De burgeroorlog in Spanje. Het Londensche Crystal Palace in vlammen. Thijs IJs en Dickie Dons in de wolken. Bombardement richt zware schade te Alicante aan. Duifsche troepen te Cadix geland? Holland in de Engelsche televisiekeuken. DINSDAG 1 DECEMBER 1936 Geruchten over complot in Catalonië. Geen geheime Duitsch-Japan- sche clausule, zegt Berlijn. Kardinaal Faulhaber opnieuw bij Hitier. Nieuw contact met Weenen. Lichting 1914 blijft onder de wapenen. Rome en Mandsjoekwo. Mollison's vlucht naar Kaapstad. Nog een gift van Lord Nuffield Gebouw gedeeltelijk verwoest. Vuurzee tot op 80 K.M. zichtbaar. ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLING. Het Spaansche ministerie van oorlog pu bliceerde gisteren een communiqué, waarin o.m. gezegd werd, dat de druk der rechtsche troepen vandaag in het centrum heeft voort geduurd, maar dat de aanvallen afgeslagen zijn. De rechtsche luchtstrijdkrachten heb ben de stellingen in het noordwestelijk deel van de hoofdstad met bommen bestookt, maar slechts weinig schade aangericht. De luchtstrijdkrachten der regeering hebben op haar beurt een bombardement ten uitvoer gelegd. In den sector Pozuelos hebben de op standelingen verbitterde gevechten geleverd. Ook daar werden zij met zware verliezen afgeslagen. Het ministerie van binnenlandsche zaken deelt mede, dat de evacuatie der hoofdstad heden. Dinsdag, zal worden voortgezet. In een radiorede deelde generaal Queipo de Llano mede, dat het niet waar is, dat de regeeringstroepen bij Ciem Pozuelos een overwinning behaald hebben. Hij zeide, dat regeeringstroepen in twee gepantserde trei nen een aanval deden en door hevig vuur op de vlucht werden gedreven. Zij lieten ver scheidene dooden achter. Nabij Soria hebben de opstandelingen het dorp Roble Blanca bezet. Verder gelastte De Llano, dat de meer ge goede families de behoeftige gezinnen van de leden der Phalanx zouden steunen. Ook las hij een telegram voor, dat hij gezonden heeft aan de Britsche parlementaire com missie, welke in Spanje, vertoeft en waarin hij deze uitnoodigt ook de dorpen in An- dalusië te bezoeken en zich op de hoogte te stellen van de wreedheden, welke door het „Marxistische Canaille" waren bedreven. Het groote hoofdkwartier der op standelingen deelde mede, dat de operaties, welke gisteren bij Pozuelo werden begonnen thans beëindigd zijn. Niettegenstaande den heftigen tegenstand van de regeeringstroepen werden twee tanks buit gemaakt. De reegringstroepen lieten 200 doo den op het slagveld bij Humeda ach ter. Volgens de radioclub eneriffe wordt thans bevestigd, dat bij het bom bardement van Alicante ernstige schade werd aangericht. Het station werd geheel vernield en de branden woeden nog voort. Bij het- bombardement der regeering bij Andujar werden verscheidene toestellen van de regeeringslucht- macht vernield. De correspondent van Havas bij de op standelingen deelt mede, dat de opstande lingen ten westen van Madrid thans stratel gische posities hebben bezet, welke kunnen dienen als uitgangspunt voor verdere actie van het leger van generaal Mola. Vroeg in den middag werd de opmarsch gestaakt, en werd het bezette terrein in orde gebracht. Omstreeks 6 uur in den avond gingen de regeeringstroepen ten zuiden van Madrid tot een nieuwen tegenaanval over, doch zij wer den met kracht teruggeslagen. De artillerie der opstandelingen beschoot de nieuwe abattoirs, de artillerie der regeering bombardeerde Carabanchel Bajo. De drie- motorige bommenwerpers van de rechtschen gingen vervolgens de omgeving van het sta tion Las Delicias bombardeeren, waar men vermoedde dat