Chautemps beraadslaagt.
Deelneming der Socialisten
DUITSCH ONTDEKKINGSREIZIGER
TERUG IN ZIJN VADERLAND.
THIJS IJS GAAT DOOR DIK EN DUN
KUNSTGEBITTEN
DINSDAG IS JANUARI 19.18
De Fransche kabinetscrisis.
Toen de Fransche kabinetsforma
teur Chautemps gisteravond het
Elysee verliet, verklaarde hij, dat hij
een belangrijk onderhoud had gehad
met Léon Blurn, wien hij den wensch
te kennen had gegeven, dat de so
cialisten zitting zouden hebben in
het nieuwe kabinet, dat hij zich voor
stelt te vormen.
Ook heeft Chautemps de vertegen
woordigers van de communisten,
Duclos en Gitton ontvangen. Boven
dien heeft hij een onderhoud met
Herriot gehad.
Tenslotte verklaarde Chautemps.
dat hij hoopte den volgenden dag
een kabinet te kunnen vormen.
Na zijn onderhoud met Herriot begaf
Chautemps zich naar de vergadering van
de parlementsfracties van de radicaal-socia
listen met het partijbestuur om uiteen te zet
ten, onder welke omstandigheden hij er toe
over is gegaan aan te nemen een nieuwe
regeering te vormen en wat het resultaat is
van zijn eerste 'besprekingen.
Chautemps verklaarde, dat hij zijn mi
nisterie wil baseeren op het volksfront, hij
wil de socialisten dezelfde voorwaarden stel
len om deel te nemen als bij zijn vorige ka
binet. Hij bevestigde, dat hij het denkbeeld
van Léon Blum, een regeering op breeder
basis te vormen, goedkeurt en ten uitvoer
wil pogen te brengen.
Wel steun, geen deel
neming der socialisten?
Volgens Havas schijnt het zoo goed als
zeker, dat Chautemps niet zal mogen reke
nen op deelneming der socialisten aan een
door hem te vormen regeering. Meer waar
schijnlijk is het, dat hij den steun dezer par
tij zal krijgen.
Met den steun zijner politieke vrienden
denkt Chautemps wel een kabinet te kun
nen samenstellen, zelfs zonder de deelne
ming der socialisten. Slechts indien hij van
de zijde der socialisten uitgesproken tegen
kanting zou ondervinden hetzij door te
genstemmen hetzij door stelselmatige stern-
onthouding zou hij zijn taak niet voort-
zetten. In politieke kringen verwacht men
algemeen, dat, behoudens in het geval, dat
de socialisten Chautemps beslist ongunstig
gezind zouden zijn, deze er in zal slagen, een
kabinet te vormen. Mocht hij niet slagen,
dan zou de president twee oplossingen onder
oogen kunnen zien. Hij zou als formateur op
nieuw Blum kunnen aanwijzen, wiens partij
achtereenvolgens den val van het kabinet
Chautemps bewerkstelligd en de reconstruc
tie er van verihnderd zou hebben, of wel een
beroep kunnen doen op Sarraut om een volks
frontministerie te vormen met deelneming,
of op zijn minst steun, der socialisten.
Het persbureau der communistische partij
deelt mede, dat het centrale comité der
Fransche communistische partij en de com
munistische parlementsfractie Maandag on
der voorzitterschap van Cachin hebben ver
gaderd en uitdrukking hebben gegeven aan
hun wil: alles in het werkte zullen stellen
om de toepassing der besluiten inzake een
algemeen kiesrecht te verzekeren. Zij keuren
Storm eïschte ruim dertig dooden.
Twee Britsche schepen vergaan.
Beuter meldt uit Londen 17 Jan.:
Het aantal dooden, dat de storm in
het afgeloopen weekeinde heeft ge-
eischt wordt thans op meer dan
dertig geschat. Aan de kust van
Wales zijn een aantal lijken aange
spoeld waaruit is gebleken, dat het
schip Glanrhyd uit Swansea is ver
gaan met zeventien man aan boord
Aan de Schotsche kust is een kust
vaartuig vergaan met vijf man aan
boord.
Japansch manifest beteek ent voort
zetting van den strijd.
