De Ooievaar
-Anna Maria
van /chuurman
Menu van de week
Recepti
en
VRIJDAG 21 JANUARI 1938
HUW ELI JKS-LIEF-EN-LEED.
De gemeenteraad van Marseille is op de
sublieme gedachte gekomen, dat de trouw
plechtigheid op het stadhuis een veel te droge
geschiedenis is! Hij besloot daarom, een aan
tal gemeente-trouw-gramofoons" aan te
schaffen en op elk bureau van den burgerlij
ken stand er schijnt te Marseille druk te
worden getrouwdeen op te stellen. Voort
aan zal iedere huwelijkssluiting door imuziek
worden opgevroolijkt. Dit om den moed tot het
torsen van den gulden keten oftewel „het juk"
een weinig te versterken!
Geheim van de jeugd
Een „basis" van zwarte wollen stof
en enkele smaakvolle versiersels ge
ven vier verschillende toiletjes.
Wat is zwart toch een heerlijke dracht: ge
kleed, gedistingeerd en slankmakend! Boven
dien kan het door oud en jong worden gedra
gen, reden, waarom b.v. de Parisienne, die zoo
percies is in de keuze van haar kleeding, er
hardnekkig aan vasthoudt.
Maar enkel zwart zonder een toetsje van
iets fleurigs, kleurigs of glanzends zou al te
doodsch zijn.
Onze teekening van deze week geeft u een
idee voor vier verschillende toiletjes, op te
bouwen op een „basis" van zwarte wollen
stof. De hals is hoog en geheel aansluitend,
de mouwen nauw. De rok valt van voren in
twee diepe plooien uiteen.
Op vier manieren kan het jurkje worden
afgewerkt:
Links ziet u den meest eenvoudigen vorm;
de eenige garneering wordt hier gevormd
door een kransje van groote namaak-byoux,
harmonieerend met een drietal van dezelfde
soort aan de taille; daarnaast: een breede lak
ceintuur om het middel en een pittig wit
kraagje en manchetjes aan hals en mouwen.
Desgewenscht kan men hierbij nog een lange
broche dragen om het split je te bedekken.
Dan volgt een nog kleuriger transformatie
van het japonntje: een breede ceintuur van
crêpe in een heldere kleur is om de taille ge
drapeerd en hetzelfde motief versiert den
hals. Men kan ceintuur en shawlook in
Turksch bont kiezen, dat staat voortreffelijk
bij zwart.
Wilt men 't japonnetje geheel zwart hou
den, dan kiest men de laatste oplossing: een
lange sjerp van fluweel of satijn wordt om den
hals gelegd en loopt van voren uit in twee
breede slippen, om de taille door een smal ge
strikt ceintuurtje vastgehouden.
Goede raad voor de vrouw van
veertig tot tachtig.
De beroemde mode-ontwerpster mademoi
selle Ohanel heeft in een interview haar
meening gezegd over een buitengewoon inte
ressant probleem: „Wat moet een vrouw doen
om jong te blijven?"
„Ze moet" zeide Chanel, „heelemaal niets
bijzonders doen behalvehaar vertrouwen
in het leven bewaren. En dat weet ze zelf
ook wel. Zoodra ze haar moed kwijt is, begint
ze oud te worden. Ouderdom? 't Bestaat
eigenlijk niet, 't is een idee, een angst, een
obsessie. Als hart en hoofd in goede conditie
zijn, volgt het uiterlijk van zelf. Want het
uiterlijk hangt van het innerlijke af. Kijkt u
maar eens naar het gezicht van een vrouw
van veertig jaar. Als ze een goed arbeidzaam
leven heeft geleid, wordt dat in haar trekken
weerspiegeld. Er is niets mooiers te bedenken,
dan een gezicht, dat door 't leven geteekend,
gevormd, vermenschlijkt is. Een jong gezicht
heeft het voordeel van zijn frischheid, zijn
natuurlijke onschuld. Een minder jong ge
zicht bezit een veel kostbaarder schat.
Alles hangt af van de uitdrukking. Op 't
eerste gezicht zult u misschien sterk worden
getroffen door de schoonheid of leelijkheid
van een vrouw (of liever: datgene wat men
gewoonlijk zoo noemt). Maar als u haar be tel
ken t, verdwijnt die „schoonheid" of die „lee
lijkheid" uit de gedachten. Alleen het inner
lijk leven, zooals dit in de gelaatsuitdrukking
leeft, blijft in de herinnering over.
