Aceoord practisch vervallen,
aldus Moskou.
Thijs IJs krijgt een huisgenoot
N.
WIP. ©©STEM ZOOMS
Politieke indrukken uit Tsjecho Slowakije.
ZA.TEROéW ttb 1936'
De non-interventiebesprekingen.
Men geve de Spaansche regeering het recht
buiten Spanje wapens te koopen".
Sowjet Unie blijft in de
Commissie.
Reeds 20.000 Rexisten te
Brussel?
Fraekrijk
Herriot doet een beroep op het
Fransche volk.
Franco's troepen
naderen Madrid.
Het huwelijk van Prinses
Juliana.
Hoofdpijn, Kiespijn.
ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLING,
De positie der minderheden.
Voortreffelijk kolonisatiewerk
der Tsjechen.
De ambassadeur der Sovjet Unie, Maisky
heeft namens de Sovjetregeering een nota
gerichte tot Lord Plymouth, den voorzitter der
niet-inmengingscommissie.
Lord Plymouth heeft aan het begin der
zitting van de commissie voorlezing gedaan
van deze nota, waarin de Sovjetregeering
o.m. verklaart:
Gezien de onrechtvaardige situatie, welke
is geschapen, kan de regeering der Sovjet
Unie in overeenstemming met haar verkla
ring van 7 October zich niet gebonden be
schouwen door de niet inmengingsovereen
komst in een grooter mate dan de overige
deelnemers.
De beteekenis dezer verklaring wordt
aldus Reuter verduidelijkt door een voor
afgaande passage in de nota, waarin ver
klaard wordt, dat, daar de commissie de in
breuken niet heeft doen eindigen en het
Sovjet Russische voorstel de Portugeesche
havens te. controleeren, niet in overweging
heeft genomen, de Sovjet Russische regeering
van meening is, dat de overeenkomst „een
vodje papier" is geworden en in de practijk
heeft opgehouden te bestaan.
De Sovjet regeering ziet slechts één uitweg
uit deze situatie:
De Spaansché regeering het recht te geven
buiten Spanje wapens te koopen en daarbij
faciliteiten te verleenen en den deelnemers
aan de niet-inmengingsovereenkomst het
recht te geven wapens aan Spanje te ver-„
koopen.
In de nota verklaart Maisky voorts, dat de
niet-inmengingsovereenkomst systematisch
door een zeker aantal deelnemers is geschon
den. De levering van wapens aan de opstan-
delingen duurt voort, zonder dat sancties
worden toegepast.
Portugal is de voornaamste basis geworden
door leveringen aan de opstandelingen, ter
wijl de wettige Spaansche regeering in feite
geboycot is, daar zij beroofd is van de faci
liteiten buiten Spanje wapens te koopen.
Als gevolg van de schending der overeen
komst is een voor de opstandelingen gunstige
situatie geschapen, hoewel de overeenkomst
geenszins bedoelde een zoodanigen toestand
te scheppen.
In het communiqué van de jongste zitting
der non-interventiecommissie wordt o.a. het
volgende gezegd:
De vertegenwoordigers van alle landen, die
lid zijn van de commissie,, waren aanwezig.
De Portugeesche vertegenwoordiger wees
met kracht de beschuldigingen tegen zijn
land, zooals deze vervat zijn in het schrijven
van den vertegenwoordiger der Sovjet-Unie,
van de hand en verklaarde: de beschuldigin
gen zijn ongegrond, zooals vastgesteld zal
kunnen worden, wanneer het antwoord van
mijn regeering zal zijn binnengekomen.
Overeengekomen werd, het schrijven van
Maisky aan den voorzitter van de sub-com
missie voor te leggen. Men zal dan den ver
tegenwoordiger der Sovjet-Unie verzoeken,
bepaalde punten van zijn verklaringen nader
toe te lichten.
