HET NIEUWE AVONDBLAD
Nuttige instelling sluit haar poorten.
Amerikaansche Sport.
21e JAARGANG No. 2
MAANDAG 4 NOVEMBER'35
IJMUIDEQ COURANT
ABONNEMENTEN: per week 10 ets., per maand
40 cents plus 2y2 cents incasso, per kwartaal ƒ1.20
plus 5 cents incasso, losse nummers 3 cents.
Kantoor: Kennemerlaan 42 - IJmuiden, Telef. 5301
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courantuitgaven en Algemeene Drukkerij N.V.
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
ADVERTENTIëN15 regels 0.75. Elke regel meer
15 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Adverten
ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct., elke regel
meer 10 ct. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
ALLE AD VERTENTIëN, OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD, WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KENNEMER COURANT.
Alle abonnés van dit blad zijn, zoodra zij 14 dagen als zoodanig in de registers
zijn ingeschreven en verder op voorwaarden, die van tijd tot tijd gepubli
ceerd en ten kantore van dit blad gratis verkrijgbaar zijn, kosteloos ver
zekerd tegen de gevolgen van ongevallen voor de navolgende bedragen
ƒ2000.- bij algeheele invaliditeit; 600.- bij overlijden; ƒ400.- bij verlies van
een hand, voet of oog; 250.- bij verlies van een duim; 150.- bij verlies van
een wijsvinger; 50.- bij verlies van een anderen vinger; 30.- bij breuk van
boven- en/of onderarm; ƒ30-.- bij breuk van boven- en/of onderbeen. Ten
gevolge van spoor-, tram- of autobusongeval; ƒ5000.- bij overlijden van man
en vrouw beiden; ƒ3000.- bij overlijden van den man alleen; ƒ2000.- bij
overlijden van de vrouw alleen. Opvarenden van visschers-, marine-vaar-
tuigen enz. ƒ400.- bij verdrinkingsdood door ongeval tijdens de vaart,
tot een maximum van 2000.-, indien hetzelfde ongeval den dood van vijf
of meer abonnés mocht tengevolge hebben.
Alleen de abonné(e) zelf is verzekerd, behoudens het vermelde omtrent
spoor-, tram- of autobusongevallen. Polis is niet noodig. Uitkeeringen
krachtens deze verzekering worden gewaarborgd door de Nieuwe H.A.V.-
Bank te Schiedam.
VELSEN.
Na 166 jaren van zegenrijken arbeid is het
diaconiehuis der Ned. Hervormde gemeente
gesloten.
In het jaar 1767 werd door schout en sche
penen vergunning verleend „voor het nieuw te
bouwen diakonie- en weeshuijs door timmer
mansbaas Gaijkema en over de Beeck (de En-
gelmundersbeèck. Red.) te slaan en te metse
len een steenen wuift."
Voorts werd toestemming verleend tot het
plaatsen van' rasters en „daarinne een hek of
poort te doen, waardoor turf en hout en an-
/dere noodigheden tot in 't zelve huijs zullen
'kunnen gebracht."
In het jaar 1769 werd het gebouw in gebruik
genomen.
En in 1935 besloot het bestuur der Ned. Her
vormde Kerk te Velsen, de inrichting in ver
hand met de exploitatiekosten, die voor de
'kerkelijke schatkist te bezwaarlijk werden, te
sluiten.
Tusschen deze beide jaartallen ligt een tijd
vak van 166 jaren, waarin het diaconiehuis
deNed. Hervormde Gemeente een toevluchts
oord is geweest voor honderden „verarmde
lidmaten of derzelve kinderen, wanneer de
fimgeerende Kerkeraad immer bij meerder
heid van stemmen oordeelt, dezelve beter in
.'t huijs aan daarbuijten te kunnen onderhou
den", zooals in art. 8' van „het huijs" luidde.
De laatste 25 jaren werd het huis alleen
bewoond door ouden van dagen en werden
■geen weeskinderen meer opgenomen. In de
jaren daarvoor, toen er ouden van dagen en
weeskinderen werden opgenomen, waren in
den regel gemiddeld twintig bejaarde men-
schen en weeskinderen aanwezig. Na de ophef
fing van de inrichting als weeshuis was het
aantal bewoners veel geringer. Bij de sluiting
woonden er nog slechts vijf ouden van dagen
In het tehuis.