de artillerie der regeering stond opgesteld. Het vuur van de regeerings- artillerie werd onmiddellijk gestaakt en te vijf uur zweeg ook het geschut van de recht schen. Gedurende den nacht hoorde men alleen het vuur van de mitrailleurs der re- geerings-imilitie, welke onafgebroken vuurde uit de huizen, gelegen aan den hoek van de Paseo de Ronda en de Paseo Blano. -Aan het verdere front van Madrid werd bijna niet gestreden. Naar het D.N.B. meldt hebben verschei dene regeeringsvliegtuigen Maandag bom men op Salamanca geworpen. Zij werden door rechtsche jachtvliegtuigen verdreven. Volgens zekere uit Barcelona afkomstige aanwijzingen zouden de toespelingen op Eden doet mededeelingen over het verdrag in het Lagerhuis. Naar Reuter verneemt, heeft Ber lijn aan de Britsche regeering, de verzekering gegeven, dat het Ja- pansch-Duitsohe verdrag geen en kele geheime clausule bevat. In antwoord op een in het Lagerhuis ge stelde vraag, zeide minister Eden, dat de tekst van het Duitsch-Japansohe pact kort voor de publicatie den Britschen ambassa deurs te Berlijn en Tokio ter kennis was ge bracht. Tegelijkertijd met deze mededeeling werd door het ministerie van Buitenland- sche Zaken te Berlijn aan de Britsche am bassade verzekerd, dat het geen militaire al liantie of soortgelijke overeenkomst tus- schen Duitschland en Japan gold, terwijl het Japansche ministerie van Buitenlandsche Zaken verklaarde, dat van een geheim ver drag geen sprake was. Minister Eden had nov geen enkele mededeeling ontvangen, dat Italië een soortgelijk accoord met Japan had aangegaan. Wat Engelands houding hiertegenover be treft. zoo ging Eden voort, het Lagerhuis weet dat- de Britsche regeering ten scherpste elke tendenz afkeurt, welke de wereld voor namelijk om ideologische redenen in twee kampen zou kunnen verdeelen. 1 een compl a verscheidene Catalaan- sche blade, >akt zijn, betrekking heb ben, volgen.-. ra\as, op de volgende gebeur tenissen De secretaris-generaal der Separatistische beweging, is betrapt op het oogenbhk, dat hij een manoeuvre voorbereidde tegen de F.A.I., de Iberische anarchistische federatie. Hierbij was de vroegere chef van politie, Reberyes betrokken. Eerstgenoemde is zijn partij uitgezet, de tweede ontslagen. Wat het gerucht betreft, dat de voorzitter van het Italiaansche parlement, Casanovas gearres teerd zou zijn, dat is onjuist, aangezien deze zich naar Parijs heeft begeven. Het schijnt wel, dat dit incident weinig beteekenis heeft gehad. Duitsche troepen te Cadix aan land gezet? Naar de News Chronicle bericht is de Britsche regeering in kennis gesteld met 't ontschepen van Duitsche troe pen te Cadix. Meer da~ 2000 Duitsche soldaten zouden thans op weg naar Madrid zijn. De „News Chronicle" ver klaart verder, dat de Duitschers ge kleed waren in de uniformen van de opstandelingen toen zij aan land gingen. „Hoewel dit bericht in Downingstreet bekend was, verklaarde men hier, dat het van geen enkele zijde bevestigd was", zoo schrijft het blad verder. „Er is geen reden om aan te ne men, dat de regeering slecht ingelicht zou zijn, integendeel, er is reden om aan te ne men, dat het bericht reeds lang genoeg te Lon den bekend was, en dat men het had kunnen herstellen, indien het niet juist was." Kardinaal Faulhaber, de aartsbisschop van Muenchen is, vergezeld van kardinaal Schul- te, aartsbisschop van Keulen op bezoek ge weest bij Hitier te Berchtesgaden. Tijdens dit bezoek werden de besprekingen voortgezet betreffende de toepassing van het concordaat ten aanzien van de katholieke school en de jeugdorganisatie. Het Hongaarsche