DE
KRACHTEN EN GEBREKEN VAN
JAPANSCHE ECONOMIE.
AZIE in 1935.
De rol der industriebaronnen
Door EMILE SCHREIBER
Als Japan te "rechter tijd een wetgever
had gehad van het formaat van Theodoor
Roosevelt (d.e eerste van dien naam), die
door zijn wet op de trusts de uitbreiding der
reusachtige ondernemingen wist te remmen,
dan zou het zich thans niet bedreigd zien
door een onevenwichtigen toestand, welke
vroeg of laat op een economische revolutie
moet uitloopen.
De groote machthebbers zijn niet meer,
zooals vroeger, de landheeren, die over een
vesting en eenige duizenden soldaten be
schikten. maar de leiders van enorme onder
nemingen, die in principe gelijk zijn aan wat
eens de Indische Compagnie was. Die mag
naten beschikken over kapitalen en een zoo
groot aantal menschen, dat een hunner mij
te Tokio kon zeggen:
„Ik schat het aantal arbeiders en employés
op omze onderneming op 200.000, maar dat
cijfer is slechts bij benadering weergege
ven, want het is zelfs voor ons niet gemak
kelijk den juisten omvang van onze activi
teit aan te geven".
De" grootste van deze machthebbers zijn de
Big-Five (de vijf grooten), die in 1932 de
Big-Six geworden zijn, toen een nieuweling
zijn plaats'naast de vijf grooten veroverde.
Zietliier dan de lijst van de Big-Six: Mitsui,
Mitsubishi, Daiischi, Yasuda, Sumitomo,
Sanwa.
Zij beschikken over talrijke zaken, maar
vooral banken. De omvang hunner zaken
breidt zich steeds maar uit, in het bijzonder
sinds 1926. Hij is van dien aard. dat op het
oogenblik de financieele macht van deze
menschen meer dan 50 percent van die van
heel Japan bedraagt.
Dan volgen vier andere groote firma's, die
niet over bankinstellingen beschikken:
Okura, Akawa, Tusukawa.
Elk van deze reusachtige ondernemingen
is voor alles zoo niet eigendom van een fa
milie, dan toch op zijn minst van een „clan":
haar aandeelen zijn maar voor 'n deel voor 't
publiek verkrijgbaar, zoodat het zelfs bij be
nadering moeilijk te zeggen is, hoeveel Ja
panners bij haar welvaart geïnteresseerd
zijn.
De gebouwen van deze groote trusts, die in
de omgeving van het groote station van To
kio geconcentreerd zijn, herinneren aan die
van de Londensche City en hebben mis
schien nog wel een iets moderner aanzien.
De twee grootste firma's, Mitsui en Mitsu
bishi; danken het grootste deel van haar
voorspoed aan den export, waarmede zij kort
na de revolutie van Meiji, tegen 1865, begon
nen zijn, tijdstip, waarop zij haar eerste ka
pitalen aan de organisatie van de scheep
vaartmaatschappijen besteedden. Voordien
bezat Japan geen. enkel koopvaardijschip.
Thans is die vloot, in zeventig jaar, tot de
derde van de wereld geworden.
De belangrijkste van alle trusts is die van
de-.Mitsui Ggmei-Kaishai.-met haar uitge-t
breid netwerk van banken, scheepvaartmaat
schappijen en filialen in de voornaamste
steden van de wereld: in Berlijn heet zij
Deutsche Bussan Akticngesellschaft, te Lyon
Société anonyme-Bussan, in Zuid-Afrika
Mitsui Bussan, enz.
Al die ondernemingen waren het familie
bezit der Mitsui, waarvan het voorlaatste
„hoofd" baron Takuma Dan was. die 5
Maart 1932 vermoord werd. een gebeurtenis,
die nog eens de crisis onderstreept, welke
zonder twijfel door den te grooten omvang
van die trust veroorzaakt is.
Bij den dood van baron Takuma Dan be
legden de Mitsui een familieraad en een
nieuwe president werd gekozen volgens een
tweehonderdvijftig jaar oude wet, die opge
steld werd. door den stichter Ashirobei Mitsui
De familie Mitsui bezit midden in Tokio
prachtige paléizen, geweldige parken en zelfs
bosschen in de omstreken van de stad. Als
de vijftiende president namens zijn familie
receptie houdt, gebeurt dat met een luister
en een weelde, welke met die van den mikado
zelf te vergelijken zijn.
De beide families zijn in het Japansche
parlement vertegenwoordigd door twee par
tijen, die dikwijls lijnrecht tegenover elkaar
staan: de Mitsui door de Seioekais, de Mit
subishi door de Minseitos.