Chinccsche premier wijst de Japansche
voorwaarden af.
De minister-president der Chineesche Cen
trale regeering, dr. Koeng, heeft tegenover
journalisten naar aanleiding van het Japan
sche manifest te kennen gegeven, dat de
daarin gestelde voorwaarden, welke indrui-
schen tegen de Chineesche souvereiniteit, voor
China onaanvaardbaar zijn. Het manifest be-
teekent de voortzetting van den strijd, waarbij
China in verband met zijn militaire minder
heid zich moet beperken tot een defensief,
gericht op afmatting van den vijand.
Dr. Koeng wees er op, dat bepaalde punten
der Japansche voorwaarden opheldering be
hoeven en dat het initiatief derhalve op het
oogenblik niet van China kan uitgaan. Het
verwijt, dat China een tactiek van op de lange
baan schuiven voert, wees dr. Koeng van de
hand.
Chineezen roeren zich "bij Hangtsjau.
Domei meldt uit Sjanghai 17 Januari: De
Japansche troepen hebben belangrijke verster
king gezonden naar Hangtsjau om het hoofd
te bieden aan de aanvallen van de Chineezen
op de Japansche stellingen. De Chineesche
troepen staan onder commando van generaal
Tsjang Fa Kwei en zijn reeds de rivier Sjien-
tang overgetrokken om Lioe Sia Tsjang, tien
kilometer ten Westen van Hangtsjau aan te
vallen. Op het oogenblik wordt hier heftig
gestreden.
In den afgeloopen nacht hebben de Japan
sche strijdkrachten verscheidene aanvallen
van de Chineezen op Joehang, dat in het
Noordwesten den toegang tot Hangtsjau be-
heerscht, afgeslagen.
Japansche ambassadeur reeds uit
China teruggeroepen?
Volgens berichten uit Sjanghai heeft de
Japansche ambassadeur in China, Kawagoe
aan de pers medegedeeld, dat hij door zijn re
geering telegrafisch is teruggeroepen, aange
zien de regeering te Tokio wil breken met
maarschalk Tsjang Kai Sjek.
Van welingelichte zijde wordt verder ver
nomen, dat hij vervangen zal worden door een
plaatsvervangend ambassadeur, die de betrek
kingen van Japan met de „verschillende mach
ten in China" zal onderhouden.
de houding van Thorez en Duclos tegenover
Lèon Blum betreffende het aanbod deel te
nemen aan de regeering goed en noemen het
noodig een regeering te vormen, welke het
•beeld heeft van het volksfront dat èn door
de gedelegeerden der partijen van de linker
zijde èn door het nationale comité van het
volksfront, wordt geëischt. Zij besluiten zich
tot de socialistische partij te wenden om
haar voor te stellen, dat de beide partijen
gemeenschappelijk de noodige actie zullen
ondernemen om den wil der souvereine na
tie te doen eerbiedigen.
isllami
V olkscotnmissarissen krijgen
ongezouten critiek te hooren.
De Hoogste Sovjet, waarvan Kalinin een
stemmig tot voorzitter is gekozen, is gisteren
begonnen met behandeling van de kwestie dei-
benoeming van een nieuwen raad van volks
commissarissen. Molotof werd belast met de
vorming van een regeeringsraad.
Afgevaardigde Bagirof leverde een vrij
scherpe critiek op liet optreden van den com
missaris van justitie Krylenko, dien hij ervan
beschuldigde zijn tijd door te brengen met
schaken en bergtochten. Jadnof deed vervol
gens een aanval op het beheer van den com
missaris van riviertransport, Pachomof. Een
andere afgevaardigde noemde den president
van het comité der kunsten, Kerjentsef, „een
gemakkelijk te vervangen kantoorjongen".
Wijziging der grondwet.
De Hoogste Sovjet aanvaardde een amen
dement op artikel 49 van de Grondwet. Dit
amendement voert een nieuwe paragraaf in,
waarin gezegd wordt, dat het presidium den
staat van beleg afkondigt op enkele plaatsen
of in de geheele unie ter verdediging van het
land of ter, bescherming van de openbare orde
en de veiligheid van den staat. Een andere
paragraaf zegt, dat het presidium van de
Hoogste Sovjet in de tijdvakken tusschen de
zittingen der Sovjet den staat van oorlog af
kondigt in geval van een militairen aanval op
Rusland of zoo noodig de verplichtingen na
komt.- die voortvloeien uit de internationale
overeenkomsten van wederzij dschen bijstand
bij aanvallen.