Telegraafagentschap deelt officieel mede, dat de besprekingen tusschen de Hongaarsche ministers Daranyi en Kanya eenerzij ds en de Oostenrijksche staatslieden Schuschnigg en Schmidt anderzijds gister middag zijn voortgezet. Na afloop der bespre kingen werd met voldoening geconstateerd, dat men ten aanzien van alle behandelde kwesties, van gelijk inzicht is. Besloten werd, dat ook in het vervolg zoo nauw mogelijk contact zal worden gehouden in het belang van de eenheid van gedragslijn. Het Staatsblad publiceert een de creet, krachtens hetwelk alle soldaten van de lichting 1914, die bij de lucht macht dienen, nog voor onbepaalden tijd onder de wapenen zullen worden gehouden. Deze lichting, die in 1935 is opgekomen, zou deze maand den dienst moeten verlaten. Na nieuwe besprekingen tusschen het Italiaansch ministerie van Bui tenlandsche Zaken en de Japansche ambassade is een nieuwe formule opgesteld voor de overeenkomst ten einde alle gevoeligheden te sparen bij de erkenning van Mandsjoekwo, aldus meldt Havas uit Rome. De er kenning zal meer „de Facto" dan „de Jure" geschieden. Naar verluidt bestaa!t de formule uit twee communiqués. Een, dat gisteren geplubli- ceerd werd en een ander, dat over een week zal worden bekend gemaakt. In het eerste wordt medegedeeld, dat een Japansch con sulaat generaal zal worden gevestigd te Addis Abeba en in het tweede, dat een Ita liaansch consulaat-generaal wordt gevestigd te Hsingking. De nadruk zal vooral gelegd worden op het commercieele karakter van deze overeen komst: de Japansche belangen in Oost- Af rika zijn zeer groot. Morgenochtend op de plaats van bestemming? De Britsche vlieger Mollison, die wil trach ten het record LondenKaapstad te verbete ren, is Maandag om 16.45 uur (GMT) geland, Kort daarna vertrok hij weer. Hedenochtend 5.20 uur GMT is Jim Mol lison te Kisumu aangekomen. Een uur later is hij weer vertrokken. Hij hoopt morgen ochtend Kaapstad te bereiken. FRANSCHE TEXTIELFABRIEKEN SLAAN EEN GROOT AANTAL STAK' ARBEIDERS. DE Uit Rijssel 30 November. De directies van twee belangrijke fabrieken in de omgeving van Ryssel waar sedert eenige weken ge staakt. wordt, hebben een gedeelte hunner arbeiders ontslagen. Bii deze fabrieken werk ten onderscheidenlijk 800 en 1200 arbeiders. In een aan hen gericht schrijven worden de stakers er van beschuldigd, het contract, waardoor zij verbonden waren, te hebben ge schonden. De fabriek had hen gewaar schuwd, dat „zij de gerechtelijke gevolgen van hun contractbreuk zouden moeten dra gen". Fonds ten bate der arbeiders van een aantal motormaatschappijen. Lord Nuffield de directeur der Britsche Morrisfabrieken heeft bekend gemaakt, dat hij voornemens is een 'bedrag van 2.125.000 pond sterling, dat belegd is in een uitgebreide organisatie, welke negen motormaatschappijen te Oxford, Coventry en Birmingham, die hij controleert, omvat een bedrag af te staan. Er zou dan een fonds in het leven geroepen worden, waarbij de loontrek- kenden in deze ondernemingen deel zullen hebben in de winst, d.w.z. dat de in deze be drijven werkenden gewone aandeelhouders van het concern zullen worden. WOENSDAG 2 DECEMBER 1936. HILVERSUM 1875 M. N CRV- uitzending. 8.00 Schriftlezing, 8.159.30 Gram. platen. 10.30 Morgendienst. 11.00—12.00 Sopraan en piano. 12,15 Gram. platen. 12,30 Stichtsch Salonorkest, en gram. platen. 2.00 Gram. platen. 3.003.45 Orgelspel. 4.00 Vioolrecital. 5 00 Voor de kinderen. 6.00 Landbouwpraatje. 6.30 Onderwijsfonds voor de Scheepvaart. 7.00 Berichten. 7,15 Causerie over weldadigheids postzegels. 7,25 Gram. platen. 7.30 Lezing over de wereldgebedsweek. 