Heel wat vrouwen maken de fout, voort
durend aan haar leeftijd te denken en dien
met alle geweld te willen verbergen. En het
geheim van de eeuwige jeugd is juist: op de
goede manier ouder te worden, n.l. blijmoe
dig, zonder innerlijk verzet. Wilt u jong blijven
wees dan natuurlijk. Iedere vrouw van veer
tig jaar en ouder is verantwoordelijk voor
haar uitdrukking en dus voor haar schoon
heid. Een rimpeltje meer of minder komt er
niet op aan. De vrouw van veertig jaar. is
aan haar omgeving verschuldigd, er zoo ver
kozen kleeding zullen haar zeker een prettig
goede gelaatsverzorging en met smaak ge
zorgd mogelijk uit te zien. Een eenvoudige
uiterlijk geven, als ze dat allervoornaamste:
de ware jeugd van hoofd en hart, maar eerst
bezit.
IIET HOOGE HUIS.
Uit Scandinavië komen alarmeerende be
richten: 't wil daar maar niet vlotten met het
geboortecijfer. Gelijk bekend, is Zweden al
sedert jaren het land met het laagste geboor
tecijfer in geheel Europa, en nu komen uit
Dienemarken en Noorwegen ook al klachten
op dit gebied.
't Merkwaardige van deze geschiedenis is,
dat de ooievaar, die volgens de spraakmakende
gemeente van dit euvel de schuld draagt,
werkelijk niet heelemaal vrijuit schijnt te
gaan. Hij heeft n.l. de „kinderstaking" meege
maakt en is er misschien wel mee begonnen!
Wat toont n.l. de Deensche ooievaars
statistiek? Dat in het afgeloopen jaar in
Denemarken slechts 750 ooievaarsnesten wer
den geteld, dat is 200 minder dan in 1936. En
wat nóg verontrustender is: 44 pCt. van de
Deensche ooievaars-paren zijn dit jaar kin
derloos gebleven.
Als dat zoo doorgaatwaar moeten ze
dan met hun dichterlijke fantasietjes over de
komst van de ooievaar blijven in dat land?
In haar ouderdom leefde de Fransche zan
geres, Sophie Arnould van een pensioentje en
bewoonde de bovenste verdieping van een
huis. Toen eens een oud vriend van haar,
een zwaarlijvig, eenigszins kortademig heer,
haar kwam bezoeken, klom hij al hijgend en
en de statistiek blazend de trappen op, terwijl*hij uitriep: „Je
woont veel te hoog!"
„Beste vriend" antwoordde Sophie met een
berustend glimlachje „dit is 't eenige middel,
dat ik nog heb om de harten der mannen snel
te doen kloppen!"
GELE PIANOTOETSEN.
Als de witte toetsen van uw piano of orgel
geel geworden zijn, kunt u ze schoonmaken
met zuivere alcohol, waterstof superoxyd of
melk. Gebruik hiervoor ©en' sponsje, doch
maak het niet te nat. Plaats vooral uw piano
of orgel op een hoek, waar flink gelucht kan
worden en leg steeds een vilten pianolooper
op de toetsen om 't geelworden te voorko
men.
Wetenschappelijk wonder van haar
tijd, en toch de bescheidenheid in
persoon.
Zij sprak vloeiend een tiental talen.
IN Utrecht staat, onder de schaduw van de
grijze Domkerk, een huis tusschen vele
andere huizen, 't Onderscheidt zich door
niets anders dan een eenvoudigen gevel
steen, waarop vermeld staat, dat dit eens het
woonhuis was vanAnna Maria van
Schuurman, de geleerdste vrouw van de 17e
eeuw, het wonder van haar tijd, de weten
schappelijke ster van Nederland en waar
schijnlijk wel van geheel Europa.
Dit staat overigens niet allemaal op den
steen vermeld, maar 't is de zuivere waarheid,
al verstaan we tegenwoordig onder „ster" iets
heel anders. Toch is 't een wonderbaarlijke ge
dachte, dat we op school allemaal worden od-
gevoed in eerbied voor mannen als Hugo de
Groot, Johan de Witt, en misschien als Eras
mus en Thomas a Kempis, dat we uitstekend
op de hoogte zijn van den gezelligen Muider-
kring met zijn beide lieftallige muzen Anna
Roemer Visscher en Maria Tesselschade.
