üxhkn
UIT HET BUITENLAND
PO ROL
DE JAPANSCHE PRIJZEN
EN HUN GEVOLGEN.
het belangrijkste nieuws
THIJS IJS EN HET CEHEIMZINNICE EILAND
WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1935
De Italiaansch-Abessynische arbitrage- en
verzoeningscommissie is heden in haar tweede
zitting bijeengekomen. De leden der com
missie besloten in de eerste plaats den vijfden
neutralen scheidsrechter aan te wijzen, wiens
verkiezing in geval van meenings-verschil
noodzakelijk zou zijn. Met algemeene stemmen
werd hiervoor de Grieksche gezant te Parijs,
politis, aangewezen.
Men werd het erover eens, de werkzaam
heden te hervatten op het punt, waar zij te
Scheveningen waren afgebroken en de rap
porten in ontvangst te nemen van de vertegen
woordigers der beide regeeringen. De Abessy
nische rechtskundige adviseur, prof. Jèze, zal
met het oog op de eerste resolutie van den
Volkenbondsraad van 3 Augustus j.l. als eer
ste spreker het standpunt van de Abessynische
redering uiteenzetten.
Alvorens de eigenlijke besprekingen begon
nen vroegen de beide Abessynische vertegen
woordigers het woord om een verklaring af te
leggen, die in het protocol zou worden opge
nomen. Zij wezen erop, dat de kwestie van
de internationale juridische verantwoordelijk
heid door het besluit van den Volkenbondsraad
zoodanig besnoeid was, dat het hun thans on
mogelijk leek, deze zaak juridisch tot in on-
derdeelen te behandelen. De Abessynische
vertegenwoordigers konden niet erkennen, dat
zij hiervan vrijwillig afstand hadden gedaan
of dat de consequentie hiervan was dat een
der beide mogendheden, i.C. Italië, als tegen
prestatie de benoeming van een vijfden
scheidsrechter had aanvaard, aangezien de
verkiezing van dezen scheidsrechter aan de
vier andere scheidsrechters was overgelaten.
Onder andere omstandigheden zouden zij
daarom wegens diepgaande meeningsverschil-
len de nieuwe hun opgedragen taak hebben
geweigerd. Gezien de moeilijke situatie aarzel
den zij, na het afleggen van deze verklaring,
echter niet, hun collega's hun volledige mede
werking binnen het kader, dat momenteel voor
hen gold, toe te zeggen.
In hun antwoord verklaarden de beide Ita-
liaansche scheidsrechters, dat de door de
Italiaansche regeering benoemde scheidsrech
ters tegenover de beoordeeling, die zoo juist de
door de Abessynische regeering benoemde
scheidsrechters hadden medegedeeld, ernstige
bezwaren hadden.
Zij beperkten zich ertoe, de verantwoorde
lijkheid 'voor de zooeven afgelegde verklaring
geheel over te laten aan de beide Abessynische
vertegenwoordigers en wenschten hiermede
het commissiewerk te hervatten.
De Amerikaansche pers acht een oorlog tus-
schen Italië en Abessynië onvermijdelijk indien
Frankrijk en Engeland niet op het laatste
moment krachtig ingrijpen. Alle bladen geven
uitsluitend Mussolini de schuld voor de hui
dige situatie.
De „Washington Post" herinnert aan Mus
solini's optreden in Stresa, waar hij de- Duit-
sche actie tot wederinvoering van den dienst
plicht veroordeeld heeft. Thans doet hij zelf
echter nog veel erger met veel minder recht.
De regeering volgt de geheele ontwikkeling
met groote bezorgdheid. Zij houdt zich opzet
telijk buiten -het conflict om het optreden van
Engeland niet te storen. Wanneer het echter
tot oorlog mocht komen, zal zij waarschijnlijk
gebruik maken van haar bevoegdheid tot af
kondiging van een wapen-uitvoerverbod, al
thans wanneer het desbetreffende wetsont
werp, dat Zaterdag in allerijl is ingediend, nog
voor het einde van de huidige Congreszitting
behandeld en goedgekeurd kan worden.