7.45 Reportage. 8.00 Be richten ANP., 8.15 Chr. Dameskoor en Gram.- platen. 9.00 Wedstrijd „De gevallen gulden". 9.30 „De Vedelaars". (Om 9.55 Berichten ANP en om 10.15 Schaakcursus). 11.0011.30 Gr.- platen. HILVERSUM II 301 M. VARA-uitzending. 8.00 Gram, platen. 9.30 „Onze keuken". 10.00 Morgenwijding VPRO. 10.20 VARA- maandrevue(Op gr. platen), gramofoonplaten en lezing over opvoeding tot gemeenschaps zin. 11,30 „De vrouw van den werklooze in ge zin en maatschappij. 12.00 Gram. platen, 12,45 Orgelspel. 1,151.45 Gram. platen. 2.00 .Melody Circle". 2.30 Voor de vrouw. 3.00 Voor de kinderen. 5.30 „25 jaren vacantie-kin- derfeest". 5.45 „De Flierefluiters"; en zang. 6.30 RVU. „Noodlot en vrije wil". 7.00 Sport- uitzending. 7.15 Zang, hierna gram. platen. 7.40 „.Problemen der democratie", causerie. 8.00 SOS-Berichten. 8.03 Berichten ANP., VARA- Varia. 8.15 VARA-orkest en zang. 9.00 Ra- diotooneel. 9.30 Vervolg concert. 10.00 Berich ten A.N.P. 19.05 Gram. platen. 10.10 Orgelspel. 10.30 De Ramblers. 11.00 „Huwelijksverhoudin gen", causerie. 11,3012.00 Gramj. pl. DROïTWICH 1500 M. 11,05 Orgelspel. 11.3511,50 Gram. platen. 12.05 BBC-Northern Ireland Orkest m.m.v. sopraan. 12,50 Jazzmuziek (Gr. platen). 1,20 -2.20 Birminghamsch Hippodrome-orkest. 3.10 Het Northern Ireland Fanfare-orkest, 3,50 Pianorecital. 4.20 Vesper. 5.10 Gram. platen. 5.35 Het BBC-Dansorkest. 6.20 Berichten, 6.40 Fransehe literaire causerie. 7.00 Orgelspel. 7.20 Vioolrecital. 7.50 Jack Hylton en zijn Band. 8.35 BBC-Symphonie-orkest, koor en solisten. 9.20 Berichten. 9.40 Vervolg concert. 10.40 Het Bridgewater Harp Kwintet. 11,05 Pianorecital. 11,35 Bram Martin en zijn Band. 11,5012,20 Dansmuziek (Gr. platen). RADIO PARIS 1648 M. 7.20 en 8.20 Gram. platen. 11,20 Pasdeloup- kamerorkest. 2,50 Orkestconcert. 4.20 Gram. platen. 5.50 Parijsch Kamerorkest. 8.25 Zang en viool. 9.05 Radiotooneel. 11.2012,35 Mangeret-dansorkest. KEULEN 456 M. 5.50 Omroepkleinorkest. 7,50 Westduitsch Kamerorkest. 11,20 N. S. Orkest 12,35 Landes symphonie-orkest Saarpalts. 1,35 Gevar. pro gramma. 3,50 Ruhrland-orkest. 5120 Kamer muziek. 6.05 Omroeporkest. 7.35 Gemeen schapsuitzending. HJ en weermacht. 8.05 Populairorkest. 8.20 Chopin-concert. 8,50 Po pulair concert. 9.5011,20 Omroepkleinorkest. BRUSSEL 322 M. 12,20 Gram. platen. 12,50 Salonorkest. 1.30 Omroeporkest. 1,502.20 en 6.20 Gram. platen 6.35 Pianoduetten. 7.20 Violarecital. 8.20 Om roeporkest. 9.20 Gram. platen. 9.35 Sympho nie-orkest. 10.3011,20 Omroepdansorkest. 9.20 Gram. platen. 9.35 Symphonie-orkest. 10.3011.20 Omroepdansorkest. BRUSSEL, 484 M. 12,20 Gram. ploten, 12,50 Omroeporkest. 1.30 Salon-orkest. 1,502,20 Gram. platen. 5.25 Om roepdansorkest. 6.35 Salonorkest. 8.20 Sym phonie-orkest. 9.20 Omroeporkest. 9.50 Repor tage. 10.3011,20 Gram. platen. DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M. 7.30 Trioconcert. 8.05 Gemeenschapsuit zending HJ en Weermacht. 8,35 Blaasconcert 9.20 Berichten. 9.50 Het Lutz-kwartet. 10.05 Weerbericht. 10.2011,20 Gram. platen. De opening van Crystal Palace in Sydenham door ko ningin Victoria in 1854. (Foto ontleend aan „Europaische Doku- mente" van Wilhelm Schade.) In het bekende Crystal Palace in de Londensche voorstad Sydenham is gisteravon -en felle brand uitgebro ken. Het ei. me dak van het midden gedeelte is ingestort. De vlammen verlichtten een groot deel van het Zuidwesten der stad. Het springen van het glas en het gekraak der binten en spanten werd tot op vele kilometers gehoord. In de aan grenzende straten sloegen duizenden toeschouwers den brand