Toen in-1767 tot den bouw van het tehuis
besloten werd, was Ds, van der Sluis voor
zitter van den Kerkeraad. Deze heeft ee-
rende 39 jaren n.l. van 6 Augustus 1730 tot 18
September 1769 de gemeente gediend. Als
schout fungeerde de heer Jacobus van Kalber,
scheepenen waren de heeren Hermanns Ba-
kels, Jan Crouwel, Cornelus Dashorst en Lu-
bertus Grotekamp. De naam Gaijkema die het
huis bouwde leeft in Velsen nog voort. Zijn
timmerzaak was gevestigd in het perceel, waar
thans de heer H. C. van Heijst zijn zaak heeft;
op zijn bord kan men lezenvoorheen
Gaijkema".
De eigenlijke stichtingsdatum van de in
stelling is niet bekend, maar uit de in het ar
chief aanwezige stukken blijkt duidelijk, dat
er ook reeds vóór 1767 een diaconiehuis was
en wel uit een bekendmaking van schout en
schepenen uit den jare 1752: „Schout en
scheepenen verzoeken opsporing van de da
der of daders, die boven in den schoorsteen
in den nacht van 4 op 5 November 1752 van
het huijs van de diakonie alhier niet alleen
te steken een partij stroo alwaar boven op
stonden twee verbeelde menschenhoofden,
omhangen met een doorenkroon maar daar
enboven om daarbij te komen hadden gehaalt
en gebruykt eene ladder uyt de oude kerk. De
ze bekendmaking is na voorgaande klockge-
klep van den regbhuyse gepubliceert en ver
volgens daaraan geafficeert."
Dat is dus geen gewone kwajongensstreek
geweest, eerder zal het beschouwd moeten
worden als een uiting van ontevredenheid,
want die twee „verbeelde menschenhoofden
omhangen met een doorenkroon" zullen wel
als een symbool bedoeld zijn, een symbool dat
voor de toenmalige diaconie niet bepaald
vleiend' is. Of schout en scheepenen er in zijn
geslaagd, de daders op te sporen vermeldt de
geschiedenis niet.
Omtrent het bestuur van het huis zegt het
reglement van 1793 o.a. het volgende:
„Leden van den Kerkeraad en de predi
kant zijn van regtswege regenten en de in
wonende zusteren regentessen."
De kerfstokken ter tafel.
Regenten en Regentessen kwamen eenmaal
per maand in vergadering bijeen. De oudste
der diakenen bracht verslag uit over de afge-
loopen maand en vervolgens werden de kerf
stokken ter tafel gebracht om deze met het
huishoudboek van den huisvader te vergelij
ken. Het was n.l. voorschrift, dat wanneer
brood was gekocht, op den kerfstok voor ieder
brood een kerf te maken. Hadden ze dus in
een maand veel op hun kerfstok, dan was dat
een dure maand voor de diaconie.
Geen nieuws onder de zon.
Voor het leveren van de voor het huis be-
noodigde levensmiddelen was een bepaling
gemaakt, die ons leert, dat we ons, Nederlan
ders van de crisisjaren niet behoeven te ver
beelden, dat we met ons devies: „Knopt Ne-
derlandseh fabrikaat" iets nieuws hebben uit
gevonden. Want alles wat aan het huis ge
leverd werd moest zijn „van inlandsch fabri
kaat".
De geschiedenis herhaalt zich ook nog op
een ander terrein. Want het voorstel van den
Kerkeraad van 1935, de inrichting op te hef-
ten, werd ook al eens eerder gedaan, n.l. in j.
1800, toen de Kerkeraad voorstelde „om van-
we ge de slegte geldlijke omstandigheden het I
huijs te sluyten." Dit is toen echter niet ge- i
schied. Vermoedelijk heeft men toen nog kans 1
gezien, de financieele moeilijkheden te boven
te komen.
Hiervan is thans geen sprake, want het
huis is al opgeheven. Zooals wij in ons blad
van j.l. Zaterdag reeds hebben medegedeeld,
zijn de vijf verpleegden ondergebracht in een
door den tegenwoordigeh huisvader in de
villa, bewoond door wijlen burgemeester Ram-
bonnet gestichte particuliere inrichting.