Het wetsontwerp is op wensch der regeering
aldus gewijzigd, dat de afkondiging van een
wapenembargo aan president Roosevelt wordt
overgelaten en dat deze tevens de vrijheid
heeft, te bepalen of het embargo zal worden
afgekondigd tegen beide oorlogvoerende mo
gendheden. Hierdoor heeft president Roose
velt de mogelijkheid gekregen, pressie op Italië
te oefenen.
Zooals men weet heeft de president thans
reeds de Bank voor den Buitenlandschen han
del verboden, credieten aan Italiaansche fir
ma's toe te staan.
Italiaansch-Ahessynische arbitragecommissie in tweede
zitting bijeen. Politis tot vijfden arbiter aangewezen.
Amerikaansche pers acht een oorlog onvermijdelijk.
Naar een wapen-uitvoerverbod?
storting in' de Hermann Goeringstrasse was
's middags om 5 uur nog in vollen gang.
Voor zoover viel na te gaan werden nog veer
tien arbeiders vermist. Het is echter mogelijk,
dat dit aantal minder zal blijken te zijn.
Met groote inspanning werd het oprui-
mingswerk verricht door ongeveer honderd
pioniers, te zamen met arbeiders en met de
brandweer, onder leiding van een aantal
bouwdeskundigen. Het is zeer lastig de zware
ijzeren steunbalken, die aan den Oostelij
ken kant ineen zijn gezakt, uit elkaar te ha
len, waarvoor de meeste losgesneden moeten
worden. Met bewonderenswaardige snelheid
hebben arbeiders drie steigers over het uitste
kende gedeelte aan den kant van de Dier
gaarde gebouwd, zoodat thans de planken en
balken gemakkelijker uit dë put gehaald
kunnen worden.
Onmiddellijk na het ongeluk heeft de Ame
rikaansche ambassadeur het gebouw der am
bassade, het voormalige Blücher-paleis aan
de Pariser Platz, beschikbaar gesteld voor het
onderbrengen der gewonden en der reddings
ploegen.
Ecmadoir.
De dictatuur uitgeroepen.
De minister van oorlog heeft de dictatuur
uitgeroepen ten gunste van den president
der republiek. Deze heeft bij decreet het
congres naar huis gezonden en een consti-
tueerende vergadering tegen 12 October bij
eengeroepen.
De instorting in de Berlijnsche
„ondergrondsche".
Een aantal vermisten.
Gistermiddag om kwart over 12 is zooals
wij in het grootste deel van onze vorige op
laag gemeld hebben door onbekende oor
zaak een gedeelte van den ondergrondschen
spoorbaan in de Herman Goeringstrasse in
gestort. De ijlings ontboden brandweer welke
roet groot materiaal spoedig ter plaatse ver
scheen ving direct de reddingswerkzaam
heden aan. De politie zette de omgeving tot
in wijden omtrek af, waarbij zij geassisteerd
werd door verschillende nationaal-socialisti-
sche organisaties.
Veertien arbeiders werden bedolven.
Het traject waar de instorting geschiedde,
was nog in aanleg. De lengte van het inge
storte gedeelte is ongeveer 50 M. De plaast des
Ohheils vormt één diep gat.
De brandweer, welke met ongeveer 20 wa-
wagens ter plaatse verscheen werkte met groote
baast om de ingeslotenen te bevrijden.
Bij het ongeluk zijn een' groote kraan en
een geheele stelling met de daarover liggende
tramrails in de diepte gesleurd.
Ook is een gedeelte van de waterleiding ver
nield. Aangezien men er spoedig in slaagde
de leiding af te sluiten, is slechts gedurende
betrekkelijk korten tijd het water in de groeve
Uitgestroomd.
Nader meldt het A. N. P.:
Het opruimingswerk op de plaats van de in-
Ook minister Goebbels stelde zijn huis, dat
cvlak bij de plaats van de ramp gelegen is en
zijn tuin ter beschikking voor het verleenen
van hulp aan de slachtoffers.
