HET NIEUWE AVONDBLAD
20e JAARGANG No. 190
DINSDAG 18 JUNI 1935
IJMUIDER COURANT
ABONNEMENTEN: per week 10 ets., per maand
40 cents plus 2cents incasso, per kwartaal ƒ1.20
plus 5 cents incasso, losse nummers 3 cents.
Kantoor: Kennemerlaan 42 - IJmuiden, Telef. 5301
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courantuitgaven en Algemeene Drukkerij N.V.
Directie: P. W. PEEREBOOM er. ROBERT PEEREBOOM
ADVERTENTIèN: 1—5 regels ƒ0.75. Elke regel meer
15 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Adverten
ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct., elke regel
meer 10 ct. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
ALLE ADVERTENTIèN, OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD. WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KENNEMER COURANT.
Alle abonnes van dit blad zijn, zoodra zij 14 dagen als zoodanig in de r«.g sters
zijn ingeschreven en verder op voorwaarden, die van tijd tot tijd gepubli
ceerd en ten kantore van dit blad gratis verkrijgbaar zijn. kosteloos ver
zekerd tegen de gevolgen van ongevallen voor de navolgende bedragen
ƒ2000.- bij algehcele invaliditeit; ƒ600.- bij overlijden* ƒ400.- bij verlies van
een hand, voet of oog: 250.- bij verlies van een duim: 150.- bij verlies van
een wijsvinger; t 30.- bij breuk van boven- en/of onderarm; 30.— bij breuk
van boven- en/of onderbeen; 50.- bij verlies van een anderen vinger. Ten
gevolge van spoor-, tram- of autobusongeval; ƒ5000.- bij overlijden van man
en vrouw beiden; 3000.- bij overlijden van den man alleen; 2000- bij
overlijden van de vrouw alleen. Opvarenden van visschers-, marine-vaar
tuigen enz. f 400— bij verdrinkingsdood door ongeval tijdens de vaart.
tot een maximum van 2000.-. indien hetzelfde ongeval den dood van vijf
of meer abonnés mocht tengevolge hebben.
Alleen de abonnéfe) zelf is verzekerd, behoudens het vermelde omtrent
spoor-, tram- of autobusongevallen. Polis is niet noodig. Uitkeeringen
krachtens deze verzekering worden gewaarborgd door de Nieuwe K.A.V.-
Bank te Schiedam.
Litteratuur.
Een dominee van de Schotsche Kerk, de
Presbyterian Church, F. E. England, heeft zich
boos gemaakt op Groot-Brittannië's roman
schrijvende vrouwen. Er zijn er erg veel. maar
hij heeft er ..twee of drie voor oogen gehad
die roem hadden verworven" en ze vernieti
gend beoordeeld. Volgens hem kunnen zij
niet spellen, hebben geen flauw idee van het
gebruik van leesteekens twee technische
I tekortkomingen, die overigens haar begaafd
heden als romancière niet aantasten maar
bovendien acht hij haar kennis nihil en haar
I geest steriel, en zwijgt dan nog maar van ,.de
j goedkoop romantische ontboezemingen in
I haar boeken, die zij verhalen van haar fan
tasie noemen."
Dit is dus nogal een pootige critiek, maar
dominee England generaliseert leelijk, want
er zijn enkele schrijfsters in Engeland te vin
den die wel degelijk wat te zeggen hebben en
werk van bijzondere waarde hebben gele
verd. Als scheppend kunstenaar heeft de
Vrouw ten allen tijde veel minder dan de man
gepresteerd, maar op litterair gebied is haar
werk van veel meer be teekenis dan op dar
van de muziek, schilder- en beeldhouwkunst,
en wie zou b.v. de zeer groote scheppende
gaven van een schrijfster als Selma Lagerlöf
willen betwisten? Ook onder de Engelsche ro
manschrijfsters zijn er, die de litteratuur heb
ben verrijkt met belangrijken arbeid. Daar
naast.-of liever gezegd daaronder, staat dan
natuurlijk een groote meerderheid die her.
goedkoope soort maakwerk produceert dat
een ontwikkeld Engelschman met zulke pret
tige woorden als ..rubbish", „trash" en derge
lijke aanduidt.