Of de oudjes zich in deze modernere omge
ving zoo goed thuis zullen voelen als in het
oude huis? Ze zullen het er ongetwijfeld
even goed hebben, maar zeer zeker hadden ze
liever hunne laatste levensjaren gesleten in 't
rustige oude huis. Gelukkig blijven ze dicht
bij hun landgoed, hun Velserbeek, dat voor
hen onmisbaar is geworden.
Maar Velsen is een inrichting kwijt, wier
geschiedenis zoo nauw met die van het oude
dorpje verbonden is.Dé deuren blijven ge
sloten en in de regentessenkamer zal niet lan
ger het wel en wee der verpleegden besproken
worden.
TERAARDEBESTELLING C. F. RAADMAN.
Onder veel belangstelling is op de begraaf
plaats De Biezen, te Santpoort, de teraarde
bestelling geschied van het stoffelijk over
schot van den heer C. F. Raadman oud
hoofdopzichter-chef de bureau van den Pro
vincialen Waterstaat in Overijsel, overleden
alhier.
Aanwezig waren de heeren P. Wolffensper-
ger, hoofdingenieur van den Provincialen
Waterstaat in Overijssel, J. Swart, chef de
bureau, opvolger van den overledene; Ir. J. A.
Verhoef, directeur van het bedrijf Openbare
Werken der gemeente Velsen; J. P. Koöpen,
hoofdopzichter, J. G. Koning, hoofdopzichter
van het Bouw- en Woningtoezicht, E. W. de
Boer, hoofdcommies ter gemeente-secretarie,
G. van Karsbergen, hoofdboekhouder bij het
gasbedrijf, K. Hollander, keurmeester bij den
vleeschkeuringsdienst, allen alhier.
Gesproken heeft de hoofdingenieur P.
Wolffensperger, die zeide dat de overledene
den Provincialen Waterstaat van Overijssel
lange jaren trouw en eerlijk had gediend. In
1882 was hij in dienst gekomen en na als op
zichter en hoofdopzichter vele jaren ge
werkt te hebben, werd hij chef de bureau.
Allen, die met hem gewerkt hebben, bewaren
dankbaar dé herinnering aan zijn prettige
kameraadschap. Daarna sprak een neef.
De oudste zoon dankte voor de belangstel
ling.
DE SCHEEPVAART VOOR ONZE HAVENS IN
DE MAAND OCTOBER.
In de maand October zijn voor het Hoog-
ovenbedrijf aangekomen 22 zeeschepen, waar
van 6 met erts, 2 met steenkolen en 4 met
zwavelzuur. Er vertrokken 9 schepen met een
lading ijzer, waarvan 5 voor Zweden, 3 voor
Noorwegen en 1 voor Noord-Amerika. Verleden
jaar kwamen in October 24 schepen voor de
Hoogovens aan, n.l. 12 met erts én 3 met
kolen en vertrokken 9 schepen met ijzer. Dit
jaar vertrok in October nog een schip met
creosoot naar Portugal.
Voor de papierfabriek kwamen in October
aan 4 stoomschepen, waarvan 2 met hout en
2 met cellulose, tegen verleden jaar 1- schip
met hout en 1 met cellulose.
Verder kwamen voor IJmuiden nog aan 12
zeeschepen, waarvan 3 met ijs, 1 met visch,
1 met stukgoed, 1 om te bunkeren, 2 als bij
legger en 1 om passagiers in te nemen. Ver
leden jaar bedroeg het aantal schepen in
October 12.
In totaal kwamen dus in October voor de
havens in onze gemeente aan 38 zeeschepen,
tegen verleden jaar 41. dus thans drie minder.
(Volgens een rapport van den
bond van Amerikaansche voetbal
trainers. zijn in de eerste zes
weken van het rugbyvoetbal-
seizoen in Amerika 18 spelers ten
gevolge van het ruioe spel gedood.)
Achttien sterke jonge levens
Zijn in d' eersten bloei bekort,
Afgesneden en vernietigd
Door wat men daar ziet als sport.