De oorzaak staat nog niet vast, doch er is
een streng onderzoek gelast om na te gaan of
er wellicht nalatigheid in het spel is.
Terstond nadat het ongeluk had plaats ge
had begaven de ministers Goebbels en Frick,
de hoofdcommissaris van politie graaf Hell-
dorf, dr. Ley en di\ Dorpmüller zich naar het
tooneel van de ramp.
Het bleek, dat de tramrails, welke boven
het gat liggen, eveneens omlaag waren geval-
len.Men vreesde voor niéuwe instortingen; de
huizen langs de straat bevinden zich niet in
gevaar.
Een ander officieel bericht meldt, dat zes
gewonden zijn te voorschijn gebracht en naar
het ziekenhuis vervoerd.
Het
Italiaansch-Abessynische
conflict.
Een Amerikaansche beschouwing.
Men zendt ons uit Amerika een beschou
wing over het Italiaansch-Abessynische con
flict, welke interessant genoeg, is om er het
een en ander aan te ontleenen.
De schrijver zégt o:m.:'
Eenige weken waren er verwarde berich
ten in omloop over het onderhoud, dat de
Japansche gezant te Rome met de Italiaan
sche regeering had gehad over Japan's posi
tie en belangen in de Ethiopische kwestie. Het
nieuws van de laatste dagen schijnt ons een
sleutel te geven. In het laatst van 1934 beslo
ten'de-Japanners een gezantschap in Addis
Abeba te vestigen. Zoover is het toentertijd
echter niet gekomen. Thans- komen onbeves
tigde berichten binnen, dat in dit opzicht de
finitieve stappen zijn gedaan door de re-
geering te Tokio. Daarna kwam het bericht
van de Ethiopische regeering, dat een delega
tie naar Japan zou vertrekken voor verkrijgen
van credieten en munitie.
Terwijl de Volkenbond erin scheen te sla
gen den fatalen dag voor verscheidene weken
uit te stellen, verwekten Mussolini's hande
lingen in talrijke kringen den vrees, dat niets
den Duce meer van zijn besluit kon afbren
gen troepen naar Ethiopië te zendien om daar
zooals hij het noemt, „zijn beschavingswerk"
te beginnen. Aan den anderen kant is er een
enorm aantal menschen, dat onvoorwaar
delijk gelooft, dat Mussolini's plannen door
toedoen van Engeland en de Vereenigde Sta
ten veranderd kunnen worden. De Britsche
regeering kan de millioenen Engelschen niet
negeeren, die er op aangedrongen hebben
Mussolini een halt toe te roepen. Die aan
drang heeft weerklank gevonden in de Ver
eenigde Staten en neemt iederen dag grooter
omvang aan.
Men behoeft geen onruststoker te zijn om
te constateeren, dat de rassencomplicaties
van het Italiaansch-Ethiopische geschil er
nog heel wat gevaarlijker uitzien dan de eco
nomische en politieke verwikkelingen. Des-
Het Doorzitten bij Wieirijden
en een door de Zon Verbrande
Huid, verzacht en geneest men met
Doos 30-60. Tube 80 ct. Bil Aooth. eo Drogisten
(Adv. Ingez. Med.)
AZIE in 1935.
kundige beschouwers hebben al lang gele
den gewezen op de mogelijkheid van Japan's
bemoeiing in dezen twist als de kampioen der
gekleurde rassen tegenover de blanken. Met
Japan als vierde natie, waarmede bij ieder
besluit in zake Ethiopië rekening moet wor
den gehouden, is het heel waarschijnlijk, dat
de beslissing over Ethiopië's lot precies als bij
de gebeurtenissen in Mandsjoekwo, geheel
buiten den Volkenbond:: zal vallen!
Een nieuwe groep, heeft haar stem in de
Abessynische affaire doen hooren. Dat is de
stem van de American ^Federation of Labor.