Amerika.
Tweeduizend nieuwe vliegtuigen
vóór 1941 gereed.
Het luchtvaartbureau van de vloot
der Vereenigde Staten heeft 't voor
nemen vóór 1941 2050 vliegtuigen te
bouwen, in plaats van 1910, zooals
eerst het plan was, deelde vice-admi-
raal Cook de chef vah het bureau,
mede in de desbetreffende subcom
missie van het Huis van afgevaar
digden.
Cook zeide voorts, dat, hoewel op het pro
gramma voor het komende jaar 1920 vlieg
tuigen stonden, men verwachtte, dat tegen
het einde van deze periode slechts 1870 toe
stellen zouden gereed zijn gekomen, tenge
volge van beperking van de beschikbare gel
den.
De commissie voor het toestaan van
gelden van het Huis van Afgevaar
digden heeft aanbevolen 553,266.494
dollar ter beschikking te stellen voor
de vloot in het komende belasting
jaar
Dit is 26.723.186 dollar meer dan in het
afgeloopen jaar en hierdoor zal mogelijk
zijn 22 nieuwe schepen op stapel te zetten,
hierbij inbegrepen twee slagschepen, die elk
meer dan zeventig millioen dollar kosten,
verder twee kruisers, acht torpedojagers, zes
Onderzeeërs en vier hulpschepen.
Bovendien stelde de commissie voor gelden
ter beschikking te stellen voor het afbouwen
van meer dan zeventig schepen, die reeds op
stapel staan.
Dtukschland.
Een volksstemming in April?
De „Jour" publiceert het volgende
bericht van zijn Berlijnsche corres
pondent:
Het gerucht doet de ronde, dat in
April aanstaande in Duitschland
een volksstemimng zou worden ge
houden over vraagstukken van bin-
nenlandsceh en buitenlandsche poli
tiek Men zegt, dat deze raadpleging
van het volk ten doel zou hebben
het gezag van Hitier nog te verster
ken, vóór deze zijn reis naar Italië
onderneemt en meer nadruk te leg
gen op zekere eischen van buiten
landsche politiek, speciaal de kolo
niale eischen.
Uitgebreide voorbereidselen voor de volks
stemming worden thans getroffen. In de
groote steden worden vergaderingen gehou
den, waarin nationaal-socialistische spre
kers een uiteenzetting geven van den arbeid
der regeering gedurende de laatste jaren en
van de doeleinden op het gebied van binnen-
landsche en buitenlandsche politiek der re
geering,
Ierland.
De Valera pleit te Londen voor een
„Vereenigd Ierland".
Na de besprekingen, welke door de verte
genwoordigers van de Britsche regeering en
van de regeering van Ierland op Downing-
street 10 zijn gehouden, is een communiqué
gepubliceerd, waarin werd gezegd, dat de
hangende vraagstukken tusschen beide lan
den besproken zijn. De besprekingen zullen
vandaag worden voortgezet.
De Valera bleef nog na de besprekingen op
Downingstreet met Chamberlain en Mac-
Donald.
De Valera zette uiteen, dat alleen
een herstel van een Vereenigd Ier
land een blijvende vriendschap tus
schen beide landen in stand zou
kunnen houden. De vertegenwoor
digers van het Vereenigd Konink
rijk verklaarden, dat geen wijziging
kon komen in de verhouding tus
schen „Eire" en Noord-Ierland zon
der toestemming van dit laatste.
Vervolgens werden landsverdediging, finan
ciën en handel behandeld.
Mexico.
Ernstige stakingsonlusten in
Vera Cruz.
In den staat Veracruz is, naar het D.N.B.
meldt, tengevolge van een conflict tusschen
twee vakvereenigingen een ajgemeene staking
uitgebroken, waardoor het geheele economi
sche leven verlamd is.