De Mitsui wenschen werk voor hun fa
brieken en zijn bijgevolg voorstanders van de
territoriale expansie, wat oorlog met zich
mee moet brengen. Zij hebben in de per
soon van generaal Araki iemand gevonden,
die hun ideeën tot tegenover den mikado ver
dedigt. Zij zijn het, die Japan er toe aangezet
hebben Mandsjoekwo te bezetten.
De Mitsubishi willen daarentegen voor
alles de welvaart van den handel en zijn
dientengevolge de natuurlijke verdedigers
van den vrede en den vrijhandel.
Op het oogenblik zijn de Mitsui sterk favo
riet en hebben de Mitsubishi naar het tweede
plan gedrongen overigens een zeer aan
vaardbaar tweede plan.
De heer Manzo Kushida, directeur-gene
raal -van Mitsubishi somt mij na me in zijn
reusachtig kantoor het kop thee te hebben
aangeboden, dat leder zakengesprek in Japan
begeleidt de werkzaamheden op van zijn
enorm bedrijf en de firma's, die onder zijn
controle staan.
„Wij houden ons bezig", verklaart hij mij,
„met alles, wat de groote financiën, den groo
ten handel en de groote industrie raakt. Wij
bezitten werven voor den bouw van sche
pen, electirische centrales, fabrieken voor
chemische producten, vliegtuigfabrieken, in
het algemeen alle mogelijke machines voor
de industrie, kolenmijnen en mijnen van al
lerlei soorten metalen, een ontzaglijk aantal
landbouwondernemingen en in het kader der
nationale verdediging, weiwen voor den bouw
van oorlogsschepen, van pantserschepen tot
onderzeeërs. Wij fabriceeren van alles, mi
trailleurs. bruggen, veerbooten, locomotieven,
wagons en rails tot aan onderzeesche kabels
toe
De laatste productie van Mitsubishi, en
vooral voor de Vereenigde Staten niet de
minst verontrustende, is die der automobie
len, wélke nog niet in Japan gefabriceerd
werden. De eerste automobielfabriek brengt
het "merk Datsun op de markt. Het is een
kleine wagen met 6 P.K. motor, die overeen
komt met den Franschen Rosengart of den
Italiaanschen Fiat. In tegenstelling met an
dere Japansche artikelen zijn deze auto's
betrekkelijk- duur. ongeveer 10.000 Fransche
franken, maar de prijs zal spoedig dalen en
reeds- z-ijn. nieuwe .firma's in oprichting voor
de constructie van toerwagens met 10 en 16
P.K; motor. De Japansche hidustrieelen ge-
looven, dat zij over vier of vijf jaar automo
bielen kunnen produceeren van denzelfden
prijs als die der Amerikanen en dat daarna
de -prijzen nog verder zullen dalen. Op dien
dag, die niet ver' verwijderd is, zal er in heel
Azië geen. enkel afzetgebied voor de Ameri-
kaansche automobielindustrie, meer te vinden
zijn.
De andere groote economische machtheb
bers zouden een soortgelijke, even belangrijke
opsomming yan hun ondernemingen, kunnen
geven als Mitsui of Mitsubishi, maar ieder
hunner heeft zich bovendien in een bepaald
bedrijf gespecialiseerd: Okura in de textiel
industrie, Tusukawa in.de mijnen, enz.
Ik heb reeds beschreven hoe de invloed van
die reusachtige organisaties zich tot in de fa-
miliewerkplaatsen uitstrekt, waardoor ze het
grootste deel van de Japansche productie on
der controle hebben.
De heer Kadono, directeur van de firma
Okura, geeft mij eenige interessante bijzon
derheden over de onderlinge verhoudingen
der „industrie-baronnen".
Tot in de laatste jaren, d.w.z. tot aan de
wereldcrisis, deden wij elkander concurrentie
aan, maar sedertdien hebben we begrepen,
dat het wilden we elkaar niet ruïneeren
heel wat beter zou zijn. wanneer wij belangen
gemeenschappen zouden oprichten.
„Hoe geschiedt de gemeenschappelijke ver
dediging uwer belangen?"
„Door middel van bijeenkomsten, die ge
woonlijk in de In dus trie ele Club worden g-
houden".
„Bent u niet verplicht enorm hooge beias
tingen te betalen? Men heeft mij verteld, dat
de "regeering u gedwongen heeft, vooral naar
aanleiding van den landbouwcrisis van het
vorig jaar en teneinde een opstand van dr
boeren te voorkomen, een „vrijwillige bijdra
ge" van circa twintig millioen yen te betalen
voor steun aan de in nood verkeerende bevol
king.