- En toch is Anna Maria van Schuurman een
hoogst interessante persoonlijkheid geweest,
2eer zeker wel waard om haar een weinig na
der te leeren kennen en dat ze zoo weinig be
kend is, ligt waarschijnlijk aan haar eigen
eenvoudig karakter, dat wars was van allen
wereldschen roem. Zij diende de wetenschap
om der wille van de wetenschap zelf en hoogst
merkwaardig is de bescheiden toon, die in al
haar verhandelingen en brieven doorklinkt.
Maar eerst een kleine introductie:
Een vaardig „dochtertje".
Anna Maria van Schuurman werd op 5 No
vember 1607 te Keulen geboren als dochter van
een Antwerpenaar, die om 't geloof naar
Duitschland was gevlucht. Haar ouders trok
ken eerst met haar naar Gulik en vestigden
zich later te Utrecht waar het kleine meisje
al spoedig de aandacht trok door haar buiten
gewone bekwaamheid op allerlei gebied als
handwerken, glasschilderen, boetseeren en
later door haar verbluffende kennis van La
tijn, Grieksch, Hebreeuwsch, Syrisch en Ara
bisch, waarbij ze dan nog spelenderwijs de mo
derne talen leerde. Alles wat Anna Maria deed,
deed ze in de perfectie en daarbij zeer kalm
pjes en zonder er ophef van te maken. En
misschien juist hierdoor was ze de voortdu
rende verrukking van haar familie en omge
ving.
In haar voornaamste werk, getiteld „Eucle-
ria of uitverkiezing van het beste deel", waar
in zij, naast een scherpzinnige theologische
studie ook een volledige levensbeschrijving
van zichzelve geeft, vertelt zij o.a. hoe ze, sa
men met haar broer door een huisonderwijzer
opgevoed, reeds als kind van drie jaar netjes
Duitsch kon lezen en (naar men haar latei-
vertelde) ook een gedeelte van den Catechis
mus uit het hoofd kon opzeggen.
't Was een zeer gering voorval, vertelt ze
verder, dat een begin aan haar studiën heeft
gemaakt. Toen ze elf jaar oud was en haar
vader den beiden kinderen een Fransch en
een Latijnsch lesje had opgegeven, vond zij
hierin een fout, die zelfs de vader niet had
opgemerkt en van dien dag af was hij over
tuigd van haar bijzondere gaven en deed hij
alles om deze te ontwikkelen.
Wie nu echter denkt dat Anna Maria een
bleekneuzig blauwkous je was, heeft het mis.
Haar levendige geest trok haar in allerlei
richtingen. Toen ze b.v. nog maar „een doch
tertje van zes jaren" was, kon ze zonder eenig
voorbeeld allerlei beeldjes uit papiertjes, die
haar zoo in handen vielen, zoo keurig uitknip
pen, dat geen volwassene 't haar na kon doen;
op haar tiende jaar leerde ze de borduurkunst
en het nateekenen van bloemetjes met
Spaansch lood.
Ze maakte o.a. staande voor een spiegel een
wassen beeld van zichzelf, dat zoo sprekend
leek, dat men geen woorden genoeg had om
het te loven. De oogen waren niet alleen pre
cies gelijkend, maar door den levendigen glans
van den oogappel leek het of ze uit zichzelf
alle kanten uitkeken als men de doos, waar
in het beeld lag, omdraaide. Kapsel en oog
haren ontbraken niet en het snoer diamantjes
om den hals scheen zoo echt, dat niemand ge-
looven wilde, dat dit namaak was. Toen de
gravin van Nassau Anna eens kwam bezoeken
om het wonderwerkje te zien, doorstak zij een
der diamantjes met een speld om zich te over
tuigen dat ze inderdaad van was waren!
Geheim van den ouderdom
Teekenen, die niet bedriegen!
Pas op, mevrouwtje!
U begint vast en zeker oud te worden, als:
uw kapper zegt: dat kapsel? Zooals
u wilt, maar iets anders zou u „jeugdiger''
staan!
een jongedame in de tram voor u op-
uw kennissen niet meer van verba
zing omvallen, als ze hooren, dat u een doch
ter van 16 hebt!
U alle jonge meisjes wuft vindt en u
een hartgrondig „in mijn tijd" laat ontvallen.
iemand zoo terloops vraagt naar uw
mobilisatie-herinneringen.
u van een andere vriendin, die zich
zoo buitengewoon heeft geconserveerd, niet
meer zegt „bespottelijk", maar „hoe doet ze
dat toch?" Nog een stapje en u vraagt het
haar.
uw dochter zegt: „Moeder geeft mij
die groene regenjas maar. Die kleurt u af
schuwelijk!
u onnatuurlijk veel belang stelt in
den leeftijd van alle elegante vrouwen, die
u ontmoet.