Zij verzet zich ten sterkste tegen het aan
wenden van den oorlog ::.voor hetregelen van
internationale geschillen, Zij veroordeelt de
mogelijkheid van een aanvalsoorlog van de
zijde van; Italië tegenover Ethiopië. Zij doet
verder een Oproep op alle arbeiders van de
wereld om hun stem te! verheffen en heeft de
Amerikaansche regeering verzocht al haar in
vloed te gebruiken teneinde den oorlog tus
sehen beide volken te voorkomen. De volke
ren behoeven niet langer de handen in ver
twijfeling op te heffen, onmachtig iets te
doen. Zij hebben een beter inzicht gekregen
in de factoren, die gecontroleerd en naar den
vrede in plaats van naar den oorlog geleid
kunnen worden. De groote massa van het
volk vraagt zich overal af, of aan een paar
munitiefabrikanten en bankiers enorme
voordeelen moeten worden toegestaan, terwijl
ieder ander bedreigd wordt met dezelfde fa
tale gevolgen van den wereldoorlog.
Wanneer dengenen, die in de' Vereenigde
Staten voor den vrede ijveren, gevraagd wordt
of ze erin geslaagd zijn hun ideeën in practijk
te brengen, zullen zij u antwoorden, dat er
verscheidene ontwerpen zijn opgesteld, die
ten doel hebben het uitroeien van al het
kwaad, dat tot oorlog kan.leiden.
Of deze ontwerpen alle of voor een deel
door het Congres voor de verdaging zullen
worden aangenomen, ziedaar de taak van de
burgers van dit land. Deze maand zal leeren
of het volk erin geslaagd is het Congres ervan
te overtuigen, dat Amerika buiten den oorlog
moet- blijven en de andere regeeringen moet
overreden den oorlog als wapen der bescha
ving te schrappen.
Groote droogte in Engeland.
Het vee wordt verkocht.
LONDEN, 20 Aug. De groote droogte in
de landbouwdistricten wordt, hoe langer hoe
ernstiger. Over groote afstanden moet het
water wordt aangevoerd. De boeren in York
shire verkpopen hun'.vee' tegen lage prijzen
wegens de moeilijkheden om het van drink
water te. voorzien. In Derbyshire gebruiken de
ingezetenen yérschéidehe malen hetzelfde
water om zich te wasschen. Volgens officieele
gegevens strekt het gebied van de droogte zich
uit.van bezuiden Brightwalton tot het Noor
den van Wales.
De moord op Gareth Jones.
Engeland eischt een diepgaand onderzoek.
SJANGHAI, 20 Augustus (Reuter). De
Britsche Consul te Nanking heeft- gisteren
uit naam van den Britschen ambassadeur aan
het Chineesche ministerie van buitenland-
sche zaken een. nota overhandigd, waarin een
diepgaand onderzoek wordt verlangd naar de
omstandigheden, welke tot gevangenneming
van en den moord op den journalist Jones
hebben geleid en waarin tevens arrestatie en
bestraffing der schuldigen wordt geëischt.
Het Chineesche ministerie van buiten-
landsche zaken heeft zich direct bereid ver
klaard aan de Engelsehe wenschen te vol
doen.
Voor het conseryeéren
HAAS' Azijn begeérén.
(Adv. Ingez. Med.)
ONZE DACEUJKSCHE KINDERVERTELUNC
De draak is verschrikkelijk groot en hij wordt van'.kwaadheid
groen en geel op het arme ThijsjeHij ziet den kleihen beer
loerend aan....
Nu Thijs het heele monsterlijke dier kan zien, ziet hij tot zijn schrik
op den hoornen rug ook nog een man
Het is een derde kobold, die met zijn draak Panapoclès de buit dei-
diefstallen bewaakt, en toeziet, dat geen vreemde zich meester van
zal maken.
Voorzichtig brengt de kobold Ges genaamd een fluitje aan
zijn mond en sidderend valt Thijs neer; hij denkt: „Nu zal hij het
signaal blazen, waarop de draak me aan zal vallen."