Tusschen de stakers hebben bloedige vecht'
partijen plaatsgevonden, waarbij vijf personen
gedood zijn. Te Orizaba moest de politie bij
haar pogingen, de orde te. herstellen, door
militairen versterkt, wórden.
België
Arrestatie van Vlaamsch agitator
wekt beroering.
De arrestatie van den bekenden strijder voor
de naleving der taalwetten, Grammens, die,
waar hij kan, de Fransche naamborden in
Vlaanderen overschildert, hetgeen kort gele
den weer tot zijn aanhouding te Tongeren
heeft geleid, heeft, naar het A.N.P. uit Brus
sel verneemt, in Vlaamsehe kringen tot tal
rijke protesten aanleiding gegeven. Aan den
koning en aan den eersten minister zijn tal
van telegrammen gezonden, waarin de vrijla
ting van Grammens wordt geëischt, alsmede
toepassing der taalwetten. O.a. heeft het
Vlaamsch Nationaal Verbond een beroep op
den koning gedaan.
Verder heeft de Katholieke Vlaamsehe se
nator de Boodt het voornemen te kennen ge
geven, de regeering over deze aangelegenheid
te interpelleeren.
ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLING
Thijs keek even om zich heen. Daar, ja daar was een uitstekend
stuk rotsblok, als hij zich daarachter verschool, dan kon hij zien, wat
er verder gebeurde. Als een haas vloog hij achter den grooten steen
en keek nieuwsgierig toe.
Waaaafffü Wafff! blaften de honden tegen elkaar. Wat
komen jullie op ons terrein doen! Weg. ga weg, jullie!!
- Woeff! Woeffffü blaften de honden, die Thijs hadden achterna
gezeten. We willen dien jongen hebben, die hier langs rende!
Woeff! Weg jullie.
Maar de honden, die net waren gekomen, hadden hier geen ooren
naar. We denken er niet aan, weg te gaan! Waf fff! Weg met
jullie!!
Woef ff! Wafff! Woeff ff! Wafff
Het was een spektakel van jewelste en Thijs kon zijn lachen dan
ook niet inhouden. Hij schaterde het uit, toen hij de woedende
koppen van de honden zag.
Als die elkaar in de haren vliegen, kan ik hem netjes uitknijpen,
grinnikte hij. Kom," vooruit jongens, op elkaar los!
En alsof de honden op dit teeken gewacht hadden, vlogen zij op
elkaar in. Het was een herrie, alsof de rotsen werden afgebroken.
Magnetische onderzoekingen van Wilhelm
Filchner in Centraal-Azië.
Wilhelm Filchner (x) bij de feestelijke ontvangst op het Berlijnsche stadhuis.
Rechts van hem burgemeester Lippert. Geheel rechts Erika Filchner, de dochter
van den ontdekkingsreiziger.
Twee expedities door China
en Tibet.
Men schrijft ons uit Berlijn:
SEDERT eenige dagen hebben de Duitsche
kranten vol gestaan over den ontdek
kingsreiziger Wilhelm Filchner, een
vriend en tijdgenoot van Sven Hedin.
Bij zijn terugkeer uit Azië is hem een geest
driftige ontvangst bereid. Men weet, dat hij
eenigen tijd geleden door Hitier onderschei
den werd met den Nationalen Prijs van hon
derdduizend Mark.
Toen Filchner in het hartje van China, waar
hij geruimen tijd door roovers gevangen ge
hóuden werd. ter oore kwam, welk een prac-
tische onderscheiding hem ten deel gevallen
was, moet hij het hoofd geschud hebben van
verbazing. Daar zijn levenswerk reeds millioe-
nen verslonden heeft en geld-alleen voor hem
dus geen bijzondere attractie meer bezit,
schijnt hij er aanvankelijk ook slechts weinig
voor gevoeld te hebben om direct naar
Duitschland terug te keeren. Derhalve werd
zijn dochter Erika erop uitgestuurd, om haar
vader tegemoet te reizen en hem niet naar
Amerika, maar naar Duitschland te escortee
ren. Terzelfder tijd zonden groote Duitsche
dagbladen huh speciale correspondenten erop
uit om Filchner aan boord van het Italiaan-
sche schip „Victoria" te interviewen en ten
slotte schijnt Filchner voor zooveel argumen
ten van nationalen aard gezwicht te zijn.