„Dat is waar. Overigens voldoen wij gaarne
aan die oproepen. Wij hebben ons over niets t-e
beklagen. Wanneer wij hooge belastingen te
betalen hebben, zijn deze toch altijd nog la
ger dan die van de meeste groote westersche
landen.
„Bij ons betaalt een handelaar met een in
komen van 20.000 yen wat hier een aan
zienlijk bedrag is slechts 14 percent aan
belastingen. Iemand, die 1 millioen yen in
komen heeft (4 millioen 300.000 Fransche
franken), betaalt slechts 22 percent, terwijl
hij, als ik me niet vergis, in uw land bijna
percent zou moeten betalen".
„Maar is het tekort op uw begrooting
niet het bewijs van, dat die belastingen on
voldoende zijn? Is de financieele situatie van
uw land niet evenzeer uit het evenwicht als
in Amerika?"
„Het vraagstuk is in beide landen absoluut
niet hetzelfde. De stellingen van president
Roosevelt zijn gebaseerd op een prijsstijging
van alle artikelen en zijn onvereenigbaar met
de vitale behoefte der Vereenigde Staten aan
export. Bij ons blijft daarentegen de export
zich ontwikkelen en. daardoor juist vermindert,
het deficit voortdurend".
„U/ziet dus den economischen toestand van
Japan met optimisme tegemoet?"
„Min of meer", antwoordt de heer Kadono
mij. „Wij hebben verscheidene redenen tot
bezorgdheid. De belangrijkste is ons teveel
aan bevolking, die zooals u weet met 1 mil
lioen per jaar toeneemt. Onze invoer blijft
grooter dan onze uitvoer: dat is het geheim
van onze buitenlandsche politiek, die over-
heerscht wordt door ons speuren naar een
zoo voordeelig mogelijke productie van die
stoffen, welke in de eerste plaats noodzake
lijk zijn voor de Japansche industrie. Ten
slotte zou onze snelle over-industrialisatie,
die gelijk is aan die der Vereenigde Staten,
ook óns binnen enkele jaren sociale verras
singen kunnen bereiden".
Welke zijn die sociale verrassingen, waarop
de heer Kadono zinspeelde?
Het is duidelijk, dat de voortdurende ver
hooging der douanerechten, die in de geheele
wereld al meer en meer den export van Ja
pansche producten tegenwerkt, een ernstigi
financieele en commercieele crisis teweeg kan
brengen Op dit oogenblik laat de militaire
partij, die zeer machtig is en een socialistisch
karakter draagt, niet na de reeds groote on
tevredenheid der bevolking tegenover de „ba
ronnen" te exploiteeren. Het groote gemak,
waarmede in deze dagen zaken worden afge
wikkeld gevolg van de devaluatie van de
yen op 65 percent stelt tot tijd winnen In
staat. Tenslotte heeft iedereen een bestaan,
maar de minste vertraging in die stijging der
cijfers zou het signaal kunnen zijn voor een
nationale revolutie, want de openbare Japan
sche meening geeft zich zeer wel rekenschap
van het abnormale, dat er ligt in het feit, dat
enkele families het grootste deel van den
economischen toestand in handen hebben.
Vele Japansche kooplieden en industrieelen
some zelfs kleine handelaars hebben
niettemin mijn aandacht gevestigd op een der
voordeelen van die feodale organisatie: dat
is de zekerheid, die zij geeft betreffende ere
dieten.
Een kleine industrieel zeide mij: „Wij wer
ken liever met een beperkte winst voor re
kening van groote firma's, die voor een gere
gelde betaling garant zijn, dan voor een groot
aantal klanten, die weliswaar onze producten
duurder betalen, maar ons tegelijkertijd ver
liezen bezorgen, welke grooter zijn dan de
winsten, welke de hoogere verkoopsprijzen
opleveren".
Een ander voordeel van dit systeem van
het nationale standpunt uit gezien is het
feit. dat de regeering gemakkelijk van de fir
ma's de noodzakelijke financieele offers kan
eischen, welke noodig zijn voor een grootseh
opgezette politiek. De enorme bedragen, die
Japan aan Korea en Mandsjoekwo gespen
deerd heeft totnogtoe zonder voldoende
tegenprestatie zijn voor het grootste deel
van die machtige ondernemingen afkomstig.
Maar zullen die voordeelen voor langen tijd
de behoefte kunnen opheffen aan economisch
evenwicht en sociale rechtvaardigheid, welke,
ook in Japan, iederen dag duidelijker aan het
licht treedt?