Maar terwijl hij van angst staat te beven, bemerkt hij plotse
ling, dat hij de fluit van kobold Gies nog in zijn handen heeft!
DOOR EMILE SCHREIBER
Ik heb in mijn vorige artikelen de twee voor
naamste redenen uiteengezet, die in Japan tot
de buitengewoon lage prijzen hebben geleid.
De eerste is van financieelen aard: de de
valuatie van den yen met 65 percent, in een
tijd, waarin dollar en pond slechts met 40 per
cent omlaag gingen.
De tweede is van industrieelen aard: de zeer
lage salarissen, die als oorzaak of gevolg
dat doet er weinig toe den bijzonder lagen
levensstandaard hebben. De werklieden verdie
nen dikwijls niet meer dan 2 a 2.50 fr. per dag
voor elf uur arbeid; gespecialiseerde arbeiders
4 a 8 fr. per dag; kantoorbedienden 12 a 18 fr.
per dag; employé's met wat hoogere functies
20 a 25 fr.
Hier bevinden wij ons dus midden in het
vraagstuk, dat zoovéél opwinding en onge
rustheid teweegbrengt in Europa en Amerika,
het vraagstuk van de Japansche prijzen.
Laat ons voor alles in het gebied der werke
lijkheid blijven, wat op zichzelf al voldoen
de is.
Laten we dus ophouden met het versprei
den van sprookjes, zooals die van de horloges,
die bij het pond verkocht worden (we hebben
hier in dit opzicht nooit anders te doen gehad,
dan met artikelen, die gewoonlijk bij een be
paald gewicht verkocht worden) of de fietsen,
die franco-haven-Amsterdam voor 50 fr. ge
leverd worden
De goedkoopste fietsen worden en gros in
Japan voor 70 fr. verkocht. Wanneer zij in
Afrika geleverd moeten worden kosten zij,
emballage en lossingskosten inbegrepen, nooit
minder dan 85 fr., wat overigens toch al goed
koop is.
Laat ons evenmin herhalen, dat de Japan
sche export den wereldhandel ruïneert.
Het hier volgende staatje, dat opgesteld is
in 1934 de laatste statistieken dateeren uit
dat jaar leert ons in de eerste plaats, dat
Japan van den gezamenlijken wereldhandel
eerder een klant dan een leverancier is, daar
zijn uitvoer nog altijd door zijn invoer wordt
overtroffen.
Deze situatie zal zich misschien in een
Overdreven voorstellingen in het westen.
zich bij iedere aankomst. De piccolo's haasten
zich om de portieren te openen en de heer of
dame de dames vooral die uit het rijtuig
stappen, reiken hun bergen pakjes aan, die
in den wagen opgestapeld liggen. Het is de
terugkomst van het winkelen in Tokio. Dit is
een tafereel, dat we in 1926 in Frankrijk ge
kend hebben en dat nog in sterkere mate in.
Duitschland'waar te nemen viel, tijdens de
devaluatie van den mark. Nu zijn de hotels
zonder toeristen en de winkels te Parijs en
Berlijn, waar de kóopers ontbreken, zijn bijna
den tijd vergeten, toen de klanten bij het doen
van inkoopen nog hun beurt moesten afwach
ten.
Een bezoek aan de ondergrondsche verdie
pingen van hotel Imperial, waar zich winkel
tjes bevinden met alle artikelen die reizigers
noodig hebben, is niet minder leerzaam. Wij
doen er in de eerste plaats de ervaring op, dat
de prijzen van de hotelwinkels hier, in tegen
stelling met wat men dikwijls in Europa
doch niet in Amerika ziet, precies dezelf
den zijn als die van de winkels in de stad.