gade. De vlammen bereikten nu en dan een hoogte van 150 meter, de vonken vielen in een omtrek van drie kilo meter. Ook in het centrum van de stad was de brand zichtbaar. Ondanks het feit, dat niet minder dan 65 motorspuiten een zee van water op de loeiende vlammen wierpen duurde het toch niet lang of het geheele „kristallen paleis" werd tot een laaiender hel. De vlammen sloegen over naar de twee toren van 't gebouw, waarvan de eene met donderend geweld ineenstortte, terwijl de andere niet lang daarna eveneens dreigde in puin te vallen, hetgeen een ernstig feit zou zqu zijn, aangezien daardoor vermoedelijk de spoorlijn zou worden geblokkeerd. Brokstuk na brokstuk van het middengedeelte stortte in. Nader wordt gemeld, dat de toren vermoe delijk behouden zou blijven, in elk geval er ernstige schade aan toegebracht. Van den tweeden toren staat vrijwel niets meer overeind, dan het geraamte. De inwen dige bouw is volkomen ingestort. Toen de brand uitbrak, waren de leden van een orkest juist bezig met repeteeren, doch zij slaagden er nog juist bijtijds in, ongedeerd te verlaten. Verscheidene brandweerlieden hebben lichte kwetsuren opgeloopen. Honderden gezinnen, die in de omgeving woonden hebben hun be dreigde woningen moeten ontruimen. Op het terras van het parlementsgebouw sloegen tal van Lagerhuisleden den vuur gloed gade, waarvan de weerglans tot in Brighton zichtbaar was, welke plaats op 80 K.M. van Londen ligt. Naar nog wordt gemeld, was het gebouw geheel verzekerd. Door den brand zullen de voorstellingen van een beroemd circus, die kort voor Kerstmis zouden aanvangen, uitge steld moeten worden, evenals verschillende andere openbare gebeurtenissen, die in het gebouw zouden worden georganiseerd. Hedenochtend 4 uur was de brand in het „kristallen paleis" gebluscht. De schade wordt, naar toen medege deeld werd, op ongeveer iy2 millioen pond steling geraamd. Hoewel de schade volledig door verzekering wordt gedekt, is toch veel verloren gegaan, dat niet meer vervangen kan Thijs zat een oogenblik te peinzen, maar tenslotte was hij gekomen om Dickie te helpen. Daarom ging hij naar het kasteel toe, en klom door een openstaand raam naar binnen. Hij kwam terecht in een prachtige zaal, met zware meubels en tapijten en dikke pilaren. Thijs kneep eens in zijn arm, om te weten, of hij niet dro-omde. Maar hij was klaar wakker. Daarom ging hij maar gauw verder, om Dick te zoeken. Heel voor zichtig, zonder gerucht te maken, sloop hij de mooie kamer uit en de gang in. worden, o.a. een orgel-partituur in manuscript van Haendel. Het laboratorium van de Baird Televisie is vernield, de televisie zender is voor een groot deel Intact gebleven. Crystal Palace. Het Crystal Palace werd in 1854 in gebruik genomen. Er zijn in den loop der jaren tal van tentoonstellingen in gehouden, terwijl het ook als centrum van vermaak 'n groote vermaard heid genoot. Het gebouw, dat hoofdzakelijk uit glas en ijzer is opgetrokken, bestaat uit een centrale hal, een schip van meer dan 500 meter lengte, dat door een hoog koepel-dak wordt bekroond. Aan elke zijde bevinden zich torens van pl.m. 70 meter hoogte. De tuinen van het gebouw leenen zich bij uitstek voor groote feesten. Crystal Palace bevindt zich op een hoogte, zoodat het reeds van g-rooten afstand te zien is. Onze Londensche correspondent schrijft ons? Mariette Serlé geeft les in zang en spraak aan het Haagsch Conservatorium en aan de Nationale Filmschool. Dat is belangrijk. Maar in dezen tijd van televisionnaire bewustwor ding vindt men het wellicht nog belangrijker, dat zij de eerste Nederlandsche