Radio KOOI
LEON BLUM OPNIEUW
KABINETSFORMATEUR.
Gil Robles gelooft in een
„rechtsch Spanje"
THIJS IJS GAAT DOOR DIK EN DUN
MAANDAG 17 JANUARI 1938
De Fransche kabinetscrisis.
Socialistenleider poogt een kabinet van een
verbreed volksfront" te vormen
Zondagmiddag heeft de president der Fransche republiek, Albert
Lebrun nadat Georges Bonnet de opdracht had teruggegeven
den leider der Fransche Socialisten en oud-premier Léon Blum, belast
met de vorming van een nieuw kabinet. Blum heeft medegedeeld een
kabinet van een „verbreed Volksfront" te willen vormen,.
Zoodra hij opdracht tot de vorming-
van een nieuwe regeering had gekre
gen aldus meldt Havas -achte
Blum het noodzakelijk zich te ver
zekeren van den steun, dien hij niet
wilde missen. Thorez en Duclos heb
ben de onvoorwaardelijke deelneming-
der communistische partij toegezegd.
De raciacaal-socialistische fractie,
welke blum hervatting der samen
werking voorstelde, heeft haar beslis
sing tot heden uitgesteld. Het schijnt
echter, dat de mogelijkheid van com
munistische deelneming op tegenstand
in de radicale fractie stuit.
Léon Blum.
Verder heeft Blum Paul Reynaud uitgenoo-
digd, aan de regeering deel te nemen als ver-
tegewoordigers der vroegere oppositie in een
„ministerie van nationale eenheid rondom
het Volksfront". Reynaud stelde echter als
voorwaarde uitbreiding der politieke samen
stelling van het kabinet tot en met de fractie
van Mar in. Blum meende daarin niet te kun
nen toestemmen, zoodat van de medewerking-
van Reynaud moest worden afgezien.
Zoo zal Blum niet kunnen vasthouden aan
een soort kabinet van nationale eenheid van
linksche nutance. Hij moest dus terugkeeren
tot de minder stoutmoedige samenstelling
van een volksfrontregeering met medewerking-
der communisten. De taak van Blum wordt
daardoor niet gemakkelijker. Het onderhoud,
dat hij vandaag met Lebrun zal hebben, zal
van beslissende beteekenis zijn.
Beroep op de nationale eenheid.
Gisteravond heeft Blum de volgende verkla
ring voor de Pers afgelegd:
„Gij weet reeds, dat ik mij op een moeilijke
onderneming heb geworpen en ik behoef de
redenen ervan niet uiteen te zetten. Ik heb het
gevoel, dat het onder de huidige omstandig
heden noodig is den indruk te geven van so
cialen vrede in het binnenland'-en van natio
nale kracht naar buiten. Daarom tracht ik een
soort politieke Matignon-overeenkomst tot
stand te brengen.
Ik zou een „nationale vereeniging" rondom
het volksfront willen vormen, hetgeen pra'c-
tisch neerkomt op den wensch bij de vertegen
woordigers van alle partijen van hetVolks-
front mannen aan te sluiten, die tot dusverre
behoord hebben tot de oppositie, doch die be
kend staan om hun gehechtheid aan de de
mocratische vrijheden. Ik roe een poging tot
nationale eenheid onder zoodanig voorwaar
den, dat dit geen enkele schade kan veroor
zaken, noch zelfs eenige ongerustheid kan
wekken ten aanzien van de republikeinsche
vrijheid en den socialen vooruitgang."
Bonnet's mislukte
poging.
Bonnet verklaarde aan de Pers, nadat hij
de opdracht had teruggeven:
„Aangezien de socialistische fractie mij
niet alleen de deelneming aan de regeering,
die ik haar aanbood, maar ook haar steun
weigerde, kon ik geen regeering vormen, hoe
wel de radicaal-socialistische partij mij daar
toe aanmoedigdeijs ben er mij van be
wust mijn plicht jegens het lan dte hebben
gedaan. Na de dramatische uren, die ik met
mijn vriend Chautemps he;b beleefd, toen ik
op 29 Juni 1937 uit Washington te Parijs
aankwam, kan ik met trotsch constateeren,
dat de technische situatie van onze finan
ciën hersteld is. De gewone begrooting is in
evenwicht. In de schatkist bevindt zich een
bedrag van ongeveer zeven milliard. Wij
Ernslig treinongeluk in
Britsch-Indië.