Op de machtige tribunes
Zit de massa saamgepakt,
Op het speelveld in het midden
Wordt een speler neergesmakt.
Even wordt er onderbroken,
Even maar want het moet snel,
Er wordt gauw iets weggedragen
En men gaat weer door met 't spel.
Tierend, krijschend, zit de massa,
Rillend in het rauw gedoe.
Ergens achter de coulissen
Dekt men iets met lakens toe.
Een paar dagen later is er
Ergens een begrafenis,
Een week later merkt de massa,
Dat de ploeg gewijzigd is.
Achttien dooden in zes weken,
Drie per week een bagatel,
Voetbal wordt hier ook beoefend,
Maar dat is een ander spel.
Als wij lezen van d' arena
In den Oud Romeinschen tijd,
Met de gladiatórspelen
Als een doodelijken strijd;
Denken wij: zooiets kan heden,
Toch goddank niet meer bestaan,
Maar in één land, zou ik zeggen,
Is men er niet ver vandaan.
P. GASUS.
Vergadering der N. S. B.
Critiek op het beleid van den Kringleider.
In het gebouw voor Christelijke Belangen
vond Zaterdagavond een „Kameraadschaps-
avond" plaats, waar de heer K. Tusenius
sprak over: „De kansen van het Nationaal So
cialisme in Nederland
De vergadering was ondanks dat het be
zoek door den kringleider den heer P. Kok
verboden was, bezocht door een 80-tal leden
der N. S. B. zoowel uit IJmuiden ais uit de
omgeving. Ook waren aanwezig de heer J.
Prins, groepleider en de secretaris van den
kring IJmuiden, dë heer T. de Jong, die de
namen der aanwezigen alsmede het gespro
kene noteerden.
De voorzitter der vergadering, de heer
Jongsma heette de aanwezigen welkom, waar
na de heer P. Bosman een uiteenzetting gaf
van de redenen van het conflict. Deze verga
dering, aldus de heer Bosman, is niet door
den heer Tusenius uitgeschreven, maar door
enkelen uit de beweging, die zich niet langer
konden vereenigen met het standpunt van
den kringleider en anderen om den heer Tu
senius dood te zwijgen en hem, die zooveel
voor de beweging heeft gedaan het spreken te
beletten. Verder besprak de heer Bosman de
schorsing van de bezoekers der vorige verga
dering en uitte hij een woord van protest te
gen het optreden van allerlei afgoden in de
IJmuidensche beweging.
Hierna vérkreeg de heer Tusenius, die met
luid applaus werd begroet, het woord.
Spr, wees allereerst op zijn groote
liefde voor de N. S. B„ die hij vergeleek met
de liefde van een moeder voor haar kind. Het
groote gevaar in de 'N. S. B. aldus spreker
schuilt in het groote aantal hooge en lage
functionarissen, die dikwijls verkeerd han
delen en eerder de beweging schaden dan
baar dieper en vaster te maken in het on
wrikbaar geloof in het komende fascisme. Het
hem opgelegde spreekverbod is door Mussert
niet erkend, maar wordt stelselmatig door den
heer Kok en anderen bewerkstelligd. Een en
ander had tot gevolg, dat eenige der trouwste
leden der N.S.B. hier ter plaatse bij hem wa
ren gekomen om te trachten, hieraan een eind
te maken en hem de plaats te hergeven, die
hij overeenkomstig zijn werk in het belang
der N. S. B. verricht, toekomt.
Spreker zette daarna de beteekenis van
het nationaal socialisme uiteen. Liefde en ge
rechtigheid moeten het leven beheerschen.
Niet het plan van den arbeid, noch het be
roep van professor Diepenhorst op mannen
uit het grijs verleden, maar de persoonlijke
overtuiging, om dag aan dag door woord en
daad in het maatschappelijk leven de leer
van het fascisme uit te dragen, dat is het wat
uitkomst kan brengen.
Na een korte pauze werd allereerst besloten
een telegram van trouw en aanhankelijkheid
te zenden aan den heer Mussert.
In het tweede gedeelte van zijn lezing me
moreerde de heer Tusenius de woorden door
Ds. J. van Dorp, Ned. Hervormd predikant te
Londen in een radiorede gesproken.