Met betrekking tot de schendingen van het
non-interventieaccoord, waarvan de Spaan
sche regeering Duitschland had beschuldigd,
gaf de voorzitter der commissie, Plymouth,
als zijn meening te kennen, dat het ant
woord van Duitschland op de ingediende
klachten bevredigend was, behalve op twee
punten, waarover nadere opheldering
van de Duitsche regeering is gevraagd. De
vertegenwoordiger van Duitschland heeft
zich bereid verklaard, de gevraagde inlich
tingen in te winnen.
Op een voorstel van Plymouth, gesteund
door den Franschen ambassadeur, kwam de
commissie overeen, de subcommissie uit te
noodigen om Zaterdag bijeen te komen, ten
einde na te gaan of en in hoeverre het non-
interventieaccoord doeltreffender zou kunnen
worden gemaakt.
Politieke tegenstanders zouden den weg willen
versperren.
Stefani meldt uit Brussel:
Naar verluidt zouden reeds Vrijdagavond
20.000 Rexisten vanuit verscheidene plaatsen
in België te Brussel zijn aangekomen voor de
demonstratie van Zondag. Men zou ernstige
ongeregeldheden verwachten, de socialisten
én communisten zouden den weg, welke de
Rexisten willen gaan, willen versperren.
Anderzijds hebben de gouverneur van de
provincie Brabant en de burgemeester van
Brussel de bevolking medegedeeld, dat stren
ge politie-maatregelen zullen worden geno
men, samenscholingen zijn verboden en het
verkeer van voertuigen is voor 48 uur stilge
legd.
Volgens de laatste berichten blijven de
Rexisten vastbesloten de voor Zondag aan
gekondigde demonstratie doorgang te doen
vinden. Op de voorpagina van het blad „Le
Pays réel" staat in vette letters te lezen:
„Komt allen Zondagmorgen naar Brussel om
de oude soldaten van den IJser toe te jui
chen".
Plan tot arrestatie van Degrelle'*
In politieke journalistieke kringen in de
Belgische hoofdstad gaat het gerucht, dat de
regeering het plan zou hebben om den leider
van de Rexisten, Degrelle, te arresteeren, ten
einde eventueele wanordelijkheden Zondag
a.s tevoorkomen.
Op een desbetreffende vraag van den cor
respondent van het agentschap Stefani ant
woordde Degrelle, dat hem dit voornemen
van de regeering bekend was, evenals het
verzet van den minister van justitie hiertegen
De commissie was het er over eens, dat,
aangezien het antwoord der Italiaansche
regeering op de tegen haar ingebrachte be
schuldigingen pas des morgens was gepubli
ceerd, dit pas in de eerstvolgende zitting
diende te worden beliandeld.
In een nota, welke de Italiaansche regee
ring gisteren in de zitting der niet-inmen
gingscommissie heeft doen overhandigen,
wordt wederom uitdrukking gegeven aan de
verrassing, dat het document van Del Vayo
(den Spaanschen. minister van buitenland-
sche zaken) als voldoende basis voor een
klacht is beschouwd
De Italiaansche regeering bevestigt schrif
telijk, dat de Spaansche beweringen van al
len grond ontbloot zijn.
In deze tweede nota bevestigt de Italiaan
sche regeering alle beschuldigingen aan
gaande schendingen van het pact door Sov
jet Rusland, zooals deze op 9 October op
schrift waren gesteld. De Italiaansche re
geering verklaart overvloedige bewijzen te
kunnen leveren van „directe inmenging in
strijd met letter en geest der herhaalde in
het openbaar door Sovjet-Russische leiders
afgelegde verklaringen." De nota somt ver
volgens zestien gevallen van overtreding
door Sovjet-Rusland op en vraagt deze ge
vallen te willen voorleggen aan de commissie
en aan den vertegenwoordiger van Sovjet-
Rusland met het verzoek er in overeenstem
ming met 't reglement uitleg van te geven.
De Portugeesche nota is aan boord van een
Portugeesch watervliegtuig te Portsmouth
aangekomen en vandaar direct per trein
naar Londen doorgezonden.
Aan het einde van de zitting dienden ook
de Britsche afgevaardigden een nota in,
waarin drie schendingen van het non-inter-
ventie-accoord door Sovjet-Rusland worden
geconstateerd en een schending, begaan door
Italië.
