Kaan, 16
j., Acaciastraat.