Deze meerderheid heeft een grooten omzet
op de litteraire markt. Volgens onzen Londen-
schen correspondent schijnt de bioscoop, die
zich ook niet onbetuigd laat in de door den
dominee gewraakte romantiek, meer als „apé-
ritif" te werken; de romanlitteratuur dezer
dames moet dan den eigenlijken honger pas
stillen.
Het komt mij voor dat dominee England
toen hij dc fiolen zijns toorns over de schrij
vende dames uitgoot, in philosofie tekort is
geschoten. Want hij had moeten bedenken
dat niet alleen in Engeland, maar overal in de
wereld de meerderheid van het menschdom
prutsromannetjes leest.
Een kleinere middengroep leest werk van
gemiddelde waarde, en slechts een zeer kleine
„kopgroep" het allerbeste. Waarna op den
langen duur het beste van dit beste wel de
kans heeft, algemeene waardeering te vinden.
Dat duurt meestal lang, omdat het gemeen
lijk naar vorm en inhoud zijn tijd vooruit is,
en slechts weinig menschen ertoe in staat
zijn. hun tijd vooruit te wezen. Hetzelfde ver
schijnsel vindt men op ieder gebied van
Kunst, en het baat eigenlijk niets de fabri
kanten van goedkoop maakwerk daarover aan
te vallen.
Het resultaat van zoo'n aanval blijft nihil.
Eén ding is overigens zeker; hun werk leeft
zeer kort. In dezen tijd van overmatige pro
ductie sterft de prulroman gemeenlijk binnen
een paar maanden. En de „roem", door de
handigste vervaardigers en vervaardigsters
van deze producten geoogst, heeft ook niet
veel te beteekenen. Het succes is even goed
koop als de inhoud van het boek.
Als ds. England den litterairen smaak van
de meerderheid van het Engelsche publiek
betreurt, kan hij niets beter doen dan de
volksontwikkeling te helpen bevorderen. Ook
een zaak, die zich in ieder land op dezelfde
wijze voordoet. Het is een traag en een moei
lijk proces maar niettemin heeft het, dank
zij velen menschen. die er hun tijd en ar-
beidslust aan gegeven hebben, in de laatste
veertig jaar groote vorderingen gemaakt.
Treurig genoeg is het, dat die vorderingen
in de laatste jaren veel ti'ager zijn geworden
door deeconomische ellende en de Europee-
sche janboel, met het gevolg dat de meeste
landen, ook Engeland, een mateloos deel van
hun inkomsten wegsmijten aan bewapening
inplaats van het aan socialen arbeid en aan
ontwikkeling der massa te besteden.
Als ds. England in zijn Presbyterian Church
en in zijn geschriften eens op dit aambeeld
ging hameren zou hij nuttiger werk doen
dan met zijn aanval op de dames die „trash'
schrijvenen die op zichzelf hoogstens een
symptoom van een slechten algemeenen toe
stand zijn. Voorzoover zij zich tot romantiek
bepalen, al is het dan de goedkoopste soort, is
het nog niet zoo heel erg ook, en men kan
zich voorstellen dat de menschheid in dezen
tijd naar romantiek snakt....
In de gifgassen, de bacillencultures en dfj
brandbommen vinden ze die zeker niet.
R. P.
IJMUIDEN
PROTESTVERGADERING
A.s. Woensdagavond wordt in Thalia een
openbare protestvergadering gehouden te
gen het Maatschappij Ziekenfonds „IJmui-
dein". Als spi'ekers zullen optreden, de heeren
A. J. P. Peduzzi, IJmuiden en F. M. van Vliet
te Santpoort.