Rusland verlaat de commissie niet.
De vertegenwoordiger van de Sovjet Unie,
Maisky, deelde nog rhede, dat de Sovjet-Unie
de non-interventie commissie niet zal ver
laten.
Rusland zal vertegenwoordigd zijn op de
vergadering van de sub-commissie, die van
daag wordt gehouden.
Op het1 congres' der - radicaal-socialisten is
tijdens het debat over de buiteulandsehe po
litiek het woörd gevoerd door Herriot, die o.m.
verklaarde den Volkenbond' nog steeds even
toegewijd te zijn.
Wanneer, zoo zeide Herriot, de internatio
nale rechtsorde ineen dreigt te storten, wan
neer de leer der collectieve veiligheid slechts
woorden schijnt te zijn, denkt u eens in, welk
een opschudding dit teweeg zou kunnen bren
gen onder de kleine mogendheden, die erop re
kenden, dat deze leer in daden zou worden om
gezet, en dat de collectieve veiligheid niet een
waandenkbeeld, doch een wapenrusting zou
zijn.
Met betrekking tot de Sovjet-Unie zeide
Herriot, ervan overtuigd te zijn, dat dit groote
volk van 180 millioen zielen zich naar de denk
beelden van Frankrijk zal neigen, en dat niet
de Franschen zich naar hun denkbeelden zul
len neigen.
Vervolgens overgaand tot het vraagstuk der
Fransch-Duits-che toenadering, zeide Herriot:
„Men moet met Berlijn praten. Duitschland
is vrij om zich te doen regeeren zooals het wil,
en niemand hier zal dit tegenspreken. Het is
thans het oogenblik om te zien, of wij beiden
oprecht zijn. Nu Duitschland door eenigszins
ruwe handelwijze zijn rechtsgelijkheid heeft
verwezenlijkt, wat zou ons dan thans nog kun
nen beletten, ons hart geheel voor elkaar open
te leggen
Aan het slot zijner rede zeide Herriot, dat
het niet mag voorkomen, dat onderlinge ver
deeldheid de veiligheid in gevaar brengt van
Frankrijk, dat door zijn vijanden en rivalen
zoo wordt bewaakt. De radicale partij wil te
gen geen prijs een buitenlandschen oor
log, of een burgeroorlog. Wij doen een drin
gend beroep op het volk om te begrijpen, dat
in Frankrijk noodig is kalmte, orde en onder
worpenheid van allen aan het wettig gezag.
De subcommissie, belast met de opstelling
van de slotresolutie van het congres der radi
calen, is 7 uur onafgebroken bijeen geweest.
Naar het schijnt is omtrent de procedure over
eenstemming bereikt. Br zal een tekst opge
steld worden uit naam der meerderheid, waar
in goedkeuring zal worden gehecht aan de
handhaving van de medewerking der raci-
calen aan de regeering, doch waarin tegelij
kertijd eerbiediging van de essentieele begin
selen van het partijprogramma wordt geëischt.
Emile Roche zal van zijn kant een krachtiger
motie indienen, die gericht is tegen de actie
deir communistische partij.
Plaats op 18 K.M. van de hoofdstad
bezet.
De radio club te Teneriffe maakte
heden bekend, dat de reohtschen zich
hebben meester gemaakt van Mosto-
les, tusschen Naval Carnero en Madrid,
op 18 K.M. van de hoofdstad.
De luchtstrijdkrachten der opstan
delingen hebben Bilbao gebombar
deerd en eir belangrijke schade aan
gericht.
In den sector Siguenza zetten de
opstandelingen den opmarsoh voort.
Zij hebben den berg San Cristobal
veroverd. Cartagena is gebombardeerd,
evenals drie in de haven liggende re-
gee r ingssch epen
De hoofdstad gebombardeerd.
Berichten uit Madrid melden, dat vliegtui
gen der opstandelingen gistermorgen twee
malenboven Madrid gevlogen en in de omge-
vind der stad bommen hebben late-n vallen.
Zoodra de vliegtuigen werden opgemerkt,
werd de luchtdoelartillerie in werking gesteld.