(Nadruk verboden)
GEVAARLIJK SPEELGOED.
Vrijdagmiddag waren eenige kinderen tus-
schen vier en zeven jaar in de Heutzstraat te
Venlo aan het spelen met een spiritustoestel.
Een van hen schudde plotseling den inhoud
van het brandende toestel over het lichaam
van zijn makkertje, het 5-jarig zoontje van
de familie Lamers uit. Het jongetje liep daarbij
zeer ernstige brandwonden aan het beneden-
lichaam en de beenen op. In zorgwekkenden
toestand moest het naar het R.K. Ziekenhuis
overgebracht worden.
Rel
aas van een ramp.
Aanteekeningen van een
Gaai-passagier.
Drama in enkele korte zinnen.
„2400 Meter vlak boven de toppen - bliksem -
2100" dan niets meer.
We hebben dezer dagen gemeld, dat de des
kundigen van den Rijksstudiedienst voor de
luchtvaart, toen zij een onderzoek instelden
naar de oorzaken van de ramp van de Gaai,
toen deze op dien noodlottigen Zaterdag van
20 Juli in de Alpen verongelukte, een heel
belangrijke ontdekking hebben gedaan. Bij
het wrak werd namelijk het notitieboekje ge
vonden van een der passagiers, waarin deze
verschillende feiten weergaf van de laatste
oogenblikken vóór den vreeselijken afloop.
Deze aanteekeningen waren van de hand
van den redacteur van „De Tijd", den heer
van Langen, een der ongelukkige reizigers uit
het toestel. In zijn blad vinden wij ze thans
afgedrukt:
Het zijn de vijf laatste beschreven bladzij
den, 'die met enkele korte aanteekeningen het
sober en daardoor juist zoo beklemmend relaas
doen van dertig tot bijna vijf en veertig minu
ten van een tocht, die om 12 uur 's middags
aangevangen, om 12.48 eindigen zou
Jos van Langen teekende op:
Milano 20/7 12 uur slaat de klok in de
Gaai met 10-tal passagiers, meest Hollan
ders Drijvende wolken De „Tijd" breng
ons op de hoogte van het ongeluk van de
..Maraboe", nadat een medepassagier ons op
de hoogte had gebracht van de ramp van
Zondag j.l. („Kwikstaart" Red Een wees
gegroet en een schietgebedje tot Sint Christo
forus geven vertrouwen al gauw boven de
wolken;., vrij regelmatig dwars door de
wolken; alles wit stijgen 3000 M. (dit
geregeld af te zien van den hoogtemeter, die
voor in de passagierscabine hangt. Red.)
Regen tegen de ramen 4000 4500 boven de
wolken hemelblauw zichtbaar 4600
4700 bijna 5000 regen klettert geen
blauw meer regen half een knal
dalen snel 4000 3800 3200 sneeuw
- - 3000 2800 2500 2400 vlak boven
toppen bliksem 2100
Hier zijn de aanteekeningen, die aanvan
kelijk duidelijk en regelmatig geschreven,
maar vermoedelijk door het remous, het stoo-
ten van het vliegtuig in de buien, steeds krab-
belig-er worden, plotseling beëindigd. Het is
dan korter of langer na half één en de laatst
vermelde hoogte, 2100 M„ wijst er op, dat het
toestel reeds laag vliegt in den dalketel van
den San Bernardinopas, waarvan de om
ringende bergketens tot over de 3000 Meter
reiken. Nog slechts enkele minuten, seconden
misschien, en het oogenblik van de cata
strophe zal daar zijn.
Het verloop van de vlucht kunnen wij van
minuut tot minuut volgen. Eerst de bewolking
boven het vliegveld Taliedo bij Milaan. Dan
kort na het vertrek het regelmatig stijgen
door de regenwolken tot op 4500 M. het hemel
blauw zichtbaar wordt. Bijna 5000 meter is
men hoog, als men blijkbaar weer zware wol
ken ontmoet. De regen klettert tegen de ven
sters en op het metaal van de vliegtuigfomp.
Half één. Tot nu toe is dus alles goed ge
gaan. Maar dan, midden in de buien, wordt
een knal gehoord. Is het een onweerslag, een
stoornis? Het toestel zakt snel. Beklemmend is
taal der opeenvolgende cijfers." Het' reippo
wijst op ong.ewone verschijnselen ijs vor
ming! Op 3200 M. sneeuwbuien. Lager en
lager: 24U0 Meter. „Vlak boven de toppen",
schrijft van Langen. Het toestel vliegt dus
reeds in de buienflarden der onderste wolken
laag. waardoor men weer tijdelijk zicht heeft
op de aarde. Een bliksemschicht, de tusschen
de bergen al zeer geringe hoogte van 2100
Meter zijn de laatste bijzonderheden, die wor
den vermeld.