ITit een briefwisseling werden verschillende
op de vergadering naar voren gebrachte fei
ten aangetoond.
Na afloop van de rede stelde de heer Bax
voor, een commissie te benoemen om de zaken
te onderzoeken. Dit voorstel werd echter ver
worpen. Men zal kalm doorgaan en af
wachten.
Tenslotte sprak nog de gewestelijke com
missaris zijn leedwezen uit over de gerezen
moeilijkheden.
UITSLAG AANBESTEDING.
Ten gemeentehuize vond de aanbesteding
plaats van het leveren van leermiddelen en
liandwerkbenoodigdheden.
Ingeschreven werd voor de leermiddelen
door drie boekhandelaars hier ter plaatse ni.
de heeren C. J. Snooy voor f 1468,99. Van
Blaaderen, voorheen Roelse voor f 1448,36,
C. van Dorp, voor f 1395,78.
Voor de handwerkbenoodigdhedeii werd
ingeschreven door mej. van Reeuwïjk voor
f 344.74, fa. Glas voor f 293.96, H. Veuger voor
f 289.771/2-
Opening „eigen gebouw'' der
A. J. C.
Burgemeester en burge
meestersvrouw.
Groote belangstelling.
Het oude Diaconiehuis te Velsen. Inzet; de regentenkamer.
Zondagmiddag vond de opening plaats van
het „eigen gebouw", staande op het gemeen
te-terrein achter den Velserduinweg. Er was
veel belangstelling, daar de plechtigheid werd
bijgewoond door vertegenwoordigers van alle
instanties der moderne arbeidersbeweging.
Het gemeentebestuur was vertegenwoordigd
door den wethouder van Sociale Aangelegen
heden den heer W. F. Visser.
De heer F. Barmes lid van het hoofdbestuur
der A. J. C. sprak de openingsrede uit.
Spreker wees op de moeilijkheden waar
mede men bij de stichting van het gebouw
te kampen heeft gehad in verband met de
financiën. De afdeeling had meermalen ge
poogd de medewerking van het hoofdbestuur
te verkrijgen, maar doordat er nog geen vol
doende geld was, moest het hoofdbestuur zijn
medewerking onthouden, totdat eenige maan
den geleden ook de financieele zijde in orde
was. Spreker prees de activiteit van de af
deeling. Zij heeft volgehouden; al was de be-
nooaigde som niet geheel bijeen, heeft men
dank zij een renteloos voorschot van de Cen
trale Arbeidersverzekerings en Depositobank
het plan kunnen uitvoeren. Spreker hoopte,
dat de leden der A. J. C., nu men een
eigen gebouw heeft, ook de inwendige organi
satie uit zullen bouwen en dankte het ge
meentebestuur voor zijn medewerking.
De heer W. F. Visser voerde daarna het
woord namens het gemeentebestuur. Hij
achtte het voor zichzelf een eer, de eerste te
mogen zijn, die voor het contact tusschen dit
'bestuur en de moderne arbeidersbeweging is
aangewezen.
Tal van aanwezigen voerden nog het woord.
Zoo sprak de heer L. van Hameien namens
de federatie Velsen der S.D.A.P., de heer E.
Luikman namens den IJmuider Bestuurders-
bond. de heer J. v. d. Veer, namens de IJmui
der Federatie, mevrouw Barbiers-Seelemeijer
namens de Soc. Democratische Vrouwenclub,
H. Henink namens de afdeeling IJmuiden der
S. D. A. P. H. Mol namens de afdeeling Vel-
sen-Noord. Willy Otto, namens de N.A.S.B.,
Cor van Wijngaarden, namens de A. J. C, Be
verwijk, Chr. Nierop namens Palvu, H. P.
Brits, namens het Instituut voor Arbeiders-
ontwikkeuing, E. Sanders, namens de afdee
ling van den Algem. Bond van Handels- en
Kantoorbedienden.
De voorzitter de heer Dienaar bracht dank
aan den architect den heer Bartels, die be
langeloos de teekeningen maakte en aan den
bouwer den heer J. Westerhuis voor de keu
rige wijze waarop het het gebouw heeft afge
leverd.