De bewoners der hoofdstad hebben van groote
kalmte blijk gegeven.
Waarschijnlijk hebben de toestellen verken
ningen uitgevoerd.
De algemeene indruk was, dat de opstande
lingen een demonstratie wilden geven om het
moreel der Madrileensche bevolking op de
proef te stellen.'
Om zes uur des avonds werd door radio-
Cadix o.a. het volgende medegedeeld:
Drie escadrilles der rechtsehe strijdkrachten
hebben boven Madrid gevlogen en de open
bare gebouwen gebombardeerd, alsmede het
vliegveld Getale, waar een vliegtuig, dat juist
wilde opstijgen, vernield werd. Talrijke vlieg
tuigen van het leger van Varela hebben boven
de verdedigingswerken van Madrid gevlogen
en vastgesteld, dat de hoofdstad wordt verde
digd door zes loopgravenlinies, die door onge
veer 6000 man worden bezet.
Telegraafverkeer LondenMadrid
was tijdelijk verbroken.
LONDEN, 23 October (Reuter)Hedenmid
dag werd te Londen medegedeeld, dat het tele
graafverkeer tuschen Londen en Madrid was
verbroken.
Later werd medegedeeld, dat de verbinding
mel. de. Spaanschet hoofdstad is hersteld door
middel van het radio-station van Barcelona.
Een geschenk van oud-patiënten van het
P. H. O.
HAARLEM Zaterdag.
Enkele oud-patiënten' van het Parkherstel
lingsoord (P.H.Q.) te Haarlem hebben een
circulaire tot de andere oud-patienten ge
richt, waarin wordt medegedeeld, dat het
plan is geopperd, Prinses Juliana en Prins
Bernard bij hun huwelijk namens de oud-
patienten een gescher.a aan tebieden.
Dit plan, zoo wordt in de circulaire na
drukkelijk vermeld, staat buiten iedere poli
tieke of. andere gezindheid; het is een uiting
van dankbaarheid aan en medeleven met de
Prinses, die in nauw verband met het Herstel
lingsoord staat.
In welken vorm het plan zal worden uit
gevoerd, moet nog nader worden bezien. In
de eerste plaats zijn natuurlijk financieele
bijdragen noodig; deze kunnen worden ge
zonden vóór 15 November aan Zr. A.
Windhouwer, Zijl weg 223.
Al wat U noo
dig heeft om
deze pijnen te verdrijven is een Mijnhardt's
Poeder. Per stuk 8 ct.; doos 45 ct. Bij Uw Drog.
(Adv. Ingez. Med.)
Een tijdlang zitten Thijs en Sim daar rustig te babbelen, maar dan
krijgt de ondernemingsgeest hen ineens weer te pakken. „Heb je ge
zien," zegt Thijs, „dat die lamp precies in een soort van deuropening
hangt? Ik zou wel eens willen weten, wat daar eigenlijk achter is."
Daar is Sim ook nieuwsgierig naar. Ze besluiten mét z'n tweeën het
geval eens te onderzoeken. Tenslotte begint ook het praten te vervelen
en je kunt nooit weten of ze misschien niet de een of andere ont
dekking zouden doen.
WOLVULLING, DONZEN en WOLLEN
IN RUIME KEUZE VOORHANDEN.
THANS OOK GEëTALEERD.
COMPLETE WONINGINRICHTING.
BARTELJORISSTRAAT 13—17, HAARLEM.
(Adv. Ingez. Med.)
(Speciale correspondentie.)