Op twaalf minuten voor één is de klok van
de Gaai stil blijven staan.
Incident in een dorps
gemeenteraad
De koffie- en sigaren-autonomie in
Nederhorst-den-Berg.
VREEMDSOORTIGE FANTASIE VAN EEN
15-JARIGE.
Een olieventer vond Donderdagavond nabij
Almelo een 15-jarigen jongen met een touw
om zijn hals aan een boom hangen. De man
sneed het touw doof en waarschuwde politie
en een dokter. Tóen dé knaap bijkwam, ver
telde hij door een circa 40-jarigen man met
een baard te zijn overvallen en aan den boom
opgehangen, waarna hem zijn portemonnaie
was ontstolen. Na een zeer langdurig verhoor
bekende de jongen eindelijk alles gefantaseerd
te hebben. Zelfs de bewusteloosheid had hij
naar een dokter reeds had verklaard gesi
muleerd. Het geld, dat hij bij zich moest heb
ben, zat nog in z'n portemonnaie, die nabij de
plaats van hét „drama" werd gevonden.
PREMIèRE VAN „DE KRIBBEBIJTER" GING
IN DEN HAAG.
In het verbouwde en vergroote Passage
theater in den Haag heeft een groote menigte
de première van de nieuwe Nederlandsche
film „De Kribbebijter" met geestdrift gevolgd
Herhaaldelijk werd geapplaudisseerd, terwijl
de medewerkenden na afloop werden gehul
digd. Een ovatie werd gebracht aan den 81-
jarigen August Kiehl, die juist zijn 60-jarig
tooneeljubileum vierde.
De Kribbebijter" werd geregisseerd door
Kosterlitz. O.m. treden er in op Cor Ruys,
Louis de Bree, Frits van Dongen. Dolly Mollin-
ger, Mary Dresselhuys, Chris Baay en August
Kiehl.
TJOTTER SLOEG OP HET IJSSELMEER OM.
Op het IJselmeer is Vrijdagmiddag een
tjotter, bemand met 5 personen de eigenaar
de heer D. Keizer uit Nieuwendam en zijn
familie door de plotseling opkomenden
storm verrast. Het bootje kapseisde, doch de
inzittenden wisten zich aan het omgekeerde
vaartuig vast te klemmen.
Een visschersboot uit Volendam, de V. D. 24
die de schipbreukelingen opmerkte wist hen
op te pikken en bracht hen naar de haven
van Durgerdam.
Het omgeslagen vaartuig lieten zij in de
steek.
MAN BEWUSTELOOS LANGS DEN WEG
GEVONDEN
In den nacht van Donderdag op Vrijdag is
de mijnwerker J. Bock uit Kerkrade, ter hoog
te van De Bril bewusteloos langs den weg ge
vonden. Naast hem lag zijn rijwiel, dat eenigs-
zins beschadigd was. In bewusteloozen toe
stand is hij per auto naar het ziekenhuis over
gebracht, waar een dokter een dubbele sche
delbreuk constateerde.
De man is Vrijdagochtend, zonder tot het
bewustzijn te zijn teruggekeerd, aan zijn beko
men verwondingen bezweken.
Men vermoedt dat hij van zijn rijwiel is ge
vallen. In ieder geval staat vast dat de man
niet door een auto is aangereden.
Het slachtoffer was gehuwd en 34 jaar oud.
In de gemeenteraadsvergadering van het
landelijk gelegen dorp Nederhorst den Berg
is het tot een schermutseling gekomen tus
schen den voorzitter, burgemeester G. Graaf
Schimmelpenninck en het raadslid Smit (een
z.g. wilde), omdat laatstgenoemde smakelijk
een pijp zat te rooken. waaraan de voorzitter
een einde wilde maken. Toen geruimen tijd
geleden de burgemeester wegens ziekte gedu
rende vele maanden in het buitenland had
vertoefd, ver-zocht hij, in den raad terugge
keerd, den leden tijdens het eerste uur van de
vergadering niet te rooken. De raad was toen
nog gehuisvest op een bovenvertrek van het
oude raadhuis, zoodat de atmosfeer spoedig te
benauwd werd. Nu het ruime nieuwe gemsen
tehuis betrokken is, meende het bovengenoem
de ï'aadslid (die trouwens nog geen deel van
den raad uitmaakte, toen de straks bedoeld<
afspraak getroffen werd) dat hij nu wel zijn
piio kon blijven rooken.