Voor debat zijxx uitgenoodigd dr. Chr. Eg-
gink, secretaris-penningmeester der Huisart
sen-Commissie te Amsterdam, Dr. F. Bekker,
voorzitter van het Ziekenfonds IJmuiden" en
de administrateur de heer C. P. J. Maas.
POLYHYMNIA NAAR HET CONCOURS
Polyhymnia heeft deelgenomen aan het
zangconcours uitgeschreven door „De Jood-
sche Stem" in den Haag.
In de le afdeelirxg gemengde koren, waarin
vijf vereenigingen uitkamen, wist, het IJmui-
densch koor de tweede plaats te vex-overen,
zoodat ook Polyhymnia de eer van IJmuiden
heeft hooggehouden.
V erkiezings vergadering
S. D. A. P.
Gisteravoxid heeft in het gebouw ,.de Daad"
ivoorh. Flora i een verkiezingsvergadering van
de S.D.A P. plaats gehad. Deze vergadering,
waarin gesproken werd door de heeren W. F.
Visser, J. Stark en J. v. d. Veer, allen candi-
daat voor den gemeenteraad en waarbij de
tooneelvereeniging P.A.L.V.U. medewerking
verleende, werd geopend door den heer H.
Hennink. Deze herinnerde er aan, dat in de
ruim 100 gemeenten waar de raadsverkiezing
heeft plaats gehad een opgaande lijn in de
gekozen s.d. raadsleden is waar te nemen. Als
eerste spx-eker trad op de heer J. Stark die er
op wees, dat er 14 partijen zijn die voor de a.s.
verkiezing de aandacht der kiezex*s vragen,
spreker herinnerde aan de verkiezing van '31.
Toen waren er ook verschillende partijen, die
toen later de crisis zich sterker liet gevoelen,
een bloc tegen de S.D.A.P. vormden. Spoedig
begonnen deze mede te helpen aan de afbraak.
Dit zijn de partijen, die in den gemeenteraad
mee klagen: wij kunnen niet, de regeering
staat het niet toe. Deze burgerlijke partijen
vormen echter de regeex*ing. Vervolgens be
sprak de heer Stark de aanpassingspolitiek
waarin in de gemeente door de regeering is
gestuurd. Spreker noemde dit een afbraak-
politiek. Het intrekken van subsidie op kleuter
onderwijs, drankbestrijding, speeltuinwerk enz.
is volgens spreker niet anders dan afbraak,
beslist door, wat spx-eker noemde, den „raad
van negentien".
Spreker becrit-iseerde de inkorting van de
subsidie voor zwakzinnigenzorg, het niet meer
verschaffen van schoolvoeding en kleedmg. Dit
is aan niemand anders te danken dan aan de
burgerlijke partijen, aldus spreker.
De begx-ooting 1934 werd eveneens door spre
ker aangehaald, dit naar aanleiding van de
bezuiniging '33 terwijl op de begrooting '34 een
post werd geplaatst van f 1500 voor luchtbe
scherming. Evenzoo werd vluchtig de begroo
ting 1935 aangehaald. Geexi subsidie voor
schoolvoeding e.d. maar wel f 1200 voor de
burgerwacht.
Hierna besprak de heer Stark de verlaging
van woninghuren, waarover wel veel geschre
ven is. maar die ten slotte niets beteekent. De
gasprijs is juist in de crisis hooger geworden.
Gaat het over loonen en steunuitkeeringen
dan gaat alles snel naar beneden, maar gaat
het over woninghuur enz. dan gaat het niet
omlaag. Vervolgens besprak de heer Stark het
doel der S.D.A.P. bij de a.s. verkiezing. De
partij wil meer gemeentelijke zelfstandigheid
en opvoering van de welstandspolitiek. Voor
militaire doeleinden is er steeds geld genoeg
dus er Is geld. Met een opwekking om bij de
komende verkiezing de stem op de S.D.A.P. uit
te bi'engen, eindigde spreker zijn rede.