Express met goederentrein in botsing.
Volgens te Londen ontvangen berichten is
de express CalcuttaDelhi in botsing geko
men met een goederentrein bij het station
Bamrauli nabij Allahabad. Zeven personen
zes Indiërs en een Engelschman werden
daarbij gedood, vijftien ernstig gekwetst. Een
derde-klasse-rijtuig was in een anders derde
klasse-rijtuig geschoven en vervolgens omge
slagen
Ex-keizerin van Abessynië naar
Jeruzalem.
Groot aantal Abessyniërs vergezelt haar.
De vroegere keizerin van Abessynië ver
trekt vandaag uit Londen naar Jeruzalem.
Zij zal worden vergezeld door Ras Kassa en
een groot aantal Abessyniërs, van wie waar
schijnlijk verscheidenen in Palestina zullen
blijven. De exiteizer is echter voornemens
binnen drie maanden naar Engeland terug te
keeren.
hebben de leening van zes milliard aan Lon
den terugbetaald en op dit oogenblik, on
danks deze aflossing, ondanks het belang
rijke deficit op onzen handelsbalans, zijn de
goudreserves, die beschikbaar zijn voor de
defensiebehoeften, belangrijker dan zes
maanden geleden. De technische inspanning-
is echter niet voldoende. Onder de zoo ern
stige omstandigheden, waarin wij ons be
vinden, moeten de krachten der landsburgers
zich aaneensluiten voor het heil des lands".
DmtscMand,
Bekend geestelijke opnieuw
gearresteerd.
De R.K. geestelijke Rupert Mayer uit Mün-
chen is opnieuw in arrest genomen. Zijn ar
restatie is in alle kerken in Beieren bekend
emaakt met het verzoek te zijnen gunste
gebeden uit te spreken. Rupert Mayer is zwaar
oorlogsinvalide. In 1915 werd hem een been
afgezet. Sinds 1933 heeft hij herhaaldelijk
geprotesteert tegen de schendingen van het
concordaat door het Duitsche rijk. Hij was
reeds in den zomer van het vorige jaar gear
resteerd, doch vrijgelaten na tusschenkomst
van invloedrijke Katholieke persoonlijkhe
den.
Luslstnd
Molotof acht vlootversterking
noodzakelijk.
In een rede voor den „Oppersten Sovjet"
sprak volkscommissaris Molotof over de vor
ming van het volkscommissariaat van Ma
rine. Hij zeide dat, zóodra de bouw van nieu
we fabrieken voltoond is, de vloot zoo spoedig
mogelijk met sterke vllooteenheden aange
vuld zal worden. „Wij moeten er rekening me
de houden", aldus Molotof, „dat ons land
groot is en over enorme afstanden door zeeën
omspoeld wordt. Wij moeten nooit vergeten,
dat onze marine sterk en krachtig moet
zijn". Molotof verklaarde, dat de Sovjet-
Unie niet onverschillig kan blijven tegenover
de geweldige uitbreiding van de vloten der
kapitalistische mogendheden.
Spreker wees tenslotte op de wenschelijk-
heid eener grondwetswijziging, waarbij den
.Oppersten Sovjet" het recht wordt verleend,
den staat van oorlog af te kondigen. „Wij
moeten", zeide hij, „op bepaalde gebeurlijk
heden bedacht zijn, voor het geval door de
imperialistische agressies - complicaties wor
den uitgelokt."
De Valera's besprekingen te
Londen.
In een gistermiddag te Londen ge
houden voltallige vergadering van
de Iersche delegatie, die deel zal ne
men aan de Iersch-Engelsche be
sprekingen, is naar Reuter verneemt
overeegnstemming bereikt ten aan
zien van de noodzakelijkheid de een
of andere concessie te verkrijgen be
treffende de eenheid van Ierland.