Toen het herhaald handgebaar van den
voorzitter niet hielp, verzocht hij den heer
Smit, zijn pijp neer te leggen, waarop deze
vroeg, waarom hij niet mocht rooken. De voor
zitter antwoordde: „Dat is hier in den raad
destijds zoo afgesproken".
De heer Smit: „Er kan wel zooveel afL
sproken worden, maar daarom behÖeT ik me
daar nog niet aan te houden".
De voorzitter: „Dan zou ik moeten zeggen,
dat ik dat niet netjes vind".
Toe ae heer Smit rustig verder rookte,
merkte de heer Welle .R.K.) op- „We zullen
dat bij de rondvraag toch nog eens moeten be
spreken, want. het gaat toch niet aan, dat één
raadslid rookt en de anderen niet".
De voorzitter: „Er is ook nog zooiets als een
ongeschreven wet".
Wethouder Blok (A.R.): „Je moet altijd j1
belofte houden".
De heer Welle: „Ik heb nooit iets beloofd'
waarop de heer Smit onmiddellijk liet volgeix
„En ik heélemaal niet. In deze groote raads
zaal zal het heusch niet zoo hinderlijk zijn als
ik alleen rook en de andere heeren niet-'
Geroep: „Jawel, maar daar gaat het niet
om!"
De heer Smit dampte intusschen lustig ver
der en de voorzitter keek, zeer verstoord, toe.
Bij de rondvraag kwam de heer Welle terug
op het rook-incident en vroeg, hoe het nu in
de toekomst moest gaan. „Is voortaan het
rookverbod opgeheven?"
De gemeente-secretaris: „Een rookverbod
voor kinderen boven de 20 jaar".
De heer Welle: „We moeten toch weten wa:
we aan toe zijn en dan moeten ook weer si
garen van de gemeente op tafel komen; even
als de koffie, die we moeten missen".
De voorzitter: „Daarvoor staat geen post op
de begrooting. Als de heeren willen rooken
moeten ze zelf hun sigaren maar betalen".
De heer Dolman (S.D.A.P.): ,,'t Is toch al te
schriel, dat we niet eens koffie kunnen krij
gen, als we hier den heelen ochtend zitten te
vergaderen. Ik wil een post op de begrootin;
hebben".
Andere raadsleden roepen, dat er een post
van 25 voor koffie en sigaren op de begroo
ting stond.
De secretaris: „Jawel, maar met de openin;
van het nieuwe gemeentehuis is er voor 2L
méér geconsumeerd, dan uitgetrokken was. dus
die post is al opgebruikt".
Wethouder Blok: „Is dat nu zoo'n opoffering
om geen kop koffie te krijgen op de vergade
rfngen?"
De heer Welle: „U hebt gemakkelijk praten,
u: drip kt gemeente-pils"-.
De voorzitter: „Heeren, u krijgt het van Ge
deputeerde Staten toch niet gedaan. Ze
schrappen den post, dat zult u zien".
De heer Smit: „Dan schrijft u er maar bij
dat de heeren anders thuisblijven en dat zul
len ze toch niet graag zien".
De heer Welle: „Ik vraag, in de volgende
vergadering mijn voorstel te behandelen om
van gemeentewege weer sigaren en koffie te
verstrekken". De overige raadsleden betuigen
hun instemming hiermede, waarmede de de
batten gesloten worden.
Het nieuwe pinguin-eiland in
Artis.
Een groote attractie.
Wie kent ze niet, de foto's, meegebracht
door Antarctische expeditie, waarop het barre
Zuidpoolland, dat totaal geen voedsel voort
brengt, wemelt van ontelbare scharen der
eenige bewoners, die mexi in deze onherberg
zame oorden op het land aantreft, de pin-
guins?
Onweerstaanbaar aantrekkelijk en komisch
zijn deze dieren, die door hun houding en
hun gedragingen een zoo groote. zij het
slechts schijnbare gelijkenis met menschen
vertonnen. En dan nog met deftige menschen
gekleed in zwarten pandjesjas of rok, die
hun rug bekleed, terwijl hun voorzijde het
vlekkelooze wit van rok-vest en hemd ver
toont.
Het vermogen te vliegen hebben deze zon
derlinge vogels verloren, hun vleugels zijn
veranderd in een soort roeispanen, met be
hulp waarvan ze zich met zeer gi'oote snel
heid onder water kunnen voortbewegen. Want
in het water der zee moeten zij hun voedsel
zoeken, bestaande uit visc-h, kreeftachtige
dieren, zooals garnalen, inktvisschen e.d.