Uw brieven vol uitroepteekens staan.
u demonstratief op den grond gaat
zitten en beslist zonder hulp wilt opstaan.
u van uw man zegt: „Die stakkerd
begint er heusch oud te zien".
u te veel of te weinig- over uw leef
tijd spreekt.
recept kan de kool weer eens in een anderen
minder bekenden vorm op tafel gebracht
worden, z
Benoodigdheden: 1. kool (pl.m. 1 K.G.), 12
gr. zout, per L. water, 4 ons gemengd gehakt,
boter, paneermeel, zout peper, nootmuskaat,
brood of beschuit.
Bereiding: De kool schoonmaken, in dunne
reepjes snijden, wasschen en gaar koken in
water met zout. Het gehakt aanmaken met
brood of beschuit, melk, zout en de kruiden.
Er kleine balletjes van maken en deze in de
koekepan met wat boter bruin bakken. De bal
letjes in een vuurvaste schotel leggen, bedek
ken met de kool en een gedeelte van de ge-
haktjus er tusschen schenken. De schotel af
maken met een dun laagje paneermeel en in
een matig warme oven pl.m. J/2 uur laten sto
ven.
Gekookte aardappelen erbij geven, of als
men koude aardappelen over heeft hier puree
van maken en deze als bovenste laagje in de
schotel doen. Het gehakt wordt dan tusschen
de kool en de puree gelegd.
Gebakken spiering.
De spiering schoonmaken door den kop er
af te snijden en de ingewanden eruit te ne
men. Ze goed wasschen en het zout er door
schudden. Op een vergiet uit laten lekken, ze
door melk en daarna door bloem halen en in
ruim dampende olie bruin en knappend bak
ken.
ANNA MARIA VAN SCHUURMAN
„Allermaagden glans".
Het kon. niet anders of het joffertje, dat
zoo vaardig met de handen was dat ieder er
van verbluft stond, moest ook door haar gees
telijke gaven, die immers met haar „konsten"
gelijken tred hielden, spoedig beroemd worden.
Weldra hoorden geleerde Utrechtenaren als
de professoren Voetius, Essenus en Nethenus
van haar uitzonderlijke verdiensten en de eer
ste noodigde haar zelfs uit, zijn colleges in de
godgeleerdheid bij te wonen denk u eens in:
een vrouw op de universiteit en dat in de 17e
eeuw! Maar 't zij ter geruststelling van onze
anti-feministen gezegd. Anna Maria mocht
niet in de collegezaal plaats nemen, doch kreeg
een apart kamertje daarnaast tot haar be
schikking, in welks wand een paar gaten wa
ren aangebracht, zoodat zij hierdoor kon
luistëren. Ondanks, of misschien juist wel ten
gevolge van dit isolement ging ze met reuzen
schreden vooruit en weldra verschenen van
haar hand eenige theologische werken en
dichtbundels, die de eerlijke bewondering van
de' heele geleerde wereld in en buiten Neder
land opwekken. En men kon er maar niet over
uit, dat het ..een teedere maagd" was, die op
deze wijze en dan zoo bescheiden, alle man de
loef afstak.
Het regende dan ook weldra, zooals het In
Maandag-:
Koolschotel met
gehakt
Aardappelen.
Griesmeelpudding.
Bessensapsaus.
Dinsdag:
Kalfsrollad©
Aardappelen.
Spruitjes
Pannekoeken
Woensdag:
Groentesoep
Koud kalf svleesch
Aardappelen
Brusselseh lof
Appelmoes
Donderdag:
Varkenslappen
Vanillevla met
vruchten.
Vrijdag:
Gebakken spiering
Aardappelen
Botersaus
Veldsla
Rijst met krenten
Zaterdag:
Erwtensoep
Trommelkoek.
Zondag:
Gevulde broodjes
Lamslappen met
tomaten jus
Aardappelen
Snijboonen uit de bus
Stamppot van andijvie Chocoladevla met
uit het zout slagroom.
VEGETARISCHE MENU'S.
1. Roereieren met
tomatenpuree
Schorseneeren
Aardappelen
Boter
Deensche vla
2. Gebakken aardap-
3. Linzensoep
Roode kool
Gesmolten boter
Aardappelen
Appelmoes
Beschuit met kaas
4. Rijstcroquetjes
pelen met blokj es kaas Aardappelen
Andijviesla
Gort met rozijnen
Bruine boter
Spruitjes
Gebraden appelen.