Geen t\jd voor uiterlijke aange
legenheden.
Dat wil in dit geval heel wat zeggen, want
reeds vele jaren geleden leerden wij Filchner
kennen als het type van den internationaal
denkenden wereldreiziger, den geleerde, die
opgaat in zijn werk en voor uiterlijke aange
legenheden den tijd mist. Hij kent de onein
digheid van de steppen in Centraal-Azië, de
ijzige majesteit van de eeuwig besneeuwde ber
gen van den Himalaya, de gevaren der woes
tijn. Er gaat een merkwaardige kalmte van
hem uit en men voelt uit zijn zakelijke for
muleering, dat hij honger en koude, armoede
en miskenning aan den lijve heeft onder
vonden. In tijden van geluk en van ongeluk
is hij echter dezelfde gebleven, taai, vasthou
dend aan zijn levenstaak, dapper, als het erop
aankwam allerlei tegenslag te overwinnen,
ootmoedig, als het voor oogen gestelde doel
was bereikt.
In onze herinnering ligt een ontmoeting
van tien jaar geleden. Filchner was juist van
zijn Tibet-expeditie teruggekeerd en kreeg
te hooren, dat Amundsen, op zoek naar Nobile,
zelf was zoek geraakt. En hoewel zijn gezond
heid sterk geschokt was, stelde hij zich tele
grafisch ter beschikking om met de reddings
commissie op zoek te gaan naar zijn Italiaan -
schen lotgenoot. Dat heeft men in Italië nog
niet vergeten en de hartelijke ontvangst, welke
Filchner bij zijn aankomst te Genua thans
ten deel viel, hangt hier nauw mede samen.
Zijn ervaringen van de groote Tibet- en
China-expeditie, die van 1925 tot 1928 duurde,
heeft hij weergegeven in zijn boek „Om mani
padme hum", voorzien van een inleiding van
Sven Hedin. die als deskundige de beteekenis
van zulk een onderneming wist te waardeeren.
Magnetische onderzoekingen
De avonturen, welke hij sedert 1934 heeft
beleefd, zullen aan beteekenis hiervoor niet
onderdoen, want hij vertelt dienaangaande
zelf het volgende:
„Het grootste deel van onzen aardbol is
magnetisch reeds bekend, dat wil zeggen: wij
kennen van zeer veel punten der aardopper
vlakte de grootte der vier magnetische compo
nenten. Dit strekt zich zelfs uit over een groot
deel van het oceaangebied. Onbekend in mag-
netischen zin waren tot dusver de poolkoppen
en Centraal-Azië. Dertig jaar geleden was het
reeds mijn plan, om dit onbekende deel van
Centraal-Azië magnetisch te onderzoeken.
Twee expedities heb ik ondernomen, om dit
doel te bereiken. Dit probleem kon slechts
worden opgelost door eenige Oost-West loo-
pende, onderling parallel gaande meetkettin-
gen door het onbekende gebied aan te leggen.
Zulk een meetketting bestaat uit een aaneen
schakeling van stationnaire punten, die vol
gens de stationaire ligging bepaald worden. Het
eene punt ligt ongeveer 20 tot 30 K.M. van het
andere verwijderd. De eerste expeditie trok
zulk een meetketting. die op de sterrewacht
van Tasjkent begon over Kuldsja naar Ti-Hao
oostelijk verliep, om vandaar over de Gobi-
woestijn te Lantsjau, de hoofdstad van de Chi
neesche provincie Kansoe te eindigen,
„Van hieruit ging de meetketting naar
Lhasa in Tibet en vandaar in westelijke rich
ting tot Leh, om vandaar in het Anglo-Indi-
sche magnetische hoofdstation Dehra-Dun te
eindigen."
„De tweede expeditie begon in Lantsiau met
een meetketting in Westelijke richting met
het einddoel Chotan de hoofdstad van het
Toenganenrijk. Van hieruit liep de ketting tot
Leh, waar het contact met de eerste expeditie
werd bereikt. Ook de tweede expeditie eindig
de in het magnetisch hoofdstation van Dehra-
Dun.