Wanneer geen concessie igedaan wordt,
d.w.z. geen toezegging gegeven wordt, die
hoop zal geven op een toekomstig vereenigd
Ierland, is het weinig waarschijnlijk, dat een
overeenstemming tot stand zal komen ten
aanzien van welk ander probleem ook, zoo-
dat de conferentie dan waarschijnlijk zou
stranden op den klip der deeling van Ier
land,
De' Valera heeft verklaard, dat er groote
moeilijkheden te overwinnen zijn. De Iersche
delegatie wensch vurig de grondslagen te
leggen voor vriendschappelijke betrekkingen
tusschen de volken der beide landen en
hoopt, dat bij de huidige besprekingen een
vooruitgang in die richting bereikt zal kun
nen worden.
Amerika.
Een beroep van Hoover op het
Amerikaansche volk.
De oud-president der Ver. Staten, Herbert
Hoover, heeft een beroep gedaan op Amerika
om met de rest van de wereld sjimen te wer
ken, teneinde de oorlogslasten af te schudden.
Hoover legde er den nadruk op, dat Amerika
zichzelf niet in gevaar diende te begeven door
gebruik te maken van militair geweld om oor
logen van andere volken te voorkomen of te
doen eindigen, en evenmin door deel te nemen
aan economische sancties of embargo's. Wij in
Amerika, zoo verklaarde Hoover, moeten op
houden met.de verwachtingen van andere lan
den hoog te spannen. Wel moeten wij samen
werken met elke gezonde internationale po
ging ter bevordering van de economische ei
sociale welvaart der wereld.
Hoover drong aan op verlaging der tarie
ven, op het vasthouden aan de onschend
baarheid der verdragen, oa. van het Kellogg-
pact, en op de weigering om die voordeelen te
erkennen welke verkregen zijn door een
schending van dit pact.
Hoewel hij een versterking van de nationa
le middelen ondersteunde, verklaarde Hoover,
dat de bewapening beperkt dient te blijven tot
het uitsluitende doel om een aanval tegen het
westelijke halfrond af te slaan, terwijl de be
wapening ter zee zich moet aanpassen bij het
feit, dat de Philippijnen niet langer in de
Amerikaansche verdedigingslinie zijn opge
nomen.
Maar de broederkrijg
kan nog tot 1940 duren
Franco onder Hef juk van buitenlandschen steun
ONDERZOEKT UW
Radia-
Jbhtftett
QtaÜs
In alle landen van Europa en waarom 1
zou het elders niet zoo zijn? bevinden
zich mannen, die geen vrede kunnen
vinden met den huidigen stand van za
ken, die hunkeren om aan de macht te ko
men en persoonlijk de zoo vurig gewenschte
koersveranderingen tot stand te brengen. Er
zijn er, die hun doel reeds bereikt hebben:
Stalin, Hitler, Mussolini, Salazar, de Valera.
En er zijn nog velen, die nu nog als onbekende,
dikwijls in armoedige omstandigheden verkee-
rende burgers leven, maar die wellicht ééns
pijlsnel tot macht en aanzien zullen rij zien. Op
den Balkan ken ik enkele van die obscure zol
derkamertjes, welker bewoners over vijf, tien
jaar misschien tot bekende regeerders zullen
zijn geworden.
Naast die thans nog onbekenden leven de
grooten van voorheen, die er niet in kunnen
berusten, dat zij op den achtergrond geraakt
zijn, vergeten worden. Soms wacht ook hun
weer een groote toekomst en soms hebben zij
die ambities opgegeven en reizen nog slechts
overal de hoofdsteden af om daar hun waar
schuwende stem te laten hooren, zooals Ni
cholas Titulescu, de vroegere minister van
buitenlandsche zaken van Roemenië. Zij tre
den opzettelijk niet in het daglicht der pu
blieke belangstelling, doch oefenen niettemin
dikwijls een grooten invloed uit op de Euro
peesche politiek van vandaag.