Koolschotel met gehakt.
In de wintermaanden wordt veel kool ge
geten. Als stamppot of op de gewone manier
klaargemaakt met wat melk en boter kent
iedereen deze groente. Volgens onderstaand
Gevulde broodjes.
Hiervoor kan men verschillende soorten
broodjes bestellen, b.v. kleine geraspte,
kleine zachte puntbroodjes, als ze niet zoet
zijn tenminste of kadetjes, die dan voor het
vullen in de helft gebroken worden.
Voor het vulsel kan men nemen verschil
lende ragouts, b.v. van vleesch, van garnalen,
van eieren, van blokjes kaas enz.
Om de ragout te maken maakt men eerst
van boter, bloem en vocht (melk of bouilon)
een vrij dikke saus. Per d.L. vocht rekent men
1 afgestreken lepel boter en 2 afgestreken le
pels bloem. Het sausje moet eenige minuten
doorkoken, daar de bloem anders niet gaar is.
Men roert hierna het fijngesneden vleesch, de
garnalen, de fijngemaakte, hard gekookte
eieren of de blokjes kaas door de saus en
maakt het mengsel op smaak af met peper
en zout, gehakte peterselie, maggi-aroma of
marmite. Van de broodjes snijdt men een
kapje af, holt ze uit en vult ze met de ragout.
Het dekseltje komt er weer op. Aan den bui
tenkant wordt wat gesmolten boter er over
heen gegoten, of men smeert ze met boter in.
Daarna legt men ze op een bakblik en zet zo
in een warmen oven pl.m. 10 min. tot dat ze
bruin en bros aanvoelen. Ze worden opgediend
op een schotel, bedekt met een vingerdoekje,
om bij het rondgeven afglijden te voorkomen,
en versierd met een takje versche peterselie.
Deze broodjes kunnen van te voren gemaakt
worden en even voor men ze gebruiken wil,
in den oven gezet worden.
Benoodigdheden voor 8 kleine broodjes: 150
gr. vleesch, garnalen, kaas of 3 eieren. V/z d.L.
bouillon of melk, iyz lepel boter, 3 lepels
bloem, zout, peper, peterselie.
Voor kaas en eierragoüt gebruikt men melk,
anders slappe bouillon.
Roereieren.
Roereieren worden dikwijls gegeven aan de
koffietafel en worden dan gediend met ge
roosterd of gebakken brood. Toch is het niet
zoo gemakkelijk goed roereieren te maken.
Soms is de massa wat te fijn, te gelijk
geworden, soms wat te droog. Bij het klaar
maken moet men op verschillende dingen let
ten. Ten eerste moeten de eieren goed geklopt
worden, mogen echter niet schuimig worden.
Op 1 ei neemt men 1 lepel melk, water of
bouillon en wat zout en peper. Dit wordt door
de eimassa geroerd, die dan gegoten wordt
in een steelpannetje, waarin men een flink
stukje boter heeft laten smelten. De eimassa
op een vrij warm vuur laten stollen en met een
houten lepel het gare gedeelte telkens van den
bodem van de pan losmaken, tot alles gestold,
maar vooral niet te droog is. Daarna opdoen
op een verwarmd schoteltje en de stukjes in
boter gebakken brood er om heen leggen.
Behalve aan de koffietafel kan roerei ook
het vleesch vervangen en wordt dan gegeven
bij spinazie of Brusselseh lof.
Om wat meer smaak aan het roerei te ge
ven kan men op 4 eieren er doorroeren als de
eieren losgeklopt zijn: Vz ons fijngesneden
ham, rookvleesch of tong of V2 ons oude ge
raspte kaas of 1 flinke lepel tomatenpuree of
1 eetlepel peterselie.
dien tijd gebruikelijk was, lofdichten, wel
hoogverheven en gezwollen van toon, maar
daarom niet minder hartelijk gemeend.
Van Jacob Cats, die reeds op haar 14e jaar
hij zelf was toen 44 Anna Maria ten hu
welijk had gevraagd, is een in onze ooren
eenigszins vermakelijk aandoende lofzang op
haar bewaard gebleven, die aldus eindigt:
Zij stijgt tot in de lucht met ongemeene
wieken
Doorwandelt Roomen zelfs, en al de
wijste Grieken,
En al wat eenig mensch in oude schriften
vont;
Maar Godes Heilig Boek dat is haar beste
gront
En daarom gaatze vast. Wie zal het niet
belijden?