Reeds liet ik in een mijner vorige bijdragen
uitkomen, dat al mogen ongeveer 3 1/4 mil
lioen van de ruim 14 millioen inwoners der
republiek van Duitschen bloede zijn en onder
hen een vrij groot percentage heden ten
dage in hun nationale opvattingen (en strijd-
methoden tevens) zeer dicht bij de nationaal-
socialistische buren staan (wat natuurlijk
redenen tot ernstige bezorgdheid voor Praag
oplevert), niettemin Tsjecho-Slowakije wel
degelijk als staat levensvatbaar is. In niet
geringe- mate berust dit oordeel op de over
weging, dat, in het algemeen genomen, on
danks dan in sommige opzichten begane
fouten, de wijze, waarop men aan de ver
schillende nationale minderheden zooveel
mogelijk recht doet wedervaren, lofwaardig
is. En ook, wat tenslotte bovenal van belang
is, reeds vruchten van beteekenis heeft opge
leverd. Het verschijnsel, dat niet minder dan
43 pet. van het Duitsche element n i e t voor
anti-Tsj.-Slowaaksche candidaten wenscht
te stemmen, zegt reeds iets. En nu valt het
zelfde ook waar te nemen t.o.v. de Magyaren
van wie een zeer aanzienlijk gedeelte er per
se de voorkeur aan geeft burger van de re
publiek te blijven. Als men eens even verge
lijkt, hoe destijds (voor 1919) de nationale
minderheden in Groot-Hongarije onderdrukt
werden en hoe zij het thans hebben in den
Tsjecho-Slowaakschen staat, dan valt daar
in een verschil als tusschen dag en nacht
waar te nemen. Het gaat den burgers van dit
land die van Magyaarschen huize zijn, hee"
wat beter dan hun broeders, welke aan de
overzijde van de grens wonen. Voor de la
waaierige Hongaarsche revisionisten moge
dit niet prettig zijn, een feit is het. Hier
wreekt zich nu het Hongaarsche wanbeleid
van-wéleer, dat zich bijv. op zeer krasSe wijze
op agrarisch gebied' openbaarde en waarvan
de kleine boeren de slachtoffers waren, door
dat de machtige grootgrondbezitters overi
gens niets voor behoorlijke ontginning van
het land deden. Naast een schromelijke ver-
waarloozing van de materieele belangen van
de Slowaaksche en van de Roetheensche be
volking, vond er een niet minder droeve ver
onachtzaming plaats van alles wat met so
ciale, hygiënische en cultureele belangen te
maken had.
De onder leiding van Praag, sinds de vor
ming van. den nieuwen staat tot stand ge
brachte agrarische hervormingen en daar
naast het vele, dat de nieuwe heeren voor op
voering van heel het levenspeil van de be
woners hebben aangepakt, hebben ertoe me
degewerkt, dat heel wat Magyaarsche bur
gers van Tsjecho-Slowakije tot het inzicht
zijn gekomen, dat zij er in dit land stukken
beter aan toe zijn dan wanneer zij onder de
heerschappij van Boedapest zoudën staan.
Opvallend is dit bijv. ook in Karpatho-
Rusland, waar ik heb kunnen constateeren
wat daar zoo al op het gebied van aanleg van
behoorlijke autowegen, bouw van scholen en
niet te vergeten van het oprichten van voor
treffelijk ingerichte, hoogst moderne, zieken
huizen door de tegenwoordige machthebbers
gepresteerd is. Waarlijk, ik overdrijf niet, als
ik zeg, dat men daar bepaald den indruk
krijgt, dat de Tsjechen voortreffelijke kolo
nisatoren zijn en dat zij in dat gruwelijk ver
waarloosde gebied millioenen en millioenen
besteed hebben en nog besteeden louter en
alleen om de bevolking er wat bovenop te
helpen en een einde te maken aan bijkans
Middeleeuwsch-achterlijke toestanden, zooals
die daar eenmaal heerschten. Mij trof o.m.
nog de groote ingenomenheid van de Joden,
die in Karpatho-Rusland ongeveer 13 pet.
van de bevolking uitmaken, over de manier,
waarop mede ten hunnen aanzien een voor
treffelijke minderheden-politiek wordt ge
voerd, wat daar trouwens insgelijks t.o.v. de
Magyaren (15 pet.) het geval is. „Economisch
gaat het ons aanzienlijk beter dan in Hon
garije met menschen van ons eigen slag het
geval is. Daar komt bij, dat wij hier te lande
allerlei vrijheden en rechten genieten die
daar ontbreken, terwijl wij bovendien onze
eigen scholen hebben." Aldus een redeneering
die ik van menigen Magyaarschen burger dei-
republiek kon hooren, ter verklaring van het
feit, waarom hij van harte hoopte, dat ze
kere, historisch trouwens in tal van gevallen
geenszins gefundeerde revisionistische ver
langens van Boedapest nooit in vervulling
zouden gaan.