Als tweede spreker trad op de heer J. v. d.
Veer. Deze wilde de gemeentepolitiek niet in
onderdeelen behandelen, aangezien dit door
den heer Stark was gedaan. Spreker wilde
meer den algemeenen toestand bespreken. Hij
wees op de groote ellende die er onder de ar
beidersbevolking heerscht. Spreker zeide dat
het een gx'oote fout vaxx de regeerirxg is ge
weest, dat men geen rekexxing heeft gehouden
met den voortgang vaxi deze crisis. Hierbij be
sprak hij de nalatigheid der x-egeex-ing inzake
het instellen van xndustriebanken. Vervolgens
nam de heer v. d. Veer de Crisissteunregelin*
onder de loupe.
Naar aanleiding hiex-van besprak hij de hou
ding van het college van B. en W. in vex-band
met het aanvragen van rijkssteun voor crisis-
uitkeering.
De heer v. d. Veer becritiseerde de destijds
aangenomen houding van het dagelijksch be
stuur onzer gemeente. Ook hierbij ging de
raad van 19. volgens spreker, ook niet vrij uit
en is deze mede schuldig dat den Haag ons
lasten heeft opgelegd waarmee wij nog jaren
opgescheept zitten. Spreker noemt dit een
politiek van slappe houding. Hierbij besprak
de heer v. d. Veer de houding der vex'schillen-
de partijexi, exx de gemeentepolitiek, die door
deze partijen gevolgd is. De afbi'aakpolitiek
behoefde volgens spreker niet zoo strexxg te
worden doorgevoerd. Hierbij wees spreker naar
Zaandam, waar een sociaal-democraat burge
meester is. In Zaandam is,, aldus spx*eker, nog
kleuteronderwijs. Hierbij wordt nog steeds
schoolvoeding vex-strekt en worden nog sub
sidies uitgekeerd, die hier zijn ingetrokken.
Met een krachtige opwekking om aan de so
ciaal-democraten het vertrouwen te schenken
en te stemmen op de candidaten dezer partij
bij de komende verkiezing, want deze partij,
riep spreker uit, leidt het volk in zijn geheel
op naar derx weg van Vrijheid. Arbeid en
Brood besloot de heer v. d. Veer.
De heer Hennink wekte hierna de aanwezi
gen, voor zoover die nog geen lid der partij zijn
op om zich aan te sluiten bij de S.D.A P. Na
een kort^ pauze kwam P.A.L.V.U. voor het
voetlicht, die een fragment uitbeeldde van den
strijd der S.D.A.P., als een uitbeelding van de
mentaliteit der menschheid, de ellende van
het militairisme en oorlog waaraan slechts een
einde gemaakt kan worden door den wil des
volks. Na dit tusschenspel was de gelegexiheid
aaxi dexi heer W. F. Visser oxn het een exx an
der over de gemeentepolitiek te zeggen. Deze
bespx-ak de lasten, die als gevolg van de crisis
op de gemeexite zijn gelegd. Hierbij stond
spreker uitvoerig stil bij de regeling van de
werkioozenzorg. en bij de voorwaarden, door
de regeering hierbij gesteld om rijkssteun voor
de werkloozenuitkeering te krijgen. Spreker
vestigde de aandacht op het verwijt dat men
de Soc. Dem. raadsleden doet, n.l. dat deze zijn
tegen verschillende bezuinigingen terwijl er
geen weg is om aan de bezuiniging te ont
komen. Spreker wees op het feit, dat er wel
geld is voor burgerwacht en andex-e militaire
zakexx, tex'wijl er geen geld is voor cultureele
belangen. Komende tot de a.s. verkiezing, zeide
spreker, dat is een strijd tusschen kapitaal en
arbeid. Het productie-apparaat, dat zoo ge
weldig is, zou in de handen der menschheid
een zegen kunnen zijn, is, nu het zich in han
den van enkelen bevindt, een vloek geworden
Het socialisme wil het productiestelsel aan de
gemeenschap, waar dan voor allen zal zijn
arbeid en brood.