De telefoonjuffrouwen van de centrale in
Lissabon hoorden kort na het uitbreken van
den Spaanschen burgeroorlog voor het eerst
een nijdige, kort-aangebonden stern, die in
ternationale gesprekken aanvroeg. Sindsdien
heeft die stem door de telefoon gesproken met
Londen en Parijs, met Berlijn en met Rome,
met vele plaatsen in Spanje. Ja, zij kennen
die stem thans; vele, véle malen daags klinkt
zij in haar ooren. Maar den eigenaar ervan
hebben zij nog nimmer gezien. Die vertoont
zich zelden in 't openbaar. Hij telefoneert, ont
vangt onopvallend veel bezoek, maar zijn por
tret staat niet in de bladen. Hij is een onbeken
de figuur voor negen en negentig procent der
bewoners van Lissabon.
Erkend Installateur
Electro Technicus
Oosterduinweg 84, Tel. 4364
IJMUIDEN-OOST
(Adv. Ingez, Med.)
ONZE DAGELIJKSCHE KINDERVERTELLING
Thijs schrok zoo erg, dat hij hard: Help! schreeuwde. Doch hij
begreep dat dat toch niets hielp en zoodoende zette hij het op een
loopen. De woedende honden achter hem aan. Met een vaart van
nul komma negen vlogen ze achter Thijs aan, die liep, alsof zijn leven
er van af hing. Nu was dat eigenlijk ook wel zoo, maar dat is zoo de
uitdrukking, hé?
O, o, o, o, ik heb wel pech op mijn reis, hijgde Thijs, terwijl hij
door de grot voorstormde. Kwam Leo nu maar, dan kon hij me
tenminste helpen
Maar Leo Listig was niet thuis, zoodat Thijs heelemaal alleen met
de honden in die grot was. Nu was het maar zaak, om hier weer
ongedeerd uit te komen
Thijs.had er een zwaar hoofd in, toen hij zoo voortjakkerde. Hij
wist heel goed, dat hij het nooit van die honden zou kunnen winnen
en dat hij binnen niet te langen tijd zoo vermoeid zou geraken, dat
hij zou vallen en dan hadden de honden
Maar wat was dat???? Wat kwam daar om dien hoek van de grot
aanzetten? Thijs wreef onder het rennen zijn oogen uit...... het
waren twee andere hondenI
Gil Robles,
Zijn naam is José Maria Gil Robles,
de oud-minister van oorlog in de Lerroux-
Chapapietra-kabin-etteh van 1935; een van die
nog jeugdige Europeesche staatslieden hij
is pas zes en dertig geworden wiens rol men
ten onrechte reeds uitgespeeld acht. Als drie
en twintigjarige was hij reeds professor in het
publiek recht aan de universiteit van La La-
guna, welke eervolle positie hij echter na kor
ten tijd weer in den steek liet om in de journa
listiek te gaan. „El Debate", het groote Ma-
drileensche dagblad, liet hem Europa bereizen
en ook bracht hij een bezoek aan de Vereenig-
de Staten, waar hij enkele weken op de redac
tie van de New York Times werkzaam was.
Van Amerika keerde hij naar Spanje terug,
waar hij zich te Salamanca vestigde en op
nieuw een leerstoel kreeg, ditmaal in de poli
tieke economie. Onder zijn leiding vond de
hervoiming van de Confederatie voor Auto
nome Rechten tot de Accion Popular pl
welke uiterst rechtsche groep hij spoedig in de
Cortes vertegenwoordigde. Hij is een vijand
van de republiek, die hij eens vergeleken heeft
met een lastige, niet ongevaarlijke kinder
ziekte, „zoo iets als de mazelen, die zoo snel
mogelijk overwonnen moeten worden."
Politicus en journalist.
Gil Robles is politicus. Maar hij is enkele
jaren krantenmensch geweest en kent zoo
wel de Europeesche als de Amerikaansche
journalistiek. Daarom heeft hij een zwak
plekje in zijn, overigens zoo weinig zachte,
hart voor interviews vragende journalisten
hij is er zelf ook dikwijls voor op uit geweest!
Gedurende een kwartier wil hij mij zijn oor
deel over den strijd mededeelen. Maar er mo
gen géén vragen worden gesteld.