De tweede expeditie.
„Doordat wij op deze tweede expeditie over
aanvullende toestellen beschikten, zijn wij er
ditmaal in geslaagd, om den rijkdom van veraf
liggend' gebied aan ertsen, mineralen en aard
olie vast te stellen.
Op onze eerste expeditie hadden wij reeds
vastgesteld, - dat in Hoog-Tibet het erts zoo
diep onder de aarde ligt, dat het practlsch
niet geëxploiteerd kan worden. Maar ook dit
negatieve resultaat was van practlsche
waarde, want het is van groot belang, om d.o
practische beteekenis der nieuwe meetingen
na te gaan. Het onderzoek van de resultaten
dezer tweede expeditie zal wel één of twee
jaar in beslag nemen."
In onze herinnering ligt 30 Augustus 1927.
Toen brachten Engelsclie bladen het sensa-
tioneele bericht, dat Wilhelm Filchner door
fanatieke priesters in Sze-tsjwan was ver
moord.
Kort daarna kregen wij tot onze vreugde te
hooren, dat hij weliswaar zwaar ziek in
een zendelingenhospitaal te Lauchow was op
genomen. En sedert dien mochten wij hem
weer in levenden lijve ontmoeten. Zoo is het
ook ditmaal gegaan.
Wilhelm Filchner behoort tot de onverwoest-
baren. tot de zeldzamen, die zich niet slechts
een vast doel voor oogen hebben gesteld, maar
die blijven vasthouden aan dit doel tot aan het
einde van hun veelbewogen leven.
tegen onze bekende lage
Tarievenmet garantie
16 RIJKSSTRAATWEG 16
Haarlem-N. - Telefoon 16726
SPREEKUREN
alle werkdagen van 912 en IVa4 uur.
AVONDSPREEKUREN
Dinsd., Woensd. en Donderd. van 79 u.
GRATIS INLICHTINGEN.
(Adv. lugez. Med.)
Franco's legermacht bij Teruel in
het offensief.
Republikeinen zouden zware verliezen
geleden hebben.
In een officieel legerberieht van de Spaan-
sche Nationalisten wordt medegedeeld, dat de
rechtsche troepen tot den aanval zijn over
gegaan aan het geheele front bij Alto de Ce-
ladas en Mule ton bij Teruel. De vijand, die
deze stellingen langer dan een jaar bezet had
werd teruggedreven en achtervolgd in het
Alfambra-dal. Het aantal gevangen genomen
vijanden bedraagt meer dan 600, dat der
dooden is niet te berekenen, doordat volgens
dit bericht de linkschen, toen zij trachtten
den rechtschen opmarsch te stuiten, geheel
gedecimeerd werden. De rechtsche troepen
hebben verder veel oorlogstuig buitgemaakt.
Voorzitterschap R.-K. Staatspartij.
De vergadering van het Partijbestuur der
R.K. Staatspartij heeft volgens de Maasbode
besloten een nieuwe aanbeveling' van twee
personen voor het voorzitterschap der Partij
aan den Partijraad te doen en daarop te
plaatsen als no. 1 oud-minister mr. dr. T. J.
Verschuur en als no. 2 mr. dr. P. J. Witteman.
Uitzetten van snoek.
De Waterpachtcommissie, bestaande uit de
Hengelaarsvereeniging „Tusschen het Riet"
en den Haarlemschen Hengelaarsbond deelt
ons mede dat op Zaterdagmiddag-22 Januari,
te twee uur, 500 pond bovenmaatsche snoek
zal worden uitgezet in het door haar gepachte
water de Leidsehevaart, te beginnen bij de
Manpadsbrug te Heemstede.
Ook de zustervereeniging de H. B. v. L. en O. te
Leiden zet 500 pond snoek uit in het gezamen
lijk gepachte water in de omstreken van Lei
den. De Commissie achtte deze uitzetting
noodzakelijk, wegens het groote aantal leden
(gezamenlijk 1600), die deze sport gaarne be
oefenen. Aan belangstelling zal het zeker niets
ontbreken.