Met een opwekkend slotwoord werd de ver
gadering door den heer Hennink gesloten
Leeftijd en groei van zeevisch.
Belangrijke leeftijdsbepaling van de haring.
De ontwikkeling van visch kan niet op
dezelfde wijze worden uitgedrukt als die van
zoogdieren, schrijft dr. J. Lundbeck, de be
kende Duitsche bioloog in The Fishing News.
De groei van visch h^udt feitelijk nooit
op, al wordt deze naarmate de visch oixder
wox*dt, steeds geringer. Bij visch kan de leef
tijd ruwweg geschat worden naar de lengte,
de gemiddelde lengte van eiken jaargang en
de jaarlijksche toeneming in lengte.
Dit- alles is echter sleclxts betrekkelijk, zoo
dat gegevens daax'omtrent onzuiver zijn.
vooral daar de groei van sommige visschen
heel verschillend is. ondanks het feit. dat zij
onder pi'ecies dezelfde omstandigheden le
ven.
Terwijl een jonge gx*oep van één of twee
jaar kenbaar is aan haar ongeveer gelijken
groei, geldt dit niet voor de oudere jaar
gangen, die min of meer verschillend in groei
zijn. Tientallen jaren zijn voorbijgegaan se
dert de eerste pogingen werden gedaan om
den leeftijd van visch te bepalen en deze stu
dies zijn onmisbaar voor de visscherij-biolo
gen van heden.
Om den leeftijd vast te stellen maakt men
gebruik van de schubben of van de gehoor-
steentjes. Men is van meening, dat de „win-
texTingen" ontstaan door snellen, langza-
men of stilstand van groei, vei \orzaakt wor
den deels door den spawntijd. deels door af
koeling van het water in den winter. Daar de
schubben zich ontwikkelen in verhouding tot
den groei, kan men op de schubben nauwe of
wijde jaarlijksche groeiringen ontdekken. Men
behoeft dus alleen maar deze verschillend
„zones" te tellen om den leeftijd van den visch
te kunnen vaststellen.
Deze jaarringen zijn geheel gelijk aan die
van een boomstam.
De haring behoort tot die vischscort. waar
van de vaststelling van den leeftijd vaxx on
schatbare waarde is. De schatting van den
leeftijd naar de gx-ootte is bijna niet mogelijk
daar de ontwikkeling volgens den leeftijd te
groote verschillen in lengte oplevert. Niette
min is de leeftijd van de haring vrij gemak
kelijk te bepalen. Op de haringschubben zijn
de jaarringen vrij gemakkelijk te onderschei
den, terwijl bij andere vischsoorten als schel-
visch en kabeljauw de langzame gx-oei wordt
aangetoond door een bi'eede en minder ge
makkelijk te onderscheiden „zone".
Het haiingonderzoek stuit echter op moei
lijkheden, doordat deze visch in een veel groo-
ter aantal soorten is onderverdeeld dan an
dere visschen. De verschillende soox-ten. d;s
onderscheiden kunnen wox'den door uiteenloo-
pende lichamelijke eigenschappen, zooals bij
voorbeeld het aantal wervels in de wervelko
lom. het aantal vinstralen- enz. Dientenge
volge is het om den leeftijd en den gx-oei vast
te stellen, noodig de verschillende soorten te
onderkennen. De volgende tabel geeft de leng-
te in centimeters van den haring aan, naai
soort en leeftijd:
1
2 3 4 5
7 8 9 lOj.