Hoe hoog zijn die prijzen? Hier laat ik een
paar voorbeelden volgen: (in aanmerking
moet daarbij worden genomen, dat de arti
kelen, die men hier aantreft, in het algemeen
luxe-artikelen voor buitenlandsche toeristen
zijn) een heerencostuum naar maat van ge-
importeerde Engelsehe stof kost 350 a 400 fr.;
hetzelfde costuum van Japansche stof en veel
betere kwaliteit 200 a 250 fr. Een overhemd
op maat, van zephyr met twee boorden 25 fr.
Hetzelfde costuum als confectie-artikel 15 fr.
Een fraaie zijden das 4 fr. 50, Verder levert
de schoenmaker ons leeren schoeisel naar
maat voor 90 fr.; zijden dameskousen van zeer
goede kwaliteit kosten 6 en 10 fr.; water
dichte, zijden regenjassen, met caoutchouc
gevoerd, voor dames en heeren 25 a 30 fr.,
mooie zijden corsages 15 a 30 fr., zeep „a la
violette" per dozijn 6 fr., dus 0 fr. 50 per stuk,
een zeer goede kwaliteit parfum 10 fr. Voor
een dames-armbandhorloge van verchroomd
metaal betaalt men 6 fr.
De prijs van een kamer in een hotel van
19 2f> 1921 1929 193 0 19 31 1933 1933 19 31*
nabije toekomst wijzigen, want de Japan
ners hebben begrepen, dat hun buitenge
woon goedkoope industrieele productie
zwaar gehandicapt was door de noodzake
lijkheid met gedevalueerde yens de grond
stoffen te krijgen, waaraan zij gebrek heb
ben. Hun land bevindt zich in een positie
analoog aan die van Duitschland en Italië
en is genoodzaakt belangrijke elementen
voor zijn productie in den vreemde te'be
trekken.
Om deze réden zet Japan zijn expansie
politiek voort' in China, het land, dat in
staat is alle grondstoffen te leveren, die on
misbaar voor de Japanners zijn.
Door de grondstoffen uit Mandsjoekwo te
halen en vervolgens uit andere grensgebie
den van China met behulp van Chineesche
arbeidskrachten, die bijna de helft goedkoo-
per zijn dan in eigen land, kunnen Japan
ners wellicht de prijzen van hun fabrieks-
producten nog met 25 percent verlagen. Zoo
zal hun concurrentie met de verschillende
landen blijven toenemen en deze zullen blij
ven doorgaan met het nemen van steeds
scherpere douanemaatregelen.
Toch bedraagt het aandeel van den Ja-
panschen export in den wereldhandel nog
slechts 4 percent. Het gevaar is dus nog niet
zoo ontzaglijk als men over het algemeen
gelooft.
Het exportcijfer, dat in 1925 zijn hoogte
punt bereikte met 2.306 millioen yen en dat
in 1931 met ongeveer 50 percent (1.147 mil
lioen yen) daalde, is nog niet tot het punt
van 1925 opgeklommen, ofschoon het er ten
gevolge van de devaluatie van 1932 niet ver
van af is.
Men kan aannemen, dat de cijfers van 1925
dit jaar bereikt zullen worden, maar daarbij
dient men niet te vergeten, dat Japan in
goud slechts een derde van het bedrag van
1925 zal toucheeren, omdat de yen nadien
met twee derden gedevalueerd werd.
Daar de prijzen dezelfde zijn gebleven,
zijn de op deze wijze uitgevoerde hoeveelhe
den nagenoeg gelijk aan die uit den tijd van
de maximum-welvaart, evenwel volgt de im
port naar verhouding dezelfde stijging, zoo
dat Japan in den vorm van inkoopen aan de
wereld hetzélfde bedrag en zelfs meer
blijft teruggeven, als het in ruil voor zijn
verkoopen ontvangt.
Bij den huidigen stand van zaken kan
men Japan ofschoon het bepaalde takken
van industrie in andere landen, zooals de
katoenbranche in Manchester, zeer zeker
ten ondergang richt nog niet beschouwen
als een algemeen gevaar voor den wereld
handel, maar do snelle stijging van zijn ex
port schept wel een toestand, die steeds meer
zorg zal baren.