Het van hout opgetrokken gebouw bevat
een groote zaal, in lichte kleuren geschil
derd, voorts een bestuurskamer, een keuken,
een gaderobe 'enz. De verlichting geschiedt
met behulp van een achttal wand-petroleum
lampen. De uitvoering is eenvoudig maar
smaakvol.
Tal van geschenken in envelop of „in na-
t-ura" werden aangeboden en ook de bloemen
ontbraken niet.
Aan het slot werd de Internationale gezon
gen.
De eerste foto van burgemeester Kwint na
zijn huwelijk met mej. Wiersum, thans me
vrouw Kwint.
Heden hervat Mr. Kwint zijn werkzaam
heden ten geineentehuize na zijn huwelijks
reis. Op dezen dag verleenen wij gaarne een
plaatsje aan de foto, als een herinnering aan
den dag waarop onze burgemeester den ge-
wichtigen stap zijns levens deed.
Welkom in ons midden!
IJMUIDEN.
Reizen voortgezet.
Het als bijlegger binnengeloopen Neder-
landsche motorschip Continent en het van
Deventer komend, door storm opgehouden,
Nederlandsch motorschip Mudo hebben nadat
het weder was opgeklaard de reis naar de
bestemmingshaven Duinkerken en Mistley
voortgezet.
Opgelegde schepen.
Op den eersten dag van deze maand waren
in de haven van Amsterdam acht schepen op
gelegd tegen zestien schepen op denzelfden da
tum van het vorig jaar. Men moet hierbij in
oogenschouw nemen, dat eenige opgelegde
schepen sedert laatstgenoemden datum naar
het buitenland verkocht of gesloopt zijn.
Te Rotterdam waren acht schepen opge
legd, van welke vier onder Nederlandsche en
vier onder buitenlandsche vlag.
Invoer zwavelzuur.
Het Nederlandsche motorschip Ransdorp is
hier aangekomen van Hoboken met een lading
zwavelzuur, welke in de Hoogovenhaven ge
lost wordt.
Soheepvaartbeweging.
In de afgeloopen week kwamen hier binnen
54 stoomschepen en 17 motorschepen, tezamen
71 schepen tegen 58 schepen in de week tevo
ren. Naar zee vertrokken 47 stoomschepen en
17 motorschepen, tezamen 64 schepen tegen 62
schepen in de voorafgaande week. Uit en naar
zee passeerden in de laatste week 135 schepen
of 15 schepen meer dan in de voorlaatste
week
Ertsaanvoer.
Het. Deensche stoomschip Alssund is hier
van Bilbao aangekomen met een lading erts
voor de Hoogovens.
Kotter vermist.
Het is vrij zeker, dat de in Frederikshavn
thuisbehoorende Deensche motorkotter Han-
signe met zijn 'vier opvarenden tijdens den
jongsten storm is verongelukt. Door een
Britsch visschersvaartuig is een reddingboei
en een scheepboot van dezen kotter in de
Noordzee opgevischt.
Aanvoer cellulose.
De Zweedsohe stoomschepen Lydia en Ve-
nersborg zijn. resp. van Ornskoldsvik en van
Söderhamn komend, bij de papierfabriek te
Velsen aangekomen met cellulose.
Deklading verloren.
Het van Kemi naar Westzaam bestemde
Nederlandsc-he stoomschip Rossum en het van
Archangel naar Zaandam bestemde Russische
stoomschip Molotov hebben door den storm
een deel van de deklading gezaagd hout ver
loren.
H. IJ. S. M. koopt
Haarlemmermeerspoorlijnen.
In de te Utrecht gehouden buitengewone
algemeene vergadering van aandeelhouders
der N.V. Hollandsche IJzeren Spoorweg-
Maatschappij werd de Directie dezer Maat
schappij gemachtigd tot aankoop met ingang
van 1 Januari 1936 van de spoorwegen Am
sterdam (Haarlemmermeer) -Aalsmeer-Uit-
hoorn en Nieuwersluis-^foofddó-ri-'T- -m>
alsmede tot het sluiten van een over
eenkomst met den Staat der Neder
landen betreffende de exploitatie van ge
noemde spoorwegen
De koopsom bedraagt f 950.000. De transac
tie gaat in 1 Jan. 193c