IJsland 16 22 25 28 31 33 34 35 36 36
Noorwegen 16 23 25 28 29 30 31 32 33 34
Ierland 14 22 26 28 29 30 31 32 32 33
Shetlai-id 14 22 26 27 29 30 31 32 32 33
Noordzee 13 17 22 24 25 26 27 23 29 30
SkageiTak 12 17 21 23 24 26 27 27 28 29
Oostzee 10 16 18 20 22 23 24 25 27 28
Deze maten moeten, zooals reeds is gezegd,
worden beschouwd als onzuiver. Zoo kan
men er bijv. niet op bouwen dat een Noord-
zeehai'ing van 26 c.M. zes jaar oud is.
De verschillen in de diverse soorten kunnen
duidelijk ondex-scheiden worden. We hebben
bijv. de zich snel ontwikkelende Noordharing
(IJslandsche en Noorsche), waarmede ook de
haringen van de Atlantische kust (Jersche)
veel overeenkomst vertoonen. De Noordzee-
haring ontwikkelt zich op middelmatige wij
ze, terwijl de Oostzeeharing zich buitenge
woon langzaam ontwikkelt en bekend is als
een bijzondere variëteit onder den naam
„Strömiing".
Het spreekt vanzelf, dat de ontwikkeling
verschillend kan zijn, zelfs wanneer de ai-
and tusschen de verschillende gronden
slechts gering is, In de Oostzee bijv. is de
roei van den haring langzamer, naarmate
het zoutgehalte minder is, zoodat een Finsche
Strömiing" van 10 jaar slechts 25 c.M. lang
is. In het- midden van de Oostzee bevindt zien
de z.g. „Reuzenstx-ömling". waarvan de groei
ongeveer gelijk is aan die van de Noorsche
aring.
Van jaar tot jaar kan verandering in den
groei plaats vinden en de verdeeling van de
haringscholen in leeftijd-groepen ls aan een
voortdurende verandering onderhevig. Dit
vraagstuk speelt een belangrijke x-ol in de bio
logie der visschen, niet alleen bij de haring
maar bij alle eetbare visch. Zoo is o.a. geble
ken. dat de opbrengst van de visscherij in
gi-ooten mate hiervan afhankelijk is. Men kan
de verschillende vangsten niet maar zonder
meer aan het geluk of het ongeluk van den
visscherman toeschrijven. Het geval is, dat
het eene jaar het broek rijker, het andere
jaar ax-m is. Wanneer bijv. het broed van een
bepaald jaar rijk is, zal de visscherij, wanneer
dc har in;? van dat jaar zich voldoende ontwik
keld heeft, groote hoeveelhedexl van dezen
jaargang vangen. De opbx-engst neemt toe en
tenslotte zal de vangst in hoofdzaak uit de
zen jaargang bestaan.
In den beginne is deze haring klein van stuk,
die de visscherman ongaarne vangt omdat ze
in den regel minder waard is dan de groote.
Eenige jaren later echter is de haring van
dit rijke broed verder ontwikkeld en vertegen
woordigt dan de gemiddelde lengte van de
geheele vangst.
Onder deze omstandigheden kan een zeer
groot deel van de haring tot dezelfde leef
tijdsgroep behooren. Het is eveneens mogelijk
dat de haring daartoe behoort, wanneer haar
lengte verschilt met de gemiddelde lengte. Dit
bemoeilijkt cok de mogelijkheid, den leeftijd
te bepalen, wanneer men niet bekend is met
de samenstelling van de stocks op dat tijdstip.
NAAR RUSLAND.
Het mailschip der St. Mij. Nedei'land, s.s.
Jan Pietex-sz Coen zal van 30 Aug tot 13
Sept. een toeristenreis naar Rusland via Ko
penhagen maken.
SCHOORSTEENBRAND.
Gistermorgen werd de brandweer ge-
alax-meerd voor een schoorsteenbrand in dc
Prins Hendrikstraat.
De bx-andweer was spoedig ter plaatse en
reinigde met behulp van een ketting den
schoorsteen.
AUTOTOCHT VOOR OUDEN VAN DAGEN.
Op Donderdag 27 Juni organiseert het Vel-
sensche comité „Autotocht voor Ouden van
Dagen" het welhaast traditioneel geworden
jaarlijkscli uitstapje.