Typeerend is o.m. nog, dat in Tsjecho-Slo
wakije voor de 750.000 daar levende Magya
ren meer Magyaarsche scholen bestaan dan
in Boedapest met zijn 1 millioen inwoners!
En dan moet men zich ook nog eens even
herinneren, hoe voor den oorlog de Magyaren
de Slowaken onderdrukt hebben, waarvan
heel hun geschiedenis spreekt.
Zeker onder de 3 millioen Slowaken
heerscht heusch niet alleen onverdeelde in
stemming met wat Praag doet en laat. Met
opzet legde ik vooral ook bij fel-nationalis-
tisch-Slowaaksche lieden het oor te luiste
ren. Daar kon ik dan klachten opvangen
over de zucht der Tsjechen om al te veel de
lakens te willen uitdeelen en op de baantjes
beslag te leggen. Erge mopperaars waren
voorts in het bijzonder niet te spreken over
het feit, dat Slowakije nog steeds geen z.gn.
historische autonomie had verkregen. Nu
moet ik eerlijk zeggen, dat zeker de zgn. his
torische argumenten voor dezen eisch bui
tengewoon zwak zijn. Maar bovendien, eer
men autonomie kan verleenen is er toch een
zeker peil' van ontwikkeling, is er ook een
zekere mafte van financieel op eigen beenen
kunnen staan onontbeerlijk.
Tusschen twee haakjes stip ik nog even
aan, dat juist het ontbreken van beide, tot
nu toe de op grond van verdragen en consti
tutie aan Karpatho-Rusland toe te kennen
autonomie heeft tegengehouden.
Langzamerhand echter schijnt men daar
mee thans een begin te kunnen maken. In
overweging is aan den gouverneur, zelf een
Roetheen, die momenteel eigenlijk alleen
maar representatieve beteekenis heeft, eenige
macht als autonoom orgaan toe te kennen.
Wat nu, om terug te keeren naar Slowakije
de door een deel der Slowaken verlangde
autonomie aangaat, bestaat er heusch reden
om zich af te vragen of deze wel zin zou heb
ben. In ieder geval zal er dan nog heel wat
aan den economischen en aan den geestelij
ken toestand der bevolking moeten verbete
ren, al zij grif toegegeven, dat, juist dank zij
al hetgeen wat er op onderwijsgebied is on
dernomen, een vooruitgang van beteekenis te
boeken valt, vergeleken bij 1919. Toen kon
men werkelijk voor de eenigszins van betee
kenis zijnde functies in dit deel der republiek
geen of slechts veel te weinig Slowaken vin
den, zoodat men er wel Tsjechen heen moest
zenden. Telkens echter, wanneer er plaatsen
openkomen, zijn het nu de Slowaken die de
beste kansen maken; in 80 pet. dezer gevallen
dit gaf mij zelfs een zoo vurig autonomist
als de Katholieke volksleider Mgr. Hlinka
toe winnen de Slowaken het pleit. Boven
dien, elders in den staat vergeet men de Slo
waken ook niet. Zoo zijn zoowel de president
als de vice-president van het Hoogste Ge-,
rechtshof te Brünn van Slowaakschen bloede
en telt ook het diplomatieke corps verschil
lende Slowaaksche krachten (de gezant hier
te lande, de heer Krno, is er een voorbeeld
van).
Vergis ik mij niet, dan zouden de Slowaken
feitelijk het meest reden tot klagen over te
stiefmoederlijke behandeling hebben op eco
nomisch gebied. Bij de uitvoering van open
bare werken zou aanwending van meer Slo
waaksche arbeidskrachten aanbeveling ver
dienen, op verkeers- en dan met name op
spoorwegen-terrein, zou de staat nog verder
dienen in te grijpen en dan schijnt het voorts
dat menigmaal de Tsjechen, dank zijn het
feit dat zij zooveel dichter bij Praag zitten,
er eerder bij zijn als het om toewijzing van
contingenten enz. gaat.