is geweest, die haar nummer heeft gegeven in het Londen sche televisieprogram. Wij zijn er getuige van geweest, niet alleen door de bemiddeling van het schermpje van een televisie-ontvanger, maar ook op de plaats van het optreden zelf, zoo gezegd in de televisiekeuken. Wanneer men dat ontzagwekkend vertrek betreedt in dat torenhuis van het Alexandra Palace, dat de B.B.C. voor haar geregelde televisie-uitzen dingen heeft ingericht, krijgt men wel zoo ongeveer den indruk in een keuken, een zeer, modern ingerichte keuken, of in een labora torium te zijn. Er is zooveel wits en zooveel blank staal. Voor de artisten, die op hun nummer wachten staan er stoelen van gebo gen stalen pijpen om een televisie-ontvanger. Men kan er dus de programmanummers zien geven direct en indirect. Voor bezoekers, die niet aangemoedigd wor den en die degelijke geloofsbrieven moeten kunnen toonen, is het er niet zoo geriefelijk. De menschen, die er als kinderen of als artis ten aan huis komen, hebben al geleerd op de teenen te loopen en over de kabels op den vloer te huppelen zonder gerucht. Als er con versatie moet zijn gebeurt het met gefluister en gebaar. En een dictator kan niet meer gezag inboezemen in zijn paleis dan de tele visie-omroeper in zijn keuken. Deze is klaar blijkelijk de spil waar alles om draait. Toen wij hem zagen oordeelden wij hem een sieraad van knappe en waardige mannelijkheid, niet tegenstaande het voor een oningewijde wat verbijsterende feit, dat hij zich door een jonge dame het gezicht periodiek liet bepoederen. De televisie-camera eischt het. De lange slanke omroeper moest zich voor het proces voorover buigen, ten deele om zijn helpster den arbeid gemakkelijk te maken ten deele wellicht om te voorkomen dat zijn hagelwit overhemd en zijn „dinner jacket" (smoking) bestoven wer den. Zijn Engelsch, en de uitspraak er van, terwijl hij vrouwelijke hockey-kampioenen voor microfoon en televisor interviewde, wa ren een lust voor de ooren van hen, die voor perfectie in taal en sonoriteit in geluid ge voelig zijn. Maar wij waren niet gekomen om dezen „announcer" te bewonderen of om precies na te gaan hoe de televisie-camera haar foefjes uitvoert om extra effect en variatie te geven aan de beelden der televisie-ontvangers. Wij waren gekomen om Mariëtte Serlé te zien de- buteeren als eerste Nederlandsche in Britsche televisie. Zij deed het voortreffelijk voor ons gevoel en in een „picture page"-serie. Elk nummer werd ingeleid met een opname van een telefoniste aan het- schakelbord, die wen- schen van televisiekijkers in ontvangst nam. Een van de wenschen was een televisie-artiste uit Holland te mogen hooren. En toen ver scheen, rustig met haar luit, onze Mariëtte Serlé en zij zong twee bekende moderne En gelsche liedjes, een Nederlandsch stukje „De Karavaan" en een Bretonsche chanson van Botrel natuurlijk. Het klonk goed en het liet zich goed aanzien en de Emitron-camera zette haar beste beentje (het camera-beentje dan) voor door „close ups" te geven van de tok kelende vingers. Mariëtte Serlé bekende ons na afloop dat zij blij was dat de zaak afgeloopen was Zij was verrukt geweest met de gelegenheid e haar was gegeven om voor de Engelse^ visie op te treden, maar het vooruitzi haar wat verontrust. Dat schijnt voo e artisten te gelden, die met dit nieuwe g in aanraking komen en het gevoel hebben, dat zij er mee moeten worstelen. Het was ons voorrecht haar gerust te kunnen stellen en haar te kunnen verzekeren, dat haar nummer het prachtig had gedaan.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1936 | | pagina 3