Men weet. hoe deze tochten door de gas
ten op prijs gesteld worden, zoozeer zelfs,
dat het aantal liefhebbers en liefhebsters
zoo groot werd, dat het comité maatx-egelen
heeft moeten nemen om te voorkomen, dat
dit aantal dit jaar nog gx-ooter wordt. Er is
met het oog hierop bepaald, dat alleen ouden
van dagen boven 65 jaar aan den tocht mo
gen deelnemen.
Naar wij vernemen, heeft het comité nog
geen voldoende auto's ter harer beschikking.
Wij voldoen gaarne aan het vex-zoek van het
comité er bij autobezitters op aan te drin
gen, zich ook dit jaar weer beschikbaar te
stellen, opdat niemand afgewezen behoeft te
worden.
Het doel van den tocht is Zandvoort.
Het afgeloopen koorseizoen.
Wat nog te veel verwaarloosd wordt.
Bij het ernstig spoorwegongeluk dat Zaterdagavond in het Welwyn Garden City
station te Hertfordshire in Engeland plaats vond, werden verscheiden personen
gedood en velen gewond. De plaats der catastrophe.
In ons vorig artikel hebben wc de uitvoe
ringen der plaatselijke koren bijna elk afzon
derlijk besproken. Over hetgeen in het alge
meen gepresteerd werd mogen wc zeker niet
onvoldaan gestemd zijn; over het gebodene
zelf loopen de meeningen wel eensuitgeen.
In onze gemeente viert verdeeldheid nog
hoogtij. Als we de lijst bezien van zangkoren
dan tellen we: 5 neutrale. 7 Christelijke. 1
oud-Kat.h„ 2 mannenkoren. 1 neutraal kindcr-
4 Chr. en 2 R.K. kinderkoren. Misschien zijn er
wel weer eenige bijgekomen, dat is zeer goed
mogelijk. Zeker is het. dat er enkele van het
tooneel vex-dwenen zijn sinds vorig jaar.
Als de leden van die bewuste koren nu maar
aansluiting zoeken bij de bestaande vereenl-
gingen is er zooveel leed niet geleden. Doch dat
is nu nog de vraag! Maar al te veel zijn per
sonen en vereenigingen primair en de beoefe
ning der zangkunst secundair belang, terwijl
het juist andersom behoorde te zijn.
Wat minder vereenigingen en wat meer
vereeniging! schreven we reeds.
Als we ons eens indenken, wat voor schoons
er dan gewrocht zou kunnen worden en welke
boeiende en waardevolle composities voor onze
plaats nog op instudeering en uitvoering lig
gen te wachten.
Is het laksheid, dat er geen begin van uit
voering aan gegeven wordt, om eens den kring
loop van het gewoonte-repetolre te verbre
ken of is het vrees voor een leege zaal (helaas
thans dikwijls voorkomende). Resultaten, ar
tistieke zoowel als materieele, zijn nu eenmaal
voor het overgx-oote deel afhankelijk van con
tact met het publiek. Het beste ensemble kan
niet het beste van zichzelf geven voor een
slecht bezette zaal. In de leegte springt de vonk
niet over. En als de vonk niet overspringt en
bij den toeschouwer niets ontvonkt, keert het
publiek weer onvoldaan naar huis. Zoo ls er
een voortdurende en voor sommige vereeni
gingen noodlottige wisselwerking.
IJver en toewijding bij de executanten zijn
echter niet voldoende om het zoo hoog-noodige
contact met het publiek te bevorderen. Daar
toe is nog iets meer noodig. De kunst en haar
uitingen moeten algemeen menschelijk zijn
willen zij de aandacht tx-ekken en belangstel
ling wekken. Ze blijve niet in het afschuwe
lijke kx-ingetje van afgezaagde x'epertoirenum-
mers, hardop droomende concourssuccessen,
doorgewinterde en vei'ouderde cantates etc.
door draaien. Men geve eens wat anders dan
de oude kost. Ligt er niet genoeg braak?