Op een eenvoudige, rechtleunige houten
stoel zit hij achter zijn ordelijke schrijftafel.
Het vertrek is met Spartaanschen eenvoud ge
meubileerd. Men kan merken dat hij in een
Jezuïetenklooster is opgevoed; nóg heeft zijn
omgeving de strenge sfeer van het kloosterle
ven behouden, en hij spreekt alsof hij een
boetpredicatie houdt. Zijn oogen zijn bol onder
donkere wenkbrauwen, die den vorm van een
accent circonflexe hebben, de mond beweegt
zich nauwelijks als hij spreekt. Hij is dik en
zeer bleek.
Menigerlei voorspelling over den duur van
den burgeroorlog zou ik niet gaarne geven. Hij
duurt thans reeds langer dan een jaar, en,
hoewel het steeds duidelijker blijkt, dat Va
lencia aan de verliezende hand is, is de toe
stand toch nog niet van dien aard dat men zou
kunnen zeggen, dat binnenkort een algeheele
ineenstorting zou moeten volgen. Integendeel
moet men, oordeelende naar sommige infor
maties, die mij ter beschikking staan, eerder
aannemen dat de binnenlandsehe toestand in
bet door Valencia bestuurde gebied thans be
ter geconsolideerd is dan in het begin van den
oorlog. In het buitenland zal het wellicht ster
ken indruk gemaakt hebben, dat men daar
weer kerkdiensten toestond zelfs, doch dat
lijkt mij meer op een politieke manoeuvre
dan op een principieele beslissing. Daartegen
over staat, dat Franco in de veroverde gebie
den nog steeds last ondervindt van de bevol
king, die saboteert en soms openlijke opstand
pogingen onderneemt. Het kost hem welis
waar weinig moeite om deze in den kiem te
onderdrukken, doch het maakt het aanhou
den van een troepenmacht in het achterland
noodzakelijk, die anders naar het front ge
stuurd had kunnen worden. De opstand van
het volk lijkt mij niet zoo zeer tegen het na
tionalistische regime gericht te zijn, dan wel
tegen den overheerschenden invloed die de
Phalanx daarop heeft; een beweging, die
vreemd aan het volk is, en met een brutale
hardhandigheid optreedt, die den van nature
hoffelijken Spanjaard tot verzet móét prikke
len. (Men doet er goed aan zich bij deze zin
snede te herinneren dat Robles in het begin,
van den oorlog door Phalangisten is uitge
floten en van een vergadering weggejaagd,
zoodat hij zeer ontstemd is over deze organi
satie. Op zich zelf beschouwd zijn zijn opmer
kingen echter juist. K. Andr.)
Met is dus zeer wel mogelijk, dat
anen nog blijft doorvechten tot 1940
toe. Dat is een zeer somber vooruit
zicht, maar ik bezit deze bedroevende
wetenschap helaas uit zeer betrouw
bare bron.
Enkele maanden terug heb ik met een offi
cieuze opdracht de partijen gepolst over de
mogelijkheid van teen wapenstilstand, doch.
het verzet daartegen is onoverwinnelijk.
Buitenlandsche steun drukt.
,W at er van Spanje worden zal? Het is
onmogelijk, dat het land ten ondergaat.
Hoe verarmd en verzwakt het ook uit dezen
vernietigenden strijd tevoorschijn zal komen,
het zal zich weer weten te herstellen. Wel
durf ik met zekerheid te zeggen, dat imen er
verkeerd aan doet aan te nemen, dat Spanje
tenslotte een soort kolonie of nederzetting van
Rusland of van Italië en Duitschland zal
worden. Niet alleen dat dit tot een hernieuw
de opstand van het geheele volk zou leiden,
dat zich in zijn nationalen trots door een der-
gelijken toestand terecht gekwetst en doode-
lijk beleedigd zou voelen, maar ook de lei
ders van beide partijen zijn daar ten sterkste
tegen gekant. Ik verraad een in diplomatieke
kringen openbaar geheim, wanneer ik u vertel,
dat Franco, die een warmvoelend Spanjaard
is met een nuchter verstand en zich slechts
teveel op sleeptouw heeft laten nemen door
de.Phalanx ep de Requetes, die, terzijde be
merkt, daartoe slechts de gelegenheid hadden
door buitenlandschen steun, dat Franco zich
maar al te gaarne van de drukkende belang
stelling der vreemde mogendheden zou bevrij
den. Daartoe heeft hij zelfs stappen laten
doen bij de Fransche en de Britsche regeerin
gen. Het is zeer te betreuren, dat het wan
trouwen ten opzichte van Franco, dat in deze
kringen bestaat, een direct succes daarvan
verhinderd heeft. Bovendien is het op het
oogenblik zoo, dat men in het nationale hoofd
kwartier omringd is door Italianen en Duit-
scher's die Franco's bewegingsvrijheid beper
ken. Dat is de ruil, die hij voor hun hulp had
te betalen!