Gezeten in een gemakkelijken leeren leun
stoel in de hall van het hotel Imperial te
Tokio, kijk ik tussehen vijf en zeven uur
's avonds naar den terugkeer der Europeesche
en Aziatische gasten
Een voor één stoppen de taxis voor de groote
draaideuren en hetzelfde tooneeltje herhaalt
Europeesche allure, met moderne badgelegen
heid, varieert tussehen 25 a 45 fr. Zelden is
de prijs voor een kamer hooger dan 30 a 35
fr. Men kan in de badplaatsen luxueuze hotels
aantreffen, die voor een kamer 25 a 30 fr.
vragen; de eenvoudigste hotels vragen 15 a
20 fr.
In de chique restaurants van Osaka en To
kio betaalt men voor het „plat du jour" nooit
meer dan 3 a 3 fr. 50; groente kost 2 fr., des
sert, fruit of tusschengerecht 0 fr. 75 a 1 fr.
25; een kop koffie 0 fr. 70. De prijs van een
maaltijd a la carte bedraagt in het algemeen
altijd in een zeer goed restaurant 7 fr.
voor de lunch en 8 a 9 fr. voor het diner.
In de restauratiewagen, waar het menu
dit zij terloops opgemerkt steeds in het
Fransch staat opgesteld ,is de prijs van het
ontbijt 3 fr., de lunch 5 fr., het diner 7 fr, Een
consumptie, bier of limonade, kost 1 fr., een
flesch mineraalwater 0 fr. 50. Wanneer wij
in onze coupé lunchen en er is geen restau
ratiewagen koopen we op een perron warme
rijst en gebakken paling, die in een porcelei-
nen kom wordt opgediend. Daar betalen we
1 fr. 50 voor het is een van de fijnste Ja
pansche schotels en een kleine trekpot met
warme theee en een kopje kost ons 30 centi
mes.
Op sommige dagen van onze reis hebben
mijn vrouw en ik op deze wijze op zijn Ja-
pansch geleefd; per dag gaven we met z'n
tweeën voor drie maaltijden en een licht
kostje om vier uur tien fr. uit. Die prijzen zijn
dan nog die van de stations. In de populaire
restaurants hadden we het ongetwijfeld voor
de helft goedkooper kunnen doen.
Van de goedkoopste voedingsmiddelen noem
ik de sardines, die ik te Yokohama (30 k.m.
van Tokio verwijderd) door visschers zag ver
koopen voor 0 fr. 50 per vijftig stuks, minder
dan 1 centime per sardine. Moet ik er nog
aan herinneren, dat één versche sardine in
Frankrijk op z'n minst 50 centimes kost?
Een Japansche employé, procuratiehouder
van een kleine exportzaak in Kobe, was zoo
vriendelijk me over zijn particuliere begrooting
in te lichten.
Hij verdient 650 fr. per maand, is getrouwd
en vader van vier kinderen. De huur van zijn
kleine woning kost hem 200 fr. per maand;
voor levensmiddelen geeft hij 150 fr. per
rriaand uit. Het onderwijs dat, niet geheel
en al kosteloos is kost 2 fr. per maand en
per kind, dus 8 fr.; hij heeft geen enkele hulp,
zijn vrouw zorgt voor alles. Onkosten voor va-
canties kent hij niet, want in Japan heeft men
de zee en de bergen altijd in zijn nabijheid.
De wasch, die hij buitenshuis laat doen, komt
hem op 30 fr. per maand, verder geeft hij 50
fr. per maand uit voor de verstrooiing van zijn
gezin (bioscoop), 50 fr. per maand voor het
gebruik van vervoermiddelen, 75 fr. voor klee
ding, 50 fr. voor verwarming en verlichting.
„Ik houd dus bijna 40 fr. per maand over voor
onvoorziene uitgaven", zei hij mij en hij con
cludeerde: „Wij zijn wel verplicht te rekenen,
maar in ieder geval kunnen we rondkomen",
(Nadruk verboden)!, jj