Het land hebben zij slechts noodig, om er
hun eieren uit te broeden en er hun jongen
groot te brengen, tot deze zoover zijn, dat
ook zij zich te water kunnen begeven en
voorts ook om er den ruitijd door te ma
ken. Die ruitijd is voor de pinguins een
kwaad ding, want daar zij gedurende het
ruien niet te water gaan, moeten zij dien ge-
heelen tijd vasten. Dit alles is slechts moge
lijk in verband met het hierboven reeds ver
melde feit, dat geen andere dieren, die zich
op het land begeven, in de Zuid poolstreken
voorkomen. Leefden daar ijsberen en vossen
zooals in het Noordpoolgebied, dan zouden
de vrijwel weerlooze pinguins en hunne jon
gen gedurende de voortplantings- en rui
tijden spoedig eeu prooi van dergelijke roof
dieren worden.
In Artis werd in het afgeloopen voorjaar een
groot, fraai, in modernen stijl opgetrokken
verblijf voor pinguins gebouwd. Te midden
van een bassin, met lichtblauwe bodem en
wanden, verheft zich een gestyleerde rots
partij, waarop de ping-uins, die graag klim
men, zich op hun uiterst koddige manier, als
deftige mannetjes voortbewegen. Ook bij het
zwemmen in het heldere water van het bassin,
mt de lichtgekleurde wanden en bodem, zijn
zij voortreffelijk zichtbaar.
Artis is reeds in het bezit van een vijftal
pinguins, behoorend tot drie verschillende
soorten, welke dieren thans hun nieuwe hier
boven bedoelde verblijf betrokken hebben. Bo
vendien worden pogingen in het werk ge
steld om zoo spoedig mogelijk de beschikking
te krijgen over nog meer pinguins voor Artis.
ZATERDAG 10 AUG. 193S
Niet onwaarschijnlijk zullen zich mettertijd
verschillende broedparen vormen op dit nieu
we pinguin-eiland, waarvan de gestyleerde
rotspartij hoeken en nissen vertoont, die door
de pinguïns als broedgelegenheid benut kun
nen worden. En daarbij zullen zich dan de
kostelijke, door Zuidpoolreizigers beschreven
tafereelen kunnen afspelen van het elkaar
berooven, niet alleen van steenen en ander
nestmateriaal, maar ook van de eieren zelf,
hetgeen dan weer aanleiding geeft tot koddi
ge ruziemakerijtjes.
Het behoeft nauwelijks opgemerkt te wor
den dat „Artis" hierdoor een ongeëvenaarde
attractie is rijk geworden, waarvan het pu
bliek zich slechts met moeite losscheurt.
Buitengewoon veel belangstelling wekt ook
steeds het voeren der pinguins. Deze vogels
eten nl. slechts uit de hand. Want alleen een
in het water zwemmende visch, inktvisch of
kreeftachtig dier wordt door hen als voed
sel erkend, een partijtje doode visch, voor hen
neergelegd, zien zij niet als voedsel. Brengt
men hen echter het voedsel voor of in den
bek, dan wordt dit gretig genomen. In Artis
krijgen ze spiering, haring, makreel, wijting
en schol of schar.
Kostbaas en kostganger
gingen elkaar te lijf.
Zij wendden elkaar slechts licht.
Op de Jac. van Lennepkade te Amsterdam
hebben een kostbaas en zijn kostganger Vrij
dagavond ernstigen twist gekregen nadat eerst
de flesch flink was aangesproken. De kost
ganger, een man van 43 jaar, haalde een
scheermes tevoorschijn en is daarmede zijn
45-jarigen kostbaas te lijf gegaan.
Op het tumult kwamen buren en politie toe
snellen, maar voor men beide mannen had ge
scheiden, had reeds bloed gevloeid. De kost
baas had van zijn commensaal twee flinke
sixeden over het hoofd gekregen, zoodat het
bloed hem langs het hoofd stroomde. De aan
valler had zich zelf met het mes aan de hand
gewond. Beide mannen verkeerden in zeer
overspannen toestand.
De kostganger werd, na door den G.G.D. ver
bonden te zijn. door de politie meegenomen
naar het posthuis aan de Borgerstraat. De
kostbaas is naar het Wilhelmma Gasthuis ge
bracht en daar verbonden. Zijn toestand was
echter niet van dien aard, dat hij moest wor
den opgenomen. Hij is dan ook na ëenigen tijd
naar hetzelfde posthuis overgebracht. Later
op den avond zijn beide mannen naar het
bureau Overtoom gebracht, waar de kostbaas
is blijven overnachten.