De dochter van den tijdt die is aan
haarder zijden
Dies roep ick overluidt: O aller Maagden
glans
En aller Vrouwen eer, maar schande voor
de Mans.
Vooral de laatste hartgrondige verzuchting
kan moeilijk alleen aan de hoffelijkheid dei-
eeuw worden toegeschreven; vader Cats moet
wel inderdaad stom van bewondering zijn ge
weest en dat waren velen met hem.
Nog vermakelijker is de volgende lofzang
van den medicus Dan. Jonctys op het werk
van Schuurman:
Komt Wijze, die uw vieze rimpels,
Aan 't Vrouw-geslacht, voor Wetten telt;
U knevels tot Victorie-wimpels
Van de overwonne Wijsheid stelt:
Koomt toe, en laat u wink-braauw zakken;
Bindt in u hooggeaarden aard:
Men kan 11a ware Wijsheid snakken,
Al heeft, of hoeft men geenen baard.
Koomt toe, zoo mag een Maagd u leeren,
Gy, laat voortaan u twisten staan;
En neemt dees Grond-gegronde Leere
Voor God-spraak der Sibyllen aan
Ick houd 't met haar: zoo 'k haar, alleene,
Mag sluiten uit 't bestemd Geval.
Kan m' ook bestemt haar sterfdag meenen
Die eeuwig, eeuwig leven zal?
U ziet, de heeren der schepping met hun
„vieze rimpels" kwamen er - en dat nog wei
in de oogen van hun eigen sexegenooten!
niet al te best af. Des te meer roem voor „aller
maagden glans l"
Een fiere vrouw.
Over het verdere leven van Anna Maria van
Schuurman zou nog heel veel te vertellen zijn,
maar ik mag dit artikel niet te lang maken
en bovendien zou de titel: „een wetenschap
pelijk wonder van haar tijd" er niet te best
meer boven passen. Er kwam n.l. een tijd, dat
joffer van Schuurman haar heele wetenschap
opgaf en voortaan een stil en teruggetrokken
leven ging leiden. Na het overlijden van haar
moeder kwam de huishouding geheel voor
haar rekening en bovendien kwamen twee
oude tantes uit Duitschland bij haar inwonen
en zij vatte de taak om deze beide oudjes
die resp. 91 en 89 jaar werden! tot het einde
toe te verplegen, zeer ernstig op.
Eenige jaren later maakte haar broer te
Genève kennis met den predikant De Labadie(
die toentertijd door zijn tijdredenen zeer veel
opgang maakte. Deze kwam naar Utrecht,
werd daar door den geleerden kring, waarin
ook Anna Maria vroeger zoozeer had uitge
blonken, vriendelijk ontvangen en vestigde zich
weldra te Middelburg, later te Amsterdam, en
tenslotte te Herford in Westfalen.
Naar al deze plaatsen werd hij gevolgd door
een kleinen kring van vurige aanhangers, die
hem den scherpen en daarom door vele gema
tigden fel aangevallen prediker door dik en
dun trouw bleven Ook Anna Maria van
Schuurman sloot zich bij deze schare aan on
danks de vrees voor lasterpraatjes.
Hierin toonde zij een fiere onafhankelijk
heid van karakter.
Na den dood van de Labadie, bleef de door
hem gestichte „huisgemeente" bijeen en ves
tigde zich in 1675 in het z.g. „Labadistenkloos-
ter" Waltkastate te Wieuwerd in Friesland,
waar zij in gemeenschap van goederen leefde.
Anna Maria van Schuurman overleed daar
in 1678. Wanneer u eens te Wieuwerd komt, zal
men u daar stellig, naast den interessanten
grafkelder met de natuurlijk geconserveerde
lichamen (waarvan niemand nog het geheim
heeft ontdekt) ook de overblijfselen van haar
woon laten zien en u bovendien met een ern
stig gezicht vertellen, dat zijspinnen at!
Ikzelf heb echter noch te Wieuwerd, noch in
de universiteitsbibliotheek te Utrecht, waar
ik enkele van haar werkjes, die zeer zeldzaam
zijn, mocht inzien, iets naders over deze grie
zelige gewoonte kunnen vinden!
Misschien mogen we hierbij echter denken
aan de .spimiekoppen" van haar en nijd, die
deze „edele deugt- en kosterijke juffrouw" zoo
glansrijk door haren nobelen geest „verslond!"
R. DE RUYTER-v. d. FEER