Welke aandacht wordt er geschonken aan
onze jonge Nederlandsche componisten, die
mogelijk eerst wat modern zuilen klinken.
Welke plaats wordt er op het x-cpertoire der
specifiek-Christelijke koren (er zijn er 7!)
ingeruimd voor meesters als Bach e. a.?
„Looft den Heer" heeft dan thans besloten
zich tot oratoriumvex-eeniging te transformee-
ren en als eerste stap de Mattheus Passion in
te studeei'en. Alle factox-en om dit experiment
gunstig te doen ver loopen. zijn aanwezig:
saamhooi-igheidsgevoel, studiezin en bekwaam
heid. Moge het dan ook in alle opzichten
slagen!
Een uur van verademing en verheffing in
het rijk der muziek moet het bezoek aan een
concert of een uitvoering loonend maken.
Juist in deze dagen van snel, filmtisch
leven. Maar welk concert kan zulk een wonder
baarlijke werking uitoefenen? Men vraagt
daarvoor sterke muzikale krachten, i.e. onze
vereenigingen, die tegenwoordig met de veran
derde interesse van het huidig publiek kunnen
concurreex-en en de concertbezoekers vast
houden. Over het algemeen hebben in 't bij
zonder onze Christelijke koren over leege zalen
niet te klagen. Hierin schuilt hun groote
kracht. (Ook hun artistiek kunnen schatten
we naar waarde!)
De gedachte aan het nog beter benutten
van deze kracht is de aanleiding geworden tot
de vraag of die ensembles hun aandacht niet
eens meer zouden wijden aan het luister bij
zetten van de Kerstviering. Met Kerstmis
woonden we in Velsen's aloude kerk de uitvoe
ring bij van het Kerstoratorium van Barth.
Deze uitvoering was vanzelfsprekend als
eersteling nog niet geheel volmaakt. Ze was
echter diep menschelijk en ontroerde door den
eerbied waarmede het geheel vertolkt werd. Er
was en dit is toch wel waarom het gaat als
het mysterie van Kerstmis tot ons komt
eerbied, devotie en toewijding. De „tale Ka-
naans" wordt immers op zuivere manier ge
sproken!
De componisten hebben het hunne bijge
dragen om meestcrwei'ken te scheppen, hetzij
oude of moderne, die den Kersttijd meerderen
glans kunnen geven. Laat men de gelegenheid
nu eens aangrijpen!
Er zit, toegegeven, nog een zekere durf in
de opvoering van een dergelijk Kei-stspel of
een Kei-storatorium, dat misschien slechts sla
gen kan In bepaalde kringen.
Echter: er is in onzen tijd behoefte aan
geestdrift voor dat wat voor de nietdurvers
wellicht een waagstuk is.
Welnu, welk Chr. gemengd koor neemt hier
toe nu eens het initiatief? Koor zoowel als
orkest zijn in onze gemeente zeker te vinden.
Wie zal haar bezoekers in den Kersttijd op een
uitvoering die ons wat te zeggen heeft
vergasten, een uitvoering, welke breekt
het banale en wel op een wijze, die aestheiiscA
de bewondering wekt?
De gi'oote verdeeling, de keuze der werken,
het steeds weer opdienen van „oude koek" en
het verwaax-loozen van de gelegenheid tijdens
de hoogtijdagen van het winterseizoen eens
van zich te laten hooren, dat was het waar we
toch wel met nadruk de aandacht op wilden
vestigen in het slot van ons overzicht van bet
afgeloopen seizoen.
Door opbouwende critiek hebben wij ook
thans getracht, voor onze vereenigingen en
haar cultux-eel en artistiek werk een rugge
steun te zijn. Ook al zou men dat, indien een
critiek eens ietwat onprettig luidde, misschien
nu niet zoo onmiddellijk denken!....
W„