BOTSINGEN TUSSCHEN ANTI-FASCISTEN
EN N.S.B.'ERS.
Hier en daar zijn Vrijdagavond in Amster
dam weer kleine relletjes geweest. In de St.
Antonius Breestraat zijn N.S.B.-colporteurs
lastig gevallen, waardoor later op het Water-
looplein een vechtpartij ontstond. Daar werd
een der colporteurs mishandeld. De politie
verspreidde de menigte en bracht de N.S.B.-
ers naar het kringhuis aan den Overtoom.
Op het Mercatorplein zijn ook kleine strub
belingen met colporteurs van dezelfde partij
voorgevallen. Hier bleef het echter bij scheld
woorden en voorkwam de politie erger. Het
zelfde was ook het geval aan den Hoofdweg.
SANTPOORT
NED. HERVORMDE KERK. V.m. 10 UUXJ
Ds. P. Jonges, pred te Z.wartewaal.
NED. HERVORMDE EVANGELISATIE.
V.m. 10 uur: Ds. J. de Wit, Leiden.
GEREF. KERK, Burgem. Enschedélaan hoek
Frans Netscherlaan.
V.m. 9.45 uur: Ds. W. Breukelaar, em. pred.
Nam. 5.30 uur: Dezelfde.
In beide diensten collecte voor de hulpbe
hoevende kerken in de provincie.
GEREF. KERK IN HERSTELD VERBAND.
Gebouw Bethel, Wüstelaan.
V.m. 10 uur: Ds. J. ter Schegget,
Bed. H. Avondmaal.
IJMUIDEN
LEGER DES HETLS. V.m. 10 en nam. 7.30
uur: Samenkomsten.
GEREF. KERK, Wilhrtminakade. V.m 10 uur:
Ds. R. J. v. d. Meulen.
Nam. 5 uur: Ds. K. Scheeres van Lutjegast.
HULPKERK. Marnixsehool. V.m. 10 uur:
Ds. Scheeres.
Nam. 5 uur: Ds. v. d. Meulen.
NED. HERV EVANGELISATIE Pr. Hendrik
straat 117.
V.m. 10 en nam. 5 uur: Lees dienst.
CHR. GEREFORM KERK - V.m. 10 uurï
Ds. G. W. Alberts van Vlaardingen.
Nam. 5 uur: Dezelfde.
OUD KATH. KERK. V.m. 10 en nam. 3 uur:
Pastoor L. Rinkel.
DOOPSGEZ. GEM. en AFD NED. PROTES
TANTENBOND, Helmstraat 9.
Geen dienst.
IJMUIDEN-OOST
VER. VAN VRIJZINNIG HERVORMDEN. -«
Vereenigingsgebouw, Groeneweg.
Geen dienst.
GEREI' KERK, Velserduinweg. V.m. 10 uurj
Ds van Teylingen.
Nam. 5 uur: Ds. van Teylingen.
VERGADERING VAN GELOOVIGEN, Ekster
laan 35.
V.m. 10 uur: Bijbelbespreking en bidstond.
Donderdag nam. 8 uur: Bijbelbespreking én
bidstond.
HERSTELD APOSTOLISCHE ZENDENGSGEM.
Willebrordstraat 10.
V.m. 10.15 uur: Godsdienstoefening.
Nam geen dienst
BAPTISTEN-GEMEENTE, Willebrordstraat 10
Geen dienst.
BEVERWIJK
VEREENIGING VAN VRIJZINNIG HER
VORMDEN, Noorderparklaan.
Geen dienst.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE, Meerstraat.
V.m. 10 uur: Ds. J. D. van Caicar.
5VANG LUTHERSCHE c Koning
straat.
Geen dienst.
GEREF KERK C. H Moensplein V.m 10
en nam. 5 uur: Ds. Mobach, Numansdorp.
EVANGELISATIE ..EMMANUEL' Zeeslr. 26.
V.m. 10 uur: de heer J. Snoeks.
12 uur Zondagsschool
Nam. 6 uur: de heer M. Schats.
Nam, 8 uur: Openluchtsamenkomst bij het
station.
Donderdag nam 2,30 uur: Vrouwenkrans.
Nam. 7 uur: Dank- en Bedestond.
Nam. 8 uur: Bijbelonderzoek.
HEEMSKERK
NED .HERVORMDE KERK, V,m, 10 uqpJ
Ds. IJzerman.