Moe ik mij ten slotte voorstel dat
Spanje geregeerd zal worden na af
loop van den strijd, kan ik nu ook wel
voor publicatie prijs geven. Dat Franco
op den duur zal winnen, lijdt voor mij
geen twijfel. Voor Spanje is dat mijns
inziens ook het beste. Maar niet ge
loof ik dat Spanje fascistisch geregeerd
zal blijven worden, zooals nu in het
rechtsche deel geschiedt of men
tracht te doen geschieden. Daartegen
verzet zich de volksaard. Op den duur
zal het er toe komen dat in Spanje
weer een rechtsch regime gevestigd
zal worden, dat vermoedelijk meer
overeenkomst vertoonen zal met dat
van Oostenrijk, dan met dat van eenig
andere staat. En een dergelijke regee-
ringswijze zal, nadat de eerste haat
van den oorlog verflauwd is, het
Spaansche volk kunnen kunnen be
vredigen. En het weer groot en sterk
kunnen maken."
Neen, de rol van Gil Robles is niet uitge
speeld. In internationale kringen, die voor
Franco's woorden doof zijn, vindt hij een aan
dachtig oor. En hoewel zijn partij door de Pha
lanx ten gronde gericht is, zijn aanhangers
leven nog. Indien zijn profetie uitkom-t en
Spanje krijgt een regime, dat op Oostenrijk-
sche leest geschoeid is, dan zou Gil Robles wel
eens Spanjes Schusschnigg kunnen worden.
En Franco soms Dolf-uss
K. ANDR.
(Nadruk verboden. Alle rechten voorbehouden)'
Voor Tokio bestaat de Kwomintang
met meer.
Het wachten Is op een nieuw Chineesch
regime.
De Japansche regeering heeft over haar po
litiek ten aanzien van China een verklaring
gepubliceerd, waarin gezegd wordt: „Zelfs na
de bezetting van Nanking heeft de Japansche
regeering tot dezen dag niet nagelaten haar
geduld te bewijzen en de Chineesche natio
nale regeering de laatste kans te geven op
haar houding terug te komen.
De Chineesche regeering heeft zich niet
verwaardigd de werkelijke bedoelingen van
Japan te erkennen en zij blijft haar hard
nekkig verzet bieden zonder eenige conside
ratie met den beklagenswaardigen toestand
van het Chineesche volk of de handhaving
van den vrede en de orde in het Verre Oosten,
Daarom heeft de Japansche regee
ring besloten voortaan niets meer met
deze regeering te maken te willen
hebben en te wachten op de vestiging
en de ontwikkeling van een nieuw
Chineesch regime dat met Japan een
harmonieus verband zou kunnen vor
men, waarop men werkelijk zou kun
nen bouwen.
Japan zou met een dergelijk regime
ten volle kunnen samenwerken om de
Chineesch-Japansche betrekkingen te
regelen en een geheel nieuw China op
te bouwen.
De Japansche regeering blijft vastbesloten
de. territoriale onschendbaarheid en souve-
reiniteit van China te eerbiedigen, evenals de
rechten en belangen van iedere andere mo
gendheid.
De verantwoordelijkheid van Japan voor
zoover - betreft de handhaving van den vrede
in het verre oosten is zelfs van nu af aan veel
grooter dan te voren".