Aldus maakte ik op uit wat ik zooal ver
nam van een vooraanstaand Slowaak, die in-
tusschen den vurigen Mgr. Hlinka natuurlijk
veel en veel te slap was. Deze geestelijke is
waarschijnlijk om verschillende redenen zulk
een fel aanhanger van het beginsel der auto
nomie zoo hoorde ik o.m. verkondigen, dat
hij hierin een veilig bolwerk ziet tegen even
tueele pogingen om Slowakije te vertsjechi-
seeren (zooals het eertijds vermagyariseerd
was), wat hij des te erger zou vipden wegens
in zijn oogen dan dreigende gevaren voor
de Katholieke Kerk. Hierboven had ik het
terloops over wat ik zoo al in Karpatho-Rus
land aanschouwde. Even zij nog aangestipt
wat ik er niet zag: onder- of bovengrondsche
Russische vliegvelden!
Ik maak hiervan gewag, omdat van fel an
ti-bolsjewistische of anti-Russische zijde
reeds eenigen tijd lang het verhaal wordt
rondgestrooid, dat de Tsjechen op hun grond
gebied ten behoeve van de Russen vliegvel
den gebouwd zouden hebbfen. Dit zou dan sa
menhangen met heel het intieme contact
met Rusland, dat slechts in de oogen van een
vrij geringe minderheid (die men in fascisti-
schen en fel-nationalistischen kring aan
treft) ongewenscht is, want de meesten ach
ten het voor het land van belang wel vast te
houden aan het verdrag met de Russen,
waardoor men elkaar over en weer bijstand
toezegt in geval van een onuitgelokten aan
val. Ook Hlinka is tegen 't Tsjechisch-Rus-
sische tractaat. Hij zou liever een toenade
ring tot Polen zien voor welk laatste denk
beeld ongetwijfeld ook iemand als president
Benesj veel zal voelen, zonder dat hij daar
om de Russen onmiddellijk links zou willen
laten liggen. Wie intusschen in het Westen
het hoofd schudden over een te eenzijdig ge
oriënteerde internationale politiek van Praag
verliezen uit het oog, dat men in Tsjecho-
Slowakije niets liever zou zien dan dat zich
de mogelijkheid voordeed voor een beleid op
breederen grondslag: Oost-LocarnoDoch het
is dan ook plicht van het Westen, om de kan
sen op zulk een beleid te helpen vergrooten.
Gelijk tevens het eigen belang van het Wes
ten met zich meebrengt, dat men daar moest
inzien, dat als de Tsjecho-Slowaaksche staat
er nog niet ware geweest, men hem terstond
had moeten uitvinden, aangezien het bestaan
en dus ook de handhaving van dezen staat
voor een gunstige ontwikkeling van zaken
in Midden- en Zuid-Europa een eerste ver-
eischte is. Alleen wie er op uit zijn roet in
het eten te gooien, zouden in hun vuistje
lachen, als zij zouden ontdekken, dat ten
langen leste zekere revisionisten hun slag
zouden kunnen slaan.
Met het oog hierop dient o.m. de propa
ganda, waarvan de hoogste wijsheid eigenlijk
deze is, dat de Tsjecho-Slowaaksche staat
door innerlijke verdeeldheid niet levensvat
baar is. Die stelling is, naar ik in mijn bij
dragen liet uitkomen ten eenen male onge
grond. Gelukkig, want zonder een Tsjecho-
Slowakije, dat een krachtige Volkenbonds-
politiek voert, zou niet alleen Midden-Euro
pa maar tenslotte ook West-Europa er heel
wat droever aan toe wezen. Daarom juist
valt te hopen, dat B'enesj en zijn geestver
wanten er in zullen slagen, dank zij verstan
dig binnenlandsch beleid de positie van hun
land ten opzichte van het buitenland steeds
sterker te maken.
Dr. E. VAN RAALTE, J